________________
૧૨૯
(૧૦) જે ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય વગેરે પદાોને કહેનારાં જિનવચન સાંભળીને ધર્મ ઉપર શ્રદ્ધા વાળે! થાય તેને ધરુતિએ કહેવાય.
આ દશ પ્રકારના આત્માઓનું સમ્યકત્વ તે એના
દેશ પ્રકાર સમજવા,
સામાન્ય લક્ષણ
અઢાર દોષરહિત અરિહંત ભગવાનને દેવ માનવા, પાંચ મહાવ્રતધારી સામુનિરાજને ગુરુ માનવા અને સજ્ઞ ભગવંતાએ કહેલા દયામય-સ્યાદ્વાદમય ધર્મને ધર્મ માનવે એ સમ્યકત્વનું સામાન્ય લક્ષણ છે.
વિશેષ લક્ષણ
શમ, સંવેગ, નિવેદ, અનુકંપા અને આસ્તિકય એ પાંચ તેનાં વિશેષ લક્ષણા છે.
શમ એટલે ક્રયાદ્રિ કષાયાનું ઉપશમન, સંવેગ એટલે મેાક્ષના અભિલાષ, નિવેદ એટલે ભવભ્રમણને કંટાળા, અનુકંપા એટલે કરુણા કે દયાની ભાવના, અને આસ્તિકય એટલે વીતરાગ મહાપુરુષાનાં વચનમાં શ્રદ્ધા. તાત્પ કે જે આત્મા સમ્યકત્વને પામ્યા હાય તેનામાં ક્રોધ, માન, માયા અને લાભ મહુ ઓછા હાય, તેને સસારમાં વારવાર જન્મ લેવા પડે એ સ્થિતિથી કટાળા આવે, મેાક્ષમાં જવાની ઇચ્છા નિર'તર જાગૃત રહે, હૃદય સામાન્ય રીતે અતિ દયાળુ હાય અને તેને વીતરાગ
