________________
પુંવદ્ભાવ [ ની નિવૃત્તિ વગેરે કાર્ય થવાથી સમ્રતા,
રત્ર અને પુષ્યરત્ર આવો પ્રયોગ થાય છે. વર્ષમાં રિઆ વિગ્રહમાં “પહુચ૦ ૩૧-૭૬ થી તસ્કુરુષસમાસ. આ સૂત્રથી સમાસાન્ત કા પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી વરાત્રઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. સી વાતો સાત્રિ આ અર્થમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ કર્મધારયતપુરુષસમાસ. આ સૂત્રથી સમાસાન્ત કા પ્રત્યય અને તીર્થ નામને પુંવર્ભાવ વગેરે કાર્ય થવાથી વીર્ષત્રઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. તે વાસી ર આ વિગ્રહમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ, કર્મધારયતટુરુષ સમાસ. આ સૂત્રથી સમાસાત્ત ત ગી પ્રત્યય અને સર્વી નામને પુંવદ્ભાવ વગેરે કાર્ય થવાથી સર્વત્ર આવો પ્રયોગ થાય છે. અને પૂર્વ આ વિગ્રહમાં “પૂર્વીડ રૂ-૧-ર” થી તસ્કુરુષસમાસ. આ સૂત્રથી સમાસાન્ત શત પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી પૂર્વાર આવો પ્રયોગ થાય છે. તો રાત્રી ઈવઃ અને તિgs રિપુ બવઃ આ અર્થમાં તદ્ધિત પ્રત્યયના વિષયમાં “સંધ્યા સમાહા. ૩-૧-૧' થી દ્વિગુતત્પરુષ સમાસ. “ભવે - ૧૨૭ થી ગળુ [ગ] પ્રત્યય. “નાદજ-૧૪૧ થી નો લોપ. આ સૂત્રથી સમાસાત્ત બા પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી કિત્ર અને ત્રિઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. સમિતિના આ અર્થમાં “પ્રવિ૦ ૨૧-૪૭° થી તપુરુષ સમાસ. આ સૂત્રથી સમાસાત્ત પ્રત્યય વગેરે કાર્ય ઉપર જણાવ્યા મુજબ થવાથી
તિરાત્રઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશ-સંખ્યાત રાત. એક રાત. પવિત્ર રાત. વર્ષાઋતુની રાત. લામ્બી રાત. આખી રાત. રાતનો પૂર્વભાગ. બે રાતમાં થયેલો. ત્રણ રાતમાં થયેલો. રાત્રીને વિતાવનાર. ૧૧ શા
पुरुषायुष-दिस्ताव-त्रिस्तावम् ७३।१२०॥
પુરુષાયુ, દિત્તાવ અને વિજ્ઞાન આ તસ્કુરુષ સમાસોનું
૨૫૪
