________________
તવારીખની તેજછાયા જ ભવમાં નગરની ગણિકાની કૂખે દીકરી રૂપે જન્મ પામી, સંસારમાંથી મન ઊઠી જતાં રાજાની સહમતિ લઈ પ્રભુ વીર જન્મ પૂર્વ ગણિકાને ગર્ભાવસ્થામાં અત્યંત પીડા આપનાર થઈ પાસે ખૂબ ઉહ્માસથી ચારિત્ર લઇ જીવનનું કલ્યાણ કર્યું. હતી. તેથી વેશ્યાએ તેના ગર્ભપાત માટે ભરચક પ્રયત્ન કર્યા પણ તે નિષ્ફળ જતાં બાળકીએ જન્મ લીધો જ, પણ જન્મતાં
૨૪ સાધ્વી ચક્ષા જ કાયામાંથી વિકત દુર્ગધી છટતી હોવાના કારણે સગી જૈન ધર્મનાં સાદવીઓ કેવા ઉત્તમ ખાનદાન ઘરના, કેવી માતાએ પણ નગરની બહારની ખાળમાં ગંઠા સ્થાને તેણીને વિચિત્ર સ્થિતિને પરિસ્થિતિમાં પ્રવજયા સુધી પહોંચનાર અને દાસી મારફત અનાથ દશામાં છોડી દીધી.
સંયમ લઈને પણ સૂક્ષ્મની શકિતઓ જગવીને સ્વપરહિત જોગાનુજોગ પૂર્વભવના સુકૃત દાનના પ્રભાવે ઉકરડાથી કરનાર તે બધુંય જાણવું હોય તો વિશિષ્ટ ગુણવાન પણ તેને ઘેર લાવી સાચવનાર ગોવાલણ હતી, જેને ત્યાં આ સાધ્વીઓના જીવન- ઇતિહાસ તપાસવા પડે. કન્યા મોટી થઇ. તેનું કાયા સૌષ્ઠવ કિશોરાવસ્થામાં જ
સ્થૂલભદ્રના નાના ભાઈ શ્રીયક અને યક્ષા, ક્ષધિન્ના, ખીલવા લાગ્યું.
ભૂતા-ભૂતદિન્ના વગેરે સાત ભગિનીઓ વચ્ચે મોટા છતાંય પણ જયારે જન્મતાં જ નાળા પાસે તે કન્યા તરછોડાયેલ કોસા વેશ્યાના મોહમાં ખોટા રસ્તે પહોંચી ગયેલ, પણ જયારે અવસ્થામાં મૂકાઈ ગઈ હતી ત્યારે પ્રભુ વીરની દેશના સુણવા પિતા શકટાલ મંત્રીની હત્યા સ્વયંના ભાઇ શ્રીયકના હાથે જતાં રાજા શ્રેણિકની દૃષ્ટિએ તે કન્યા આવેલ, જેની દુર્ગધી થયાનું રાજકીય કાવવું જાણવામાં આવ્યું ત્યારે રાજા નંદ, અસહ્ય હતી. જયારે દેશના પૂર્ણ થઈ ત્યારે શ્રેણિકરાને તે મંત્રીપી વરરૂચી બ્રાહ્મણ તથા કોશા વેશ્યા ઉપર પણ વૈરાગ્ય બાળકીનો ઈતિહાસ પૂછયો ત્યારે શ્રી પ્રભુ વરે સ્વમુખે તેણીને વટ્ટી ગયો. સંસાર અસાર જણાતાં જ સ્વયં દીક્ષા લઈ લીધી. પૂર્વભવ સચોટ કહી આપ્યો. સાથે રાજા શ્રેણિકને પણ આશ્ચર્ય
મંત્રી શકટાલના ખાનદાન પરિવારની સાતેય કન્યાઓએ પમાડતાં તે પણ જણાવી દીધું કે આગામી દિવસોમાં તે જ
પણ ચારિત્ર જીવન લઈને મૃત પિતાના નામને રોશન કર્યું. કન્યા રાજા શ્રેણિકને જ પરણશે તથા સોગઠાની રમતમાં
સાતેય બહેનોમાં યક્ષા સાધ્વીની મેધા શકિતઓ એવી તેજ શ્રેણિકને હરાવી તેની પીઠ ઉપર અસવારી કરશે.
હતી કે ફકત કોઇ વ્યકિત કોઇ પણ નવા સૂત્ર, અર્થ કે ભાવાર્થો અને ખરેખર તેવું જ થયું. યુવાવસ્થામાં પહોંચેલ તે એક જ વાર બોલે તે બધુંય તરત પછી વગર કોઈ મહેનત કન્યાને કૌમુદી ઉત્સવમાં રાજા શ્રેણિકે દેખી, મોહ ઉત્પન્ન અક્ષરશઃ તેજ કમ અને પરિપાટીથી યક્ષા સાધ્વી બોલી દેખાડ. થયો. તેની સાથે લગ્ન કરવા યુકિતપૂર્વક તેના વસ્ત્રોમાં પોતાની રાજકીય ષડયંત્રમાં બચી ગયેલ આ પરિવારનાં તમામ સંતાનો, રાજદ્ધાયુકત વીંટી બાંધી દઇ તેણીનો પરિચય વધાર્યો. અને સિવાય નાના ભાઈ શ્રીયકને છોડી, દીક્ષિત થઈ ગયાં હતાં. અને પુત્ર અભયકુમારની બુદ્ધિના પ્રયોગથી રાજા શ્રેણિક દુર્ગધા સાધ્વી યક્ષા તો સ્વાધ્યાયમાં પ્રગતિ પામતાં અગિયાર અંગના કન્યાને પરણ્યો. રાણી બનેલ ગોવાલણ- ગણિકાની આ જ જ્ઞાતા બની ગયાં હતાં. બીજી તરફ મહાવિદ્વાન અને કન્યાએ ખરેખર એક દિવસ રાજા શ્રેણિકનું મન હરી પટ્ટરાણી મહાબ્રહ્મચારી સંયમી સ્થૂલભદ્ર પણ ૧૦ પૂર્વ અર્થ સાથે ભણી. પદ લઇ લીધું, પછી સોગઠાં રમતાં રાજાનું મન મોહી લેતાં દાવ ગયા હતા, ત્યારે તેમનાં દર્શન-વંદનાર્થે આવેલ યક્ષા વગેરે જીતી લીધો, અને શર્ત પ્રમાણે રાજા શ્રેણિકના ખભે ચડી બેઠી. ભગિની સાધવીશ્રીઓને સિંહનું ભયાનક રૂપ દેખાડી
તે ઘટના બનતાં જ રાજા શ્રેણિકને હસવું આવી ગયું, સ્થૂલભદ્રજીએ ડરાવ્યા હતા. તેમ છતાં જ્ઞાનના અજીર્ણ થવાના. જેથી દુર્ગધા રાણીએ તેના હાસ્યનો ખુલાસો માંગતાં જાણી અને આશાતના વધવાના નિમિત્તે તેઓ પાછળથી ચાર પૂર્વના લીધું કે પ્રભુ વીરના શ્રીમુખે પોતાના પતિ આજના પ્રસંગને
અર્થથી અભ્યાસને ગુમાવનાર થયાં હતાં, પણ ભવિતવ્યતા જ ઘણાં સમય પૂર્વે જ જાણી ગયા હતા. ફકત આજે તે ઘટનાથી તેવી હોવાથી યક્ષા વગેરે સાધ્વીઓએ પણ સમતા રાખી પોતાના જન્મ પછીની તિરસ્કત ઘટનાની વિગત રાજા શ્રેણિક સત્યનો સ્વીકાર કર્યો જ હતો. પાસેથી જાણવા મળી.
પાછળથી સાધ્વી યક્ષાના જ પ્રેરણા-પીઠબળથી સૌથી પોતાના પૂર્વ ભવની અજ્ઞાન ભૂલ તથા વર્તમાન જન્મની નાના ભાઈ શ્રીયકનું પણ મન સંસારમાંથી ઊઠી જતાં તેમણે વિચિત્ર ઘટમાળ સાથે છેક રાજાની રાણી બનવા સુધીની બીના પણ ચારિત્ર ગ્રહણ કરી લીધું હતું. છતાંય ચારિત્રજીવનમાં તેણીને જ આશ્ચર્ય સાથે વૈરાગ્ય આપનાર બની ગઈ. પ્રવેશ પછી પણ નાના તપમાં પણ પુરુષાર્થ નહોતા કરી શકતા
Jain Education Interational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
