________________
હતો. તે સિવાય લગભગ તથા રાજા દશાણ,
પુત્ર અજાતશત્રુ કેણિક, દશાર્ણ દેશને રાજા દશાર્ણભદ્ર, અપાપાપુરીને રાજા હસ્તિપાલ તથા જ્ઞાત, મલ્લ અને લિચ્છવી ગણના લગભગ બધા રાજાને સમાવેશ થત હતે. તે સિવાય આનંદ, કામદેવ, શકટાલ વગેરે અનેક ધનકુબેર ખેડૂતે તથા કારીગરે પણ તેમના ગૃહસ્થ શિષ્ય હતા.
ભગવાનના નિર્વાણ બાદ અનેક કપરી કસોટીના પ્રસંગે આવવા છતાં આ ધર્મસંઘ પિતાનું અસ્તિત્વ ટકાવી શક્યો હતો અને આજે પણ તે આશરે વીસ લાખની સંખ્યામાં મૌજૂદ છે, જે જૈન સંઘ કે જૈન સમાજનાં નામથી પ્રસિદ્ધ છે.
ભગવાન મહાવીરે જે ઉપદેશ આપ્યો તેને જ આપણે જૈન ધર્મના મૂળ સિદ્ધાંતે કહી શકીએ અને તે આપણે હવે પછીનાં જુદાં જુદાં પ્રકરણોમાં જેવાના છીએ, પણ અહીં તેમની ઉપદેશશૈલીની કેટલીક વિશિષ્ટતા અને તેની થયેલી તત્કાલીન અસરની નેંધ લઈશું.
તે વખતના ધર્મોપદેશકે મોટા ભાગે સંસ્કૃતને આશ્રય લેતા અથવા બહુ આડંબરી ભાષામાં પોતાનાં પ્રવચને કરતા, એટલે અમુક વર્ગજ તેને લાભ લઈ શકત અને શૂદ્રોને તે એ પ્રવચનને લાભ લેવાના અધિકારી પણ માનવામાં આવતા ન હતા. પરંતુ ભગવાન મહાવીરે ક્ષત્રિય, બ્રાહ્મણ, વૈશ્ય અને શુદ્ર એ ચારે જાતિના લોકેને કોઈપણ જાતના ભેદભાવ વિના અર્ધમાગધી ભાષામાં ઉપ
