Book Title: The Science of Money Abr Marathi
Author(s): Dada Bhagwan
Publisher: Dada Bhagwan Aradhana Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034338/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G 100NCE SEK 023 20 paizAMcA vyavahAra 201051 Rs2000 dAdA bhagavAna kathita An bhAratIya riz2arva baiMka 5CT 199410 NO DOLLARS duka 10 heard fra do hajAra rupaye NRIA rupaya 8PK 6CDIR RESERVE BANK OF INDIA 2000 SCT 199410 paise kamAvaNe hA buddhIcA kheLa nAhI, kiMvA mehanatIce phaLahI nAhI. te tara tumhAlA, tumhI pUrva janmI kelelyA puNyAcyA phaLasvarUpa miLatAta. 36-77 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdA bhagavAna kathita paizAMcA vyavahAra mULa gujarAtI saMkalana : DaoN. nIrUbahana amIna anuvAda : mahAtmAgaNa NOR / Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : zrI ajita sI. paTela dAdA bhagavAna ArAdhanA TrasTa, dAdA darzana, 5, mamatApArka sosAyaTI, navagujarAta kaoNlejacyA mAge, usmAnapurA, ahamadAbAda - 380014, gujarAta. phona - (079 ) 39830100 (c) All Rights reserved - Shri Deepakbhai Desai Trimandir, Simandhar City, Ahmedabad-Kalol Highway, Adalaj, Dist.-Gandhinagar-382421, Gujarat, India. No part of this book may be used or reproduced in any manner whatsoever without written permission from the holder of the copyrights. prathama AvRtti : 5,000 agasta 2017 bhAva mUlya : 'parama vinaya' ANi 'mI kAhIca jANata nAhI', hA bhAva! dravya mUlya : 25 rupaye mudraka : aMbA oNphaseTa B-99, ilekTronIksa GIDC, ka-6 roDa, sekTara-25, gAMdhInagara-382044 phona : (079) 39830341 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trimaMtra vartamAnatIrthakara , zrIrsamavAramAM namo arihaMtANaM namo siddhANaM namo AyariyANaM namo uvajhAyANaM namo loe savyasAhUrNa eso paMca namuhAro, saba pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvesi, paDhama havada maMgalam // 1 // OM namo bhagavate vAsudevAya // 2 // OM namaH zivAya // 3 // jaya saccidAnaMda Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (dAdA bhagavAna phAunDezanacI prakAzita pustake) marAThI 1. bhogato tyAcI cUka 13. pati-patnIcA divya vyavahAra 2. eDajasTa evarIvhera 14. samajapUrvaka prApta brahmacarya 3. je ghaDale toca nyAya 15. mAnava dharma 4. saMgharSa TALA 16. mRtyuveLI, AdhI ANi naMtara 5. mI koNa Ahe ? 17. sevA-paropakAra krodha 18. dAna ciMtA 19. trimaMtra 8. pratikramaNa 20. vartamAna tIrthaMkara zrI sImaMdhara svAmI 9. bhAvanA sudhAre janmojanma 21. camatkAra 10. karmAce vijJAna 22. satya-asatyAce rahasya 11. pApa-puNya 23. vANI, vyavahArAta 12. AI-vaDIla ANi mulAMcA vyavahAra 24. paizAMcA vyavahAra hindI 1. jJAnI puruSa kI pahacAna 20. prema 2. sarva duHkhoM se mukti 21. mAtA-pitA aura baccoM kA vyavahAra 3. karma kA siddhAMta 22. samajha se prApta brahmacarya 4. Atmabodha 23.dAna 5. maiM kauna hU~? 24. mAnava dharma 6. vartamAna tIrthakara zrI sImaMdhara... 25. sevA-paropakAra 7. bhugate usI kI bhUla 26. mRtyu samaya, pahale aura pazcAta 8. eDajasTa evarIvheyara 27. nijadoSa darzana se... nirdoSa TakarAva TAlie 28. pati-patnI kA divya vyavahAra 10. huA so nyAya 29. kleza rahita jIvana ciMtA 30. guru-ziSya 12. krodha 31. ahiMsA 13. pratikramaNa 32. satya-asatya ke rahasya 14. dAdA bhagavAna kauna ? 33. camatkAra 15. paisoM kA vyavahAra 34. pApa-puNya 16. aMtaHkaraNa kA svarUpa 35. vANI, vyavahAra meM... 17. jagata kartA kauna ? 36. karma kA vijJAna 18. trimaMtra 37. AptavANI - 1 se 8 aura 13 (pUrvArdha) 19. bhAvanA se sudhare janmojanma 38. samajha se prApta brahmacarya (pUrvArdha-uttarArdha) * dAdA bhagavAna phAunDezana dvAre gujarAtI, hindI ANi iMgrajI bhASeta suddhA barIca pustake prakAzita jhAlI Ahe. vebasAiTa www.dadabhagwan.org vara suddhA ApaNa hI sagaLI pustake prApta karU shktaa| * pratyeka mahinyAta hindI, gujarAtI ANi iMgrajI bhASeta dAdAvANI megejhIna prakAzita hota Ahe. / Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdA bhagavAna koNa? jUna 1958 saMdhyAkALacI aMdAje sahAcI veLa, surata sTezanavara aloTa gardI hotI. relvecyA pleTaphaoNrma naMbara tInacyA bAkAvara basalelyA zrI aMbAlAla mULajIbhAI paTela rupI dehamaMdirAta naisargika svarupAta kityeka janmAMpAsUna vyakta hoNyAsAThI AtUra asalele 'dAdA bhagavAna' saMpUrNapaNe prakaTa jhAle ANi nisargAne sarjana kele adhyAtmAce adbhUta Azcarya! ekA tAsAta vizvadarzana lAbhale! mI koNa? bhagavaMta koNa? jaga koNa cAlavata Ahe ? karma mhaNaje kAya? muktI kazAlA mhaNatAta? ityAdI jagAtIla sarva AdhyAtmika praznAMcI rahasye saMpUrNapaNe prakaTa jhAlI. azAprakAre nisargAne vizvAlA pradAna kele eka advitIya, saMpUrNa darzana ANi hyAce mAdhyama banale aMbAlAla mULajIbhAI paTela, je hote gujarAtacyA carotara jilhyAtIla bhAdaraNa gAvace pATIla, kaoNnTraeNkTacA vyavasAya karaNAre ANi tarIhI pUrNa vItarAga puruSa. tyAMnA prAptI jhAlI tazI te phakta dona tAsAta itara mumukSunAM suddhA AtmajJAnAcI prAptI karavita asata, tyAMcyA siddha jhAlelyA adbhUta jJAna prayogAdvAre. tyAlA akrama (kramavirahIta) mArga mhaTale jAte. akrama mhaNaje kramAzivAyacA ANi krama mhaNaje pAyarI pAyarIne, kramAkramAne vara caDhaNe! akrama mhaNaje liphTa mArga! zaoNrTa kaTa! te svataH pratyekAlA 'dAdA bhagavAna koNa?' hyAbaddalacI phoDa karUna detAnA mhaNAyace kI, "he disatAta te 'dAdA bhagavAna' nAhIta. he tara e.ema. paTela Aheta. AmhI jJAnIpuruSa Ahota ANi Ata prakaTa jhAle te dAdA bhagavAna Aheta. dAdA bhagavAna tara 'caudAloka'ce nAtha Aheta, te tumacyAta paNa Aheta, sarvAMmadhye Aheta! tumacyAta avyakta rupAta Aheta ANi 'yethe' mAjhyA Ata saMpUrNapaNe vyakta jhAlele Aheta! mAjhyA Ata prakaTa jhAlele 'dAdA bhagavAna' yAMnA mI paNa namaskAra karato." vyApArAta dharma asAvA paraMtu dharmAta vyApAra nasAvA. yA siddhAMtAne tyAMnI Apale saMpUrNa jIvana vyatIta kele. saMpUrNa jIvanAta tyAMnI kadhIhI, koNAkaDUnahI paise ghetale nAhIta, ulaTa svata:cyA vyavasAyAtUna jhAlelyA phAyadyAtUna bhaktAMnA yAtrA karavita asata. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmajJAna prAptIcI pratyakSa lIMka mI tara, kAhI lokAMnA mAjhyA hAtUna siddhi pradAna karaNAra Ahe. naMtara koNItarI havA kI nako! naMtara lokAMnA mArga tara havAca nA ? dAdAzrI parama pUjya dAdAzrI gAvogAvI, dezavideza paribhramaNa karUna mumukSUMnA satsaMga ANi AtmajJAnAcI prAptI karavita hote. dAdAzrIMnI ApalyA hayAtItaca pUjya DaoN. nIrUbahana amIna ( nIrUmA) yAMnA AtmajJAna prApta karavUna deNyAcI jJAnasiddhI pradAna kelI hotI. dAdAzrIMcyA dehavilayAnaMtara nIrUmA tyAMcyApramANeca mumukSUMnA satsaMga va AtmajJAnaprAptI nimitta bhAvAne karavita asata. pUjya dIpakabhAI desAI yAMnA dAdAzrIMnI satsaMga karaNyAcI siddhI pradAna kelI hotI. pU. nIrUmAMcyA upasthitItaca tyAMcyAca AzIrvAdAne pUjya dIpakabhAI deza-videzAta kityeka ThikANI jAUna mumukSUMnA AtmajJAnaprAptI karavUna deta hote, he kArya nIrUmAMcyA dehavilayAnaMtara AjasuddhA cAlUca Ahe. yA AtmajJAnaprAptI naMtara hajAro mumukSu yA saMsArAta rAhUna, sarva jabAbadAr2yA sAMbhALata asatAnA suddhA mukta rAhUna AtmaramaNatecA anubhava gheta Aheta. - pustakAta mudrita vANI mokSArthIlA mArgadarzanAsAThI atyaMta upayogI siddha hoIla, paraMtu mokSaprAptisAThI AtmajJAna prApta karaNe garajece Ahe. akrama mArgAne AtmajJAnaprAptIcA mArga AjasuddhA mokaLA Ahe. jasA prajvalita divAca dusar2yA divyAlA prajvalita karU zakato, tyAcapramANe pratyakSa AtmajJAnIMkaDUna AtmajJAna prApta karUnaca svata:cA AtmA jAgRta hoU zakato. 6 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana parama pUjya 'dAdA bhagavAna' yAMcyA praznottarI satsaMgAta vicAralelyA praznAMcI uttare detAnA tyAMcyA zrImukhAtUna adhyAtma ANi vyavahAra jJAnAsaMbaMdhI jI vANI nighAlI, tI rekaoNrDa karUna, saMkalana va saMpAdana karUna pustakAMcyA rupAta prakAzita kelI jAta Ahe. tyAca sAkSAta sarasvatIce adbhUta saMkalana hyA pustakAta jhAle Ahe, je AmhA sarvAMsAThI varadAnarupa Tharela. prastuta anuvAdAcI vAkyaracanA marAThI vyAkaraNAcyA mApadaMDAvara kadAcita kharI TharaNAra nAhI, paraMtu dAdAzrIMcyA gujarAtI vANIce zabdazaH marAThI anuvAda karaNyAcA prayatna kelelA Ahe, kI jeNe karUna vAcakAMnA asA anubhava vhAvA kI dAdAjIMcIca vANI aikalI jAta Ahe. paNa tarIsuddhA dAdAzrIMcyA AtmajJAnAce acUka Azaya, jase Ahe tase tara tumhAlA gujarAtI bhASetaca avagata hoIla. jyAMnA jJAnAcA gahana artha samajUna ghyAyacA asela, jJAnAcA kharA marma jANAyacA asela, tyAMnI yA hetune gujarAtI bhASA zikAvI azI AmacI namra vinaMtI Ahe. anuvAdAtIla trUTIMsAThI ApalI kSamA prArthito. vAcakAMnA... hyA pustakAtIla mudrita pAThyasAmagrI mULata: 'paisAno vyavahAra' yA gujarAtI pustakAce marAThI anuvAda Ahe. jithe jithe 'caMdubhAU' yA nAvAcA ullekha kelA Ahe, tithe vAcakAMnI svata:ce nAva samajUna vAcana karAve. pustakAtIla koNatIhI goSTa jara tumhAlA samajalI nAhI, tara pratyakSa satsaMgAta yeUna tyAce samAdhAna miLavAve azI namra vinaMtI. dAdAzrIMcyA zrImukhAtUna nighAlele kAhI gujarAtI zabda jasecyA tase 'iTAliksa' madhye Thevale Aheta, kAraNa tyA zabdAMsAThI marAThImadhye taseca koNatehI zabda upalabdha nAhIta kI jyAmuLe tyAcA artha pUrNapaNe samajatA yeIla. paNa tarIhI tyA zabdAce samAnArthI zabda () kaMsAta lihilele Aheta. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya 'binahakkAce viSayabhoga narakAta gheUna jAtAta,' 'binahakkAcI lakSmI tiryaMcagatita(pazUyonita) gheUna jAte' -dAdAzrI saMskArI gharANyAta binahakkAcyA viSayAsaMbaMdhIcI jAgRtI bar2yAca ThikANI disate paraMtu binahakkAcyA lakSmIsaMbaMdhIcI jAgRtI disUna yeNe khUpa kaThiNa Ahe. hakkAcI ANi binahakkAcI lakSmI yAMcI sImAreSAca sApaData nAhI, tehI hyA bhayaMkara kaliyugAta ! parama jJAnI dAdAzrIMnI tyAMcyA syAdvAda dezaneta AtmadharmAcyA sarvottama TokAce sarva spaSTIkaraNa kelele Ahe, itakeca navhe, tara vyavahAra dharmAce suddhA titakyAca ucca darjAce spaSTIkaraNa dile Ahe. jyAmuLe nizcaya ANi vyavahAra yA donhI samAMtara paMkhAMnI mokSamArgAta jhepa gheNe zakya hote! ANi hyA kALAta vyavahArAta sarvAta vizeSa prAdhAnya dile gele asela tara te kevaLa paizAlAca! ANi hA paizAMcA vyavahAra joparyaMta AdarzapaNe hota nAhI, toparyaMta vyavahAra zuddhI zakya nAhI. ANi jyAcA vyavahAra bighaDalA tyAcA nizcaya bighaDalyAzivAya rAhaNAraca nAhI! tyAsAThI hyA kALAlA anurupa paizAMcyA saMpUrNa doSarahita Adarza vyavahArAce suMdara vizleSaNa dAdAzrIMnI kele Ahe. ANi asA doSarahita ANi Adarza lakSmIcA (paizAMcA) vyavahAra dAdAzrIMcyA jIvanAta pAhAyalA miLAlA, to yA mahA mahA puNyavaMtAMnA! dharmAta, vyApArAta, gRhasthajIvanAta lakSmI saMbaMdhI svataH prAmANika rAhUna dAdAzrIMnI jagAlA eka Azcaryajanaka Adarza dAkhavilA Ahe. dAdAzrIMce sUtra hote 'vyApArAta dharma asAvA paraMtu dharmAta vyApAra nasAvA.' dharma ANi vyApAra yA donhIMmadhye AdarzAcI sAMgaDa darzavilI Ahe ! dAdAzrIMnI svata:cyA khAjagI jIvanAta svakharcAsAThI kadhIhI kuNAcA eka paisA suddhA svIkAralA navhatA. ulaTa svata:ce paise kharca karUna gAvogAvI satsaMga deNyAsAThI jAta asata, maga to pravAsa Trenane aso kiMvA plenane ! karoDo rupaye, sonyAce dAgine vagaire bhaktajanAMnI tyAMcyA puDhe Thevale paNa Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAzrIMnI kadhIhI tyAcA svIkAra kelA nAhI. dAna karaNyAcI jyAMcI khUpaca prabaLa icchA asela azA vyaktIMnA lakSmI sanmArgI, maMdirAta kiMvA lokAMsAThI annadAnAta vAparaNyAsa sucavata asata. ANi te suddhA tyA vyakticyA aipatIcI khAjagI mAhitI tyAcyAkaDUna taseca tyAcyA kuTuMbiyAMkaDUna vistArapUrvaka miLavUna, tyAta sarvAMcI rAjIkhuzIne sahamatI Ahe, he kaLalyAnaMtaraca tyAMnA 'hokAra' deta asata! saMsAra vyavahArAta pUrNapaNe AdarzapUrvaka rAhaNArA, saMpUrNa vItarAga puruSa Ajavara yA jagAta pAhaNyAta AlA navhatA, asA puruSa yA kALAta jagAlA pAhAvayAsa miLAlA. tyAMcI vItarAga vANI jagAlA sahajatene prApta jhAlI. jIvana vyavahArAta udara nirvAhAsAThI lakSmIcI prAptI anivArya Ahe, maga tI nokarI karUna aso kiMvA dhaMdA-vyavasAya karUna aso kiMvA anya koNatyAhI prakAre aso, paNa yA kaliyugAtahI vyavasAya karIta asatAnA suddhA vItarAgAMcyA mArgAne kase cAlatA yeIla, yAcA acUka mArga dAdAzrInI svataHcyA anubhavAcyA yoge jagApuDhe prastuta kelA. lokAMnI kadhI pAhile tara soDA, paNa kadhI aikalehI nasela, azA 'atulanIya' bhAgIdArAcA 'rola' svata:cyA jIvana vyavahArAdvAre jagAlA darzavilA. Adarza zabda suddhA tithe phAra choTA vATato. kAraNa 'Adarza' he tara sAmAnya mANasAne ApalyA anubhavAne TharavalelI vastU Ahe. jevhA dAdAzrIMce jIvana tara apavAdarupI Azcarya Ahe. vyApAra karata asatAnA lahAna vayApAsUna, vayAcyA bAvIsAvyA varSApAsUna jyAMcyAsobata bhAgIdArIcA dhaMdA suru kelA to tyAMnI zevaTaparyaMta tyAMcyA mulAMsobata suddhA AdarzapaNe nibhAvalA. kaoNnTraeNkTacyA vyavasAyAta lAkho rupaye kamAvale, paNa tyAMcA asA niyama hotA kI svataH jara naoNna maeNTrIkacyA DigrIne nokarI kelI tara kitI pagAra miLela? tara pAcaze kiMvA sahAze. mhaNUna titakeca rupaye gharAta ANAyace, bAkIce paise dhaMdyAtaca rAhU dyAyace, jeNekarUna nukasAna prasaMgI kAmI yAve! ANi AyuSyabhara hA niyama tyAMnI acUkapaNe pALalA! bhAgIdArAcyA mulA-mulIMcyA lagna prasaMgI suddhA hoNArA kharca tyAMnI phiphTI-phiphTI (nimmA) pArTanarazIpamadhye kelA! azI Adarza bhAgIdArI jagAta kuThehI pAhAyalA miLela kA? Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAzrIMnI vyavasAya AdarzapaNe, atulyapaNe kelA, paNa tarIsuddhA tyAMce citta tara sadaiva AtmA prApta karaNyAtaca hote. 1958 madhye AtmajJAna prApta jhAlyAnaMtara suddhA kityeka varSe vyavasAya cAlU rAhilA. paNa svataH AtmyAta rAhUna, mana-vacana-kAyA, jagAlA AtmA prApta karavUna deNyAsAThI gAvogAvI, jagAcyA kAnAkopar2yAta pravAsa karaNyAta ghAlavile. azI koNatI alaukika dRSTI prApta jhAlI kI jIvanAta vyApAra-vyavahAra ANi adhyAtma donhI ekAcaveLI siddhIcyA zikharAvara rAhUna zakya jhAle? lokasaMjJeta lakSmIlAca prAdhAnya Ahe, paizAlAca akarAvA prANa mhaTale Ahe, asA prANa samAna paizAMcA vyavahAra jo ApalyA jIvanAta ghaData Ahe, tyA saMbaMdhAta deNyA-gheNyAce, phAyadA-toTyAce, yA janmAta lakSmI TikaNyAce ANi puDhIla janmI sobata gheUna jANyAce, je mArmika siddhAMta Aheta, taseca lakSmIcyA sparzAce je niyama Aheta, te sarva, jJAna dRSTIne pAhUna ANi vyavahArAta anubhavUna dAdAzrIMcyA vANIdvAre jI vistArIta mAhitI prApta jhAlI, to hA 'paizAMcA vyavahAra' sUjJa vAcakAMnA AyuSyabhara samyaka jIvana jagaNyAsAThI sahAyyaka Tharela, hIca abhyarthanA! - DaoN. nIrUbahana amInace jaya saccidAnaMda 10 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra (saMkSipta) (1) lakSmIjIce yeNe-jANe saMpUrNa jagAne lakSmIlAca mukhya mAnalI Ahe nA! pratyeka kAryAta lakSmIlAca prAdhyAnya dile jAte, mhaNUna lakSmIvaraca jAsta prIti Ahe. lakSmIvara jAsta prIti Ahe toparyaMta devAvara prIti jaData nAhI. devAvara prIti jaDalI kI lakSmIvaracI prIti uDUna jAte. doghAMpaikI ekAvara prIti asate, eka tara lakSmIvara kiMvA nArAyaNAvara! tevhA tumhAlA jithe yogya vATela tithe rAhA! lakSmI vaidhavya deIla. lagna kele tara vaidhavyahI yeNAraca nA? ANi nArAyaNa tara lagnahI lAvata nAhIta ANi vaidhavyahI deta nAhIta. niraMtara AnaMdAta ThevatAta, muktatecyA bhAvAta ThevatAta.. mhaNaje goSTa tara samajUna ghyAyalA havI nA? nusatyA thApA mAruna kuThaparyaMta cAlela? ANi upAdhI tara kuNAlAhI nakoca asate. hA manuSya deha upAdhIpAsUna muktI miLaviNyAsAThI Ahe, kevaLa paise kamaviNyAsAThI nAhI. paise kase kamAvatAta? mehanatIne kamAvale jAtAta kI buddhIne? praznakartA : donhI prakAre. dAdAzrI : jara mehanatIne paise miLata asatIla tara mehanata majurI karaNAr2yAjavaLa bareca paise asAyalA have hote. kAraNa he majUraca jAsta mehanata karatAta nA! ANi paise jara buddhIne kamAvatA yeta asate tara he sagaLe paMDita Ahetaca nA! paNa tyAMcyA capalA tara mAgUna ardhyA jhijalelyA Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra asatAta! paise kamAvaNe hA kAhI buddhIcA kheLa nAhI, kI mehanatIce phaLa suddhA nAhI. hI tara tumacI pUrvajanmAcI puNyAI kitI Ahe tyAcyA phaLasvarupAne tumhAlA (paizAMcI) prAptI hote. ANi toTA, hA pUrvI kelelyA pApAcyA phaLasvarupAne asato. lakSmI puNya ANi pApAcyA AdhIna asate. mhaNUna jara lakSmI havI asela tara ApaNa puNya-pApAkaDe lakSa dyAyalA have. lakSmIjI tara puNyavaMtAMcyA mAgemAgeca phirata asate, ANi mehanata karaNAre lakSmIjIcyA mAgemAge phirata asatAta. tyAmuLe ApaNa he samajUna ghyAyalA have kI puNya padarI asela tara lakSmI ApalyA mAge yeIla. anyathA mehanata karUna tara bhAkarI miLela, khAyalA pyAyalA miLela ANi ekhAdI mulagI asela tara tice lagna karatA yeIla. kharetara puNyAIzivAya lakSmI miLata nAhI. yAta kharI hakIkata kAya Ahe, tU jara puNyavAna Ahesa tara upadvyApa kazAlA karatosa? ANi jara puNyavAna nAhIsa tarIpaNa upadvyApa kazAsAThI karatosa? puNyavaMta tara kase asatAta? he amaladAra damUna bhAgUna gharI parata yetAta, tevhA bAIsAheba kAya mhaNatAta, 'dIDa tAsa uzIra kA jhAlA, kuThe gele hote?' pAhA he puNyavaMta(!) puNyavaMtAcI hI azI sthitI asate? puNyavaMtAlA tara havecI ulaTI jhuLUka dekhIla lAgata nAhI. lahAnapaNApAsUnaca hI kvaoNliTI (guNavattA) vegaLIca asate! tyAMnA apamAnAcA yoga yetaca nAhI. jithe jAtIla tithe 'yAve... yAve svAgata Ahe' azAca suyogAta vADhata asatAta. ANi yAlA pAhile tara ithUna dhakkA, tithUna bukkA! yAcA arthaca kAya? puNyAI saMpalI kI parata jasA hotA tasAca! arthAt tU jara puNyavAna nAhIsa tara rAtrabhara paTTA bAMdhUna phirata rAhilAsa, (khUpa mehanata kelIsa) tarI sakALI kAya pannAsa rupaye padarI paDatIla? mhaNUna dhaDapaDa dhaDapaDa karU nakosa. ANi je kAhI miLAle tyAta khAUna-piUna zAMtapaNe jhopUna jA nA, mhaNaje jhAle ! lakSmI mhaNaje puNyavAna lokAMce kAma. puNyAcA hizoba asA Ahe kI khUpa zrama karato ANi kamIta kamI miLavato, he phAraca thoDe, Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra nAvApurate puNya mhaNatA yeIla. tyAnaMtara, zArIrika zrama phAra karAve lAgata nAhI paNa bolaNyAcI, mhaNaje vANIcI mehanata karAvI lAgate, vakilAMsArakhI, tyAsa thoDI jAsta puNyAI mhaNatA yeIla, zramajIvI pekSA. ANi tyAcyAhI puDhe kAya? tara vANIcI DokephoDa karAvI lAgata nAhI, zArirIka zramAcI jhaMjhaTa nAhI, kevaLa mAnasika DokephoDa karUna kamAI karato, to jAsta puNyazAlI mhaTalA jAIla. ANi tyAcyAhI puDhace kAya? nusatA saMkalpa kelA, tyAkSaNIca sarvakAhI hajara! saMkalpa kelA tevaDhIca mehanata. saMkalpa kelA kI dona baMgale ANi he eka godAma, asA saMkalpa kelA kI lageca sarva hajara! to mahA puNyavAna. saMkalpa kelA tevaDhIca mehanata, basa. saMkalpa karAvA lAgato. saMkalpa kelyAzivAya hota nAhI. thoDItarI mehanata pAhije nA! saMsAra, hA binA mehanatIce phaLa Ahe. mhaNUna upabhoga karA. paNa upabhoga karatA suddhA AlA pAhije. bhagavaMtAMnI tara sAMgitale Ahe kI yA jagAta jitakyA Avazyaka vastU Aheta, tyA jara tulA kamI paDalyA tara duHkha hoNe svAbhAvika Ahe. yA kSaNI havAca baMda jhAlI, ANi zvAsa paNa gheNe avaghaDa hoUna jIva gudamarAyalA lAgalA, tara ApaNa mhaNU zakato he loka duHkhI Aheta. zvAsocchavAsa avaghaDUna jIva gudamaru lAgalA ase vAtAvaraNa nirmANa jhAle tara tithe ApaNa du:kha mhaNU zakato. dupAracI veLa jhAlI ANi dona-tIna vAjeparyaMta kAhI khAyalAca miLAle nAhI, tara ApaNa samajU zakato yAlA kAhI duHkha Ahe. jyAcyAzivAya deha jivaMta rAhU zakaNAra nAhI, azA jyA Avazyaka vastU, tyA nAhI miLAlyA tara tyAsa duHkha mhaNatA yeIla. te sarva tara Aheca, Dhigabhara Ahe, paNa tyAcA upabhogahI karIta nAhIta. ANi dusar2yAca phaMdAta paDalele Aheta. tyA upabhogatAca yeta nAhI. ajibAta nAhI. kAraNa eka milamAlaka jevAyalA basalA, tara battIsa prakArace padArtha tATAta asatAta. paNa to tara manAne giraNIta aDakalelA asato. mAlakINa bAIMnI vicArale, 'sAMgA tarI Aja kazAcI bhajI banavilI Ahe?' tara to mhaNela 'malA mAhita nAhI, tU sArakhI vicAru nakosa.' tara asA Ahe hA sArA prakAra. he jaga tara ase Ahe. ithe upabhoga gheNAre paNa asatAta ANi mehanata karaNAre paNa asatAta, sagaLe saramisaLa asate. mehanata karaNArA mAnato kI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra he 'mI karata Ahe.' tyAlA ahaMkAra asato. tara upabhoga karaNAr2yAlA tasA ahaMkAra nasato. paNa tevhA tyAlA bhoktepaNAcA rasa prApta hoto. mehanata karaNAr2yAMnA ahaMkArAcA garvarasa miLata asato. 4 eka zeTha malA mhaNatAta, 'yA mAjhyA mulAlA kAhI sAMgA nA tyAlA mehanata karAyacI nAhI ANi nusatI caMgaLa karIta rAhato.' mI mhaTale 'tyAlA kAhIhI sAMgaNyAsArakhe nAhI. to svataHcyA vATyAce puNya upabhogata Ahe. ApaNa tyAta DhavaLADhavaLa kazAlA karAyacI ?' tara te malA mhaNAle, 'tyAlAhI samaMjasa nAhI kA banavAyace' ? mI mhaTale, 'jagAta jo upabhogata Ahe tyAlA samaMjasaca mhaNAvA. bAhera phekUna deIla tyAlA veDA mhaNAvA. mehanata karIta rAhato to tara majUra mhaTalA jAto. paNa mehanata karato tyAlA ahaMkArAcA rasa miLato nA! lAMba koTa caDhavUna hiMDU lAgalA kI loka mhaNatAta 'yA zeTha, zeTha Ale,' ase svAgata jhAle kI dhanya ! ANi upabhoga gheNAr2yAlA tazI moThepaNAcI parvA nasate. ApaNa Apale bhogale tevaDhe khare. jagAcA niyama asA Ahe kI, hiMdustAnAta jovara bina barakatIce ase loka goLA hota rAhatIla, toparyaMta lakSmI vADhata rAhIla. ANi barakata asalelyAkaDe paise jAU deNAra nAhI. thoDakyAta bina barakatIcyA mANasAMnA lakSmI prApta jhAlI Ahe. mhaNaje yogyatA nAhI azA mANasAMkaDe lakSmI goLA jhAlI Ahe, ANi DAyaniMga TebalAvara basUna jevaNa miLate. paraMtu khAyace-pyAyace kase te mAtra tyAMnA jamata nAhI. yA kALAtIla jIva he bhoLe asatAta. kuNI gaMDavale, tarI harakata nAhI. ucca jAti, nIca jAti, kasalIca parvA nAhI. ase bhoLe Aheta tyAmuLe lakSmI khUpa miLate. lakSmI tara, phAra jAgRta asela tyAlAca miLata nAhI. jo phAra jAgRta asela to kaSAya ( krodha - mAna - mAyA - lobha) paNa phAra karIta rAhato. divasabhara kaSAyaca karIta rAhato. ANi he ( bhoLe) tara jAgRta nAhIta ANi kaSAya suddhA nAhIta, mhaNUna maga kAhI bhAnagaDaca nAhI nA! tyAMcyAkaDe lakSmI yete paraMtu lakSmIcA vApara kasA karAvA he tyAMnA mAhita nasate. bebhAnapaNe sagaLI nighUna jAte. AjacyA yugAta he je dhana Ahe nA, te sarva khoTeca Ahe. phAraca Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra thoDe khare dhana Ahe. dona prakAracI puNyAI asate. eka pApAnubaMdhI puNya kI je adhogatikaDe gheUna jAte, ase puNya, ANi je urdhvagatita gheUna jAIla te puNyAnubaMdhI puNya. paraMtu ase dhana phAraca thoDe urale Ahe. alIkaDe lokAMjavaLa he je paise disatAta, te pApAnubaMdhI puNyAce paise Aheta. ANi te tara nivvaLa karmabaMdhanaca karavitAta va bhayaMkara adhogati oDhavUna ghetAta. puNyAnubaMdhI puNya tara kase asate? niraMtara aMtarazAMtIsaha vaibhava asate ANi tithe dharmahI asato. AjacI lakSmI pApAnubaMdhI puNyAIcI Ahe, tyAmuLe tI kleza ghaDavUna ANate, tyApekSA tI kamI asalelI barI. gharAta kleza tara ziraNAra nAhI. Aja tara jithe jithe lakSmIlA prAdhAnya Ahe tithe klezace vAtAvaraNa pAhAyalA miLate. mITha-bhAkara barI, paNa asale paMcapakvAnnAMce bhojana nako. yA kALAta jara kharI lakSmI gharAta AlI tara ekaca rupayA asU de, ohoho.... kitI sukha pradAna karUna jAIla. puNyAnubaMdhI puNya tara gharAta sarvAMnA sukhazAMtI deUna jAIla! gharAta sarvAMnA kevaLa dharmAceca vicAra yeta rAhatIla. muMbaIta ekA ucca saMskArI kuTuMbAtIla bhaginIlA mI vicArale, 'gharAta kleza tara hota nAhI nA?' tara tyA bhaginIne uttara dile, 'roja sakALI klezAcAca nASTA asato!' mI mhaTale, 'mhaNaje tumace nASTyAce paise vAcale tara! nAhI kA?' tyAMnI uttara dile, 'nAhI, tarI paNa (paise) kADhAyaceca. breDa vara loNI lAvata rAhAyace.' mhaNaje kleza paNa cAlU ANi nASTA paNa cAlU. are, kuThalyA prakArace manuSya AhAta?! nehamI, lakSmI jara nirmaLa asela tara sarvakAhI cAMgale rAhate, mana paNa cAMgale rAhate. hI tara binahakkAcI lakSmI ziralyAmuLe kleza hota Aheta. AmhI tara lahAnapaNApAsUna Tharavile hote kI zakya to jI ApalyA mehanatIcI nAhI azI binahakkAcI lakSmI gharI yeUca dyAyacI nAhI. tara Aja sahAsaSTa varSe jhAlI, paNa gharAta khoTI (binahakkAcI) lakSmI yeUca dilI nAhI. mhaNUna tara gharAta kadhIhI kleza jhAlAca nAhI. gharAta TharavUnaca TAkale hote kI itakyA paizAtaca ghara cAlavAyace. dhaMdyAta lAkho rupaye kamAvato paNa he 'paTela' (dAdAjI) jara nokarI karAyalA gele tara tyAMnA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra kitI pagAra miLela? phAra tara sahAze-sAtaze rupaye miLatIla. dhaMdhA, hA tara puNyAIcA kheLa Ahe. tyAmuLe nokarIta miLU zakatIla titakeca paise gharakharcAsAThI vAparAyace. bAkIce dhaMdyAtaca rAhU dyAyace. inkamaTaeNksavAlyAcI mAgaNI AlI, tara ApaNa sAMgAyace, jI rakkama zillaka ThevalI hotI tI vAparA. kadhI kuThalA aeNTaeNka (saMkaTa) yeIla he sAMgatA yeta nAhI. ANi jara te zillaka Thevalele paise kharcuna TAkale asatIla tara tikaDe inkamaTaeNksavAlyAcA aeNTaeNka AlA tara ikaDe ApalyAkaDe to dusarA (hArTa) aeNTaeNka yeIla. sagaLIkaDe aeNTaeNka ghusale Aheta nA? yAlA jIvana kase mhaNatA yeIla? tumhAlA kAya vATate? cUka ghaData Ahe ase nAhI kA vATata? tara ApaNa hI cUka sudhAraNyAcI AvazyakatA Ahe. lakSmI sahajapaNe jamA hota asela tara hoU dyA. kiMtU ticA AdhAra gheUna basAyace nAhI. AdhAra dharuna huzz... karAla, paraMtu kevhA to AdhAra sarakUna jAIla, he sAMgatA yeta nAhI. mhaNUna sAvadha rAhUna calA jyAmuLe azAtA vedanIya(du:kha pariNAma) Ale tevhA tyAta hAdaruna jANyAcI veLa yeNAra nAhI. praznakartA : suMgadhAsaha lakSmI, hI lakSmI kazI asate? dAdAzrI : tI lakSmI ApalyAsa kuThalyAhI prakAre kaSTa paDU deta nAhI. gharAta phakta zaMbhara rupayeca asatIla, tarI ApaNAsa kALajI vATata nAhI. kuNI bAtamI dilI kI udyApAsUna sAkharevara kaMTrola (rezaniMga) yeNAra Ahe, tarIpaNa manAta kALajI vATata nAhI. dhaDadhaDa hota nAhI. vartana kase sugaMdhita, vANI kazI sugaMdhita, ANi tyAlA paise kamAvaNyAcA vicAra suddhA yeta nAhI, ase tara tyAce puNyAnubaMdhI puNya asate. puNyAnubaMdhI puNya asalelI lakSmI asela tyAlA paise miLavaNyAcA vicAra dekhIla yeta nAhI. hI tara sagaLI pApAnubaMdhI puNyAIcI lakSmI Ahe. tilA lakSmI mhaNatA yeNAraca nAhI! nivvaLa pApAceca vicAra yeta rAhatAta 'paise kase goLA karU, kase goLA karU' yAlAca pApa mhaNAyace. ase mhaNatAta, kI pUrvIcyA kALI zrImaMtAMkaDe puNyAnubaMdhI puNyAcI lakSmI asAyacI! tI lakSmI tyAMcyAkaDe goLA hota hotI, tyAMnA goLA karAvI lAgata navhatI. jevhA kI hyA lokAMnA tara lakSmI goLA karAvI lAgate. pUrvIcI lakSmI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra tara sahajapaNe tyAMcyAkaDe yeta ase. te svataH tara ase mhaNata asata kI, 'he prabhU! hI rAjalakSmI malA svapnAta paNa nako.' ANi tarI paNa tI yetaca rAhAyacI. te kAya mhaNata asata kI AtmalakSmI asU de, paNa hI rAjalakSmI AmhAsa svapnAta suddhA nako.' paNa tarI tI yetaca rAhAyacI. he puNyAnubaMdhI puNya. AmhAlA paNa saMsAra rucata navhatA. mAjheca sAMgAyace, tara malA svataHlA koNatyAhI (saMsArI) goSTIta rucIca navhatI. paise miLAle tarI ojhe vATata ase. mAjhe svataHce paise dile tarI ojhe vATAyace. paise gheUna jAtAnA paNa ojhe vATAyace, gheUna yetAnA paNa ojhe vATata hote. pratyeka bAbatIta ojhe vATata hote, he jJAna hoNyApUrvI ase vATAyace. praznakartA : Amace vicAra ase Aheta kI dhaMdyAta itake otaprota Ahota kI lakSmIcA moha suTataca nAhI, tyAtaca buDUna gelo Ahota. dAdAzrI : ANi tarI suddhA pUrNa saMtoSa hota nAhI nA! aseca vATate nA kI paMcavIsa lAkha miLavU, pannAsa lAkha goLA karU, satata aseca vATata rAhate nA? ase Ahe, paMcavIsa lAkha tara mI paNa jamA karaNyAcyA nAdAta rAhilo asato, paNa mI tara hizoba mAMDUna baghitalA kI ithe tara AyuSyAce eksaTenzana miLata nAhI. zaMbhara aivajI hajAreka varSa jagAyalA miLata asatIla tara mehanata kelelI kAmAcI. paNa ithe tara AyuSyAcA kAhI nema nAhI. eka svasattA Ahe, dusarI parasattA Ahe. svasattA kI jyAta svataH paramAtmA hoU zakato. jevhA kI paise kamAvUna gheNyAcI sattA tumacyA hAtAta nAhI, tI parasattAca Ahe, tara paise kamAvaNe cAMgale kI paramAtmA hoNe cAMgale ? paise koNa deta Ahe he mI jANUna Ahe. paise miLavaNyAcI sattA jara svataHcyA hAtAta asatI tara bhAMDaNa karUna suddhA kuThUnahI miLavale asate. paNa tI parasattA Ahe. tyAmuLe sagaLe musaLa kerAta. kAhIhI niSpanna hota nAhI. ekA mANasAne malA vicArale kI lakSmI kazAsArakhI asate? tevhA mI mhaNAlo jhopesArakhI. kAhI jaNAMnA aMtharuNAta paDalyAbarobara jhopa Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra yete. ANi kAhI prayatna karUna damatAta tarI jhopa lAgata nAhI, tara kAhIMnA jhopesAThI goLyA ghyAvyA lAgatAta. thoDakyAta, lakSmI hI tumacyA sattecI bAba nAhI, tI parasattA Ahe. tyAmuLe parasattecI upAdhI ApaNa kA karAvI? mhaNUna AmhI tumhAlA sAMgato kI vATela tevaDhI dhaDapaDa kelI tarIhI paise miLatIla ase nAhI. hI goSTa 'iTa haeNpansa' (ApoApa hota Ahe) Ahe. evaDhe khare kI tumhI tyAta nimitta AhAta. korTa-kacerIta yeNe-jANe he nimitta Ahe. tumacyA toMDUna jI vANI nighate, te sarva nimitta Ahe, tevhA tumhI tyAta jAsta lakSa deU nakA. ApoApaca lakSa dyAyace tithe dile jAIla ANi tyAta ApalyAlA kAhI aDacaNa yeNAra nAhI. he tara manAtalyA manAta dharuna cAlatA kI jara mI nasena tara cAlaNAraca nAhI. yA korTa-kacer2yA sarva baMda paDatIla. ase tumhI mAnatA. kharetara tyAta kAhI tathya nAhI. hI lakSmI prApta hoNe, mhaNaje tyAsAThI kitItarI kAraNe ekatrita hotAta tevhA lakSmI prApta hote. ekhAdyA DaoNkTarAcyA vaDilAMcyA gaLyAta kapha cikaTUna basalA, ANi ApaNa DaoNkTarAMnA sAMgitale kI tumhI tara itakI moThamoThI oNparezansa kelI Aheta, tara hA jAma jhAlelA kapha khecUna kADhA nA! tara tevhA mhaNela, 'nAhI. kADhAyalA jANyApUrvIca mRtyU oDhAvela. arthAt azA goSTIta Apale kAhIca cAlata nAhI. sarvakAhI evhiDansa ekatra hoUna ghaDate! malA jJAna prApta jhAle tehI sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansacyA AdhArAne ! he je karoDapati banale Aheta te svata:cyA huzArIne nAhI ghaDale. paraMtu te ApalyA manAtalyA manAta mAnatAta kI mI (karoDapatI) jhAlo. evaDhIca bhrAMtI Ahe. ANi jJAnIpuruSAlA hI bhrAMtI nasate. 'jase Ahe tase' sAMgatAta! kI bAbA, ase ghaDale hote. 'mI sUratacyA sTezanavara basalo hoto, ANi he ase ghaDale.' tevhA hA mAnato kI mI dona karoDa miLavale! kharetara he sarva tamhI sobata gheUna AlA AhAta... paNa tumhI ase mAnUna basale AhAta kI 'he sarva mI kele' evaDheca. igoIjama (ahaMkAra) Ahe. ANi hA igoIjama kAya karato? igoIjamacyA AdhAre tumhI tumacyA puDhIla janmAcI yojanA Akhata AhAta. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra azA prakAre janmojanmIcI yojanA Akhataca asato jIva, ANi tyAmuLe tyAce janma-maraNa thAMbataca nAhI. yojanA baMda hoIla, tevhA tyAcI mokSAlA jANyAcI tayArI suru hoIla. ekahI jIva asA nasela kI jo sukha zodhata nasela! tyAta paNa tyAlA kAyamace zAzvata sukhaca have! tyAlA ase vATate kI lakSmImadhye sukha Ahe, paNa tyAta suddhA Ata dhagadhaga hota asate. ekIkaDe dhagadhaga ANi dusarIkaDe kAyamacyA sukhAcI prAptI, he ekAcaveLI zakyaca nAhI. donhI goSTIMcA virodhAbhAsa Ahe. tyAta lakSmIjIMcA doSa nAhI. tyAcA svata:cAca doSa Ahe. ___ jagAtIla sarva vastU eka divasa apriya vATatIla paraMtu AtmA tara svataHceca svarupa Ahe, tithe da:kha kadhIca nasate. jagAta tara paise deNArA suddhA apriya vATU zakato. paise kuThe ThevAyace yAcIca paMcAIta! thoDakyAta mhaNaje, paise asatIla tarI du:kha, ANi nasatIla tarI du:kha. pradhAna maMtrI jhAlA tarI du:kha, garIba asalA tarI duHkha, bhikArI asalA tarI duHkha, vidhavA jhAlI tarI duHkha, saMsAra thATalA tilAhI duHkha, sAta navare asatIla tilAhI duHkha. duHkha, duHkha, ANi duHkha. ahamadAbAdacyA zeThajIMnA suddhA duHkha. yAce kAraNa kAya asU zakela? praznakartA : tyAMnA saMtoSa nAhI. dAdAzrI : hyAta sukha hoteca kuThe? sukha navhateca. he tara bhrAMtImuLe ase bhAsate. jase ekhAdyA dAruDyAcA eka hAta gaTArIta paDalA asela tarI to mhaNela, ho, Ata tara kasA gAravA vATato, phAra chAna Ahe. he ase dArumuLe vATate. bAkI yAta sukha asaNAraca kase? nivvaLa kharakaTeca Ahe he sAre! ___ yA jagAta sukha nAhIca. sukha asUca zakata nAhI ANi jara sukha asate tara muMbaI azI nasatI. sukha nAhIca muLI, he tara bhrAMtIce sukha Ahe. ANi tI nivvaLa TempararI eDajasTamenTa Ahe. paizAce ojhe vAhaNyAsArakhe nAhI. ba~keta jamA jhAle kI huzz mhaNaNAra ANi buDAle mhaNaje du:kha hoNAra, yA jagAta kAhIca hazz karaNyAsArakhe nAhI, kAraNa he sarva TempararI Ahe. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra mANasAlA kazI du:khe asatAta? eka mANUsa malA mhaNAlA kI mAjhe ba~keta kAhIca nAhI. agadI rikAmA jhAlo. nAdAra jhAlo. mI vicArale, 'deNe kitI hote?' tara mhaNAlA deNe navhate. maga to nAdAra mhaTalA jANAra nAhI. ba~keta hajAra, dona hajAra Aheta. naMtara mI vicArale 'bAyako tara Ahe nA?' tara to mhaNAlA 'bAyako kAya vikatA yete?' mI mhaTale, 'nAhI, paNa tujhe dona DoLe Aheta, te tulA dona lAkhAta vikAyace Aheta kA?' he DoLe, he hAta, pAya, Doke yA sarva miLakatIcI tU kiMmata tara lAva. ba~keta damaDI paNa nasalI, tarI tU karoDapatI Ahesa. tujhyAjavaLa kevaDhI moThI isTeTa Ahe. tI vikAyacI Ahe kA, bola, he dona hAta paNa tU vikaNAra nAhIsa. tujhyAjavaLa kitI moThI isTeTa Ahe. hI sarva isTeTaca Ahe ase samajUna samAdhAnAne rAhAyace. paise yevota kiMvA na yevota paNa dona veLace jevaNa miLAle pAhije. praznakartA : jIvanAta Arthika paristhitI khAlAvalelI asela tara kAya karAve? dAdAzrI : eka varSa pAUsa nAhI paDalA tara zetakarI kAya mhaNatAta, kI AmacI Arthika paristhitI phAra khAlAvalI. ase mhaNaNAra kI nAhI? parata dusar2yA varSI pAUsa paDalA tara tyAMcI paristhitI sudhArate, mhaNUna jevhA Arthika sthitI khAlAvalelI asela tevhA dhIra dharAyalA havA. kharca kamI karUna TAkAvA ANi miLela tyA mArgAne mehanata, prayatna vADhavAyalA haveta. arthAt khAlAvalelI paristhitI asela tevhA he ase sarva karAve. bAkI cAMgalI paristhitI asela tevhA tara gADI nITa ruLAvara cAlataca asate nA! yA dehAlA Avazyaka tevaDheca anna puravaNyAcI garaja Ahe. tyAlA dusar2yA kazAcIhI AvazyakatA nAhI, nAhItara he trimaMtra dararoja aikeka tAsa bolA nA! he bolalyAne Arthika paristhitI sudhArela. mhaNaje yAcA upAya karAyalA havA. upAya kelyAvara paristhitI sudhArela. tumhAlA hA upAya AvaDela kA? yA dAdA bhagavAnAMce nAva tAsabhara ghetale tara paizAMcA DhIga hoIla. paNa tase karIta nAhI nA! hajAro lokAMnA paise miLAleta! hajAro lokAMcyA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra aDacaNI dUra jhAlyA! 'dAdA bhagavAnAMce' nAva ghetale ANi paise miLAle nAhI tara te 'dAdA' navheta! paNa gharI gelyAnaMtara hI mANase azA prakArAne 'dAdA bhagavAna'ce nAva gheta nAhIta nA! lakSmI tara kazI Ahe ? kamAI karatAnA du:kha, japUna ThevatAnA duHkha, rakSaNa karatanA duHkha, ANi kharca karatAnA suddhA duHkha. gharAta lAkha rupaye Ale kI te sAMbhALUna ThevaNyAcI kALajI vATate. koNatyA ba~keta te surakSita rAhatIla, he baghAve lAgate. zivAya nAtevAIkAMnA kaLale tara lageca tyAMcI dhAvapaLa suru. sarva mitramaMDaLIcI dhAvapaLa suru, mhaNatIla kAya kI, 'are, yAra mAjhyAvara evaDhA suddhA vizvAsa nAhI? malA phakta dahA hajAraca pAhije, maga kAya? nAIlAjAne dyAve lAgatAta. paisA jAsta asela tarI duHkha ANi agadI TaMcAI asela tarI duHkha. tara naoNrmala asaleleca bare, anyathA lakSmI vAparatAnA suddhA duHkha hote. lokAMnA tara lakSmI sAMbhALatAhI yeta nAhI, ANi tyAcA upabhoga ghetAhI yeta nAhI. upabhoga ghetAnA mhaNatIla itake mahAga? itakI mahAga vastU kazI ghyAyacI? are, bhogAyalA miLate te bhoga kI mukATyAne ! paraMtu upabhoga ghetAnA suddhA duHkha, kamAvatAnA suddhA duHkha, kamAI karatAnA mANase vaitAga ANatAta azA paristhitIta kamAvAyace, are, kityeka tara usane dilele paise parata detaca nAhIta. mhaNaje miLavatAnAhI duHkha ANi sAMbhALatAnAhI duHkha. kitIhI japUna Thevale tarI ba~keta paisA Tikataca nAhI nA! ba~keta khAtyAce nAvaca kreDiTa ANi DebiTa, puraNa ANi galana! lakSmI jAte tevhA paNa phAra duHkha dete. kAhI mANase inkamaTaeNksa giLUna basalele asatAta. paMcavIsa paMcavIsa lAkha rupaye dAbUna basalele asatAta. paNa tyAMnA mAhita nAhI kI he sarva paise jAtIla. maga inkamaTaeNksavAlyAcI noTIsa yeIla tevhA paise koThUna kADhaNAra? hI tara nivvaLa phasavaNUkaca Ahe. he je loka phAra U~ca caDhatAta, tyAMnA phAra jokhima! paraMtu he tyAMnA samajataca nAhI nA! ulaTa divasabhara inkamaTaeNksa kasA vAcavatA yeIla, yAkaDeca lakSa asate. mhaNUna tara AmhI sAMgata asato nA kI, hI mANase tiryaMca (janAvara) gatIce rIrTana tikiTa gheUna AlelI Aheta. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra jagAtIla sarva lokAMcI mehanata kolhUcyA bailAsArakhI vAyA jAta Ahe, to mAlaka bailAlA peMDa khAyalA lAvato, tara ithe bAyako catakora capAtI vADhate kI cAlale puDhe ! divasabhara bailAsArakhA rAba-rAba rAbata rAhato. ___ahamadAbAdace zeThajI dona giraNyAMce mAlaka Aheta, tarI tyAMcyA ukADyAce ithe varNana hoU zakata nAhI. dona dona giraNyAMce mAlaka tarIhI kevhA phela hotIla, he sAMgatA yeta nAhI. tase tara zALeta asatAnA bar2yApaikI pAsa hota hote, paNa ikaDe phela hoUna jAtIla! kAraNa tyAMnI besTa phulizanesacI suruvAta kelI Ahe. DisaoNnesTI ija da besTa phulizanesa!(aprAmANikatA sarvAtamoThI mUrkhatA Ahe) yA phulizanesalA suddhA kAhI maryAdA tara asateca nA? kI maga besTaparyaMta oDhataca rAhAyace? tara Aja besTa phulizanesaparyaMta pohocale Aheta. mI paizAcA hizoba kADhalA hotA. 'he paise ApaNa vADhavata vADhavata gelo tara kuThaparyaMta pohocatIla?' tara yA jagAta kuNAcAhI pahilA naMbara lAgalelA nAhI. loka mhaNatAta kI 'phorDacA' pahilA naMbara Ahe tara cAra varSAta kuNA dusar2yAce nAva aikAyalA miLate. tAtparya ase kI kuNyA ekAcA naMbara kAyamacA Tikata nAhI, niSkAraNa ithe dhAvapaLa karata rAhaNyAta kAya artha Ahe ? pahilyA ghoDyAlA bakSisa dile jAte, dusar2yA-tisar2yAlA thoDe kamI dile jAte. cauthyAne tara toMDAta phesa kADhata-kADhata marAyace? mI mhaTale, 'asalyA resakorsamadhye mI kazAlA utaru? hI mANase tara malA cauthA, pAcavA, bArAvA kiMvA zaMbharAvA naMbara suddhA detIla! tara maga ApaNa kazAlA phesa kADhAyacA toMDAtUna? phesa nighAyacI pALI nAhI kA yeNAra? pahilA yeNyAsAThI ghAvata suTalA paNa naMbara AlA bArAvA! maga cahA suddhA pAjaNAra nAhI koNI. tumhAlA kAya vATate? lakSmI 'limiTeDa' Ahe ANi lokAMcI mAgaNI Ahe 'analimiTeDa'! kuNAlA viSaya vikArAcI aTakaNa (je baMdhanarupa hota asate, puDhe jAU deta nAhI) paDalelI asate, kuNAlA mAna miLaviNyAcI aTakaNa paDalelI asate. azA vegavagaLyA prakArAcyA aTakaNa paDalelyA asatAta. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra tazIca hI paizAMcI aTakaNa paDalelI asate, to sakALI aMtharuNAtUna uThalA kI paizAce dhyAna suru hote! hI paNa eka moThI aTakaNa mhaNAyacI. praznakartA : paNa paizAMzivAya tara cAlata nAhI nA? dAdAzrI : cAlata nAhI, paNa paise yetAta kase, te yA lokAMnA mAhita nAhI ANi paizAMcyA mAge dhAva dhAva dhAvatAta. paise tara ghAmAsArakhe yetAta, jase kuNAlA jAsta ghAma yeto tara kuNAlA kamI yeto. ANi ghAma jasA AlyAzivAya rAhata nAhI, tasA paisAhI miLataca asato nA lokAMnA! malA tara muLApAsUnaca paizAMcI aTakaNa navhatI. bAvIsa varSAcA hoto tevhApAsUna mI vyavasAya karIta hoto paNa tarIhI mAjhyA gharI je kuNI yetIla tyAMnA mAjhyA vyavasAyAcI mAhitI paNa navhatI. ulaTa mIca tyAMnA vicArata ase kI 'tumhAlA kAhI aDacaNa vagaire tara nAhI nA?' paizAMcIca AThavaNa yeNe hI paNa jokhImaca Ahe, tara tyAcI bhakti karaNe, hI tara kevaDhI moThI jokhIma? mANUsa ekA jAgI bhakti karU zakato. eka tara paizAMcI bhakti karU zakato kiMvA AtmyAcI. donhI ThikANI mANasAcA upayoga (citta keMdrIta) hoU zakata nAhI. donhIkaDe upayoga kasA rAhU zakela? ekA ThikANIca rAhato. tevhA kAya karAve? eka zeThajI bheTale hote. tase tara te lakhapatI hote. mAjhyApekSA 15 varSAMnI moThe hote, paNa tyAMce mAjhyAzI cAMgale paTata hote! tyA zeThajIMnA mI ekadA vicArale, hI tumacI mule tara koTa-paeNnTa ghAlUna hiMDatAta ANi tumhI phakta evaDhese dhotara, te suddhA donhI guDhage ughaDe disatIla ase kA ghAlatA? te zeTha devaLAta darzanAsAThI nighAle kI ase ughaDe disAyace. evaDhIzI dhotI-laMgoTa mAruna cAlaleta ase vATAyace! evaDhIzI baMDI ANi pAMDharI TopI ghAlUna darzanAsAThI ase dhAvapaLa karatAnA te disAyace. mI mhaTale, 'malA ase vATate kI hI sarva saMpatti tumhI sobata gheUna jANAra AhAta?' tara malA mhaNAle, 'nAhI gheUna jAtA yeta, aMbAlAla bhAU, sobata netA yeta nAhI.' mI mhaTale 'tumhI tara huzAra, AmhA pATalAMnA phArazI samaja nasate. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 paizAMcA vyavahAra paNa tumacI tara akkalavAna jAta, kuThUnatarI huDakUna kADhale asela!' tara mhaNAle 'che! che! kuNAlAhI sobata netA yeta nAhI.' naMtara tyAMcyA mulAlA vicArale kI, 'tumace vaDIla tara ase sAMgata hote, ' tara to mhaNato kasA kI, 'sobata gheUna jAtA yeta nAhI heca uttama Ahe. sobata gheUna jANe jara zakya asate nA, tara mAjhe vaDIla tara phAra pakke Aheta, AmacyA DokyAvara tIna lAkhAce deNe soDUna jAtIla ase Aheta. mAjhyAsAThI koTa-paeNnTa suddhA rAhU deNAra nAhIta. AmacI tara vATa lAvUna detIla, ase pakke Aheta! praznakartA : muMbaItIla zeThajI dona naMbarace paise goLA karIta asatAta tyAcA kAya iphekTa (pariNAma) hoto ? dAdAzrI : tyAmuLe karmabaMdha paDato. te paise dona naMbarace kiMvA eka naMbaracehI asatAta. mhaNaje khare, khoTe sarva paise karmabaMdhana karavitAta. nAhItarI karmabaMdhana tara hotaca asate. joparyaMta AtmajJAna hota nAhI toparyaMta karmabaMdhana hotaca asate. dona naMbaracyA paizAMmuLe vAITa karmabaMdha paDato. tevhA maga janAvarAMcyA gatImadhye jAve lAgate, pazU yonIta jAve lAgate. ANakhI kAhI vicArAyace Ahe kA ? praznakartA : hI mANase paizAMcyA mAge dhAvatAta tara tyAMnA kadhI saMtoSa kA hota nAhI ? dAdAzrI : kuNI jara ApaNAsa sAMgitale kI saMtoSa rAkhA, tara ApaNa mhaNU kI bAbA, tumhI saMtoSa Thevata nAhI, ANi malA kA bare sAMgAyalA AlAta? vastusthitI azI Ahe kI saMtoSa ApaNa TharavalyAne rAhU zakela asA nAhI. tyAta suddhA kuNAcyA sAMgaNyAne saMtoSa rAhU zakela ase tara nAhIca. saMtoSAce tara ase Ahe kI jitake jJAna asela tyAnusAra ApoApaca, sahajapaNe saMtoSa rAhatoca. saMtoSa hI karaNyAsArakhI goSTa navhe, to tara pariNAma Ahe. tumhI jazI parIkSA dilI asela tasA pariNAma yeIla. tyAcapramANe jitake jJAna asela titakyA pramANAta saMtoSa rAhIla. saMtoSa vhAvA mhaNUna tara loka itake zrama karatAta ! baghA nA, zaucAlayAta suddhA dona kAme karatAta. dADhI ANi donhI kAme urakatAta! itakA moThA lobha asato ! yAlAca tara iMDiyana pajhala mhaNatAta. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra kAhI vakIla tara zaucAlayAta basUna dADhI karatAta. tyAMcI dharmapatnI malA sAMgata hotI kI AmacyAbarobara kadhI bolata suddhA nAhIta. mhaNaje te kevaDhe ekalakoMDe jhAle Aheta. ekaca bAjU, ekaca koparA, ANi pariNAmI resakorsa(ghoDadauDa) asate nA! jI lakSmI yete, tI parata tithe jAUna TAkUna yetAta! ghyA AtA! ithe gAIce dUdha kADhUna tithe gADhavAlA pAjatAta! yA kaliyugAta paizAMcA lobha karUna svataHcA janma vAyA ghAlavatAta ANi manuSyapaNAta ArtadhyAna-raudradhyAna karIta rAhatAta, tyAne manuSyapaNA suddhA gamAvatAta. moThamoThyA rAjyAcA bharapUra upabhoga gheUna Ale Aheta he loka. he kAhI bhikArI navhate, paNa AtA mAtra mana bhikAr2yAsArakhe hoUna gele Ahe. tyAmuLe he pAhije ANi te pAhije, azI hAva suTata rAhate. nAhItara jyAce mana saMtuSTa asela tyAlA kAhIca dile nAhI, tarIhI to rAjazrI (samAdhAnI) asato. paisA hI azI vastU Ahe kI tyAmuLe mANasAcI dRSTI lobhA prati jAte. lakSmI tara vairabhAva vADhavaNArI vastU Ahe. tyApAsUna jitake dUra rAhatA yeIla titake uttama! ANi jara kharca karAyacA asela tara cAMgalyA kAmAsAThI kharca kele tara tI cAMgalI goSTa Ahe. paise tara jitake yeNyAcA yoga asela titakeca yetIla. dharmAta paDale tarI tevaDheca yetIla ANi adharmAta paDale tarI tevaDheca yetIla. paraMtu adharmAta paDale tara durupayoga hoUna duHkha padarI paDela, ANi dharmAta sadupayoga hoIla va sukha miLela, zivAya mokSAlA jAtA yeIla hA moThA phAyadA. bAkI paise tara miLAyace asatIla tevaDheca miLatIla. ___ paizAsAThI sArakhA vicAra karata rAhaNe, hI eka vAITa savaya Ahe, hI savaya vAITa kA mhaNAyacI? tara samajA ekA mANasAlA khUpa tApa AlA asela. tyAlA ghAma suTAvA mhaNUna ApaNa tyAlA vApha deUna tyAcA tApa utaravito. vApha deNyAmuLe puSkaLa ghAma suTato. paNa maga roja ase karUna tyAcA ghAma kADhataca rAhilo tara tyAcI kAya sthitI hoIla? tyAlA kAya vATate, kI yA upacArAne eka divasa malA cAMgalA phAyadA jhAlA hotA. mAjhe aMga halake jhAle hote. tara he ase mI roja karIna. AtA rojacyA roja asA upacAra karUna ghAma kADhataca rAhilA tara kAya paristhitI hoIla? Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra lakSmI hI tara bAyaproDakTa Ahe. jase, ApalA hAta cAMgalA rAhIla kI pAya cAMgalA rAhIla yAcA rAtraMdivasa vicAra karAvA lAgato kA? nAhI, kazAmuLe? hAtA-pAyAcI kAya ApalyAlA garaja nAhI? Ahe, paNa tyAcA vicAra karaNyAcI garaja nAhI. tyAcapramANe lakSmIcAhI vicAra karU naye. jara kA ApalA hAta dukhata asela tara tyAcyA upacArApuratA vicAra karAvA lAgato, taseca kAhI veLA paizAMcAhI vicAra karAvA lAgato, paNa maga tevaDhyA puratAca. naMtara vicAra karaNyAcI AvazyakatAca nAhI. dusar2yA bhAnagaDIta paDAyace nAhI. lakSmIce svataMtra dhyAna karU naye. ekA bAjUlA lakSmIce dhyAna Ahe, tara dusar2yA bAjUlA dusare dhyAna ApaNa cukata asato. svataMtra dhyAna lakSmIceca navhe, tara strIce suddhA karAyace nasate. strIcyA dhyAnAta ramalA tara strIsArakhA hoUna jAIla! lakSmIcyA dhyAnAta ramalA tara lakSmIsArakhA caMcala hoUna jAIla. lakSmI tara sarva ThikANI phirata rAhate niraMtara, tasA tohI phirataca rAhato. lakSmIce dhyAna tara karAyaceca nasate. moThyAta moThe raudradhyAna Ahe te, te ArtadhyAna nAhI, paNa raudradhyAna Ahe ! kAraNa svataHcyA gharI khAyalA pyAyalA Ahe, sarvakAhI Ahe, tarIhI ANakhI jAsta lakSmI miLAvI azI AzA bALagUna asato, mhaNaje dusar2yAMkaDe tevaDhI TaMcAI paDAyacI. dusar2yAlA TaMcAI bhogAvI lAgela, ase pramANa bhaMga karU nakA. nAhItara tumhI aparAdhI TharAla! ApaNahUna sahajapaNe AlI tara tyAcA gunhA tumhAlA lAgata nAhI. sahajapaNe 5 lAkha yevota kiMvA pannAsa lAkha yevota. paNa maga AlyAnaMtara lakSmIlA rokhUna ThevAyacI nasate. lakSmI kAya mhaNate? kI AmhAlA rokhUna ThevaNyAcA prayatna karU nakA, jitakI AlI titakI deUna TAkA. lakSmIce aMtarAya kuThavara asatAta? joparyaMta kamAI karUna gheNyAcI icchA asate toparyaMta! paizAkaDe durlakSa jhAle kI maga Dhigabhara yetAta. khANyAcI garaja nAhI kA? zaucAlA jANyAcI garaja nAhI kA? tazIca lakSmIcIhI garaja Ahe. saMDAsa jase AThavaNa na karatA hote, tazIca lakSmI suddhA AThavaNa na karatA yete. __ eka jamInadAra mAjhyAkaDe AlA ANi malA vicAru lAgalA, 'jIvana jagaNyAsAThI kitI haveta? mAjhyAkaDe hajAra ekara jamIna Ahe, Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra baMgalA Ahe, dona moTArI Aheta, ANi ba~ka baeNlensahI cAMgale Ahe. tara mAjhyAjavaLa kitI asAve ? 17 mI mhaTale, 'he bagha, pratyekAcI AvazyakatA kitI asAvI yAcA aMdAja, tyAcyA svata:cyA janmAcyAveLI kAya sthitI hotI, tyAvaruna saMpUrNa jIvana jagaNyAsAThIce pramANa tU nakkI kara. hAca sarva sAmAnya niyama Ahe. he sarva tara eksesa (ati) mhaNAyace. ANi eksesa tara viSa asate, marazIla !' pratyeka vyaktilA ApalyA gharAta AnaMda vATato. jhopaDIta rAhaNAr2yAlA baMgalyAta AnaMda vATata nAhI ANi baMgalyAta rAhaNAr2yAlA jhopaDIta AnaMda vATata nAhI. yAce kAraNa Ahe, tyAcyA buddhIcA Azaya. jo jase ApalyA buddhIcyA AzayAta bharuna gheUna AlA asela, taseca phaLa tyAlA prApta hote. buddhIcyA AzayAta je bharalele asate tyAce dona phoTo nighatAta. eka pApaphaLa ANi dusare puNyaphaLa. buddhIcyA AzayAce pratyekAne vibhAjana kele, tara 100 TakkyAtUna bahuteka Takke moTAra, baMgalA, mulaM-mulI ANi bAyako, yA sarvAMsAThI bharale. te sarva miLavaNyAta puNya kharca jhAle ANi dharmAsAThI jematema eka kiMvA dona Takke buddhIcyA AzayAta bharale. jara koNI buddhIcyA AzayAta lakSmIcI prAptI karAyacI Ahe ase bharuna AlA, tara tyAce puNya kharca hoUna lakSmIcA DhIga hoIla. dusarA koNI buddhIcyA AzayAta lakSmI prApta vhAvI ase gheUna tara AlA paNa tyAlA puNyAcA khapa hoNyAaivajI pApaphaLa samora Ale, mhaNUna lakSmIjIMnI toMDaca phiravUna ghetale. kharetara, hA itakA rokha-Thoka hizoba Ahe kI kuNAce kAhIhI cAlU zakata nAhI. tithe he durbhAgI ase mAnatAta kI mI dahA lAkha rupaye miLavale. are zahaNyA, hI tara puNyAI kharca jhAlI ANi tI suddhA cukIcyA mArgAne. tyApekSA tujhA buddhIcA Azaya badala. dharmAsAThIca buddhIcA Azaya bAMdhaNyAsArakhA Ahe. yA jaDa vastU moTAra, baMgalA, reDiyo, yAMcI bhajanA karUna tyAMcyAsAThIca buddhIcA Azaya bAMdhaNyAsArakhA nAhI. dharmAsAThI, AtmadharmAsAThIca buddhIcA Azaya bAMdhaNyAsArakhA Ahe. tumhAlA je prApta Ahe te asU dyA, paraMtu yA puDhe mAtra Azaya badalUna saMpUrNa 100 Takke dharmAsAThIca ThevA. sadyA Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 paizAMcA vyavahAra mA0 migata. AmhI AmacyA buddhIcyA AzayAta 100 Takke dharma ANi jagata kalyANAcI bhAvanA gheUna Alo Ahota. dusar2yA koNatyAhI jAgI Amace puNya kharca jhAleca nAhI. paise, moTAra, baMgalA, mulagA, mulagI kazAtahI nAhI. AmhAlA je koNI bheTale, ANi jJAna prApta kele, tyAMnI dona-pAca Takke dharmAsAThI-muktIsAThI Thevale hote, tyAmuLe AmacyAzI bheTa jhAlI. AmhI sarva zaMbharace zaMbhara Takke dharmAtaca TAkale, tyAmuLe sagaLIkaDUna AmhAlA dharmAsAThI 'no oNbjekzana sarTiphikeTa' miLAle. koNI bAheracA manuSya mAjhyAjavaLa vyAvahArika sallA gheNyAsAThI AlA kI 'mI kitIhI prayatna kele tarI kAhI upajata nAhI,' ase mhaNAlA, tara mI tyAlA sAMgato, 'sadyA tujhyA pApAcA udaya Ahe, tyAmuLe kuNAkaDUna usane rupaye jarI gheUna AlAsa, tara rastyAtaca tujhA khisA kApalA jAIla! tyAmuLe azAveLI tU gharI basUna nivAMtapaNe je kAhI zAstravAcana karIta asazIla te kara ANi devAce nAmasmaraNa karIta rahA. ___ pApAce puraNa karIta Aheta, (bI perato) te jevhA galana hoIla (phaLa yeIla) tevhA kaLela! tevhA hAdaruna jAzIla! vistavAvara basavale Ahe ase vATela! puNyAce puraNa karazIla tevhA kaLela kI kitI vegaLAca AnaMda Ahe ! mhaNUnaca je kAhI puraNa karAla te samajUna umajUna karA, kI jevhA galana hoIla tevhA kazA prakArace pariNAma bhogAve lAgatIla! puraNa karatAnA satata dhyAnAta asU de, pApa karatAnA, kuNAlA lubADUna paise goLA karatAnA, satata dhyAnAta asU de kI yAce paNa galana hoNAra Ahe. te paise ba~keta jamA kele tarIhI te jANAra tara Ahetaca. tyAce suddhA galana tara hoNAraca Ahe. zivAya te paise miLavatAnA je pApakarma kele, je raudradhyAna kele, te tyAcyA dhArAsahita, hizobAsobata yeIla te punhA adhika ANi jevhA tyAce galana hoIla tevhA tujhI kAya dainAvasthA hoIla? nisarga kAya mhaNato? tyAne kitI paise vAparale he AmacyAkaDe baghitale jAta nAhI, tara tyAlA koNate vedanIya karma bhogAve lAgale, zAtA( sukha) pariNAma kI azAtA( duHkha) pariNAma, evaDheca AmacyAkaDe baghitale jAte. paise nasale tarI zAtA bhogela, ANi paise asale tarIhI Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra azAtA bhogata rAhIla. arthAt to je zAtA kI azAtA vedanIya karma bhogata Ahe, he tyAcyA paizAMvara avalaMbUna nasate. 19 AtA ApalyAjavaLa thoDI kamAI Ahe. agadI zAMtI-samAdhAna Ahe, koNatIhI aDacaNa nAhI, tara tevhA mhaNAyace kI 'calA, ApaNa devadarzanAlA nighUyA!' ANi he je sarva, paise kamaviNAcyA nAdAta asalele, tyAMnI akarA lAkha rupaye miLavale, tyAsa harakata nAhI, paraMtu jara pannAsa hajAracA toTA yeNyAcI veLa AlI tara tyAMnA azAtA vedanIya utpanna hoNAra. 'are, akarA lAkhAtUna pannAsa hajAra vajA karUna TAka nA!' tara mhaNato kasA, che! paNa tase kele tara ekUNa rakkama kamI hoIla nA ! are zahANyA, rakkama tU kazAlA mhaNatosa ? kuThUna AlI hI rakkama ? tI tara jabAbadArIvAlI rakkama hotI, tyAmuLe kamI jhAlI tara AtA AraDAoraDa karU nakosa. rakkama vADhalI tara tU khuSa hotosa ANi kamI jhAlI tara ? are, kharI puMjI tara 'Atamadhye' daDalelI Ahe, ANi tU kazAlA hArTaphela karUna gheUna tI sarva puMjI udhaLUna TAkAyalA nighAlA Ahesa ? hArTaphela jhAlA tara sarva puMjI vAyAca gelI, nAhI kA ? dahA lAkha rupaye bApAne mulAlA dile asatIla ANi bApa mhaNela kI 'mI AtA AdhyAtmika jIvana jagena !' tara ithe mulagA nehamI dAru piNyAta, mAMsAhAra karaNyAta zeyarabAjArAta, yA sagaLyAta te paise gamAvUna TAkato. kAraNa cukIcyA mArgAne miLavalele paise kadhIca svata:javaLa rAhata nAhI. are, Aja tara saccI kamAI, khar2yA mehanatIce paise suddhA Tikata nAhI, tara khoTI kamAI kazI bare TikaNAra ? mhaNUna puNyAIce paise haveta, je apramANikatene goLA kele nasatIla. ANi cokha dAnata asela azI saMpatti asela taraca tI sukha deU zakela. nAhItara sadhyAcyA duSamakALAtIla paise, tehI puNyAIceca mhaTale jAtAta, paraMtu pApAnubaMdhI puNyAIce, tyAne nivvaLa pApAca bAMdhale jAte ! eka miniTasuddhA jagaNe kaThINa, asA hA saMsAra ! jabaradasta puNyAI asalI tarIpaNa aMtaradAha zAMta hota nAhI. aMtaradAha niraMtara jaLataca asato! cohIkaDUna sagaLe pharsTa klAsa saMyoga asatAta, tarIpaNa aMtaradAha cAlUca Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra asato. tyAce zamana kase karAve? zevaTI puNya suddhA saMpUna jAte. jagAcA niyama Ahe kI puNya saMpale maga kAya hoNAra? tara pApAcA udaya hoNAra. hA tara aMtaradAha Ahe. pApAcA udaya jhAlA kI bAheracA dAha paNa suru hoto. tyAveLI tujhI kAya dainAvasthA hoIla? mhaNUna sAvadha vhA, ase bhagavaMta sAMgatAta. he tara puraNa-galana svabhAvAce Ahe. jitake puraNa jhAle tevaDhe galanahI hoNAra. ANi galana jhAle nAhI, tarI paMcAIta. paNa galana hota Ahe tevaDhe parata khAlle jAte. hA zvAsa gheto te puraNa kele ANi ucchavAsa kADhalA te galana jhAle. sarvakAhI puraNa-galana svabhAvAce Ahe. mhaNUna AmhI zodhUna kADhale kI 'TaMcAI nAhI ANi adhikahI nAhI! AmacyAkaDe kadhIhI lakSmIcI kamatarAtAhI bhAsata nAhI ANi UtUhI jAta nAhI!' kamataratA asalelA komejUna jAto ANi adhika asalelyAlA suja yete. UtU jANe mhaNaje kAya kI lakSmIjI tithUna dona-tIna varSAMparyaMta halataca nAhI. lakSmI tara cAlata-phirata asalelI barI, nAhItara duHkhadAyI hote. malA kadhI TaMcAI paNa jhAlI nAhI. ANi jAstahI jhAlI nAhI. lAkha yeNyApUrvI koNatAhI baoNmba yeto ANi kharca hoto. tyAmuLe UtU jANyAcA praznaca kadhI udbhavata nAhI, ANi TaMcAI paNa jhAlI nAhI. praznakartA : lakSmI kazAmuLe kamI hote? dAdAzrI : corImuLe. jithe mana-vacana-kAyene corI hota nasela tithe lakSmIjIcI kRpA hote. lakSmIce aMtarAya corImuLe ghaDatAta. Trika (calAkhI) ANi lakSmI yAMce vaira Ahe. sthUla corI baMda hote tevhA tara ucca kuLAta janma hoto. paraMtu sUkSma corI mhaNaje Triksa karaNe, he tara hArDa(tIvra) raudradhyAna Ahe ANi tyAce phaLa narkagati Ahe. he kApaDa mApatAnA tANUna kamI dile, tara te hArDa raudradhyAna Ahe. Trika tara ajibAta nasAvI. Trika kelI kazAsa mhaNatAta? 'phAra uttama mAla Ahe' ase sAMgana bhesaLayukta mAla deUna jo manAta khuSa hoto. ANi jara ApaNa vicArale kI, 'ase karaNe bare Ahe kA?' tara mhaNato kasA, 'he tara aseca karAve lAgate,' paNa jyAlA prAmANikapaNAcI icchA Ahe tyAne kAya mhaNAve Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 21 kI, 'mAjhI icchA tara cAMgalAca mAla deNyAcI Ahe, paNa hA asA mAla Ahe to gheUna jA.' itake sAMgitale tarI ApalI jabAbadArI rAhata nAhI! mhaNaje hI sarva mANase kitapata prAmANika Aheta? joparyaMta tyAMnA kALAbAjArAcA adhikAra prApta jhAlA nAhI toparyaMta. praznakartA : lakSmI kitI pramANAta miLavalI pAhije? dAdAzrI : ase kAhI nAhI. roja sakALI AMghoLa karAvI lAgate nA? tara kuNI asA vicAra karato kI ekaca tAMbyA pANI miLAle tara kAya hoIla? taseca lakSmIcAhI vicAra karata rAhaNyAcI garaja nAhI. dIDa bAladI miLela te nizcataca Ahe ANi dona tAMbe miLatIla tara tehI nizcitaca Ahe. tyAta kuNIhI kamI jAsta karU zakata nAhI. mhaNUna mana-vacana-kAyene tU lakSmIsAThI prayatna kara, paNa icchA mAtra karU nakosa. hI lakSmIjI mhaNaje ekA prakAre ba~kabaeNlensa Ahe. ba~keta(pUrvIcI) zillaka asela, taraca miLela nA? kuNI lakSmIcI icchA kelI, tara lakSmIjI mhaNatAta, 'tulA yA julaimadhye paise miLaNAra hote, paNa te AtA puDhacyA julaimadhye miLatIla.' ANi jara kuNI mhaTale, 'malA paise nakota.' tara tohI moThA gunhA Ahe. lakSmIjIcA tiraskArahI karU naye ANi icchAhI bALagU naye. tyAMnA tara namaskAra kelA pAhije. tyAMcA vinaya kelA pAhije. kAraNa tI tara heDa oNphisAta Ahe. lakSmIjIMce Agamana, tara tyAcA kALa paripakva jhAlA kI hoNAraca asate. he tara icchA karIta rAhilyAne aMtarAya (vilaMba) hoto, lakSmIjIMce mhaNaNe ase kI, 'jyA kALI jyA parisarAta rAhAyalA have tyAkALIca rAhAyalA pAhije, ANi AmhI yogya veLevara pAThavUnaca deto. tujhA pratyeka DrAphTa vagaire sarvakAhI tulA agadI veLevara miLela. paNa mAjhI icchA mAtra karU nakosa. kAraNa je niyamazIra Ahe, te vyAjAsakaTa pAThavUna deto. jo icchA karIta nAhI, tyAlA veLevara pAThavUna deto.' lakSmIjI ANakhI kAya mhaNatAta? kI, 'tulA mokSa havA asela tara hakkAcI lakSmI miLela tyAcAca svIkAra kara, kuNAcehI hisakAvUna kiMvA lubADUna gheU nakosa. yA lakSmIjIMcI jevhA AmacyAzI bheTa hote tevhA AmhI tyAMnA sAMgato kI 'baDodyAta mAmAcI poLa, ANi sahAve ghara, jevhA anukUla Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra asela tevhA Apale svAgata Ahe ANi jevhA jAyacI icchA asela tevhA jAve. Apaleca ghara Ahe. svAgata Ahe.' evaDhe AmhI sAMgato. AmhI vinaya cukata nAhI. 22 dusarI goSTa mhaNaje lakSmIjIMnA kadhIhI jhiDakArU naye. kAhI jaNa mhaNatAta kI 'hamako nahIM cAhie, lakSmIjI ko to hama Taca bhI nahIM karate.' te loka lakSmIjIMnA zivata nAhIta tyAsa harakata nAhI, paNa je azI vANI bolatAta, azI bhAvanA karatAta hI jokhIma Ahe. puDhace kitItarI janma lakSmIzivAya bhaTakAve lAgela. lakSmIjI tara 'vItarAga' Aheta, 'acetana vastU' Aheta. tyAsa kadhIhI jhiDakArU naye. kuNAlAhI jhiDakArale maga te cetana aso kiMvA acetana aso, tyAcI prAptI hoNAra nAhI. AmhI 'aparigrahI Ahota' ase bolAyalA harakata nAhI. paNa 'lakSmIjIlA kadhIhI zivaNAra nAhI' ase bolU naye. lakSmIjI tara sAr2yA jaga vyavahArAce 'nAka' mhaTale jAte. 'vyavasthita zakticyA' niyamAcyA AdhArAvara sarva devI-devatA prasthApita Aheta, mhaNUna kadhIhI tyAMcA tiraskAra karU naye. lakSmIcA tyAga karAyacA nAhI, paNa ajJAnAcA tyAga karAyacA Ahe. kAhI mANase lakSmIcA tiraskAra karatAta. jara koNatyAhI vastUcA tiraskAra kelA tara tI vastU punhA kadhI miLataca nAhI. kevaLa nispRha hoNe, hA tara moThA veDepaNAca Ahe. saMsArI bhAva karaNyAta AmhI nispRhI Ahota ANi AtmyAsaMbaMdhI bhAva karaNyAta saspRhI Ahota. saspRhI - nispRhI asela taraca tyAlA mokSa miLela. mhaNUna pratyeka prasaMgAce svAgata karA. kALe nANe kazAsa mhaNAyace, te samajAvato. he pUrAce pANI gharAta ghusale tara kAya ApaNa khuSa vhAyace kI ghara basalyA pANI Ale ? maga jevhA pUra osaralA kI pANI tara vAhUna jAIla paNa naMtara jo cikhala urela to dhuvUna kADhatA, kADhatA tara nAkI naU yetIla. he kALe nANe pUrAcyA pANyAsArakhe Ahe. te romAromAta DaMkha mAruna jAIla. mhaNUna malA zeThajIMnA sAMgAve lAgale kI sAvadha rAhA. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra joparyaMta ADadhaMdA suru hota nAhI toparyaMta lakSmIjI ghara soDUna jAta nAhI. ADadhaMdA mhaNaje lakSmI jANyAce nimitta hoya ! 23 hA kALa kasA Ahe ? yA kALAcyA lokAMnA tara kuThUna mAla goLA karAyacA, kase dusar2yAMce hisakAvUna ghyAyace, bhesaLa karUna mAla kasA vikAyacA, binahakkAcA viSaya bhoga karAyacA, yAtUna savaDa miLAlI tara dusare kAhI zodhaNAra nA? yA sarvAMmuLe sukha kAhI vADhale nAhI. sukha tara kevhA mhaNatA yeIla ? mena proDakzana kele tara. hA saMsAra tara bAyaproDakTa Ahe. pUrvI kAhI puNya kele mhaNUna deha miLAlA. bhautika vastU miLAlyA, bAyako miLAlI, baMgalA miLAlA. jara mehanata kelyAne miLata asate, tara majUrAlA suddhA miLAle asate, paNa tase nAhI. AjacyA lokAMcI cukIcI samajUta jhAlI Ahe. mhaNUna he bAyaproDakzanace kArakhAne suru jhAle Aheta. bAyaproDakzanacA kArakhAnA suru karAyacA nasato. mena proDakzana, mhaNajeca 'jJAnIpuruSAM' kaDUna mokSAce sAdhana prApta karUna ghetale kI maga saMsArAce bAyaproDakzana tara ApasUkaca phukaTAta miLela. bAyaproDakzanasAThI tara anaMta avatAra vAyA ghAlavale, durdhyAna karUna ! ekadA mokSa prApta jhAlA kI sagaLA ghumAkULa saMpela ! yA bhautika sukhApekSA alaukika sukha miLavAyalA have kI jyA sukhAne ApalyAlA tRptI miLela. yA laukika sukhAne tara ulaTa manastApa vADhato. jyA divazI pannAsa hajArAcI vikrI hote nA, tevhA noTA mojUnamojUnaca mANUsa thakUna jAto. Doke ase phirate kI khANe-piNe suddhA nakose vATate. kAraNa malA paNa vikrIcA paisA miLata hotA, te mI pAhile hote, kI tevhA DokyAcI kAya sthitI hota asate ! he sarvaca mI anubhavale Ahe. mI tara hA samudra pohUna bAhera nighAloya, tyAmuLe malA he sarva kaLate kI tumhAlA kAya hota asela. jAsta rupaye Ale kI jAsta gudamarAyalA hote, meMdU Dala (maMda) hoUna jAto ANi kAhIca AThavata nAhI, baicenI, baicenI hota rAhate. he tara noTAca mojata rAhatAta, paNa tyA noTA sarva ithalyA itheca paDUna rAhilyA ANi mojaNAre mAtra nighUna gele ! noTA tara sAMgatAtaca, 'kI tulA samajUna ghyAyace asela tara samajUna ghe kI, 'AmhI (itheca ) rAhU ANi tU jAzIla!' mhaNUna ApaNa tyAcyAzI vaira bAMdhAyace nAhI, paizAlA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra sAMgAve kI, 'ApaNa yAve' kAraNa tyAcI garaja Ahe! sarvAMcIca garaja Ahe nA? paNa tyAmAgeca tanmAyAkAra rAhilo, tara mojANAre gele ANi paise rAhile. tarIpaNa mojAve tara lAgateca, mojalyAzivAya tara gatyaMtaraca nAhI nA? ekhAdAca asA zeTha asela kI jo tyAcyA munimalA sAMgato kI 'bAbA, malA jevatAnA aDacaNa karU nakA, paise Ale tara tumhI nivAMtapaNe mojUna tijorIta ThevA ANi tijorItUna ghyA.' tyAta dakhala karIta nAhI, asA zeTha kvacitaca asela ! hiMdustAnAta ase dona-cAra zeTha asatIla, je nirlepa rAhU zakatAta! te mAjhyAsArakhe! mI kadhIhI paise mojata nAhI!! hA kasalA nasatA vyApa!! Aja vIsa-vIsa varSe jhAlI, mI lakSmI hAtAta ghetalI nAhI. tyAmuLeca tara itakA AnaMdAta asato nA! joparyaMta vyavahAra Ahe, toparyaMta lakSmIjIMcI AvazyakatA Ahe, he mAnya Ahe paraMtu tyAta tanmayAkAra hoU nakA. tanmayAkAra nArAyaNAzI vhAyace, phakta lakSmIjIMcyAca mAge lAgalo tara nArAyaNa ciDatIla. lakSmInArAyaNAce tara deULa Ahe nA! lakSmI kAhI sarva sAmAnya vastU Ahe ? paise kamAvatAnA jasA AnaMda hoto, tasAca AnaMda kharca karatAnA suddhA jhAlAca pAhije. paNa tevhA tara mhaNato kI, 'itake sAre paise kharca jhAle!' ____ paise kharca hoUna jAtIla azI jAgRtI ThevAyacIca nAhI. mhaNUna (cAMgalyA kAmAsAThI) paise vAparA ase mhaTale Ahe, kI jyAne lobhavRttI sUTela, ANi punhA punhA dile jAtIla. bhagavaMtAMnI sAMgitale hizoba karata basU nakA. bhaviSyakALAce jJAna asela taraca hizoba karA. are, tulA hizobaca karAyacA asela tara udyA melo tara! asA hizoba kara kI?! rupayAMcA niyama asA Ahe kI te kAhI kALAparyaMta TikaNAra ANi maga nighUna jANAra. jANAra mhaNaje jANAraca. rupayA phirataca rAhato, maga to phAyadA gheUna yeIla, nukasAna gheUna yeIla, kiMvA vyAjahI gheUna yeIla, paNa phirata tara rAhaNAraca. to basUna rAhata nAhI. to svabhAvAnaca caMcala Ahe. tyAmuLe jevhA hA vara caDhato(dhanavAna hoto) tevhA tyAlA phasalyAsArakhe vATate. utaratAnA mAtra kaThINa hote. caDhatAnA tara hauzIne, Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra khuzAla caDhUna jAto. caDhatAnA asA pakaDUna-pakaDUna jorAta caDhato, paNa utaratAnA mAMjara kase maDakyAta toMDa khupasate, jora lAvUna khupasate ANi maga parata kADhatAnA kazI avasthA hote? tase ghaDate. he dhAnyAce bI suddhA tIna-pAca varSAta nirjIva hoUna jAte, naMtara ugavata nAhI. pUrvItara lakSmI pAca piDhyAMparyaMta TikAyacI, tIna piDhyAMparyaMta tara TikAyacIca. ANi AtA tara eka pIDhI suddhA Tikata nAhI, mANasAcyA hayAtIta yete ANi tyAcyA hayAtItaca nighUna suddhA jAte. eka pIDhI suddhA Tikata nAhI, azI hI lakSmI Ahe. hI tara pApAnubaMdhI puNyAcI lakSmI Ahe. tyAta thoDI puNyAnubaMdhI puNyAcI lakSmI asate, tI tumhAlA yethe (dAdAjIMcyA satsaMgAta) yeNyAcI preraNA dete, AmacyAzI bheTa ghAlUna dete ANi yethe tumhAlA kharcahI karAyalA lAvate. sanmArgAne lakSmI vAparalI jAte. nAhItara he sarva dhULItaca jAyace. sagaLaM gaTArAtaca jANAra. hI mule ApaNa miLavilelyA lakSmIcAca upabhoga karatAta nA, ApaNa mulAMnA mhaTale kI tumhI mAjhyA lakSmIcA upabhoga karatA. tara te mhaNatAta, 'tumacI kasalI? AmhI AmacyAca lakSmIcA upabhoga karatoya' ase mhaNatAta. mhaNaje gaTArAtaca gele nA sagaLe ! yA jagAlA yathArthapaNe, 'jase Ahe tase' samajatA Ale tara jIvana jagaNyAsArakhe Ahe, yathArtha jANUna ghetale tara saMsArIka ciMtA, upAdhI hoNAra nAhIta. tevhA maga jIvana jagaNyAsArakhe vATela! ___ (2) lakSmIzI juLalelA vyavahAra zrImaMtI kAya kelyAne miLU zakate? lokAMnA aneka prakAre madata kelI asela, tevhA lakSmI ApalyA gharI yete ! nAhItara lakSmI yeta nAhI. lakSmI tara deNyAcI icchA asela tyAMcyAkaDeca yete. jo dusar2yAMsAThI jhijato, svata:cI phasavaNUka paNa hoU deto, nobiliTI Thevato, tyAcyAkaDe Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra lakSmI yete. lakSmI nighUna gelI ase vATate khare, paNa parata hotI titheca yeUna ubhI rAhate. paise kamaviNyAsAThI puNyAcI garaja Ahe. buddhIcyA jorAvara paise miLaviNyAsAThI dhaDapaDa kelyAne tara ulaTa pApa bAMdhale jAte. mAjhyAta buddhI nAhI mhaNUna pApa bAMdhale jAta nAhIta. AmacyAta (dAdAzrI) buddhI eka parasenTahI nAhI! dayALU, dusar2yAcA vicAra karaNArA svabhAva mAjhA! vasulI karaNyAsAThI jAyace jhAle tara tithe ulaTa paise deUna yeIna!!! tase tara vasulI karaNyAsAThI kadhI jAtaca navhato. paNa kadhI jAyace jhAle, ANi tyA divazI te aDacaNIta asatIla tara ulaTa tyAMnA deUna parata yeIna. mAjhyA khizAta udyAcyA kharcAsAThI kAhI Thevale asatIla tara tehI deUna yeIna. ANi dusar2yA divazI kharca karatAnA hAta AkhaDUna rAhAyacA. ase mAjhe jIvana vyatIta jhAle Ahe. praznakartA : jAsta paise jhAle kI mANUsa mohAta aDakato, aseca nA? jAsta paise asaNe mhaNaje te dAru sArakheca Ahe, nAhI kA? dAdAzrI : pratyekAcI nazA caDhate. jara nazA caDhata nasela tara paise jAsta jhAle tarI harakata nAhI. paNa nazA caDhalI kI jhAlA dAruDyA, maga tyA khumArItaca bharakaTata asatAta lokaM! itarAMcA tiraskAra karatAta, 'hA garIba Ahe, asA Ahe, tasA Ahe.' AlA moThA zrImaMta, lokAMnA garIba mhaNaNArA! svataH zrImaMta! mANasAlA garIbI kevhA yeIla he sAMgatA yeta nAhI. tumhI mhaNatA taseca Ahe! nazA vADhata asate. AyuSyabhara jagAtIla loka paizAMcyA mAgeca lAgale Aheta. ANi paizAMnI tRpta jhAlA asela, asA ekahI manuSya mI pAhilA nAhI. tara maga he sarva gele kuThe? arthAt hI sarva thApebAjIca cAlata Ahe. dharmAce eka akSarahI samajata nAhIta ANi sagaLe aseca cAlata rAhate. mhaNUna jevhA saMkaTa yeUna Thepate, tevhA kAya karAve he tyAMnA kaLataca nAhI. DaoNlara yeU Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 27 lAgale kI uDyA mArata rAhIla. paNa aDacaNa paDalI kI mArga kasA kADhAyacA te samajata nAhI. tyAmuLe nivvaLa pApAcIca zidorI bAMdhato. tyA veLelA pApa na bAMdhatA veLa kazI nibhAvUna ghyAvI itake samajale tara toca dharma Ahe. nehamI sUryodaya hoto ANi sUryAsta hoto, hA jagAcA niyama Ahe. tara hA karmodaya hoto tevhA paise ApoApaca vADhata jAtAta sarva prakAre gADyA-bIDyA, baMgale, vADhata jAtAta. sagaLeca vADhata jAte. paNa jevhA cenja hoto tevhA sagaLe vikhurale jAte. AdhI jamA hote naMtara vikhurale jAte tyAveLI zAMtI TikavUna asAve, hA sarvAta moThA puruSArtha! sakhkhA bhAU pannAsa hajAra DaoNlara parata karata nAhI. azA paristhitIta jIvana kase vyatIta karAyace hA puruSArtha mhaNAyacA. sakhkhyA bhAvAne pannAsa hajAra DaoNlara ghetalele parata dile nAhI ANi varuna zivyA dilyA. azA paristhitIta jIvana kase jagAve, hA puruSArtha Ahe. ANi jara ekhAdyA nokarAne, oNphisAtUna dahA hajArAcA mAla corI kelA. tithe kase vartana karAve hA puruSArtha Ahe. nAhItara azAveLI yogya samaja nasalyAmuLe sarvakAhI dhuLIta miLUna jAte ANi svata:cA janma vAyA jAto. praznakartA : ApalyA AptavANIta sAMgitaleleca Ahe nA kI 'tU jara kuNAlA hajAra-dona hajAra rupaye detosa, tara te kazAlA detosa? te tU tujhyA ahaMkArAsAThI ANi mAnAsAThI detosa. dAdAzrI : mAna vikalA tyAne. tyAne 'ahaMkAra' vikalA tara to ApaNa ghyAyalA havA. ApaNa kharIdAvA. mI tara AyuSyabhara ahaMkArAcI kharedI karata hoto. ahaMkAra vikata ghyAvA. praznakartA : mhaNaje kAya dAdA? dAdAzrI : tumacyAjavaLa pAca hajAra mAgAyalA AlA, tyAcyA DoLayAta lAja disate kI nAhI?! Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 . paizAMcA vyavahAra praznakartA : ho. dAdAzrI : mAgato tyAveLI to lAja soDUna ApalyAlA 'ahaMkAra' vikato. tara ApaNa to kharIdAvA. jara ApalyAjavaLa zillaka asela tara! paise mAgAyalA jANe bare vATate? sakhkhyA kAkAjavaLa mAgAyalA jANe suddhA AvaDela kA? kA nAhI AvaData? are, nAtevAikAkaDe mAgAyalA suddhA AvaData nAhI. vaDilAMjavaLa mAgAyalA paNa AvaData nAhI. hAta pasarAyalA nakose vATate. praznakartA : tyAcA ahaMkAra ApaNa vikata ghetalA. paNa tyAcA ahaMkAra ApalyA kAya kAmAcA? dAdAzrI : ohoho! tyAcA ahaMkAra vikata ghetalA. mhaNaje tyAcyAta jyA zakti Aheta tyA ApalyAta prakaTa jhAlyA! to bicArA ahaMkAra vikAyalA AlA. praznakartA : hAta-pAya cAMgale asatAnA suddhA kuNI jara bhIka mAgU lAgalA, tara tyAlA dAna deNyAsa manAI karaNe hA gunhA Ahe kA? / dAdAzrI : dAna dile nAhI tyAsa harakata nAhI, paNa tumhI jara tyAlA mhaNAlAta kI, 'asA reDyAsArakhA dhaSTapuSTa asUna suddhA he ase kA karatosa? ase ApaNa mhaNatA kAmA naye. tumhI sAMgA kI 'bAbA, mI deU zakata nAhI.' samoracyA mANasAlA du:kha hoIla ase ApaNa bolUca naye. vANI azI goDa asAvI kI jyAne samoracyA mANasAlA sukhada vATela. vANI he tara sarvAta moThe dhana Ahe ApalyAjavaLa. dusare dhana tara Tikela kiMvA nAhI suddhA TikaNAra, paNa vANIce dhana he sadaiva TikaNAre asate. tumhI cAMgale zabda bolalAta, tara samoracyA mANasAlA AnaMda hoIla. tumhI tyAlA paise nAhI dile tarI harakata nAhI, paNa cAMgale goDa zabda bolA nA! ithe moThA baMgalA bAMdhalA tara tumhI jagAce bhikArI banAla. choTA baMgalA tara jagAce tumhI rAje! kAraNa he pudgala(je puraNa ANi galana Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra hote) Ahe. he pudgala jara vADhale tara AtmA (pratiSThita AtmA) halakA hoUna jAto. ANi pudgala halake jhAle tara AtmA jaDa hoto. yA saMsArace duHkha je Ahe, te AtmyAce viTAmina Ahe. ANi je sukha Ahe, te dehAce viTAmina Ahe. rupayAcA svabhAva nehamIca kasA asato? caMcala, mhaNUna tumhI durupayoga hoNAra nAhI azA paddhatIne tyAcA sadupayoga karAvA. tyAlA sthira rAhU deU nakA. hI saMpatti kitI prakAracI mhaNAyacI? tevhA mhaNe sthAvara (acala) ANi jaMgama(cala). jaMgama saMpatti mhaNaje he rupaye, DaoNlarsa ityAdI, ANi sthAvara mhaNaje he ghara ityAdI. paNa tyAtahI sthAvara saMpatti hI jAsta Tikate. ANi jaMgama mhaNaje rokaDe DaoNlarsa vagaire je asatAta, te tara jANyAcyA mArgAceca samajA nA. arthAt rokaDacA svabhAva kasA Ahe? tara dahA varSAnaMtara akarAvyA varSI Tikata nAhI. naMtara sonyAcA svabhAva to cALIsa-pannAsa varSe TikaNyAcA Ahe. ANi sthAvara miLakatIcA svabhAva zaMbhara varSe TikaNyAcA Ahe. arthAt sarvAMcA mudata kALa hA vegavegaLyA prakAracA asato. paNa zevaTI tara sarva jANAraca Ahe. tyAmuLe he sarva samajUna-UmajUna karAve. he vyApArI pUrvI kAya karAyace, rokaDe paise paMcavIsa Takke vyApArAta, paMcavIsa Takke, vyAjAvara Thevata hote, paMcavIsa Takke sonyAta ANi paMcavIsa Takke gharAsAThI guMtaviNAra. azA prakAre ApalyA muddalAcI vyavasthA karIta asata. phAra huzAra loka! yA kALAta tara mulAMnA ase kAhI zikavalelehI nasate. kAraNa yA kALAta tevaDhI muddalaca urata nAhI, tara zikavaNAra kAya? yA paizAMce kAma ase Ahe kI akarAvyA varSI paisA nAza pAvato, nehamIca, dahA varSAMparyaMtaca cAlato. tara hI khar2yA paizAMcI goSTa. samajalAta nA? khoTyA paizAMcI tara goSTaca vegaLI! khare dhana te akarAvyA varSI saMpate ! praznakartA : zeyara bAjArAta saTTAbAjI karaNe cAMgale kI sone ghetalele bare! dAdAzrI : zeyara bAjArAta tara jAUca naye. zeyara bAjArAta tara kheLADU lokAMceca kAma. madhale sarva tara phAra aDacaNIta sApaDatAta. yAta Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 paizAMcA vyavahAra tara kheLADUcAca phAyadA hoto! pAca-sAta mukhya kheLADU miLUna bhAva TharavUna TAkatAta. tyAmuLe madhalyA lokAMcI vATa lAgate! paNa yAta kuNAcA tarI phAyadA hotoca nA! tara yAta moThyA kheLADUMcA phAyadA hoto, kAraNa te rAtraMdivasa heca karata asatAta nA! he madhale loka je ithUna kamAvUna tithe TAkatAta, te sarvaca mArale jAtAta. ANi choTe loka je jhepa gheU zakata nAhIta tyAMcA kharca jematema nighato. mhaNUna AmacyA nAtevAIkAne jevhA malA vicArale, tevhA mI tyAMnA sAMgitale kI tumhI tara yAta paDUca nakA. praznakartA : dAdAjI, Apale amerikana mahAtmA vicAratAta kI AmhI jI thoDIphAra kamAI kelI Ahe, tI gheUna iMDiyAlA paratAve kA? mulAMcI vizeSa kALajI vATate, kAraNa have tase saMskAra tyAMnA ithe miLata nAhIta. dAdAzrI : hoya, he sarva tara khare Ahe. ithe jara purese paise kamAvUna ghetale asatIla tara ApaNa ApalyA gharI, iMDiyAlA parata yAve. mulAMnA cAMgale zikSaNa dyAve. praznakartA : ApaNa mhaNAlAta kI paise kamAvUna ghetale kI nighUna jAve, paraMtu paizAMcI tara kAhI limITa nasate, tyAmuLe ApaNa azI kAhI limITa AkhUna dyA. sAMgA kI itakI limITa jhAlI kI paise gheUna AmhI iMDiyAlA parata jAU. dAdAzrI : hoya, hiMdustAnAta tumhAlA kAhI dhaMdA-rojagAra karAyacA asela, tara tyAsAThI kAhI bhAMDavala vagaire lAgela, tevhA vyAjAne paise ghyAyacI pALI yeU naye azI vyavasthA karAvI. thoDephAra ba~kekaDUna ghyAve lAgale tara ThIka Ahe. bAkI kuNI udhAra deNAra nAhI. tithe tara kuNI udhAra deta nAhI, paNa ithe amerIketahI koNI deNAra nAhIta, ba~kaca udhAra deIla. mhaNaje tevaDhe sobata gheUna yAyace. bijhanesa tara karAvAca lAgela nA, tithehI kharca tara kADhAvA lAgaNAra nA! paNa tithe iMDiyAta mule khUpa cAMgalI hotAta. ithe DaoNlara miLatAta, paNa saMskArAMcI kamataratA Ahe nA! ___ amerIketa AmhAlA moThyA dukAnAta gheUna jAtAta. mhaNatAta, calA dAdAjI. tara dukAna bicAre AmacyA pAyA paData rAhate, kI dhanya Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra Ahe! jarA suddhA dRSTI bighaDavalI nAhI AmacyAvara! saMpUrNa dukAnAtalyA koNatyAhI vastUvara dRSTI bighaDavalI nAhI! AmacI dRSTI bighaDaNAraca nAhI nA. AmhI pAhato sarva paNa AmacI dRSTI bighaData nAhI. AmhAlA kuThalyAhI vastUcI kAya garaja? malA koNatyAhI vastUcA khapaca nAhI nA! tujhI dRSTI tara bighaDate nA! praznakartA : AvazyakatA asela tI vastU ghyAvI lAgate. dAdAzrI : AmacI dRSTI bighaData nAhI. dukAna AmhAlA ase namaskAra karIta rAhate, kI asA puraSa pAhilAca nAhI kadhI! punhA tiraskArahI nAhI. pharsTa klAsa, rAgahI nAhI, dveSahI nAhI. kAya mhaTale? vItarAga! Ale vItarAga bhagavaMta! eka mahAtmA vicAratAta kI zeyara bAjArAjAce kAmakAja mI baMda karAve kI surU ThevAve? mI mhaTale baMda karUna TAkA. AtAparyaMta jevaDhe kele tevaDhe paise khecUna ghyA, paNa AtA mAtra baMda karAyalA have. nAhItara amerIketa AlA kAya ANi gelA kAya, sArakheca hoIla! hote tasecyA tase. rikAme khise gheUna gharI jAve lAgela. vyAja gheNyAcyA vyApArAta paDalelA manuSya, hA manuSya miTUna koNa banela, he kevaLa devAlAca mAhita! tumhI ba~keta Thevaleta tara harakata nAhI, dusar2yA kuNAlA udhAra dileta tarI harakata nAhI, paNa vyAja khANyAcyA nAdI lAgalA, to dona Takke, dIDa Takke, savvA Takke, aDIca TakkecyA bhaTTIta poLata rAhato. azA mANasAce puDhe kAya hoIla te sAMgatA yeta nAhI. sadhyA muMbaIta sarvAMcIca azI sthitI jhAlelI Ahe. ___ vyAja gheNyAsa harakata nAhI, paNa hA tara vyAja gheNyAcA vyApAraca suru karato, dhaMdAca vyAja khANyAcA. tumhI kAya karAyalA have? jyAlA vyAjAne dile tyAlA sAMgAve kI ba~keta jitake vyAja detAta titake vyAja tumhI malA dyAve lAgela. ANi tarIhI samajA ekhAdyA mANasAjavaLa vyAja deNyAcI aipata nAhI, muddala suddhA nAhI, tara tithe mauna rAhAve. tyAlA du:kha hoIla ase vartana karU naye. Apale paise buDAle ase samajUna cAlavUna ghyAyace. samudrAta paDale, tara tyAce kAya karatA yeIla? Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 paizAMcA vyavahAra praznakartA : jara sarakAra ebAva naoNrmala TaeNksa thopata asela, tara normeliTI ANaNyAsAThI loka TaeNksacI corI karatAta, tara tyAta kAya cukIce Ahe ? dAdAzrI : lobhI mANasAcA lobha kamI karaNyAsAThI TaeNksa hI uttama vastU Ahe. lobhI mANasAce kase asate kI pAca karoDa jhAle tarI mareparyaMta tyAlA saMtoSa hota nAhI. tevhA maga varacyAvara asA daMDa miLato, tyAmuLe to mAge vaLato, mhaNUna hI tara cAMgalI goSTa Ahe. inkamaTaeNksa kazAsa mhaNAyacA? jara paMdharA hajArAhUna adhika kamAvata asela tara. paMdharA hajArAparyaMta tara te loka soDatAta bicAre, maga tyA paMdharA hajArAta ekA choTyA kuTuMbAlA cainIta khANyA-piNyAta aDacaNa hoNAra nAhI! choTyA kuTuMbAvara Aphriketa jAsta TaeNksa lAvata nAhI nA! praznakartA : devAcI bhakti karaNAre garIba kA asatAta ANi duHkhI kA asatAta? dAdAzrI : bhakti karaNAre? tyAce ase Ahe, bhakti karaNAre duHkhI asatAta ase kAhI nasate, paNa kAhI mANase tumhAlA du:khI disatAta! bAkI, bhakti kelyAmuLe tara hyA lokAMkaDe baMgale-gADI Aheta. tAtparya bhagavaMtAcI bhakti karaNArA duHkhI asela ase ghaData nasate, paNa he du:kha tara tyAcyA mAgacyA janmAcA hizoba Ahe. ANi sadhyA bhakti karata Ahe hA tyAcA navIna hizoba Ahe. tyAce tara jevhA phaLa yeIla, tevhA yeIla. tumhAlA samajale nA? he tara pUrvI je jamA kelele tyAce phaLa tyAlA Aja miLAle. ANi AtA je karIta Ahe, je cAMgale karIta Ahe tyAce phaLa tyAlA naMtara miLela. samajale nA? tumhAlA samajela azI goSTa Ahe nA? samajata nasela tara soDUna deU hI goSTa. praznakartA : mAnasika zAMtI miLaviNyAsAThI mANasAne kuNI garIba azakta mANasAMcI sevA karAvI, kI maga devAcI bhajanA karAvI? kiMvA maga kuNAlA dAna dyAve? kAya karAve? Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra dAdAzrI : mAnasika zAMtI havI asela tara ApalyA vATyAce dusar2yAlA khAU ghAlAve. udyA AIsakrImacA DabA bharUna gheUna ye ANi yA sarvAMnA khAU ghAla. maga tyAveLI kitI AnaMda hoto te tU malA sAMga. yA kabUtarAMnA, pakSyAMnA tU dANe ghAlatosa tevhA te kitI AnaMdAne uDyA mAratAta. ANi tU tyAMnA dilesa, tujhI svataHcI vastU dusar2yAMnA dilIsa, kI Ata AnaMdAcI suruvAta hote. AtA rastyAne cAlatAnA ekhAdA mANUsa paDalA ANi tyAcA pAya moDalA ANi rakta vAhU lAgale, tyAveLI tujhe dhAtera phADUna paTTI bAMdhalIsa tara tevhA tulA AnaMda hoIla. yA mulA-mulIMcI lagne kazI hotAta? ase Ahe nA, mulIMcyA lagnAta kharca jAsta hoto, mulI svata:ce sarva gheUnaca yetAta, tyAca ba~keta jamA karavitAta. mulIMce paise ba~keta jamA hotAta ANi vaDIla khuSa hotAta kI baghA, mulIcyA lagnAta mI sattara hajAra rupaye kharca kele, tyA kALAta! tyA kALacI goSTa karIta Ahe. are bAbA, tU kAya kelesa? tice paise ba~keta jamA hote. tU tara Ahesa tasAca Ahesa, 'pAvara oNpha eTarnI' Ahesa. tyAta tujhe kAya? paNa rubAba mAtra to karato. ANi ekhAdI mulagI (svata:cyA nazIbAta) tIna hajAra gheUna AlI asela, ANi tyA veLelA ticyA bApAcyA vyavasAyAta maMdIcA kALa asela. tara tice lagna tIna hajArAtaca hoIla. kAraNa tI jitake paise gheUna AlI Ahe titakA kharca kelA jAto. hyA mule-mulI sarvAMce svataHceca paise Aheta. ApaNa je jamA karUna Thevato nA, te tara tyAcI vahIvATa tevaDhI ApaNa sAMbhALato. basa, tevaDheca ApalyA hAtAta asate. ApalyAkaDe loka mhaNatAta, mI dudhAta dhuvUna paise parata karIna. are veDyA, hA ahaMkAra vyartha Ahe. moThA AlA dudhAne dhuvUna dennaaraa| malA paise parata karAyace Aheta asA bhAva karAvA, tevhA maga dile jAtIla. ghetAnA, 'malA parata karAyace Aheta,' ase manAta TharavUna jo paise gheto, tyAcA vyavahAra phAra suMdara hoto, he mI pAhile Ahe ! AdhI kAhItarI nizcaya tara karAyalA havA nA! naMtara viparIta saMyoga juLUna Ale, tI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 paizAMcA vyavahAra goSTa vegaLI Ahe, paraMtu ApalA nizcaya tara asalA pAhije nA! heca tara 'pajhala' Ahe! ApaNa vicArale kI sAheba ApaNa kALajIta AhAta kI kAya? tara mhaNatAta, 'kAya karU? hI tIna dukAne, ithe sAMbhALAyace tithe sAMbhALAyace!' ANi zevaTI smazAnAta jAtAnA nAraLa tara phakta cAraca gheUna jAyace. dukAne tIna asota, dona asota kiMvA eka aso. nAraLa tara cAraca, ANi te suddhA bina pANyAce. mhaNela kasA, 'tIna dukAne sAMbhALAyacI Aheta malA, eka dukAna phorTamadhye Ahe, eka kApaDAce dukAna ithe Ahe, eka bhUlezvaramadhye Ahe.' paNa zeThajIce toMDa tara eraMDela pilyAsArakhe disate! jevatAnA suddhA dukAna, dukAna, dukAna! rAtrI svapnAta suddhA kApaDAce tAge mApata asato! maratAnA tyAcI goLAberIja yeIla, mhaNUna sAvadhAnI bALagA. dhaMdyAce vicAra kuThavara karAyace? tara joparyaMta ojhe vATata nAhI, toparyaMta karAyace. ojhe vATU lAgale kI maga baMda karAyace. nAhItara maraNaca oDhavUna gheta AhAta he samajUna ghyA. cAra pAya ANi varuna zepUTa jAstIce miLela. maga haMbaraNAra! cAra pAya ANi zepUTa samajalAta nA tumhI? (3) vyavasAya, samyak samajapUrvaka hiMdustAnAta manuSyAcA janma miLAlA, mhaNaje to mokSAcyA hetUsAThIca asato. tyAsAThIca Apale jIvana Ahe. jara hA hetU ThevalA asela tara tyAta jevaDhe miLela tevaDhe khare. paNa hetU tara asAyalA havAca nA? he khANe-piNe sarva tyAsAThIca Ahe. ApaNAsa samajale nA? jIvana kazAsAThI jagAyace Ahe? phakta kamaviNyAsAThIca? jIvamAtra sukhAcyA zodhAta Ahe. sarva du:khApAsUna mukti kazI miLavAyacI he samajaNyAsAThIca jIvana jagAyace Ahe. tyAtUna mokSamArga prApta karUna ghyAyacA Ahe. mokSamArgAsAThIca he sarvakAhI Ahe. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra dona arthAsAThI (hetUsAThI) loka jagatAta. AtmArthI jagaNArA tara kvacitaca koNI viraLA asato. bAkIcI sarva mANase lakSmI arthIca jagatAta. divasabhara lakSmI, lakSmI, ANi lakSmI ! lakSmIcyA mAge tara sarva jaga veDe jhAle Ahe nA! paNa tyAta sukha nasateca kadhIhI ! baMgale taseca rikAme asatAta ANi dupArI svataH asato kArakhAnyAta. tevhA maga baMgalyAcA upabhogahI gheU zakata nAhI. mhaNUna AtmajJAna jANUna ghyA ! hI azI AMdhaLI bhaTakaMtI kuThavara ? 35 kuNI vicArale kI mI koNatA dharma pALAvA ? tara AmhI sAMgato kI yA tIna vastUMce pAlana kara, bAbA : (1) eka tara nItimattA ! tujhyAjavaLa paise kadAcita kamI-jAsta asatIla tarI harakata nAhI, paNa nItimattece pAlana avazya karAve, evaDhe tarI kara, bAbA. (2) naMtara dusare mhaNaje, oNblAijiMga necara (paropakArI svabhAva) asAvA. madata karaNyAsAThI ApalyAjavaLa paise nasale tara bAjArAta jAtAnA vicArAve 'tumhAlA bAjArAtUna kAhI ANAyace asela tara malA sAMgA, mI nighAloya bAjArAta.' azA prakAre itarAMcI madata karAvI. hA jhAlA oNblAijiMga necara. (3) ANi tisare mhaNaje, tyAcA mobadalA miLAvA azI icchA karU nakosa. sAre jaga mobadalA miLavaNyAcI icchA bALagaNAre Ahe. tumhI icchA kelI tarI mobadalA miLela ANi icchA nAhI kelI tarI mobadalA miLela. azA aeNkzana rikzana yetAta. icchA hI tumacI bhIka Ahe, kI jI vAyA jAte. praznakartA : AtmyAcyA pragatIsAThI kAya karata rAhAyalA have ? dAdAzrI : tyAne prAmANikapaNAcI niSThA bALagUna cAlAyalA have. tI niSThA azI Ahe kI jevhA khUpa AkhaDUna jANyAcA prasaMga yeto, tevhA AtmazakticA AvirbhAva hoto. ANi jevhA paizAMcI TaMcAI nasate, bharapUra paise-bize asatAta, tovara AtmA kAhI prakaTa hota nAhI. prAmANikapaNA, hA ekaca mArga Ahe. kevaLa bhakti kelyAne hoIla ase kAhI ghaDaNAra Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra nAhI. prAmANikapaNA nasela tara bhakti karaNyAcA kAhI artha nAhI. prAmANikapaNA joDIlA havAca. prAmANikapaNAmuLe manuSya punhA manuSyAcyA janmAlA yeto. ANi jI mANase bhesaLa karatAta, binahakkAce hisakAvUna ghetAta, binahakkAcA bhoga karatAta, tI sarva ithUna dona pAyAtUna cAra pAyAta jAtAta. yAta koNI tasUbharahI pharaka karU zakata nAhI. kAraNa binahakkAce upabhogaNe hA tyAcA svabhAvaca banalA Ahe. mhaNUna tithe janAvarAta gelA kI maga bhoga gheto. tithe tara kuNI kuNAcI bAyakoca nAhI nA! sagaLyA bAyakA svata:cyAca kI! ithe manuSyAta tara loka vivAhita asatAta, mhaNUna kuNAcyA patnIvara kudRSTI karU nakosa. paNa hI tara savayaca hoUna gelelI asate, svabhAva jhAlelA asato, tyAmuLeca tara janAvarAta jAto. tithe eka janma, dona janma bhoga gheUna jhAle kI maga zahANA hoto. tara he sarva janma tyAlA saraLa karatAta. saraLa jhAlA kI maga ithe yeto. punhA vAkaDyAta ziralA, tara punhA tithe pAThavUna saraLa kele jAte. mhaNaje ase saraLa hota hota zevaTI to mokSAsAThI lAyaka banato. joparyaMta vAkaDA cAlato toparyaMta mokSa hota nAhI. nItimaya paisA ANalA tara tyAsa harakata nAhI. paNa anItimaya paisA ANalA tara samajA ApalyAca pAyAvara ku-hADa mAralI ANi tiraDI nighela tevhA te paise itheca paDUna rAhatIla. te maga jAtAta nisargAcyA japtIta. ANi tyAne ithe jo guMtA nirmANa kelA, to parata tyAlA bhogAvA lAgaNAra. devAce bhajana kele nAhI paNa nItipUrvaka rAhilA tarI puSkaLa jhAle. devAcI bhakti karato paNa nItipUrvaka rAhata nAhI tyAlA kAhI arthaca nAhI. te mIniMgalesa Ahe. paNa tarI ApaNa tase bolU naye, nAhItara to parata devAlA soDUna anItica vADhavata rAhIla. tAtparya, nIti sor3a nakA. tyAce phaLa cAMgale yeIla jagAta sukha ekA jAgIca Ahe. jithe saMpUrNa nIti asela. pratyeka vyavahArAta saMpUrNa nIti asela, tyA jAgI sukha asela. ANi dusare mhaNaje jo samAjasevaka asela, jo svataHsAThI navhe, tara parakyAsAThI jIvana jagata asela, tara tyAlA phAra sukha asate, paNa te bhautika sukha Ahe. te mUrchace sukha mhaNAyace. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 37 hI vAkye tumacyA dukAnAta lihUna ThevA. (1) prAptAlA bhogA. aprAptAcI ciMtA karU nakA. (2) jo bhogato tyAcI cUka. (3) DisaoNnesTI ija da besTa phulIzanesa! jagAta kAhIca nAhI, ase nAhI. sarva vastU Aheta yA jagAta. paNa mhaNatAta nA kI 'sakala padAratha hai jagamAMhI, bhAgyahIna nara pAvata nAhI.' arthAta jitakI kalpanA karatA yeIla titakyA sarva vastU jagAta asatAta paNa tumace aMtarAya(nazIbAcA aDathaLA) asatA kAmA naye, tara tyA vastU tumhAlA miLatIla. satyaniSThA pAhije. Izvara kAhI madata karAyalA rikAmA nAhI. tumacI dAnata kharI asela tevhAca tumace kAma hoIla. loka mhaNatAta, 'khar2yAlA Izvara madata karato!' paNa navhe, tase nAhI. Izvara jara khar2yAlA madata karata asela tara khoTyAcA kAya gunhA? Izvara kAya pakSapAtI Ahe ? IzvarAlA tara sarvaThikANI niSpakSapAtI rAhAyalA pAhije nA? Izvara tazI kuNAlAhI madata karIta nAhI. Izvara yAta hastakSepa karItaca nAhI. IzvarAcyA nAmasmaraNAneca AnaMda hoto. tyAce kAraNa kAya, tara tI mULa vastU Ahe. ANi te svataHceca svarupa Ahe. mhaNUna AThavaNa hotAca AnaMdAcI anubhUti hote. AnaMdAcA lAbha ghaDato. bAkI Izvara kAhI karIta nAhI. te kAhI detaca nAhIta. ANi tyAMcyApAzI kAhI nAhIca, tara deNAra kAya? praznakartA : dAdAjI, vyavahAra kazA paddhatIne karAvA? dAdAzrI : viSamatA hotA kAmA naye. samabhAva TheUna nikAla karAvA. ApalyAlA jithUna kAma karavUna ghyAyace Ahe, tithalA maeNnejara mhaNAlA kI, 'dahA hajAra rupaye kADhA, taraca tumacA pAca lAkhAcA ceka miLela.' AtA ApalyA cokha vyApArAta kitI phAyadA jhAlA asela? pAca lAkha rupayAta dona lAkha ApalyA gharace asatIla ANi tIna lAkha Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra itara lokAMce deNe asela, tara AtA tyA lokAMnA aDakavUna ThevaNe he yogya Ahe kA? mhaNUna ApaNa tyA maeNnejaralA samajAvaNyAcA prayatna karAvA kI, 'bAbA, dhaMdyAta malA naphA miLAlA nAhI,' ase - tase sAMgUna jara pAcaparyaMta tayAra jhAlA tara ThIka nAhItara zevaTI dahA hajAra deUnahI ApalA ceka miLavUna ghyAvA. AtA tithe 'mI lAca kA deU?' asA Agraha dharuna basalAta tara jyAMce paise dhaMdyAta guMtavale Aheta tyAMnA kAya uttara deNAra ? te sarva mAgaNAre tumhAlA rAgAcyAbharAta zivyA detIla ! tevhA jarA samajUna ghyA. veLenusAra mArga kADhA. 38 lAca deNe hA gunhA nAhI. jyA veLesa jo vyavahAra yeUna ThepalA, tyA veLesa eDajasTa hoNe tulA jamale nAhI, tara to gunhA Tharela. AtA azA veLI kuThaparyaMta satyAce zepUTa dharuna basAyace ? ! tara, joparyaMta ApalyAlA eDajasTamenTa karUna ghetA yeIla, ApalyAjavaLa lokAMce karja pheDaNyAitakI ba~ka baeNlensa asela ANi loka ApalyAlA zivyA deta nasatIla, toparyaMta dharuna ThevAyace, paNa jara ba~ka baeNlensa kamI paData asela ANi paise mAgaNAr2yAMcyA zivyA khAyacI veLa AlI tara kAya karAve ? tumhAlA kAya vATate ? praznakartA : hoya, barobara Ahe. 4 dAdAzrI : mI tara AmacyA vyApArAta sAMgata hoto kI, 'bAbA, deUna ye paise. ApaNa jarI corI karata nAhI kI asale - tasale kAhI gaira karata nAhI, tarI paNa paise deUnaca ye.' nAhItara lokAMnA dhakke khAyalA lAvAyace, he ApalyAsArakhyA bhalyA mANasAce kAma navhe. arthAta lAca dilI tyAsa mI gunhA mAnata nAhI, paraMtu jyAMnI ApalyAlA mAla dilA, tyAMnA ApaNa veLevara paise dile nAhI, tara tyAsa mI gunhA mhaNato. rastyAta thAMbavUna luTAruMnI paise mAgitale tara tumhI deNAra kI nAhI ? kI satyAsAThI deNAra nAhI ? praznakartA : dyAve lAgatAta. dAdAzrI : tithe kase mukATyAne detA ? ANi ithe kA deta nAhI ? Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra he dona naMbarace luTAru Aheta. tumhAlA ase nAhI kA vATata kI he dona naMbarace luTAru Aheta ! he sudhAralele luTAru ANi te binasudhAralele luTAru ! he sivilAijDa luTAru ANi te anasivilAijDa luTAru!!! praznakartA : dAdAjI ApaNa tara bhagavat prAptIcA mArga patkaralA Ahe. tyAcabarobara ApaNa moThyA vyavasAyAta suddhA guMtalele AhAta. tara yA donhI goSTI ekAca veLI kazA zakya Aheta? dAdAzrI : cAMgalA prazna Ahe kI 'hasaNe ANi pITha khANe' he kase zakya Ahe? kAya mhaNatA kI, ekIkaDe vyavasAya karIta AhAta ANi ekIkaDe bhagavat prAptIcA mArga paNa patkaralA Ahe, he donhI kase zakya jhAle? paNa te zakya Ahe. bAherace vegaLe cAlata asate ANi Atale vegaLe cAlata asate, ase Ahe. donhI goSTI vegaLyAca Aheta. he 'caMdubhAU' (vAcakAMnI svata:ce nAva samajAve) Aheta nA, te caMdubhAU vegaLe Aheta ANi AtmA vegaLA Ahe. Ata donhI vegaLe hoU zakatIla ase Ahe. doghAMce guNadharma suddhA vegaLe Aheta. jase ithe sone ANi tAMbe donhI ekatrita jhAle asatIla, tara tyAMnA parata vegaLe karAyace asela tara karatA yeIla kI nAhI? praznakartA : yeIla. dAdAzrI : tyAcapramANe yA doghAMnA jJAnIpuruSa vegaLe karU zakatAta, jJAnIpuruSa je pAhije te karU zakatAta. ANi tumhAlAhI jara vegaLe karaNyAcI icchA asela tara tumhI yA yethe, lAbha prApta karUna ghyAyacA asela tara yA. vyavasAya cAlata rAhato, paNa vyavasAyAta eka kSaNasuddhA AmacA upayoga nasato. kevaLa nAva asate tithe. paraMtu AmacA upayoga eka kSaNasuddhA tithe nasato. mahinyAtUna ekadA dona tAsAsAThI kadAcita malA jAve lAgate ANi tevhA jAto suddhA paraMtu AmacA upayoga tyAta nasato. upayoga nasato mhaNaje kAya, te samajale kA tumhAlA? he loka dAna mAgaNyAsAThI jAtAta nA? tara kuNAkaDe dAna gheNyAsAThI gelo, va ApaNa Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 paizAMcA vyavahAra mhaNAlo kI yA zALesAThI dAna dyA, tara tI vyakti ApalyAlA manApAsUna vegaLe TheUna vyavahAra karate. karate kI nAhI? praznakartA : hoya. dAdAzrI : taseca yAta (Ata) sarva vegaLe rAhU zakate. yAta vegaLe ThevAyace mArga asatAta sarva. AtmAhI vegaLA Ahe ANi he caMdubhAU paNa vegaLe Aheta. vyavasAyAta mI citta Thevale nAhI. vyavasAyAta AyuSyabhara citta Thevale nAhI. vyavasAya kelA Ahe he khare. mehanata kelI asela, kAma kele asela, paNa tyAta citta guMtavale nAhI. praznakartA : dhaMdyAta ciMtA hote, phAra aDacaNI yetAta. dAdAzrI : ciMtA jhAlI kI samajUna jAyace kAma jAsta bighaDaNAra. ciMtA jhAlI nAhI tara samajAyace kI kAma bighaDaNAra nAhI. ciMtA kAryAcI avarodhaka Ahe. ciMtemuLe tara dhaMdyAce maraNa oDhAvela. jyAta caDha-utAra asato tyAceca nAva dhaMdA. puraNa-galana Ahe te. puraNa jhAle kI galana jhAlyAzivAya rAhataca nAhI. yA puraNa-galanamadhye ApalI kAhI miLakata nAhI, ANi jI ApalI miLakata Ahe, tyAtUna kAhIca puraNa-galana hota nAhI. asA cokha vyavahAra Ahe ! tumacyA gharAta tumacI bAyako-mule sarva bhAgIdAra Aheta nA? praznakartA : sukha-duHkhAcyA bhogAta tara Aheta. dAdAzrI : tumhI tumacyA bAyako-mulAMce pAlaka samajale jAtA. tara ekaTyA pAlakAneca kA ciMtA karAvI? ANi gharacI mANase tara ulaTa mhaNata asatAta kI tumhI AmacI kALajI karU nakA. praznakartA : ciMtece svarupa kAya Ahe? janma jhAlA tevhA tara ciMtA navhatI, maga AlI kuThUna? dAdAzrI : jasajazI buddhI vADhate tasatazI becainI vADhate. janma jhAlA tevhA buddhI hotI? vyApAra-dhaMdyAsAThI vicAra karaNyAcI AvazyakatA asate Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra paNa tyAcyA puDhe gelAta tara kAma bighaDate. vyApAra-dhaMdyAsAThI dahA-paMdharA minaTe vicAra karAyalA havA, paNa tyAcyA puDhe jAUna vicArAMce pILa caDhU lAgale tara normAliTIcyA bAhera gelAta ase mhaTale jAIla, tevhA tyAsa soDUna dyA. vyavasAyAce vicAra tara yetIla paNa vicArAMcyA guMtyAta guMtUna rAhilo, tara maga tyAce dhyAna utpanna hote ANi tyAmuLe ciMtA suru hote, ANi hI ciMtA tara phAra nukasAna karaNArI Ahe. praznakartA : manAta Tharavalele asate kI ArtadhyAna-raudradhyAna karAyace nAhI, paraMtu dukAna toTyAtaca cAlata Ahe, tyAmuLe he ase hotaca rAhaNAra nA? kAya karaNAra? dAdAzrI : he bagha, dukAna toTyAta cAlata Ahe. tU tara toTyAta cAlata nAhIsa nA? toTA dukAnAlA hota Ahe. dukAnadArIcA svabhAvaca asA asato kI tyAta toTA paNa hoto ANi naMtara phAyadAhI hoto. tAtparya ase kI phAyadA toTA he cAlAyaceca ! AmhI vyavasAyAce kAma suru karaNyApUrvI kAya karato? tara jevhA sTImara samudrAta soDAyacI asate, tevhA bhaTajIkaDUna pUjA-pATha vagaire sarva karavUna gheto, satyanArAyaNAcI pUjA, dusare Avazyaka pUjA-pATha suddhA karavUna gheto. garaja bhAsalI tara sTImaracI dekhIla pUjA karato. naMtara sTImaracyA kAnAta AmhI sAMgato, 'tulA jevhA buDAyace asela tevhA buDa bAI, AmacI tazI icchA nAhI! AmacI icchA nAhI!!' ase jara bolalo nAhI tara maga nispRha jhAlo aseca mhaTale jAIla, maga tara tI buDUna jAIla. AmacI icchA nAhI, ase sAMgitale tara tyAmAge AmacI zakti kAma karIta asate. ANi jara buDAlI tara ApalyAlA mAhitaca Ahe kI ApaNa kAnAta sAMgitale hoteca nA! ApaNa navhate kA sAMgitale? mhaNaje eDajasTamenTa gheta rAhilo taraca jagAta nibhAva lAgela! manAcA svabhAva kasA Ahe kI manAsArakhe jhAle nAhI kI mana nirAza hoUna jAte. tase hoU naye mhaNUna he sarva upAya karAyace. maga sahA mahinyAnaMtara buDela kI dona varSAMnaMtara, AmhI tevhA eDajasTamenTa gheUna TAkato kI sahA mahine tarI nibhAvUna nele. vyApAra mhaNaje kasA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra asato, kI he Toka kI te Toka, Azece mahAla nirAzA ANalyAzivAya rAhata nAhI. saMsArAta vItarAga rAhaNe phAra kaThINa Ahe. tI tara AmacI (dAdAjIMcI) jabaradasta jJAnakalA ANi buddhikalA, donhIhI asalyAmuLe AmhI vItarAga rAhU zakato. pUrvI ekadA, AmacyA kaMpanIta moThe nukasAna jhAle hote. jJAna hoNyApUrvIcI hI goSTa, tevhA AmhAlA rAtrabhara jhopa yeta navhatI. sArakhI ciMtA hota rAhAyacI. tevhA AtUna uttara miLAle kI yAveLI yA nukasAnIcI ciMtA koNAkoNAlA hota asela? malA ase vATale kI mAjhe bhAgIdAra kadAcita ciMtA karIta nasatIlahI. mI ekaTAca ciMtA karIta basalo Ahe. ANi bAyako-mule sarvaca, bhAgIdAra Aheta, paNa tyAMnA tara kAhI mAhitaca nAhI. ANi tarI tyAMcI gADI cAlata Ahe, tara mI ekaTAca mUrkha kI hI sarva ciMtA karIta basalo Ahe ! tyAnaMtara maga mAjhI akkala ThikANyAvara AlI. ekaca pakSa gheUna basalA AhAta? jyA kopar2yAta jagAcI mANase jAUna basalI Aheta, tyA kopar2yAta tumhI paNa basale AhAta? phAyadyAcyAca pakSAta. tumhI lokAMcyA viruddha cAlAve. loka phAyadA mAgatAta tevhA ApaNa mhaNAve 'toTA hoU de.' toTA mAgaNAr2yAcyA padarI kadhI ciMtA yeta nAhI. phAyadA zodhata rAhaNArA nehamI ciMtetaca asato ANi toTA patkarAyacI tayArI dAkhaviNAr2yAcyA padarI ciMtA kadhI yeta nAhI, yAcI AmhI gaeNraMTI deta Ahota. AmhI kAya sAMgato te kaLataya nA? dhaMdyAlA suruvAta kelI kI mANasa manAta aMdAja bAMdhato kI yA kAmAta nidAna covIsa hajAra tara nakkIca miLatIla! AtA jevhA phorakAsTa karato, tevhA puDhe paristhitI badalUhI zakate yAcA vicAra karaNyAsa mAtra to visarato. saraLa taseca phorakAsTa karato. thoDakyAta, AmhI suddhA AyuSyabhara kaoNnTraeNkTacA vyavasAya kelelA Ahe, sarva prakArace kaoNnTraeNkTa kelele. ANi samudrAta jeTI suddhA bAMdhalelyA Aheta. AtA tithe, dhaMdyAcyA suravAtIlA kAya karIta hoto? jithe pAca lAkhAcA phAyadA hoU zakela ase vATata asela, tithe AdhIca manAta Tharavita hoto kI lAkhabhara miLAle tarI pure Aheta. nAhItara zevaTI binA Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra naphA-nukasAna, inkamaTaeNksace paise nighAle, va jevaNa kharca nighAlA tarI cAlela. ANi naMtara miLatAta tIna lAkha. tara pAhA, manAta kevaDhA AnaMda vATato. kAraNa mAnale hote tyApekSA khUpa jAstaca miLAle. nAhItara cALIsa hajAra, gRhIta dharuna basalA ANi miLAle vIsa hajAra, tara du:khI hoUna jAto!! dhaMdyAcI dona mule, ekAce nAva toTA ANi dusar2yAce nAva naphA. toTA nAvAcA mulagA kuNAlAhI AvaData nAhI, paNa doghe ekatra asatAtaca. doghAMcAhI janma jhAlelAca asato. dhaMdyAta nukasAna hota asela tara te divasA hote kA rAtrI? ApaNa khUpa zrama ghetale, cohIkaDUna kALajI ghetalI, tarI kAhI padarI paDale nAhI, tara ApaNa samajUna ghyAyalA have kI sadhyA Apale saMyoga barobara nAhIta. AtA azA paristhitIta jAsta jora lAvalA tara ulaTa nukasAnaca hoIla, tyApekSA azAveLI ApaNa AtmyAce kAma karUna ghyAve. gelyA janmI he kele nAhI tyAmuLeca tara hI sarva bhAnagaDa jhAlI. jyAlA Apale jJAna miLAle asela tyAMcI tara goSTaca vegaLI Ahe, paNa jarI Apale jJAna miLAle nasela tarIhI, devAcyA bharozyAvara ApalI nAva ApaNa soDatoca nA! tyAlA maga kAhI karAve lAgate kA? 'jazI devAcI icchA' aseca mhaNatAta nA? ANi buddhIne mApAyalA gelo, tara tyAcA kadhI meLaca basaNAra nAhI. jevhA saMyoga barobara nasatAta, tevhA loka kamAI karAyalA nighatAta. kharetara tevhA bhakti karAyalA havI. saMyoga barobara nasatIla azAveLI kAya karAyalA pAhije? AtmyAce, svata:cyA AtmyAsaMbaMdhI satsaMga ityAdI, karata rAhAyace. bhAjI nasalI tara nasU de, khicaDI purate paise tarI nighatIla nA? ase Ahe, kI yoga asela tara kamAI hoIla, nAhItara naphyAcyA bAjArAtahI toTA miLela, ANi jara yoga asela tara toTyAcyA bAjArAta suddhA phAyadA hoIla. yogAyogAcyA goSTI Aheta yA sAr2yA! naphA-nukasAna, kAhIhI ApalyA tAbyAta nAhI. mhaNUna naeNcarala eDajasTamenTacyA AdhArAvara calA. dahA lAkha miLavalyAnaMtara ekadama pAca Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 paizAMcA vyavahAra lAkhAce nukasAna jhAle tara? he tara eka lAkhAce nukasAna suddhA pacavU zakata nAhIta nA! maga divasabhara raDAraDa, ciMtA, karata basatAta! are, veDe suddhA hoUna jAtAta! ase veDe jhAlele AttAparyaMta mI bareca pAhile Aheta! praznakartA : dukAnAta gihAIka yAve mhaNUna mI dukAna lavakara ughaDato ANi uzIrA baMda karato, he barobara Ahe nA? dAdAzrI : grAhakAMnA AkarSita karaNAre tumhI koNa? itara loka jyAveLI dukAna ughaDatAta tyAveLI tumhIhI ughaDAyace. loka sAta vAjatA ughaData asatIla ANi tumhI sADe naU vAjatA ughaDale tara tehI barobara nAhI. ANi loka jevhA baMda karatIla tevhA tumhI suddhA baMda karUna gharI jAve. vyavahAra kAya sAMgato kI loka kAya karatAta te baghA. tI jevhA jhopatAta tevhA tumhI paNa jhopA. rAtrI dona vAjeparyaMta dhumAkULa ghAtalA tara tyAsa kAya mhaNAve? jevalyAnaMtara vicAra karata basatA kA, kI kase pAcana hoIla? tyAcA pariNAma sakALI pAhAyalA miLatoca nA? aseca dhaMdyAta suddhA Ahe. khANyA-piNyAcyAveLI citta kArakhAnyAta jAta nasela tara, kArakhAnA barobara Ahe, paNa jara khANyA-piNyAcyAveLI citta kArakhAnyAta paLata asela, tara to kArakhAnA kAya kAmAcA? Apale hArTaphela karaviNArA kArakhAnA kAya upayogAcA? tAtparya kAya kI naoNrmAliTI samajUna ghyA. parata kArakhAnyAta tIna ziphTa cAlavato. tyAta hA navIna lagna jhAlelA Ahe, tevhA bAyakocyA manAcehI samAdhAna vhAyalA pAhije nA! gharI gelyAvara bAyako takrAra karela, kI 'tumhI tara malA bheTatahI nAhIta. mAjhyAzI dona zabda suddhA bolata nAhI. tara he yogya nAhI nA! saMsArAta yogya disela asA vyavahAra asalA pAhije, nAhI kA? / gharAta vaDilAMbarobara kiMvA itara maMDaLIbarobara dhaMdyAcyA bAbatIta matabheda hoU naye yAsAThI tumhI paNa 'hoya barobara Ahe,' ase sAMgA. 'jase cAlata Ahe tase cAlU dyA,' ase mhaNAyace paNa gharAta sarvAMnI miLUna ase kAhI TharavAyalA have kI itakI rakkama jamA kelyAnaMtara ApalyAlA jAsta nakota. ase TharavAyalA have. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra praznakartA : tyAta kuNIhI sahamata hoNAra nAhI, dAdA. dAdAzrI : tara maga te upayogAce nAhI. sarvAMnI miLUna TharavAyalA have. jara te donaze varSAMcyA AyuSyAce eksTezana miLavUna deta asatIla, tara ApaNa cAra ziphTa cAlU karU. praznakartA : paNa AtA dhaMdA kevaDhA vADhavAyalA pAhije? dAdAzrI : dhaMdyAcA vyApa evaDhA asAvA kI ApalyAlA nivAMta jhopatA yeIla. jevhA ApalyAlA baMda karAyacA asela tevhA baMda karatA yeIla, ase asale pAhije. dhaMdA vADhavUna-vADhavUna nasatI dagadaga oDhAvUna ghyAyacI nAhI. yA grAhaka ANi dukAnadArAcA saMbaMdha tara asatoca nA? vyApAr2yAne dukAna baMda kele tara kAya te saMbaMdha tuTUna jAtIla? nAhI tuTata. grAhaka tara AThavaNa kADhaNAraca kI 'hyA vyApAr2yAne mAjhyAbarobara asA vyavahAra kelA hotA, asalA kharAba mAla malA dilA hotA.' loka tara vairabhAvanA lakSAta ThevatAta. maga jarI yA janmI tumhI dukAna baMda kele paNa maga puDhacyA janmI to tumhAlA soDaNAra kAya? nAhI soDaNAra. vairAcI vasulI karUnaca soDaNAra. mhaNUnaca bhagavaMtAMnI sAMgitale Ahe kI, 'koNatyAhI upAyAne vaira soDA.' Amace eka paricita paise usane mAgUna gheUna gele, ANi maga paise parata karAyalA Aleca nAhIta. tevhA AmhI samajUna gelo kI hA vairAcA hizoba asela, tara bhale gheUna jAU de, evaDheca navhe tara AmhI tyAnAM sAMgitale kI, 'AtA tU AmhAlA paise parata karU nakosa, tyAcI tulA sUTa Ahe.' mhaNaje paise soDUna suddhA vaira jara suTata asela tara soDA. miLela tyA mArgAne vaira soDA, anyathA ekA mANasAbarobara joDalele vaira bhaTakaMtIce kAraNa banela. ____ lAkho rupaye gele tarI AmhI(dAdAjI) jAU deto. kAraNa zevaTI rupaye jANAra Aheta ANi AmhI rAhaNAra Ahota. kAhIhI aso paNa AmhI kaSAya hoU deta nAhI. lAkha rupaye gele tara tyAta kAya jhAle? ApaNa tara salAmata Ahota. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 paizAMcA vyavahAra hyA sarva bAbI vegaLyA ThevA. dhaMdyAta toTA jhAlA tara ase mhaNA kI dhaMdyAlA toTA jhAlA. kAraNa ApaNa (svataH) naphA kiMvA toTyAce mAlaka nAhI. maga toTA ApalyA DokyAvara kA ghyAvA? ApalyAlA naphA kiMvA toTA yAMcA sparzaca hota nAhI. ANi jara toTA jhAlA ANi inkamaTaeNksavAlA AlA, tara dhaMdyAlA sAMgAve he dhaMdyA! tulA paizAMcI bharapAI karAyacI Ahe. tujhyAjavaLa asatIla tara tU cukate kara. ___ AmhAlA kuNI vicArale kI, 'yA varSI toTA jhAlA Ahe kA?' tara AmhI mhaNato, 'nAhI bAbA, AmacA toTA nAhI jhAlA, dhaMdyAcA toTA jhAlA Ahe. ANi phAyadA jhAlA tara sAMgato kI, 'dhaMdyAcA phAyadA jhAlA Ahe.' AmhAlA naphA-nukasAna kadhI nasateca. kAhI veLI kuNI zeThajI Agraha dharatAta kI 'nAhI, tumhAsa tara plenane kalakattyAsa yAveca lAgela. mI 'nAhI, nAhI' mhaTale tarI tyAMcA Agraha cAlUca rAhato. tevhA maga tithe kamI-jAstacA hizoba karAyacAca nAhI. jyA divazI toTA hotoya ase vATata asela, tyA divazI ApaNa pAca rupaye 'anAmata' nAvAne jamA karUna TAkAyace. mhaNaje ApalyAjavaLa zillaka, anAmata zillaka rAhIla. kAraNa yA khAtevahyA kAya kAyamacyA Aheta? dona-cAra kiMvA ATha varSAne phADUna nAhI kA TAkata? jara khar2yA asatIla tara kuNI phADela kAya? he sarva tara manAce samAdhAna karaNyAce sAdhana Aheta. tara jyA divazI ApalyAlA dIDazece nukasAna jhAle asela tyA divazI ApaNa pAcaze rupaye anAmata khAtyAta jamA karUna TAkale kI sADe tInazecI zillaka ApalyAjavaLa rAhIla. mhaNaje diDazecyA toTyAaivajI sADetInazecI zillaka ApalyAlA disaNAra. ase Ahe. he sarva jaga gapa guNile gapa ekaze cavvecALIsa Ahe, bArA guNile bArA ekaze cavvecALIsa nAhIta. bArA guNile bArA ekaze cavvecALIsa jhAle asate tara to ekjekTa siddhAMta mhaTalA gelA asatA. saMsAra mhaNaje gappagappe ekaze cavvecALIsa(thApebAjI nusatI)? ANi mokSa mhaNaje bArA guNile bArA ekaze cavvecALIsa. samabhAva kazAsa mhaNatAta? samabhAva phAyadA ANi toTA yAMnA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 47 ekasArakhe mhaNata nAhI. samabhAva mhaNaje phAyadyAcyA aivajI toTA jhAlA, tarI harakata nAhI, phAyadA jhAlA tarIhI harakata nAhI. phAyadyAne uttejanA hota nAhI ANi toTyAne Diprezana yeta nAhI. mhaNaje tyAcA pariNAma hota nAhI. svataH dvaMdvAMtIta jhAlelA asato. ____ mI tara dhaMdyAta toTA jhAlA asela tarIhI lokAMnA sAMgUna TAkato, phAyadA jhAlA tarIhI sAMgato! paNa lokAMnI malA vicArale taraca, nAhItara mAjhyA dhaMdyA baddala mI bolataca nAhI. kuNI vicArale kI, 'tumhAlA sadyA dhaMdyAta toTA jhAlA Ahe, ase aikAyalA miLate, tara hI goSTa kharI Ahe kAya?' tara tevhA mI sAMgato, 'hoya, hI goSTa kharI Ahe kA?' AmacyA bhAgIdArAMnI kadhI paNa azI ADakAThI ghetalI nAhI kI tumhI kA ase sAMgUna TAkatA? kAraNa ase sAMgUna TAkalele bare, jeNe karUna loka ApalyAlA udhAra deta asatIla tara deNAra nAhIta. ANi Apale deNe vADhAyace kamI hoUna jAIla. loka tara kAya mhaNatAta? are, zahANyA 'ase sAMgAyace nasate, nAhItara loka vyAjAne paise deNAra nAhIta. are, paNa karja tara Apaleca vADhela nA, mhaNUna toTA jhAlA tara saraLa sAMgUna TAkAve kI bAbA, AmhAlA toTA jhAlA Ahe. nukasAna jhAlyAvara ughaDa karUna TAkAyace, jeNe karUna svata:ce ojhe halake hoIla. nAhItara AtalyA Ata gudamarata rAhilyAne ojhe jANavate. jitakyA aDacaNI yetIla tyAMnA giLUna TAkAvyA. jJAna hoNyApUrvI jevhA AmhI vyApAra karata hoto tevhA phAra aDacaNI AlyA hotyA. tyAtUna pAra utaralo tevhAca tara he jJAna jhAle nA! AmacA mulagA-mulagI mRtyU pAvale tevhA peDhe khAU ghAtale hote! AmhI tara kAya karata hoto kI dhaMdyAta ekadama aDacaNa AlI, tara AmhI koNAlAhI sAMgata navhato. ANi hIrAbAMnA (dAdAzrIMcyA patnI) bAheruna kaLale kI dhaMdyAta aDacaNa AlI Ahe ANi jara tyAMnI vicArale kI 'dhaMdyAta toTA jhAlA Ahe kA?' tara AmhI uttara deta hoto kI, 'che! che! ghyA he paise, paise miLAle Aheta, tumhAlA pAhijeta kA? tyAvara hIrAbA mhaNAyacyA kI loka tara mhaNatAta toTA jhAlA Ahe. tevhA Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra mI sAMgAyaco, nAhI, nAhI tase kAhI nAhI, ulaTa AmhI jAsta kamAvale Ahe. paNa hI goSTa khAjagIca ThevA! AmacyA dhaMdyAta toTA jhAlAvara kityekAMnA duHkha hota ase. te malA vicArAyace kI 'kitI nukasAna jhAle Ahe ? phAra toTA jhAlA kA?' tara mI tyAMnA sAMgAyaco kI, 'toTA jhAlA hotA, paNa alIkaDe acAnakaca eka lAkha rupayAcA phAyadA jhAlA!' ase mhaTalyAne tyAMnA zAMtI vATate. he sarva tara mI anubhavAne niSkarSa kADhale hote. kharetara vyavasAya karatAnA suddhA paizAcA vicAra malA yeta navhatA. paizAcA vicAra karIta rAhato, tyA sArakhA mUrkha kuNIca nAhI. paise tara kitI miLatIla he ApalyA kapALI lihileleca asate! ANi toTA hA suddhA lihilelAca asato. ApaNa vicAra karata nAhI tarI paNa toTA yeto kI nAhI? dhaMdyAta kuNI dhUrta mANase bheTalI ANi Apale paise uDavU lAgalI, tara ApaNa manAta samajUna jAyace kI Apale paise khoTe Aheta, mhaNUna ApalyAlA azI mANase bheTalI Aheta. nAhItara azI dhUrta mANase bheTaNyAce kAraNaca kAya? mAjhyA bAbatIta paNa ekadA ase ghaDale hote. ekadA khoTA paisA AlA hotA. tevhA sagaLI dhUrta, cAlabAja mANaseca bheTalI. tevhApAsUna mI Tharavale kI AtA ase dhana nakoca. dhaMdA koNatA cAMgalA kI jyAta hiMsA hota nasela, kuNAlAhI ApalyA dhaMdyAmuLe duHkha hota nasela. he tara dhAnya vikrIcA dhaMdA asela tara zerabhara dhAnyAtUna thoDase kADhUna gheNAra. hallI tara loka bhesaLa karAyalA zikale Aheta. tyAta suddhA khAyacyA vastUmadhye bhesaLa karaNAre tara janAvarAta janma ghetAta. cAra pAya miLAle mhaNaje paDaNAra tara nAhI nA? vyApAra dharmAne karA. nAhItara adharma zirela. dhaMdyAta mana bighaDale tarI phAyadA 66,616 hoIla ANi mana nAhI bighaDale tarIhI phAyadA 66,616 rAhila, tara maga koNatA dhaMdA karAvA? dhaMdyAta prayatna karata rAhAyace naMtara, 'vyavasthita zakti' ApasUkaca sarva juLavUna deIla. tumhI mAtra prayatna karata rAhA, tyAta kaMTALA karU nakA. devAne sAMgitale Ahe kI sarvakAhI 'vyavasthita' Ahe. phAyadA Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra hajArAcA kI lAkhAcA hoNAra asela tara calAkhI kelyAne eka paisAhI vADhaNAra nAhI. ulaTa calAkhI kelyAne tara puDhacyA janmAcA navA hizoba tayAra hoIla, he jAstIce! praznakartA : ApalyAzI kuNI calAkhI karata asela tara ApaNa suddhA calAkhI karAyalA havI nA? hallI tara loka aseca karatAta. dAdAzrI : azA prakAreca calAkhIcA roga lAgU hoto nA! paNa jyAlA 'vyavasthita zaktice' jJAna hajara asela to dhIra dharu zakato. jara kuNI ApalyAzI calAkhI karAyalA AlA tara ApaNa kAhItarI upAya karUna mAgacyA dArAne nighUna jAve, ApaNa samora calAkhI karU naye. ____ mhaNaje thoDakyAta sAMgAyace tara AMghoLIcyA pANyAsAThI kiMvA rAtrI jhopatAnA gAdIsAThI kiMvA asalyAca kAhI vastuMsAThI tumhI vicAra suddhA karIta nAhI, tarIpaNa tyA sarva vastU tumhAlA miLatAta kI nAhI? taseca lakSmIcyA bAbatItahI sahaja rAhAve. paise kamAvaNyAcI bhAvanA karaNyAcI garaja nAhI. prayatna bhale asU dyA. bhAvanA kelyAne kAya hote kI jara paise mI khecUna ghetale tara dusar2yAcyA vATyAlA yeNAra nAhIta. mhaNUna nisargAne jo kvoTA (hissA) nirmANa kelA Ahe, toca rAhU dyA nA, maga bhAvanA karAyacI garajaca kAya? ase mI sAMgU icchito. lokAMcI hoNArI pApaM tarI baMda hotIla. he malA sAMgAyace Ahe. yA ekA vAkyAtaca moThe sAra sAmAvale Ahe, paNa jara nITa samajUna ghetale tara. ase kAhI nAhI kI mAjhe he jJAna prApta karaNyAcI garaja Ahe. jJAna ghetale nasela, paNa tyAlA jara itake kaLale kI he sarva hizobAnusAraca (svataHce nazIba) Ahe. hizobAcyA bAhera kAhIhI ghaData nAhI, mhaNUnaca mehanata karUna suddhA toTAca padarI paDato tevhA ApalyAlA nAhI kA samajata? mehanata mhaNaje mehanata, maga miLAyalAca have, paNa nAhI! tase ghaData nAhI. toTA hA suddhA hotaca asato nA! asA bhAva karatAta tyAcI harakata Ahe, dusare kAhI nAhI. itara kriyAMsAThI mAjhA virodha nAhI. joparyaMta khoTe samajata nAhI toparyaMta khoTe ghaDataca jAte. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 paizAMcA vyavahAra praznakartA : vyavasAyAta heca khare Ahe, he mAhita asUnasuddhA AmhI kharI goSTa sAMgU zakata nAhI. dAdAzrI : mhaNajeca vyavahAra hA ApalyA tAbyAta nAhI. nizcaya ApalyA tAbyAta Ahe. bI peraNe ApalyA tAbyAta Ahe, paraMtu phaLa miLaviNe ApalyA tAbyAta nAhI. mhaNUna ApaNa bhAvanA karAvI. cukIce ghaDale tarIpaNa bhAvanA cAMgalIca karAvI kI ase hoU naye. zeTha kuNAlA mhaNAyace? tara ApalyA AzritAMvara kadhIhI AvAja vADhavUna bolata nasela tyAlA zeTha mhaNAyace. zeTha jara nokarAvara rAgavata asela tara ApaNa samajUna jAyace kI hA zeTha svataHca asisTaMnTa Ahe !! zeThajIcA ceharA tara kadhIca bighaDalelA disaNAra nAhI. zeTha mhaNaje zeThaca disAyalA havA. to jara daTAvata rAhilA, tara sarvAMsamora tyAcI kAya kiMmata rAhaNAra? maga tara nokara paNa tyAcyA pAThImAge bolatIla kI yA zeThajIta kAhI dama nAhI. nusatA dAta oTha khAta asato. jaLale, asA zeTha hoNyApekSA tara gulAma hoNe paravaDela. evaDhe khare, kI samasyAMce samAdhAna karaNyAsAThI jara tumhAlA garaja bhAsalI tara madhyasthI kAhI ejansI ThevA. paraMtu oraDaNyAce kAma zeThajIMnI svataH karU naye! nokarahI svataHca laDhatAta, zetakarIhI svata:ca laDhatAta, ANi jara tumhI zeTha suddhA svataHca laDhata rAhile tara maga vyApAr2yAsArakhe rAhileca kuThe? zeTha tara kadhIhI ase karata nAhI. kadhI garaja bhAsalI tara madhye ejansI tayAra karA kiMvA madhyasthI, azA mANasAcI nemaNUka karA kI jo tyAMcyA tarphe laDhela. paNa zeTha svataH bhAMDAyalA yeta nAhI. naMtara zeTha doghAMmadhye samAdhAna ghaDavUna ANato. 1930 sAlI sarvAta moThA maMdIcA kALa AlA hotA. tyA kALAta zeTha lokAMnI bicAr2yA majUrAMce phAra zoSaNa kele hote. te AtA tejIcA kALa AlyAvara majUra zeThacyA nAkI naU ANatAta. asA hA jagAcA, ekemekAMce zoSaNa karaNyAcA rivAja Ahe. maMdIcyA kALAta zeTha zoSaNa karatAta ANi tejIcyA kALAta majUra zoSaNa karatAta. doghAMcIhI ekA mAgUna eka azI pALI yeteca. mhaNUna he zeTha jevhA takrAra karatAta, tevhA mI tyAMnA sAMgato kI 1930 madhye tumhI majUrAMcI gaya kelI nAhI mhaNUna Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 51 AtA te tumacI gaya karaNAra nAhIta, majUrAMce zoSaNa karaNyAcI paddhata TheUca nakA. tara maga tumacIhI pALI yeNAra nAhI. are, bhayaMkara kaliyugAtahI koNI tumhAlA trAsa deU zakaNAra nAhI! gharAta suddhA tejI-maMdI yete. tevhA maMdIcyA kALAta ApaNa bAyako vara rubAba mAralA asela, tara naMtara tejI yete tevhA tI ApalyAvara rubAba jamavate. mhaNUna tejI-maMdIta ekasamAna rAhAve. ekasamAna rAhilyAne sarva chAna cAlela. _he jaga ekakSaNahI nyAyAbAhera jAta nAhI. kSaNokSaNI nyAyaca hota asato! anyAya sahanaca karU zakata nAhI. jo anyAya kelA Ahe, to paNa nyAyaca hota rAhilA Ahe ! praznakartA : dhaMdyAta moThe nukasAna jhAle Ahe tara kAya karU? hA dhaMdA baMda karUna TAkU, kI dusarA navIna dhaMdA suru karU? phAra deNe jhAle Ahe. dAdAzrI : kApasAcyA dhaMdyAcI nukasAna bharapAI kirANAmAlAce dukAna kADhUna hoNAra nAhI. dhaMdyAta AlelyA toTyAcI bharapAI dhaMdyAneca hoU zakela. nokarI kelyAne tI bharapAI hoNAra nAhI 'kaoNnTraeNkTa' cyA kAmAce nukasAna, pAna-bIDIce dukAna ughaDUna bharalI jANAra kAya? jyA bAjArAta ghAva lAgalA asela, tyA bAjArAtaca to barA hoIla. titheca tyAce auSadha asate. ____ ApalA manobhAva asA asAvA kI ApalyAmuLe koNatyAhI jIvAlA kiMcitmAtrahI du:kha hoU naye. saMpUrNa karja pheDale jAve, asA ApalA zuddha bhAva asAvA. lakSmI tara akarAvA prANa Ahe. tyAmuLe kuNAcIhI lakSmI ApalyAjavaLa rAhatA kAmA naye. ApalI lakSmI kuNAkaDe rAhilI tyAsa harakata nAhI. paNa dhyeya niraMtara heca asAve kI malA pai pai cukatI karAyacI Ahe. dhyeya lakSAta TheUna magaca tumhI kheLa kheLA. paNa kheLADU hoU nakA. kheLADU jhAlAta tara tumhI saMpaleca samajA! praznakartA : AtA he sAMgA kI mANasAcI dAnata koNatyA kAraNAne bighaDate? Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra dAdAzrI : jevhA tyAce vAITa ghaDaNAra asela tevhA tyAcyA manAta phorsa utpanna hoto kI 'tU asA phiruna jA nA, maga je hoIla te hoU de.' tyAce bighaDaNAra Ahe mhaNUna. 'kamiMga ivenTsa kAsTa deara zeDoja biphora.' (je ghaDaNAra Ahe tyAcI sAvalI AdhIca paData asate.) 52 praznakartA : paNa kAya to tyA ghaDaNAr2yA ghaTanelA thAMbavU zakato ? dAdAzrI : hoya, thAMbavU zakato. jara tyAlA he jJAna prApta jhAle asela kI 'vAITa vicAra jarI Ale tarIhI tU tyAcA pazcAtApa kara. tyAne jara ase mhaTale kI, 'he cukIce Ahe, ase ghaDU naye.' azA prakAre thAMbavU zakato. vAITa vicAra manAta yetAta te muLAta pUrvIcyA jJAnAcyA AdhArAvara yeta asatAta. paraMtu Ajace jJAna tyAlA ase sAMgate kI he karaNyAsArakhe nAhI. tyAmuLe maga to thAMbavU zakato. Ale lakSAta? hI goSTa spaSTa hota Ahe nA ? dAnata bighaDavAyacI mhaNaje pAca lAkha rupayAMsAThI bighaDavAyacI ase nAhI. jaLalaM, paMcavIsa rupayAMsAThI suddhA niyata bighaDU zakate! arthAt yAta upabhoga gheNyAcyA icchecA prazna nAhI paNa tyAlA azA prakArace jJAna prApta jhAle Ahe kI, ' dyAyace kazAlA ?' deNyApekSA ApaNa itheca vAparuyA kI. puDhace puDhe pAhUna gheU. ase ulaTe jJAna miLAle Ahe tyAlA. mhaNUna AtA AmhI sarvAMnA ase sAMgU zakato kI, bAbA, have titake vyavasAya-dhaMde karA, nukasAna jhAle tarI harakata nAhI, paraMtu manAta mAtra eka bhAva dRDha asU dyA kI malA sarvAMce paise parata karAyaceca Aheta. kAraNa paisA kuNAlA priya nasato ? he malA sAMgA. kuNAlA priya nasato? sarvAMnAca priya asato. tyAmuLe, tyAce paise buDale tarI cAlela asA bhAva suddhA ApalyA manAta utpanna hotA kAmA naye. kAhIhI jhAle tarI, malA paise parata karAyaceca Aheta, asA nirNaya pahilyApAsUna manAta dharuna ThevalA pAhije. hI sarvAta moThI goSTa Ahe. dusar2yA kazAta nAdArI kADhalI asela tara cAlU zakela paNa paizAcyA bAbatIta nAdArI kADhU paise duHkhadAyI Aheta. paizAlA, tara akarAvA prANa mhaTalA Ahe. kuNAcehI paise buDavU naye. hI sarvAta moThI goSTa Ahe. naye. kAraNa mhaNUna Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra ___ 53 praznakartA : manuSya deNe mAge TheUna mRtyU pAvalA tara kAya hote? dAdAzrI : deNe TheUna mRtyU pAvalA tara? deNe mAge soDUna mRtyU jhAlA paNa tarI manAta mareparyaMta eka goSTa nizcitapaNe asAyalA havI kI malA he paise parata karAyaceca Aheta. kAya? yA janmI zakya nasela, tara puDhacyA janmI paNa malA nakkIca parata karAyace Aheta. asA bhAva jyAcA manAta Ahe, tyAlA koNatIhI aDacaNa yeNAra nAhI. niyama asA Ahe kI paise ghete veLIca Tharavalele asate kI yAce paise malA parata dyAyace Aheta. tyA naMtara maga dara cAra divasAMnI te lakSAta rAhile pAhije kI, 'he paise malA zakya titakyA lavakara parata karAyace Aheta.' azI bhAvanA karAvI. azI bhAvanA asela taraca paise parata dile jAtIla, nAhItara hari hari, rAma tujhI mAyA. tumhI kuNAce paise usane ghetale asatIla ANi tumacI bhAvanA zuddha asela, tara samajAve kI tumhI te paise parata karU zakAla. maga tyA goSTIcI ciMtA karAyacI garaja nAhI. manobhAva zuddha Ahe kI nAhI, heca tapAsAyace, heca tyAce levhala (mApadaMDa) Ahe. samoracyA mANasAcI bhAvanA zuddha Ahe kI nAhI, yAvaruna ApalyAlA kaLela. jara tyAcI bhAvanA zuddha rAhata nasela tara ApaNa samajUna ghyAve kI Apale paise buDaNAra Aheta. bhAvanA zuddha asAyalAca havI. bhAvanA mhaNaje, tumacyA adhikArAta tumhI kAya karAla? tara mhaNe, 'Aja jara mAjhyAkaDe tevaDhe paise asate tara Ajaca sarva parata kele asate! yAlA mhaNatAta zuddha bhAvanA. tyAcI bhAvanA tara hIca asela kI lavakarAta lavakara paise parata karU! praznakartA : kuNI divALe kADhale ANi naMtara paise parata keleca nAhI tara kAya tyAlA dusar2yA janmI paise parata karAve lAgatAta? dAdAzrI : tyA mANasAlA parata paizAce toMDahI baghAyalA miLata nAhI. tyAcyAjavaLa paise yetaca nAhIta. ApalA kAyadA kAya mhaNato kI paise parata karAyacyA bAbatIta tumace bhAva bighaDAyalA nakota, tara nakkIca eka divasa tumacyA hAtAta paise yetIla ANi karjapheDa hoIla. mANasAjavaLa Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra kitIhI paise asale tarI zevaTI paise kAhI sobata yeNAra nAhIta. mhaNUna mokSAce kAma sAdhUna ghyA. AtA parata mokSamArga miLaNAra nAhI. ekyAaiMzI hajAra varSAMparyaMta mokSamArga hAtI lAgaNAra nAhI. hA sarvAta zevaTacA 'sTaeNnDa' (mukkAma) Ahe. AtA yA puDhe koNatAhI 'sTaeNnDa' nAhI. paizAce kiMvA itara saMsArAtIla vastUMce deNe nasate, rAga-dveSa yAMce deNe asate. paizAce deNe asate tara AmhI ase mhaTale asate kI, bAbA, pAcaze mAgata Ahe tara tU pAcaze pUrNaca parata kara, nAhItara tujhI suTakA hoNAra nAhI! AmhI tara kAya mhaNato kI, yA bAbatIcA nikAla lAva, zevaTI pannAsa deUna paNa tU nikAla kara, ANi maga tyAlA vicAra kI 'bAbA, tU khuSa Ahesa nA?' ANi to jara mhaNAlA kI 'hoya, mI khuSa Ahe.' mhaNaje jhAlA nikAla. tumhI jithe jithe rAga-dveSa kele asatIla, te rAga-dveSa tumhAlA parata miLatIla. koNatyAhI paristhitIta hizoba cukatA karA. hizoba cukatA karaNyAsAThI hA janma Ahe. janmApAsUna te mRtyUparyaMta sarvakAhI anivArya Ahe. eka sAvakAra svataHcyA karjadArAlA khUpa trAsa deta hotA. tevhA to bicArA malA mhaNAlA, 'hA sAvakAra malA khUpa zivyA deto.' mI mhaTale, 'to punhA AlA kI malA kaLava.' naMtara jevhA to sAvakAra(gheNekarI) AlA, tevhA tyAne malA bolavile. mI tyAMcyA gharI gelo. mI bAheracyA kholIta basalo hoto. AtalyA kholIta sAvakAra tyA mANasAlA have tase oraDUna bolata hotA. 'tumhI azI nAlAyakI karatA? hI tara badamAzI Ahe, vATela tazA zivyA deU lAgalA. maga mI Ata gelo ANi mhaNAlo, 'tumhI yAMnA paise dile Aheta nA?' tara mhaNAlA 'hoya,' mI mhaNAlo, "he baghA, mI deNyAce egrImenTa(karAra) kele Ahe ANi tumhI gheNyAce egrImenTa kelele Ahe. ANi tumhI jyA zivyA deta AhAta, tI 'eksTrA AITama'(jAstIce) deta AhAta. tyAce pemenTa tumhAlA cukate karAve lAgela. zivyA deNyAcI aTa karArAta navhatI. pratyeka zivIce cALIsa rupaye kaTa Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra kele jAtIla. vinaya cukalA hI tara 'eksTrA AiTama' jhAlI mhaNAyacI, kAraNa tumhI karArAcyA bAhera gelA AhAta." ase mhaTalyAvara to hamakhAsa tALyAvara yeIla. ANi punhA azA zivyA deNAra nAhI. ekA vyaktine tumace aDIcaze rupaye parata dile nAhI ANi tumace aDIcaze buDAle. tyAta cUka kuNAcI ? tumacIca nA ? bhogato tyAcI cUka. yA jJAnApramANe dharma ghaDalA, tyAmuLe samoracyA mANasAvara Aropa karaNe, kaSAya karaNe, vagaire sarvakAhI suTUna jAIla. arthAta 'bhogato tyAcI cUka' hI samaja tara mokSAparyaMta gheUna jAIla azI Ahe. he tara ekjaeNkTa vijJAna bAhera paDale Ahe kI, 'bhogato tyAcI cUka. ' praznakartA : dAdAjI, he jJAna utpanna jhAle tyApUrvI ApalI barIca bhUmikA tayAra jhAlI asela, nAhI kA ? dAdAzrI : bhUmikA mhaNAyacI, tara malA kAhI yeta navhate. yeta navhate mhaNUna tara meTrIka nApAsa hoUna basUna rAhilo. mAjhyA bhUmiketa eka cAritryabaLa mAtra phAra moThe hote, he mI pAhile hote, ANi tarIhI cor2yA kelyA hotyA. zetAta jhADAvara bore AlI kI mitrAMsobata jAta hoto. tara AMbyAce jhADa kuNA dusar2yAce ANi kair2yA AmhI toData hoto, hI corI nAhI kA mhaNAyacI ? tara lahAnapaNAta sarva mule kair2yA khANyAsAThI zetAta nighAlI kI AmhI paNa sobata jAta hoto. ANi mI suddhA khAta hoto, paNa gharI mAtra kadhIhI gheUna jAta navhato. ANi dusare, vyavasAya suru kelA tevhApAsUna, mI mAjhyA svataHsAThI, mAjhyA vyavasAyAsaMbaMdhI kadhIhI vicAra kelA nAhI. AmacA vyavasAya cAlata hotA tasA cAlata rahAyacA, paNa jara tumhI AmacyAkaDe AlAta tara sarvAta AdhI tumacI vicArapUsa karena 'Apale kase kAya cAlale Ahe ? ApalyAlA kAhI ADacaNa tara nAhI nA ? mhaNaje ase tumace samAdhAna karena! naMtara dusare koNI Ale kI tyAMnA vicArAyace kI tumace kase cAlale Ahe ? sarva ThIka Ahe nA? mhaNaje lokAMcyA aDacaNI dUra karaNyAcyA vyApAtaca asAyaco. AyuSyabhara hAca dhaMdA kelA hotA. yAkherIja dusarA kasalA dhaMdAca kelA nAhI, kadhIhI. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada paizAMcA vyavahAra paNa tarI vyavasAyAta mAtra kuzala hoto. koNatyAtarI muddAvara koNI cAra mahinyApAsUna goMdhaLata asela, tara tyA aDacaNIcA toDa mI ekA divasAta kADhUna deta hoto. kAraNa kuNAcehI duHkha malA sahana hota navhate. are! koNAsa nokarI miLata nasalI, tara zevaTI ciThThI lihUna deta hoto. ase-tase kAhIhI karUna upAya zodhUna kADhAyaco. mI jevhA vyavasAya karIta hoto tevhA AmacyA bhAgIdArAsobata mI eka niyama nakkI kelA hotA. kI jara mI nokarI karata asena, tara tyAta malA jitakA pagAra miLela, tevaDheca paise tumhI mAjhyA gharI pAThavAyace. tyAhUna jAsta paise pAThavU nakA. mhaNaje te paise agadI cokhaca asaNAra. dusare uralele paise yA dhaMdyAtaca rAhU dyAyace, oNphisAta. tevhA tyAMnI malA vicArale, kI 'maga tyA paizAMce kAya karAyace?' tevhA mAjhe uttara ase kI inkamaTaeNksavAlyAne sAMgitale kI 'dIDha lAkha bharA' dAdAcyA nAvAce, tara tevhA tumhI te bharuna TAkAyace. mhaNaje malA patra lihaNyAcI garaja nAhI. praznakartA : AmhI koNAlA paise dile asatIla ANi to jara paise parata karata nasela, tara azA veLI te paise parata miLavaNyAcA prayatna karAyacA kI nAhI? kI maga Apale deNe cukate jhAle ase samajUna saMtoSa mAnUna basUna rAhAyace? dAdAzrI : tase navhe, to parata karU zakela, azI jara tyAcI sthitI asela tara prayatna karAvA ANi jara paise parata karaNyAcI tyAcI aipata nasela, tara prayatna soDUna dyAvA. praznakartA : mhaNaje prayatna karAyace kI maga ase samajAyace kI to deNAra asela tara ApalyAlA ghara basalyA deUna jAIla ANi jara to AlA nAhI, tara Apale deNe hote te cukate jhAle, ase samajUna gappa basAyace? dAdAzrI : nAhI, nAhI. ithaparyaMta mAnUna ghyAyacI garaja nAhI. ApaNa svAbhAvikapaNe prayatna karAvA. ApaNa tyAlA sAMgAyace kI 'bAbA, malA sadyA paizAMcI phAra aDacaNa Ahe, tevhA jara ApalyAlAkaDe soya hota asela tara kRpayA pAThavUna dyA.' azA prakAre vinayapUrvaka, vinamrapaNAne Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 57 sAMgAve. ANi tarIhI nAhI miLAle tara samajAyace kI ApalA pUrvIcA kAhI hizoba hotA to cukatA jhAlA. paraMtu ApaNa prayatnaca nAhI kelA tara to ApalyAlA mUrkha samajela ANi ulaTa dizene jAIla. hA saMsAra mhaNaje koDeca Ahe. yAta manuSya bicArA mAra khAUna khAUna marUna jAto! anaMta janmApAsUna mAraca khAta rAhilA ANi jevhA saTakA hoNyAcI veLa yete tarIhI svata:cI suTakA karUna gheta nAhI. paNa maga suTakA karUna gheNyAcI azI saMdhI punhA yetaca nAhI nA! ANi jo sarva baMdhanApAsUna mukta jhAlelA Ahe toca ApalyAlA soDavU zakato. jo svata:ca baMdhanAta Ahe to ApalyAlA kase soDavela? jo mukta jhAlA Ahe tyAceca mahatva Ahe. 'yAne jara paise parata dile nAhI tara kAya hoIla? asA vicAra kelyAne tara Apale mana kamakuvata hota jAte. mhaNUna koNAlA paise dilyAnaMtara TharavUnaca TAkA kI kALyA ciMdhIta bAMdhUna samudrAta soData Ahe, maga kAya tumhI tyAcI AzA karaNAra? deNyApUrvIca paratIcI AzA na ThevatA dyA, anyathA deUca nakA. ase Ahe, ApaNa kuNAkaDUna paise usane ghetale asatIla, kiMvA dile asatIla, jagAta gheNe-deNe karaNe bhAgaca Ahe nA! mhaNaje ApaNa kAhI lokAMnA paise dile asatIla, tyAtUna koNI paise parata kele nAhI tara tyAcyAsAThI mana kurakura karata rAhate kI 'kevhA deIla? kevhA deIla?' AtA ase kelyAne kAya phAyadA? AmacyA bAbatIta paNa ase ghaDale hote nA! paise parata yetIla kI nAhI yAcI kALajI AmhI pUrvIpAsUnaca karata navhato. paNa sAdhAraNa prayatna nakkIca karAyaco. tyA vyaktilA sAMgUna baghAyaco. AmhI ekA mANasAlA 500 rupaye dile hote. AtA azI rakkama kAhI vahIkhAtyAvara lihilelI nasate ANi ciThThIta suddhA sahI vagaire nasate. tara tyA goSTIlA varSa, dIDa varSa jhAle asela. mAjhyAhI kadhI lakSAta rAhile navhate. paNa eka divasa tyA mANasAcI bheTa jhAlI, ANi tevhA malA AThavale, mI tyAlA mhaNAlo, 'te pAcaze rupaye tumhI pAThavUna dyA.' tara to mhaNato kasA kI 'koNate pAcaze?' mI mhaTale, 'tumhI mAjhyAkaDUna gheUna gelA hotAta Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra te.' tara to mhaNAlA 'tumhI kadhI malA usane dile hote? rupaye tara, mI tumhAlA dile hote, visaralAta kI kAya?' mI lageca samajalo. maga mI mhaNAlo, 'ho, mAjhyA lakSAta Ahe tara, maga AtA udyA yeUna gheUna jA. tevhA dusar2yA divazI tyAlA paise deUna TAkale. to manuSya gaLyAta paDalA kI tumhI mAjhe paise deta nAhI, maga kAya karaNAra? ase sarva ghaDalele. azA yA jagAta kasA nibhAva lAgela? ApaNa kuNAlAtarI paise dile, tara jase paise kALyA ciMdhIta bAMdhUna samudrAta TAkalyAnaMtara tyAcyA paratIcI AzA karaNe, yAsArakhI mUrkhatA Ahe hI. jara paise parata Ale tara jamA karUna ghyAyace, ANi tyA divazI tyAlA cahA pAjUna mhaNAyace 'bAbA, tumace upakAra Ahe kI tumhI paise parata ANUna dile, nAhItara yA kALAta paise parata miLaNe durlabhaca Ahe. tumhI parata dile heca moThe Azcarya mhaNAyace.' to jara mhaNAlA 'vyAja miLaNAra nAhI' tara ApaNa mhaNAyace, 'muddala ANUna dilesa teca phAra jhAle! Ale kA lakSAta? jaga he ase Ahe. jyAne ghetale Ahe tyAlA parata karaNyAce duHkha Ahe, udhAra deto tyAlA parata miLatIla kI nAhI yAce duHkha Ahe. AtA yAta sukhI koNa? ANi kharetara sarva 'vyavasthita' Ahe! parata deta nAhI hehI 'vyavasthita' Ahe, ANi Dabala dile tara tehI 'vyavasthita' Ahe. praznakartA : ApaNa tyA mANasAlA padarIce pAcaze kA dile? dAdAzrI : punhA koNatyAhI janmAta tyAcI gATha paDaNyAcA prasaMga yeU naye, mhaNUna. lokAMnA jevhA he kaLale kI mAjhyAkaDe paise Ale Aheta, tevhA mAjhyAkaDe paise mAgaNyAsAThI yeU lAgale. tevhA maga 1942 pAsUna 1944 paryaMta tyA sarvAMnA mI deta rAhilo. naMtara 1945 madhye mI Tharavale kI AtA ApalyAlA mokSamArgAvaraca cAlAyace Ahe. tevhA AtA yA lokAMzI meLa kasA basaNAra? mI vicAra kelA kI dilelyA paizAMcI vasulI karAyalA gelo, tara te parata paise mAgAyalA yetIla, ANi hA vyavahAra cAlUca rAhIla. vasulI karAyalA gelo tara pAca hajAra deUna parata dahA hajAra mAgAyalA yetIla, tyApekSA he pAca hajAra tyAMcyAjavaLa rAhile tara to manAta mhaNela, Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 59 'yAMcI (dAdAjIMcI) parata bheTa jhAlI nAhI tara uttama.' ANi kadhI vATeta jAtAnA mI disalo, tara dusar2yA dizene nighUna jAIla, he mAjhyA paNa lakSAta yete. mhaNaje azA prakAre mI suTalo, mI yA sarvAMnA soDU icchita hoto ANi yA sarvAMnI soDale malA!! nisargAcA nyAya kAya mhaNato? kI 'je ghaDale te karekTa,' je ghaDale toca nyAya. jara tumhAsa mokSAlA jAyace asela tara je ghaDale, tyAlAca nyAya samajA, ANi jara tumhAsa bhaTakata rAhAyace asela tara korTAcyA nyAyAne nikAla lAvA. nisarga kAya sAMgato? ghaDale toca nyAya Ahe, ase jara tumhI samajAla, tara tumhI nirvikalpI hota jAla ANi jara korTAcyA nyAyAcyA dizene tumhI puDhe gelAta tara vikalpI hota jAla. tIna-tInadA pher2yA mAralyAnaMtara suddhA karjadAra bheTaNAra nAhI. ANi jara kA bheTalA, tara to ApalyAvaraca ciDato. hA mArga asA Ahe kI ghara basalyA tumhAlA paise parata dyAyalA yeIla. pAca-sAtaveLA tumhI tyAcyAkaDe vasulIsAThI jAUna AlAta, tarI zevaTI to mhaNato kI 'mahinyAnaMtara yA' ANi tyAkSaNI jara tumace pariNAma badalale nAhIta, tara ghara basalyA paise miLatIla, paNa tumace pariNAma badalatAta nA? 'hA tara beakkala mANUsa Ahe, nAlAyaka Ahe. yethe yeNe vAyA gele.' ase tumace pariNAma badalatAta nA! tumhI tithe parata gele tara to zivyA deIla. tumace pariNAma badalatAta tyAmuLe samoracA mANUsa bighaDaNAra nasela tarIhI bighaDato. praznakartA : yAcA artha asAca nA kI ApaNaca samoracyA mANasAlA bighaDavato? dAdAzrI : ApaNaca Apale sarvakAhI bighaDavile Ahe. jyA kAhI aDacaNI Aheta, tyA sarva ApaNaca ghaDavUna ANalyA Aheta. AtA tyAsa sudhAraNyAcA upAya kAya? tara samoracA kitIhI duHkha deta asela, tarIhI tyAcyAsAThI manAta ekahI ulaTa vicAra karAyacA nAhI, hAca tyAlA sudhAraNyAcA upAya. yAta ApalehI sudharate ANi tyAcehI sudharate. lokAMcyA manAta ulaTa-sulaTa vicAra AlyAzivAya rAhata nAhIta, mhaNUna tara AmhI samabhAve nikAla karaNyAsa sAMgitale Ahe. samabhAve nikAla mhaNaje kAya? kI tyAcyA bAbatIta kAhI vicAraca karAyacA nAhI. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 paizAMcA vyavahAra ANi vasulI karAyalA gelyAvara ekhAdA mANUsa paise deta nasela, tyAcyAjavaLa paise nAhIta mhaNUna to deta nasela, tara tyAcA aMta pAhata mAge lAgU naye. to ApalyAzI vaira bAMdhela! ANi to jara bhUta jhAlA tara ApalyAlA trAsa deIla. tyAcyAjavaLa paise nAhIta mhaNUna deU zakata nAhI, tyAta tyAcA bicAr2yAcA kAya gunhA? asUna suddhA na deNAre asatAta kI nAhI loka? praznakartA : asUna suddhA deta nasatIla tara kAya karAyace? dAdAzrI : asUna suddhA deta nasatIla tyAlA kAya karaNAra ApaNa? jAstIta jAsta mhaNaje dAvA dAkhila karaNAra! dusare kAya? tyAlA mArahANa kelI tara polisa ApalyAlA pakaDUna netIla nA? kharetara korTAta na jANe heca uttama. zahANA manuSya korTAta jANAra nAhI. mAjhe asatIla tara malA miLatIla. nAhI miLAle tara rAhile. paNa asalyA bhUtAMnA parata bolaviNAra nAhI. vinAkAraNa bhUte trAsa detAta. ajUna kesa jiMkela tevhA jiMkela paNa tyA pUrvI tara 'beakkala AhAta, gADhava kuThale! ase mhaNANAra. he akalece bAradAna! ANi hA mANUsa! gADhava nAhI! pratyeka ThikANI ase bolAyace asate kA? ApalyAkaDe te bhakta Aheta nA, vakIla, te mhaNatAta, AmhI suddhA aseca bolato. are, kazI nirlajja mANasaM AhAta tumhI? he tara ThIka Ahe, kI tI mANasaM bicArI saumya Aheta, mhaNUna aikUna ghetAta. nAhItara pAyAtalI cappala kADhUna mAralI tara kAya avasthA hoIla tumacI? tumacyAkaDUna kuNI paise ghetale, tyA goSTIlA tIna-cAra varSe hoUna gelI, tara ekhAdyA veLI tI rakkama korTAcyA kAyadyAcyA bAhera suddhA nighUna jAIla, paNa nisargAcA kAyadA tara koNI toDU zakata nAhI nA! nisargAcyA kAyadyAnusAra rakkama vyAjAsakaTa parata miLate. ithalyA kAyadyAnusAra kAhI miLaNAra nAhI, hA tara sAmAjika kAyadA mhaNAyacA paNa tyA nisargAcyA kAyadyAta rakkama vyAjAsakaTa parata miLate. mhaNUna kadhI kuNI Apale tInaze rupaye parata karata nasela, tara ApaNa tyAcyAkaDe paise parata ghyAyalA jAve. parata mAgaNyAce kAraNa kAya? kI hA mANUsa muddalaca parata deta nAhI, tara nisargAce vyAja tara kitI moThe asate, ze-donaze varSAta tara rakkama Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra kitI jAsta hoNAra? mhaNUna ApaNa tyAcyAkaDe paise parata mAgAyalA have. jyAmuLe to bicArA itakyA moThyA jokhImeta tara aDakaNAra nAhI! paNa jara to dyAyalA tayAraca nasela ANi jokhIma patkarata asela tara tyAlA jabAbadAra ApaNa nAhI. praznakartA : nisargAcyA vyAjAcA dara kAya Ahe ? dAdAzrI : naeNcarala inTaresTa ija vana parasenTa enyualI. mhaNaje zaMbhara rupayAvara eka rupayA vArSika! jara to tInaze rupaye parata karU zakalA nAhI, tara harakata nAhI. ApaNa mhaNAve kI mI ANi tU ApaNa doghe mitra. ApaNa ekatra patte kheLU. kAraNa ApalI rakkama kAhI jANAra tara nAhI nA! hA nisarga itakA karekTa(acUka) Ahe kI tumacA eka kesa jarI coralA asela, tarI to kuThehI jANAra nAhI. nisarga agadI karekTa asato. paramANU paramANUparyaMtacA hizoba karekTaca asato. mhaNUna yA jagAta vakIla karaNyAsArakhe nAhI. malA cora bheTatIla, luTAru bheTatIla azI bhItI bALagaNyAcehI kAraNa nAhI. he tara vartamAnapatrAta yete kI Aja amakyAlA gADItUna khAlI utaravUna tyAce dAgine luTale, amakyAlA moTArIta DAMbUna mArale ANi paise hisakAvUna ghetale. 'maga AtA sonyAce dAgine aMgAvara ghAlAyace kI nAhI ghAlAyace?' DonTa varI! karoDo rupayAMcI ratne dhAraNa karUna phiralAta tarIhI tumhAlA kuNI hAta lAvU zakaNAra nAhI. ase he jaga Ahe. ANi te agadI karekTa Ahe. jara tumacI jokhImadArI asela taraca tumhAlA hAta lAvela. mhaNUnaca AmhI sAMgato kI tumacA variSTha koNIhI nAhI. tevhA, 'DonTa varI!' (ciMtA karU nakA) nirbhaya vhA! dhaMdyAmadhye binahakkAce ajibAta nasAve. ANi jyA divazI binabahakkAce ghetale jAIla, tyA divasApAsUna dhaMdyAta barakata hoNAra nAhI. deva yAta hastakSepa karItaca nAhI. dhaMdyAta tara tujhI huzArI ANi nItimattA he donaca kAmAsa yetAta. anaitika dhaMdyAta varSa-dona varSa cAMgalI kamAI hoIla paraMtu naMtara mAtra nukasAna hoIla. khoTe kArya ghaDale tara zevaTI tyAcA pazcAtApa kelA tarI suTAla. vyavahArAce sAra kAhI asela, tara te nItimattAca Ahe. paise thoDe kamI asatIla paNa nItimattA asela tarIhI tumhAlA zAMtI vATela. ANi jara nIti nasela tara bharapUra paise asUnahI Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra zAMtI vATaNAra nAhI, azAMtIca vATela. naitikatezivAya dharmaca nAhI. dharmAcA pAyAca naitikatA Ahe! __ AtA yAta ase mhaNatAta, kI saMpUrNa nItice pAlana hoU zakela tara pALa ANi jara pAlana hoU zakata nasela, tara nakkI kara kI divasAtUna malA tIna veLA tarI nItice pAlana karAyace Ahe. ANi nAhItara niyamAta rAhUna anIti kelI tarI paNa tI nItica Ahe. jo manuSya niyamAta rAhUna anIti karato, tyAsa mI nItica mhaNato. bhagavaMtAMcA pratinidhi mhaNUna, vItarAgIMcA pratinidhi mhaNUna mI sAMgata Ahe kI anIti suddhA niyamAta rAhUna kara, to niyamaca tulA mokSAparyaMta gheUna jAIla. anIti karata Ahe kI nIti he mahattvAce nAhI, paNa niyamAta rAhUna kara. saMpUrNa jagAne jithe saktIne manAI kelI, tithe AmhI sAMgata Ahota kI yAsa harakata nAhI. tU niyamAta rAhUna kara. AmhI tara ase mhaNato kI anIti kara paNa niyamAta rAhUna kara. eka niyama Theva kI, malA itakIca anIti karAyacI Ahe, yAhUna jAsta nAhI. dukAnAtUna roja dahA rupayeca jAsta ghyAyace Aheta, tyAhUna jAsta pAcaze rupaye Ale, tarIhI mI gheNAra nAhI. he Amace gUDha vAkya Ahe. yAcA guDhArtha lakSAta AlA tara kAma hoUna jAIla nA! deva paNa khuSa hotIla kI parakyA cAr2yAta toMDa khupasata Ahe tarI paNa kasA pramANa sAMbhALUna khAta Ahe ! nAhItara parakyA cAr2yAta toMDa khupasalyAvara tithe maga pramANazIrapaNA yetoca kuThe? ApalyA lakSAta yeteya nA? kI anIti karaNyAta paNa niyama rAkhA. mI kAya mhaNato, kI 'tulA lAca ghyAyacI nAhI paNa tulA pAcaze kamI paDatAta, tara tU kuThaparyaMta kleza karata rAhazIla? lokAMkaDUna, mitrAMkaDUna usane paise gheto, tyAmuLe tara tU jAsta jokhIma oDhavUna gheta Ahesa. mhaNUna mI tyAlA samajAvUna sAMgato, kI 'bAbA, tU anIti kara, paNa niyamapUrvaka kara.' AtA niyamAne anIti karaNArA nItivAnApekSAhI zreSTha Ahe. kAraNa nItivAnAcyA manAta eka roga ghusato kI, 'mI kAhItarI Ahe,' tithe niyamAne anIti karaNAr2yAcyA manAta asA roga ghusaNAraca nAhI. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra ase kuNI zikavaNAraca nAhI nA? niyamAta rAhUna anIti karAyacI, he tara phAra moThe kArya Ahe. jo anIti suddhA niyamAta rAhUna karato tyAcA mokSa hoIla, paNa jo anIti karIta nAhI, jo lAca gheta nAhI tyAcA mokSa kasA hoNAra? kAraNa jo lAca gheta nAhI, tyAlA 'mI lAca gheta nAhI' yAcI nazA caDhalelI asate. deva suddhA tyAlA hAkalUna deto kI, 'jA, tujhe toMDa vAITa disata Ahe.' paNa yAcA artha asA nAhI kI AmhI lAca ghyA ase mhaNato, paNa jara tulA anItica karaNe bhAga asela, tara tU paddhatazIrapaNe (niyamAne) kara. niyama kara kI mI lAca mhaNUna pAcaze rupayeca gheIna. pAcazecyAvara pAca hajAra jarI dile, tarI te sarva parata karIna. gharakharcAmadhye kamI paData asatIla tevaDhIca, pAcazecIca lAca ghyAyacI. bAkI, asalI jokhIma tara AmhIca gheto. kAraNa azA kALAta loka lAca gheNAra nAhI tara kAya karaNAra bicAre? telAtUpAce bhAva kitI vADhale Aheta? sAkharecA dara kitI vADhalA Ahe ? AtA mulAMcI phI dilyAzivAya cAlela kA? baghA nA! telAce bhAva tara kAhI satarA rupaye mhaNatAta nA? praznakartA : hoya. dAdAzrI : AtA je vyApArI kALAbAjAra karatAta tyAMcA nirvAha tara hoto paNa nokarI karaNAr2yAMcI bAjU gheNArA kuNI rAhilAca nAhI nA? mhaNUna AmhI sAMgato kI lAca ghyAvI lAgalI tara tI suddhA niyama sAMbhALUna ghe. tara to niyama tulA mokSAparyaMta gheUna jAIla. lAca naData nAhI, aniyama naDato. praznakartA : anIti karaNe he tara cukIceca mhaTale jAIla nA? dAdAzrI : tase pAhile tara cukIceca mhaTale jAte! paraMtu devAcyA gharI tara vegaLyAca prakAracI vyAkhyA Ahe. devAkaDe tara nIti kiMvA anIti yAce bhAMDaNaca nAhI. tithe tara ahaMkArAcI aDacaNa Ahe. nItipAlana karaNAr2yAMcA ahaMkAra phAra moThA asato. tyAMnA tara dAru na pitA nazA caDhalelI asate. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 paizAMcA vyavahAra praznakartA : AtA lAca mhaNUna pAcaze rupaye gheNyAcI sUTa dilI, tara maga jasajazI AvazyakatA vADhata jAIla tasatase paise paNa jAsta ghetale tara? dAdAzrI : nAhI. tithe tara ekaca niyama, pAcaze mhaNaje pAcazeca. naMtara tyA niyamAtaca rAhAyalA pAhije. AtA mANUsa yA kALAta hyA aDacaNItUna kase divasa nibhAvaNAra? ANi tyAta jara tyAlA kamI paData asalelyA paizAMcI kAhI vyavasthA hoU zakalI nAhI, tara kAya hoIla? kALajIta sApaDela kI he je paise kamI paDatAta te kuThUna ANU? hI tara tyAcI garajahI bhAgalI, kamI paDalele paise miLAle. tyAcehI pajhala saoNlvha jhAle nA? nAhItara azA paristhita to cukIcyA mArgAne cAlU lAgela, ANi maga saMpUrNa lAca gheNyAcyA AhArI jAIla. tyApekSA hA madhalA rastA kADhalA. mhaNaje tyAne anIti kelI, tarI paNa tI nItica mhaTalI jAIla, ANi tyAcyAsAThIhI he soyIskara jhAle kI hI nItica mhaNAyacI. ana tyAce ghara-saMsAra paNa cAlela. __ vastutaH mI kAya sAMgU icchito, he jara samajale tara tyAce kalyANa hoUna jAIla. pratyeka vAkyAta mI kAya sAMgU icchito he jara nITa lakSAta Ale tara tyAce kalyANa hoIla. paNa jara to hI goSTa svataHcyA bhASeta gheUna gelA tara kAya hoIla? pratyekAcI svata:cI svataMtra bhASA asate. to svata:cyA bhASeta ApalyA parIne phITa karato, paNa tyAcyA lakSAta he yeNAra nAhI kI 'niyamAne anIti kara!' mI suddhA vyApAra-dhaMdA karaNArA mANUsa Ahe. AmacyA vATyAlA suddhA dhaMdA-rojagAra-inkamaTaeNksa he sarvakAhI yete. AmhI kaoNnTraeNkTacA vyavasAya karato, tarI paNa tyAta AmhI saMpUrNapaNe 'vItarAga' rAhato. 'vItarAga' kase rAhU zakato? 'jJAnA'muLe. ajJAnAmuLe tara loka duHkhI hota Aheta. praznakartA : 'khoTe' karaNyAcI icchA nasatAnAhI khoTe karAve lAgate. dAdAzrI : je nAIlAjAne karAve lAgate, tyAcA pazcAtApa karAyalA havA. ardhA tAsa basUna pazcAtApa kelA pAhije kI, 'ase karAyacI icchA Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra nAhI, paNa tarIhI malA karAve lAgata Ahe.' tumhI pazcAtApa jAhIra kelA mhaNaje tumhI gunhyAtUna suTalAta. ANi he tara ApalI icchA nasUnahI anivAryapaNe karAve lAgate. tevhA tyAce pratikramaNa karAve lAgaNAra. 'aseca karAyalA pAhije' ase jara mhaNAle, tara tyAcA ulaTA pariNAma hoIla. ase karUna khuSa hoNArI mANase suddhA asatAtaca nA! he tara tumhI haLukarmI (maMdakarmI) AhAta mhaNUna tumhAlA pazcAtApa hoto. nAhItara mANasAMnA pazcAtApa suddhA hota nAhI. jAsta paise asale tara devAcyA kiMvA sImaMdhara svAmIMcyA maMdirAta deNe yogya Ahe. dusare ekahI sthAna nAhI ANi kamI paise asatIla tara mahAtmyAMnA jevU ghAtalyAsArakhe dusare kAhIca nAhI! ANi tyAhIpekSA kamI paise asatIla tara kuNI duHkhI mANasAlA dyAve ANi te suddhA nakada paise navhe, tara khANyA-piNyAce sAmAna pohocate karUna! tara AtA kamI aipatIta suddhA dAna karAyace asela tara jhepela kI nAhI? (4) mamatA rahItatA ApalyA pApAta kuNIhI bhAgIdArI karIta nAhI. ApaNa jara mulAlA vicArale kI, 'bAbA, mI corI karUna he paise kamAvato.' tara to kAya mhaNato, tumhAlA kamAvAyace asatIla tara kamavA, AmhAlA tasale paise nako.' tara bAyako dekhIla mhaNate, 'janmabhara ulaTa-sulaTa kele, AtA tarI soDUna dyA to nAda! paNa tarI hA mUrkha soDAyalA tayAra hota nAhI. jevhApAsUna dyAyalA zikalA tevhApAsUna sadbuddhI utpanna jhAlI, anaMta janmApAsUna dyAyace zikalAca nAhI. kharakaTe dyAyace suddhA AvaData nAhI, asA hA manuSya svabhAva! grahaNa karaNyAcIca savaya Ahe nA tyAlA! jevhA janAvara hotA tevhA suddhA grahaNa karaNyAcIca savaya, dyAyacI savayaca nAhI! to jevhA dyAyace zikato tevhA mokSAcyA vATevara vaLato. ceka miLAlA kI samajato kI yAlA kaeNza kelA (vaTavalA) mhaNaje Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra paise yetIla! tara he (puNyAcA) ceka gheUna Ale hote, to tumhI Aja vaTavalA! tyAta tumhI kAya zrama kele? paNa tarIhI loka mhaNatAta, 'mI itake miLavale, mI mehanata kelI!' are, eka ceka vaTavalA tyAsa kAya mehanata kelI mhaNAyace? ANi te suddhA, jevaDhyAcA ceka asela, tevaDheca miLatIla, tyAhUna jAsta miLaNAra nAhI nA? Ale kA lakSAta? mAjhe mhaNaNe ase kI gaMbhIra vhA, zAMta vhA, kAraNa jyA puraNagalanasAThI loka dhAvapaLa karIta asatAta, guNAkAra-bhAgAkAra karIta rAhatAta, te sarva svataHce janma bighaDavatAta ANi ba~kabaeNlensa madhye tara kAhI badala hoU zakela ase nAhI, kAraNa te naisargika Ahe. je nisargAcyA hAtAta Ahe tyAta tumhI kAya pharaka karU zakaNAra? mhaNUna AmhI tumacI bhItI kADhUna TAkato. AmhI 'jase Ahe tase' ughaDa karIta Ahota, kI berIja-vajAbAkI (kamAvaNe kiMvA gamAvaNe) hI kuNAcyA hAtacI goSTa nAhI, tI nisargAcyA hAtAta Ahe. ANi ba~keta (khAtyAta) kitI jamA hoNe hehI nisargAcyA hAtAta Ahe. ANi ba~keta kamI hoNe he suddhA nirsagAcyAca hAtAta Ahe. nAhItara ba~kevAlyAne ekaca khAte Thevale asate. phakta kreDiTa khAte, DebiTa khAte Thevaleca nasate. koNAzIhI kaTakaTa karU nakA. ANi azI mANase tara kevhAtarIca bheTatAta nA? AtA asalyA mANasAMbarobara bhAMDaNa patkarUna kAya upayoga? ekadA sAMgUna baghAve kI, 'bAbA, devAce smaraNa tara Theva' tevhA jara to mhaNAlA, 'deva-bIva mI kAhI jANata nAhI. ase zabda nighAle kI ApaNa samajUna jAyace kI hA bhAMDakhora Ahe! lAcArIsArakhe dusare pApa nAhI. lAcArI karU naye. nokarI miLata nasela tara lAcArI, dhaMdyAta toTA AlA tarI lAcArI, inkamaTaeNksa oNphisarane dhamakAvale tarI paNa lAcArI. are! lAcArI kA mhaNUna karAyacI? jAstIta jAsta paise gheUna jAIla, ghara gheUna jAIla, ANakhI kAya gheUna jANAra? maga lAcArI kazAsAThI? lAcArI mhaNaje tara bhagavaMtAcA bhayaMkara apamAna Ahe. ApaNa lAcAra jhAlo kI AtalyA bhagavaMtAcA bhayaMkara apamAna hoto. paNa bhagavaMta tarI kAya karaNAra? Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra ___67 vyAvahArika kAyadA kasA Ahe ! zeyara bAjArAta jhAlele nukasAna zeyara bAjArAneca parata pheDAyace. kirANA mAlAce dukAna ughaDUna navhe! khUpa sAre DAsa asale tarI rAtrabhara jhopU deta nAhIta ANi dona asale tarI rAtrabhara jhopU deNAra nAhIta. tara ApaNa ase mhaNAyace kI 'he! DAsamaya duniyA! doghe jhopU deta nAhIta tara sagaLeca yA kI!' he naphAnukasAna mhaNaje DAsaca mhaNAyace. DAsa tara yeta rAhatIla. ApaNa tyAMnA uDavata rahAyace ANi jhopAyace. Atamadhye anaMta zakti Ahe. te zaktivAle kAya mhaNatAta, kI 'he caMdubhAU! tumacA kAya vicAra Ahe ?' tevhA AtUna buddhI mhaNate kI, 'yA dhaMdyAta itakA toTA jhAlA Ahe. AtA kAya karaNAra? AtA nokarI karUna nukasAna bharapAI karA.' tevhA AtUna anaMta zaktivAle kAya mhaNatAta, 'AmhAlA vicArA nA, buddhIcA sallA kA ghetA? AmhAlA vicArA, AmacyAjavaLa anaMta zakti Ahe. jI zakti nukasAna ghaDavUna ANate tyAca zaktijavaLa phAyadA zodhA! toTA ghaDUna yeto to ekA zaktimuLe ANi phAyadA zodhata AhAta dusarIkaDe! tevhA tALameLa kasA basela? Ata tara anaMta zakti Ahe. tumacA 'bhAva' jara badalalA nAhI, tara yA jagAta azI koNatIhI zakti nAhI kI jI tumacyA icchenusAra karaNAra nAhI. azI anaMta zakti ApalyA sarvAta Ahe. paNa kuNAlA duHkha hoNAra nAhI, kuNAcI hiMsA hoNAra nAhI, ase Apale laoN (kAyade) asale pAhijeta. ApalyA bhAvanAMcA kAyadA itakA kaDaka asalA pAhije kI, deha saMpalA tarI, ApalI 'bhAvanA' tuTaNAra nAhI. deha paDalA tara, eka veLa paDU de. tyAta ghAbarAyace kAraNa nAhI. ase ghAbaralyAne tara yA lokAMce hAla hotIla. maga kuNI saudA karaNAraca nAhI nA! AmhI tara ase moThe dalAla pAhile Aheta kI je cALIsa lAkha rupayAMcI vasulIcI goSTa karatAta ANi parata asehI mhaNatAta kI dAdAjI, barIca mANasaM ulaTe bolU lAgalI Aheta, (ghAbaravata Aheta) tara AtA kase hoIla? tevhA mI mhaTale, jarA dhIra dharAvA lAgela. pAyA majabUta asalA pAhije. rastyAvara yA gADyA itakyA vegAne dhAvata asatAta, tarIhI sarva salAmata rAhatAta, tara kAya dhaMdyAtUna sepha (salAmata) nAhI nighU zakaNAra? rastAvara Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 paizAMcA vyavahAra thoDyA-thoDyA veLAne Takkara hoIla kI kAya, ase vATate, paNa Takkara hota nAhI. sagaLyAMcIca kAya Takkara hote? mhaNaje jyA jAgI ghAva hoto tyA jAgIca to ghAva bharato suddhA. mhaNUna jAgA badalU nakA. zivAya niyama suddhA hAca Ahe. ApalyAta jyA jyA prakAracyA zakti asatIla tyA vAparuna ApaNa lokAMnA oNblAija(paropakAra) karAve, koNatyAhI prakAre samoracyA mANasAMnA, sarvAMnA, sukhI karAve. ApaNa sakALI TharavAyace kI malA jo kuNI bheTela, tyAlA kAhI nA kAhI sukha dyAyace Ahe. paise deU zakata nAhI tara itara aneka mArga Aheta. tyAMnA yogya samaja deU zakato, aDacaNIta sApaDalelyA vyaktilA dhIra deU zakato ANi paise suddhA, pAca-pannAsa rupaye tarI deU zakato nA! jo jitakyA jabAbadArIne parakyAce karato, to svata:ceca karato. praznakartA : parakyAce karato, to svata:cace karato. te kase ? dAdAzrI : sarva AtmA ekasArakhyA svabhAvAceca Aheta. tyAmuLe jo parakyAcyA AtmyAsAThI karato, te svata:cyA AtmyAlAca pohocate. ANi dusar2yAcyA dehAcI sevA karato, tI paNa pohocate. he khare, kI jo kevaLa AtmyAsAThI karato, te dusar2yA prakAre phaLAlA yete, mokSAkaDe jANyAcA mArga mokaLA hoto, ANi nivvaLa dehAsAThI karato to ithe sukha bhogata rAhato. mhaNaje hA evaDhAca pharaka Ahe. praznakartA : mAjhyA mAmAMnI malA jyA dhaMdyAta aDakavilA Ahe, he jevhA-jevhA AThavate tevhA mAmAMsAThI manAta khUpa udvega hoto kI ase kA kele tyAMnI? mI kAya karAve? kAhI samAdhAna sApaData nAhI. dAdAzrI : ase Ahe kI, cUka tujhI Ahe mhaNUna tujhyA mAmAne tujhI phasavaNUka kelI. jevhA tujhI cUka saMpela tevhA tulA phasavaNArA kuNIhI bheTaNAra nAhI. joparyaMta tumhAlA phasaviNAre bheTatAta toparyaMta tumacyAca cukA Aheta. malA (dAdAjIMnA) kA kuNI phasavaNArA bheTata nAhI? malA tara phasavaNUka karUna ghyAyacI Ahe, tarI malA kuNI phasavita nAhI. ANi Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 69 tulA kuNI phasaviNArA bheTalA tara tU nisaTUna jANyAcA prayatna karatosa ? paNa malA tara nisaTatA suddhA yeta nAhI. tAtparya ase kI tumacI phasavaNUka koNa, kuThaparyaMta karela ? tara joparyaMta tumacyA khAtyAta tyAcA hizoba bAkI Ahe, deNyA-gheNyAcA hizoba bAkI Ahe, toparyaMtaca tumhAlA phasavU zakela. mAjhyA khAtyAce sagaLe hizoba pUrNa jhAle Aheta. madhyaMtarI tara mI lokAMnA ithaparyaMta sAMgata hoto kI bAbA, jyAMnAhI paizAcI aDacaNa asela, tyAne malA eka thappaDa mArAyacI ANi pAcaze rupaye gheUna jAyace. tevhA te loka mhaNAyace, 'nako re bAbA, yA aDacaNIta tara mI kasehI divasa kADhIna, paNa tumhAlA thappaDa mAralI tara mAjhI kAya avasthA hoIla ? AtA hI goSTa sarvAMnA sAMgatA yeNAra nAhI, kAhI Devhalapa mANasAMnAca hI goSTa sAMgU zakato. mhaNaje kAya, kI jagAta kuNIhI tulA phasaviNArA nAhI. jagAcA tU mAlakaca Ahesa. tujhyApekSA variSTha ( varacaDha ) kuNI nAhI. khudA ekaTAca tujhA variSTha Ahe. paNa tU jara khudalA (svataHlA ) oLakhale nA, tara maga tujhA variSTha kuNIca rAhilA nAhI. maga koNa phasaviNAra Ahe varlDamadhye ! kuNI ApalyAlA kiMcitahI trAsa deU zakata nAhI. paNa pAhA nA, kitI moThI phasavaNUka jhAlI Ahe tI ! mhaNUna 'mAmAne mAjhI phasavaNUka kelI, ' he DokyAtUna kADhUna TAka. ANi vyavahArAta kuNI vicArale tara ase nAhI mhaNAyace kI pUrvI mI tyAMnA phasavile hote mhaNUna tyAMnI malA phasavile! kAraNa he vijJAna lokAMnA mAhita nAhI, tyAmuLe lokAMnA tyAMcyA bhASetaca sAMgAyalA have kI 'mAmAMnI ase kele.' paNa ApalyA manAta samajUna asAve kI 'yAta mAjhIca cUka hotI.' dAdA sAMgata hote teca rAITa Ahe. ANi goSTa paNa kharIca Ahe nA, kAraNa mAmA sadyA tarI bhogata nAhI, te tara moTAra ANUna majeta phiratAta. nisarga jevhA tyAMnA pakaDela tevhA tyAMcA gunhA siddha hoIla. Aja tara nisargAne tulA pakaDale Ahe nA ! dukAnAta gelo nAhI tara dukAna nArAja hote. dukAna khuSa asela tara cAMgalI kamAI hote, taseca ithe satsaMgAsAThI pAca miniTe, jAsta veLe Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 paizAMcA vyavahAra nasela tara pAca-dahA miniTAMsAThI yeUna darzana gheUna jA, joparyaMta AmhI ithe Ahota, toparyaMta! hajerI tara dyAyalAca havI nA! / mhaNaje hA dAdAMcA tara blaeNnka ceka, korA ceka mhaNAyacA. hA kAhI punhA-punhA vaTavaNyAsArakhA nAhI. khAsa aDacaNa AlI taraca sAkhaLI oDhAyacI. sigareTace pAkITa paDale ANi ApaNa jara gADIcI sAkhaLI oDhalI, tara daMDa jhAlyAzivAya rAhIla kAya? mhaNaje asA durupayoga karU naye. praznakartA : alIkaDe TaeNksa itake vADhale Aheta kI corI kelyAzivAya moThyA dhaMdyAta saMtulana rAhata nAhI. sagaLyAMnAca lAca havI, tara tyAsAThI corI tara karAvIca lAgate nA? dAdAzrI : corI ThIka Ahe paNa naMtara tumhAlA pazcAtApa hoto kI nAhI? pazcAtApa jhAlA tarIhI te (karma) halake hoUna jAIla. praznakartA : tara maga azA paristhitIta kAya karAyalA pAhije? dAdAzrI : jithe ApalyAlA ase vATate kI he cukIce (kAma) hota Ahe, tithe ApaNa hArTilI pazcAtApa karAyalA pAhije. du:kha vATAyalA have, taraca suTakA hoIla. AtA kALyA bAjArAtUna mAla kharedI karUna ANalA tara to kALyA bAjAra bhAvAneca vikAvA lAgaNAra. tevhA maga caMdulAlalA sAMgAyace kI tumhI 'pratikramaNa karA.' hoya, pUrvI pratikramaNa karIta navhato mhaNUna tara karmAce taLe sAThale. AtA pratikramaNa kele, mhaNaje (hizoba) cokha hoUna jAIla. jara lokhaMDa kALyAbAjArAta vikale, tara ApaNa caMdulAlalA sAMgAyace, "caMdulAla, vikale tyAsa harakata nAhI, te 'vyavasthita'cyA AdhIna Ahe. paNa tyAce AtA pratikramaNa karA. ANi mhaNA, kI parata ase ghaDatA kAmA naye." jara ekhAdyA mANasAne malA sAMgitale kI, 'malA dharma nako Ahe. malA bhautika sukha pAhije.' tyAlA mI sAMgena, 'prAmANika rahA, nItice pAlana kara.' tyAlA mI devaLAta jA ase nAhI sAMgaNAra. tU je kAhI dusar2yAMnA detosa to devadharma Ahe. paNa dusar2yAce binahakkAce gheta nAhIsa, Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 71 to mAnavadharma Ahe. arthAta prAmANikapaNA hA sarvAta moThA dharma Ahe. 'DisaoNnesTI ija da besTa phUlizanesa!' (aprAmANikatA hA sarvAta moThA mUrkhapaNA Ahe) paNa jara oNnesTa rAhatA yeta nAhI, tara kAya mI samudrAta uDI gheU? mAjhe dAdAjI zikavatAta kI DisaoNnesTa jhAlAsa tara, tyAce pratikramaNa kara. tujhA puDhIla janma ujaLela. DisaoNnesTIlA DisaoNnesTI samaja ANi tyAcA pazcAtApa kara. pazcAtApa karaNArA mANUsa oNnesTa Ahe, he nizcita Ahe. anIticI kamAI karato, he sarva Ahe, tara tyAvara upAya koNate te mI sAMgitale Aheta, kI anItine jara paise miLavile asatIla tara rAtrI 'caMdulAla'lA kAya sAMgAve kI satata pratikramaNa karIta rAhA. anIticI kamAI kA kelI? mhaNUna AtA pratikramaNa kara. roja cAraze-pAcaze pratikramaNa karAyalA lAvA. svataH zuddhAtmyAne karAyace nAhI. 'caMdulAla'lA karAyalA lAvAyace. jyAne atikramaNa kele tyAcyAkaDUna pratikramaNa karavUna ghyAyace. AtA bhAgIdArAbarobara matabheda jhAlA, tara te lageca tumacyA lakSAta yete kI jarA jAstaca bolUna gelo. maga lagecaca tyAcyA nAvAce pratikramaNa karAyace. Apale pratikramaNa kaeNza pemenTa sArakhe(nakada) asale pAhije. hI ba~ka suddhA kaeNza mhaNAyacI ANi pemenTa suddhA kaeNza mhaNAyace. yA saMsArAta aMtarAya kase paDatAta, te tumhAlA samajAvUna sAMgato. ApaNa jyA oNphisamadhye nokarI karatA, tithe ApalyA AsisTanTalA (sahAyyakAlA) beakkala mhaNAlAta, tara tyAmuLe tumacyA akalevara aMtarAya paDalA! samajale! sAre jaga aMtarAyAta aDakUna manuSya janma vAyA ghAlavata Ahe. tumhAlA adhikAraca nAhI, samoracyAlA beakkala mhaNAyacA. tumhI ase bolatA mhaNUna samoracA suddhA ulaTa bolato, tyAmuLe tyAlAhI aMtarAya paDato! bolA, AtA yA jagAta aMtarAyAcI paraMparA kazI thAMbela? tumhI kuNAlA nAlAyaka mhaTale, tara tumacyA lAyakIvara paDalA aMtarAya! tumhI jara tyAce lagecaca pratikramaNa kele tara to aMtarAya paDaNyApUrvIca dhutalA jAto. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 paizAMcA vyavahAra praznakartA : nokarIce kartavya nibhAvatAnA mI phAra kaDakapaNe lokAMnA apamAnita kele hote, lokAMnA jhiDakArale hote. dAdAzrI : tyA sarvAMce pratikramaNa karAyace. tyAta tumacA hetU vAITa navhatA, tumhI svata:sAThI navhe, tara sarakArasAThI te sarva kele. mhaNUna tI sinasiyArITI mhaNAyacI. (5) lobhAmuLe thATalA saMsAra jI vastU priya vATata asela tyAta mUrchita rAhaNe, yAce nAva lobha. tI vastU miLAlI tarI saMtoSa vATata nAhI. lobhI mANUsa tara, sakALI uThalyApAsUna rAtrI DoLe miTeparyaMta lobhAtaca aDakalelA asato. sakALI uThalyApAsUna lobhAcI gATha jase dAkhavila tase to karata rAhato. lobhI hasaNyAta suddhA veLa ghAlavita nAhI. divasabhara lobhAcyAca nAdAta asato. mArkeTamadhye pAya ThevalA, tevhApAsUna lobha. nusatA lobha, lobha, lobha, lobha ! kAraNAzivAya divasabhara hiMData rAhato. lobhI mANUsa bhAjImArkeTamadhye gelA kI tyAlA mAhitaca asate yA bAjUlA mahAga bhAjIpAlA miLato ANi tyA bAjUlA svastAta DhIga vikale jAtAta. tara maga svastAtale DhIga zodhUna kADhato ANi maga roja tyAca bAjUlA bhAjI ghyAyalA jAto. lobhI mANUsa bhaviSyAsAThI sarvakAhI goLA karato. maga jevhA phAra goLA jhAle, kI dona bhale moThe uMdira ghusatAta ANi sarvakAhI sApha karUna TAkatAta. lakSmI goLA karaNyAcI icchA na bALagAta jamA karAvI. lakSmI yeta asela tara tilA rokhU naye, ANi yeta nasela tara cukIcyA mArgAne oDhU naye. lakSmI tara svataH yeNyAsAThI tayAraca asate. tI kAhI ApaNa saMgraha kelyAne saMgrahita hota nAhI! ase nAhI, kI Aja lakSmIcA saMgraha karUna ThevalA, ANi paMcavIsa varSAnaMtara, mulIcyA lagnAsAThI vAparaNyAparyaMta tI Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra TikUna rAhIla. tyA goSTIta kAhI tathya nAhI. jara kuNI ase mAnata asela, tara tI agadI cukIcI samaja Tharela. he tara tyAdivazI je padarI paDela te khare. phreza asAyalA have. 73 mhaNUna jyA vastU miLatIla tyAcA upayoga karA, phekU nakA. sanmArgI vAparA. phAra sAThavUna ThevAyacA manasubA ThevU nakA. sAThavUna ThevAyace asela tara tyAcA kAhI niyama asAvA kI bAbA, ApalyAjavaLa, itakI puMjI asAyalA havI. maga titakI puMjI jamA ThevUna, uralele yogya jAgI vAparAve. lakSmI phekUna deNyAsAThI nasate. lobhAcA pratipakSa zabda Ahe saMtoSa. pUrvajanmI thoDephAra jJAna samajale asela, AtmajJAna nAhI, paNa saMsArI jJAna samajale asela, tyAlA saMtoSa utpanna hoto. ANi joparyaMta he samajale nasela toparyaMta lobhAtaca jagata asato. anaMta janmAMparyaMta svataHne barAca upabhoga ghetalelA asato tyAmuLe tyAlA tyAcA saMtoSa vATato kI malA AtA kAhIca nako. ANi jyAne upabhoga ghetalA nasela tyAlA kitItarI prakArace lobha cikaTatAta. tyAlA maga sArakhe vATata rAhate kI 'yAcA upabhoga karU, tyAcA upabhoga karU' ase vATata rAhate. praznakartA : lobhI manuSya thoDA kaMjUSa paNa asato, nAhI kA ? dAdAzrI : navhe. kaMjUSa punhA vegaLe, kaMjUSa tara, svataH javaLa paisA nAhI mhaNUna kaMjUSapaNA karato. paNa lobhI kasA asato, tara gharAta paMcavIsa hajAra asale tarI, kuThUna gahU, tAMdULa svastAta miLU zakatIla, kuThUna tUpa svasta miLela, heca zodhata rAhato sagaLIkaDe. tyAce citta lobhAtaca guMtalele asate. mArkeTamadhye gelA tara tithe suddhA svastAta bhAjIpAlyAce choTe vATe kuThe miLatIla teca zodhata asato. lobhI kuNAlA mhaNAyace, tara pratyeka bAbatIta to jAgRtaca asato ! praznakartA : lobhI ANi kaMjUSa yAMcyAta nemakA pharaka kAya ? dAdAzrI : kaMjUSa phakta lakSmIcyA bAbatIca asato. lobhI tara sarva Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra bAbatIta lobhAtaca guMtalelA asato. mAnAsAThI paNa lobha karato, ANi lakSmIsAThI paNa lobha karato. yA lobhI mANasAlA tara sarva dizAMnI lobha gheruna asato. sagaLIkaDUna oDhUna neto. praznakartA : lobhI banaNe kI kATakasarI ? dAdAzrI : lobhI asaNe hA gunhA Ahe, kATakasara karaNe hA gunhA 74 nAhI. 'ikonomI' mhaNaje kAya ? TAITa asela tevhA TAITa ANi thaMDa asela tevhA thaMDa. kadhIhI karja kADhUna kArya karU naye. karja kADhUna vyApAra karU zakato. paraMtu aizoArAmAsAThI karja kADhU naye. karja kADhUna kevhA khAyace? jyAveLI mANUsa maraNAlA TekalelA asato tevhA, nAhItara karja kADhUna tUpa khAU naye. praznakartA: dAdA kaMjUSI ANi kATakasaramadhye kAya pharaka Ahe ? dAdAzrI : phAra moThA pharaka ! hajAra rupaye mahinA kamAvata asAla tara AThazecA kharca karAyacA, ANi pAcaze miLata asatIla tara cArazecA kharca karAyacA, tyAlA mhaNatAta kATakasara. jevhA kI kaMjUSa tara cAraze mhaNaje cArazeca vAparaNAra, maga jarI hajAra miLavata asela kiMvA dona hajAra. to TaeNksIne jANAra nAhI. kATakasara he tara ikaoNnomiksa - arthazAstra Ahe. kATakasarI tara bhaviSyAta yeNAr2yA aDacaNIMcA vicAra karato. kaMjUSa mANasAlA baghitalyAvara samoracyAlA rAga yeto kI kaMjUSa Ahe. paNa kATakasara karaNAr2yAlA baghUna rAga yeta nAhI. gharAta kATakasara kazI asAvI? tara Apale bAhera vAITa disU naye azI asAvI. kATakasara svayaMpAkagharAta ziratA kAmA naye. tithe udAra kATakasara karAvI. svayaMpAkagharAta kATakasara ghusalI tara mana bighaDate. kuNI pAhuNA AlA tarI mana bighaDate kI itake tAMdULa saMpatIla! kuNI paise udhaLata asela tara AmhI tyAlA sAMgato kI 'nobala' kATakasara karA. paise kamaviNyAcI bhAvanA karAyacI garaja nAhI. prayatna suru asela tyAsa harakata nAhI. paNa bhAvanA bALagalyAne kAya hote ? 'mI paise khecUna Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 75 gheU' tara samoracyAcyA vATyAlA kAhI yeNAra nAhI maga! mhaNUna nisargAne jo kvoTA nirmANa kelA Ahe to tasAca rAhU dyA nA! lobha mhaNaje kAya? tara dusar2yAce hisakAvUna gheNe. maga kamAIcI bhAvanA karaNyAcI garajaca kAya? maraNAra Ahe tyAlA mAraNyAcI bhAvanA karaNyAcI kAya garaja? he mI sAMgU icchito. loka kitItarI pApakarmAtUna vAcatIla yA ekA vAkyAne ! ase mAjhe mhaNaNe Ahe. lobhavRttimuLe je AcaraNa ghaDate te AcaraNaca tyAlA pazUyonIta gheUna jAte. tumhI sajjana mANUsa AhAta ANi tumacI phasavaNUka nAhI jhAlI tara dusar2yA kuNAcI hoIla? nAlAyakAcI tara phasavaNUka hoNAra nAhI. tyAcyA bAbatIta tara 'sApAcyA gharI sApa gelA, ANi jIbha cATUna parata AlA' asA thATa hoNAra! phasavaNUka jhAlI taraca AmhI khAnadAnI mhaTale jAU nA. ApalyAlA jo 'yAve, basAve' mhaNUna Adara satkAra miLato nA, he tara tyAce pripemenTa asate. mhaNUna 'lobhyAkaDUna phasavile jAve' ase lihIle Ahe. kAraNa phasavile jAUna malA mokSa gAThAyacA Ahe. mI yethe paise jamA karaNyAsAThI janmAlA Alo nAhI. ANi malA hehI mAhita Ahe kI to niyamAcyA AdhIna malA lubAData Ahe kI aniyamAne? mI he sarvakAhI jANUna Ahe, tyAmuLe malA kAhI harakata nAhI. mAjhI phasavaNUka bhoLepaNAmuLe jhAlI navhatI. malA mAhita hote kI he sarva mAjhI phasavaNUka karIta Aheta. mI jANUna-bujhUna svata:lA phasavUna gheto. bhoLepaNAmuLe jo phasavilA jAto, to tara veDA Tharato. AmhI kAhI bhoLe asU zakato? jo jANUnabujhUna svata:cI phasavaNUka karavUna gheto, to kadhI bhoLA asU zakela kAya? Amace bhAgIdAra ekadA malA mhaNAle, 'tumacyA bhoLepaNAcA loka phAyadA ghetAta.' tevhA mI tyAMnA uttara dile, 'tumhI malA bhoLA samajatA, mhaNaje tumhIca bhoLe AhAta. mI tara jANUna-bujhUna phasavaNUka hoU deto.' tevhA te mhaNAle kI 'yA puDhe mI tumhAlA ase bolaNAra nAhI.' Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7da paizAMcA vyavahAra mI samajUna Ahe kI yA bicAr2yAcI matI azI Ahe. tyAcI dAnata azI banalI Ahe. tyAmuLe tyAlA jAU dyA. 'leTa go karA' AmhI kaSAyAMpAsUna (krodha-mAna-mAyA-lobhApAsUna) mukta hoNyAsAThI Alo Ahota. mhaNUna svataHcI phasavaNUka hoU deto, dusar2yAMdA suddhA phasavile jAto. samajUna-umajUna phasavaNUka patkaraNAre loka phAra kamI asatAta nA? lahAnapaNApAsUna mAjhe prinsipala (siddhAMta) hote kI samajUna phasavaNUka hoU dyAyacI. bAkI, malA kuNI mUrkha banavU zakela ANi phasavU zakela, yA goSTIta kAhI tathya nAhI. azAprakAre samajUna phasaNyAcA pariNAma kAya jhAlA, kI brena TaoNpa vara pohocale. moThamoThyA jajIsace brena jithe cAlaNAra nAhI, tithehI Amace brena kAma karU lAgale. zrImada rAjacaMdra yAMnI lihIle Ahe kI, jJAnI puruSAcI tana, mana, ANi dhanAne sevA karA. tevhA kuNI vicArale kI 'jJAnI puruSAlA dhanAce kAya kAma? tyAMnA tara koNatyAhI vastUcI icchA nasate. tara te mhaNAle,' nAhI. tumhI tana-manapUrvaka sevA karata AhAta paNa tumhAlA ase sAMgitale kI yA suyogya jAgI dhana deUna TAkA, tevhA tase kelyAne tumacI lobhAcI graMthi tuTUna jAIla. nAhItara Apale citta lakSmIcyAca dhyAnAta rAhIla. eka mANUsa malA bheTalA. to mhaNAlA 'mAjhA lobha kADhUna dyA. mAjhI lobhAcI gATha phAra moThI Ahe! tI kADhUna TAkA.' mI mhaTale, 'tI kADhalyAne jANAra nAhI. tI tara nazIbAne pannAsa lAkhAcA toTA AlA kI ApoApaca nighUna jAIla.' mhaNela, 'nako re bAbA, AtA paiseca nakota!' ___mhaNaje hI lobhAcI gATha tara nukasAna jhAlyAvara nighUna jAIla. moThe nukasAna jhAle kI lobhAcI gATha paTakana tuTUna jAte. nAhItara eka hI lobhAcI gATha mAtra tuTata nAhI. dusar2yA sarva gAThI vitaLatAta. lobhI mANasAce dona guru, eka dhUrta mANUsa ANi dUsarA toTA. moThA toTA jhAlA kI lobhAcI gATha paTakana vitaLate ANi dusare, mhaNaje lobhyAlA tyAcA guru bheTato, dhUrta ! hAtAta caMdra dAkhavUna lubADaNAre ase dhUrta asatAta tevhA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 77 lobhI harakhUna jAto! ANi naMtara to guru tyAcI sarva puMjIca haDapa karUna TAkato! malA loka vicAratAta kI 'samAdhi sukhAcA anubhava kevhA hoIla?' mI mhaTale, 'jyAlA kAhIca nako asate, lobhAcyA sarva graMthI pUrNapaNe suTatIla tevhA hoIla. lobhAcI graMthI ekadA suTalI kI maga sukha sahajapaNe anubhavAsa yete. bAkI Ata graMthI bALagUna Ahe tyAlA sukha miLataca nAhI nA! mhaNUna dusar2yAMsAThI paise kharca karA. jitake dusar2yAMsAThI kharca karAla, titake tumacyA padarI jamA jhAle. jevaDhe paise miLatIla tevaDhe cAMgalyA mArgAne vAparato, to sukhI. tevaDhe dhana tumacyA khAtyAta jamA hote. nAhItara gaTArIta tara jANAraca Aheta. kuThe jAtIla? gaTArIta jAta asatIla? yA muMbaIce sAre paise kuThe jAta asatIla? tithe dAMDagA pravAha gaTArItaca vAhata rAhato! jevaDhe cAMgalyA mArgAne vAparale tevaDhe paise ApalyAsobata yetIla. dusare kAhIhI sobata yeNAra nAhI. jithe tiraskAra ANi niMdA Ahe, tithe lakSmI rAhata nAhI. lakSmI kevhA toMDa phiravate? tara lokAMcI niMdA-nAlastI karaNe cAlU asate tevhA. hA ApalA deza kevhA dhanavAna hoNAra? kevhA lakSmIvAna ANi sukhI hoIla? jevhA niMdA ANi tiraskAra baMda hotIla tevhA! he donhI baMda jhAle kI dezAta paise ANi lakSmI yAMcI relacela hoIla. (6) lobhAcI samaja, sUkSmatene praznakartA : koNatyA prakArace doSa bhArI asatAta kI je kityeka janmAparyaMta cAlU rAhatAta? jyAyoge kityeka janma kADhAve lAgatAta ase doSa koNate? Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 paizAMcA vyavahAra dAdAzrI : lobha! lobha kitItarI janmAparyaMtasobata rAhato. lobhI manuSya pratyeka janmAta lobhIca rAhato, mhaNaje tyAlA tase pasaMtaca asate! praznakartA : karoDo rupaye gAThIzI asatAnA suddhA dharmAta paisA deU zakata nAhI, yAce kAya kAraNa? dAdAzrI : bAMdhalele baMdha suTaNAra tarI kase? tyAmuLeca tyAcI suTakA hota nAhI ANi bAMdhalelAca rAhato. svataH khAta paNa nAhI. are, paNa kuNAsAThI sAThavUna Thevato?! pUrvI tara sApa hoUna phirata hote. je dhana jaminIta gADhUna Thevata asata nA, tyA dhanAcyA rakSaNAsAThI tithe sApa hoUna phirata rAhAyace. 'mAjhe dhana! mAjhe dhana' karata! jIvana jagatA Ale, ase kuNAcyA bAbatIta mhaNatA yeIla? tara javaLa asalelA paisA dusar2yAMsAThI luTavUna TAkato. tyAlA khare jIvana jagatA Ale ase mhaNatA yeIla. veDepaNAne udhaLaNe navhe, tara samajapUrvaka jo dusar2yAMcyAsAThI ovALUna TAkato. veDyAsArakhe dAru vagaire pita asatAta, tyAta kAhI bhalaM hota nAhI. koNatehI vyasana nasela ANi parakyAMsAThI svata:ce luTavUna TAkato. yAMnA pAhA, he luTavata Aheta nA. yAsa puNyAnubaMdhI puNya mhaNatAta. puNyAnubaMdhI puNya kazAsa mhaNatAta? koNatyAhI kriyeta jyAlA kAhI mobadalyAcI, icchA nAhI te puNyAnubaMdhI puNya. dusar2yAMnA sukha deta asatAnA mobadalyAcI apekSA Thevata nasela, tyAlA mhaNatAta puNyAnubaMdhI puNya ! praznakartA : paise sobata gheUna jAyace asela tara kase gheUna jAtA yetIla? dAdAzrI : tyAsAThI tara ekaca mArga Ahe kI, je Apale nAtevAIka nAhIta, azA parakyAMcyA jIvanAta zAMtI, saMtoSa dilA asela, tara sobata yeIla. nAtevAIkAMnA sukha-zAMtI dilI tara te sobata yeta nAhI, paNa ApalA hizoba cukatA hoto. kiMvA AmacyAsArakhyAMnA vicArale tara lokAMnA hitakArI hoIla ase jJAnadAna AmhI sUcavU zakato. cAMgalI pustake chApUna lokAMnA dilI tara tyAMcyA vAcanAne kitItarI mANasaM sanmArgI lAgatIla. AmhAlA vicArale tara AmhI sAMgato. AmhAlA deNe-gheNe nasate. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra mANasAcI azI samajUta asate kI paise saMgraha karUna Thevale tara malA sukha miLela. ANi maga duHkhI hoNyAcI veLa kadhIhI yeNAra nAhI. paNa paise sAThavata sAThavata nakaLata to svataHca lobhAcA zikAra banUna lobhI banato. kATakasara karAyacI, ikaoNnomI karAyacI, paNa lobha karAyacA nAhI. lobha kuThUna zirato? lobhIpaNAcI suravAta kuThUna hote? paise javaLa nasatAta tevhA lobha nasato paNa jevhA navyANNava hotAta tevhA manAta yete kI Aja gharAta kharca karaNyAaivajI eka rupayA vAcavUna zaMbhara pUrNa karUna TAkUyA! yAlA mhaNatAta navyANNavAcA dhakkA! ekadA kA mANasAlA hA dhakkA lAgalA, tara maga pAca karoDa jhAle tarI to lobha suTaNAra nAhI. jJAnI puruSAMnI dhakkA mAralA taraca tI lobhavRttI suTU zakela. lobhI mANUsa sakALI uThalyApAsUna lobhAcyA AhArI jAto. sabaMdha divasa tyAcA lobhAcyA hizobAta jAto. mhaNela bheMDI phAra mahAga Aheta. kesa kApUna gheNyAta suddhA lobha! mhaNela, ajUna kAya bAvIsa divasaca jhAleta, mahinA pUrNa hoU de kI, kAhI bighaData nAhI. Ale kA lakSAta? hA svabhAva Ahe tyAcA. mhaNUna hI gATha tyAlA satata ase dAkhavita asate. ANi kaSAya hota rAhatAta. kapaTa ANi lobha donhIhI duHkhadAyaka Aheta. pAca-pannAsa rupaye hAtAzI asale tarIhI kharca karaNAra nAhI, rikSA karaNAra nAhI. pAyAcI takrAra asela, tarI suddhA! tevhA mI tyAMnA mhaTale, 'ase karU nakA. thoDe paise, dahA-dahA rupaye, rikSAsAThI kharca karAyalA suravAta karA.' tyAvara te mhaNAle, te tara mAjhyAne hoU zakata nAhI. dyAyace jhAle kI annAcA ghAsa suddhA ghazyAkhAlI utarata nAhI. 'AtA hizobAne pAhile tara malA suddhA kaLate, kI he cukIce Ahe. paNa kAya karaNAra? prakRtI nakAra dete.' tevhA ekadA mI tyAMnA sAMgitale, thoDe suTTe paise (cillara) sobata ghyA ANi te rastyAta TAkata TAkata yA! tara tyAMnI eka divasa thoDe paise TAkale, naMtara baMda kele. ___ AtA azAprakAre dona-cAradA TAkata Alo tara Apale mana kAya mhaNela kI 'hA (caMdubhAU) tara ApalyA tAbyAta rAhilA nAhI. Amace aikata nAhI.' tara ase kelyAne Apale mana-bina sagaLe badalate. ApalyAlA Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra tyAcyA viruddha jAve lAgate. kAraNa tyAzivAya te vaThaNIvara yeta nAhI. jase gharacI maMDaLI bekAbU hota asela tara tyAMcyA viruddha jAve lAgate, taseca manAlA kAbUta ANaNyAsAThI tyAcyA viruddha vAgAve lAgate. lobha graMthI mhaNaje kAya? kuThe kitI paise Aheta? tithe kitI Aheta? heca DokyAta phirata rAhate. ba~keta itake Aheta, tyAjyAjavaLa itake Aheta, yA jAgI itake Aheta, heca sArakhe dhyAnAta asate. 'mI AtmA Ahe, he tyAcyA lakSAta rAhata nAhI. lobhAta je lakSya guMtale Ahe te tuTale pAhije. 'mI AtmA Ahe' heca lakSya asAyalA pAhije. lobhI mANasAcA tara svabhAvaca asA asato kI to koNatyAhI raMgAta raMgataca nAhI. tyAcyAvara koNatAhI raMga caDhU zakata nAhI! jara koNI lobhI asela tara tumhI he samajUnaca ghyA kI tyAcyAvara koNatAhI raMga caDhaNAra nAhI! lAla raMgAta bhijavalA tarI pivaLyAcA pivaLAca rAhaNAra! ANi hiravyAta bhijavalA tarI to pivaLyAcA pivaLAca! lobha vRttI nasalelI sarva mANase raMgatAta. parata to lobhI hasata rAhato tyAmuLe ApalyAlA vATate kI hA raMgUna gelA. mI je kAhI bolato te sarvaca aikata asato. phAra uttama goSTa, atyaMta AnaMdAcI goSTa Ahe, ityAdi zere mArato, paNa AtUna tanmayAkAra hota nAhI. arthAta dusarI mANase tanmayapaNe Apale gharadAra visaruna jAtAta paNa hA kAhI visarata nAhI. ApalA lobhI svabhAva visarata nAhI. AttA yAMcyAsobata yAMcyA gADItUna gelo kI pAca rupaye vAcatIla, he gaNita tyAcyA lakSAtaca asate. dusarI mANase pAca rupaye vAcavAyace visarunaca jAtIla, 'naMtara jAU,' ase mhaNatIla. paNa lobhI mAtra visaraNAra nAhI. to raMgAta raMgalA ase mhaNatA yeNAra nAhI. raMgalA ase kevhA mhaNatA yeIla kI jevhA tanmayAkAra hoUna jAIla. gharadAra sarva vismRta hoIla tevhA. Ale kA tumacyA lakSAta? hI mANase mhaNatAta nA, kI dAdAjIMcA raMga lAgalA? tyAlA (lobhyAlA) dAdAjIMcA raMga lAgata nAhI. kitIdA tarI raMgAta buDavata rAhilo tarI raMga lAgata nAhI! ___ manAta paise deNyAcA bhAva jAgRta hoto kI ApaNa deUyA, tarI paNa deU zakata nAhI, tyAsa mhaNatAta lobha graMthI. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 81 praznakartA : kAhI veLesa saMyogaca ase juLUna yetAta kI deNyAcA manAta bhAva asUna suddhA dile jAta nAhIta. dAdAzrI : tI goSTa vegaLI. te tara ApalyAlA ase vATate kI saMyoga ase Aheta, paNa tase nasate. deNyAcA nizcaya pakkA asela tara deU zakU. ase Ahe. praznakartA : hoya. paNa asUnasuddhA deta nAhI. dAdAzrI : asUna suddhA dile jAta nAhI, dileca jAta nAhI nA, to bAMdha tuTataca nAhI. to bAMdha jara tuTalA tara mokSaca hoIla nA! hI kAhI sopI goSTa nAhI. praznakartA : tase pAhile tara pratyekAcI ApalyA limITamadhye thoDe phAra deNyAcI zakti tara asateca nA? dAdAzrI : nAhI, lobhAmuLe tase ghaData nAhI. lobhIjavaLa lAkha rupaye asale tarI cAra ANe suTaNe avaghaDa! thaMDItApa yeIla. are, itakeca navhe tara, kuThe pustakAta vAcale kI jJAnI puruSAcI tana, mana, dhanAne sevA karAvI. tara te vAcatAnA tyAlA tApa bharato kI ase kA lihitAta ! lobha tuTaNyAce dona raste Aheta. eka tara jJAnIpuruSa toDU zakatAta ApalyA vacanabaLAne ANi dusare mhaNaje phAra moThe, jabaradasta nukasAna jhAle kI tALyAvara yeto ANi lobha tuTato kI malA AtA kAhIca karAyace nAhI, AtA je thoDephAra urale Aheta tyAtaca nibhAvUna ghyAyace. kitItarI lokAMnA malA he satya sAMgAve lAgate kI toTA yeIla tevhA lobha suTela. tyAkherIja lobha suTaNAra nAhI. AmacyA sAMgaNyAne suddhA suTaNAra nAhI. azI khaccUna gATha paDalelI asate. ___lobhI mANasAcI gATha moThA toTA jhAlyAvara tuTate. kiMvA jara jJAnIpuruSAcI AjJA miLAlI tara uttama. paNa maga AjJA pAlana karaNyAcI jyAcI tayArI nAhI, tyAlA koNa sudhAru zakela? niyamita satsaMgAta rAhilyAne gAThI vitaLatAta. joparyaMta satsaMgAcA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra paricaya nasela toparyaMta gAThI Aheta yAcI jANIva suddhA nasate. satsaMgAta rAhilyAne (gAThI) nirmaLa hoU lAgalyA Aheta ase jANavate. kAraNa 'ApaNa' dUra rAhilo nA! dUra rAhUna sarva sAvakAza pAhAyace. tyAmuLe ApalyAlA Apale sarva doSa disU lAgatAta. nAhItara gAThIta rAhUna doSa baghato, tyAmuLe doSa disata nAhIta. mhaNUnaca kRpALudevAMnI sAMgitale Ahe ki 'dIThA nahIM nija doSa to tarIe koNa upAya !' (jara svata:ce doSa disale nAhIta, tara koNatyA upAyAne tarazIla ?) 82 Apale jIvana kuNAcyA lAbhAsAThI vyatIta vhAve, jazI hI meNabattI jaLata asate nA ? tI svataHlA prakAza miLAvA mhaNUna jaLeta kA? dusar2yAMsAThI, parArtha jaLata asate nA ? itarAMcyA phAyadyAsAThI jaLata asate nA? tyAca pramANe hI mANase dusar2yAMcyA hitAsAThI jagU lAgalI, tara tyAMce hitahI tyAtaca sAmAvaleleca asate. nAhItarI eka divasa maraNa tara yeNAraca nA ? tevhA jara itarAMcA phAyadyA (kalyANa) sAThI jagalAsa tara tujhA phAyadA (kalyANa) hA tyAta asaraNAraca, ANi jara itarAMnA trAsa deNyAcyA nAdAta rAhilAsa tara tU svataHsAThI paNa trAsaca oDhavUna ghezIla. maga AtA tulA je karAyace asela te kara. AtmA prApta karaNyAsAThI je kAhI kele jAte, te mena proDakzana Ahe, ANi tyAmuLe bAyaproDakzanahI prApta hote, jyAmuLe saMsArAcI sarva AvazyakatAhI pUrNa hote, mI mAjhe ekAca prakArace proDakzana Thevato, saMpUrNa jagAta sarvAMnA parama zAMtI hovo ANi kityekAMnA mokSa miLo. he mAjhe proDakzana ANi tyAce bAyaproDakzana malA miLataca rAhate ! AmhAlA cahAnASTA tumacyApekSA kAhI vegaLyA prakAracA miLato, tyAce kAya kAraNa ? tara mAjhe proDakzana tumacyApekSA ucca koTIce Ahe. tase tumace proDakzanahI jara ucca koTIce jhAle tara tyAce bAyaproDakzanahI ucca koTIce hoIla. ApalyAlA phakta ApalA hetUca badalAyacA Ahe. dusare kAhI karAyace nAhI. paMpAcyA iMjinAcA eka paTTA yA bAjUlA lAvalA kI pANI zetAta yete ANi tyA bAjUlA lAvalA kI zAlImadhUna tAMdULa nighatAta. mhaNaje nusatA paTTA badalANyAneca evaDhA pharaka paDato. AdhI hetU nizcita Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 83 karAyacA Ahe ANi naMtara to hetU pUrNapaNe ApalyA lakSAta rAhAyalA havA. basa, dusare kAhIca nAhI. lakSmIta lakSa guMtalele nasAve. praznakartA : lakSmIcA sadupayoga kelA ase kevhA mhaNatA yeIla? dAdAzrI : lokAMcyA upayogAsAThI (janahitArtha) kiMvA devAsAThI vAparalI tara to lakSmIcA sadupayoga kelA mhaNatA yeIla. praznakartA : lakSmI Tikata nAhI, tara kAya karAve? dAdAzrI : lakSmI Tikela azI nAhIca. paNa ticA rastA badalUna TAkAyacA. dusar2yA gairamArgAne jAta Ahe tara ticI dizA badalUna TAkAyacI ANi dharmAcyA mArgAkaDe ticA pravAha vaLavAyacA. jitakI sanmArgAkaDe vaLalI tevaDhI vAcalI. deva Ale kI maga lakSmIjI TikaNAra, tyA kherIja lakSmI kazI TikaNAra? paisA cukIcyA mArgAne jAU lAgalA tara kaMTrola karAyacA ANi jara sanmArgAne kharca jhAlA tara DIkaMTrola karAyacA. hA bhAU koNAlA tarI dAna deta asela, tithe kuNI buddhIvaMta mhaNAlA kI 'are, yAlA kA detoya? tevhA hA mhaNela, aho deU dyA nA! hA garIba Ahe.' ase mhaNUna to dAna deto ANi to garIba dAna gheto. paNa to buddhIvaMta magheca bolalA tyAcA tyAlA aMtarAya paDalA. tyAyoge maga tyAlA du:khAcyA kALAta kuNI dAtA miLaNAra nAhI. (7) dAnAcA pravAha AtA tara ApaNa pazcAtApa karUna sarvakAhI pusUna TAkU zakato. ANi manAta nizcaya kelA kI parata ase bolU naye ANi he je bolalo, 'tyAcI kSamA mAgata Ahe.' tara te pusale jAIla. kAraNa ajUna te patra posTAta paDale nAhI, tyApUrvIca ApaNa majakUra badalUna TAkalA kI pUrvI Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra AmhI manAta asA vicAra kelA hotA kI 'dAna deU naye' paNa te cukIce Ahe. tevhA AtA AmhI vicAra karIta Ahota kI 'dAna deNe he cAMgale Ahe.' mhaNaje pUrvIce sarva pusale jAIla. saMkaTAcyA veLI phakta dharmaca madatIsAThI tumacyA pAThIzI ubhA rAhato. mhaNUna dharmAcyA pravAhAta lakSmIjIMnA jAU dyA. __ paizAcA svabhAva kasA asato? caMcala asato, tyAmuLe yeto ANi eka divasa parata nighUna jAto. mhaNUna paizAcA upayoga lokAMcyA hitAsAThI karAvA. jevhA tumacyA vAITa karmAMcA udaya AlA asela tevhA lokAMnA je dile asela teca tumhAlA madata karela. mhaNUna AdhIca samajUna jAve. paizAMcA sadvyaya (sadupayoga) tara karAyalAca pAhije nA? cAra prakArace dAna Aheta, eka AhAra dAna, dusare auSadhadAna, tisare jJAnadAna ANi cauthe abhayadAna. jJAnadAnAta pustake chApUna ghyAvIta, jI lokAMnA sanmArgI vaLavatIla ANi lokAMce kalyANa karatIla azI pustake chApUna ghyAvIta, te jhAle jJAnadAna. jJAnadAna karaNArA cAMgalyA gatIta, varacyA gatIta jAto kiMvA mokSa suddhA miLavato. mhaNUna jJAnadAna hI mukhya goSTa Ahe ase bhagavaMtAMnI sAMgitale. ANi jithe paizAMcI garaja nAhI tithe abhayadAna sAMgitale Ahe. jithe paizAMcI devANa-ghevANa asate tithe jJAnadAna sAMgitale Ahe ANi sAdhAraNa sthitI, narama sthitIcyA mANasAMsAThI auSadhadAna ANi AhAradAna, he dona sAMgitale Aheta. ANi cauthe abhayadAna. abhayadAna mhaNaje kAya? tara koNatyAhI jIvAlA trAsa hoNAra nAhI ase vartana ThevAyace, te abhayadAna. __ praznakartA : hallIcyA kALAta dona naMbaracA paisA dharmAta vAparalA jAto tara tyAmuLe lokAMnA puNyopArjana hote kAya? Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra dAdAzrI : nizcitaca hote! tyAne titakA tyAga tara kelA nA! svataH javaLa AlelyAcA tyAga kelA nA! paNa hetUnusAra te puNya tazA prakArace banate, hetU jasA asela tase! he paise dile evaDheca mAtra pAhile jAta nAhI. paizAMcA tyAga kelA he nirvivAda. paraMtu te kuThUna Ale, hetU kAya, he sarva plasa-mAInasa hoUna je zillaka rAhIla, te maga tyAce. tyAcA hetU kAya Ahe ? tara sarakAra gheUna jAIla tyApekSA dAna karUna TAkA! praznakartA : loka lakSmIcA saMgraha karUna ThevatAta. tI hiMsA mhaNAyacI kI nAhI? dAdAzrI : hiMsAca mhaNAyacI. saMgraha karaNe hI hiMsAca Ahe. dusar2yA lokAMnA tyAcA upayoga ghetA yeta nAhI nA! praznakartA : kAhI miLavaNyAcA apekSene je dAna dile jAte, tyAcI paNa zAstrAta manAI nAhI. tyAcI niMdA kelelI nAhI. dAdAzrI : tyAne apekSA ThevalI nAhI tara uttama Ahe. apekSA ThevalI jAte te dAna tara nirmULa jhAle, satvahIna mhaTale jAIla. mI tara mhaNato pAcaca rupaye dyA, paNa apekSA na ThevatA dyA. kuNI lAkha rupaye dharmAsAThI dile. ANi svataHcyA nAvAcI pATI lAvUna ghetalI, ANi koNI ekaca rupayA dharmAsAThI dilA, paNa guptapaNe dilA, tara yA guptadAnAcI kiMmata jAsta Ahe. maga jarI to eka rupayA asalA tarIhI. ANi jyAne svata:cyA nAvAcI pATI lAvUna ghetalI tyAcI tara 'baeNlensa zITa' saMpalI, kAraNa tyAne je dharmAsAThI dile hote tyAcA mobadalA tyAne pATI lAvUna (itheca) miLavUna ghetalA. ANi jyAne ekaca rupayA khAjagIta dilA, paNa tyAne tyAcA mobadalA ghetalA nAhI, mhaNUna tyAce baeNlansa zillaka rAhile. praznakartA : puNyAcyA udayAmuLe garajepekSA jAsta lakSmIcI prAptI jhAlI tara? dAdAzrI : tara vAparuna TAkAyacI, mulAMsAThI phAra japUna ThevU naye. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra mulAMnA cAMgale zikSaNa vagaire sarva dyAve, te sarva cAMgalyA prakAre pUrNa karUna tyAMnA kAmAlA lAvale kI te mArgI lAgale. mhaNUna tyAMcyAsAThI phAra TheU naye. thoDe ba~keta kiMvA kuThetarI ThevAyace. dahA-vIsa hajAra, mhaNaje kevhA tarI to aDacaNIta AlA tara tyAlA dyAyace. paNa tyAlA sAMgAyace nAhI kI mI tujhyAsAThI Thevale Aheta. hoya, nAhItara aDacaNa nasalI tarI aDacaNa ubhI karatIla. eka mANasAne malA prazna kelA kI, 'mulAMnA kAhI dyAyaceca nAhI? mI uttara dile, 'mulAMnA dyAyace. ApalyA vaDilAMnI ApalyAlA jitake dile asela te sarva dyAyace. madhalI jI miLakata Ahe tI ApalI. tI ApalyA marjInusAra dharmAsAThI dAnAta kharca karAvI. praznakartA : AmacyA vakilIcyA kAyadyAta suddhA ase Ahe kI jI vaDilopArjita proparTI(miLakata) asela tI mulAMnA dyAvIca lAgate. ANi svopArjita Ahe, tyAcA vApara vaDIla svataHcyA icchenusAra karU zakatAta. dAdAzrI : ho, je kAhI karAyace asela te ApalyA hAtAneca karUna ghyAve! ApalA mArga kAya mhaNato, kI tujhA svataHcA jo mAla Ahe to mAla vegaLA karUna tU vApara, tara te tujhyAsobata yeIla. kAraNa he jJAna ghetalyAnaMtara ajUna eka dona janma bAkI rAhatIla, mhaNUna javaLa kAhItarI asAve nA! paragAvI jAto tevhA sobata thoDI zidorI gheUna jAto, tara he sarva barobara nako kA? praznakartA : puDhacyA janmAsAThI puNya upArjana karaNyAsAThI yA janmI kAya karAyalA pAhije? dAdAzrI : yA janmI jo paisA miLela tyAcA pAcavA hissA deva maMdirAta dAna karAvA kiMvA maga lokAMcyA sukhAsAThI vAparAvA. mhaNaje tevaDhA tarI ovharaDrAphTa tithe pohocela. he gelyA janmIce ovharaDrAphTa tara Aja upabhogata AhAta. yA janmI puNya karAla, te puDhacyA janmI upayogAta yeIla. AjacI kamAI puDhe kAmAsa yeIla. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra 87 (8) lakSmI ANi dharma mokSamArgAta dona vastU nasAvyAta. te mhaNaje strIsaMbaMdhI vicAra ANi lakSmIsaMbaMdhI vicAra. jithe strIcA vicAra suddhA Ahe, tithe dharma tara nAhIca ANi lakSmIcA vicAra suddhA Ahe, tithehI dharma nAhI. yA dona mAyAMcyA AdhArAvara tara he jaga TikUna Ahe. ho, mhaNUna tithe dharma zodhaNe he cukIce Ahe. tara sadyA lakSmIzivAya kitI keMdra cAlata Aheta? ANi tisare kAya? tara samyak dRSTI asalI pAhije. tAtparya, lakSmI ANi strIsaMbaMdha asela, tithe thAMbU naye. guru karAyace tara nITa tapAsUna karA. lIkeja asela azA vyaktilA guru pada deU naye. jyAcI bhIka sarva prakAre naSTa jhAlI asela, tyAlA jJAnIce pada miLate. jJAnIpada kevhA miLate? tara sarva prakAracI bhIka saMpate tevhAca! kitI prakAracI bhIka, lakSmIcI bhIka, kIrticI bhIka, viSayabhogAcI bhIka, ziSyAMcI bhIka, maMdira bAMdhaNyAcI bhIka, sarva bhIka, bhIka ANi bhIkaca Ahe. eka mANUsa malA vicArato, 'yAta dukAnadArAcA doSa kI grAhakacA doSa? mI mhaTale, 'grAhakAMcA doSa!' dukAnadAra tara koNatehI dukAna ughaDUna basela, paNa ApaNa samajAyalA nako kA? saMta puruSa, tara kadhI paise ghetaca nAhIta. samoracA du:khI Ahe mhaNUna tara to tumacyAjavaLa AlA, ANi ulaTa tumhI tyAcyAkaDUna zaMbhara rupaye hisakAvUna ghetale. yA hiMdustAnalA khalAsa kele asela tara yA azA saMtAMnI! saMta tara kuNAlA mhaNAyace kI je Apale sukha dusar2yAMnA detAta. sukha gheNyAsAThI Alele nasatAta. ApalA hA saMgha itakA cokha Ahe kI mI (dAdAjI) tara mAjhyA gharace dhotara ANi kapaDe vAparato. saMghAce vAparale asate tara cArazecArazehI miLatAta nA? are, mI gheta nAhI itakeca navhe, tara yA (nIrU) Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paizAMcA vyavahAra tAI suddhA gheta nAhIta! hyA tAI paNa mAjhyAbarobara rAhatAta ANi kapaDehI svata:cyA gharaceca vAparatAta. ___yA duniyeta jitake tumhI svaccha asAla titakI duniyA tumacI! tumhI mAlaka AhAta yA jagAce! savvIsa varSAMpAsUna mI yA dehAcA mAlaka jhAlo nAhI. tyAmuLe AmacI saMpUrNa svacchatA asate! mhaNUna pUrNapaNe svaccha vhA, svaccha! svacchatA mhaNaje yA jagAtalyA koNatyAhI vastUcI jyAlA garajaca nasate, bhIkArIpaNAca nasato!! ajUna suddhA pazcAtApa kelA, tara yAca dehAta rAhUna pApaM bhasmIbhUta karU zakAla. pazcAtApAceca sAmAyika karA. kasale sAmAyika ? pazcAtApAce sAmAyika, kazAcA pazcAtApa? tara mhaNe, mI lokAMkaDUna cukIce paise ghetale. tara jyAMce jyAMce paise ghetale tyAMce nAva gheUna, tyAMcA caherA smarUna, vyabhicAra ityAdi kelA asela, najara bighaDavalI asela vagaire sarva pApaM dhuvAyacI asalI tara ajUna suddhA dhuvU zakatA. lokAMce kalyANa tara kevhA hoIla? ApaNa agadI zuddha-svaccha jhAlo tara! pyoriTIca sarvAMnA, sarva jagAlA AkarSita karate! pyoriTI !!! pyora vastU jagAlA AkarSita karate. impyoriTI jagAlA phaMkcara karate. mhaNUna pyoriTI ANA! jaya saccidAnaMda Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa vidhi pratyakSa dAdA bhagavAnAMcyA sAkSIne dehadhArI...... (jyAcyA prati doSa jhAlA asela tyA vyaktice nAva) cyA mana-vacana-kAyece yoga, bhAvakarma, dravyakarma, nokarmAhUna bhinna ase he zuddhAtmA bhagavAna! ApalyA sAkSIne, AjacyA divasAparyaMta je je ** doSa jhAle Aheta, tyAMcI kSamA mAgata Ahe, hRdayapUrvaka khUpa pazcAtApa karIta Ahe. malA kSamA karA, kSamA karA, kSamA karA. ANi punhA ase doSa kadhIhI karaNAra nAhI, asA dRDha nizcaya karIta Ahe, tyAsAThI malA parama zakti dyA ___ ** krodha-mAna-mAyA-lobha, viSaya-vikAra, kaSAya ityAdIpAsUna tyA vyaktilA duHkha dile gele asela tyA sarva doSAMnA manAta AThavAyace. sAmAyika karaNyApUrvIcI vidhi he dAdA bhagavAna ! he zrI sImaMdhara svAmI prabhU! malA zuddha upayogapUrvaka, saMpUrNa AyuSyAta jhAlelyA ** doSAMce, sAmAyika, pratikramaNa karaNyAcI zakti dyA. ____ mI mana-vacana-kAyA, mAjhyA nAvAcI sarva mAyA, bhAvakarma-dravyakarmanokarma, ApaNa prakaTa paramAtmA svarUpa prabhuMcyA zrIcaraNAta samarpita karIta Ahe. mI mana-vacana-kAyA, mAjhyA nAvAcI sarva mAyA, bhAvakarma-dravyakarmanokarmAMpAsUna mukta asA zuddhAtmA Ahe. mI zuddhAtmA Ahe. (3) mI vizuddhAtmA Ahe. (3) mI paramajyotI svarUpa sidhda bhagavaMta Ahe. (3) mI anaMta jJAnavAlA Ahe. (3) mI anaMta darzanavAlA Ahe. (3) mI anaMta zaktivAlA Ahe. (3) mI anaMta sukhAcA dhAma Ahe. (3) mI zuddhAtmA Ahe. (3) AtA ApalyA Atamadhye kholavara utarAyace. ** jyA doSAMsaMbaMdhI sAmAyika karAyacI asela, udAharaNArtha viSayavikAra saMbaMdhI doSa, krodha saMbaMdhI doSa, lobha saMbaMdhI doSa ityAdi.. -dAdAzrI Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMparka sUtra dAdA bhagavAna parivAra aDAlaja : trimaMdira, sImaMdhara siTI, ahamadAbAda-kalola hAIve, posTa : aDAlaja, ji.-gAMdhInagara, gujarAta - 382421. phona : (079) 39830100 rAjakoTa : trimaMdira, ahamadAbAda-rAjakoTa hAIve, taraghar3iyA cokar3I (sarkala), posTa : mAliyAsaNa, ji.-rAjakoTa. phona : 9924343478 bhuja : trimaMdira, hila gArDanacyA mAge, eyaraporTa roDa. phona : (02832) 290123 aMjAra : trimaMdira, aMjAra-muMdrA roDa, sinogrA pATIyA javaLa, sinogrA gA~va, tA-aMjAra. phona : 9924346622 morabI : trimaMdira, po-jepura (morabI), navalakhI roDa, tA-morabI, ji-rAjakoTa, phona : (02822) 297097 surendranagara : trimaMdira, lokavidyAlaya javaLa, surendranagara-rAjakoTa hAIve, muLI roDa. phona : 9879232877 amarelI : trimaMdira, lIlIyA bAyapAsa cokaDI, khArAvADI. phona : 9924344460 godharA : trimaMdira, bhAmaiyA gA~va, ephasIAI goDAuna samora, godharA, (ji.-paMcamahAla). phona : (02672) 262300 vaDodarA : trimaMdira, bAbariyA koleja javaLa, vaDodarA-surata hAI-ve NH-8, varaNAmA gA~va. phona : 9574001557 ahamadAbAda : dAdA darzana, 5, mamatApArka sosAiTI, navagujarAta kaoNlejacyA mAge, usmAnapurA, ahamadAbAda-380014. phona : (079) 27540408 vaDodarA : dAdA maMdira, 17, mAmAnI poLa-muhallA, rAvapurA pulisa sTezana samora, salATavAr3A, vaDodarA. phona : 9924343335 muMbaI : 9323528901 dillI : 9810098564 kolakatA : 9830093230 cennaI : 9380159957 jayapura : 9351408285 bhopAla : 9425024405 indaura : 9039936173 jabalapura : 9425160428 : 9329644433 bhilAI : 9827481336 paTanA : 7352723132 amarAvatI : 9422915064 : 9590979099 haidarAbAda : 9989877786 : 9422660497 jAlaMdhara : 9814063043 U.S.A. : (D.B.V.I.) +1877-505-DADA (3232) U.K. : +44 330-111-DADA (3232) UAE : +971557316937 Kenya : +254722 722 063 Singapore : +65 81129229 Australia : +61 421127947 New Zealand: +64210376434 Website : www.dadabhagwan.org rAyapura Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAMce gaNita he paise ApaNa vADhavata vADhavata gelo tara kaThaparyaMta pohocatIla? naMtara paizAMcA mI hizoba kADhalA, kI yA jagAta kuNAcAhI pahilA naMbara lAgalelA nAhI. loka mhaNatAta kI 'phorDacA pahilA naMbara Ahe.' paNa cAra varSAMnaMtara koNI dusar2yAceca nAva aikAyalA miLate. arthAt kuNAcAca naMbara Tikata nAhI. maga vinAkAraNa ithe dhAvapaLa karaNyAta kAya artha Ahe? resamadhye pahilyA naMbaracyA ghoDyAlA bakSisa miLate. dusar2yA-tisar2yAlA thoDe kamI detAta. ANi maga cauthyAne tara dhAva dhAva dhAvUna, toMDAtUna phesa kADhata marAyace? mI mhaTale, 'asalyA resakorsamadhye mI kazAsAThI utaru? hI mANasaM tara malA cauthA, pAcavA, bArAvA kiMvA zaMbharAvA naMbara detIla! are, paNa maga ApaNa kazAlA dhAvUna phesa kADhAyacA? phesaba kADAyacA nA zevaTI? pahilA naMbara miLavaNyAsAThI dhAvalo ANi naMbara miLAlA bArAvA, maga tara koNI ApalI dakhala suddhA gheNAra nAhI. -dAdAzrI ISION 978-93-86121-763 9-789386321763 Printed in India dadabhagwan.org PriceRs25