Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
રાત્રિવિવર્ અને નર્ત્તવિવર્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અા વિવા ત્ર આ વિગ્રહમાં પર્યાયવાચક શબ્દોનો વીપ્સામાં આ સૂત્રથી ધસમાસ; તથા સમાસાન્ત અત્ પ્રત્યય. ‘અવળૅ૦ ૭-૪-૬૮° થી અન્ય આ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી અર્નિવલું આવો પ્રયોગ થાય છે. 6 પાછીવો ચ; પાવો વાડીવનો ૫; અક્ષિની ૬ ધ્રુવો ૬ અને લાશ ગાવા આ વિગ્રહમાં વાર્થે ૩-૧-૧૧૭ થી તા સમાસ. આ સૂત્રથી સમાસાન્ત અત્ પ્રત્યય. તેમ જ નિપાતનના કારણે અહીવત્ ના અત્ નો લોપ. પાવ શબ્દને બ્લૂ આદેશ. જૂ . ના ને उबू આદેશ તેમ જ અક્ષિ અને લાર નામનો સમાસમાં પૂર્વપ્રયોગ...વગેરે કાર્ય થવાથી વંડીવનુ, પતીવમ્, અભિધ્રુવમૂ અને વાવવબૂ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ-ૠગ્વેદ અને સામવેદ. ૠગ્વેદ અને યજુર્વેદ. ગાય અને બળદ. વાણી અને મન. દિવસ અને રાત. રાત અને દિવસ. રાત અને દિવસ. દિવસ દિવસ. જંઘા અને હાડકાંવાળાં બે અંગો. બે પગ અને હાડકાંવાળાં બે અંગો. બે આંખ અને બે ભૃકુટીઓ, સ્ત્રીઓ અને
our. 118011
चवर्ग-द-व-हः समाहारे ७|३|१८||
ૐ વર્ગીય વ્યંજન જેના અન્તમાં છે તેમ જ રૂ ઘૂ કે જેના અન્તમાં છે—એવા સમાહારાર્થક દ્વન્દ્વ સમાસને સમાસાન્ત અત્ પ્રત્યય થાય છે. વા 7 સ્વળ ત્ર, સભ્યત્ ૨ વિચ, વાળ ૨ વિદ્ન ૬ અને ઇત્રગ્વોપાનહો ૬ આ વિગ્રહમાં વાર્થે રૂ-૧-૧૧૭૭ થી દ્વન્દ્વ સમાસ, વાવત્વપૂ [ચ વર્ગાન્ત]; સમ્પલૢવિપદ્ [વત્ત]; વાવિત્ત્વપૂર[ત્ત] અને ઇન્નોવાન ્ [ત્ત] નામને આ સૂત્રથી સમાસાન્ત અત્ પ્રત્યય...વગેરે કાર્ય થવાથી વાવત્ત્તત્ત્વનું, સમ્પવિષયનું વાષિર્ અને કોપાનહમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃવાણી અને ત્વચા. સમ્પત્તિ અને વિપત્તિ. વાણી અને પ્રભા. છત્ર
२२०
