Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
પ્રત્યયનો આ સૂત્રથી નિષેધ વગેરે કાર્ય થવાથી વહેચણી સેના આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થઘણી કલ્યાણકારિણી સ્ત્રીઓવાળી સેના. ૧૭ના
सहात् तुल्ययोगे ७।३।१७॥
તુલ્યયોગાર્થક સદ નામ જેની આદિમાં છે એવા બદ્રીહિ સમાસને સમાસાન્ત નું પ્રત્યય થતો નથી. તુિલ્યયોગાર્થક સહ શબ્દાન્ત બહુવ્રીહિનો સંભવ ન હોવાથી તાદૃશ સદ શબ્દાદિસમાસનું પ્રહણ થાય છે.] વેબ સદ યતિ આ વિગ્રહમાં “સહતેન રૂ-૧૨૪” થી બહુવ્રીહિસાસ. સઈ નામને “સદસ્ય. ૩-ર-૧૪રૂ” થી ત આદેશ. “શેષાત્ વા ૭-૩-૧૭૨ થી પ્રાપ્ત કર્યું પ્રત્યાયનો આ સૂત્રથી નિષેધ...વગેરે કાર્ય થવાથી પુત્રો યાતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ–પુત્ર સાથે જાય છે. સુત્યયોગ રૂતિ વિમ્ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ તુલ્યયોગાર્થક જ સદ શબ્દ જેની આદિમાં છે એવા બહુદ્વીસિમાસને સમાસાન્ત પ્રત્યય થતો નથી. તેથી ર્મના સહ આ વિગ્રહમાં વિદ્યમાનાર્થક સદ નામને ઉપર જણાવ્યા મુજબ બહુવ્રિીહિસાસ. “શેષા વા ૭--૧૭” થી # પ્રત્યય. “નાનો નો ૨-૧-૬૭ થી વર્ષ ના અન્ય રૂ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી સર્મ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં સદ શબ્દ વિદ્યમાનાર્થક હોવાથી જેવું પ્રત્યાયનો નિષેધ થતો નથી. અર્થ-કર્મવાળો. 19૭૮
भ्रातुः स्तुतौ ७।३।१७९॥
સ્તુતિ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો પ્રા શબ્દાત્ત બહુવ્રીહિ સમાસને પ્રત્યય થતો નથી. શમનો પ્રાતા ચ આ વિગ્રહમાં “જાઈ રૂ-૧-૨૨' થી બદ્ધતિસમાસ. “નિત્ય ૭-૩-૭૧? થી પ્રાપ્ત સમાસાત્ત જેવું પ્રત્યાયનો આ સૂત્રથી નિષેધ વગેરે કાર્ય
२६३
