________________
૧૩૨
કુળ, પાંચે ઇન્દ્રિયની પૂર્ણતા, દીર્ઘ આયુષ્ય અને ખીજા સચેાગે! પણ અનુકૂળ હાય તે! ધર્મનું આરાધન વિશેષ પ્રકારે કરવુ જોઈ એ. જેઓ મનુષ્યભવ પ્રાપ્ત થવા છતાં ધર્મનું કઈ આરાધન કરતા નથી અને બધું જીવન માજશેખમાં, ભાગિવલાસમાં કે સાંસારિક પ્રવૃત્તિઓમાં જ પૂર્ણ કરે છે તે કાગડાને ઉડાડવા માટે ચિંતામણિ રત્નના ઘા કરી રહ્યા છે અથવા સોનાની થાળીમાં સુંદર રસવતી પીરસવાને બદલે ધૂળ ફેંકી રહ્યા છે.
આવ્યા
ધર્મના મુખ્યત્વે બે પ્રકારો પાડવામાં છે : (૧) સાધુધર્મ અને (૨) ગૃહસ્થધ. તેમાં સાધુધર્મનું મુખ્ય લક્ષણ સવતિ ( સર્વાંગે ત્યાગ ) અને ગૃહસ્થધર્મનું મુખ્ય લક્ષણ દેશવિરતિ ( આંશિક ત્યાગ) છે.
સાધુધમ
જે આત્મા સંસારથી વૈરાગ્ય પામી સદ્ગુરુનાં શરણે જાય અને સદ્ગુરુ તેને ચેાગ્ય જાણી સવિરતિરૂપ પંચ મહાવ્રત ધારણ કરાવે તેને યતિ, અણુગાર, મુનિ, ભિક્ષુ, નિગ્રંથ કે સાધુ કહેવામાં આવે છે.
કાઈ પણ જાતનું પાપક મન, વચન અને કાયાથી કરવું નહિ, કરાવવું નહિ તથા કરતાને અનુમેદન આપવું નિહ, એમ નવકેટએ ત્યાગ કરવાથી
સર્વવિરતિ પ્રત્યા
મ્યાન થયું કહેવાય છે.
