________________
જ
કવિશ્રી દુલા કાગ સ્મૃતિ ગ્રંથ બીજુ :
અને ભેસનાં દાન સૌરાષ્ટ્રભરમાં પ્રસિદ્ધ છે. રામજીને બનાયે પવન-ચરખે,
માણસુર ભવા ચરખે નઈ, સદા સરખે,
આ કંટાળા ગામમાં માણસુર ભવા નામે આહીર એના ઘડનારને કેદ પરખે,
રહે છે. એમની અવસ્થા અત્યારે પંચોતેરક વરસની રામજીને બનાયો પવન-ચરખે.
હશે. ચાર દીકરા છે. નાને દીકરો જીવભાઈ આતા અજાચક વ્રતનું રખેવું
(માણસુર આતાને સહુ “આતા’ કહીને બોલાવે છે)ની મારા અજાચક વ્રતનો એમને ગર્વ હતું. હું
સાથે રહે છે. પણ જો તે જીવો જ. પિતાના ક્યાંય લથડી નથી જતો ને, એના એ ઉઘાડા અને
મઢા સામું જોયા કરે, આતાની આજ્ઞા એ જ એનું છૂપા રખોપિયા હતા. મારા એ વ્રત પાછળ એ
કર્તવ્ય. મૂળ તો અમારા વાળાક તરફના સોરઠિયા ઘેલા હતા. છેવટે ચારણ ડિગને ફાળો માગવા
આહીર. તેમના પિતા ગીરમાં ભેંસે લઈને આવેલા. મારે રજવાડાં તથા મુંબઈ વગેરે શહેરોમાં લક્ષ્મી
ભગવાનની કૃપાથી તેને દિનમાન દિનપ્રતિદિન વધત પુત્રો પાસે જવું પડેલું. ખૂબ સંસર્ગ વધેલ.
ગયો. આતા પાસે અત્યારે બસો વીઘાં જેટલી ભાવનગરને સંબંધે બીજાં રજવાડાંમાં જવા-આવવાનું
જમીન છે, એક જેટલી ભેંસો ને ગાય છે. કોઠારે ખૂબ થયું. આ બધે વખત એમણે મારા વ્રત
કણ ભર્યા છે, ઘરમાં સો સે ડબા ધી ભયુ" છે, પાછળ રખોપું કરેલું. કેઈ સંયોગે મારી બનાવેલ
કેથળિયે નાણાં ભર્યા છે, અને મનમાં દાતારી ભરી કોઈ વ્યક્તિની કવિતા એ સાંભળતા, ત્યારે એમને
છે. પૂજ્ય રવિશંકર મહારાજ અહીં પધારેલા ત્યારે મોટામાં મોટું દુઃખ થતું. અને મને કહેતા ને
આતાના ઘરમાં જમવા બેઠેલા. સો સો ઘીના ડબા લખતા પણ ખરા કે, “ભાઈ! ચારણી દેવીને ક્યાં
જોઈ ચક્તિ થયેલા. આ વાત પૂજ્ય દાદા ગુજરાતમાં ફેકે છે ? પાછી વાળી લે. તારાં ગીતે વ્યક્તિની
પ્રસંગોપાત કહે છે. મારા પર એની ભક્તિ શ્રીરામ પ્રશસ્તિ કરવા માટે નથી.”
પર હનુમાનજી જેવી છે. થોડા સમય અગાઉ આતાને " મારે મન તે એ ભાઈ હતા, મિત્ર હતા, કોઈ
અને નેસડાના જેઠસુર મોભને અમરેલી આવવા મેં દુઃખદ વખતનો વિસામો હતા. છેલ્લે છેલ્લે તે એ
કહેલું. અમરેલીમાં એ બંનેને સાથે બેસાડી ફેટા મને ગુરુ સમ લાગતા.”
પડાવ્યા અને પછી કહ્યું કે આતા ! આ છબી
ખેંચી છે તેમાં તમારે પાંચ હજાર રૂપિયાનો ખર્ચ કંઠાળનાં ગામની દારૂની બદી જોઈને બાપુનું થશે. એમનો સ્વભાવ એવો છે કે હું બોલું એટલે હૈયું વલોવાઈ ગયેલું. એમણે લોકોને દારૂ છોડાવવા મરક મરક હસ્યા કરે. દારૂબંધીમાં એને અપાર ભારે જહેમત ઉઠાવેલી. માથે પાઘડી બાંધવાનું ભાગલે છે, અને કાયમ દારૂબંધીના આતા રખેપિયાનીમ પણ લીધેલ. આ કાર્યમાં એમને એમના સ્નેહી ખોલિયા રહ્યા છે. એમના પિતાનું નામ હરસુર મિત્રોને પણ સાથ મળેલ.
ભવો અને માતાનું નામ આઈ માલસરી છે. દુલાભાઈએ લખ્યું છે કે,
અને જેઠસુર મોભ ! મોભ સાથે અમારે દસ “ગીરના કંટાળા ગામે મેં નાનપણનાં આઠ દસ પેઢીને જીવ સાટેનો સંબંધ. પહેલા ભાગમાં હીપા વર્ષ ગાળ્યાં હતાં. રામ નળને રોટલ, ઉદારતા. મોભ માટે મેં લખ્યું છે. આ બધાં મોભકુળ એટલે
:... or BELL BIHI,
