________________
ओमः प्रारम्भे ७ ४ ९६ ॥
પ્રણામાદિના પ્રારંભમાં અભ્યાદાનાર્થક [સ્વીકારાર્થક] મોન્ અવ્યયના અન્યસ્વરને વિકલ્પથી પ્લુત આદેશ થાય છે. ઓસ્ ૠષમમૂળમાામિનું પ્રળમત અહીં ઓમ્ ના ઓ ને આ સૂત્રથી પ્લુત આદેશ થયો છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી પ્લુત આદેશ ન થાય ત્યારે ઓપ્ ૠષમકૃષમાભિનં પ્રમત આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ—ઋષભની જેવી ગતિવાળા ઋષભદેવને પ્રણામ કરો. ઉદ્દા
हेः प्रश्नाख्याने ७|४|९७॥
પૂછેલાના પ્રત્યુત્તરને ‘પ્રશ્નાખ્યાન' કહેવાય છે. પ્રશ્નાખ્યાનાર્થક જ વાક્યમાંના ફ્રિ અવ્યયસંબંધી અન્યસ્વરને વિકલ્પથી પ્લુત આદેશ થાય છે. ગાર્ગી જ્ડ મૈત્ર ! ? આ પ્રશ્નના પ્રત્યુત્તરમાં અાર્ય હિરૂ આ પ્રશ્નાખ્યાન વાક્ય છે. તેમાંના ફ્રિ અવ્યયસંબન્ધી અન્ત્યસ્વર હૈં ને આ સૂત્રથી પ્લુત આદેશ થયો છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી પ્લુત આદેશ ન થાય ત્યારે બાષ ત્તિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ–મૈત્ર ! ચટઈ બનાવી ? હા બનાવી. ાલુણા
प्रश्ने च प्रतिपदम् ७ |४| ९८ ॥
પ્રશ્ન અને પ્રષ્નાખ્યાનાર્થક વાક્યના દરેક પદના સ્વરોમાંના અન્યસ્વરને વિલ્પથી પ્યુત આદેશ થાય છે. અમરૂ પૂર્વાનું પ્રાધાન્ મૈત્ર રૂ! ? આ પ્રશ્નવાક્યના; તેમ જ અખમ્ પૂર્વાનુ પ્રાભાર′′ ચૈત્ર ! આ પ્રશ્નાખ્યાન વાક્યના બધા જ પદોના અન્ય સ્વરને આ સૂત્રથી પ્લુત આદેશ થયો છે. વિકલ્પપક્ષમાં . આ સૂત્રથી ખ્રુત આદેશ ન થાય ત્યારે અમઃ પૂર્વાનું પ્રમાન્ મંત્ર ! ? આમં પૂર્વાનું પ્રામાનુ ચૈત્ર ! આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ કે
३२४
