Tattvartha Sutrana Karta Kon Shwetambar Ke Digambar

Author(s): Anandsgarsuri, Akshaychandrasagar
Publisher: Agamoddharak Pratishthan

Page 47

હO
તત્વાર્થસૂત્રના કર્તા કોણ?”
અધિકારને મંજૂર નથી કરતા. વ્યાકરણ વગેરે શાસ્ત્રોમાં પણ નિયમ છે કે જ્યાં વારંવાર અનુવૃત્તિ લાવીને અર્થ કર પડે ત્યાં અધિકારસૂત્ર બનાવે છે, તો પછી અહીં આખોય ભાગ સ્થિતિનો હોવા છતાં આ અધિકાર સૂત્રને દિગંબર લોકો કેમ માનતા નથી. જે રીતે આગળના અધ્યાયોમાં અધિકારસૂત્ર છે તે રીતે અહીં લેવા ઉચિત છે. “સ માત્ર સ વન્થઃ” સૂત્રની જેમ સ્થિતિનું અધિકાર સૂત્ર માનવું યોગ્ય જ છે. અન્યથા “
સપને, , સપ્ત, ત્રિરઘાનિ તુ. ન., પI., પૂર્વાપૂર્વનન્તરા” વગેરે સૂત્રોમાં સમન્વય કરવો જરા મુશ્કેલ થશે. એટલે કે આ સ્થિતિકાળ જ છે, અત્તર કે અવિરહાદિકનો કાળ નથી, એવું કેવી રીતે થશે ? અને “નારા, વ્યત્તરા ઘ, ચોતિષ્ઠTUTI . તોહા. સર્વેષ” આ સૂત્રોમાં અધ્યાહાર કરવો પણ મુશ્કેલ થવાનો એટલે આ કારણોને વિચારનારો માણસ તો “સ્થિતિઃ” આ અધિકારને દર્શાવનાર સુત્રનો સ્વીકાર કર્યા વગર કદાપિ નહીં રહી શકે.
(૮) જેવી રીતે દિગંબરોએ “સ્થિતિઃ ” આ અધિકાર સૂત્રને મંજૂર નથી કર્યું. તેવી જ રીતે “પવિષ યથા” આ સુત્ર પણ દિગંબરોએ ઉડાવી દીધું છે. જો કે બે સૂત્રોમાં સૌધર્મશાન અને સનતકુમાર માટેન્દ્રને ગ્રહણ કર્યા છે. પરંતુ “ત્રિસર્વેત્યાદ્રિ” સૂત્રમાં ક્યા ક્યા દેવલોકની કેટલી કેટલી સ્થિતિ છે. આ નિયમ કરવો અને “સપI પન્યોપમધિવે” આ સૂત્રમાં અને આગળના સૂત્રોમાં પણ વ્યવસ્થા કરવામાં અવશ્ય કઠિનાઈ પડશે. જે રીતે “વૈમાનિકા” અને “ઉપર્યુરિ આ અધિકાર સૂત્રો મંજૂર કર્યા છે તે રીતે જ આ અધિકાર સુત્રને પણ મંજૂર કરવું સર્વથા યોગ્ય છે, કે જેથી સૌધર્મશાનાદિકનાં નામો પણ કહેવા નહીં પડે અને બીજા સૂત્રોમાં વ્યવસ્થાપૂર્વક સમન્વય પણ થઈ શકશે.
(૯) શ્વેતાંબર તથા દિગંબર - બન્નેય સંપ્રદાયોની માન્યતા મુજબ અસુરકુમારના ઈંદ્રોની અને શેષ અસુરોની સ્થિતિમાં ખાસ તફાવત છે તો પણ દિગંબરોએ સર્વે અસુરોની સામાન્ય અસુર શબ્દ લઈને જ સ્થિતિ જણાવી છે, તથા દક્ષિણઉત્તરના ઇંદ્ર, શેષકુમાર અને તેમના ઈંદ્રોની સ્થિતિ કહી, પણ અસલ સૂત્રો ઉડાવી દીધાં છે. એવી જ રીતે ગ્રહ, નક્ષત્ર, તારાગણની સ્થિતિ, તેમજ તેમની જઘન્ય ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિના સુત્રો પણ ઉડાડી દીધાં છે. આમ આ ચોથા અધ્યાયમાં તેમણે બધાં મળી ૧૩ સુત્રો ઉડાવી દીધાં છે.
(૧૦) ચોથા અધ્યાયના અંતભાગમાં દિગંબરોએ “નોવેન્તિાનામો