________________ ગતિનો નાશ કરવાનો છે. ચાર ગતિનો નાશ થાય એટલે તેના ફળરૂપે મુક્તિ મળે છે. તેવા હેતુથી આઠમી ફળ પૂજાનો ક્રમ છે. દીપવિજયના આ ક્રમનો વિચાર કરતાં પૂ. દેવવિજયજી મ.સાની અષ્ટપ્રકારી પૂજાની રચના સંવત ૧૪૨૧ની ઉપલબ્ધ છે. તેમાં દીપવિજય કવિરાજ ની માફક પૂજાનો ક્રમ ફળ અને નૈવેદ્યનો છે. દીપવિજય દેવવિજય પછી 300 વરસે થયા એટલે કવિએ દેવવિજયની પૂજાના ક્રમનું અનુસરણ કર્યું છે. આ ક્રમ અંગે કોઈ શાસ્ત્રીય આધાર મળે તો વધુ સ્પષ્ટતા થાય. નૈવેદ્ય પૂજાનો હેતુ ચાર ગતિનો નાશ કરીને અનાહારી પદ પ્રાપ્ત કરવાનો છે. તે પ્રમાણે થાય એટલે આત્માને મોક્ષ ફળની પ્રાપ્તિ થાય, આ અર્થઘટન છે, છતાં ક્રમમાં ફેરફાર પાછળનો હેતુ હોવો જોઈએ. અડસઠ આગમની અષ્ટ પ્રકારી પૂજા આગમની 68 સંખ્યાના સમર્થન માટે ને તેનો મિતાક્ષરી પરિચયરૂપે શ્રુતજ્ઞાનની ભક્તિ રૂપે રચાઈ છે એમ અનુમાન કરવામાં આવે છે. પંડિત વીરવિજયજી અને રૂપવિજયજીની 45 આગમની પૂજામાં આગમ ગ્રંથ તેના પદો-શ્લોકના પ્રમાણનો ઉલ્લેખ હોવાથી જ્ઞાન અને માહિતી પ્રધાન રચના છે. જયારે દીપવિજયની રચના સંખ્યાના ધોરણે આગમની ગણતરીમાં નવો મત પ્રસ્થાપિત કરે છે. પૂજા સાહિત્યના વિષય વૈવિધ્યની રીતે પણ એમનો આ પ્રયત પ્રશસ્ય ને શ્રુતજ્ઞાન પ્રત્યેની ભક્તિ દર્શાવે છે. કવિની ભાષાનો વિચાર કરીએ તો સરળ ગુજરાતી ભાષા હોવા છતાં ક્રિયાપદને અંતે અનુસ્વારનો પ્રયોગ નોંધપાત્ર છે. અન્ય રચનાઓમાં પણ આવો પ્રયોગ વિપુલ પ્રમાણમાં થયો છે. 204
