Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
સોના ના આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ– સારા ભોજનવાળો માણસ. લીલા ભોજનવાળો માણસ. ઘાસના ભોજનવાળો માણસ. સોમરસના ભોજનવાળો માણસ. 19૪રા
दक्षिणेर्मा व्याधयोगे ७।३।१४३॥
શિકારીનો સંબન્ધ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો સમાસાન્ત સનું પ્રત્યયાત્ત રક્ષણે આ બદ્રીહિસમાસનું નિપાતન કરાય છે. તલિમિનીબા અથવા સાથે પચ આ વિગ્રહમાં “પાર્થ વાહ ર--થી અથવા . ૩-૧-૨૩ થી બહુવ્રીહિસાસ. આ સૂત્રથી જ સમાસાન્ત પ્રત્યય. “અવળું, ૭-૪-૬૮ થી અન્ય ક નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી તેને પૃ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-વીંધવાની ઈચ્છાવાળા શિકારીના જમણા ભાગને બહુ કરીને વ્યધનને અનુકૂળ રહેલો મૃગ અથવા જેના જમણા ભાગમાં શિકારી દ્વારા ઘા કરાયો છે તે મૃગ. ચાઇયો ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ વ્યાધયોગ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો જ અનું પ્રત્યયાત્ત સાથે આ બદ્રીહિસમાસનું નિપાતન કરાય છે. તેથી તેણે મારા આ વિગ્રહમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ બદ્વીતિ સમાસ વગેરે કાર્ય થવાથી સફળીઃ પશુ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-જમણા અંગમાં ત્રણવાળો પશુ. અહીં શિકારીનો સંબન્ધ અર્થ ગમ્યમાન ન હોવાથી આ સૂત્રથી સમાસાત્ત પ્રત્યય થતો નથી. ૧૪રા.
सु-पूत्युत-सुरभे र्गन्धादिद् गुणे ७।३।१४४॥
શુ પૂતિ, હું અને તુમ નામથી પરમાં રહેલો ગુણવાચક અન્ય શબ્દ છે અત્તમાં જેના એવા બદ્રીહિસમાસને ફક્ત ] સમાસાન પ્રત્યય થાય છે. શમનો રોગચ; પૂતિ થોડ, હશે ચોડી અને મોડા આ વિગ્રહમાં અનુક્રમે ૪
૨૪૭
