________________
60. SHRI DIYANA TIRTHA (SHRI MAHAVIR BHAGAVAN)
This tirtha is simply wonderful with full greenery and natural surroundings on all sides in the midst of mountain-ranges on three sides. It is at a distance of 17 kms. from Sarupagunj and in hillocks in deep forests. Here is installed an idol of MULANAYAKA Shri Mahavir Bhagavan; white in complexion, 90 cms. in height and in Padmasana posture. Here Shri Mahavira Swami is known as Jivitaswami. The idol is simply miraculous. 48 shrines in the majestic temple are empty. There are two KAUSAGGIYA idols. On one there is an Umbrella of five fangs and on the other of seven. There must have been quite a large population here before the fifteenth century, no marked population is found here now. The idol of Shri Bhagavan has five waist bands; below the idol Dharmachakra and two deer are carved. An inscription of V.S. 1682 is also found.
One peculair trait of this tirtha is that it is believed to go as far as the times of Bhagavan Mahavira. It is one of the five tirthas in the Nani Marawadi. It is said that when Bhagavan Mahavira roamed here, he remained in KAUSAGGA meditation here. His elder brother Nandivardhana, constructed a majestic temple with 52 smaller temples of Jina and had installed this idol. The artistry of the idol proves that it is ancient. We have an ancient Pata and writings of the 13th and 14th centuries are carved. We also have a reference which states that Shri Parshvanatha Charitra was composed here.
૬૦. શ્રી દિયાણા તીર્થ (શ્રીમહાવીર ભગવાન) ત્રણ બાજુ પહાડોની વચ્ચે વનરાજીથી છલોછલ જંગલમાં આવેલા આ તીર્થનું પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય અદભુત છે. સરૂપગંજથી ૧૭ કિ.મી. દૂર ગાઢ જંગલમાં ટેકરીઓ વચ્ચે આવેલા દિયાણા તીર્થમાં દર્શનથી દિવ્ય ભાવોની અનુભૂતિ થાય છે.અહીં મૂળનાયક શ્રીમહાવીર ભગવાનની સ્વેત વર્ણની લગભગ ૯૦ સે.મી. ઊંચી પદમાસનસ્થ પ્રતિમા છે. દેવવિમાન જેવા આ ભવ્ય મંદિરમાં શ્રીભગવાન મહાવીર સ્વામી જીવિતસ્વામીના નામથી પ્રસિદ્ધ છે. આ પ્રતિમા અત્યંત ચમત્કારિક છે. આ ભવ્ય મંદિરની ૪૮ દેરીઓ ખાલી છે. બે કાઉસગ્ગિયા મૂર્તિઓ છે. એક પર પાંચ ફેણનુંઅને બીજા પર સાત ફેણનું છત્રછે. ૧૫મી સદી પૂર્વે અહીં સારી એવી વસ્તી હોવી જોઇએ. અત્યારે અહીં કોઇ વસ્તી જોવા મળતી નથી. ભગવાનની મૂર્તિ પંચતીર્થના પરિકરવાળી છે. નીચે ધર્મચક્ર અને બે હરણ ઉત્કીર્ણ છે. વિ.સં. ૧૬૮૨નો લેખ અહીં મળે છે. આ તીર્થની વિશેષતા એ છે કે તે પ્રભુ મહાવીરના સમયનું મનાય છે. નાની મારવાડની પંચતીર્થીમાંનું એક આ તીર્થ ગણાય છે. એમ કહેવાય છે કે ભગવાન મહાવીર અહીં વિચર્યા ત્યારે કાઉસગ્ગ ધ્યાનમાં અત્રે રહ્યા હતા. તેમના મોટાભાઇ નંદીવર્ધને અહીં બાવન જિનાલય ભવ્ય મંદિરનું નિર્માણ કરાવી આ પ્રતિમા પ્રતિષ્ઠિત કરી હતી. પ્રભુપ્રતિમાની જે કલા છે તે પણ એની પ્રાચીનતા સિદ્ધ કરે છે. અહીં પ્રાચીન પટ અને ૧૩મી -૧૪મી સદીના લેખો કોતરેલા છે. વિ.સં. ૧૪૩૬ પોષ સુદ ૬ ગુરુવારના દિવસે અહીં શ્રી પાશ્ર્વનાથ ચરિત્ર લખાવ્યાનો ઉલ્લેખ મળે છે.
તીર્થવંદના ૬૦ (૧) જતીનભાઈ ફકીરચંદ ઝવેરીસુરત-મુંબઈ (૨) અ.સૌ. નીતાબહેન જતીનભાઈના વર્ષીતપ નિમિત્તે
(૩) સા. ઘચયશા શ્રીના ૪૫ ઉપવાસનિમિત્તે ચંદુલાલ ચુનીલાલ વખારિયા (૪) ઝમકુબહેન ચુનીલાલ વાલજીભાઈવખારિયા-સુરેન્દ્રનગર (૫) કિશોરચંદ્ર ચંદુલાલ વખારિયા-સુરેન્દ્રનગર
133 For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
