________________
નિર્યુક્તિમાં વૃત્તિઓ નો એટલે ક્ષત્રિય જમ્યા એવા સ્પષ્ટ શબ્દ લખેલા છે, તેથી તેઓ બ્રાહ્મણપુત્ર નહિ પણ ક્ષત્રિયપુત્ર હતા એ નિઃસંદેહ છે.
શાસ્ત્રકારોએ આ બાબતની નેંધ અહીં એટલા માટે લીધી છે કે કર્મને કાયદે ગરીબ કે તવંગર, એક સામાન્ય મનુષ્ય કે તીર્થકર સહુને એક સરખે લાગુ પડે છે અને તેમાં કેઈ ફેરફાર કરી શકતું નથી. શ્રી મહાવીરે ત્રીજા મરીચિના ભવમાં કુલમદ કર્યો હતો, એટલે તેમને આ ભવમાં ભિક્ષુકુળમાં અવતરવું પડ્યું. એક વિશિષ્ટ ઘટના?
ત્રિશલાદેવી ખૂબ કાળજીથી ગર્ભનું પાલન કરવા લાગ્યા પણ એક દિવસ ગર્ભનું સ્કૂરણ એકાએક બંધ થયું એટલે ત્રિશલાદેવીને લાગ્યું કે ગર્ભ મૃત્યુ પામે. આ બનાવની તેમનાં કમળ હૃદય પર ભારે અસર થઈ અને સિદ્ધાર્થ રાજાને ખબર પડી ત્યારે તેઓ પણ અત્યંત ઉદાસીન બની ગયા. પણ થોડી વાર પછી ગર્ભ ફરીથી કુરતે જણાયે, એટલે સહુના જીવમાં જીવ આવ્યો અને અતિશય આનંદ વ્યાપે.
શાસ્ત્રકારે કહે છે કે શ્રી મહાવીરે માતા પ્રત્યેની ભક્તિને લીધે એ વિચાર કર્યો કે મારાં હલનચલનથી તેમને જરૂર કષ્ટ થતું હશે, તેથી તેઓ ગર્ભમાં આ રીતે નિશ્ચલ થયા. પરંતુ માતાની હૃદયવેદના જાણતાં જ