________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
म. १३
उत्तरस्थान भाषाटीकासमेत ।
(७८७)
त्रयोदशोऽध्यायः।
इसको रातमें पीनेसे तिमिर रोग नष्ट होजा
ताहै । यह इस रोग पर उत्तम औषध हैं। - CC:
___ अथवा दाख, चंदन, मजीठ, काकोली, अथाऽतस्तिमिरप्रतिषेध व्याख्यास्यामः । क्षीरकाकोली, जीवक, मिश्री, सितावर, मेदा,
अर्थ--अब यहांसे तिमिर प्रतिषेधनामक प्रपौंडरीक, मलहटी और नीलोत्पल प्रत्येक अध्याय की व्याख्या करेंगे।
एक तोला, एक प्रस्थ पुराना घी और इतनम तिमिरकी चिकित्सा में शीघ्रता ॥ ही दूध मिलाकर सबको पकावे, यह काचरोग "तिमिरं काचतांयातिकाचोन्यांध्यमुपेक्षया तिमिररोग, रक्तराजी और शिविदना इन नेत्ररोगेष्वतो घोरं तिमिरं साधयेद्रुतम् । रातारा
अर्थ-तिमिर रोगकी चिकित्सा में उपेक्षा करनेसे काचरोग होजाता है और काचरोग
काचनाशक घृत । से अंधापन उन होजाता है, इससे यह । पटोलर्निवकटुकादासेिव्यवरावृषम् ६ रोग सब नेत्ररोगों में भयानक होता है,
सधन्वयासत्रायंती पर्पट पालिकं पृथकू ।
प्रस्थमामलकानां च क्वाथयेन्नल्वणेऽभसि । इसलिये इसकी चिकित्सा में शीघ्रता करनी
तदाढकेऽर्धपलिकैः पिष्टैः प्रस्थं घृतात्पचेत् चाहिये ।
मुस्तभूनिंबयष्टया कुटजोदीच्यचंदनैः ८ तिमिरनाशक घृत ॥
सपिप्पलीकैस्तत्सर्पिणकर्णास्यरोगजित्
विद्रधिवरदुष्टातर्विसपिचिकुष्ठनुत् ९. तुलां पचेत जीवत्या द्रोणेऽपां पादशेषिते । तत्क्वाथे द्विगुणः झीरं घृतप्रस्थं विपाचयेत्
विशेषाच्छुक्रतिमिरनक्तांध्योष्णाम्लदाहनुत् प्रपोंडरीककाकालीपिप्पलीरोधसैंधवैः। अर्थ--पर्वल, नीमकी छाल, कुटकी, दारुशताहामधुपद्राक्षासितादारफलत्रयः ॥३॥ हलदी, नेत्रवाला, त्रिफला, अडूसा, जवासा, कार्षिकनिशि तत्पीत तिमिरापहरं परम् ।
त्रायमाण, पित्तपापडा, प्रत्येक एक पल, द्राक्षाचंदनमंजिष्ठाकाकोलीद्वयजीवकैः ॥४॥ सिताशतावरीमेदापुंडामधुकोत्पलैः।
आमला दो सर, इन, सबको एक द्रोण जल पचेज्जीर्ण घृतप्रस्थं समक्षीरं पिचून्मितः५/
| में औटावे, चौधाई शेष रहनेपर उतार कर हंति तत्काचतिमिररक्तराजीशिरोरुजः। छानले, फिर इसमें मोथा, चिरायता, मुल
अर्थ-एक तुला जीवंती को एक द्रोण हटी, कुडा, नेत्रवाला, रक्तचंदन और पीपल, जलमें पकावै, चौथाई शेष रहनेपर उतार प्रत्येक आधा आधा पल लेकर पीसकर कर छानले फिर इस क्वाथमें दुगुना दूध / मिलादे, और एक प्रस्थ घी डालकर पाक की
और एक प्रस्थ घी डालकर पकावै और विधि से पकावे | इस घृतका सेवन करने इसमें प्रपौंडरीक, काकोली, पीपल, लोध, से नासिका, कर्ण, और मुखरोग, तथा सेंधानगक, सौंफ, मुलहटी, दाख, मिश्री, / विद्रधि, ज्वर, दुष्टव्रण, विसर्प, अपची और देवदारू, त्रिफला प्रत्येक एक कर्ष मिलादे, । कुष्टरोग और विशेष करके फूला, धुंध,
For Private And Personal Use Only