Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
૨-૪૦ થી બા આદેશ થયો છે. તેથી આજ નો વિષય છે. છાત્રાલાતિ વિ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ગિર કે ત્તિ તદ્ધિત પ્રત્યય પરમાં હોય તો માતાસિ ના વિષયમાં જ દેવતાર્થક શબ્દોથી નિષ્પન્ન ધનસમાસના પૂર્વ અને ઉત્તરપદના
સ્વરોમાંના આદ્યસ્વરને વૃદ્ધિ થાય છે. તેથી ત્રમાં પ્રજાપતિશ્વ રેવતાચ આ અર્થમાં “નિટ દ-૧૫ ની સહાયથી પ્રિનાન્તિ નામને વિતા દ૨-૧૦૧ થી ૨ ]િ પ્રત્યય. “વૃ૦િ ૭-૪૧ થી આદ્યસ્વર માં ને વૃદ્ધિ આદેશ. “અવળું, ૭-૪-૬૮ થી અન્ય ૬ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી ત્રાગાપત્યનું આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં દ્વસમાસમાં આ વગેરેનું વિધાન ન હોવાથી આ સૂત્રથી પૂર્વોત્તરપદના આદ્યસ્વરને વૃદ્ધિ થતી નથી. અર્થ-બ્રહ્મા અને પ્રજાપતિ જેના દેવતા છે તે (સક્ત). આરટા
માતો નવ પાચ છોકરા
ગિત કે ગિત તદ્ધિત પ્રત્યય પરમાં હોય તો આકારાન્ત પૂર્વપદથી પરમાં રહેલા અને અા સ્વરૂપ ઉત્તરપદના આદ્ય સ્વરને વૃદ્ધિ થતી નથી. નિયા દેવતા અને ફરજ વાળા રેવતાચ આ અર્થમાં અનેક [ગના અને રાજા નામને “રવતા દ૨૦૦૧' થી શણ [ગ પ્રત્યય. રેવતા, છ-- ર૮ થી પૂર્વપદના આદ્યસ્વર માં અને દને વૃદ્ધિ મા અને છે આદેશ. તેમ જ તે સૂરથી પ્રાપ્ત, ઉત્તરપદના આદ્યસ્વરને વૃધિનો આ સૂત્રથી નિષેધ. “મવર્ષે ૭-૪-૬૮ થી અન્ય એ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી બાનેજ અને ત્રિાવળ, આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- અગ્નિ અને ઈન્દ્ર છે દેવતા જેના તે સૂકૂત. ઈન્દ્ર અને વરુણ છે દેવતા જેના તે સૂક્ત. સાત તિ વિવું = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ આકારાન્ત જ પૂર્વપદથી પરમાં રહેલા ર અને સ્વરૂપ ઉત્તરપદના આદ્યસ્વરને ગિન્ત કે ગિત તદ્ધિત પ્રત્યય પરમાં હોય તો વૃદ્ધિ
२८५
