________________
૧૨
હજાર વર્ષના આશરે શ્રી પાર્શ્વનાથ (નામે વેવીશમા) તીર્થકર થયા, તે કાશી દેશના રાજા અશ્વસેન અને વામારાણીના પુત્ર હતા. તેમના વખતમાં હિંદુસ્તાનમાં
જ્યાં ત્યાં જૈન રાજાઓનું રાજ્ય હતું. તાતાર, તિબેટ, અફગાનિસ્તાન વગેરે દેશમાં પણ જૈન ધર્મ પ્રવર્તતે હતો. બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય, વૈશ્ય અને શુદ્ર એ ચારે વર્ણ જૈન ધર્મ પાળતી હતી. પરંતુ તે સમયે ધીમે ધીમે વેદ ધર્મને પ્રચાર વધ્યા કરતો હતો. શ્રી પાર્શ્વનાથ ચરિત્ર, કલ્પસૂત્રટીકા વગેરેમાં શ્રી પાર્શ્વનાથ અને કમઠ યેગીના સંવાદને રમુજી ચિતાર જોવામાં આવે છે. શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુએ (બંગાળની સરહદ પર આવેલા) સમેત શિખર પર્વત પર અણસણ કર્યું હતું. તેમના પહેલાં ઘણું તીર્થકરેએ આ જ પર્વત પર અણસણ કર્યું હતું, તેથી જૈનમાં સમેતશિખરને એક પવિત્ર તીર્થ માનવામાં આવે છે. શ્રી પાર્શ્વનાથના ગણધરે અને સાધુઓએ હિંદુસ્તાન વગેરે દેશોમાં જૈન ધર્મને ઉપદેશ આપીને અનેક મનુષ્યને શુભ માર્ગમાં વાળ્યા હતા.
....શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુ પશ્ચાત્ અઢીસે વર્ષે મગધ દેશમાં ક્ષત્રિયકુંડ નગરના સિદ્ધાર્થ રાજા અને વૈદેહી ત્રિશલાને ત્યાં શ્રી વીરપ્રભુને જન્મ થયો.” - શ્રી મહાવીર સ્વામી પછી કઈ તીર્થકર થયું નથી, એ વાત આગળ કહેવાઈ ગઈ છે. આ જ કારણે તેમને અંતિમ કે ચરમ તીર્થકર કહેવામાં આવે છે. આજે તેમનું શાસન પ્રવર્તી રહ્યું છે, અર્થાત્ તેમણે જે ધર્મનું પ્રવર્તન