________________ પ્રકરણ-૪ સ્તવન અને વધાવા સ્તવન : ભક્તિમાર્ગની પ્રચલિત રચનાઓમાં સ્તવન પ્રથમ કક્ષાનું સ્થાન ધરાવે છે. ઈષ્ટ દેવની આર્તિહૃદયથી ગુણ ગાવાની પદ્ધતિ ભક્તજનોએ સહજ રીતે અપનાવી છે. સ્તવનના વિષય તરીકે 24 તીર્થકરો, વિવિધ પ્રાચીન તીર્થો આરાધના માટેની પર્વતિથિઓ, ધાર્મિક પર્વો અને સામાન્ય જિન સ્તવન એમ વિવિધ પ્રકારનાં સ્તવનો ઉપલબ્ધ થાય છે. કેટલાક કવિઓએ 24 તીર્થંકરોના સ્તવનની ચોવીસીની પણ રચના કરી છે. ઉદા. આનંદઘનજી, યશોવિજયજી, હંસરત, ભાણવિજય, મોહનવિજય, કાંતિવિજય, પરમાત્માની ભક્તિ એ જીવન શુદ્ધિનું પ્રથમ સોપાન છે. આત્મા પરમાત્મા સાથે સહૃદયતાથી સ્તવન દ્વારા ભક્તિમાં લીન થાય છે ત્યારે પ્રભુ સાથેની એકરૂપતાથી અલૌકિક આનંદની અનુભૂતિ થાય છે. સર્વ સામાન્ય કક્ષાના લોકોથી માંડી વિદ્વાનો, વડીલો અને વૃદ્ધો સૌ કોઈ સ્તવન દ્વારા પ્રભુભક્તિમાં પ્રવૃત્ત થતાં કર્મનિર્જરા સાથે ભવોભવ પ્રભુ ભક્તિવડે પામવા પુણ્ય કાર્ય કરે છે. એટલે સ્તવન રચનાઓ જૈન સમાજમાં આરાધકો માટે અત્યંત પ્રેરક, પ્રભાવક ને પ્રબળ શક્તિશાળી માધ્યમરૂપે સ્થાન ધરાવે છે. દિપવિજયનાં કેટલાંક સ્તવનોનો પરિચય આ વિભાગમાં આપવામાં આવ્યો છે. - જિનદેવ દર્શનમાં સ્તવનના ચાર પ્રકાર વિશે ઉલ્લેખ થયેલો છે. 84
