________________ મારવાડી બોલીનો પ્રભાવ પડ્યો છે. સાધુઓ પોતાના લેખન અને વ્યાખ્યાન દ્વારા જનસમૂહને ધર્મ બોધ આપવાનો પ્રયત્ન કરે છે ત્યારે સ્થાનિક લોકોને અનુરૂપ ભાષા બોલીનો સ્વીકાર કરીને કાર્ય કરે છે. તેમ છતાં શુધ્ધ ગુજરાતી ભાષાની મધુર પદાવલીવાળી રચનાઓ પણ કવિએ ભેટ આપી છે. ભગવાન મહાવીર સ્વામીનું હાલરડું, ચંદ રાજા ને ગુણાવલીનો પત્ર, ગોભદ્રશેઠ અને રૂપીયાની સજ્જઝાય, અબોલડાનું સ્તવન, માણિભદ્રની આરતી અને ગહુલીઓમાં ગુજરાતી ભાષાની સમૃધ્ધિ સાકાર થયેલી છે. દીપવિજય કવિરાજની આવી કેટલીક મર્યાદાઓ હોવા છતાં સમકાલીન કવિઓએ જૈન ધર્મના જે વિષયો પસંદ કરીને કાવ્ય સર્જન કર્યું છે તે એમની કવિ તરીકેની મોટી સિદ્ધિ છે. જૈન ધર્મનો ઇતિહાસ, આગમ સાહિત્ય અને ઇતિહાસ અને ચરિત્રનો સમન્વય કરીને કવિ કર્મ કરવાનો પ્રચંડ પુરુષાર્થ કર્યો છે. કવિરાજ અને કવિ બહાદુરનું બિરૂદ પ્રાપ્ત થયું હતું તે પણ અંગ્રેજ અમલ દરમ્યાન રાજાઓ વિશિષ્ટ વ્યક્તિઓનું સન્માન કરીને બિરદાવતા હતા તદ્ અનુસાર આવા ઈલ્કાબ-પદની પ્રાપ્તિ કરી હશે. અંગ્રેજોના અમલ દરમ્યાન સર, રાય જેવાં પદ આપવાની પ્રવૃત્તિ રાજકીય ક્ષેત્રમાં પ્રચલિત હતી. એટલે દીપવિજયને પણ એમની કાવ્ય કૃતિઓના સંદર્ભમાં રાજાએ પ્રસન્ન થઈને આવા ગૌરવવંતા શબ્દોથી બહુમાન કર્યું હતું. સામાન્ય રીતે વર્તમાનમાં 45 આગમ પ્રચલિત છે. અને આ ઉપલબ્ધ આગમ સાહિત્ય જૈન ધર્મનો મહામૂલ્યવાન જ્ઞાનનો વારસો છે. કવિએ “અડસઠ આગમની પૂજા”માં અડસઠ આગમનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. અન્ય કવિઓ રૂપવિજય, પદ્મવિજય, વીરવિજય આદિએ 45 આગમની પૂજાની રચના કરી છે. અહીં અડસઠ આગમનો સંદર્ભ આપ્યો છે. તદુપરાંત આગમ સાહિત્યમાં 330
