________________
આ ચૌદરાજ પ્રમાણ વિરા વિશ્વમાં સહુથી ઉપર સિદ્ધશિલા, તેની નીચે પાંચ અનુત્તર વિમાને, તેની નીચે નવ વેકે, તેની નીચે બાર દેવલેકે, તેની નીચે
તિક એટલે સૂર્ય, ચંદ્ર, ગ્રહ, નક્ષત્ર અને તારા અને તેની નીચે તિર્યલેક કે મનુષ્યલોક અવસ્થિત છે. તેની નીચે વ્યંતર, વાણવ્યંતર અને ભવનપતિ દેનાં સ્થાન તથા ઘરમાં પૃથ્વીનાં પ્રતો પરસ્પર એક બીજાનાં આંતરે આવેલાં છે. તેની નીચે વંશા, શૈલા, અંજના, રિષ્ટા, મઘા અને માઘવતી નામના વિભાગો છે, જેમાં અનુકમે સાત નરકો સમાયેલાં છે. તાત્પર્ય કે ઘમ્મામાં પહેલું નરક છે અને માઘવતીમાં સાતમું નરક છે.
કાળથી વિચાર કરીએ તો ભૂત, ભવિષ્ય અને વર્તમાનના આધારે જે કંઈ જણાય તે સઘળે લેક છે અને ભાવથી વિચાર કરીએ તે જે કંઈ ગુણ-પર્યા છે, તે સઘળાનું નામ લેક છે.
આ લેકનું વિશ્વનું સમગ્ર તંત્ર કેઈ પણ ચોક્કસ નિયમને અનુસરે છે, તેથી તેમાં વ્યવસ્થા છે એમ કહી શકાય. સૂર્ય—ચંદ્ર નિયમિત ઉગે છે અને આથમે છે, પ્રહના ઉદય-અસ્ત પણ નિયમિત જણાય છે, ઋતુઓ પણ પિતાપિતાના નિયમ પ્રમાણે જ આવે છે ને જાય છે, સાગરમાં ભરતી અને ઓટ પણ નિયમ પ્રમાણે જ થાય છે, અમુક પદાર્થોથી જેનું પિષણ થાય છે. અમુક પદાર્થોથી જેનું શોષણ થાય છે, અમુક પદાર્થસજનનું
