________________
તે તપસ્વી જ્યારે સુધા લાગે કે તપશ્ચર્યાનું પારણું હોય ત્યારે માત્ર શરીરના નિર્વાહ અથે ભિક્ષાર્થે જતા હતા અને ઘણીવાર તે માત્ર લૂખા ભાત, બોરકૂટ અને અડદના બાકળા જે આહાર મેળવીને જ નિર્વાહ કરી લેતા ભગવાન આ ત્રણ વસ્તુઓ પર જ લાગલગાટ આઠ માસ સુધી રહ્યા હતા. (રસત્યાગ).
દઈ તપસ્વી મહાવીર ઘણીવાર એકી સાથે પંદર પંદર ઉપવાસ, માસખમણ તથા બબે મહિનાની તપશ્ચયો કરતા અને છ છ મહિના સુધી અન્ન અને પાણી બંનેને ત્યાગ કરી રાત્રિદિવસ નિરીહ તથા અપ્રમત થઈને વિચરતા. (અણસણ). તેમજ બબ્બે, ત્રણ ત્રણ, ચાર ચાર ઉપવાસને પારણે પણ જ્યારે અન્નપાણું લેતા, ત્યારે કેવળ નિરાસક્તભાવે શરીરસમાધિ ટકાવવા સારું જ લેતા હોઈ મધ્યમ અને સાદે રાક જ લેતા.
મળેલી ભિક્ષા આહાર ભીજાયેલ હોય, શુષ્ક હાય, ઠંડો હોય, બહુ દિવસના અડદને, જૂનાં ધાન્યને કે જવ વગેરે નિરસ ધાન્યને હોય તે પણ તેને સમભાવે આરેગતા અને કદાચ ભિક્ષાથે બહુ પરિભ્રમણ કરવા છતાં કંઈ ન મળતું તે ય તેઓ એને સહજ તપશ્ચય માની અપ્રમત્ત રહેતા.
વળી તે શ્રમણ મહાવીર ઉત્કટિકાસન, ગેદોહિકાસન તથા વીરાસન વગેરે આસને સાધી તે પર સ્થિર થઈ સમાધિવંત બની ધ્યાનમાં લીન રહેતા. તે