________________
પરન્તુ આ સૂત્ર તૂ. . ૨-૩-૮૮ થી વિહિત જ લુગુવિધિમાં સ્થાનિવર્ભાવનો નિષેધ કરતું નથી. .નં. ૨-૧-૮૨ થી વિહિત
વિધિમાં તો આ સૂત્રથી સ્થાનિવભાવનો નિષેધ થાય છે જ. તેથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અન્ય ૫ અને ૬ નો લોપ થાય છે. અન્યથા એનો પણ લોપ થાત નહિ– એ સમજી શકાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- સારી રીતે મશ્કરી કરનાર. કાષ્ટ છોલાવનાર. ૧૧
लुप्यवृल्लेनत् ७।४।११२॥
પ્રત્યયની રુણ સુિ નહિ થાય ત્યારે, તે શુભૂત પ્રત્યયનિમિત્તક પૂર્વકાર્ય થતું નથી. પરંતુ તાદૃશ લુબુભૂત પ્રત્યયનિમિત્તક પૂર્વકાર્ય વૃત સિમ્પ્રસારણ); ? આદેશ અને નવું આદેશ સ્વરૂપ હોય તો તાદૃશ પૂર્વકાર્ય થાય છે. અર્થાત્ તે વૃદ્ધ ૨ આદેશ અને પન આદેશ સ્વરૂપ કાર્યથી ભિન્ન તાદૃશ પૂર્વકાર્ય થતું નથી. ત–અહીં ત૬ નામને તિ પ્રત્યય. “તો હુ ૧-૪૧૨ થી સિ ની ૫ [લોપ.]આ લુપુને “શાનીવા૭-૪-૧૦૨' થી સ્થાનિવભાવની પ્રાપ્તિ હતી. તેનો તડું ના ૩ ને “કાલે ૨-૧-૪૧” થી આ આદેશ કરવા સ્વરૂપ પૂર્વકાર્યમાં આ સૂત્રથી નિષેધ થવાથી લુપુના સ્થાને પ્તિ ન મનાવાના કારણે ટુ ને સ આદેશ થતો નથી. અન્યથા ૩ને ઉપર જણાવ્યા મુજબ આ આદેશ થાત. અર્થ-તે. અહીં જ નામને સાચાપાનિ આ અર્થમાં “કારિ ર્ય ૬-૧-ર' થી યગ્ન પ્રત્યય. તેની “વગગ- ૬-૧-૧ર૬ થી લુપુ. તેને “શાનીવા) ૭-૪-૧૦૧ થી સ્થાનિવભાવની પ્રાપ્તિ હતી.તેનો; “કૃઘિ૦ ૭-૪-૧" થી આદ્યસ્વર ને વૃદ્ધિ મા આદેશ કરવાના પૂર્વકાર્યમાં આ સૂત્રથી નિષેધ થવાથી લુપુના સ્થાને ય પ્રત્યય નહિ મનાવાના કારણે જ ના આદ્યસ્વરને ઉપર જણાવ્યા મુજબ વૃદ્ધિ થતી નથી. અન્યથા વૃદ્ધિ થાત. . અર્થ ગર્ગના અપત્યો.
સુરીયુક્તિ દિ ચાવ– આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ પ્રત્યયની લુપુ હોય તો જ સ્થાનિવભાવનો નિષેધ થાય છે.
३४०
