________________
ભગવાન શ્રી નૈઋષભદેવનું ગર્ભાવતરણ અને મરૂદેવા માતાનું સ્વપ્નદર્શન આલેખ્યું છે, અને જમણી તરફ મરૂદેવા પોતાના પતિ નાભિકુલરને એ સ્વપ્નોનું નિવેદન કરીને તેનું ફળ પૂછતાં દર્શાવ્યાં છે. ચિત્રને ડાબે તથા જમણે પડખે છ છ તક્તીઓમાં ભગવાનના પૂર્વ ભવોના કથાપ્રસંગો આપ્યા છે.
સૌ પહેલાં ભગવાન ક્ષિતિપ્રતિષ્ઠિત નગરમાં ધન સાર્થવાદ (સંઘપતિ) તરીકે જન્મેલા. એક સમયે તે સાથે લઈ જતા હતા, તેમાં થોડા જૈન શ્રમણે પણ હતા. વચ્ચે ચોમાસું આવી જતાં સાથે રસ્તામાં રહી ગયો, ત્યાં તેમે યાદ આવ્યું કે પોતે મુનિવરોની ખબર તો લીધી જ નથી. આથી મુનિ પાસે જઈ દિલગીરી દર્શાવી તે પોતાને ત્યાં ગોચરી માટે લઈ ગયા. દૈવયોગે ઘરમાં મુનિઓને આપવા જેવી કશી વસ્તુ હાથ ન આવતાં ઘીના કુપ્પા તરફ નજર જાય છે અને તેમને તે પીનું દાન આપે છે તથા તેમનો ઉપદેશ સાંભળે છે. - બીજા ભવે ભગવાન ઉત્તર
પડેલા પાના ૩૧૧ના કિષને ૫૪ બાર તwલીનામાં આ કુરુક્ષેત્રમાં યુગલિક પુરુષ તરીકે, બીજા
મજાન રામના જન્મનાં પ્રસંગચિત્રો ૨ીનાં પાં ચૂર્ણને
હ( આપ્યાં છે, માપીન ગુજરાતને બિરદીના પૂળ મહુલી ભવે સૌધર્મ દેવલોકમાં મહદ્ધિક દેવ
નજીને, મારુ મુલાયમ રાખે પછે તેને સરકારીને શૈલાં આ
મિમાં કે સમથળ પૈસા, પા, સ્થાજા ખાદિને થાક તરીકે અને ચોથા જન્મમાં શ્રુતખલ
થાય છે, એમાંનાં પાના સાયનિવેરા ઉપરાંત પાંઈ મારનાં લખન; નષા વિમાન, જા¢A, B, માણેના પાઢ, -૧૧ના, Iષદની બાતેં ગેરે મiાના અwાસી avia સૌને સહiષ ધરી. રાજાના પુત્ર મહાબલ તરીકે ઉત્પન્ન થાય છે, અને તેમાં ભોગવિલાસમાં જ શીત રહે છે. તેને સ્વયંબદ્ધ, સંમિશ્રમતિ, શતમતિ અને મહામતિ નામે ચાર મંત્રીઓ હતા. મંત્રી સ્વયંબુદ્ધને એક સમયે જાણ થઈ કે હવે રાજાનું માત્ર એક જ મહિનાનું આયુષ્ય બાકી છે. આથી તે રાજા પાસે આવી તેને ધર્મોપદેશતત્ત્વ સમજાવે છે અને રાજા પોતનું આયુષ્ય અતિ અલ્પ જાણી ચરમ પ્રવજ્યા-અનશન દીક્ષા સ્વીકારે છે.
પાંચમાં ભવે ઋષભદેવજી ઈશાન-દેવલોકના શ્રીપ્રભુ વિમાનમાં લલિતામ દેવ તરીકે જન્મે છે. ત્યાં તેમની દેવી સ્વયંપ્રભાના મુજરી ગયા પછી ચિંતાતુર રહે છે. તે વખતે તેનો પૂર્વજન્મનો ધર્મમંત્રી સ્વયંબુદ્ધ, જે એ જ દેવલોકમાં જન્મ્યો છે તે આપીને ધીરજ આપે છે અને ભવિષ્યમાં નથી થનાર સ્વયંપ્રભાદેવી બતાવે છે કે જે અત્યારે નિનીમિકા નામે દરિદ્રપુત્રી તરીકે અંબરતિલક પર્વત ઉપર યુગંધર મુનિ પાસેથી ધર્મ જાણે છે.
છઠ્ઠા જન્મે ભગવાન લોકાર્ગલ નગરના રાજા સુવર્ણજયને ત્યાં વજદેવ નામે પુત્ર થાય થે, અને સ્વયંપ્રભા પુંડરોરિણી નગરીના રાજા વજસેનને ત્યાં શ્રીમતી નામની પુત્રી તરીકે અવતરે છે. એક વાર દેવતાઓને આકાશમાર્ગેથી ઊતરતા જોતા શ્રીમતીને પોતાનો પૂર્વજન્મ તથા લલિતાભ દેવ યાદ આવે છે અને એ સ્વામી મનુષ્યલોકમાં ક્યાં જન્મ્યો હશે એ ચિંતામાં તે મૃગી બની જાય છે. શ્રીમતીની માતાના
Bri-1STI
;
પ્રબુદ્ધ જીવન
'જૈન ધર્મમાં ચિત્રકળા વૈવિધ્ય વિશેષાંક
ઓગસ્ટ - ૨૦૧૮ | ૧૧
