________________
વ્યતીત થયેલા હોવા છતાં તેમણે એ પર્ણકુટિ છેડી દીધી અને ત્યાંથી વિહાર કરીને અસ્થિક ગામમાં આવ્યા. ત્યાં ગામ બહાર એક ટેકરા પર શૂલપાણિયક્ષનું મંદિર હતું, તેમાં વાસ કરવા દેવા ગામલેકની રજા માગી. ત્યારે લોકોએ કહ્યું કે આ સ્થાનમાં લિપાણિયક્ષ કેઈને રાતવાસે કરવા દેતું નથી, જે કઈ રાતવાસે કરે તેને તે મારી નાખે છે, પરંતુ ભગવાને તેથી ભય ન પામતાં ત્યાંજ રાતવાસે કર્યો અને ધ્યાનમાં મગ્ન થયા. અહીં જે ઘટના બની તે કેઈપણ મનુષ્યનું કાળજુ કંપાવી મૂકે તેવી છે. પિતાનાં સામર્થ્યને અનાદર થયેલે જાણી શૂલપાણિયક્ષે પ્રથમ તે ભયંકર અટ્ટહાસ્ય કરી તેમને બીવડાવવાના પ્રયત્ન કર્યો, પણ એ મહાસત્ત્વવંત યોગી તેનાથી જરાયે ક્ષેભ પામ્યા નહિ. એટલે તેણે હાથી, પિશાચ, સર્પ આદિના ભયંકર રૂપે વડે તેમને ભય પમાડવાને પ્રયત્ન કર્યો, પરંતુ તે પણ નિષ્ફળ ગયે. જેનું ચિત્ત શાંત છે, સ્વસ્થ છે અને જે પ્રાણીમાત્રને પિતાના મિત્ર ગણે છે, તે એનાથી ભય કેમ પામે ? પણ શૂલપાણિયક્ષ એટલેથી અટકે નહિ. એણે ભગવાનનાં શિર, નેત્ર, મૂત્રાશય, નાસિકા, દાંત, પૃષ્ઠ અને નખ એ સાત મર્મસ્થાને ભયંકર વેદના ઉપજાવી કે જેના લીધે કાપે મનુષ્ય તે ત્યાં જ ફાટી પડે, પણ શ્રી વર્ધમાને અપૂર્વ સહનશીલતા દાખવી એ બધી વેદના સહી લીધી. આ જાતના અહિંસક પ્રતિકારથી આખરે લાપાણિ હાર્યો અને તે ભગવાનનાં શરણે આવ્યું. ભગવાને તેને બંધ આપી હવે પછી