Book Title: Tattvartha Sutrana Karta Kon Shwetambar Ke Digambar
Author(s): Anandsgarsuri, Akshaychandrasagar
Publisher: Agamoddharak Pratishthan
View full book text
________________
૪૨
તત્ત્વાર્થસૂત્રના કર્તા-કોણ?”
(“શબ્દાનુશાસન' અને “પ્રમાણમીમાંસા' જેવા વ્યાકરણ અને ન્યાયના પ્રૌઢ ગ્રંથો રચ્યાં. તેમણે જ ત્રિષષ્ઠિશલાકા પુરૂષચરિત્ર અને પરિશિષ્ટપર્વ જેવાકથાનકમય સરળ ગ્રંથો પણ બનાવ્યા. જે સોમપ્રભાચાર્યજીએ પ્રત્યેક કાવ્યના સો અર્થ બને એવું કાવ્ય રચ્યું, તે જ સોમપ્રભાચાર્યજીએ “સિદ્ર પ્રકરણ” જેવું આકર્ષક કાવ્ય પણ બનાવ્યું. એ જ રીતે સૂત્રની પૂર્વાપર ભાષાદિમાં હોવું અસંભવિત નથી. તો પછી શ્વેતાંબરોના અસલી સૂત્રને નથી માનતા, તેમાં એમનો હઠ-કદાગ્રહ સિવાય બીજું કોઈ પણ કારણ જણાતું નથી.
(૨૧) આઠમા અધ્યાયના અંતે શ્વેતાંબર લોકોએ “સદ સીત્વ ચિત્તિ પુરુષવેર ગુમાયુનો ત્રાજ પુષ” આવું સૂત્ર માન્યું છે. ત્યારે દિગંબરોએ “સત્વેદ્ય શુમાયુ નો ત્રાજ પુછય' એવું સૂત્ર માન્યું છે. પછી દિગંબરોએ “તોડવૈત પાપ' એવું છેલ્લું સુત્ર માન્યું છે. એટલે કે શ્વેતાંબરોએ એકલા પુણ્યની પ્રવૃતિઓને દર્શાવનાર સૂત્ર સ્પષ્ટ માન્યું છે. અને પાપ પ્રકૃતિને અર્થપત્તિથી ગમ્ય માની છે. જયારે દિગંબરોએ બન્ને પ્રકારની પ્રકૃતિને દર્શાવનારાં સૂત્ર જુદાં જુદાં માન્યા છે. અસલમાં શ્વેતાંબરોએ એમ વિચારવું જોઈએ કે સમ્યક્ત, હાસ્ય, રતિ અને પુરુષવેદ આ બધી પ્રવૃતિઓ મોહના ભેદો છે. તો , મોહના ભેદરૂપ થનારી પ્રવૃતિઓ પુણ્યરૂપ કેવી રીતે હોઈ શકે? પરંતુ શ્વેતાંબર અને દિગંબર – બન્નેયને એ તો સ્વીકાર્ય જ છે કે અસલમાં આત્માને બંધ તો મિથ્યાત્વ-મોહનીયનો જ થાય છે. પછીથી જયારે આત્મા શુદ્ધ પરિણામમાં આવીને તે મિથ્યાત્વના પુલોને શુદ્ધ કરી નાંખે ત્યારે જ તે પુદ્ગલોને સમ્યક્ત મોહનીયના પગલો કહી શકાય. અને તે જ સમ્યક્તના પગલોને વેદતો છતો પણ જીવ સમ્યક્તવાનું છે અને રહે છે, સમ્યજ્ઞાનાદિકને પણ પામે છે તો પછી એવા પુદ્ગલોને પુણ્યરૂપ નહીં માનવાનું કેમ બનશે? અસલમાં તો જૈનશાસ્ત્રના હિસાબે કર્મપુદ્ગલ પાપ રૂપ જ છે પરંતુ જેના ઉદયમાં આત્મા આનન્દ પામે એવા પુદ્ગલોને પુણ્ય માનીએ છીએ અને જે પુદ્ગલોને વેદતાં આત્મા કષ્ટ ભોગવે છે તેને પાપ માનીએ છીએ. જો આ વાત બન્નેને મંજૂર છે તો એ અપેક્ષાએ સમ્યક્ત પુદ્ગલનું વેદન કરવું પુણ્ય કેમ નહીં હોય? સમ્યક્ત પામવાથી અપૂર્વ આનંદનો અનુભવ થાય છે – એવું તો બન્નેયને મંજૂર છે. હવે આગળ હાસ્ય, રતિ, પુરુષવેદ કહ્યા છે, તે પણ જયારે આહૂલાદથી અનુભૂત હોય તો તે પુણ્ય તરીકે કેમ ન મનાય ? એટલું જ નહી, બલ્ક બન્નેને એ પણ સ્વીકાર્ય છે કે હાસ્ય, રતિ અને પુરુષવેદનું
