Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे सम्पूर्णा 'अहे' अधःअधोभागे 'जगई' जगतीं 'दालइत्ता' दारयित्वा-भित्त्या 'पुरथिमेणं' पौरस्त्ये पूर्वे पूर्वस्यां दिशि 'लवणसमुई' लवणसमुद्रं 'समप्पेई' समुपसर्पति समुद्रे मिलतीत्यर्थः ।
___ अथास्या एव गङ्गामहानद्याः प्रवह-मुखयो विष्कम्भोद्वेधौ दर्शयितुमाह-'गंगा णं' इत्यादि । 'गंगा णं' गङ्गा-गङ्गानाम्नी खलु-'महाणई' महानदी याऽस्ति सा 'पवहे' प्रबहे, यस्मात् स्थानात् नदी प्रवोढुं प्रवर्तते स प्रवहः पद्मदात्तोरणानिगमस्तस्मिन् तत् स्थानाव. च्छेदेन 'छ सकोसाई जोयणाई' सक्रोशानि एक क्रोशसहितानि सपादानीत्यर्थः षट्योजनानि 'विक्खंभेणं' विष्कम्भेण-बिस्तारेण, 'अद्धकोसं' अर्द्धक्रोश क्रोशस्यार्द्धम् ‘उव्वेहेणं' उद्वेधेन गाम्भीर्येण 'तयणंतरं च णं' तदनन्तरं पद्महूदतोरणविस्तारादनन्तरम् एतेन यावत्क्षेत्रं स विस्तारो अनुवृत्तस्तावरक्षेत्रादनन्तरं-गङ्गाप्रपातकुण्ड निर्गमादनन्तरमित्यर्थः सा गङ्गा-'मायाए' मात्रया २-क्रमेण २ प्रतियोजनं प्रतिपार्श्व धनुःपञ्चकवृद्धया उभयपार्श्वयोः संमील्य धनुदेशकवृद्धयेत्यर्थः 'परिवद्धमाणी २' परिवर्द्धमाना २ वृद्धि गच्छन्ती प्रवहमानात्समुद्रप्रवेशमानस्य भरतकी ओर जाती हुई तथा सात हजार नदियों से अपने आपको भरती २ खंडप्रपात गुहा के नीचे से होकर दक्षिणार्द्ध भरत की तरफ गई है वहां जो वीच में वैताढ्य पर्वत पडा है उसके बीच में होकर ये बहती है इस तरह दक्षिणार्ध भरत क्षेत्र के ठीक बीच में वहती हुइ यह गंगानदी पूर्वाभिमुख होती हुई तथा १४ हजार नदियों के परिवार से परिपूर्ण होती हुई पूर्व दिग् समुद्र में जाकर मिलगई है पूर्वदिर समुद्र में पूर्वदिग्वर्ती लवणसमुद्र में-मिलने के लिये जाते समय इसने वहां की जो जम्बूद्वीप की जगती है उसको विदारित करदिया है (गंगा णं महाणदी पवहे छसकोसाई जोयणाई विक्खंभेणं, अद्धकोसं उब्वेहेणं तयणंतरं च णं मायाए २ परिवद्धमाणी २ मुहे वासटिं जोयणाई अद्धजोयणं च विक्खंभेणं स कोसं जोयणं उच्वे हेणं उभओपासिंदोहिं पउमवरवेइआहिं दोहिं वणसंडेहिं संपरिक्खित्ता वेइया वणसंडवण्णओ भाणियच्चो) यह गंगा नाम की નદીઓના પાણીથી પ્રેરિત થતી ખંડ પ્રપાત ગુહાના નીચેના ભાગમાંથી પસાર થઈને દક્ષિાદ્ધ ભરત તરફ પ્રવાહિત થઈ છે. ત્યાં જે મધ્યભાગમાં વૈતાઢય પર્વત ઊભે છે, તેની મધ્યમાંથી પ્રવાહિત થઈને આ પ્રમાણે દક્ષિણાર્ધ ભરત ક્ષેત્રના ઠીક મધ્યમાં પ્રવાહિત થતી એ ગંગાનદી પૂર્વાભિમુખ થઈને તેમજ ૧૪ હજાર નદીઓના પરિવારથી પરિપૂર્ણ થતી પૂર્વ દિગ્સમુદ્રમાં જઈને મળી ગઈ છે. પૂર્વ દિસમુદ્રમાં પૂર્વ દિગ્દર્તિ લવણસમુદ્રમાં મળવા જતી વખતે આ નદીએ ત્યાંની જે જંબુદ્વીપની જગતી છે તેને વિદીર્ણ કરી सीधी छे. 'गंगा गं महाणदी पवहे छ सकोसाइं जोयणाई विक्खंभेण, अद्धकोसं उव्वेहेणं तयणंतरं च णं मायाए २ परिवद्धमाणी २ मुहे वासद्धिं जोयणाई अद्धजोयणं च विक्खंभेणं सकोसं जोयणं उव्देहेण उभओपासिं दोहिं पउमवरवेइआहिं दोहिं वणसंडेहिं संपरिक्खित्ता वेइयावणसंडवण्णओ भाणियव्वो' थे ॥ नाम महानही २ स्थान ५२थी नाजीने पहा
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
