________________
૨
ચતુર્વિધ સંઘ દેવતાઈ ચમત્કારો સર્જાઈ જાય તો આશ્ચર્ય પામવા જેવું પણ રોહિણીએ તો રાજાના માન ખાતર બનેલો પ્રસંગ પતિથી શું? અનેક પ્રકારની ઐતિહાસિક ઘટનામાં નવકાર મહામંત્રની ગોપવી રાખ્યો, પણ દાસી મારફત શેઠને કોઈ બાતમી મળી વિશિષ્ટ આરાધિકા રોહિણી શ્રાવિકાનું નામ પ્રખ્યાત છે. જતાં શ્રેષ્ઠી શ્રાવિકા ઉપર જ શંકાશીલ બની ગયો. ધનાવહ શ્રેષ્ઠીની ભાર્યા રોહિણી તે દિવસોમાં ઘેર એકલી હતી
પતિ-પત્ની વચ્ચે દીવાલ ઉભી થાય તે પૂર્વે જ લાગ. સાત કારણ કે પતિદેવ વિદેશી વ્યાપારની સફરમાં હતા.
દિવસ વરસાદની હેલી ચાલી. રાજાએ કિલ્લાના દરવાજા બંધ પાટલીપુત્ર નગરના શ્રી નંદ રાજાની નજર રોહિણી ઉપર કરાવ્યા છતાંય પાણીની ઊંચાઈ વધતી જ ચાલી. આખુંય બગડી. કોઈક દાસી મારફત વિકારી વિચારોની વાતો તેણી નગર અને નગરપતિ રાજા ભયમાં મુકાઈ ગયાં, ત્યારે ડૂબતા સુધી પહોંચતી કરી. પ્રત્યુત્તરમાં સિવાય લાચારી રોહિણી પાસે નગરને બચાવવા મંત્રીએ રોહિણીને પ્રાર્થના કરી. રોહિણીએ કશુંય ન હતું. મનમાં જ રાજા ઉપર અત્યંત ક્રોધ ઊપજ્યો પણ પરમેષ્ઠિ નવકારને ભાવપૂર્વક ગણી હથેળીમાં જેવું પાણી લીધું, ગુસ્સાને મનમાં જ ગોપવી ભેટર્ણ દાસી પાસેથી સ્વીકારી પૂર ઊતરવા લાગ્યાં. શીલવંતી રોહિણીના સુપ્રભાવે આખુંય રાજાને રાત્રિમાં એકાંતે મંત્રી સાથે પધારવા આમંત્રણ આપ્યું. નગર બચી ગયું. જૈન ધર્મની ખૂબ શાસન-પ્રભાવના થઈ, અને
- રોહિણીને ત્યાં કામાસકત રાજા મંત્રી સાથે જયારે રાત્રે રાજ પણ જૈનધર્મી બની ગયો. પ્રીતિ ભોજ માટે આવ્યા ત્યારે રોહિણીએ સખીવૃંદને પણ ૧૫ ધન્ય સુલસાની ધન્ય વાતો આમંત્રિત કરેલ, તેથી રાજા પોતાના મનની વાતો મુકત મને રોહિણીને ને જણાવી શકયો, પણ તેના ઇંગિત ઉપરથી
પ્રભુ પરમાત્માના ચતુર્વિધ શ્રી સંઘની આરાધના થકી દરેક રોહિણીને અંદાજ આવી ગયો કે રાજા પોતાની મર્યાદા
જીવો પ્રગતિથી લઈ મુકિત ૫ણ પામે છે. નાની પણ આરાધના ઓળંગી ગયો છે.
જો સમકિત સાથે છે તો તારણનું કારણ બને છે. પાછી બીજી
વિશેષતા એ છે કે બાળ-યુવાન કે વૃદ્ધ, સ્ત્રી-પુરુષ કે નપુસંક તેથી તેણીએ રાજાને પ્રતિબોધવા શરબત પાવાનું ચાલુ
બત પાવાનું ચાલું સોને કર્મોના ક્ષયપૂર્વક આત્મશુદ્ધિ અને આત્મકલ્યાણનો રાહ કરાવ્યું. ચમચીઓ બદલાણી પણ સ્વાદ તે જ હતો. બધીય
બતાવનાર પ્રભુ-શાસનની આરાધનાઓ મહાન છે. તેથી જ તો ચમચીના શરબત પી-પી ને બધાંયના સ્વાદ અલગ આવવાના
પ્રભુ વીરના વિચરણ કાળે ત્રિકાળપૂજા, આયંબિલ, બ્રહ્મચર્ય બદલે એક જ સ્વાદ માણ્યો હોવાથી તે બદલ ખિન્નતા દર્શાવવા
અને વિશિષ્ટ આરાધના દ્વારા શ્રાવિકા સુલતાએ ફકત દર્શન ગુણ લાગ્યો ત્યારે રોહિણીએ પણ મધુર ભાષામાં રાજાના બોધ
દ્વારા જ સ્ત્રી છતાંય આવતી ચોવીશીમાં પંદરમાં નિર્મમ તીર્થકર માટે તૃષ્ણાતુર મૃગજળનું દષ્ટાંત જણાવ્યું. ઉપરાંત વ્યાવહારિક
બનવાનું અને જગત- ગણને તારી સ્વયં પણ તરી જવાનું ખુલાસો કરતાં વિવિધ તપેલીનાં ઢાંકણાં છતાંય રસોઈમાં ફરક
સૌભાગ્ય પેદા કર્યું છે. તેની શ્રાવિકા-જીવનની અનેક નથી હોતો તેમ વાતો કરી સીધું જ પરખાવી દીધું કે ઢાંકણ જેમ
વિશેષતાઓ આંખે ઊડી વળગે તેવી છે, જે અવગાહી સૌએ સ્વાદનું કારણ નથી તેમ સ્ત્રીઓના ભિન્નભિન્ન રૂપ અને વેશ.
| સુલસાની ભરપેટ પ્રશંસા કરવા જેવી છે. વગેરે પણ સુખની ભિન્નતાનું કારણ નથી.
મહારાજા શ્રેણિકના રથના સારથિ નાગસારની પત્ની જેમ ભ્રાંતિથી આકાશનો એક જ ચંદ્ર અનેક રૂપે દેખાય,
સુલસા સામાન્ય-મધ્યમ પરિવારની સદસ્યા, છતાંય પ્રભુની અનેક સંખ્યામાં દેખાય, તેમ કામવાસના જનિત કામુકતા પણ
અનન્ય ઉપાસિકા હતી. તેણીની ધર્મદઢ ભાવનાની પ્રશંસા ચિત્તભ્રમ દ્વારા દરેક નારીઓમાં પાગલતા પેદા કરે છે. જેમ
સ્વયં દેવલોકમાં સૌધર્મેન્દ્ર કરેલ. તેથી તે ઉપર થોડી શંકા સૂર્યકાંત મણિ સૂર્યસંસર્ગથી અતિશય પ્રવજવલિત થાય છે, તેમ
રાખી હરિગમેપી દેવે તેણીની પરીક્ષા કરી હતી. બે સાધુનું મૂઢ લોકોના કામાગ્નિ પણ સ્ત્રીઓના સંગથી તેજ બની જાય છે.
રૂપ બનાવી સુલતાને ત્યાં આવી બીમારીમાં સપડાયેલ સાધુની રાજાને પિતા તુલ્ય કહી પ્રણામ કર્યા. વધુ કહેવાઈ ગયું સેવા માટે શતપાક તેલ માંગેલ. ઉપરા-ઉપરી સાત સીસા ફૂટી હોય તો તેની માફી માગી અને વિનયથી રાજાનું મન જીતી ગયા છતાંય દિવ્યમાયાને ન જાણી શકનાર સુલસા ઉદાર લીધું. રાજાને શીલવંતીના ઘરનાં અન્ન-પાણી લેવામાં મન શુદ્ધ મનથી તેલ વહોવરાવતી જ રહી. અંતે બધુંય તેલ ઢોળાઈ જતાં બની ગયું. ભૂલ સમજાણી રોહિણીને પોતાની બહેન બનાવી. સાધુ મહાત્માનો લાભ ન મળી શકવાનો શોક પામી. તેથી
શ્રેષ્ઠી ધનાવહ પાછા આવ્યા ત્યારે ગંભીર બનેલી તરત જ ખુશ ખુશ થઈ દેવે મૂળ સ્વરૂપ પ્રકાશી દીધું.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
