Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
તમોસ્મિનું] આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- ગાઢ અંધકાર. થોડું અન્ધારું. અન્ધ કરનાર અન્ધકાર [એવું અન્ધારું છે જેમાં તે]. ॥૮૦ની
तप्ताऽन्ववाद् रहसः ७।३।८१ ॥
નામ
તત્ત, અનુ અને અવ શબ્દથી પરમાં રહેલ રસ્. અન્તમાં છે જેના એવા સમાસને સમાસાન્ત અત્ [[] પ્રત્યય થાય છે. તાં રહોત્સ્ય, અનુગત રહોત્સ્ય અને અવહીન હોસ્ય આ અર્થમાં ‘[ર્થ ૩-૧-૨૨' થી બહુવ્રીહિસમાસ. આ સૂત્રથી સમાસાન્ત અન્તુ [[] પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી સત્તરહત!, અનુતનું અને અવરતમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃજેને [તપેલા લોઢાની જેમ] એકાન્તસ્થાન અધિગમ્ય નથી તે. જાણ્યું છે એકાન્તસ્થાન જેણે તે. જેને એકાન્તસ્થાન હીન જણાય 2. 112911
પ્રત્યવવાત સામ-જોનઃ ગાટા
પ્રતિ, અનુ અને અવ શબ્દથી પરમાં રહેલા સાયન્ અને રોમનુ નામ છે અન્તમાં જેના એવા સમાસને સમાસાન્ત અત્ પ્રત્યય થાય છે. પ્રતિતનું અનુત અવતર્ વા સા આ વિગ્રહમાં ‘પતિવ૦ ૩-૧-૪૨′ થી તત્પુરુષસમાસ અને પ્રતિતવું અનુતમ્ અવાતમ્ વા હોમ ગર્ચ આ વિગ્રહમાં હ્રાર્થ ૩-૧-૨૨૪ થી બહુવ્રીહિસમાસ. આ સૂત્રથી સમાસાન્ત અત્ર [મ] પ્રત્યય. ‘નૌ૧૬૦ ૭-૪-૬૧૪ થી અન્ય અનુ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી प्रतिसामम्, अनुसामम् अने अवसामम् तेभ ४ प्रतिलोमः, अनुलोमः અને અવોમઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- ઊલ્ટું સામ. શાત સામ. શાત સામ. વિરુદ્ધ આચરણ કરનાર. અનુરૂપ આચરણ કરનાર. પ્રતિકૂલ આચરણ કરનાર. ॥૨॥
२१२
