Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
થાય છે. તેમ જ તો ગુળ થી પણાનું અને ત્રયો પુનઃ સ્થા પણ આ અર્થમાં તિ અને રિ નામને આ સૂત્રથી મા પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી દિમય અને રિયા એવા કશ્વિત આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશ – યવના બે ગુણ મૂલ્યવાળી છાસ. યવના ત્રણ ગુણ મૂલ્યવાળી છાસ. તકના બે ગુણ મૂલ્યથી ખરીદાતા યવ. તક્રના ત્રણ ગુણ મૂલ્યથી ખરીદાતા થવ. ગુણાતિ વિ?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સંખ્યાર્થક પ્રથમાન્ત ગુણવાચક જ નામને, તે નામ મૂલ્ય અથવા કેયવાચક હોય તો પદ્યર્થમાં મદ્ પ્રત્યય થાય છે. તેથી તો ત્રીદિ ચરી મૂચિ અહીં ગુણાર્થક રિ નામ ન હોવાથી ધિ નામને આ સૂત્રથી પય પ્રત્યય થતો નથી. અર્થવ્રીહિ અને યવ બે છે મૂલ્ય જેનું. વિશેષજિજ્ઞાસુઓએ બ્રહવૃત્તિ જોવી જોઈએ. જરૂા
अधिकं तत्सङ्ख्यमस्मिन् शतसहने शति-शद्
दशान्ताया डः ७।१।१५४॥
શતિ, શત્ અને સાન છે અન્તમાં જેના એવા પ્રથમાન્ત સખ્યાવાચક નામને પ્રથમાન્ત પદાર્થ બધા તથા શત અને સહa સંખ્યાવિશિષ્ટ જે પદાર્થ છે તે વસ્તુ હોય તો સપ્તમ્યર્થ શત અને સહસ્ત્ર અર્થમાં ૪ [ગ] પ્રત્યય થાય છે. યોગનાનાં વિંશતિIિSH થોનનશૉ યોગનસ રા આ અર્થમાં વિંશતિ નામને આ સૂત્રથી
[] પ્રત્યય. “વિશ૦ ૭-૪-૬૭ થી વિંશતિ ના તિ નો લોપ. હિત્યના ૨-૧-૧૦૪ થી વિંશ ના શ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી વિં યોગનાં યોગનરહર વા આવો પ્રયોગ થાય છે. વિંશ योजनानि अधिकानि अस्मिन् योजनशते योजनसहने वा भने एकादश રોગના
િનિ જિગ્ન પોનનશ યોગનહિ તો આ અર્થમાં નિંદા અને પારા નામને આ સૂત્રથી પ્રત્યય. “હિત્ય -
૭૦
