________________
દક્ષિણાપથની સાધના-યાત્રા
પ્રા.પ્રતાપકુમારટોલિયા (ગતાંકથી ચાલુ...)
તેમને આમ ભાગી ગયા જાણીને આ ઘટનામાં હિંસા પર સાચી અહીં આવી પ્રથમ ગુફાઓમાં વસેલા આ અવધત સંશોધકને શુદ્ધ અહિંસાનો વિજય જોવાને બદલે કોઈ 'ચમત્કાર' જોઈને પેલા પૂર્વ સાધકોના એ ધ્વનિ-પ્રતિધ્વનિઓ અને આંદોલનો પકડતાં પહેલાં મેલી વિદ્યાના ઉપાસકો, ચોર-લૂંટારાઓ અને દારૂડિયાઓ પણ આ બીજી પણ કસોટીઓમાંથી પસાર થવું પડેલું. દીર્ધકાળ સુધી સાધકોના સ્થાનો છોડીને ચાલ્યાં ગયાં. આખરે આ “લાતોના ભૂત વાતોથી શે સાધનાસ્થાન રહ્યા પછી અડીની કેટલીક ગિરિકંદરાઓ હિંસક પશઓ, માને?' ક્યાંક ચમત્કાર શોધ્યા વિના એમને જીપ નહીં, ત્યાં જ એ ભટકતા અશાંત પ્રેતાત્માઓ, દારૂડિયા ને ચોર-લૂંટારાઓ. મેલી “નમસ્કાર' કરી વિદ્યાના ઉપાસકો અને હિંસક તાંત્રિકોના અડ્ડા પણ બની ચુકી હતી. કોઈ કોઈ સાધકોને અવાવરુ ગુફાઓમાં અશાંત ભટકતા એ બધાનો થોડો ઈતિહાસ છે. આ ભૂમિના શુદ્ધીકરણના ક્રમમાં પ્રેતાત્માઓનો અનુભવ થતાં શ્રી ભદ્રમુનિજીએ એ ગુફાઓમાં જઈને બનેલા એમાંના એક-બે પ્રસંગોનો ઉલ્લેખ અહીં પ્રાસંગિક થશે, એ આત્માઓને પણ શાંત કરીને તેમના અસ્તિત્વ અને આંદોલનોથી જ્યારે હિંસાને હારjપકડ્ય...
ગુફાઓને મુક્ત અને શુદ્ધ કરી.
હવે રહ્યાં હતા હિંસક પ્રાણીઓ, શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીના જ અનુભૂત આશ્રમની સ્થાપના પૂર્વે શ્રી ભદ્રમુનિ આ ગુફાઓમાં આવીને
અને અપૂર્વ અવસર'માં વર્ણિત એવા આ પરમ મિત્રો પરિચય રહ્યા તે પછી તેમને જાણ થઈ કે અહીં કેટલાંક હિંસક તાંત્રિકો ભારે
ભદ્રમુનિજી આ ધરતી પર આવ્યા એ અગાઉ અન્ય વનો-ગુફાઓમાં જૂરપણે પશુબલિ કરી રહ્યાં છે. બીજી બાજુથી એ હિંસક લોકોને પણ
કરી ચૂક્યા હતા. શ્રીમદ્રની ભાવના સતત તેમની સમીપે હતી : અહી ગુફાઓમાં આવીને વસેલા આ અજાણ અહિંસક અવધૂતથી
“એકાકી વિચરતો વળી સ્મશાનમાં, વળી પર્વતમાં વાઘ સિંહ ભય ઊભો થયો અને પોતાના કાર્યમાં એ વિક્ષેપ પાડશે માની એનું ,
સંયોગ જો, અડોલ આસન ને મનમાં નહીં ક્ષોભતા, પરમ મિત્રનો કાસળ કાઢવાનું નક્કી કર્યું.
જાણે પામ્યા યોગ જો! અપૂર્વ અવસર એવો ક્યારે આવશે?'' ભદ્રમુનિજી તો એ બધા જ્યારે પશુબલિ કરી રહ્યાં હતા ત્યારે
વીસેક વર્ષ અગાઉ અહીં સરકસમાંથી છૂટી ગયેલો કેશરી સિંહ જ તેમને સમજાવવા અને પ્રેમથી વારવા તેમના ભણી જઈ રહ્યા.
ક્વચિત દેખાતો. ધોળે દિવસે વાઘના દર્શન થતા, જ્યારે ચિત્તાઓ તેમને ટેકરી પરથી આવી રહેલા જોઈને એ તાંત્રિકો તેમને તલ્લણે.
તો કૂતરાની માફક ટોળે ટોળે ફરતા દેખાતા હતા! એમ અહીં હિંસક જ મારી નાંખવાના વિચારે તેમના તરફ આગળ ધયા – બલિ
પ્રાણીઓ અવશ્ય હતા. જે નીરવ, નિર્જન ગુફામાં સાધના કરવાનો માટેના એના એ હથિયારો લઈને તેમને સૌને આવતા મુનિજીએ
આ એકાકી અવધૂતને ઉલ્લાસ ઉદ્ભવી રહ્યો હતો તેમાં પણ એક જોયા, પણ લગીરે ભય રાખ્યા વિના અહિંસા અને પ્રેમની શક્તિ
ચિત્તાનો વાસ હતો, પણ તેમણે નિર્ભયપણે ચિત્તાને મિત્ર માની ત્યાં પર વિશ્વાસ રાખી આ આત્મસ્થ અવધૂત દેઢ પગલે તેમની સામે
જ નિવાસ કર્યો અને “હિંસા પ્રતિષ્ઠા તજવી વૈરા:” એ આવી રહ્યાં... થોડી જ ક્ષણોની વાર હતી... શસ્ત્રબદ્ધ તાંત્રિકો
પાતંજલ યોગસૂત્રના ન્યાયે અહિંસક યોગીની સમીપે આ હિંસક મિત્ર તેમની સામે ધસ્યા... અહિંસક અવધૂતનો આદેશસૂચક હાથ ઊંચો
વેર ત્યાગ કરીને રહ્યો અને પછી અન્યત્ર ચાલ્યો ગયો. ત્યારથી. થયો, અનિમિષ આંખો તેમની સામે મંડાઈ અને... અને... તેમાંથી
માંડીને આશ્રમ સર્જાયો ત્યાં સુધી અને તે પછી આજ સુધી એ ગુફા અહિંસા અને પ્રેમના જે આંદોલનો નીકળ્યાં એણે પેલાં તાંત્રિકોને ત્યાં
જ વર્તમાન ગુફામંદિરની “અંતર્ગુફા' તરીકે અવધૂત શ્રી ભદ્રમુનિનું ને ત્યાં થંભાવી દીધા, તેમના હાથમાંથી શસ્ત્રો નીચે પડી ગયાં અને
એકાંત સાધનાસ્થાન રહેલ છે. એ જ ગુફામાં ૧૬ ફૂટનો “મણિધર' તેઓ ત્યાંથી નાસી છૂટ્યા... સદાને માટે! અહિંસા સામે હિંસા
નાગ રહેતો હતો. રાત્રે અનેક વ્યક્તિઓએ એને જોયો છે. જે છેલ્લાં હારી, નિર્દોષ પશુઓને સદાને માટે એ સ્થાને અભયદાન મળ્યું.
હા અમે થોડાં વર્ષથી અદશ્ય થયો સાંભળ્યો છે.
આ હિંસા સદાને માટે બંધ થઈ, નિર્દોષોના શોણિતથી ઠીક ઠીક કાળ
આમ તેમણે આ પ્રાચીન સાધનાભૂમિમાં અહિંસાની પુનઃપ્રતિષ્ઠા સુધી ખરડાયા પછી એ પાવન ધરતી પુનઃ શુદ્ધ થઈ...
કરીને હિંસક મનુષ્યો, પશુઓ અને પ્રેતાત્માઓથી એને મુક્ત, શુદ્ધ હિંસાના સ્થાનોમાં અહિંસાની પ્રતિષ્ઠા...! અને નિર્ભય કરીને અનેક સાધકો સારુ સાધનાયોગ બનાવી. આજે હિંસાની વિદારણા કરવાની સાથે સાથે એ અવધૂત તો અહિંસા ત્યાં જુદી જુદી ગુફાઓ અને એકાકી ઉપત્યકાવાસોમાં થોડા સાધકો અને પ્રેમથી પેલા હિંસક તાંત્રિકોને પણ પીગળાવવા, બદલવા ગયા નિર્ભયપણે એકાકી સાધના કરી રહ્યાં છે. ચાલો, તેમાંના થોડાકનો હતા પરંતુ તે થંભ્યા નહીં...
પરિચય કરીએ.
૧૧૭ ઓગસ્ટ - ૨૦૧૮
જૈન ધર્મમાં ચિત્રકળા વૈવિધ્ય વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન
