________________
૧૪૧
જો આ મનુષ્યભવ પામ્યા પછી ધર્મનું આચરણ કરવામાં આવે તે ફરી મનુષ્યપણું કે દેવપણુ' પ્રાપ્ત થાય છે અથવા સકળ કમથી મુક્ત થઈ, સિદ્ધ, બુદ્ધ, નિરજન થઈ શકાય છે, પણ ધર્મનું આચરણ ન કર્યું તે નરક અને તિર્યંચગતિમાં વારવાર ઉત્પન્ન થવું પડે છે અને ફરીને મનુષ્યના ભવ પ્રાપ્ત કરતાં ઘણા સમય નીકળી જાય છે. તે માટે (૧) ચાલ્લક, (૨) પાસા, (૩) ધાન્ય, (૪) જુગાર, (૫) રત્ન, (૬) સ્વપ્ન, (૭) ચક્ર, (૮) ચર્મ, (૯) યુગ અને (૧૦) પરમાણુ એ દશ દૃષ્ટાંતા સમજવા ચેાગ્ય છે.
,
(૧) ચાલક એટલે ચૂલેા, ઉપલક્ષણથી ભેાજન. એક વખત ચક્રવતી બ્રહ્મદત્તે પ્રસન્ન થઇને કાઈ બ્રાહ્મણને ઇચ્છિત વસ્તુ માગવાનુ કહ્યું. ત્યારે તે બ્રાહ્મણે પેાતાની સ્ત્રીની સલાહથી એવું વચન માગ્યુ કે ‘ તમારાં રાજ્યમાં રહેલુ દરેક ઘર મને વારાફરતી જમાડે. ’ એ વચન ચક્ર વતી બ્રહ્મદત્ત કબૂલ રાખ્યું અને પહેલાં દિવસે પેાતાને ત્યાં જમવાનું નિમંત્રણ કર્યું. એ વખતે તેને અત્યંત સ્વાદિષ્ટ એવી અનેક વસ્તુઓ પીરસવામાં આવી અને તે બ્રાહ્મણને ખૂબજ ભાવી. ત્યાર પછી તે જુદાં જુદાં ઘરામાં ભેાજન કરવા લાગ્યા પણ કાઈ સ્થળે પહેલાં ભોજનના સ્વાદ આવ્યા નહિ. હવે તે બ્રાહ્મણ વિચાર કરવા લાગ્યા કે ‘ચક્રવતી'નું ભોજન મને કરી કયારે મળે ?' તે એ બ્રાહ્મણને ફરી ચક્રવતીનું ભોજન મળે ખરૂં ?
અહીં
