________________ ઋણ તેજપાલે ચૂકવ્યું. કર્મની ગતિ કેવી છે તે સમજી શકાય તેમ છે. અંતમાં કવિએ દેવું નહિ કરવાની અને લીધું હોય તો પાછું આપવાની શિખામણ પ્રત્યક્ષ રીતે જણાવી છે. સમીક્ષા આ સઝાયમાં વ્યવહાર શુધ્ધિની કેટલીક માહિતી પ્રાપ્ત થાય છે. સુખમાં કદીયે સૂવે નહિ જેહને છે વેર રે; રણીયો ને વ્યભિચારી વળી, ઘણું ભૂલ્યો વળી શૂરરે 3 એ પાંચે રહે દુર્બલા, રાત દિવસ લહે તાપ રે; ધન્ય ધન્ય મુનિરાજને રે, તો પાંચે સંતાપરે. 4 લેણી રકમ એક ભવમાં ન આપીયે તો બીજા ભવમાં તો આપવી જ પડે છે. તેનો ઉલ્લેખ કરતાં કવિ જણાવે છે કે - એક ભવે દશ સો ભવે, લીયે લેણદાર તેહ રે, દેણદાર દુઃખથી દીયે, એહમાં નહિં સંદેહ રે પા વિશ્વનું જીવન રૂપિયા પર આધાર રાખે છે. કવિએ વ્યવહાર જીવનના અનુભવને વ્યક્ત કરતાં જણાવ્યું, રૂપિયો અગિયારમો પ્રાણ છે, કરે લોક સુજાણ; લઈને પાછલે નવિ દીયે, ત્યારે દુઃખે દશ પ્રાણ રે. માદા ધનદત્ત શેઠને તેજપાલનો સંબંધ વેપારનો નહિ પણ સાધર્મિકનો હતો. નહિ વાણોતર શેઠ નગઇ, ધરમ સગાઇ; માતા પિતા સગપણ પરિવાર, વાર અનંતા હુઓ અવતાર.” આ સંસારમાં જન્મ મરણ દ્વારા અનંતીવાર જીવ માતા - 223.
