Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
નાવાયા નાનિ ||૧૬૪॥
બહુવ્રીહિસમાસમાં અન્ય ખાયા નામને નાનિ આદેશ થાય છે. યુવતિ ાંયાસ્ય આ વિગ્રહમાં ાર્થ ૩-૧-૨૨૪ થી બહુવ્રીહિ સમાસ, ‘પરતઃ૦ રૂ-૨-૪૬' થી યુવતિ નામને કુંવાવ [ત્તિ પ્રત્યયની નિવૃત્તિ]. આ સૂત્રથી ગાયા નામને જ્ઞાતિ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી યુવાનિઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થયુવતિસ્ત્રીવાળો. ૫૧૬૪॥
व्युदः काकुदस्य लुक् ७।३।१६५॥
વિ અનેવું ઉપસર્ગથી ૫રમાં રહેલા વ નામના અન્ય જ્ઞ નો બહુવ્રીહિસમાસમાં લોપ થાય છે. વિાતં તમ્ [તાજું] અસ્ત્ર આ વિગ્રહમાં વિ અને તુ નામને 4 નામની સાથે काकुद હ્રાર્થ૦ ૩-૧-૨૨' થી બહુવ્રીહિસમાસ. આ સૂત્રથી વ્હાલ નામના અન્ય ગ્ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી વિદ્ અને હા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- તાલુથી રહિત. ઊંચા તાલુવાળો. [૧૬]
પૂર્ણત્વા ૭।૩।૧૬।।
બહુવ્રીહિસમાસમાં પૂર્ણ નામથી પરમાં રહેલા ભાત નામના અન્ય અ`નો વિકલ્પથી લોપ થાય છે. પૂર્ણ વ્યાવનું [તાજું] સ્ત્ર આ વિગ્રહમાં પાર્થ ૩-૧-૨૨' થી બહુવ્રીહિસમાસ. આ સૂત્રથી વ્હાલ નામના અન્ય જ્ઞ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી પૂર્ણર્ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ૪ નો લોપ ન થાય ત્યારે પૂર્ણાતઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થપૂર્ણ તાલુવાળો. ૧૬૬॥
२५७
