________________
૨૨૮
મેળવી, પાનાચંદે ૧૪ વર્ષની વયે દીક્ષા લીધી. ગુરુએ તેમનું નામ મુનિ પદ્મવિજયજી રાખ્યું. શ્રી પદ્મવિજયજીએ મુનિજીવનના આચાર પાળવા સાથે શાસ્ત્રાભ્યાસ શરૂ કર્યો. અનેક ધર્મગ્રંથોનો અભ્યાસ કર્યો. વ્યાકરણાદિમાં નિષ્ણાત મુનિ શ્રી સુવિધિવિજયે શ્રી પદ્મવિજયજીને શબ્દશાસ્ત્ર, પંચકાવ્ય, છંદ, અલંકાર આદિ શાસ્ત્રોનો અભ્યાસ કરાવ્યો. ગીતાર્થ મુનિ પાસે અંગોપાંગ, આગમગ્રંથો, પાંચ કર્મગ્રંથો, કમ્મપયડી વગેરે શાસ્ત્રો ભણીને પ્રવીણતા પ્રાપ્ત કરી. તપાગચ્છના પટ્ટધર આચાર્યશ્રી વિજયધર્મ- સૂરિજીએ સં. ૧૮૧૦માં રાધનપુરમાં શ્રી પદ્મવિજયજીને પંન્યાસ પદવી આપી. ત્યાર બાદ તેઓ રાધનપુરથી સંઘ લઈ ગિરનાર ગયા. પછી નવાનગરની યાત્રા કરી, ત્યાંથી શત્રુંજય થઈ ભાવનગર આવ્યા. ત્યાં ચાતુર્માસ કર્યું. અહીં તેમના ગુરુએ તેમને બૃહદ્ કલ્પસૂત્રની ટીકાની વાચના આપી. સં. ૧૮૧૩ અને સં. ૧૮૧૪નાં ચોમાસાં સુરતમાં કર્યા. અહીં સુરતના શેઠ તારાચંદે ઉપધાન વહેવરાવ્યાં. સં. ૧૮૧૫ અને સં. ૧૮૧૬નાં ચાતુર્માસ બહેરાનપુરમાં ગાળ્યાં. ત્યાં આચારાંગસૂત્રની દેશના આપી. ત્યાંથી પાલિતાણા આવીને શેઠ રૂપચંદ સં. ૧૮૨૧નું ચાતુર્માસ સિદ્ધપુરમાં કરીને અમદાવાદ થઈ સુરત પધાર્યા. ત્યાં શેઠ શ્રી તારાચંદને ૨૯૫ જિનબિંબોની સિદ્ધાચલમાં પ્રતિષ્ઠા કરવાની ભાવના થઈ તેથી તેઓ શત્રુંજય આવ્યા.
. પદવિજયજી ગણિએ સાણંદ, અમદાવાદ, વિસનગર, પાટણ, લીંબડી, રાધનપુર આદિ અનેક સ્થળોએ ચાતુર્માસ કરીને ઉપધાન વહેરાવ્યાં, માસક્ષમણની તપસ્યાઓ કરાવી, સંઘો કાઢ્યા, પ્રતિષ્ઠા-મહોત્સવો ઉજવ્યા, દેશનાઓ આપી, વ્યાખ્યાનો યોજ્યાં, વાદવિવાદોમાં જય પ્રાપ્ત કર્યો. આ શાસનપ્રભાવનામાં સં. ૧૮૫૪ના મહા વદ પાંચમ ને સોમવારે શ્રીમાળી જ્ઞાતીય શેઠ લક્ષ્મીચંદે સહસ્ત્રફણા પાર્શ્વનાથની પ્રતિષ્ઠા કરાવી. સં. ૧૮૫૭માં સમેતશિખરનો જીર્ણોદ્ધાર માટે ઉપદેશ આપી ખેમા બાલાની મદદથી જીર્ણોદ્ધાર કરાવ્યો. આ બધી તેઓશ્રીની મુખ્ય પ્રવૃત્તિઓ હતી. સં. ૧૮૫૯માં પૂજ્યશ્રી ચાતુર્માસ માટે અમદાવાદ પધાર્યા. ત્યાં તેમના મસ્તકના અર્ધ ભાગમાં વ્યાધિ
ચતુર્વિધ સંઘ “પદ્મદ્રહ' તરીકે ખ્યાતિ પામ્યા હતા. તેમણે ‘જયાનંદ કેવલીચરિત'ને સંસ્કૃત ગદ્યમાં અવતાર્યું. વીરજિનસ્તુતિગર્ભિત-ચોવીસ દંડકસ્તવન, “સિદ્ધદંડિકા-સ્તવન’, ‘ચોવીસ જિન-કલ્યાણકસ્તવન', ‘સમરાદિત્ય કેવલીરાસ', “નેમિનાથ રાસ', ‘ઉત્તમવિજય નિર્વાણ રાસ' આદિ કાવ્યોની રચના કરી હતી. આ ઉપરાંત, અનેક સ્તવનો, સજઝાયો, સ્તુતિઓ, પૂજાઓ અને દેવવંદનમાલાની રચનાઓ કરી હતી. (સંકલન : ત્રિપુટી મહારાજ રચિત “જૈન પરંપરાનો ઇતિહાસ’ ભાગ-૪માંથી સાભાર.)
પિઘવિજયજી રચિત ચોમાસી દેવવંદન આજે પણ વર્ષમાં ત્રણ વખત ગામગામ કરવામાં આવે છે.] ઓગણીસમી સદીના ઉત્તમ કવિ અને મહાન
સાક્ષર; તપગુણભાવધારક પૂજ્ય પંન્યાસ શ્રી રૂપવિજયજી ગણિ
તેઓ ૧૯મી સદીમાં વિદ્યમાન હતા. તેના પુરાવાઓ મળે છે. તેઓ પં. સત્યવિજય-ખિમાવિજય-જિનવિજય–ઉત્તમવિજયના શિષ્ય અને રસસિદ્ધ કવિ તેમ જ અનેક ગ્રંથના નિર્માતા શ્રી પઘવિજયના શિષ્ય હતા. તેઓ સમર્થ વિદ્વાન અને વૈદકશાસ્ત્રમાં નિપુણ હોવાને લીધે ખૂબ કીર્તિવાન બન્યા હતા.
તેઓશ્રીએ સં. ૧૮૮૦માં વિક્રમ રાજાના સમયના ગણાતા અંબડ વિશે “અંબર્ડરસ' (જેમાં વિક્રમનાં પરાક્રમોનીપંચદંડની અદ્ભુત વાતો છે તે) રચેલો મળી આવે છે. તેમણે રચેલી સં. ૧૮૮૦માં “પૃથ્વીચંદ્રચારિત્ર', સં. ૧૮૬૨માં ‘પદ્રવિજયનિર્વાણરાસ” અને સં. ૧૯૦૦ માં ‘વિમલમંત્રી રાસ” વગેરે કૃતિઓ મળી આવે છે.
આ ઉપરાંત, તેમની રચનાઓમાં ૧. સ્નાત્રપૂજા, ૨. પંચકલ્યાણક પૂજા, ૩. પંચજ્ઞાન પૂજા, ૪. વીશસ્થાનક પૂજા, ૫. પિસ્તાલીસ આગમ પૂજા, ૬. આત્મબોધ સઝાય, ૭. મનઃસ્થિરીકરણ સજઝાય, ૮. નંદીશ્વર દ્વીપ પૂજા વગેરે મુખ્ય છે.
| (સંકલન : ત્રિપુટી મહારાજ રચિત “જૈન પરંપરાનો ઇતિહાસ ભાગ-૪માંથી સાભાર.)
શાંત, સરળ, સૌમ્ય અને ભદ્રપરિણામી પૂજ્ય પંન્યાસ શ્રી મોહનવિજયજી ગણિવર
પંન્યાસ શ્રી મોહનવિજયજી ગણિનો જન્મ વિ. સં. ૧૯૧૮માં પાટણમાં થયો હતો. તેમના પિતાનું નામ નથચંદ, માતાનું નામ ચુનીબાઈ, વડીલબંધુનું નામ લલ્લુભાઈ અને તેમનું
‘ઉત્તરાધ્યયન-સૂત્ર'ની આરાધના કરી. સં. ૧૮૬૨ના ચૈત્ર સુદ ૪ ને બુધવારે અનશન સ્વીકારી દેહત્યાગ કર્યો.
પં. પાવિજયજી ગણિનો દીક્ષા પર્યાય ૫૭ વર્ષનો હતો. તેઓ સમર્થ વિદ્વાન, ચતુર વ્યાખ્યાતા અને કુશળ કવિ હતા. તેમણે ૫૫૦૦ નવા શ્લોકોની રચના કરી. તેઓ સમકાલીનોમાં
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
