________________
પ૭
આ પ્રદેશના વજભૂમિ અને શુદ્ધભૂમિ એવા બે ભાગે હતા, તેમાં વજભૂમિના લેકે ઘણા ક્રૂર અને નિર્દય હતા. તેઓ એમને મારપીટ કરતા, કૂતરા કરડાવતા અને હાંકી કાઢતા. કેઈવાર તે તેઓ ભગવાનનાં શરીર પર હથિયારથી પ્રહાર પણ કરતા અને તેમનાં માથે ધૂળને વરસાદ વરસાવતા, વળી કોઈ વાર તેમને ઊંચેથી નીચે પટકતા અને આસન પરથી ગબડાવી પાડતા. આ પ્રદેશમાં કેટલાક ભાગ તે એ હતો કે જ્યાં ઘણે દૂર સુધી એક પણ ગામડું ન હોય કે મનુષ્યની વસ્તી પણ ન હોય. પરંતુ શ્રી મહાવીરે આ બધી યાતનાઓ સમભાવે સહી લીધી અને એક સાધક ધારે તો કેટલી હદે પિતાની સહનશક્તિ કેળવી શકે છે, તેનું એક અપૂર્વ ઉદાહરણ પૂરું પાયું.
અહીંથી બહાર નીકળી ભગવાને પાંચમું ચાતુર્માસ દિલપુરમાં, છડું ચાતુર્માસ ભદ્રિકાપુરીમાં. સાતમું ચાતુર્માસ મગધનાં રાજગૃહ નગરમાં વ્યતીત કર્યું હતું. ત્યાર પછી પાછા તેઓ આ પ્રદેશમાં આવ્યા હતા અને નવમું ચાતુર્માસ અનેક પ્રકારના ઉપસર્ગો સહન કરીને ત્યાં જ વ્યતીત કર્યું હતું. ગશાલકને બચાવ
ત્યાંથી ભગવાન સિદ્ધાર્થ પુર આવ્યા અને કુર્મગ્રામ તરફ વળ્યા. માર્ગમાં તલને છેડ જોઈને ગોશાલકે ભગવાનને પૂછ્યું કે “આ તલને છોડ ફળશે કે નહિ ?”
