________________
30. SHRI CHANASMA TIRTHA (SHRI BHATEVA PARSHVANATH BHAGAVAN)
The Chanasma tirtha is situated at a distance of one mile from the Chanasma Railway station. Here we have an idol of MULANAYAKA Shri Bhateva Parshvanath Bhagavan, it is some 23 cms. in height, of tobacco colour and in Padmasana posture. In this idol with waist-band, we also see Dharanendra and Padmavati. It seems that the idol of MULANAYAKA is carved from sand-stone. We get evidence from different eulogistic prayers that the idol must have been known as Bhateva because it was procured from Bhatuar village. It is said that in the Bhatuar village near Idar there was one poor Shravaka Surchand by name from whose house the idol of Bhagavan Parshvanath was discovered and he became prosperous and happy. On getting information of this the King of Idar asked for it. The Shravaka was afraid of disrespect to the idol and so Surchand buried it on the outskirts of the village. Ravichand of Chandravati (Chanasma) got indications of the idol. He brought it, built a temple in Chanasma and got it ceremoniously installed in it on the Akshayatrutiya day in V.S. 1535. One other probable conjecture is that there is one village Bhateva near Palini in Marwad. Residents of the place might have come here with the idol, might have built this temple and installed the idol here with this name. According to one tradition, the idol was ceremoniously installed following the preaching of Acharya Shri Ajitasinhasuriji of the Anchala Gaccha. The temple with its fine artistic structure was repaired and renovated some 150 years back.
૩૦. શ્રી ચાણસ્મા તીર્થ (શ્રીભટેવા પાર્શ્વનાથ ભગવાન) મહેસાણા હારીજ માર્ગમાં ચાણસ્માના રેલવે સ્ટેશનથી એક માઇલ દૂર શ્રી ચાણસ્મા તીર્થ આવેલું છે. આ તીર્થમાં મૂળનાયક શ્રીભટેવા પાર્શ્વનાથ ભગવાનની લગભગ ૨૩ સે.મી. ઊંચી તમાકુ વર્ણની પદમાસનસ્થ પ્રતિમા મળે છે. આ મંદિરનું દ્વાર ઉત્તર દિશામાં છે. તેમાં મૂળનાયકની પ્રતિમા રેતીની બનાવેલી હોય તેવી લાગે છે. ભાટુઆર ગામમાંથી મળેલી પ્રતિમા હોવાથી તેનું નામ ‘ભટેવા’પડયું હશે એવું પ્રમાણ જુદાં જુદાં સ્તવનોમાંથી મળી રહે છે. એમ કહે છે કે ઇડર પાસેના ભાટુઆર ગામમાં સૂરચંદ નામે એક ગરીબ શ્રાવકને ત્યાં પાર્શ્વનાથ ભગવાનની પ્રતિમા મળી આવતાં તે સુખી અને સંપન્ન થયો. આની ખબર ઇડરના રાજાને પડતાં એમણે આ પ્રતિમાની માગણી કરી. આશાતના થવાના ભયથી સૂરચંદે એ પ્રતિમા રાજાને ન આપતાં ગામના પાદરે જમીનમાં ભંડારી દીધી. ચંદ્રાવતી (ચાણસ્મા)માં વસતા રવિચંદ્ર નામના શ્રાવકને એ પ્રતિમાની ભાળ મળતાં તે લઈ આવ્યો અને તેણે ચાણસ્મામાં મંદિર બંધાવી વિ. સં. ૧૩૩૫ની અખાત્રીજે એ મૂર્તિની પ્રતિષ્ઠા કરાવી. એક એવી પણ હકીકત છે કે મારવાડના માલિની પાસે આવેલા ભટેવા ગામના વતનીઓ આ તરફ આવ્યા હોય અને સાથે મૂર્તિ લાવ્યા હોય. એમણે અહીં મંદિર બંધાવી તેનું નામ ભટેવા પાર્શ્વનાથ રાખ્યું હોય. એક પરંપરા અનુસાર અંચલગચ્છીય આ. શ્રી અજિતસિંહસૂરિજીના સદ ઉપદેશથી વિ. સં. ૧૩૩૫માં ભટેવા પાર્શ્વનાથ પ્રભુની પ્રતિમાની પ્રતિષ્ઠા થઇ હતી. સુંદર નિર્માણકલા ધરાવતા આ મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર દોઢસો વર્ષ પહેલાં થયો.
જા
તીર્થવંદના - ૩૦.
(૩) શાહ પદમાબહેન અમૃતલાલ મેલાપચંદ કઠોર - સુરત (૧) સ્વ. રાયચંદ તારાચંદ હ.પત્ની,મોઘીબહેન/હસમુખ, લીલાબહેન સેદરડા(૪) શાહ ૨મણબહેન ચંદુલાલ - ભોગીલાલ કઠોર - સુરત (૨) નંદલાલ છગનલાલ મહેતા હ, કાન્તાબહેન, પ્રિયકાન્ત, અશ્વિન,ભૂપેન્દ્ર (૫) દોશી દલીચંદ માણેકચંદ (ધાણાદાળવાળા) વિલેપાર્લે
ઘાટકોપર - મુંબઈ
13
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
