Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 59

અને હંસપયસ્ય તુત્યઃ આ અર્થમાં લેવાય અને હંસય નામને ‘તસ્ય૦ ૭-૧-૧૦૮' થી ૪ પ્રત્યયની પ્રાપ્તિ હતી, તેનો આ સૂત્રથી નિષેધ થવાથી સૈવથ્ઃ અને દંતથઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- દેવમાર્ગસદૃશ. હંસમાર્ગસદ્શ. ||૧૧||
बस्तेरेयञ् ७|१|११२ ॥
ષદ્યન્ત વસ્તિ નામને તુલ્યાર્થમાં થઞ [ā] પ્રત્યય થાય છે. વસ્તુન્તુા આ અર્થમાં વસ્તિ નામને આ સૂત્રથી વણ્ પ્રત્યય. ‘વૃત્તિઃ ૦ ૭-૪-૧’ થી આદ્ય સ્વર મૈં ને વૃદ્ધિ આ આદેશ. અવર્ગે૦ ૭-૪-૬૮' થી અન્ય ૬ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી નિષ્પન્ન વાસ્તેય નામને અળગે૦ ૨-૪-૨૦' થી ી પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી વાસ્તેથી પ્રતિષ્ઠા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ—મૂત્રાશયની સમાન નળી. ૧૧૨
शिलाया एयच्च ७|१|११३॥
ષષ્ટ્રયન્ત શિા નામને તુલ્યાર્થમાં થવુ અને થત્રુ પ્રત્યય થાય છે. શિયાઃ સદૃશમ્ આ અર્થમાં શા નામને આ સૂત્રથી વર્ષે [C] અને યગ્ [] પ્રત્યય. પશુ પ્રત્યયંની પૂર્વે ‘વૃદ્ધિઃ૦ ૭-૪-૧’ થી આદ્ય સ્વર રૂ ને વૃદ્ધિ હું આદેશ. અવળૅ ૭-૪-૬૮° થી બંન્ને સ્થાને અન્ય આ નો લોપ.....વગેરે કાર્ય થવાથી શિòયમ્ અને શૈòવયુ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ–પથ્થર જેવું દહીં. ૧૧૩॥
शाखादे र्यः ७ | १|११४॥
શાહાવિ ગણપાઠમાંનાં શાસ્ત્રા વગેરે પદ્યન્ત નામને તુલ્યાર્થમાં
५४