Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
પણ પ્રકૃતિના લિન્ગવચનમાં તેનો પ્રયોગ થાય છે. દા.ત. (હાડો તાલા. ૩૧
नाम्नः प्राग बहुर्वा ७।३।१२॥
સમા-અર્થક નામને નામની પૂર્વમાં રહું પ્રત્યય વિલ્પથી થાય છે. દિલમાતઃ આ અર્થમાં દુ નામને તેની પૂર્વમાં વહુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી વહુ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં “તમ૦ ૭-ર-૧૧” થી રાજ્ય પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી પરૂ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ લગભગ નિપુણ. ll રા
न तमबादिः कपोऽछिन्नादिभ्यः ७३।१३॥
કિનારે ગણપાઠમાંનાં છિન વગેરે નામોને છોડીને અન્ય જે નામોને પ્રત્યય થયો છે તે જ પ્રત્યયાત નામોને તમવું વગેરે પ્રત્યય થતો નથી. નયમનયષાનું વા. પ્ર. પદુ આ અર્થમાં પ્રકૃર્થક પહુજ નામને “કયોર્તિમ ૭-ર-૧ થી પ્રત્યયની અને “ઘરે ૭-૩-૧' થી તમ પ્રત્યયની પ્રાપ્તિ હતી. તેનો આ સૂત્રથી નિષેધ થવાથી આવો જ પ્રયોગ થાય છે. સ્તિતઃ ઃ આ અર્થમાં “નિ ૭-૨-૨૮' ની સહાયથી
ત્તિતા૭-ર-ર૩ થી પ નામને વધુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી વહુ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ–બેમાં અથવા બધામાં આ પ્રકૃષ્ટ પટુક [કુત્સિત-અલ્પ-અજ્ઞાત નિપુણ છે. ગચ્છનારિય શક્તિ ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ કિનારે ગણપાઠમાંનાં નામોને જો ૫ પ્રત્યય થયો હોય તો તે જ પ્રત્યયાત્ત નામોને . તન વગેરે પ્રત્યયનો નિષેધ થતો નથી. તેથી મળેલાં પ્રવૃત્તિ વિદુર ની જેમ આ અર્થમાં છિન નામને “મરે ૭-૨
૧૭૮
