Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 235

આ સૂત્રથી સમાસાન્ત શત્ પ્રત્યય. અન્ય ક નો વીડv૦ ૭૪૬૦” થી લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી કાવર્ષશ્વઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-કૂતરા જેવી સાણસી. વાળનીતિ વિવું = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અપ્રાણ્યર્થક જ ઉપમાનવાચક ૨ નામ છે; અત્તમાં જેના એવા તત્પરુષ સમાસને સમાસાત્ત સદ્ પ્રત્યય થાય છે. તેથી વાનર કક્ષા ફવ આ અર્થમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ તપુરુષસમાસાદિ કાર્ય થવાથી વાતાષા આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં પ્રાણ્યર્થક ઉપમાનવાચક નું નામ હોવાથી તદત્ત, તત્પરુષ સમાસને આ સૂત્રથી સમાસાત્ત અત્ પ્રત્યય થતો નથી. II99રા
पूर्वोत्तरमृगाच्च सक्थनः ७।३।११३॥
પૂર્વ, ઉત્તર અને પૃ નામથી પરમાં રહેલો અને ઉપમાનાર્થક નામથી પરમાં રહેલો સભ્ય શબ્દ છે અત્તમાં જેના એવા તત્પરુષ સમાસને સમાસાત્ત અ ]િ પ્રત્યય થાય છે. પૂર્વ ક્યિ અને ઉત્તર સં િઆ વિગ્રહમાં “વિશેષ ૨૧-૬ થી કર્મધારય સમાસ. પૃચ વિચ આ વિગ્રહમાં “પચય૦ ૩-૧-૭૬ થી તપુરુષસમાસ. અને પાછમિત્ર | જીગ્ન નું વિશ્વ આ વિગ્રહમાં ઉપયંત્ર ૩૧-૧૦૨” થી તપુરુષ સમાસ. આ સૂત્રથી ગર્ સમાસાન્ત.
અવળું, ૭-૪-૬૮° થી અન્ય ૬ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી पूर्वसस्थम्, उत्तरसक्थम्, मृगसक्थम् भने फलकसक्थम् मापो प्रयोग થાય છે. અર્થ ક્રમશ - પૂર્વજંઘા. ઉત્તરજંઘા. મૃગની જવા. ઢાળ જેવી જંઘા. 199ણા
उरसोऽग्रे ७।३।११४॥
બાઈ ૩ નામ જેના અન્તમાં છે એવા તત્પરુષ સમાસને
२३०