Book Title: Shraddh Vidhi
Author(s): Jain Patra
Publisher: Jain Patra
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022209/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrI zrAhividha " jaina " putra AphIsa, bhASAntara e 465 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina " gumAvaLI--na. 3. zrI zodha. paDatI ratnazekharasuMrie karelA mULa graMtha tathA te upara temaNe karelI kaiAsudI nAmanI TikAnuM gurjara bhASAntara. ) prakaTa karanAra " jaina " patranA mAlIka. amadAvAda. ( sarva hakke svAdhina. ) amadAvAda- jodaya " chApakhAnuM. visa saMvata 1960, ne 1904, Page #3 -------------------------------------------------------------------------- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sheth Dharamchand Udaichand, Jeweller, Bombay. (Died 19th January, 1904.) KUNTALINE PRESS, CALCUTTA. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmadAra zeThajI sAheba mahuma, dharamacaMda udayacaMda, jeozrI aneka dhArmika kAryo karI, temaja pitAnA jAti bhAIonuM pitAthI banatuM yathAzakita zrepa karI ane te zIvAya aneka uttama kAryo karI pitAnI 55 varSanI vaye tA.19-1-04 nA roja A duniyA choDI deha mukta thayA, temanA pavitra smaraNArthe A pustaka temane arpaNa karavAmAM amadAvAda- jaina kIsa. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be ela. keTalAko taraphathI ema pUchavAmAM Avaze ke A zrAvidhi bhApAntaranI jarUra zI hatI ? narka A graMthanA atyAra sudhInAM be gurjara bhASAntaro bhAra paDayAM che ane te banne pustakA jaina gunAnA pracalIta che. AnA uttamAM eTaluMja kahunuM che ke A zrAddhavitra pustaka dareka te a ta upayogI che ane A banne bhASAntarI kAmatta bhAre hAvAthI sAdhAraDu vaga tane joie teTalA upayoga karI zake te nathI. te zIvAya A ane bhASAntarAnA pu amuka dAja che. aka navantara te tadna azu che. jayAre bIjuM kAMi sArUM che. pazu tenI kImata vavAre hovAthI mArA banavA pramANe tanA upayoga viSeza thato hoya tema jagutuM nA. A graMthamAM zrAvaka janmathI maraNu paryaMta zuM huM kArya karavAnuM che te darA, jyuM che. A ekale. graMtha jo dareka jaina badhu manana kare te te jarUra potAnA dharma zuM che? potanI potAnA jAti bhAizrA pratye kra zI che? nAnA upAya kevI rIte karavo te vagere bahu sArI rite jANI zake. AvA uttama graMthanA dareka jaina baluMdhI upayega karI zake tema vicArI meM tenI mAtra nAmanI ATha AnA kiMmata lai mArA jetapa tranA grahakAne te bheTa Apyo che. AvI rite jo A bheTa mArA grAhaka!ne upayegI thai paDaze. tA bhaviSyamAM AvuM eka nahI paNu e R uttama pustako mAtra nAmanI mata eTale kAgaLa ane bAI jeTale kharca lai ApavA meM dhAryuM che. Ama karavAthI ekatA mArA janapatratA DuMALA khapa thAya che ane A jainapatra kevaLa jaita hitArthe prakaTa thatu hAvAyA te daraka ... vAMce A viSyamAM dareka jaina pAtAnI kAmanA hita khAtara prakaTa thatu A ekaja putra che evuM abhimAna rAkhate thAya e jovAnI nArI icchA che. jaina patranI khAtara huM ke ane kevA prazna kAra bhAga ApuM chuM te kahevAtuM A sthaLa nathI, paN mArce TUMkAmAM kehevuM joe ke dareka mANunI karaja che ke pAtAnA jAtinA mAnuM. pA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthI bane teTaluM yathAzaktI eya karavuM. ane AvuM zreya karavAnuM uttama sAdhana A jamAnAmAM vartamAna patraja che. vartamAnapatra vaDeja hajAra gAu ApaNe eka bIjAnA vicAro badalI zakiye chIe ane A, jaina patre AvA keTalAe lekhakanA lekho potAnA patramAM sthAna ApI navA navA vicAro jAhera karyo che. te jo koI vAMcanAra sArI peThe jANe che. hAlamAM vartamAna patrano samaya che. jyAre bIjA vartamAna patronI hajAra nakala khape che tyAre paMdara lAkhanI vastIvALI jaina komamAM ane te paNa mAtabara gaNAtI komamAM eka ja aThavADikanI mAtra 1ra00-1500 kepa khape te khare aphazenI vArtA che. mAtra traNa, cAra rUpiyA kharcavAthI bAra mAsa sudhI pitAne jatibhAIonA saMbaMdhamAM banatA banAvonI khabaro ApavA uparAMta-paMcAMga, dharmanA pustaka vagere maphata maLe che te vadhAre, ane AvI rIte najIvA va paka kharcamAM maLato lAbha levA jyAre mArA jAtibhAIo para thatA nathI to tevAo dvArA bIjA kayA zreyI AzA rAkhI zakAya ? vadhu pustako bheTa ApavA mATe vadhu grAhakonI jarUra che ane tethI amArA dareke dareka grAhaka e pratijJA karaze ke e chAmAM ochA dareke bethI pAMca grAhake te meLavI ApavA. ane jyAre Ama thaze tyAre ja jaina patrane nhALo phelAvo thaze. - A bhASAntara munI mAhArAja buddhisAgare joyuM che. temaja te zuddha karavA mATe banatI kALajI rAkhavAmAM AvI che. temaja tenA pRpha dhavAmAM mArI gerahAjarImAM mArA mitra. atrenI gujarAta varnAka:lara sesAyaTInA AsIsTanTa sekreTarI re. chavalAla amarazIe je tasadI lIdhI che te mATe temano AbhAra mAnuM chuM. jaina patranA aMge eka svatA chApakhAnAnI jarUra che ane jyAre AvuM eka chApakhAnuM thaze tyAreja ApaNA dharmanAM sArA pustake uttama rite chApavA huM zaktimAna thaIza. bAkI banatI kALajI levA chatAM je tenI chApALA mATe deSa heya te te deza mAre nathI paNa chApakhAnA, ja samaja. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pustaka parama pujya zeDa dharamacaMda udayacaMdanA smarNArthe arpaNu karavAmAM AvyuM che ane A jagyAe mAre kahevuM joie ke jaina patranI hayAtI A marhuma zeThanA lIdheja hatI--te pavitra purUSanI AjJAthI A patra kahADayuM hatuM ane AvA dhArmIka purUSonAM vacana haMmezAM kLe che ane jaina patranI kAMi paNa phateha hAya tA te mArI nathI paNa A zeThanA vacanatIja che ema mArU mAnavuM che. temaNe karelI jena kAmanI zevA temanA A sAthe ApelA jIvana caritra uparathIja jaNAze ane AvI temanI uttama zevAnuM dRSTAMta mArA jAti bhAie le ane te pavitra purUSanI mu khamudrA joi peAtAnI AMkha be ghaDI hAre evA vicArathI A pustakamAM temanI chakhI paNa ApavAmAM AvI che. chevaTa mArA mitro je patranI vRddhI mATe je prayAsa teo le che pUrvaka AbhAra mAnuchuM. amadAvAda. tA. 27-9-04 hamezAM mArA zreya mATe ane viSeza jaina temane A sthaLe aMtaHkaraNa bhagubhAI phatehucaMda kArabhArI, adhipati jaina. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAMka. 1 mA~galAcaraNu. 2 7 dAranAM nAma. anukramaNikA. viSayanuM nAma. 048 0.0 06 ... ..6 3 zrAvakadharmane AdaravA lAyaka purUSanAM lakSaNu. 4 daSTirANI dharma pAmI zakatA nathI te upara bhuvanabhAnu kevalInuM dRSTAMta. 5 dharmanA dveSI dharma pAmI zakatA nathI, te upara varAhamihiranuM dRSTAMta. 4 6 mUDha purUSa gurUnA vacananA bhAvArtha jANI zakatA nathI, te upara gAmaMDImAnA putranI kathA. ... ... tethI thatuM phaLa. 16 navakAra gaNavAne vidhi. 17 jApa karavAne vidhi ane tethI ane te dRSTAMta, ... ... 7 zrAvakanA ekavIza gu. -- ... 8 bhadrakapaNA upara zukarAjanI kathA. 9 nAma, sthApanA, dravya ane bhAva e cAra prakAranA zrAvakanAM lakSa 81 10 vratazrAvaka upara surasuMdara kumAranI strIonI kathA. 11 zrAvakathI trividha trividha bhAMge paccakhANu kema na thAya? te sa ... 81 ... AvI praznAttara. ... 12 bIjI rIte cAra prakAranA zrAvaka samadhI prakSettara.... 13 zrAvaka zabdanA artha.... ... ... ... ... ... ... ... ... nikRtyaprakAza 1 940 14 zrAvake savAre kaI vakhate uThavuM ? ane uDIne zuM karavuM ? 15 pRthvIde pAMca tattva!nuM tathA caMdra sUrya nADInuM svarUpa ane ... ... 680 ... pUAMka. ... ... : : : ... thatA lAbha. ... 0.0 upara zivakumAranuM ane vaDa 3 ... 3 H 222 82 18 navakAra gaNavAnuM kuLa para rahelI samaLInuM 19 dharmajAgarikA karavAnA vidhi. 93 ... ... 20 rAtamAM thaelAM kusvama dusvapta mATe karavAnA kAussagganA vidhi. 94 21 svamanA vicAra ane tethI thatAM phaLa 95 83 84 5 87 re 0 93 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUkAMka. 1 0 0 *. 108 viSayAMka. viSayanuM nAma. 22 niyama levAno vidhi . . .. . . . . 86 23 niyama levA upara kamAlakInuM daSTAMta.... . 24 sacitta, acitta, ane mizra vastunuM svarUpa ... 25 zastranA saMbaMdha vinA mIThuM vagere vastu acita zI rIte thAya che? 26 dhAnyanA bIpaNAne kALa. . . . . 27 leTane sacitta acittapaNAne baLa .. .. 28 pakavAna vagerenA kALa, azakya vastunuM ane vidalanuM svarUpa 28 garama pANInuM varUpa : ' . .. 30 cekhAnA dhovAnuM svarUpa ane tene kALa. ... .. 31 nidAnuM svarUpa. . . . .. * 107 32 acitta parano kALa.. ... ... ... ... 108 33 sacitta vastunA tyAga upara aMbaDa parivrAjanA zikhanuM daSTAMta. 111 34 IMda prakAranA niyamanuM svarUpa ... ... ... ... 1 35 navakArazI tathA garADi paccakhANanuM rUpa ane tenuM phaLa. 113 36 cAra prakAranA AhAranuM svarUpa .. .. *** * 114 37 anAhAra vastunuM rU . . . . . 116 38 paccakhANane viSe AhAranA bheda. . . . 117 38 mala mUtrane tyAga kaI dizAmAM ane kevI jagyA upara kare? 119 40 dAtaNa karavAnI vidhi tathA tethI ja agamacetIo. 41 nhAvAne vidhi. * * * * 42 dravyasnAna upara kulapunI kathA. ... ... ... 124 43 bhAvasnAnanuM svarUpa. ... . ... ... 125 44 bhUmi upara paDelAM phula caDAvavA upara caMDALanI kathA. .. 45 devapUjA karatI vakhate kevuM vastra paheravuM joIe ? tenuM svarU5 126 46 bIjAe vApareluM vastra pUjA karatI vakhate na levuM, te upara ' kumArapAla rAjAnuM ane cAhaDa maMtrInuM daSTAMta. .. .. 127 47 pUjA karatI vakhate dravyazuddhi tathA bhAvazuddhinuM lakSaNa. * 128 * * . 122 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUchAM, 1 35 viSayAMka. viSayanuM nAma. 48 mahATI RddhithI bhagavaMtane vAMdavA javA upara dazANabhadrarAjAnI kathA. 1ra8 48 sattAvana prakAranAM vAjiMtranuM svarUpa. . . . 131 50 batrIzabuddha nATakanA bheda. ... ... ... ... 133 para jinamaMdire jatAM pAMca abhagamana sAcavavAM, tenuM svarUpa. para niyanuM sArU 5. . . . . 136 53 navAge pUjA karavAnI samaja. * * * * 137 54 aMga pULanuM svarUpa. . . . . . . . papa nipUNa karatI vakhate zrAvaka dayAvAna ja hoya. te upara ji- hA eka nI kathA. ... ... ... ... 140 pada mULanAyakajInI prathama pUjA karavA saMbaMdhI praznottara. ... 57 agra pUjAnuM svarUpa. : . . .. 145 58 prabhu navagha dharavA upara kheDutanuM daSTAMta. e 146 58 bhA pU nanuM svarUpa. .. ... .. 147 6 cavadananA bheda. * * * 1 sAta caityavaMdananuM svarUpa. ... ... ... ' . 148 dara jinapratimAnI traNa avasthA. ... ... ... 150 63 pAMca prakvarI, aSTa prakAra, sarva prakArI, vagere pUjAnuM svarU5. 150 64 pUnAmAM puchyuM ke vAparavAM ? tenuM svarUpa. .. . 53 65 snAtra karavAno vidhi. . . . .. 154 6 pUjamAM dhAravA yogya dazatrika vagerenuM svarUpa. 67 vidhi avadha upara citrakAra putranI ane be brAhmaNonI kathA. 163 68 traNa prakAranI jinapUjAnuM phaLa. * 64 kapUranA bheda. . . . . . 166 70 pArakA jinapUjAne depa karavA upara kuMtalA pANInI kathA. 167 71 bhAvastavanuM svarU5. * * * * 72 dravyastava karatAM bhAvastavanuM utkRSTapaNuM ... * 158 73 vyastava upara kUvAnuM daSTAMta. . . . 160 - : ' ... 148 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayanuM nAma. viSayAMka. 74 jinamaMdire jatA thatu kuLa 75 traNe kALa jinapUjA karavAnuM kuLa. 76 vidhi ane bahumAna upara cAbhaMgI. 77 vidhipUrvaka jinapUjA karavA upara dharmadatta rAjAnI kathA. 78 jinamaMdiranI ane devadravyanI sArasabhALa. 79 jJAnanI AzAtanA. ... ... ... ... 188 80 devanI jadhanya 10, madhyama40 ane utkRSTa84, AzAtanAnuM svarUpa. 189 81 bIjI paNa devanI pAMca prakAranI AzAtanA. 82 gurUnI tetrIza AzAtanA. 191 192 83 devadravya ane sAdhAraNa dravyanuM svarUpa. 195 196 84 devadravyanI vRddhi karavAnA upAya. 85 devadravya bhakSaNa karavA upara sAgarazreSTInI kathA, 86 jJAnadravya bhakSaNa karavA upara karmasAranI ane sAdhAraNa dravyabhakSaNa karavA upara puNyasAranI kathA. 0.0 *** 197 ... ... ... ... ... ... pRSTAMka. 15 170 ... 170 102 187 ... ... ... ... ... ... ... 20' 87 jJAnadravya tathA gurUdravyanuM svarUpa. 88 devadravya khAte ApavA kabUla kareluM dravya tarata na ApI zakavAthI thatI hAnI ane te upara rUSabhadatta zreSThInI kathA. 89 devadravyanI udharANI karavAmAM ALasa rAkhavA upara eka vaNikanI kathA. 90 derAsaranA dIvAthI gharanuM kAma karavA upara eka uMTaDInI kathA, 209 91 devadravya, jJAnadravya ane sAdhAraNa dravya e traNe khAtAnI kAI 208 paNa vastu nakarA ApyA zivAya vAparavI nahiM tenuM svarUpa. 210 92 gheADA nakarA ApIne derAsaranI vastu vAparavA upara lakSmIvatInI kathA.ra11 93 gharaderAsaramAM caDAvelA ceAkhA vagerenI vyavasthA viSe. 212 94 maranAranI pAchaLa dhanakhAte ApavA kabUla karelA dravyanuM svarUpa. 214 9pa tIrthaM kharacavA mAnelA dravyanuM svarUpa. . 215 96 gurUvaMdana vidhi ane gurU sAkSIe paccakhANa karavAnuM phaLa. 21 10 ... ... ... 201 201 ... Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAMka. viSayanuM nAma. pRchAMka. 87 dharmadezanA sAMbhaLavAthI thatA phAyadA ane te upara paradezI rAjAnI kathA. . .. *** .. *** 220 48 dharmadezanA sAMbhaLavAnA phaLa upara thAvasthA putranI kathA. 222 ha8 sAdhu munirAjane nimaMtraNa karavAnuM tathA vaharAvavAnuM phaLa. 227 100 sAdhu munIrAjane nimaMtraNa karavA upara jIrNazeThanuM ane ane bhinava kInuM daSTAMta. 106 sAdhvIonI sArasaMbhALa karavAnuM vicAra. . . 228 102 nyAya karavA upara yazava rAjAnI kathA. - ... 230 103 AjIvikA karavAnA sAta upAya. .. . 233 104 buddhithI kArya karavA upara dhanahInA putranI kathA.... 105 rAjasevAnI zreNatA. * * * * * 238 106 traNa prakAranI bhikSA. . 107 dravya kSetra kALa ane bhAva e cAra prakAre vyavahAra zuddhi ta thA virodhI mANasa sAthe vyApAra na karavo tenuM svarUpa. . 242 108 udhAre nahI dhIravAnI zIkhAmaNa upara mugdhaputranI kathA - 244 107 rUNa na rAkhavA viSe. .. . . . 246 110 rUNabhavAMtare paNuM ApavuM paDe che, te upara bhAvaDa zreNInI kathA. 247 111 puNya prabala hoya to gaeluM dhana paNa pAchuM malI zake che te upara AbhaDa zreNInI kathA. ... ... ... 244 112 bhAgyahIna purUSe lAgyazALI purUSane Azraya karavA, te upara eka munImanI kathA, , ... ... ... 251 113 jyAM tyAM nyAya karavA javA upara eka zreNInI kathA .. 254 114 pApanI anumodanA na karavA upara be mitronI kathA. .. 255 115 nyAyathI vepAra karavA upara halAka zreNInI kathA .. .. 25% 116 vizvAsaghAta karavA upara rAjaputranI kathA. . . 258 117 puNyasaMbaMdhI bhaMgI. ... ... ... ... 262 118 satya bolavA upara mahaNasiMhanuM tathA bhImasonInuM daSTAMta. 264 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( dhas. vivAMka. te viSayanuM nAma, 118 mitra kevA rAkhavA ? tenuM svarUpa. ... ... ... 264 130 sAkSI rAkhyA vinA dravya na ApavA upara nedhara eka nI .... 266 121 sAkSI rAkhIne dravya ApavA upara eka dhutta vaNika kathA.. 267 122 paradeza jatAM bhAgyazALI mAsa sAthe hoya te sukha thAya che, te upara eka mANasanI kathA... .. ... 26 9 123 pAparUddhi upara cAra mitronI kathA. . ... ... 273 124 dharma, artha ane kAma e traNa varga sAdhavAnuM svarUpa ... 27pa 125 pedAzane vibhAga karavAnuM svarUpa. ... ... ... 277 126 kharI jarUra paDe dhana kharacavA upara eka zeThanI kathA .. 278 127 dharmasthAnake vAparavAthI dhana vRddhi pAme che, te upara vidhApati ' zreNInI kathA. ... ... ... ... ... 278 128 nAvathI ane anyAyathI dhana upArjana karavA upara devazreSTha nI ane yazajInI kathA ... ... ... ... 28 128 nyAyathI utapanna karelA dhana upara somarAja nI kathA. ... 280 13 nyAvathI ujana karelA dhananuM ne A pavA upara cabhaMgI temAM - bIjA mAM AvI lAkha brAhmaNane ja mAMDanAra brAhmaNanI kathA. 281 131 anyAyathI meLavelA dhana upara raMka rokInI kathA. .. 283 132 dezavirahu, kALavirUddha ane rAjyavirUdhanuM svarUpa... . 286 133 rAjapavirUddha upara rahiNInI kathA. ... .. 134 pArakA beTA deva balavA upara vRddha brAhmaNI kathA. 135 sAcA deza na kaDavA upara traNa ke parIonuM daSTAMta. ... 288 136 kavirUddha ane dharmavirUddhanuM svarUpa .. . - 288 137 mAtA pinAdika nava jaNanuM ucitAcaraNa. .. .. 291 138 strInuM kahyuM karavAthI duHkhI thavA upara maMthara kelInI kathA. 302 138 strI rUpavAna ane purUSa kurUpavAna temaja purUSa rUpavAna ane strI kurUpavAna evA kajoDA upara be purUSanI kathA. - 304 140 svajanonI sAthe eka dila rAkhavA upara pAMca AMgaLIonuM dAMta. 308 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 387 388 vizvamAM, vidhyanuM nAma. pRDhAMka. 141 mukhanAM so bhaNe... .. ... ... ... 316 142 nIti saMbaMdhI zIkhAmaNa. *** .. *** .. 325 14ke vyavahArazuddhi upara dhanamitranI kathA. ... ... 325 144 supAtradAnanI yukti, tenAM phaLa ane dAnanAM jaNa. * 145 supAtradAna ane paripatra parimANa vrata upara ranamAra kumArane cariya330 16 bhajana vagere karatI vakhate dIna jano upara anuka pa karavA vi. 380 147 pathya vastu khAvAnuM svarUpa ... ... 148 bhajana karavAno ane pANI pIvAna viSTi " .. . 385 148 sAMje jamyA pachI karavAnA kArya. . . .. 386 150 ekavAra bhojana karavA vize ane sAMje kaI vakhate jamavuM. 15 divasacarima paccakhANa karavAnuM svarUpa ... .. .. 388 15 divasacami paccakhANa karavA upara eDanI kathA. .... AMtrakRtya prakAza 2 153 pratikramaNa karavAnuM svarUpa. ... ... ... ' 401 154 pratikramaNane amigraDa pALavA upara eka zrAvakanuM dRSTAMta. 42 15 pAMca prakAranAM pratikramaNa ane te karavAne kALa. . 402 156 paSmI pratikramaNa cadaze karAya? ke pUnAme karAya? te saMbaM ' dhI khulAse. .. *** * * * * * 157 ciraMtanAcArya kRta pAMce pratikramaNa karavAne vivi. 404 158 zIlAM maratha ane zramaNarathanuM svarUpa. * 158 pAMcapadanI ane navaparanI anAnuSanuM svarUpa. .. 160 sara karavA upara dharmAsa zrAvakanuM data. * 411 161 zrAvake gharanA mANasone dha padeza karavAnuM svarUpa.. - 13 162 dharmopadeza karavA upara dhana nuM daSTAMta. 163 nidrA levAnuM svarUpa. ... ... 164 kAmavikAra jItavAnuM svarUpa 165 kaSAya chatavAnuM svarUpa. , 418 166 dharmanA manoraya ciMtavavAnuM svarUpa. , 414 415 42 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAMka. 167 parva tIthionuM svarUpa' 168 zAti azAti aThAinuM svarUpa. 169 ugamaNI AthamatI tiSThi mAnavAnuM svarUpa. 170 poSadha karavAne vidhi. ... 171 parvatithie aiASadha karavA upara dhanezvara zreDhInI kathA. cAturmAsikakRtyaprakAza 4 172 niyama grahaNa karavAnuM svarUpa. 173 achatI vastunA tyAga karavA upara dramaka muninuM dRSTAMta. 174 cAmAsA saMbaMdhI zrAvaka zrAvikAnA niyama. 175 comAsAnA niyama pALavA upara rAjaputranI kathA. 176 laiAkika zAstramAM batAvelA cemAsA saMbaMdhI niyama. varSakRtyaprakAza pa viSayanuM nAma. parvakRtyaprakAza 3 ... ... 600 ... ... ... ... ... ... ... ... ... 200 ... ... :: 177 sadhapUjAnuM svarUpa. 178 sArmivAtsalyanuM svapa 179 sAmaivAtsalya upara daMDavIrya rAjAnuM, vimalavAhana rAjAnuM, jagasiddha zrekInuM ane AsUsa dhapatinuM dRSTAMta.... ... ... ... ... ... 424 425 425 * 428 432 ... : : ... 451 180 aThAhiyAtrA ane rathayAtrAnuM svarUpa... 181 rathayAtrA karavA upara sa pratirAjAnI ane kumArapALa rAjAnI kathA. 453 *** 453 182 tIrthayAtrAnuM svarUpa. 183 snAtrAtsavanuM svarUpa. 184 devadravyanI vRddhinuM svarUpa. 185 mahApUjAnuM svarUpa. 186 dharma jAgarikAnu' svarUpa. 187 zrutajJAnanI pUjAnu" svarUpa 188 ujamaNAnuM svarUpa. 189 tIrthanI prabhAvanA karavAnuM svarUpa. 190 AloyaNA karavAnuM svakSa. 14 ... ... ... .. 438 439 ...442 ... ... ... ... ... .... pRSThoka ... . 45 *** 458 ... 41 *** 458 458 46. 461 ... 443 445 ... 447 44 ... ...461 43 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 viSayAMka. viSayanuM nAma. 181 AlayaNa ApanAra AcAryanAM lakSaNa. 463 18ra AloyaNa konI pAse levI ? tenuM svarUpa 364 193 AloyaNuM kevI rIte levI ? tenuM svarUpa. .. 456 104 AloyaNa lenAranA daza doSanuM svarUpa. *** 468 185 samyapha prakAre AyaNa karanAranA guga. 186 sArI rIte AloyaNuM na karavA upara lakSaNa sAdhvInI kathA. 468 janmakRtya prakAza 6 187 rahevAnuM sthAna kevuM joIe? tenuM svarUpa. . . 471 188 mugrAmamAM rahevAthI thatI hAnI upara eka vaNikanuM draSTAMta .... 47ra 18Ta rahevAnuM ghara kevuM joIe? tenuM svarUpa.... . 473 200 naThArA paDozIthI thatI hAnI.... .. *** .. 473 201 bhUminI parIkSA. * * ... 474, 202 bhUmithI nIkaLelA zalyathI thatuM phaLa ... *** 474 203 sukhazAMti mATe varjavA tathA dhyAnamAM rAkhavA yogya niyamo, 474 204 ghara baMdhAvavAmAM jinamaMdiranI vastu vaparAI javAthI thaelI hAnI viSe vaNikanuM daSTAMta. * * * * 475 205 ghara karavA saMbaMdhi vicAra. 206 gharamAM citrAmaNa kevAM joIe ? tenuM svarUpa. 207 gharamAM vRkSothI thatAM zubhAzubha phalanuM svarU5. 20 dhara bAMdhakAmanA niyame. * * * * 477 208 kevA gharamAM rahevuM ? tenuM svarUpa. . .... .... 478 21. sArA mahelamAM rahevAthI thatA phAyadA upara vikrama rAjAnI kathA. 478 211 kAlidAsa paMDita gAyo cAratA hatA, paNa vidhAnA prasAdathI mAnavaMta thayo tenuM daSTAMta. ... ... ... . 478 212 AlokamAM na zikhAya to ochAmAM ochI be kaLA te avazya , zIkhavI. * * * * * * * 480 213 pANigrahaNa karavAnuM svarU5. .. . . 48.0 214 vara kanyAnAM laNanI parIkSA. . . . 481 dalita ati tAhamAM mALI ne Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 481 482. " YY. * 485 484 viSayAMka viSayanuM nAma. pUchAMka 215.ATha prakAranAM vivAha. * * 216 strInuM rakSaNa karavAnA upAya. .... 2.17 mitra ke je karavA ? tenuM svarUpa. .. 218 jinapratimA kare vAnuM svarUpa. . ... . 28 3, 218 jINI re karAvavAnuM kAre 5. 220 jIrNoddhAra karAvanArA bhatrI vAgabhaTTa, bhIma ane AMbaDa naM tranA draSTAMta. ... 221 jinapratimA sthApana karavAnuM svarUpa. 222 jIta mI pratimAnuM ane udAyana rAjAnuM caritra. 223 pratimA zAnI zAnI karAvavI tenuM svarUpa. ... 225 kevI pratimA pUjapA egya heya tenuM svarUpa ... 225 giranAra parvata uparanA suvarNamaya balAnakano sabaMdha. 226 pratiSThA karavAnuM svarUpa ... ... ... .... 488 227 putra putro vigereno dIkSA utsava karavAnuM svarUpa .. *** 488 228 pada sthApanA ( AcArya pada) ApavAnuM svarUpa... 228 pustaka lakhavAnuM tathA vaMcAvavAnuM svarUpa * * 488 230 piSadhazALA karAvavAnuM svarUpa. ... ... ... 500 231 vAva samakita pALavAnuM tathA aNuvrata pALavAnuM svarUpa. 501 232 avasare dIkSA grahaNa karavAnuM svarUpa. . . 501 233 bhAva zrAvakanAM sattara lakSaNe 234 dIkSA na laI zakAya te vAvajachava AraMbha na karavAnuM svarUpa 504 235 lAvachA brahmacarya pALavAnuM svarUpa. ... ... . 505 236 zrAvakanI agIyAra pratimAnuM svarU5. *** .. * 505 137 aMtakALe ArAdhanA karavAnuM svarUpa. .. *** * 506 238 sarva aticAranA parivArane arthe cAra zaraNarUpa tathA dazakArarUpa - ArAdhanA karavAnuM svarU5. .. *** *** 508 274 aMdhAvAnI gu vaLI. . . *. 505 . . 56 na 502 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha dharmacaMda udayacaMdanuM saMkSipta jIvana caritra ele zuM ? mahAtmA purUnAM jIvanacaritroe hajAro bhASaNe, aneka sadupadeza ane lAkho zIkhAmaNunI kathAo karatAM manuSya jIvanane unnata banAvavAne prabaLa sAdhanarUpa hoya che, ema manAya che emAM kAMIpaNa atizayoktI nathI. temAM paNa dharmaparAyaNa purUSonAM jIvana caritro te duniyAmAM evAM vAMcananI garaja sAre che ke hajAra balake lAkho vakhata sAMbhaLelI kahANIone pAchaLa haThAvI de che. jIvanacaritra nirmaLa AyanAnI mAphaka manuSyanI samakSa khaDA thaI manuSyamAM rahelA guNa devanI khAmIo pradarzita karavAmAM tene sAhyabhuta thaI paDe che. jIvanacaritramAM bacapaNathI maraNa paryatanI jIMdagIne nAnArUpe je anubhava varNavAmAM Ave che te manuSya dhAre te pitAnI tevI jIMdagInAM nAnA prakAranAM kAmo sAthe tulanA karI temAM thI bahu bahu zIkhI zake che, kharuM che ke sAragrAhI buddhi paththara pAsethI paNa badha meLave che, paraMtu badhAM mANase kAMI evI jhINI buddhinA hatAM nathI ke kudaratanA aneka addabhUta camatkAromAMthI paNa bodha leI zake. ane teTalAja mATe jIvanacaritra sAmAnya manuSya jAtanA uddhAra arthe nakala kara- - vA joga tathA tenuM anukaraNa karI temAMthI tAtparya levA lAyaka chaMdagInAM kAmamAMthI pitA mATe thaI paDatI anukULa bhAvanAne meLavI zake che, e TalAja mATe jIvanacaritre vadhu anukaraNIya kahevAya che, jIva bhUtomAM are kahe ke A kudaratanI khalakamAM manuSya prANI sarva karatAM zreSTa che, ane e zreSThatA hovAnuM kAraNa je buddhi te buddhine vyApAra manuSya kevA naphA ToTA sAthe karatA rahe che ane kevA raste cAlavAthI te vyApAramAM lAbha maLe che ne ke raste grahaNa karavAthI temAM TeTo Ave che, e jANavAnI kuMcI te mAtra jIvanacarija che. ekanuM dekhIne bIje kare che e jANe kudaratI kAyado na hoya tema manuSya nikAla karavAmAM ravabhAvavI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 , zeTha dharmacaMda udayacaMdanuM saMkSipta janma vRttAMta. nirmANa thaela hovAthI jIvanacaritra uparathI te pitA mATe ghaNuM meLavI zake che. itihAsa gAthA, kathA ke rAsA athavA te ApaNAmAM vaMcAtAM vyAkhyAnomAM paNa jIvana caritranA lekhonI eka yA bIjI rIte chAyA paDelI jovAmAM Ave che. temAM mAtra mukhya taphAvata eTale ja jaNAya che ke jIvana caritramAM jyAre amuka vyaktInA guNa doSa bArIka paNe pradarzita karavAmAM Ave che tyAre itihAsa vageremAM tenI mAtra upalaka khAsIyateja varNavAmAM Ave che. jIvana caritramAM dhAraNa karelI dhIraja, sahana karelI sahana zIlatA, khapAvelI khaMta, vaDelAM saMkaTa, sukha duHkhamAM samAnatA rAkhI banemAM maryAdAnI bhIti ane hara prasaMge jaNAvavAmAM AvelI sacIta bAhozI tathA ananya vartana, vigere sadguNenI chApa vAMcanArane hadaya upara evI te sajajaDa paDe che ke tene ukhADavA ke, samartha jaNAtuM nathI. AvAM vAMcanothI mananI moTAI AtmAnI unnata sthiti, manuSyane prANI mAtramAM dara ke che te, tathA manuSya jIvana zA udezane mATe che e vagere jANavAnI jogavAI mAtAM, huM paNa e thAuM te ThIka evI svAbhAvika prabaLa icchA vAMcatA manamAM uddabhave che, ane evI IcchA je jIvana caritra utpanna na karI zake te sAcuM bolatAM jIvana caritra ja nahIM paNa mAtra kathA kahI zakAya. ApaNAnAM jIvana cari lakhavAno rIvAja prAcInakALathI che ane tevA aneka caritro A paNa sAhItyamAM atyAre mojuda paNa che, ane te sAMbhaLavAne ApaNe hamezAM usuka paNa chaIe eTale jaina sAhItyamAM jIvana caritrAnAM vAMcana kAMI na sudhAro heya ema amAruM mAnavuM nathI. ApaNe karmavAdI koma chaIe ane tenA pratipAdana arthe ApaNAmAM aneka rAsA, gAthAo, vakhANo vagere che, je dareka jaina bALaka paNa jANe che. bIjI komamAM ane - laMkAyukata kathAo hovAthI teone satya vAta zodhatAM jarA athaDAvuM paDe che, paraMtu ApaNAmAM tema nathI eja jaina sAhityakAronI khubI che. AdhunIka vakhatamAM jIvana caritra lakhavAno rIvAja keTalAka kahe che ke pAzcAtya prajAnA dekhAdekhI ApaNe grahaNa karavA lAgyA chI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeDa dharmacada udayacaMdanuM sakSipta janma vRttAMta. e, ame tene mAnya karatA nathI. amArA parama pUjya jainazAsanamAM te jIvana caritrAeja medha grahaNa karavAne paraparA ziSTAcAra che, je strIe paNa jANe che, matalaba ke jIvana caritrAthI jaina kAma ajJAta rahela nathI. tenuM mahAtmya, tene mahimA, ane tenuM upayogI paNa ApaNA dhamAcAyoe prathamathI jANI lei tevA raste jata badhuone bedha ApavA ghaNI takalIph laI dhaNA rasIka graMtha ane kheAdhaka rAsA racelA che, je saghaLA tenA uddezamAM jIvana caritra che. ATalA khulAsA karavAnuM kAraNa kAMIja nahIM paNa AjakAla jIvana caritranA navA nAmathI keTalAka le|| vAMcanAranA magajamAM pAzcAya vicAro pramANe vartI tenA mULa tarIke pazcimanA sAhityanI ApaNe mAtra nakala karIe chIe ema manAvA lAgyA che, paraMtu khIjAne mATe bhale tema thAya, paNa ApaNA jaina bAMdhavAe jaina sAhitya tarapha najara doDAvI jIvana caritra te! ApaNe eka sIstA ja che mATe te tara ghaTatA mAnathI jemane tathA te vAMcIne tene dhaTateA insAph ApavAte cukavuM joituM nathI. A pustakamAM ApelI chakhI A jIvana caritranA nAyakanI che ane keTalAka harIphAimAM paDelA dhunamAM AvI jaI chaMkhI, pratimAo ke phoTAnI jarUrIyAta svIkAratA nathI. paheluM ApaNe te mUrti pUjaka jaina zvetAMbarI chaie ane mUrti eja ApaNA paramapavitra dharmanuM paDeluM pagathIyuM che, vaLI dhyAna tathA dhAraNA mATe AkAranI jarUra hAvAthI zuSka nirAkAranA khumATane ApaNe varjana ApanArA nathI temaja magaLa mUrti mahAtmAonI khIe ane tenAM darzana eja ApaNA jaina zAsanamAM parama kalyANakAraka sAdhane jaNAvelAM hovAthI tevA mahAtmA purUSanA darzananA amulya lAbhane najaramAM rAkhI khAsa taiyAra karAvelI chabI ame meLavI zakyA chIe ke jenI jhAMkhI mAtra karavAthIja chAturanAM janmeAjanmanAM pApe khapAvI zakAya che, vIgere kArahuthI A caritranA nAyakanI chatI meLavavAmAM amAne paDelI mahenatanA khaga amArA vAcakonI sevAmAM te mUkavAthI vaLI gaelA ame samajIe chIe. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeDa dharmacada udayacanuM sakSipta janma vRttAMta. uttama kuLa. caritranA nAyaka dharmavIra zeTha. dharmacakra udayacaMdano janma saMvata 1906 nA vaizAkha sudI 13 nA rAja surata khAte vIzAozavALa nAtimAM thayA hatA ke je jJAti mAravADanA uuMcI kAmanA kSatrIomAMthI udbhavyAnuM ApaNA jaina badhu mI. amaracaMda paramAra jaNAve che. rAjya vakSI kAmanI zreNImAM janma thavo e Adeza ke hara ke dezamAM pUrA bhAganI nizAnI gaNAya che, kemake e vazamAM udbharatA, nikhAlasapaNlR, vIratA, dhairyatA, ane parApakArImana e teA janma sAtheja maLelAM hoya che, evA eka kuLamAM mahumane! janma thavAthI temanA saddaguNe viSenuM uttama sarIzIkeTa te janma sAtheja maLI jAya che, temAM vaLI jIvadayA pratipALa jaina dharmanuM samelana thavuM e te sonAmAM sugadhI bhaLyA kharAkhara manAya che. A dharmavIra zeThane janma prakhyAta thaelA zA. mANekacaMda jIvAzAnA kuLamAM thayA hatA, te nAmIcA kuTuMbamAM temane janma thayA eja temanA garbhazrImata paNAnI eka sAkhItI che. A kuTuMba asala gAtrAthI surata rahevA AveluM ane keTalIka peDhIe thayAM te suratanA vatanI thayA che. zA. mANekacaMdanA putra muLacaMda ane zA. muLacakranA putra udayacaMda tatha! pratApada ane temanA putra te ApaNA A caritra nAyaka che. surata zaheramAM jhaverInA dhaMdhAmAM gayA saikAnI zarUAtathI paMkAyelA kuTubekamAM ApaNA caritra nAyakanuM kuTuMba paNa eka che. eTaluja nahI paNa potAnA dhadhArAjagAramAM meLavelA paisA peAtAnAja ekalAnA sukhamAM nahI vAparatAM peAtAnA svAmi baMdhuonA lAbhamAM chuTA hAthe vAparI bacapaNathI ane peAtAnA gherathIja sakhAvata zarU karavAne uttama dAkhalA marhume besADayA hateA je anya badhuoe grahaNa karavA jevA che. pArIsamAM pote dukAna ughADI keTalAka yuvAnone pradeza gamanathI paisAdAra karyA hatA. atyAra sudhImAM temanI peDhI tathI 5-6 jaNu jai AvI sukhI thayA che. dharmavIra dharma jaina zAsananA dareka kAmeAmAM udAra hAthe madada ApavAnI zarUAta Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha dharmacaMda udayacaMdanuM saMkSipta janma vRttAMta. karI hatI, je zarUAtano aMta temanA aMtImakALe ciMtAmAM ja AvyA hatA, e viSe ame laMbANathI bela jaIe te ekAda sAruM pustaka bharAya paNa sthaLa saMkocane lIdhe temAMnA bahu jAhera dAkhalA atre TAMkIne ja saMtoSa pakaDIzuM. A sthaLe amAre kahevuM joIe ke bhAImanA unnata vartananI chAyA temanA kuTuMbamAM evI te sajajaDa paDelI che ke te kuTuMbanAM tamAma mANase muge meDhe ane gupacupa paNa sArI sakhAvate karavAmAM TevAI gayAM che. jana samAjamAM sAdhAraNa rIte kahevAya che ke jamaNo hAtha zuM kare che tenI DAbA hAthane khabara na paDe tenuM nAma te sakhAvata." vaLI sakhAvatanI khAtaraja sakhAvata karavI eja kharI sakhAvata che, nahI ke jagatanI vAhavAha ke vakhANa meLavavAnI ThAlo nAmanA mATe sakhAvata karavI. AjanA jamAnAmAM ghaNuM sAhebe potAnAM baNagAM phUMkAvavA najIvI sakhAvatanAM kAmo karI tenI prasiddhI mATe pote yanavAna thAya che evI sakhAvata A sakhAvate bahAdura naranA dhikkArane pAtraja karelI hevAthI temanAM aneka chupAM kAmoe e prakAza joyo ja nathI eja temanI magarUbI hatI. jeo bacapaNathI dhaMdhAmAM joDAI jAtI huMzIyArI ane bAhesIthI dravya kamAya che tevA purUSa hamezAM dravyane khare upayoga kevI rIte karavo te barAbara samaje che. - dhaMdhAmAM joDAvuM A caritranA dharmazIla ane dharmapALa nAyaka cauda varSanI kizora vayamAM ja suratathI muMbaI jaI vagara muDIe ane vagara madada jhaverI jevA saMpUrNa parIkSakanI kasoTIvALA dhaMdhAmAM joDAyA hatA. ane uttarottara e dhaMdhAmAM nAmanA meLavI kasAyalA jhaverIonAM bhAna mUkAvavA samartha thayA hatA. A dhaMdhe kAMI ekalI huMzIyArI nathI temAM paisAnI sArI thApaNu paNa rokavI paDe che ane evI thApaNa rekavAmAM raheluM jokhama phakta kAma karanAranI dIrdhadaSTi ane kAryadakSatA upara AdhAra rAkhatuM hovAthI temAM bahu vyApArI kuntanI jarUra hoya che, tevI- vyApArI kuhe ane lAyakAta A dharmacaMdanA lalATamAM jANe vidhAtAe Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha dharmacaMda udayacaMdanuM saMkSipta janma vRttAMta. lakhelI ja hoya nahi tema dhadhAmAM divase divase kuzaLatA meLavatA cAlyA. ' jema jema dhaMdhAmAM phateha maLatI gaI tema tema dharmamAM temanI zraddhA aDaga thatI cAlI ane meLavelA paisAno sumAge sadupaga karavAne pUrvanA pUrNa pratApe vadhune vadhu utkaMThIta thatA rahyA. dharma tarapha bhAva, tathA phIdAgIrI, - pitAnI sAdhAraNa sthIti hovA chatAM saMvata 1837nI sAlamAM temaNe svAmI bAdhomAM dharmavRti khIlavavA ujamaNuM karyuM hatuM, ane temAM paisAnI ghaNuM sArI madada ApI dharmabhAvanI draDhatAmAM ora vadhAre karyo hate, hamezAM dharma tarapha prItithI joI pramANIka rasteja dravya kamAvAnI vRti rAkhatA hevAthI asatya ke chaLa kapaTanA kAvAdAvAnI jALamAM svadharmI vira kadI paNa sapaDAtA nahatA eTaluM ja nahI paNa evA prapaMcI kAmathI se gAu dUranA dUra rahI pitAnI dharma bhAvanAnI pratiti lokomAM pADI AjubAjunAo upara sArI chApa pADI zakayA hatA. ApaNAmAM tIrtha yAtrAnA saMgha kADhanArane bahu puNya hAMsala thavAnuM pharamAna che ane AjanA vakhatamAM relave vIgere sAdhanonI chata hovA chatAM ApaNe page cAlI yAtrAnuM mahApuNya meLavavA haju zraddhAzIla chaIe ne tevI zraddhAnA yoge ApaNAmAMnA zaktIvALA loko saMgha kADhI dharma lAbha meLave che. AjanA sudharelA nava juvAnomAM ddAca AvI zraddhA Dagumagu jaNAtI haze to paNa jeo jaina zAsanamAM pUrNa zraddhAvALA che teo te A pharamAnane prANa karatAM prIya gaNI tenuM akSarazaH anukaraNa kare che; ane evA dharma priIya dharmavIromAM A caritranA nAyakanuM nAma agre mUkavA jevuM che. tenA purAvAmAM saMvata 1846mAM tAraMgAjInI yAtrA karavA daramIyAna zrI kezarIyAjI jatAM pitAnI sAthe saMghamAM lagabhaga 1500) mANaso laI gayA hatA ane tenI pAchaLa rU. 25000 jeTalI rakama kharcA hatI. 1848mAM suratathI zrI siddhAcaLajInI yAtrA karavAne paga raste padhAratAM saMdha kADhayA hatA ane e saMghamAM paNa 2000 mANasono samudAya sAthe lIdho hato jenuM tamAma kharca pate mAMDI vALyuM hatuM. e saMghamAM pUjya Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha dharmacaMda udayacaMdanuM sakSipta janma vRttAMta. sutIrAja meAhanalAlajI mahArAja potAnA ziSyavarga sAthe hatA temaja anya sAdhu sAdhavIe maLI sadhamAM 60-70 thANA hatA. A yAtrA * daramIyAna eka eve akasmAta banyA hatA ke je akasmAtanA sahI salAmata nIvANu mATe A caritranA dharmaprIya nAyake saMdhanA koi pazu mANasa A akasmAtane bhAga nahI thaI paDe te mATe dharma zraddhArUpa nAvamAM-nadImAM AvelA pUra daramIyAna esArI sahIsalAmata utAre te anna. jaLanI AkhaDI lIdhI hatI, A hakIkatane AjanA uchAMchaLA ane zraddhA, mAM DeAlaNIyA pIrajAdAe kadAca vahemI kahI uhuMmAM pasAra karaze paraMtu tevI rIte pasAra karavA jevI A hakIkata nathI, kemake temAM rahelI dharma zraddhAnI khukhI tathA svAmi badhue pratye temane bhAva ke anupama ane apratima hatA tene A dAkhaleo Abehuba namUne che ane e dRSTAMtamAMthI thoDe paNa sAra grahaNa karavAne ame amArA jaina baMdhuene AgrahathI bhalAmaNa karIe chIe. bhAyaNI tIrtha jo ke prAcIna nathI paNa temAM birAjatA tIrthaMkara bhagavAna prAcInatAne pUrAvA che tedhI te kSetra tara dareka bhAvIka jaina baMdhutI dharma zradghA dRDha thavI joie e ravAbhAvika niyama pranANe ApaNA caritra nAyakanI zraddA tyAM paNa dRDha thatAM zrI malluiM thajI mahArAjane eka jaDAva mukuTa saMvata 1943mAM caDAvyA hatA, je Aja sudhI nidgALavAmAM Ave che. AvA junA vicAranA dharma taraja DhaLelA purUSo AjanA navA sudhArA tarapha pasa MdagI batAvanArA bhAgyeja jovAmAM Ave che paraMtu jeenuM AkhuM jIvanaja dharma sAthe Atapreta thaelu hoya che tee dharmamAMja jIvananuM sArthaka karavAne dareka paLe taka maLatAM utsuka thAya che. paisAnI saMkhyAmAM ALeTanArA zrImate mIthyA ADaMbarA ane phekaTanI nAmanA sArU lagna prasage hajArA rUpI upara pANI pheravI nakAmI dhAmadhumA karavA pAchaLa paisAnuM sArthaka thaeluM gaNI pokaLa patarAjI pAchaLa paisAmAM dIvAsaLI mUke che, pappu ApaNA A dharmavIra nAyake pA tAnA putrAnA lagna prasaMga upara nakAmI dhAmadhume| na karI zrI navapadajInI Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha dharmacada udayacaMdanuM sakSipta janma vRttAMta. ALInuM ujamaNuM karI tenI pAchaLa rU. 30 hajAranA kharce karyA hatA. paisA bacAvavA khAtara keTalAkA sudhArAne nAme sumapaNuM grahaNa kare che, tema nahIM paNa dharma krIyAnI bhAvanAmAM manuSyabhavanI sArthakatA thAya che evI zraddhAthI lagnanA e dhaDInA AnaMdamAM parasevAnA paisAme na kharcI dharmanI zAsvata zraddhA pAchaLa hajArA rUpIyA vAparavA utsuka thavuM e kAMi shejasAja dharmabhAvanA na kahevAya, AvI dharmazraddhAnA dRSTAMtathI amArA jaina AMdhaveA A caritranA nAyakanuM anukaraNa karI temanI mahAna ane paropakArI jIMdagInA pAThanuM stavana karI tene lakSa bahAra nahIM rAkhe evI amArI temane prArthanA che. gayA chappananA dukALamAM laMbAvelA sakhI hAtha, svadharmIo pratyenI marhuma zeThanI lAgaNI keTalI tIvra hatI tene tAdRzya pUrAvA ane temanA dayALu svabhAvanI udAratAnA jIvatA namUnA gayA chappananA dukALa vakhate temaNe peAtAnA jaina badhue mATe ApelI madadatA che. gujarAta tathA kAThIyAvADamAM peAtAnA gumAstAone mAkalI svAmi badhu paikI je madadane lAyakanA hatA tathA je mIsakIna chatAM zaramanA mAryA mAgI zakatA nahotA tene ghaTatI madada ApI e nAzamAMthI bacAvI lIdhAnuM puNya vaheArI lIdhuM hatuM. A kAma keTalI badhu lAgaNInuM tathA dharma bhAIo pratyenI prItinuM hatu tene tAla karavA ame sujJa vAMcakeneja soMpIe chIe, nAmanA, kIrti ane loko taraphanI vADa vAha icchAthI duniyAmAM hajArA AdamIe " meM karyuM ' " meM karyuM '' vIgare udagAro darzAvavA aneka raste upAyA yAne che, paraMtu " puNyanI khAtaraja puNya karanAra teA kAi javaleja mA dIkarA jaNe che, ane te paikInA A caritranA nAyaka eka hatA te jANI kayA jaina bane magarUrI tathA mAna utpanna nahI thAya. ,, t tr .. dharma tathA kAma taraphanI lAgaNI. A dharmAtmA purUSe anya kAma taraph dayAnI lAgaNI darzAvI prANI mAtramAM paramAtmAnI pratiti joi hatI, tenI sAthe jaina dharma - uparanI Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha dharmacaMda udayacaMdanuM saMkSipta janma lattAMta. 8 temanI phIdAgIrI evI to sacoTa hatI ke jenI sAbItImAM temaNe evA te anupama purAvA raju karyA che ke jenuM anukaraNa karavA mATe anya svAmI bAMdhane lAlaca thAya tema mAnI temanI paddhati virUddhapaNa ame A mahAtmAnuM jIvana caritra bArIka rIte AlekhavAne A taka javA daI zaktA nathI. 1857nI sAlamAM munI zrI harakha munijIe gaNIpada svIkAryuM te nimitte rU. 25000)nI rakama kADhI tene dharmacaMda udayacaMda jaina jIrNoddhAra kuMDanuM nAma ApI anya janabaMdhuone A uttama kAma tarapha hAtha laMbAvavAnI taka ApI hatI, je rakama Aje vadhIne rU. 40000) hajAra uparAMtanI thavA AvI che. ApaNI jaina konpharansanA pitA tulya gaNAtA jayapura nivAsI mI, gulAbacaMdajI ThaThAnA samAgamamAM mahUma zIkharajInI yAtrAthI pAchA pharatAM jayapuranI mulAkAte jatA AvyA hatA, jemanI sAthe jaina komanI unnati arthe konpharansa sthApavAnI vAtacIta thatAM A dharmavIre mI. DhaDhAnA vicArone puSTI ApI temanA e kAryamAM madada ApI temane uzkeryo ane konpharansanI zarUAtamAM pitAnA putra mI. gulAbacaMda tathA snehI dIpacaMda mANekacaMdane temAM bhAga levA mekalI mI. DhaDhAnA prayAsane phakta vacanothI ja nahIM paraMtu tana, mana, ne dhanathI dareka madada ApI komanI unnati karavA taraphanA prayAsane agatyatA ApI hatI. bIjI vetAMbara konpharansa pAlItANe bharavAnI aDacaNa jaNAtAM tene muMbaImAM meLavavA pitAno abhiprAya darzAvI muMbAImAM meLavavA jIgarathI madada purI pADI hatI jenI upakArIka neMdha marahuma zeTha phakIracaMda premacaMdane mAnapatra ApavAnA eka prasaMga vakhate zeTha mANekalAla ghelAbhAIe lIdhI hatI. jIrNoddhAra taraphano prema, jaina zAsanano upadeza jIrNoddhArane potAnuM aMga mAne che ane tethI dareka zrAvaka baMdhue te kAma pAchaLa mAtra jIbha halAvavI tene paNa puNya hAMsala thavAnuM pharamAna che, te ApaNuM caritra nAyaka jevA dharma parAyaNa zeThe ApaNuM komamAM nANAnI jogavAI dharAvatA hevAthI tevA kAmamAM Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zeTha dharmaca uyacaMdranuM sakSipta janma vRttAMta. nANA kADhI ApI dharmanI pahelI jarUranAM kAmeA pUrA pADI anya jAne dRSTAMtika thai paDe eja kAmanI, dharmanI unnati sUcave che. sane 1959 nI sAlamAM AbhujInI jAtrAe padhAratAM tyAMnA huM derAsarajInI maddamAM rU. 15000 ApyA hatA ane bInna daherAsarAnA chag2AdvAra mATe vadhu kama ApavAnI icchA batAvI hatI paraMtu hiMdusthAnanI sarakAre junA:ma kAne jALavI rAkhavAne lagatA karelA kAyadA vacce AvatAM nA. lerDa kajhainanA abhiprAya upara vadhu kAma mulatavI rAkhyuM hatuM. daramIyAna A - mAtmAnA kALa thatAM temAMnu keTaluMka kAma khAra me paDayuM che. jInA vicAra nA chatAM navA vicArone ApelA inasApha marahuma svargavAsI zeTha jo ke jhAjhI keLavaNI pAmelA nahotA chatAM Adhunika kALanA keLavAyalAnA unnata gaNAtA vicArAne zarAmAve tevA mAtra vicArAja te dharAvatA tema nathI, paNa khAle te pramANe karI batAvI AjakAlanA melakAone garmIta rIte odha ApatA hatA ke khAlavA karatAM karI batAvavuM emAMja darekanI tteDu che. jaina kAma tarapha temanI lAgaNI eTalI tItra hatI ke teno sthIti sudhAravA temane maLatI dareka paLane te lAbha letA ane kemate ApavA kadI pazu pachAta 5DayA nathI, " jaina " patra atyAre je jaina kAmanI adanA paNa sevA ba jAvavA hayAtImAM AvyuM che te temanAja phaLadrupa magajatuM phaLa che ane temanIja uttama salADane mATe tenI Ajano sthIti sArU temane AmArI che, temaNe je je kIMmatI salAhe akhate ApelI che ane dareka vakhate jana 1 patratI unnata icchA tenA phelAvAmAM jaita kAmanu hita samAyalu che evA temanA udgArA Aje paNa e patranA mAleka ane adhi pati ghaNI vakhate upakAra sAthe yAda kare che evA eka murI dharmavIranA caritranI noMdha e patre tenA tA. 24 mI jAnyuArI 1904nA aMkamAM paNa lIdhI che. jaina sAhitya taraphanA zAkha 46 muMbAi khAte sthapAyalA jaina jJAna prasArka maMDaLa"nA marhuma Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha dharma, udayanuM saMkSipta janmavRttAMta. 11 jIMdagI paryaMtanA sabhAsada hatA eTalu ja nahI paNa A bALa maMDaLa sArI sthItimAM Ave ane tenuM kAma aTakI na paDe te mATe potAnA suputrAne temaNe e maMDaLane hareka madada ApavA uddezyA hatA ane lAyakra pitAzrInA lAyaka putrae pitAzrInA vacanane apUrva mAna ApI e maMDaLanI hAlata evI ANI che ke jemAMthI bahAra paDatAM pustaka khare jaina sAhityanA bhaDAranI kIrti jALavIja rAkhaze. AvA eka peAtAnA kuLa dharmanI phIdAgIrIvALA udAra gRhasthatI khATa kAmane bhAre jaNAvA lAgI hatI. paraMtu kahetAM sa MteSa thAya che ke temanA suputrAe pitAzrInA pagale cAlI " bApa tevA beDhA " nI sAdI kahevata sAcI pADI che. zrImAtAnI sAdhAraNa ema zrImAne lADI vADIne gADInI meAjamAhamAM paDI paisA eja paramaizvar mAnI anya duniyAnI darakAra karatA nathI are, anya duniyAnI hAjatA purI pADavA dareka manuSya janmathI baMdhAyeA che te jANavAnI ke tene khajAvavAnI paNa paravA rAkhatA nathI tevI teonA nAmanI sAthe sAmAnya rIte ema vaLagelo hoya che tevI ebathI A dharmavIra zeTha sadA meAkaLA hatA, kemake dharma uparanI temanI aDaga AstAthI dharmanI krIyAAmAMja te magna rahetA ane A kSaNmagura duniyAnI jADejalAlI nirthaka che evI draDha bhAvanAvALA hovAthI dhaMdhAnA aMge paisAnI relachelamAM taNAvAnI icchA hai|tatA temAMja taNAtA jAta paraMtu dharma taraphanA prabaLa cAhane lIdhe evA tANamAMthI dharmarUpa naikAne pakaDI lei duniyAnA vaibhavane kSaNIka ane dhumADAnA bAcakAvat mAnI dhaMdhAmAMthI kAraka thaI DumasanA petAnA vijaya bAganAM baMgalAmAM ekAMta jIMdagInuM sukha meLavavA ane paramA mAnA ahAnIza vicAramAM rahevA temaNe zarUAta karI hatI.. hAthe te sAthe. pApane ThelavA tathA pApane avakAza na maLe teTalA sArU puNyanAM kA mene dharmaAdeza meTAmAM moTAM kAmemAM gaNe che paraMtu je puNya garva Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zeThe dharmacaMda udayacaMdanuM saMkSipta janma vRttAMta. rahIta athavA huMpaNanI yatakIcIta paNa lAgaNIthI karavAmAM Ave che te puNyanuM phaLa zAstrakAre kahe che ke karanArane karmabaMdhana karatA thaI paDe che, mATe ja "gupta dAna" zreSTha gaNavAmAM AvyuM che. lokanI vAha vAha mATeja jeo puNya kare che teo potAnA hAthathI eka pAI paNa cheDI zakatA nathI ane tevA sukha mANasonA maraNa pachI temanAM saMtAna mAtra kIta upara najara rAkhI kIrtI dAna kare che. je vadhu karmabaMdhana kare che. bAvI jAtanuM puNya dharmanA garbhamAM tallIna thaelAe pasaMda karatA nathI ane tethI ja "hAthe te sAthe"nA niyamane svIkArI potAnI meLe ja sukabhAino paiso dharma bhAge khace che. A dharmavIra zeThano e siddhAMta hato ke puNya karavuM te AtmAnA udAra arthe che, ne AtmA ghaTa ghaTamAM. vyA hovAthI anyane ApavuM che temAM ja ApaNa agara AtmAnA aMzane ja ApavAnuM hovAthI pitAne madada karI emAM phulAvAnuM nathI paNa ete dharma ja che. A guDha siddhAMtane anusarIne ja temaNe je je sakhAvate karelI che te te saghaLI "gupta dAnanA niyama mujaba karelo che, ane tene manI tevI sakhAvate viSe amArI jANamAM je je kAMI AvyuM che te te sakhAvatenA "pAtra mAraphate Avela hovAthI te khullI pADavA amo icchatA nathI. bhavi jI kevA hoya che. A paMcamaArAmAM je je bhavi gaNAya che tenAM saghaLAM cinha ApavAno A jago nathI chatAM sAdhAraNa rIte lokomAM ema manAya che ke bolatAM cAlatAM bujhAya te bhavi jIva kahI zakAya. A pramANe A dharmavIra zeTha dharmanAja dhyAnamAM taMdurasta tabIyata chatAM vaLate dIvase ja svargavAsI thayA hatA. 54 varSanI umare vastAra vADI tathA dunIyAno lIlA vistArI dharmane sAthe leI "arihaMta" "arihaMta" nA mAMgalIka nAmoccAra sAthe A pradagalane temane amara AtmA tajI cAlyo gayo hane. AvA purUSe komamAM utpanna thAya te komanI unnati thAya ja, paraMtu asesa ke AvA bhavi AtmAo lAMbu AyuSya bhogavI zakatA nathI. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha dharmacaMda udaya'danuM sakSipta janma vRttAMta, chabI ApavAnuM kAraNa, . lokomAM sAdhAraNa rIte manAya che ke " anna tevo oDakAra " ne -darzana tevI prasannatA A niyamane lIdheja mahAtmAonI, bI ApaNe ApaNA dharAmAM DhAMkIe chIe ke jemanAM maMgaLamaya darzana thatAM sarva vighnA nAza pAme pazu tevI chabIonA abhAve atyAre ApaNA dezamAM kALa baLane lIdhe tathA jamAnAnI Drezanane vaza thayuMne evA nara nArInI chIe ApaNA gharamAM dAkhala thaelI che ke jemanA darzana mAtrathI prakAttara parIyA taravAnA teA rahyA paNu prakAtarane eka bAMtere parIyA rasAtALa jAya. AvI chIe karatAM AvA dharmavIrAnI cha bIe je temanA jIvana caritrA sAthe ApavAmAM AvatI hAya te temanI mAtra mukhamudrA jovAthIja temanAM cAritranI Abehuba manamaya mUrti ApaNA AMtaracakSunI samIpe khaDI thai jAya ane tevI maMgaLamaya mUrtinI jhAM khIja karavAthI ApaNAM tamAma pApAne nAza thAya. ApaNe mUrtIpUjA chaie ane tenu rahasya jevu ApaNe samajIe chIe tevuM anyadharmAM samajatA na hovAthI te araNyamAM rUdana karyAMja kare che, paraMtu A paNA tIrthaMkara bhagavAneAnI mUrti mAtranA darzanathI ApaNe janmAMtarAnAM pApote khapAvIe chIe tevIja rIte AvA dharmavIra zrAvakanI mInA darzanathI paNa ApaNA carItramAM ApaNune pheraphAra karavA garbhIta mAdha maLe che, ane teTalAja mATe A mahAna purUSanI dharmamaya jIMdagInu TuMka vRttAMta ane temanA sthuLa dehanI kAMika pratiti karAvavA temanI maneha cho ApI ame svAmI bane temanA unnatta jIvanamAMthI amuka tatva pazu gRhaNu karavAnI prArthanA karIe chIe. . 13 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAddhavidhi bhASAMtara samAlocanA. lekhaka suni buddhisAgarajI, mu. mesANA. zrI tIrthaMkara mahArAjAe bhavyAtmAnA hitArthe samavasaraNumAM besI pAMtrIsa vANI zuyukta vigana ane zrAddhadharmanA prarUpaNA dravya kSetrakALa bhAvayukta karI che, zrI tIrthaMkaranI vANI samudra jayaMvat pAra che. kaMrmavallI ThaMDaka tIrthaMkaranI vANInuM gaNuMdharAe karNasaMpuTa dvArA pAna karI dvA dazAMgInI racanA karI ane mUtrAdi rUpe prasarI bhavyAtmAonA hradayamAM zivavadhavaramALA pe gavarAI, pracIna sUtronA anusAra pUrvAcAryoe sUtranAM rahasya kheMcI graMtharUpe prabhuvANIne phelAve karyo, te paikI zrAddhavidhi nAmane graMtha jAve. A atizaya upayogI caMtAmaNI ratna samAna graM thanA kattA kAvA lAgyo che. temane vRttAMta nIce mujaba paTTAvalImAM ApyA che. bAvaNNorayaNasehao // 52 // zrImunisuMdarasUripaDe vicArAyanaH zrI rata zekharasUriH vi. sapta paMcAzat adhika caturdazazata 1457 varSe kacizcadvipaMcAzat adhikajanma triSaSTyadhike 1463 vrataM ( dIkSAgrahAtA ) azotyadhike 1483 paMDitapadaM trinavatyadhike 1493 vAcakapadaM dvayuttare paMcadazazata 1502 varSe sUripadaM saptamAadhika 1507 po0 vadiSaSTho 6 dine svargaH staMbhatIrtha yAMnAcA bhaTTena bAlasarasvatI te nAmadattaM tat kRtAgraMthAH zrAddhapratikramaNadRtiH zrAddhavidhisUtravRttiH AcArapradIpazceti. zrI vIraparamAtmAnI bAvanamI pATe zrIratnazekharasUri thayA. temane janma vi. 1457 vA 14para mAM thayA lekhAya che. vi. 1463 mAM dIkSA sIdhI, 52 bAvananI sAlamAM janma thaye! hAya teA agIyAra varSe dIkSA lIdhI, pahelAM agIAra varSe dIkSA apAtAM leAkApavAdane AcAryAM gaNutA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAddhavidhi bhASAMtara samAlecanA. nahAtA te A uparathI siddha thAya che, sattAvananI sAlamAM janma thaye gaNIe te cha varSe daukSA grahaNu karI sabave che. savajAmyuM--e uparathI siddha thAya che ke, laghu vayamAM dIkSA patra thI ziSyA mahA vidAna thai zake. dIkSA lIdhA bAda voza varSa pachI pAMDatapada ( panyAsa ) grahaNa karyuM eTale ekatrIsa varSanI umara thaye te vahavat grahaNu karyuM. prathamanA munivare| sa MgIna zAstrAbhyAsa karI paMkitapatra grahaNa karatA hatA. sa. 1493 mAM vApar lIdhuM. sa. 1502 mAM jhera lIdhuM. sa 1517 nA pAsa vadI chaThThanA rAja svargagamana karyuM. temanA vakhatamAM eTale 1508 nI sAlamAM luMkAmata nIkaLye, vedharI te (. 1533 nI sAlamAM thayA, prathama vedhArI martta nAmane thayA. teNe sinapratimAruM utthApana karyuM. A mahAn ca nAnA upara meTA upakAra kayAche, A graMthamAM zAvakanAM dareka dharma tyeno samAveza thAya che, 1 dina kRtya, 2 ratrikRtya, 3 parvakRtya, 4 cAturmAsikakRtya, 5 vArSikatya, huM janma kRtya. A cha bhAganuM savistara yathAyeAgya A graMthamAM varNana karyuM che. nA AdhumAM zrAvakanA ekavIsa guNa upara savistara upayegI sArI vyAkhyA karI che. zrAvake prabhAtamAM uDI zuM kRtya karavuM? kevI rIte uThavuM ? tenuM byAna sArU ApyuM che. te uparathI ema siddha thAya che ke, cAyoM svarazAstramAM paripUrNa kuzala hatA bhane yogavidyAmAM pazu rAha darA: caMdrapAlI, sUryanA ane jINuLA A traNanA vahevAthI zuM zuM phaLa thAya? te A graMthamAM darzAvyuM che. sakrAMtiemAM paNa nADIvananuM phaLa dazAvyuM che tethI jyAtiSya zAstramAM gavAyo mULa durAjI hatA. te jainanA jyotiSpa zraMtho uparathI siddha thAya che. hAla jyoti vidyA lupta prAya: thai che, ane thatI jAya che. tene uddAra thAya te sArU. ane banAvavAMpa nIkaLe tema jene pravRtti karaze, AgaLa navAra vigere jApa kevA Asane karavA. tenuM varNana karyuM che, vigere prabhAta kRtyane samAveza sAcu karyo che te jina maMdira kevI rIte karAvavuM. devadravyanuM rakSaNa karavuM, devadravya bhakSaNuthI thatI hAni vigerenuM varNana sArU - 15 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAddhavidhi bhASAMtara samAlocanA. -~-~ ~ ~~-~~-~karyuM che, te vAMcavAthI mAluma paDaze. gurUvaMdana gurU AzAtanA parihAranuM, tathA vyAkhyAna sAMbhaLavAnuM, tathA bhejanA kRtyanuM varNana sUkSma buddhithI karyuM che. zrAvake kevA vyApAra karavA ane kevA vyApAra karavA nahIM, tathA nokarI khetInuM khyAna A graMthamAM ApyuM che. patra 280 meM nyAya ane anya upara be mitronuM caritra varNavyuM che, patra 316 meM se mUkhanuM varNana karyuM che te rasika ane vAMcavA lAyaka tathA dhyAna ApanAra che. zrAvakane kevI nItithI cAlavuM tene mArA saMpUrNa A graMthamAM che. mATe zrAvaNa nItirAne paNa A graMthamAM samAveza karyo che. patra 400thI rAtri nuM varNana karyuM che. zrAvakanAM keTalAM paDyuM che. ane te parva divasomAM kema vartavuM. patra 403 thI karyuM che. patra 438 thI zAtumati nuM vivaraNa karyuM che. patra 447 thI varSanuM svarUpa darzAvyuM che. chaThThAmAM mAnuM varNana pAnA. 471 thI che. pANigrahaNanuM varNana patra 480 thI che temAM kanyA ane vara kevAM joIe tenuM khyAna ApyuM che patra 502 meM bhAva zrAvakanA sattara guNo darzAvyA che. aMte vArthe sita darzAvI che. kharekhara A amUlya graMtha che. A graMthane vAMcyA vinA zrAvaka pitAnA kRtyane jANI zakatA nathI. mATe dareka zrAvaka A graMtha vAMce ema IcchuM chuM. ___ ityevaM zrI zAMtiH zAMtiH zAMtiH pramANa patra. jaina patranA adhipati kArabhArI bhagubhAI phatehacaMda taraphathI A graMthanuM bhASAMtara mArI tarapha AvyuM te meM sarva tapAsI joyuM che, bhAvArthamAM bhUla nathI. ekaMdara sArI rIte bhASAMtara thaeluM jaI huM khuza thAuM chuM, dareka leka juja kiMmatamAM A pustakano lAbha leI svakRtya - bhaje teja bhASAMtarane hetu che. temaja bhagubhAi vigere sajjanone hetu che, durva thI rAtiH zAMtiH zAMtiH Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vitarAgAya namaH / zrI zrAddhavidhi. zarUAtamAM TIkAkAra nIcenA loko maMgalAcaraNa kare che ( rAvata vRttA) arhatsiddhagaNIndravAcakamunipraSThAH pratiSThAspada, paJca zrIparameSTinaH pradadatAM proJcairiSThAtmatAm // dvedhA paJca suparvaNAM zikhariNaH prodAmamAhAtmyatazcetazcintitadAnatazca kRtinAM ye smArayantyanvaham // 1 // je, paMDitone potAnI lokottara vaDAithI devatAnA pAMca merUne ane manovAMchita vastunA dAnathI pAMca kalpavRkSone hamezAM smaraNa karAve che, te yazakIrtinA sthAnaka bIarihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane munivarya e paMca parameSTI ArAdhaka evA bhavya jIvone ghaNI ekatA Apo. pAlAA have TIkAkAra maMgalAcaraNa pUrNa karIne AgaLa zuM karavAnuM che te kahe che. (sArtha vRtam) zrIvIraM sagaNadharai, praNipatya zrutagiraM ca sugurUMzca // vidyumi paza-vidhavA jirit 2 | bhagavAna zrI mahAvIra svAmI, maitamAdi gaNadhara, kRtavANI (jinabhASita siddhAMta) ane chatrIza guNanA dhAraka evA mahArA sagurU e sarvane bhAvathI vaMdanA karIne pote racelA "zrAddhavidhi prakaraNanI lezamAtra vyAkhyA karuM . te 2 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (have TIkAkAra TIkA karavAnuM kAraNa kahe che.) yugavaratapAgaNAdhipa-pUjyazrIsomasundaragurUNAm // vAritaratva, vArtha vati || || yugapradhAna; tapAgacchanA AcArya ane pUjya zrI somasuMdara gurU - hArAjanA vacanathI kevaLibhASita tatvane jANa thayela huM, temanA vacanathIja bhavya jIvonA hitane artha vyAkhyA karuM chuM. te 3 che . (mUtrajAthA.) sirivIrajiNaM paNamima, suAu sAhami kimaksiTrAvihiM / / rAyagihe jagaguruNA, jaha bhaNi abhayapuTheNaM // 1 // bhAvArtha-kevaLajJAna, azokarakSAdi ATha prAtihArya, vANInA pAMtrIsa guNe ItyAdi aizvaryathI virAjamAna zrI vIrajinane mana, vacana, kAyAvaDe bhAvathI vaMdanA karIne, rAjagRhI nagarImAM abhayakumAranA pUchavAthI zrI vIra bhagavAne je rIte upadeza karyo hato, te rIte siddhAMta vacanane ane guru saMpradAyane anusarI zrAddhavidhi (zrAvakonI sAmAcArI) TuMkamAM kahuM chuM. 1 ahiM zrI mahAvIra svAmIne "vIrajina evA nAmathI oLakhAvyA che, tenuM kAraNa e che ke -karmarUpa zatruone samULa ucheda karo, tapa syAthI zobhavuM vagere kAraNathI vIra kahevAya che, ane rAgAdikane jItanAra tethI jina kahevAya che. vaLI kahyuM che ke -je mATe karmanuM vidAraNa kare che, ane tape karIne zobhe che, te mATe vIrya ane tapasyAthI virAjamAna bhagavAna vIra kahevAya che. vaLI zAstramAM paNa traNa prakAranA vIra kahyA che. "1 dAnavIra, 2 cuddhavIra ane 3 dharmavIra' A traNe prakAranuM vIrapaNuM bhagavAnamAM hovAthI emane vara kahe che. kahyuM che ke-(vArSika dAnanI A vakhate) kroDa sonaiyAnA dAnathI jagatane viSe darizcane mithyA karIne ane thAta kahevA mAtra dAritrya rAkhInemahAdikanA kuLamAM thaelA ane keTalAka garbhamAM (sattAmAM) paNa rahelA caLakatA (karmarUpa) zatruone haNIne, temaja phaLanI vAMchA nahi rAkhatAM koithI karAya nahi evI mokSane ApanArI tapasyA karIne je traNa prakAranI "vIra' padavInA dhAraka thayA, eTale bahu dAna devAthI dAnavIra thayA, rAgAdika zatruone mULa sahita haNavAthI Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuddhavIra thayA, ane mahA tapasyA karavAthI dharmavira thayA; te traNe jagatanI gurU zrI mahAvIra jayavaMtA varte. ahiM 'vIrajina" A padathI 1 apAyApagamAtizaya, 2 jJAnAtizaya, 3 pUjAtizaya ane 4 vacanAtizaya A cAra atizaya zrI vIra bhagavAnane viSe che ema kahyuM. have eka gAthAe karI A pustakanA vibhAga saMbaMdhI kahe che. - ( kUdAI. ) ri-tti-uda-carama-sI-uchara-navA-vArANuM che. auruprdA, raviNa majAti 2 // - bhAvArtha-1 dinakRtya, 2 ratrikRtya, 3 parvakRtya, 4 cAturmAsikRtya, 5 vArSika karyo ane 6 janmakaya; ema A che bhAga zrAvaka jana upara upakAra karavAne mATe A "zrAddhavivi' graMthamAM varNavAmAM Avaze. 2 . . Ama pahelI gAthAmAM maMgala ane bIjI gAthAmAM graMthane viSaya kahIne, have je lAyaka hoya tene ja vidyA, rAjya ane dharma e traNa vastu prApta thAya che mATe zrAvakadharma AdaravA lAyaka koNa yogya che te viSe kahe che: - sahaja kuLa, madAra vinima nayamaggaraI taha daDha-niyavayaNAThiI viNidiTho // 3 // bhAvArtha-1 bhadraprakRti, 2 vizeSanipuNamiti, 3 nyAyAmArgarati ane 4 draDhanijavacanarithati jeNe prApta karI che e purUSa zrAvakapaNAne cogya che. . 3 thI - 1 bhadrakaprakRti eTale bhadraka svabhAvano eTale koI vAtamAM pakSapAta na rAkhatAM madhyastha rahI najIvI bAbatamAM kadAha na rAkhe te kahyuM che ke 1 miyAtI upara dRSTi rAga rAkhanAra, 2 dhamano hevI, 3 bilakUla mUDha ( jaDamati ) ane 4 pUrvavyudrAhita eTale gurUno lAbha thayAM pahelAM ja jenuM citta koi matavAdIe ekAMtavAdamAM khoTuM samajAvIne daDha karyuM hoya te, e cAra purUSo dharma pAmavA lAyaka nathI. mATe je madhastha ( koI mata upara pakSapAta na rAkhanAro) hoya, teja dharma pAmavA yogya jANo. 1 daSTirAgI dharma pAmI zakato nathI, tenA upara eka draSTAMta che ke jema Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanabhAnu kevaLIne jIva pUrva bhavamAM vizvasena nAmA rAjaputra hatA. te trIDInA bhakta thayo. tene gurUe dhaNIja mahenatathI pratimASyA, ane aMgIkAra karelA samakitane viSe dRDha karyo; te paNa pUrva paricita trida DInA vacanathI pAcho tenAmAM TirAgane udaya thayA. tethI pUrve pAmeluM samakita vamIne te anaMtA kALa sudhI saMsAramAM bhamyA. 2 dharmanA dhI dharma pAmatA nathI, tenA viSe kahyuM che ke--jema bhadrabAhu svAmInA bhAI varAhamihira dharmane dveSI hovAthI pratiSedha na pAmatAM saMsAramAM bhamyA. 3 mUDha eTale je gurUnA vacanane bhAvArtha jANI zakatA nathI te. enA upara eka gAmaDiyAnA putranA leAkaprasiddha nIce ApelA dAkhalA che: - ' eka gAmaDiyAne putra hatA. te dhaNoja jaDa hovAthI saheja vAtamAM paNa kAMi samajate naheAte. eka divase rAjasevAne arthe tenI mAtAe tene zIkhAmaNa ApI ke, he putra ! darabAramAM vinaya karavA. " putre pUchyuM, " vInaya te zuM ? mAtAe kahyuM. " juhAra karavA, nIcu joine cAlayuM, ane rAjAnI marajI mAphaka vanvuM vagere vinaya jANavA. " pachI te eka vakhata rAjyasevAne arthe jyAM darabAra hatA, te nagara tarapha nokanyA. mArgamAM zikArI loko haraNanA zikAra karavA sArU tAkIne gupacupa beThA hatA, eTalAmAM pelA gAmaDiyAnA chekarAe temanI Agala jai mhArTa sAthe ' bhASA, jIhAra !. 2 ema kahyuM. te zabda sAMbhaLatAMja AsapAsa AvelAM haraNa nAsI gayA. tethI gusse thayelA zikArIoe tene ghaNAja bhArayeA. pelA cheAkarAe kharI vAta hatI te kahI tyAre temaNe tene DayA, ane kahyuM ke, " evuM kAma dekhAya tyAre chAnuM javuM. " AgaLa jatAM dhAbIone dekhI te ceAranI mAphaka javA lAgyA. te dhAbInAM lUgaDAM ceree pahelAM cAyA hatAM, tethI temaNe cAra jANI pelA chokarAne pakaDayo. teNe kharI vAta kahI tyAre dheAbIe tene kahyuM, " are mUDha ! AvA avasare ' pANIvaDe dhaNuM ja dhovAi gayAthI zuddha thAe ' ema kahavuM. AgaLa jatAM kheDuta leAkeA khetaramAM dhAnya vAvatA hatA, te dekhI pelA okarAe dhobInA kahevA pramANe kahyuM ke, pANIvaDe dhaNuM ja dhAvAi gayAthI zuddha ca. '' te sAMbhaLI kheDDatAe aMte ghaNAja bhAra . k . " (6 4 rw Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. A "" "" bhArayeA. chevaTa teNe kharI vAta kahI, tyAre kheDutAe tene cheDayA ane kahyuM:-, AvA avasara upara ' ghaNu" dhaNu thA ' ema kahevuM. gaLa jatAM 'maDaduM joi pelA chokarAe huM ghaNuM ghaNuM thAo ''ema kahyuM. te sAMbhaLI maDadAne pahAcADanArA leAkAe ( samazAnIyA ) tene kahyuM ke, " evuM na thAo ema kehavuM. AgaLa jatAM vivAhanA prasaMge evuM na thAe ' ema kahevAthI tene ghaNe! mAra paDayA, ane zIkhAna macchu maLI ke, " evA avasara upara 'hammezAM emaja thA ema kahevu AgaLa jatAM hAtha pagamAM meDIthI baMdhAyelA eka kedIne joine teNe kahyuM ke, " hammezAM emaja thA. " te sAMbhaLI pelA baMdIvAte ene zIkhAmaNu ApI ke, " evu dekhI * zIghra chuTI jAe. ' ema ka hevuM " pachI keTalAka loko maitrI karatA hatA, temane .. . joi pelA chokarAe ' zIghra chuTI jAo ' ema kahyuM, tyAre temaNe tene dhA mAra mArIne cheDI dIdhA. pachI te eka saradAranA putranI cAkarI karavA rahyA. eka vakhata ghaNA dukALa paDayA, tyAre dhaNA dhAnyanA abhAvathI saradAranA putranI strIe rAbaDI taiyAra karI ane peAtAnA patine khelAvavA mATe pelA gAmaDiyAnA chekazane kahyuM. te vakhata saradAra putra sabhAmAM beThA hatA. tyAM AvI pelA jaDa puruSe khUma pADI ke " rAkhaDI taiyAra thai che. " AthI zaramAyelA saradAra putre tene ghaNA mAryo, pIyA, ane kahyuM ke, " AvI vAta avasara joine kAnamAM kahevI. ' pachI prabhAta samaye saradAra putranA dharamAM Aga lAgI tyAre pelA mUkhAe ekAMta ' maLI, dhaNI dhIrajathI saradAra putranA kAnamAM pelI vAta kahI. eTalAmAM ghara baLI gayuM. tyAre saradAra putre tene zIkhAmaNa ApI ke, " evuM kAMi thAya te turataja ApaNe tenA upara dhuLa, pANI vigere nAMkhavu. eka vakhata sa radAra putra nhAI dhAi peAtAnA mAthAnA vALane sugaMdhI dhUpa detA hatA, tyAre potAnA zeThanA mAthA upara dhumADe joI pelA e mUDhe "" hAya hAya " karI ghaNI utAvaLathI peAtAnA zeThanA mAthA upara chANu ane dhaLanA ( TApalA ) nAMkhI pANI reDayuM. evA mUDha puruSa zikhAmaNane lAyaka nathI. 4 pUrvayuddhAhitamAM gAzAlake niyativAdamAM dRDha karelA niyatina " Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAdI vagerenA A dAkhale jANavA. AvI rite cAre puruSo dharmane lAyaka nathI paNa ArdrakumArAdikanI peThe je puruSa madhyastha hoya, athAt jete koiNu mata upara rAga athavA dveSa nathI, teja puruSa dharma pAmavAne lAyaka jANuvA, mATe mULa gAthAmAM 'bhadrakaprakRti ' hAya teja dharmayAgya ema kahyuM che temaja 2 vize. Sa nipuNamati eTale heya ( tyAga karavA ceAgya ) ane upAdeya ( AdaravA ceAgya ) vastuomAM ze! taphAvata che, te jANavAmAM jenI mati nipuNu hAya, teja dharmane lAyaka jAgruve, teTalA mATe upara kahelA gAmaDiyAnA putra jevA mUDhane dharmaneA adhikAra nathI. tathA vyavahAranI zuddhi rAkhavI vigere nyAyamArga upax jene dhaNI abhiruci hoya, paNa anyAya mArga upara bilakUla na hoya te 3 nyAyamArga rati ane potAnuM vacana pALa vAnA kAmamAM jenI dRDha pratijJA hoya te 4 nindvavacana sthitie banne puruSa dharmane lAyaka jANavA. 1 bhadrakaprakRti, 2 vizeSa nipurNamati, 3 nyAyamArgarati ane 4 dRDha nivacana sthiti; A upara kahelAM saMAra vi zeSaNAmAM AgaLa zrAvakanA ekavIze guNenA samAveza karavAmAM AvyA che: zrAvakanA ekavIza guNa: 1 akSudra ( udAra dilane ), 2 rUpavAn ( jenAM aMgopAMga tathA pAMce iMdriyA vikAra rahita sArAM che eve ), 3 prakRtisAmya ( svabhAvathIja pApakarmathI dUra rahe tathA cAkara vagere loko jenI rAjI khuzIthI sevA cAkarI karI zake evA ), 4 lokapriya ( dAna, zIkSa vinaya vAgere guNaeNAthIlokonA manamAM prIti utpanna karanArA ), 5 akrUra (manamAM sakleza na rAkhanArA ), bhIrU (pApathI ane apayazathI Dara rAkhanAre), 7 azaH (kAne ThaMge nahIM eve), sadAkSiNya (koi kAMi cIja mAge te tenA pRcchAbhaMga na thave! joie' evA Dara rAkhanArA), 9 lajjvaLu (manamAM zuMrama hAvAthI khATA kAryane varjanArA ), 10 dayALu, 11 madhyastha ane se mya draSTi, (etA purUSa dharmatatvatA jAgu thai deSatA tyAga kare che.) 12 gugurAgI ane nirguNunI upekSA karanArA, 13 sahatha ( dharma sabaMdhIja vAta jene priya che evA ), 14 supayukata (jene! parivAra zIlavata Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane uparInI marajI mAphaka cAlanAre che evA ), 15sudIrdhadarzI (duradardI hAvAthI gheADI mahenatamAM ghaNuM lAbha thAya evuM kArya karanArA ), 16 vizeSajJa (pakSapAtI na hovAthI vastunI aMdara rahelA guNu deSone yathArthapaNe jANanArA ), 17 bRhrAnuga (dIkSa paryAyavRddha, jJAnavRddha ate vayevRddha, emanI sevA karanArA ),18 vinIta ( ApaNA karatAM jemAM vadhAre guNu hoya, tenuM AdaramAna karanAre ), 19 kRtajJa ( ApaNA upara karelA upakArane nahI bhUlanArA ), 20 parahitArthakArI ( kAMi lAbhanI AzA na rAkhatAM pArakuM hita karanAra ) ane 21 la%0lakSa ( dharmakRtyanI khARtamAM jete sArI zIkhAmaNu maLelI che evA ), A ekavIze guNNA upara kahelA bhadraka prakRti vagere cAra vizeSaNAmAM ghaNAkharA sa mAi jAya che; te nIce pramANe: je mAsamAM (1) bhadraka prakRti hoya, tenAmAM ghaNuM karIne akSudra paNuM, 3 prakRtisAmyapaNuM, pa akrapaNuM 8 sadAkSiNyapaNuM, 10 dayALupaNuM 11madhyastha sai:myadraSTipaNuM, 17 vRdghAnugapaNuM ane 18 vinItapaNuM' e ATha gu aa dekhAya che. je mAsa vizeSa nipuNumati hAya, tenAmAM rUpavAn paNa', sudIrghadarzIpaNuM ane, vizeSajJapaNu, 19 kRtajJapaNuM, 20 parahitAcaikArIpaNa ane 21 labdhalanapaNu e cha gu! prAye jovAmAM Ave che. je mANasa (3) nyAyamArgarati hAya, tenAmAM huM bhIrUpaNu, 7 azahaMpaNa, 9 lALupaNu, 12 gugurAgI paNuM ane 13 satkathapaNuM e pAMca guNe ghaNu karIne dekhAya che. je mANasa (4) draDhanijavacanasthiti hAya, tenAmAM 4 lokapriyapaNuM ane 14 supanayuktapaNu e e gu! prAye jovAmAM Ave che. mATe mULa gAthAmAM zrAvakonA ekavIza guNAne badale cAra vizeSaNAthIcAraja guru grahaNa karyA che. je mAsamAM 1 bhadrakaprakRtipaNuM, 2 vizeSanipuNumattiparlR ane 3 nyAyamArgaratipaNu e traNa guAA na auAya, te kevaLa kadAcaDhI, mUDha tathA anyayI hovAthI zrAvakadharma pAmavA cegya nathI. tathA je 4 - pratijJa na hoya, te kadAca zrAvaka dharmane aMgIkAra kare, te paNa jema raMga lokonI maitrI, dhelA mANusane sAro veSa ane vAMdarAnA gaLAmAM 7 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paherAvele hAra, e ghaNI vAra TakI zakatAM nathI, tema te mANasa paNa - yAvacchava dharma pALI zakato nathI. mATe je mULa gAthAmAM kahelA cAra guNadhArI heya, teja jema sArI taiyAra karelI bhIMta citrAmaNane, majabUta pUre pAye mahela caNavAne ane tApa vigere daIne cokhkhuM kareluM sonuM mANikya ratnane lAyaka che, tema te mANasa paNa zrAvaka dharma pAmavA gya che. vaLI te ja mANasa cullaka vigere daza daSTAMtathI durlabha evuM samakitAdika, sadgara vigere sAmagrInA - gathI pAme che ane zukarAne jema pUrvabhave pALyuM tema sArI peThe pALe che. zuka rAjAnI kathA bharatakSetramAM pUrve koI ThekANe bhaLI na zake evI dhAnyanI saMpadAne sAre pAka dharAvanArUM kSetra heya nahI ! evuM kSitipratiSThita nAmA prasiddha nagara hatuM. je nagaramAM kharzane viSeja nirbizapaNuM (kura ghAtakIpaNuM] haLane viSeja kuzaLatA (leDhAnI phAla) jaLane viSeja jaDatA ane puSpane viSeja baMdhana hatuM, paraMtu nagaravAsI janomAM koI paNa kara, kuzIla, jaDa ane baMdhanamAM paDeluM na hatuM. te nagaramAM kAmadevanA sarakhe rUpavaMta ane zatruone saMhAra karavAmAM agni samAna e Rtudhvaja - jAne putra mRgadhvaja rAjA rAjya karatuM hatuM. rAjalakSmI, nyAyalakSI ane dharmalakSmI e traNe strIoe ghaNuM harIphAIthI te rAjAnuM pitAnI meLe ja pANigrahaNa karyuM hatuM. vakhata jyAre loko ghaNuM karIne ramata gammatamAja rasa cAkhatA rahe che, tevI vasaMtaRtu AvatAM, mRgadhvaja rAjA ataHpuranA parivAra sahita nagaranA udhAnamAM gaye. jema hAthI hAthaNuonI sAthe rame che. tema mRga dhvaja rAjAe potAnA aMta:puratI sAthe jalakrIDA vigere jAta jAtanI krIDA karI. te udhAnamAM bhUmI rU5 strInuM jANe oDhavAnuM chatraja hAyanI ! evuM suMdara AkAranuM vakhANavA lAyaka eka AMbAnuM vRkSa hatuM. te joI ne mRgadhvaja rAjAe vidhAna saMskAra hovAthI tenuM nIce pramANe varNana karyuM. pRthvInA kalpavRkSa rUpa che AmravRkSa! hArI chAyA jagatane ghaNuMja priya lAge che, pAMdaDAMne samudAya ghaNuM mAMgalika gaNAya che. A pra Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyakSa dekhAte hArI maMjarI (mahera) samudAya jenI barAbarI koI paNa karI zake nahIM evAM phaLanI vRddhi kare che, ane hAra AkAra jetAMja mANasanA manane Akapa le che temaja te amRta samAna madhura rasavALAM phaLa Ape che, mATe DeTA mahetA vRkSomAM ame tane nakkI checha gaNIe chIe. zobhAya evA he AmravRkSa ! pitAnAM pAna, phUla, phaLa, kASTa chAyA vagere sarva avayae karIne sarva jI upara paropakAra karavAmAMja maMDI rahelA evA hArA karatAM bIjo koNa vakhANavA yogya che ? je pitAne AmravRkSa samAna kahevarAve che, evA heTA vRkSane ane tenAM vakhANa karanArA, pApI mithyAvAdI maheTA mahetA kavine paNa dhikkAra thAo." A pramANe AmravRkSanI prazaMsA karIne, jema devatA kalpavRkSanI chAyAmAM bese che. tema mRgadhvaja rAjA AdarathI aMtaHpuranA parivAra sahita AmravRkSanI zitaLa chAyA nIce beThA. mUlyathI heTa ane maNiratnAdi vastunI ghaTanAthI sArabhUta evo zRMgAra karela hovAthI jANe mUrtimAna zRMgAra rasa ja heyanI! evI pitAnI aMtaHpuranI strIone joIne mRgadhvaja rAjA AzcaryathI vicAra karavA lAgyuM ke, "jANe pRthvImAMthI sAra sAra strIratna joine kADhelAMja heyanI! evI aMtaHpuranI strIo ane maLI, mATe mahArA upara daivanI heTI kRpA che. strIo te ghera ghera che ja, paNa mArA jevI suMdara strIo to bIjA koIne tyAM bhAgye ja haze. ThIka che! tArAo te caMdramAnI ja strIo heya, bIjA grahonI kyAMthI heya!" jema comAsAmAM AvelA purathI nadI bahAra uchaLe che, tema mRgavaja rAjAnuM mana paNuM ghaNuM mahaTAIthI saheja Ave evA ahaMkArathI uchaLI jAya che eTalI vAramAM AMbAnA vRkSa upara beThele eka suMdara piopaTa avasara joI bolanArA paMDitanI peThe eka vAra belyo ke -"mana kalpita ahaMkAra kayA kSudra prANIne paNa nathI hoto ? juo, rakhe AkAza ApaNuM upara paDe ! evA DarathI TIMTaDI paNa pitAnA paga uMcA karIne suI rahe che." A sAMbhaLI rAjAe vicAra karyo ke, "are! A pipaTa ke dhITho Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che! aDakAra karanAra evA mate e taddana tuccha kema karI nAMkhe che? athavA e paMkhInI jAta e je kAMi le che, te ajAkRpAlu, kAkatAlIya, bhruNAkSara ane khatibilva evA nyAyathIja sAcA jevuM lAge che. bAkI manamAM kAMI paNa matalaba na rAkhatAM e pepaTa svabhAvathIja upara kaheluM vAya khelyA Daro. ' t .. mRgamaja rAjA Ama vicAra kare che, eTalAmAM pharIthI pApaTa eka anyAkti meklyA ke:--(A vAkyamAM deDakA pUche che ane haMsa uttara Ape che.) (savAla) "huM pakhI ! tuM kayAMthI Avye ? '' (javAba) "huM mhArA sarovaramAMthI AvyeA. " (savAla) te saravara keTaluM mhoTuM che? '> (javAba) "dhaNuM mhATu che." (savAla) "kema mhArA ghara karatAM paNa sarovara mhoTu che?" (javAba) dhaNuMja." te sAMbhaLI deDakeA najIka beThelA haMsane gALA devA lAgyA ke, "are pApI! tuM mhArI AgaLa kema mithyA vacana khele che? dhikkAra thAe tane !' A uparathI hu Msane te halako prANI cADu kAMi maLe, topaNa dhaNe! ahaMkAra kare che. " eTalu ja samajI levuM ucita che." A anyAkti-sAMbhaLI mRgadhvaja rAjAe vicAra karyo ke, anyakti kahenArA e pApaTe nakkI mane kUvAnI aMdara rahenArA deDakA jevA jANyo, mATe mane kAMI Azcarya upaje che ke, munirAjanI peThe e uttama popaTa paNa nAnI che. " rAjA manamAM evA vicAra kare che, eTalAmAM pharIthI pe|paTa khelyuM ke "bhUkhanA saradAra evA gAmaDiyAnuM A te kevuM gAmaDiyApaNuM ! ke, jethI e potAnA gAmaDAne svargapurI samAna gaNe che! jhUMpaDIne vimAna jANe che! pAtAnA khAvAnA anna pAnane amRta mAne che! paheravA ane eDhavAnAM lUgaDAMone drivyavastra samaje che! potAne IMdra mATe che ! ane pAttAnA sarva parivArane devatA mAphaka dekhe che; " te 1 acAnaka bakarInuM AvavuM ane taravAranuM paDavuM. 2 kAgaDAnuM esavuM ane tADanuM paDavuM. 3 kAmAM rahenArA dhuNu jAtinA kIDAnuM kAtaravuM ane temAM akSarAnA AkAranI AkRtI thavI. 4 TALavALA mANusatuM vRkSanI nIce besavuM ane tenA mastaka upara khIlInA phaLanuM paDavuM. 10 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ r sAMbhaLo mRgadhvaja rAjAe manamAM vicAryuM ke A mahA paMDite mane gAmaDiyA mAphaka gaNyA tethI mane ema lAge che ke, kadAca A mhArI - ta:puranI strInA karatAM paNa vadhAre suMdara strI kAI khIje sthaLe huze. mRgadhvaja rAjA evA vicAra kare che, eTalAmAM te suMdara pepaTa rAjAnuM mana taNIne pharIthI ehyo ke:"ThIka ja che, adhurI vAta kahevAthI mANasane AnaMda thatA nathI ? he rAjana ! jyAM sudhI tuM mAMgali RSinI putrIne joiza nahIM, tyAM sudhI tuM potAnA aMtaHpuranI strIone manehara mAnIza. traNa lAkamAM sudara ane sarva avayavoe pUrNa evI te putrIne sajIne vidhAtAe Aja sudhI karelI suSTinI mahenatane badale meLabyo, jeNe te putrI dekhI nathI, tenuM jIvata mIthyA che ane jeNe joyAM chatAM paNa tene AliMgana karI nathI, tenuM jIvita paN TrAkaTa che. te suMdara putrIne jeNe jo, te bIjI strI upara zI rIte prIti kare? bhramara mAlatInuM phUla cAkhIne khAje ThekANe kadI Asakta thAya ke ? nA, naja thAya. jevI sUryanI putrI kamalamAlA tevI te kamalabhAlA putrIne jo jovAnI athavA paraNavAnI icchA hoya te utAvaLA mhArI sAthe cAla. " ema kahIne te popaTa vRkSa uparathI uDayA. eTalAmAM manamAM ghaNIja utsukatA rAkhanArA rAjAe ekadama khUmA pADI cAkarIne kahyu ke, " re khijamatadArA ! mhArA patrana mAphaka cAlanArA satyAnvaya nAmane dheDe jaladI taiyAra karIne ahiM lAvA !" sekaDe! rAjAe jenA tAbedAra che eve mRgadhvaja rAjA cAkarAe turata palANu caDhAvIne lAvelA dhADA 6para caDhaye ane pApanI pachavADe gaye. jema dUra rahelA leAkAe pepaTa nI vANI sAMbhaLI nahI, tema eka rAjA vinA khIjA najIkrU rahelA koi paNa rAjAnA sevake kAM ajaba kAraNathI te vANI sAMbhaLI nahI. tethI maMtrI vagere loko 'Aje rAjAne zuM thayuM ane e yAM jaze ? ema gabharAIne rAjAnI pachavADe keTalAka gAu sudhI gayA ane pAchA vaLyA pApaTa AgaLa ane rAjA pAchaLa ema ghaNA vegathI cAlanArA te banne jaNA 5vatanI peThe eka kSaNa mAtramAM pAMcasA yeAjana ulladhI gayA. kAi divya prabhAvathI rAjA ane te dheDe eTalA mArga ulladhI gayA, chatAM bIlakula ' 11 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAkyA nahIM. jema karma kheMcAyelo jIva bhavAMtare jAya che, tema vighathI bacAvanAra te piopaTe kheMcAyele mRgadhvaja rAja mahetAM aTavImAM gayo. moTA purUSomAM paNa pUrvabhavane saMskAra kevo daDha rahe che ? ke jethI ThAma ThekANAnI kAMI paNa khAtrI nahIM chatAM mRgadhvaja rAjA popaTanI pAchavADe ! jANe merU parvatanI eka TUMkaja AvI hoyanI ! evuM te aTavImAM kalyANanuM ApanAruM ane divya kAMti dhAraNa karanArUM zrI AdinAthanuM eka suvarNaratnamaya maMdira hatuM tenA kaLaza upara besIne pipaTe madhura vANIthI kahyuM. "he rAjana ! janmathI mAMDIne karelAM badhAM pApanI zuM ? ddhine arthe zrI AdinAtha bhagavAnane vaMdanA kara." popaTane javAnI ghaNI utAvaLa che," ema jANuM rAjAe zIdhra ghoDA uparathI ja bhagavAnane ghaNuM vaMdanA karI. ucitanA jANa evA catura popaTa. rAjAno te abhiprAya jANa tenA hitane arthe pote maMdiranI aMdara jaIne pabhune praNAma karyA jema sArA purUSanA citamAM jJAnanI pAchaLa viveka praveza kare che, tema rAja paNa turata gheDA uparathI utarIne piopaTanI pachavADe maMdiramAM gayo tyAM zrI rUSabhadeva bhagavAnanI ratnamaya ane upamAe rahita pratimA joine mRgadhvaja rAjAe tene vaMdanA karI ane madhura vANIthI sArI stuti karI ane be ka-eka tarapha stuti karavAne viSe ghaNI utsuktA ane bIjI tarapha nipuNatAne abhAva. ema hovAthI mahArUM citta bhaktithI stuti karavA tarapha ane zakti na hovAthI na karavA tarapha kheMcAvAne lIdhe delAyamAna thAya che. tathApi he nAtha! huM yathAzakti tamArI stuti karUM chuM. macchara paNa pitAnI zakti mAphaka AkAzamAM vegathI uDatA nathI ke zuM? aparimita (pramANa rahita) denArA tamane pramANa sahita denArA kalpavRkSa vigerenI upamA zI rIte apAya? tethI tame anupama che, tame koI upara prasanna thatA nathI ane koIne kAMI ApatA nathI, tathApi sarve ke tamArI ArAdhanA kare che, tethI tamArI gati adbhuta che. tame mamatA nahIM chatAM jaganA rakSaNa karanArA ane kaI ThekANe saMga nahIM chatAM jagatanA prabhu kahevarAve che, evA lokottara svarUpanA dhAraka manuSyarUpI tamane mahAre namaskAra thAo." Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgadhvaja rAjAe evI stuti karI, tyAre gAMgali RSi najIkanA AzramamAM beThA hatA temaNe mugadhvaje madhura zabdathI karelI sArI stuti AnaMdathI sAMbhaLI. jANe bIje zaMkaraja heyanI evA jaTAdhArI ane valkala (vRkSanI chAla) paheranArA gAMgali rUSi koI kAraNathI maMdiramAM AvyA ane nirmaLa vighAnA jANa evA temaNe bhaktithI zrI rUSabhadeva ' bhagavAnane vaMdanA karIne manohara, nirdoSa ane navAM turata banAvelAM gadhAtmaka vacanathI bhagavAnanI prArthanA karI. ke "traNe jagatanA nAtha; jethI traNe jagatu upara upakAra thAya evI jazakIrti ApavAne samartha, anaMta jJAna, anaMta darzana vagere atizayothI bhanArA evA che AdinAtha bhagavAna ! Apa jayavaMtA varte. nAbhirAjAnA kula rUpa kamalane vikasita karavAne sUrya samAna, traNe jagatanA jIvone stuti karavA lAyaka, zrI bharUdevI mAtAnI kukSi rU5 suMdara sarovarane viSe rAjahaMsa samAna evA che bhagavAna ! tame jayavaMtA varto. railokyanI aMdara rahelA ghaNuM bhavya jIvonAM citta rUpa je cakravAka (caka) pakSI teno zeka dUra karavAne sUrya samAna, bIjA sarva devanA garvane sadaMtara ukheDI nAkhe evo nirdoSa, nisTIma ane koI jenI barAbarI karI zake nahIM e pitAne mahimA, teja lakSmI, tenA vilAsane artha pite kamalAkara che, evA he bhagavAna. Apa jyavaMtA varta. sarasa bhaktinA rasathI zobhatA ane spardhAthI vaMdanA karatA evA devatAonA ane manuSyanAM mukuTone viSe rahelAM ratnanI kAMti, te rUpa nirmaLa jaLavaDe jovAI gayA che caraNa jemanA ane mananI aMdara rahelA rAga, samUla uccheda karI nAMkhyA che vagere mAla je. maNe dveSa evA he bhagavAna ! Apa jayavatA varto. pAra vinAnA saMsAra samudramAM DUbatA jIvane kinArA upara utAravAne moTA jahAja samAna, sarva strIomAM zreSTa je siddhi rUpa strI tenA priyapati, jarA, maraNa ane ne bhayathI rahita, sarva devomAM uttama evA he paramezvara, yugAdi tIrthaMkara, zrI AdinAtha bhagavAna! tamane namaskAra thAo." gAMgali RSie upara kahyA pramANe AnaMda pUrvaka zrI trabhadeva bhagavAnanI stuti karI ane pachI mRgadhvaja rAjAne Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saraLa svabhAvathI kahyuM. ' Rtudhvaja rAjAnA putrane viSe dhvaja samAna evA huM bhRgadhvaja rAjana ? he vatsa ! tuM mhArA AzramamAM Ava. ThIka thayuM. tuM amArA aNudhAya Avele parANA che, mATe ame amArAthI ane teve hArA Adara satkAra karIzuM. thArA jevA pANA teA bhAgyeja maLe che. '' gAMgala RSinuM evuM vacana sAMbhaLI mRdhvaja rAjA manamAM vicAravA lAgyA ke, A RSi kANu che ? mane dhaNA AgrahathI zA mATe lAve che ? ane paricaya nahIM chatAM e mhArUM nAma ThAma zI rIte jANe che ?'' manamAM e vicAra AvavAthI dhaNA Azcarya SAmelA mRgadhvaja rAjA, gAMgali RvinI sAthe tenA Azrame go!. ThIka che, kAi kAMi prArthanA kare teA satpurUSo tene bhaMga karatA nathI. mahA pratApI evA mRgadhvaja rAjAnI te tApasoe sArI rIte paNAgata karI kharU` che ke, evA tApase te! je kAma hAthamAM le, temAM yazasvIja ni vaDe che. pachI buddhizALI gAMgala RSie mRgadhvaja rAjAne kahyuM. huM rAjan! tame pAyAthI ame kRtArtha thayA, mATe amArA kuLane alaMkAra samAna. jagA netrAne vaza karavAne jANe sAkSAt kAmaNu rU54 hAyanI ! jANe amArA rUpanuM pratyakSa jIvitaja hAyanI ! evI kalpavrukSAnAM phUlonI mAlA sakhI kamalamALA nAmanI mhArI kanyA taneja lAyaka che, mATe tenu... pAyiha karIne amArA aMgIkAra kara ' 66 manane gamatI vastuja vaidhe batAvI" evI vAta thai. te mRgaUrAkhate manamAM kabUla hatI, teA pazu gAMgalie ghaNuM Agraha karyo, tyAreja teNe te vAta kabUla karI. satpurUSonI rIta evIja hoya che. pachI gAMgala RSae navA yAnathI khIlI nIkaLelI peAtAnI putrIne AnaMdathI turata mRgadhvaja rAjAnI sAthe paraNAvI. zubha kRtya karavuM hoya te! vAra keANa lagADe ? 5herelAM valkala ( vRkSanI chAla)vanA jenA zarIra upara bIjA koI alaMkAra nathI evI paNa kamalamAlAne joine bhRgadhvaja rAjA dhaNA rAjI thayA. ThIkaja che, rAjahaMsanI prIti kamaLamALA ( kamaLAnI paMkti ) upara thAyaja. pachI gAMgali RRSie potAnI putrI kamaLamALAne mRgadhvaja rAjAnI sa.the paraNAvIne karameAcanane avasare jAte putranI satati ApanAre eka maMtra 14 r Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na ApyA. RSiyeAnI pAse IjuM ApavA lAyaka zuM hAya? te vakhata pAmelI tApasIee gavAyelAM dhavalagItathI ullAsa pAmavA lAgyo, ane petAnI tathA varanI gyatAne anusAre sarva vidhi gAMgalI RSIe peAte karAvyAthI ghaNI zezabhA vadhI. ,, vivADu thayA pachI mRgadhvaja rAjAe gAMgali RSine kahyuM ke, " kAzvane rAjyanI bhalAmaNa karya! vinA huM aici MtA ahiM Avelo chu gAMgala RSie kahyuM ke, " tyAre zIghra javAnI taiyArI kare. digaMbara jevA amArI taiyArI te zu hoya ? paNa he rAjana ! hArA divyaleSa ane petAnA vakkala veSa joI joine, A kamaLamALA DuMoTA puruSone kheda upajAve che; temaja A putrI amArA AzramamAM Aja sudhI kSeAne jala ApatI ane janmathI mAMDIne tApasI strIenAja rivAja hummezAM jotI AvelI che, mATe janmathI bhoLI paNa hAre viSe ghaNIja anurAgiNI A mhArI putrIne zeya thakI kAMipaNa tiraskAra vigere nahIM thavA joie.' ,, rAjAe kahyuM. " enI zeya thakI dhaNI Rddhi thaze, paNa tiraskAra nahI thAya. tethI tamArA vacananu lezamAtra paNa uTApana nahi thAya. catura rAjAe madhura vacanathI tApasAne khuzI karIne tApasanI strIe vagerene satAya thavA mATe prakaTapaNe pharIthI kahyuM ke, "huM peAtAne sthA narka gayA pachI enA potAnI navI strInA sarva maneratha pUrNa karIza. hAla ahiM te paheravA oDhavAnuM paNa kyAMthI maLI zake ? '' pachI kheda karatAM gAMgala RSie kahyuM ke, daradrI evA mhArAthI janma daridrInI peThe pu trIne paherAmaNI paNa apAi nahIM, tethI mane dhikkAra thAe, ema kheAlatAM chatAM gAMgali RSinI AMkhamAMthI du:khanAM AMsu paDe che, eTalI vAramAM meghathI jalavRSTi thAya, tema najIkanA eka AMbAnA vRkSathI digda vaccenA ane alaMkArenA Dhagale DhagalA paDayA ! te jema badhAe manamAM camatkAra pAmI nizcaya karyo ke, uttarAttara A kanyAnuM bhAgya vadhatu che. jema megha thakI jAdika paDe che, tema vRkSa thakI lAdika paDe, paNa divya vastro tathA alaMkArA kAi kALe paDe nahIM. tethI puNyanuM mAhAtmya ad bhuta che. A leAkamAM puNyathI 34 vAta saMbhavatI nathI ? arthAt sarve "6 15 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "" 66 sa'bhava che. rAmacaMdranA puNyathI meruparvata sarakhI zalAe paNa sAgara upara taratI rahI teA pachI zuM? pachI zuM ? pachI harSa pAmelA gAMgali RSinI ane navI paraNelI kamaLamALAnI sAthe mRgadhvaja rAjA cittane prasanna karanArA zrI AdinAtha bhagavAnanA devAlayamAM gayA ane huM prabhA ! pharIthI ApanAM pavitra darzana zIghra thAo ane zikSA upara kAMtarelI mUrtinI peThe ApanI mUrtI mhArA camatkAra pAmatA cittamAM sthira raheA, '' ema kahIne mRgadhvaja rAjAe peAtAnI strI kamaLamALA sAthe bagavAnane vadanA karI ane jinamaMdiramAMthI bahAra AvI tApasane mArga puchyo. tApase kahyuM. "huM mArga vagere jANatA nathI. ' rAjAe kahyuM. tA mhArA nAma vagerenI Apane zI rIte khabara paDI ? ' gAMgali ruSie kahyuM. "he rAjana! sAMbhaLa, eka vakhata mArI A navayeAvanane pAmelI kanyAte AnaMdathI jete meM manamAM vicAra karyeAke, ene yeAgya vara kANa maLaze?' eTalAmAM AMbAnA vRkSa upara beThelA eka popaTe mane kahyuM. huM gAMgalI! vRthA ciMtA karIza nahIM. rUtudhvaja rAjAnA putra mRgadhvaja rAjAne huM Aje hamaNAMja A jinamaMdIre laI AvuM chuM. kalpavelI jema kalpavRkSane varavA lAyaka, tema A hArI kanyA paNa jagatmAM zreSTha evA mRgadhvaja rAjAneja varavA yogya che. A vAtamAM leza mAtra paNa saMzaya karIza nahIM." ema kahIne pApaTa gayA ane theDI vAramAMja he rAjana ! tame AvyA. pachI thApaNa rAkhelI vastu jema pAchI apAya che, tema A mArI putrI me tamane AnaMdathI ApI. e karatAM vadhAre vAta huM jANatA nathI. ''eTaluM kahIne gAMgalI RSi gaiAnapaNe sthA ane mRdhvaja rAjA AgaLa zuM karavuM ?' tenI ciMtAmAM paDayA. eTalAmAM avasaranA jANu purUSanI peThe te popaTe zIghra AvI rAjAne kahyu', ' huM rAjan ! Ava Ava! huM tane mArga dekhADuM. hu' jAtane eka kSudra pa khI chu, te paNa huM Azrita ( mhArA vizvAsa rAkhanAra) jananI upekSA nahIM karUM. ApaNA upara vizvAsa sakhI beThelA kAI halakA pANI hAya. teA tenI paNa upekSA na karavI; tA mhoTAnI na karavI emAM te kahevuMja zuM? caMdramA, peAtAnA A zrita sasalA bALaka hovAthI tene potAnA kheALAmAMthI Adhe pA muke 16 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke zuM ? nA. he rAjana ! tuM jagatmAM zreSTha ane Arya chatAM paNa anAryanI peThe eka kSagu mAtramAM mane bhUlI gayA, paNa huM kSudra prANI sTrATA bhANusanI peThe tane zI rIte bhUlI jAu` ? re .. (6 popaTanuM evu vacana sAMbhaLI mRgadhvaja rAjA cittamAM camatkAra pAmyA ane gAMgalika ruSite praNAma karI, zIghra strI sahita dhoDA upara besI popaTanI pachavADe gayA. peAtAne nagara javAnI ghaNI AturatAthI mRgadhvaja rAjA popaTanI pachavADe jatA hatA, eTalAmAM tenuM kSitipratiSTita nAmanuM nagara dUrathI saheja najare paDayuM. tyAre te popaTa eka vRkSa upara caDhIne svastha thaine kheDA. te joI rAjA manamAM cikata thayA ane ghaNA AgrahathI pepaTane kahyu. " he popaTa ! jo ke nagaranA mahela, koTa vagere AgaLa dekhAya che; teA paNa hajI nagara dUra che, mATe tuM kema rUTa thayAnI peThe kheDo che ? popaTe huMkArA karyo ane kahyuM. " ema karavAnuM eka mhATu kAraNa che kemake DAhyA purUSo hetu vagara kApaSNu kArya karatA nathI. ' AthI rAjA gabharAye ane tene pUchyuM ke, A te zuM ? " pepare kahyuM. " he rAjana ! huM kahu chuM te sAMbhaLa caMdrapurInA caMdrazekhara rAjAnI cadravatI nAmanI bahena, te hArI priya strI thAya che. te aMdarathI kapaTI ane uparathI madhura vacana kahenArI hovAthI gaiA mukha dhAraNa karanArA vAgha jevI che, jema jaLanI tema strInI paNa prAye vAMkI gati hoya che. ' tuM vairAgInI mAka rAjya mUkIne yAMddhi dhaNuM dUra jatA raAA ' ema dhArI joie teveA avasara maLavAthI prabaLa thaelI, zAkinI jevI hArI strIe peAtAnA bhAIne turata jaNAvyuM ke, rAjya haraNu karavAnA A avasara che. ' peAtAnI matalaba sAdhavI hAya to chaLa-kapaTa eja aba LAnuM sphuTu baLa che. pachI caturagaNI senAnA parivAra sAthe cadrazekhara rAjA hArU rAjya levA mATe zIghra AvyeA peAtAnI meLe cAlatu Avelu rAjya kANu mUke che? zatrune joi aMdara rahelA subhaTAe hArA nagaranA daravAjA turaMta baMdha karyo. pachI jema potAnA zarIre karIne sarpa nidhine vIMTe che, tema caMdrazekhara rAjAe potAnI senAvaDe cAre taraphathI hApha' nagara gheryuM. have zUravIrapaNAne sateja ahaMkAra dhAraNa karanArA, 17 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hArA parAkramI subhaTo nagaranI aMdara cAre tarapha ubhA rahIne zatranI sAthe sAthe laDe che; paNa "nAyaka vinAnuM sainya durbaLa che." e leka prasiddha kahevatane anusarI pitAne nAyaka vinAnI samajanArI hArI senA zatrune zI rIte jItI zake ? AvA prasaMgane lIdhe ApaNuM bane jaNathI nagaranI aMdara zI rIte jaI zakAya ? mATe he rAjana ! ema vArI manamAM kheda karato huM A jhADa upara beThe chuM. " hRdayane chedI nAMkhe evI popaTanA mukhathI A vAta sAMbhaLatAM ja jANe aMdara javAno mArga maLI che tethI ja te zuM ? rAjA manamAM sa. tApavA lAgyo. ane teNe manamAM vicAryuM ke, " duSTa AcaraNavALI strInA hRdayanI aMdara rahelA kapaTane dhikkAra thAo ! ane caMdrazekhara rAjAnuM paNa A kevuM sAhasa ! tenA manamAM bilakula bhaya ja nathI tene pitAnA dhaNInuM rAjya haraNa karavAnI abhilASA thai ? A teno keTale moTo anyAya! emAM caMdrazekharano zuM doSa ? nAyaka vinAnuM rAjya levAnI buddhi kone na thAya ? kaI rakSaka na hoya te khetarane suara jevA suka prANIo paNa khAI jatA nathI ke zuM ? athavA paravaza thaI rAjyanI AvI avasthA karanArA mane ja dhikkAra thAo. kaI paNa kAryamAM viveka na kare, te sarva ApadAnI vRddhi karanAruM che. viveka vinA kAMI karavuM, thA. paNa mukavI. koI upara vizvAsa rAkha, devuM levuM, bolavuM, cheDI devuM, khAvuM e sarva mANasane ghaNuM karIne pAchaLathI pastA Ape che. kahyuM che ke--jenI aMdara sArA guNe rahyA che, evuM athavA guNa rahita kArya karavuM hoya to te karatAM pahelAM paMDIta purUSe yatnathI tenuM pariNAma vicAravuM joIe, jema hadayAdi marmasthaLamAM pekeluM za9ya maraNa sudhI hRdayane dAha karanArI pIDA Ape che, tema viveka vinA sahasAtkArathI karelAM kAryo paNuM maraNa sudhI pIDA kare che. je rAjyanI abhilASA mUkI hoya ema manamAM pastAvo kare ane A zuM thayuM !" ema Azcarya pAmatA mRgadhvaja rAjAne popaTe kahyuM ke, "he rAjana ! have nAhaka pastAvo na kara. mahArA vacana pramANe karavuM heya te azubha kayAMthI thAya ? jANItA vaivanA kahevA pramANe davA kare - 18 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te zuM darda kaI kALe paNa maTayA vinA rahe ? he rAjana tuM ema na jANIza ke, mahArUM rAjya phegaTa jatuM rahyuM. tuM hajI ghaNu kALa sudhI sukhe samagra rAjyane bhogavIza. " nimittiyA jevA popaTanAM evAM vacanathI mRgadhvaja rAjA potAnuM rAjya pAchuM maLavAnI AzA rAkhe che, eTalI vAramAM rAjAe vananI aMdara saLagelA agninI peThe cAre taraphathI prasaratI caturaMgiNI senA sahastrabaddha thaIne sAmI AvatI joI ane bhayathI manamAM vicAryuM ke, "jeNe mane ATalI vAra dInatA utpanna karI, teja A zatranI senAahiM ' AvelA mane jANIne kharekhara mahA vadha karavA mATe doDatI Ave che. have hu ekalo A strIne bacAva zI rIte karuM ? ane emanI joDe kevIrIte la DuM?" manamAM e vicAra AvavAthI have zuM karavuM te mRgadhvaja rAjAne sUkyuM nahIM. eTalAmAM "he svAmina? jIvatA raho, jayavaMtA vartA, ApanA sevakone Adeza Apo. mahArAja, hAthamAMthI gayeluM nidhAna jema pAchuM maLe che. tema Aje Apa sAhebanAM darzana thayAM bALaka jevAA sevako tarapha premadraSTithI juo." ItyAdi vacana bolanArI pitAnI senA joIne mRgadhvaja rAjA ghaNuM Azcarya pAmyo. pachI rAjAe manamAM harSa pAmIne sainika kone pUchayuM ke, "tame ahIM zI rIte AvyA ?" sainikoe kahyuM ke, "he rAjana ! ahiM padhArelA ApanA caraNene ame joIe chIe, paNa A vAta jANatA nathI ke, amane jaladIthI koNa ane zI rIte ahiM lai Avyo ? mahArAja ! ApaNuM sArA bhAgyathI A koI devatAne prabhAva thayo jaNAya che." jagatane Azcarya pamADanArA evA A banAvathI mRgadhvaja rAja ghaNo camatkAra pAmyo ane manamAM vicAra karavA lAgyuM ke, "je A popaTanI ja vANI sAcI hoya to, eno hAre ghaNe Adara sanmAna kare joIe. kema ke, eNe mahArA upara ghaNuM moTA upakAra karyA che. vaLI kahyuM che ke--koI purUSa ApaNA upara upakAra karavAnuM ISTa kArya karIne game eTale badale vALe to paNa te purUSa prathama upakAra karanAranI barAbarI karI zakato nathI. kAraNa ke, te purUSa prathama upakAra karanAre karele upakAra dhyAnamAM laI tenuM anukaraNa kare che ane prathama Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakAra karanAra teA kei paNa badalAnI AzA rAkhyA zivAya upakAra kare che '" ema vicArI rAjA prItipUrvaka popaTa tarapha jue che, eTalI vAramAM prAtaHkALe sUryanA prakAzathI adrazya thaelo vadhane tArA jema kAMhi paNa dekhAtA nathI, tema te pApaTa paNa adRzya thayA ! pachI rAjAe vicAryuM ke, " huM. upakAranA badalA kAMI paNa ApIza, evA bhayathI e sArI jIva ( pApaTa ) upakAra karatAMja yAMhi paNa dUra jatA rahyA, emAM saMzaya nathI. kahyuM che ke--buddhizALI satpurUSonA mananI e koi alaukika ane ghaNIja kaThoratA che ke, teneA upakAra karIne turataja pratyupakAranA bhayathI khasI jAya che. evA jJAnanidhi jIva niraMtara pAse hoya te du:khAdI samaya tatkALa jANuvAmAM Ave? game te vizrva Ave teA pazu te tatkALa dUra karI zakAya. athavA evA uttama madadagArI jIva koi sthaLe prAye maLe nahI' ate vakhate maLe teA dAridrInA hAthamAM AvelA dravyanI pe lAMkhe vakhata Take nahIM, vaLI A pepaTa te koNa ? e ATalA jANu zI rIte thayA ? mhArA upara eTaleA dayALa kema ? kayAMthI AvyA ? ane A vRkSa uparathI kayAM jatA rahyA ? A sarva vAta zI rIte banI haze ? temaja mhArI senA paNa ahiM zI rIte AvI ? :dika mane ghoDuM saMzaya thAya che. guphAnI aMdara rahelA adhakArane jema dIpaka vinA kAi paNa dura karI zakatA nathI, tema te pApaTa vinA A zazayane kANu dUra kare ? " mRgadhvaja rAjA evA vicArathI vyagra thayeA, eTalAmAM tenA mukhya sevakAe thaelI bAbatamAM prazna karyuM, tyAre rAjAe turata mULathI mAMDIne popaTane sarva vRttAMta prakaTapaNe kahyA. te sAMbhaLI sarve sevaka Azcarya temaja AnaMda pAmyA. ane temaNe kahyuM ke, "he mahArAja ? thoDA kALamAMja te pApaTanA ane Apane koi paNa ThekANe samAgama thaze. kema ke, je purUSa' jenuM hita karavA icche che, te tenI apekSA rAkhyA vinA rahetA nathI. jema sUkAyeluM pAna sahajamAM bhagAya che, tema ApaNA manamAM - helA sarva saMzaya paNu jJAnI munirAjane pUchavAthI turaMta bhAgI jAya tema che. kAraNa ke. nAnI purUSAthI nahI jANI zakAya evuM zuM che ! mATe huM 20 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAja ! Apa e ciMtA mUkI daI ApaNA nagaramAM padhArI. jema medhanA darzanathI Dhora harSa pAme che, tema ApanA darzanathI nagaravAsI lekAne Anada thAo. ' sevanuM A kahevuM mRgadhvaja rAjAte ThIka lAgyuM. ThIka che. avasara joi kareluM kArya ane kaheluM vacana kete sammata na thAya ? pachI mRgadhvaja rAjA parivAra sahita maMgaLa vAjiMtranA madhura dhvIthI dizAne kSaNamAtra zabdavAlI karatA chatA peAtAnA nagara tarapha cAlyeA. jema bIlADIthI dUra rahelA udara mAmA AvatA takSaka nAgane jote nAzI jAya che, tema parivAra sahita ghaNA ADaMbarathI AvatA mRgadhvaja rAjAne.ene cadrazekhara rAjA nAzI gayA ane AtpAtika buddhine dhaNI hovAthI teja a vasare sUjhelI yuktine anusarI teNe mRgadhvajha rAjA taraph turata peAtAnA eka subhaTane sAthe bheTachu ApI mekalyA. te subhaTe mRgadhvaja rAjA pAse AvI ghaNA vinayathI kahyuM ke, "he mahArAja amArA svAmI ApanA caraNakamaLanI pAse Apa sAhebanuM citta prasanna karavA sArU vina Mti kare che ke, koI raMga leAkAe chaLa karavAthI Apa naNe rAjya mUkItendra kyAMya jatA rahyA, ema jANI huM ApanA nagaramAM svAsthya rAkhI tenI rakSA karavAne arthe AvyA hatA, paraMtu tamArA subhaTAne A vAtanuM jJAna nahI. hAvAthI te sarve bakhata paherI, hathiyAro upADI jema za trunI sAthe laDe, tema mhArI sAthe laDavA lAgyA, tyAre me zastranA sarva prahAra sahana karyA ane tamArA nagaranu mArAthI banyu teTalu zatruothI rakSaNa karyuM. svAmInuM kAMi kArya utpanna thAya, tyAre eka dilathI kAma na kare, te kAMI sevaka kahevAya ? nA. mATe teteAja koI prasa`ga Ave te putra pitAne arthe, ziSya gupte arthe, sevaka svAmIne arthe ane strI bhacArane arthe potAnA prANane takhalA mAphaka gaNe che, te yeAgyaja che. 66 ? caMdrazekhsanA subhaTanuM evuM vacana sAMbhaLIne mRdhvaja rAjAnA 2namAM e vacananI satyatA viSe kAMika saMzaya teA paDayA, paNa keTaleka bhAge A vacana satya haze,' ema teNe saraLa svabhAvathI ` mAnyuM. pachI turata maLavA mATe sAmA AvelA caMdrazekhara rAjAne zrRdhvaja rAjAe 21 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "" sanmAna ApyuM A mRgadhvaja rAjAnI keTalI dakSatA, saraLatA ane ga bhIrapaNuM ? pachI lakSmI sarakhI kamaLamALAthI viSNunI peThe zAbhatA mRgadhvaja rAjAe dhaNA AnaMdathI nagaramAM praveza karyo ane jema zaMkare caMdranI kalA mastake caDhAvI, tema peAtAnI suMdara priya patnI kamaLamALAne rAjAe paTTarANInA pade sthApI. te ucitaja karyuM. " jema yuddhamAM jaya meLavanAra mukhya rAjA che ane pAyadaLa vagere senA tene mAtra madadana kare che, tema putrAdika iSTa vastu ApanAra mukhya dharmaja che ane maMtra vagere te tene sahAcya mAtra kare che. ema vicArI mRgadhvaja rAjAe. putra prAptine arthe eka divase mata sthira rAkhI gAMgali RSie Ape lA matratA yathAvidhi japa karyAM. tethI sarve rANIone ekeka putra thaze. ThIkaja che. sarve kAraNAnA yAga barAbara maLI Ave te kAryanI sIdhI thAyaja. mRgadhvaja rAjA saraLa svabhAvathI cakravatI rANIne bahu mAna ApatA hateA; tA paNa pUrve bhathAranI sAthe vaira khAMdhyuM, te pAtakathIja agara khIjA kAraNathI tene putra thayA nahIM. eka divase ka - LamALA rANI rAtrInA samaye sukhe sUtI hatI, te vakhate divya prabhAvathI teNe svama joyuM ane rAjAne evI rIte kahyuM ke, " he prANanAtha ! Aje the|DI rAtrI bAkI rahI, tyAre kAMika udhatAM, kAMIka jAgatAM evI avasthAmAM me' svapramAM te tApasanA AzramanA caityane viSe nivAsa karanArA zrI RSabhadeva bhagavAnane vaMdanA karI. teja vakhata prasanna thaelA zrI RSabhadeva bhagavAne mane kahyuM ke, " he bhadre ! A pepaTa tuM le ane khIjI koi vakhate tane huM eka haMsa ApIza " ema kahI bhagavAne jANe eka divya vastu ApI hoyanI ! evA sarva avayavAthI suMdara pA pa mane Apyo. te prabhunA prasAdathI jANe cAre taraphthI azvaryanI prAptija thai hAyanI ! evA mate parama AnaMda upajyA, ane teja samaye huM jAgI uDI. mATe he prANanAtha ! eciMtA maLelA A svama rUpa vRkSatAM ApaNune kevAM phaLa maLaze ? te Apa kaho, ' paramAnada rUpa kaMdane navapallava karavAne jANe varasatA medhaja hAyanI! evuM kamaLamALAnuM vacana sAMLaLIne svapramAM phaLa jANanArA rAjAe .22 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatA ne thai kahyuM ke, "jema devatAnAM darzana durlabha che, tema AvAM svapronAM darzana paNa durlabha che mahaTAM bhAgya hoya to ja evAM svo dekhAya che ane tenAM pUrAM phaLa paNa maLe che. he priye ! jema pUrva dizAnA caMdramAM ane sUrya e be divya putra thAya che, tema A divya svama thakI tene divya svarUpane dhAraNa karanArA be putro anukrame thaze. jema popaTa ane haMsa, pakSInA kuLamAM sarva prakAre zreSTha gaNAya che, tema huM suMdarI! hArA be putre paNa ApaNA rAjyamAM kuLa dIpaka thaze. priye, je mATe bhagavAne pitAne hAthe tane prasAda tarIke be putro ApyA. te mATe te putra ane mukta thaI bhagavAna jevAja thaze, emAM jarA paNa saMzaya nathI." e sAMbhaLI khuzI thaelI kamaLamAlAe jema pRthvI amUlya ratnane athavA AkAza sUryane dhAraNa kare che, tema garbha dhAraNa karyo. jema merUparvatanI bhUmimAM divya rasathI kalpavRkSane kaMda purNa thAya che, tema dharmane anusaratA ramaNIya dehado mRgadhvaja rAjAne pUrNa karavAthI kamaLamAlAno garvamAM vRddhi pAme. eka vakhata zubha divasa, zubha lagna ane lagnane aMza paNa zubha evA samaya upara kamaLamAlA rANIe, jema pUrvadizA pUrNa caMdramAne praseve che. tema suputra prasa. paTTarANuno putra chevAthI rAjAe teno janma mahotsava bIjA sarva putra karatAM adhIka karyo; ane te rajavADI rIvAja che. pachI trIje divase mRgadhvaja rAjAe pitAnA putrane utsavasahita sUryanuM ane caMdramAnuM darzana karAvyuM. chaThe divase rAjAe utsavanI ghaNuM dedIpyamAna zobhAthI potAnI yogyatAne zobhe evuM ghaNuM dravya kharacIne rAtri jAgaraNa karyuM. pachI rAjAe sAre divasa joine ghaNuM utsAha ane utsavathI svapnane anusaratuM te putranuM zuTarAja evuM nAma pADayuM jema pAMca samitie rakSaNa karela saMyama vRddhi pAme che, tema ghaNI prIti karanArI pAMca dhAvamAtAothI pAlana karAto te zukarAja anukrame moTo thayo. mAtA pitAne atI AnaMda utpanna karanAruM annaprAzana (cATaNa), jANe sAkSAt lamInI dRSTinI laharIja hoya nahI ! evuM pADIe cAlavuM, manamAM harSa upajAvanArUM cAlavuM, jANe lakSmInuM sukhe sUI rahevAnuM bichAnuM ja hoyanI! evuM zubhatuM kAlukAlu be 23 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lavuM, cittane ghaNAja satISa karanAra kapaDAM paherAvavAM, jANe mUrtimAna premagraMthija hAyanI ! evI varasagAMTha ityAdika te putranAM sarve mRtyA mRdhvaja rAjAe heATA utsavathI anukrame karyA. mhoTA puchyAnI evIja paddhati hAya che. nyAyamArge cAlanArA zukarAja anukrame mhoTA thatAM pAMca varSanA thayA, tyAre eTalI nhAnI avasthAmAM paNa jema AMbAnuM vRkSa pAMca varSanuM thatAMja madhura phaLa Ape che, tema te je je kAMi karatA hatA, temAMthI sArja kuLa nipajatuM hatuM. paripUrNa evA sarve sadgue potAnA rUpe karI jayaMta nAmA iMdranA putra nIrUpa saMpadAne jItanArA zukarAjane mAMhA mAMhe spardhA rAkhIne Azraya karyo. khelAnI caturatA, madhuratA, paTutA ane aMdara rahelA arthanI khuthvI evA gu]Ae karI te bALake (zukarAje) mhATA paMDitanI peThe sajjatAnuM mana rIjhAvyuM. eka vakhata vasaMta RtumAM sugaMdhI puSpAthI sarve uddAta sugaMdhamaya thaI gayuM hatuM, te vakhate mRdhvaja rAjA rANInA ane putranA parivAra sAthe tyAM gayA. je AMmAnA jhADa upara popaTane saMvAda thayA hateA, teja vrukSanA sudara taLane viSe rAjA kheDA ane pUrve thaelI sarva vAta sabhALune rANI pratye khelyA. "je vRkSa upara popaTe kaheluM hArU nAma sAMbhaLIne huM mhoTA vegathI te Azrama tarapha doDatA gayA, ane tyAM tane paraNIne me mhArA AtmA kRtArtha karyo, teja A suMdara AMbAnu jhADa che." A sarva vAta pitAnA kheALAmAM beThelA zukarAje sAMbhaLI. ** te vAta sAMbhaLatAM veMtaja zukarAja jabarI mUrcchA khAine, jema za athI cheThelI kalpavRkSanI DALI bhUmI upara tUTI paDe che, tema te turata paDI gayA. ANI tarapha mAtA pitAne harSa je cheka uMce caDhI gayA hatA, te pazu teja vakhate taddana jateA rahyA. dhaNA Atura thaelAM mAtA pitAe evA kAlAhala karyo ke, jethI sarve leAke tyAM ekaThA thai gayA ! hAya hAya ! A zuM thayuM ! ! " ema kahI sarve lAdhyuM bahu AkuLa vyAkuLa thayA. kahyuM che keH--mhoTA purUSa! sukhI hoya teA sarve sukhI ane te du:khI hAya te sarve duHkhI. pachI caMdananAM zItaLa jaLa chAMTavAthI, keLanA patrane pavana nAMkhavAthI tathA bIjA paNa dhaNA zItaLa upacAra karavAthI ghaNI 24 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAra thayA pachI te kuMvara (zurAja) cetana thayo. tenI AMkhonI pAMpa'Ne kamaLapatranI peThe ughaDI gaI cetanA rUpa sUryano udaya thayo, te paNa tenuM mukhakamaLa praphullita thayuM nahIM. te be AMkhothI cAre tarapha vicAra pUrvaka jevA lAge, paraMtu uccasvare ghaNuM bolAvatAM chatAM paNa kaI belyo nahIM. chadmastha tIrthaMkaranI peThe te kumAra mauna dharI beThe, tyAre mAtA pitAe vicAra karyo ke, "daivayogathI e Ama tema joyA kare che, emAM kAMI paNa chaLa-kapaTa hovuM joIe; paNa ghaNI duHkhanI vAta che ke, amArA durbhAgyathI enI jIbhaja ughaDatI nathI." ema vicArI gAbhara banI gayelAM mAtA pitA kumArane ghera laI gayAM. pachI mRgadhvaja rAjAe zakarAja kumAranI vANI prakaTa karavA mATe nAnAprakAranA upAya karyo; paNa durjana upara karelA upakAranI peThe te sarva niphaLa thaI gayA! Ama kumAra mana avasthAmAM chatAM cha mAsa jatA rahyA, paraMtu koI paNa te mananuM kharuM nidAna kahI zakyo nahIM. ghaNI dilagarInI vAta che ke, vidhAtA pitAnA sUjelA pratyeka ratnamAM koI paNa deza rAkhe che. jema caMdramAmAM kalaka, sUryamAM tINatA, AkAzamAM zUnyatA, nAstubha maNimAM thatharapaNuM, kalpavRkSamAM kApaNuM, pRthvImAM rajakaNa, samudramAM khArApaNuM, sarva jagatane ThaMDaka ApanAra evA meghamAM kRSNamukhapaNuM jaLamAM nIcagati, suvarNamaya merU parvatamAM kaThaNapaNuM, kapUramAM asthi rapaNuM, kasturImAM kALAza, sajajanomAM nirdhanatA, zrImAnamAM mUrkhatA ane rAjAomAM labhIpaNuM rAkhyuM che, tema sarvathA nirdoSa evA e kumAramAM mULApaNuM che evI rIte uccasvarathI samasta lokee ghaNe ja zeka karyo. moTA lokonuM kAMI mA DuM thAya to konA hadayamAM kheda na upaje ? - pachI, jenI aMdara loka ujAgarA karI kIDArasane svAda le che, te lokonA netrone AlhAda utpanna karanAra e kaumudI matsava Avyo. tyAre pAcho mRgadhvaja rAjA kamaLamAlAne tathA zukarAjAne sAthe laI u. dhAnamAM gayo, ane te AmravRkSane joI dIlagIra thaI kamaLamAlAne kahevA lAgyuM ke, " devi ! jhera jevA A AmravRkSane durathI ja tajavuM joIe kemake, enI nIce ApaNuM putra ratnanI evI kharAba avasthA thaI?" Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ema kahIne AgaLa jAya che, eTalAmAM teja vRkSanI nIce harSa upajAvanArA duMdubhIne divyadhvani thayA. tyAre rAjAnA pUchavAthI kAie kahyuM ke, ' zrIdatta munimahArAjane hamaNAMja kevaLajJAna utpanna thayu, tene devatAe maheAsava kare che. tyAM jamane kevaLI bhagavAne putranA svarUpa viSe puchuyuM " ema vicArI ghaNI utsukatAthI parivAra sahita mRdhvaja rAjA tyAM gayA. ane munirAjane vaMdanA karI putranI sAthe pAdamAM beTho. pachI kevaLI mahArAje kalezane nAza karanArI amRta samAna dezanA dIdhI. avasara joi rAjAe pUchyuM ke, " he mahArAja ! e mhArA putranI vANI cabhANI, tenuM zuM kAraNu che ? " kevaLI mahArAje kahyuM ke, " e bALaka elaze. " te sAMbhaLI khuzI thayelA rAjAe kahyuM ke, "te e karI karI amArI tarapha kema joI rahe che ? " kevaLI mahArAje kahyuM ke, "he zukarAja ! tuM amane yathAvidhi vaMdanA kara. ' te sAMbhaLI zukrarAje ucca svarathI vadanAsUtra khelI kevaLI mahArAjane vadanA karI. te joI parvadA; mAM beThelA sarva leAkeA ajaba thayA ane kahevA lAgyA ke (" kevI A caryanI vAta che ! A muni mahArAjane mahimA te kevA ! ke A bALaka koipaNu matra ke taMtra vagara jotAM jotAM spaSTa khelanArA thaI gaye| ? pachI rAjAe e vAtanA khulAsA pUchyA tyAre kevaLI mahArAje kahyuM ke, hai catura ! A vAta banavAnuM kAraNa pUrvabhave thayuM, te sAMbhaLa. 66 pUrvakALamAM malaya dezanI aMdara bhahilapura naHmanuM eka nagara hatuM. tyAM yAcaka jatAne alakAra vagere ApanArA, tathA potAnA duzmane ne baMdIkhAne mokalanArA; cAturya Adarya, zArya vagere guNenu vasati sthAna ane jevu caritra AzcaryakArI che eve jitAra nAmA rAjA rAjya karatA hatA. eka vakhata te sabhAmAM kheDe che, evAmAM dvArapALe AvIne vinati karI ke, he deva ! ApanA darzananI icchAthI AvelA vijayadeva rAjAnA dUta, je zuddha manane dekhAya che te dvAra AgaLa ubhA che. rAjAe adar AvavA de.''ema kahyuM. tyAre dvArapALa tene laIne aMdara AvyeA. peAtAnA kartavyane jAN ane satyavaktA evA dUta pe * icchAnI khamAsamaNenA pATha, 26 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rajone praNAma karI potAnuM kAma kahevA lAgyA. te A rIte - - "he mahArAja ! sAkSAta devapura-(svarga)-ja heyanI ! evuM devapura nAmA nagara che tyAM vAsudeva je parAkramI vijayadeva nAme rAjA che. tenI prItimatI nAme paTTarANI mahAsatI che, sArI rAjanIti jema sAma, dAma, bheda ane daMbha A cAra upAyane prasave che, tema te rANIe sArA cAra putrone janma Ape. pachI te rANIne cAra putra upara, jema haMsalInI bane pAMkho sapheda hoya che, tema jeno mesALa pakSa ane pitAno pakSa zuddha che evI eka sulakSaNa ane suMdara haMsI nAme putrI thaI je vastu thoDI hoya, te upara vadhAre prIti rahe che. evI lokika rIti pramANe mAtA pitAnI cAre puro karatAM te putrI upara vadhAre prIti hatI. evI te putrI vakhata jatA me TI thatI ATha varSanI thaI. eTalAmAM jema sA. rasa pakSInI strI sarovaranA suMdara jaLamAM putrIne prasave, tema amArA mAhArAjanI bIjI strIe paNa eka bahuja rUpavAna sArasI nAmanI putrIne janma Apyo. mane ema lAge che ke, pRthvI ane svargano sAra laine vidhAtAe te be putrIo utpanna karI che. kemake, te banenI sarakhAmaNImAM mAMheja thAya che. sarva jagatamAM evI koI kumArIkA nathI ke, je emanI barAbarI karI zake te banenI paraspara prIti ghADI thaI. tethI teo ema mAnavA lAgI ke, "ApaNA banenAM zarIra jUdAM che, te karatAM eka heta to ThIka, paNa tema nathI tethI te vAta ghaNuM khedakAraka che." jANe kAmadevarUpa hastI ne krIDA karavAnuM mana ja hoyanI evI tarUNa avasthA prApta thaI te paNa pitAnI bahenano viyoga thAya e bhayathI haMsIe pitAno vivAha prathama karavAnI vAta mAMDI vALI. vakhata jatAM sArasI paNa yauvana dazAmAM AvI, tyAre banne bahenoe "ApaNe baMne ekaja patine varazuM " e prItithI nizcaya karyo. pachI amArA mahArAje te be putrIone manohara varanI prAptine arthe svayaMvara maMDapanI pote ja yathAvidhi racanA karI. temAM beThakonI racanA evI karI che ke, tenI zobhA keIthI paNa kahI zakAya nahIM. tyAM ghAsanA ane dhAnyanA to eTalA moTA DhagalA karelA che ke, tenI AgaLa parvatanI meTAI paNa gaNitamAM nathI ! pachI amArA mahArAje aMga, vaMga, kaliMga, 27 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMdha, jAlaMdhara, marUsthaLa, lATa, bhoTa, mahAbheTa, medapATa, virATa, geDa, caDa, mahArASTra, saiArASTra, kurUjaMgala, gUrjara, AbhIra, kika, kAzmIra, golla, paMcAla, mAlava, Na, cIna, mahAcI, kaccha, karNATaka, ke kaNa, sapAdalakSa, nepAla, kAnyakuja, kuMtala, bamadha, niSadha, siMdhu, vidarbha, draviDa, uM vagere dezonA aneka rAjAone svayaMvaramAM padhAravA mATe vinatipatra meka lyA che. he malayadezAdhipati mahArAja ! tyAM padhAravA vinati karavA mATe mane mahArA svAmIe Apa samIpa mokalyo che, mATe Apa tyAM padhArIne svayaMvarane zobhA Apaze." dUtanuM evuM vacana sAMbhaLI jitAri rAjAnA manamAM kanyAno abhilASa hovAthI ghaDIkamAM javAno vicAra thAya ane e ApaNane ja varaze enI zuM khAtrI ? " evA saMzayathI pAche vicAra pharI jAya, ema hovAthI tenuM mana cakaDoLe caDyuM. chevaTa pAMcanI sAthe ApaNe paNa javuM jeIe." ema vicArI jitAri rAjA svayaMvaramAM javA nIkaLyo. mArgamAM zakuna sArA thayA, tethI te utsAhabhera tyAM gayo, temaja bIjA paNa ghaNA rAjAo tyAM AvyA hatA. vijayadeva rAjAe badhA padhArelA rAjAono ghaNo sAro AdarasatkAra karyo. pachI devatAo jema vimAnamAM virAje che, tema teo UMcA siMhAsana upara virAjyA. eTalAmAM jANe sAkSAta sarasvatI ane lakSmI ja hoyanI ! evI te banne kumArIkAo nhAI dhoI, tilaka karI, zuddha vastro ane AbhUSaNo paherI pAlakhImAM besIne te maMDapamAM AvI jemAM grAhako koI nahI maLatI cIja vecAthI levI hoya, tyAre AgaLa thaI thaIne hariphAIthI te vastunuM ghaNuM mUlya Ape che, tema maMDapanI aMdara beThelA sarve rAjAoe te be kanyAe maLavAnI IcchAthI "huM pahelo ApIza, huM pahelo ApIza" ema dhArI pitAnI draSTi ane mana eje sarvotkRSTa mUlya kanyAone ApyuM. arthAt sarve rAjAoe pitAnI daSTi ane mana kanyA tarapha pheMkyuM. pachI kanyAoe vaza karelA sarva rAjAoe pitAnI mananI aMdara rahelI abhilASA prakaTa jaNAvavAne mATeja hoyanI ! tema nAnAvidha ceSTAo karI. te uparAMta sakhIe kanyAonI AgaLa rAjAonI nIce Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe prazaMsA karI: "sarve rAjAone rAjA e A rAjaguDa nagarane rAjA che. zatru nuM sukha ukheDI nAMkhavAmAM kuzaLa e A kauzala dezane rAja che. svayaMvaranI zobhAthI dedIpyamAna e A gUrjarAdhipatino putra che. jayaMta nAmA iMdraputranI Rddhine paNa jIte evI RddhithI zobhato e A siM. dhu dezAdhipatino putra che. zoryalakSmInuM ane audAryalakSmInuM jANe krIDA karavAnuM sthAnaka ja henI ! e A aMgadezane rAjA che. ramaNIya evI Rddhie potAnI meLe AvIne tene AliMgana dIdhuM che e A ghaNo ja semya kaliMgadezano rAjA che. pitAnA rUpe karI kAmadevanA ahaMkArane khaMDita karanAra e A baMgadezano rAjA che. jenA tAbAmAM pAra vinAnI lakSmI che, e A mAlavadezano rAjA che. prajAnuM sArI rIte pAlana karanAra ane ghaNoja dayALu evo A nepAladezane rAjA che. prasiddha sazuNothI jene ghaNuM AdaramAna maLe che, e A kurUdezano rAjA che. zatru nI strIone alaMkAra paheravAnI manAI karanAra arthAt zatrune samULa uccheda karanAra e A niSadhadezano rAjA che. kIrtirUpa caMdanavRkSanI sugaMdhIthI jANe sAkSAta bhalaya parvataja hAyanI! evo A malayadezano rAjA che." Ama sakhIe rAjAonI prazaMsA karI, tyAre iMdumatI jema aja rAjAne varI, tema hasIe ane sArasIe jitAri rAjAnuM pANigrahaNa karyuM. te vakhata bIjA rAjAonA manamAM icchA, utsukatA, saMzaya, ahaMkAra, kheda, lajajA, pazcAttApa ane adekhAI vagere manovikAra prakaTa thayA. * keTalAka samaju rAjAo khuzI paNa thayA. keTalAka rAjAone svavara upara, keTalAkane potAnA Agamana upara, keTalAkane pitAnA deva upara tathA keTalAkane te pitAnA manuSyabhava upara paNa tiraskAra Abe. te pachI vijayadeva rAjAe sAre divasa joI moTA utsavathI jitArI rAjAnI sAthe be kanyAono vivAha karyo ane ghaNuM dravya, vAhana, sainya vagere daIne varano ghaNo sAro satkAra karyo. bIjA hATA mahetA rAjAe paNa te svayaMvaramAM nirAza thaI gayA tenuM eka kAraNa che ke, Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNya vinA mANasone managamatI vastunI prApti thatI nathI. te vakhata ji. tAri, rAjAnA upara IrSa rAkhanArA seMkaDo rAjAo hatA. paNa AzcaryanI vAta e che ke, temAM koI paNa jitAri rAjAne upadrava karI zako nahIM ? athavA je jitArI 4 tene parAbhava koNa karI zake ? pachI rati prIti sarakhI be strIothI kAma devane lajAvate; ane bIjA rAjAone mada utArata jitAri rAja pitAnA nagare gayo. ane tyAM jaI teNe haMsIne tathA sArasIne paTTAbhiSeka karI. paTTarANIo banAvI. jema banne AMkha upara manuSyanI sarakhI prIti rahI. rAjA banenuM bhAna sarakhuM rAkhato hato, te paNa te rAzione sapatnI bhAvathI kAMIka ema lAgyuM ke, " hArA upara rAjAno prema cheDe che ane bIjI upara vadhAre che." be manuSyone eka vastunI abhilASA hoya tyAre evA vahemathI* prema sthira raheto nathI. haMsI, haMsalInI peThe rANala svabhAvanI hatI. paNa sArasI te kapaTI hovAthI vAraMvAra thoDuM thoDuM kAma karatI hatI. evI rIte rAjAnA manane rAjI rAkhanArI sArasIe mAyAthI ghaNuM bhAre karma bAMdhyuM ane heratI to sarala svabhAvathI karmabane zithila karI rAjAne paNa mAnya thaI che kapaTa karIne phogaTa potAne paralokane viSe nIca gatimAM laI jAya che. e temanuM keTaluM ajJAna che ? - eka vakhata jitAri rAjA, haMsI ane sArasInI sAthe gokhamAM besI nagaranI zobhA jete hatA, eTalAmAM nagaramAMthI bahAra nIkaLo yAtrALu lokono pavitra saMgha tenI najare paDyo. pachI rAjAe potAnA eka mANasane pUchayuM ke, "A zuM che ?" tyAre te mANase tyAM jaI tapAsa karI rAjAne kahyuM, "he mahArAja ! A to zaMkhezvarathI Ave che. saMgha zrI mahAtIrtha pAlItANe jAya che." A sAMbhaLI jitAri rAjA maitathI te saMghanI aMdara gayo. tyAM zratasAgara nAma AcAryane joI teNe temane vaMdanA karI, ane zuddha pariNAmathI pUchayuM ke, "A jagatamAM vimalAdi (pAlItANA) te keNuM che ? tene tIrthapaNuM kyAMthI AvyuM ? ane tenuM mAhAmya zuM che? " * duzmanane harAvI jaya meLavanAra, 1. zakyapaNuthI. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSIrAva nAmA mahAlA dhanA dhAraka evA dhRtasAgarasUrie rAjAnuM vacana sa bhaLIne A rIte kahyuM, "he rAjana ! dharmathIja ISTa manorathanI saphaLatA prApta thAya che. kAraNake, jagatamAM dharma zivAya bIju kAMI che? nathI. dhamamAM paNa ahaNIta dharmaja zreSTha che. temAM paNa tattvazraddhAna rUpa samakita zreSTha che. kAraNa ke, samakita vinA sarve ajJAnakaSTa rU5 kriyAnuM vAMjhiyA vRkSanI peThe niSphaLa che. tattaraddhAna rUpa samakitamAM vItarAga deva, zuddha prarUpaka gurU ane kevaLa bhAvita dharma A traNa to Ave che, te traNe tAmAM vItarAga deva mukhya che. sarve vItarAgomAM yugAdIza zrI - bhadeva bhagavAna zreSTha che. te bhagavAnanA zAsanamAM A vimalAdi tIrthano addabhUta mahimA prakaTa thayA. sarve tadhAmAM vimalAdi tithe prathama sthAna bhagave che jUdA jUnA kAraNathI te tIrthanAM dhaNuM nAma che. jevAM ke 1 siddhikSetra, 2 tIrtharAja, 3 marU deva, 4 bhagIratha, 5 vimalAcala 6 bAhubali, 9 saha akamala, 8 tAladhvaja, 8 kadaMba, 10 zatapatra, 11 nagAdhirAja, 12 aSTottarazatakUTa, 13 sahastrapatra, 14Dha ka, 15 lehitya, 17 kapInivAsa 17siddhizekhara, 18 puMDarIka, 10 mukitanilaya, 20 siddhiparvata ane zatru jaya evAM A tIrthanAM ekavIza nAma devatA, manuSya tathA raSie emaNe kahelAM che, te hAlamAM bhavya jIvothI gavAya che. A tIrthanAM upara kahelAM ekavIza nAma A avasarpiNImAM jANavAM. temAM keTalAMka nAma pUrva kALe thaI . gayAM che ane keTalAMka AvatA kALamAM thavAnAM che. temAM jeno artha pratyakSa dekhAya che evuM "zatruMjaya " e nAma AvatA bhavamAM tuM ja nirmANa karIza. ema ame jJAnIonA mukhethI sAMbhaLyuM che. vaLI zrI sudharma svAmIe racelA zrI zatruMjaya mahAkAmAM e tIrthanA eka ATha nAma paikI keTalAMka A pramANe kahevAya che -1 vimala dri, 2 surala, 3 siddhikSetra, 4 mahAcala, 5 zatruMjaya, 6 puMDarIka, 7 puNyarAzi, 8 zrIpada, 8 subhadra,10 parva teM, 11 kaDhazakti, 12 akamaka, 13 mahApadma, 14 puSpadaMta, 15. zAzva ta, 16 rAcaMkAmaprada, 17 muktigRha; 18 mahAtIrtha 18 pRthvIpITha, 20 prabhupada, 21 pAtALa mULa, 22 kailAsa, 23 kSitimaMDaLamaMDana AdI ekaso ne ATha nAma jANavAM. eja avasarapINamAM aSabhadeva bhagavAnathI mAMDIne 31 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra tIrthaMkaranuM ahiM samavasaraNa thayuM che ane nemInAthane vajIne, bAkInA ogaNIza tIrthakarenuM samavasaraNa AvatA kALamAM ahiM thavAnuM che. temaja pUrvakALe ahiM anaMtA siddha thayA ane Avate kALe paNa anaMtA siddha thaze, mATe A tirthane siddhakSetra kahe che. jagatane stuti karavA lAyake evA, mahAvideha kSetranI aMdara vicaratA zAvatA tIrthakare paNa A tIrthanI ghaNI ja prazaMsA kare che. temaja IhAMnA bhavya jIvo paNa haMmezAM enuM smaraNa kare che. jema sArI bhUmImAM vAveluM bIja atIghaNI saMkhyAmAM thAya che, tema AzAzvatA tIrtha karelI yAtrA, pUjA, tapasyA, snAtra ane dAna e sarva atIghaNuM phaLa Ape che, vaLI kahyuM che ke zatruMjaya tIrthanuM dhyAna karavAthI hajAra palyopama jeTalI azubha karmanI sthiti kSaya pAme che ane zatrujaye javA mArge paga mUkavAthI eka sAgaropama jeTalI azubha karmanI sthitinAza thAya che. zatruMjaya parvata upara zrI AdInAtha bhagavAnanAM darzana karavAthI tiryaMca ane nArakI e be durgatino nAza thAya che. temaja koI bhavya jIva tyAM snAtra pUjA kare to hajAra sAgaropama jeTalI azubha karmanI sthiti khapAve che. keI bhavya jIva zatruMjaya parvata tarapha javA mATe e. keka pagaluM mUke te keDe bhamAM karelAM pAtakomAthI paNa te mukta thAya che. zuddha pariNAmane koI jIva bIje ThekANe kreDa pUrva sudhI zubha dhyAna karIne jeTaluM zubhakarma bAMdhe che, teTaluM zubhakarma A parvatane viSe be ghaDI zubhadhAna karavAthI nice baMdhAya che. koDe varSa sudhI munirAjane sUjhate Icchita AhAra ApavAthI tathA saMdharmIne icchAbhojana dIdhAthI je puNya baMdhAya che, te puNya zatruMjaya parvata upara eka upavAsa karavAthI baMdhAya che, je bhavya jIva bhAvathI zatru jaya parvatane vaMdanA kare teNe svarga mAM, pAtALamAM tathA manuSyakSetramAM jeTalAM tIrtho che te sarvenAM darzana karyA ema jANavuM. bhavya chava zreSTa evA zatrujayanAM darzana kare, athavA na kare; paNa je zatruMjaye jatA saMghanuM vAtsalya kare, te paNa ghaNuM zubhakarma upArja che. te jevAM ke--zatruMjaya parvatane na jotAM je zakuMjayanA saMdhanuM ja kevaLa vAtsalya kare, te, sAdhAraNa sAdharmivAtsalya karatAM kroDaguNuM puNya prApta kare ane je zatruMjayanAM darzana karIne saghanuM vAtsala kare. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te anaMta ghaNuM puNya prApta kare. je bhaSya jIva mana vacana kAyAnI zuhiM rAkhI prathama rAtruMjaya tIrthanuM smaraNu kare ane pachI AhArane tyAga karavAne arthe nAkArasI, perisI, purimamDa, ekAzana, AMkhila, cha, aThama, dazama ( cAra upavAsa ), duvAsa (pAMca upavAsa ), mAsakhamaNa, ardhamAsakhamaNu (5dara upavAsa) vagere paccakhANa kare, te paccakhANunuM pUrepUruM phaLa pAme. zutruMjaya parvata upara pUjA tathA snAtra karavAthI je puNya bhavya jIva pAme che, te puNya anya tIrthane viSe game teTaluM suvarNa bhUmi tathA AbhUSaNa dIdhAthI paNa pAmI zake nahIM. bhavya jIva zatruMjaya parvata upara dhUpa uvekhe te padara upavAsanu kapUranedIvA kare teA mAsakhamaNunu ane munirAjane sUjhatA AhAra A pe te kArtika mAsamAM karelA mAsakhamaNatuM puNya prApta kare che. jema khIjAM taLAva, sarovara, nadIe vagere sthAnaka jaLamaya kahevAya che, ane samudra teA jaLane nidhi kahevAya che, tema boA sarve tIthaeN che ane zatru jaya te| mahA tIrtha kahevAya che. te zatruMjayanI yAtrA karIne jeNe potAnu kartavya karyuM nahIM, te mAthumanAM manuSya baMtra, vita, dhana ane kuTuMba e sarva zA kAmanAM ? jeNe zatruMjaya tIrthane vadanA karI nahIM, te manuSya, ma nuSya bhava pAmyA chatAM paNa nahI pAmyA ema samajavuM. vaLI jIvatAM chatAM paNa muvA jevA jANavA, ane moTA jANu hoya te| paNa ajJAnIja samaja - ve. jo ke dAna, zIla, tapa ane tIvra dharma kriyAe karavI kANu che, paNa sahajathI thai zake evI tIrthaMvadanA kema bahu mAnathI na karavI ? je purUSa *cha-rI pALIne potAne page zatruMjaya tIrthanI yAvidhi sAta yAtrA kare che te purUSAne dhanya che ane te jagamAM mAnya che. vaLI kahyuM che ke-je purUSa lAbhaTa cavihArA chaDa karIne zatruMjaya tIrthe sAta yAtrA kare, te trIje bhave siddhi pAme che. :) * ekala AhArI~eka vakhata jamavuM 1, sacitta puhArI-sacitta vastu tyAga karavA 2, brahmacAro-brahmacarya pALavuM 3, pavacArI-page cAlIne javuM 4, gurU sahacArI-gurUnI sAthe cAlavuM pa, ane bhUmi sathArI-bhUmi upara sUi rahevuM 6. ema cha-rI kahevAya che. A zabdane apabhraMza khareDI pALatA thai game che. 33 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema varSAdanuM pANI kALI mATI upara paDavAthI cIkAza Ape che, tema gurU mahArAja zrI zratasAgarasUrinA vacanathI jitAri rAjAnuM mana bhadrika hevAthI (komaLa banyuM) sUrya samAna zrI zrutasAgarasUrijI ane sUryakiraNa samAna temanI vANI e yoga maLavA jitArI rAjAnA manamAM mithyAtva rUpa je aMdhakAra hatuM, te kyAMya paNa jato rahyA, ane samyakatva rUpa prakAza thaye; samakitane lAbha thavAthI jitAri rAjAne zatruMjayanI yAtrA karavAne mATe ghaNIja utsukatA thaI. ane tethI teNe utAvaLathI maMtriAne kahyuM ke, "are maMtrijano ! ghaNI utAvaLathI yAtrAnI taiyArI karo." ema kahI jitAri rAjAe sahasA evo abhigraha karyo ke, "jyAre huM page cAlIne ne zatruMjaya parvata upara zrI RSabhadeva bhagavAnane vaMdanA karIza, tyAre ja huM annapANuM laIza." haMsI, sArasI tathA bIjA ghaNuM lokee paNa A vAta sAMbhaLI rAjAnA je abhigraha karyo. kahyuM che ke, jevA rAja tevI prajA. jyAre koI dharmanuM kArya karatI vakhate mANasane vicAra karavo paDe, tyAre teno bhAva te zuM ? mATeja rAjadikoe kAMI paNa vicAra karyA vinA kevaLa bhAvathIja abhigraha karyo. "A ApaNuM nagara kayAM ane te zaguMjaya tIrtha kyAM ? vicAra na karatAM sahasA e abhigraha levAne kadAgraha te kevo ?! e ghaNI khedanI vAta che. " ema ghaNI rIte maMtrI vagere lekee rAjAne kahyuM, temaja zrI zrutasAgarasUrijIe paNa kahyuM ke, "he rAjana ! abhigraha vicAra karIne ja levAya che. kemake, vagara vi. cAre kAMI kArya karyuM hoya, tene pAchaLathI pazcAtApa thAya che, ane pazcAttApa thAya te kAMI lAbha thato nathI, eTaluM ja nahIM paNa AdhyAnathI azubha karmano baMdha thAya che." jitAri rAjAe kahyuM ke, "gurU mahArAja jema pANI pIdhA pachI pAnAranuM nAma ThAma pUchavAmAM tathA muMDana karAvyA pachI nakSatra pUchavAmAM kAMI lAbha nathI, tema abhigraha lIdhA pachI vRthA vicAra karavAmAM zuM lAbha? gurU mahArAja ! pazcAttApa na karatAM huM pitAnA abhigrahane nivaha karIza, ane ApanA caraNanA prasAdathI zatruMjaye zrI kaSabhadeva bhagavAnane vaMdanA karIza. emAM azakya vAta te zI che ? arUNa (sUryane 04 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. sAriya ) paMgu chatAM paNa sUryanA prasAdathI darAja AkAzanA eka cheDAthI bIjA cheDA sudhI zuM jateA nathI ! " ATaluM kahI rAjA parivAra sahita sadha sAthe cAlyeA. jANe karma rUpa rAtru upara caDhAIja karavI hoyanI ! evI utAvaLathI paMtha kApatAM keTaleka divase jitAri rAjA kAzmIra dezanI aMdara eka a TavImAM AvI paheAMcyA. je vakhate kSudhA, tRSA, page cAlavuM tathA mArgane parizrama ityAdi kAraNAthI rAjA tathA tenI e rANIe ghaNAM AkuLa vyAkuLa thayAM hatAM. temaja jitAri rAjAne siMha nAmAM mukhya pradhAna dhA catura hatA, teNe ci MtAtura thai zrutasAgarasUrijIne kahyuM ke, " gurU mArAja! Apa yuktithI rAjAnA mananuM samAdhAna karo, nahi te dharmane sthAnake lokamAM dhaNA uDDAddha thaze. ' te sAMbhaLI zrutasAgarasUrijIe rAjAne kahyuM ke, " he rAjan ! have tuM lAbhAlAbhaneA vicAra kara. sahusAkArathI kareluM kAipaNa kArya pramANe manAtuM nathI. mATeja pacakhkhANunA daMDakamAM sarve ThekANe sahasAkArAdi AgAra rAkhelA che. '' "" jitAri rAjA zarIrathI akaLANA hatA, paNa manathI sAvadhAna hatA, tethI teNe kahyuM ke, gurU maharAja ! je jIva AdareluM pALavAne azakta hAya, tene evA upadeza karavA ghaTe che. paraMtu huM te! mhAre abhigrahu pALavAne samartha chuM. prANanI hAni thAya te! ciMtA nathI, paNa mhArA abhigrahanA bhaMga na thAo." pote dhairya tathA utsAdya rAkhIne peAtAnA patie lIdhe abhigraha pALavAnA kAmamAM uttejana ApatI evI haMsI ane sArasIe te samaye peAtAnuM vIrapatnIpaNuM prakaTa karyuM. arthAt patine dhairya ApI. abhigraha pALavA mATe Agraha karyo. " ahe| A rAjAnuM citta dharmane viSe keTaluM tallIna che ? enuM kuTuMba paNa kevuM dharmI che ? ane enuM sattva paNu kevu dRDha che ? rAjAnI evI sarva e stuti karI. "" te vakhate tAri (( pachI have zuM thaze ! ane zuM karavuM ? " evI ci MtA samAna cittAthI siddha maMtrI AkuLa vyAkuLa thayA. tenuM hRdayakamaLa tApathI karamAi gayuM ane avasara thayA tyAre te bichAnA upara jaine sUrkha rahyo. eTalAmAM 31 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatruMjayanA adhiSTAyaka gomukha nAmA yakSe siddha maMtrInA svaprAmAM prakaTa thaine kahyuM ke, " he maMtrI ! ciMtA karIza nahIM. jitAri rAjAnA sAhasathI kheMcAyalA huM saMtuSTa thaI pAtAnI divya zaktithI zaitruMjaya tIrthane ahiM najIka lAvuM chuM. prAta:kALamAM tame prayANa karazeza, tyAre nizcayathI tamane zatruMjaya parvatanAM darzana thaze. tyAM rUSabhadeva bhagavAnane vaMdanA 4rIte tame peAtAnA abhigraha pUrA karajo. " ema sAMbhaLI maMtrIe svarNamAMja yakSane kahyuM ke, " he yakSa ! jema mate jaNAvyuM tema tuM sarve lokeza ne paNa jaNAvaje. eTale temane vizvAsa Avaze. maMtrInuM evuM vacana sAM bhaLI yakSe sarve, lokone svapramAM AvelI uparanI vAta jaNAvI. pachI yakSe te aTavImAM parvata upara kSamAtramAM AbehUba zatruMjaya tIrtha lAvI ApyuM. devatA zuM nathI karI zakatA ? devatAe ANelI vastu dhaNA kALa rahe te eka pakhavADiyA sudhI rahe che, paNa giranAra uparanI jinamUrtinI bhAka devatAe taiyAra karelI vastu te! ghaNA kALa sudhI rahe che. pachI prabhAta thatAM zrI zrutasAgarasuri, jitAri rAjA, siddha maMtrI, rANIe tathA bInna paNa sadhanA loko potAne AvelAM svapta mAMDa mAMDe kahevA lAgyA. sarvenAM svamAM sarakhAM maLatAM AvyAM tyAre sarve leke A gaLa gayA, ane svamamAM kahyA pramANe parvata upara zatruMjaya tIrthe joine dhaNeja harSa pAmyA. pachI rAjA ane rANI vagere leAkAe rUSabhadeva bhagavAnanI vadanA pUrvaka pUjA karI potAnA abhigraha pUrNa karyA. te vakhate bhagavAnanA darzanathI temanA zarIra upara harSathI rAmarAjikisvara thaI, ane sukRta rUpa amRtamAM temane AtmA nimagna thaI rahyA. pachI jitAri rAjAe tathA bIjA lokoe snAtrapUjA karI, dhvajA caDhAvI, mALA paherAvI, tathA bIjA paNa tIrtha upara karavA lAyaka dhamaikRtya karIne sarve leAkeA tyAMthI nIkaLyA. jitArI rAjA parivAra sahita tyAMthI vidAya thayA kharA. paNu bhagavAnanA guNu rUpa kAmaNuthI khecAyA, tyAre bhagavAnane vanA karavAne arthe pAchA vaLyA. jANe naraka rUpa sAta durgatimAM paDA thI AtmAnuM rakSaNa karavA mATeja ke zuM? tema jitAri rAjA pUrve kalA pramANe sAta vAra mArge cAlyuM ane sAta vAra bhagavAnane vadhanA karavA 36 z' Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe pAcho vaLyo. te joI siMha maMtrIe rAjAne pUchayuM ke, "A zuM!" tyAre rAjAe kahyuM ke, "jema bALaka mAtAne cheDI zakato nathI, tema huM paNa A tIrtharAjane cheDI zakato nathI. tethI mane rahevA mATe ahiMja eka sArA nagaranI sthApanA kara." kayo buddhivAna purUSa nidhAna jevuM managamatuM sthAnaka maLe te te mUkI zake? pachI maMtrIe vAstuzAstramAM kahelI rIti pramANe tyAM eka nagara sthApana karyuM. ThIka ja che, bhalI buddhine adhikArI ko mANasa svAmInuM yogya vacana na mAne ? te nagaramAM, I. pAsethI paNa bilakUla kara levAto nahoto, temaja zrI saMghamAMnA bIjA paNa ghaNA loko svArthanAM tathA vIrthanAM kRtya sAdhavAne arthe tyAM rahyA. pachI te nagaranuM "vimaLapura" evuM yogya nAma paDI gayuM. je vastumAM nAma pramANe guNa rahyA heya, teja vastunuM nAma yathArtha kahevAya che. pachI jinezvaranA khAnane viSe tatpara e jitAri rAjA utama rAjya raddhine bhagavate chate dvArikAmAM kRSNanI peThe sukhe rahevA lAgyA. tyAM bhagavAnanA maMdira upara haMsanI peThe susvara vANIvALo eka popaTa hatuM, te rAjAnA manane ghaNoja rIjhavatA hatA. tethI jitAri rAjAnuM te eka kaDAnuM sthAnaka thaI gayo. arihaMta prabhunA maMdira pratye gaelA evA paNa e rAjAnuM arihaMta dhyAna, dhUmathI malIna thaelA citrAmaNanI peThe popaTanA kIDArasathI malina thayuM. samaya jatAM jitAri rAjAne aMtakALa AvyA, tyAre teNe zo rUSabhadeva bhagavAnanA caraNakamaLa. pAse anazana karyuM dharma vekenI evIja rIti heya che. te vakhate haMsIe ane sArasIe manamAM dhIraja rAkhI rAjAnI sAravAra karI ane tene navakAra maMtra saMbhaLAvyo. buddhivALA manuSyo samayanA jANaja hoya che. te avasare pelA popaTa maMdiranA zikhara upara besI madhura dhvani karyo, tyAre karmanI vicitra - hithI rAjAnuM citta te tarapha gayuM. pachI popaTanA dhyAnathI rAjAne java TanIja nimAM utpanna thaye, jema potAnI chAyAnuM ullaMghana karavuM anAya che, tema bhavitavyatAnuM paNa ullaMghana karI zakAtuM nathI. aMte ati tevi gati" evI paMDita lokomAM kahevata che, te beTI na paDe te mATeja ke zuM ? jitAri rAjA popaTa thaze. "popaTa ane menA vagere 37 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiryaMcanI sAthe krIDA karavAthI anartha nipaje che," ema je jinezvara mahArAje kahyuM che, te barobara che. juo, jitAri rAjA samakitI chatAM paNa tenI te krIDAthI ja evI bhAThI gati thaI ! jitAri rAjA jevA dharma mANasanI paNa evI gati thaI tethI jIvanI vicitra gati ane jinabhASita syAdvAda pragaTa dekhAya che. bhavya jIva zatruMjaya tIrthanI yAtrA - ravAthI nArakI ane tirdhaca e be durgatine pamADanAruM azubha karma apAve che; paNa khapAvyA pachI pharIthI je te karma bAMdhe, te avazya bhogavavuM paDe ja. ema thavAthI tIrthanuM mAhAsya lezamAtra paNa ochuM thatuM nathI. ve sAje karelo mANasa pharIthI apathya vastunuM sevana karIne je mAMdo thAya temAM vaidyane zo cheSa? je ke pUrva bhavanA durdevathI utpanna thaelAM mAThA dhyAnathI jitArI rAjA tiryaMca yonimAM gayo; to paNa te thoDA kALamAM ja kalyANakAri samakatanuM zreSTha phaLa pAmaze. pachI jitArI rAjAnuM agnisaMskArAdika uttarakArya thaI rahyA pachI hasI tathA sArasI e bane rANIoe teja dIvase dIkSA lIdhI, ane anukrame kALa karI teo svargamAM devIo thai. pachI avadhijJAnathI temaNe potAnA patine jIva kayAM che, te jovAthI temanA jANavAmAM AvyuM ke, te te tiryaMca ni. pipaTa thayuM che. tyAre temaNe ghaNA svadezathI tyAM jaI pitAnA patine pratiba, ane teja tIrtha upara temaNe tenI pAse anazane levarAvyuM. pachI te maraNa pAmI te devIone pote rU5 deva thayo. e sarva vAta, yogya ja che. kALakramathI prathama te devIo svargathI AvI, tyAre pAchaLa rahelA deve kevaLI bhagavAnane pUchayuM ke, "he ! huM sulabhadhi chuM ke durlabhadhi ?" tyAre kevaLI bhagavAnane kahyuM ke, "tuM sulabhadhi che." ema kevaLIe kahyuM tyAre pAchuM eNe pUchayuM ke, "e vAta zI rIte? te mane kahe " kevaLIe kahyuM. "je hArI be devIo svargathI AvI, temAM haMsIne chava kSitipratiSThita puramAM rUtudhvaja rAjane putra magadhvaja nAme zaane sArasIne jIva, pUrva bhAyA karavAthI kAzmIradezamAM AvelA vimaLAcaLanI pAse eka AzramamAM gAMgali RSinI kamaLamALA nAme pu. trI thaI. tu have temane jetismaraNa jJAnavALA putra thaIza" (zrI datta muni Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahe che) huM mRgadhvaja rAjana! kevaLInA mukhathI evI vAta sAMbhaLIne pe!paTanA jIva devatA madhura vacanathI te AzramamAM tene lai gayeA. tyAM teNe kanyAne paheravA yogya alaMkAra ApyA. pAche tene lai AvI hArI senAnI sAthe bhegA karyo, ane pachI te svarge gaye. svargathI cyavIte have e tamArA putra yeA che. eNe peAtAne vRttAMta sAMbhaLo jAtismaraNa jJAna pAmI vicAra karyo ke, "pUrva bhavamAM je mhArI khe strIe hatI, teja A bhavamAM mhArAM mAtApitA thayA che, havehuM temane hai tAta ! he mAta !' ema zI rIte kahuM ? mATe mane mAna karI besavuMja ThIka lAge che. " doSa nahIM chatAM paNa eNe Aja sudhI mAna AdaryuM. moM amArUM va cana ulladhAya nahI ema jANI khelavA lAgyuM. pUrva bhavanA abhyAsathI bAlyAvasthAmAM paNa enuM zakita vagere dRDha che. pUrva bhavanA abhyAsathIja dRDha saMskAra rahe che, ' kAMdha mAMhu pachI zukarAje pazu e sarva vAta lezamAtra kapaTa nahI' rAkhatAM kahI tene kevaLIe karIthI kathru ke, "he rAjaputra! emAM zuM Azcarya che ? A saMsAranuM nATaka evuMja che. sarve jIva sarva jIvAnI sAthe' mAM sarve prakAranA sabaMdha anatI vAra pAmyA che. kAraNa ke je A bhavamAM pItA che, te AvatA bhavamAM putra thAya che, putra che, te pitA thAya che. strI che, te mAtA thAya che, mAtA che, te pitA thAya che. je ThekANe sarve jIva anetI vAr janmyA nathI, ane maraNa pAmyA nathI, evI kAi pazu jAti nathI, yAni nathI, sthAna nathI, temaja kuLa paNa nathI. mATe sArA purUSe samatA rAkhI koi paNa vastu upara rAga athavA dveSa rAkhave! nahIM kevaLa vyavahAra mArganuM anusaraNa karavuM ( zrIdattamuni kahe che. huM rAjana! mane paNa evAja sabaMdha vizeSa vairAgyanu kAraNu thayA, te sArI peThe sAMbhaLa. jANe zrIdevInu rahevAnu` madiraja hAyanI ! evA zrImadirapuramAM sUrakAMta nAme rAjA strIla paTa, kapaTI ane durdAMta ( kAithI jItAya nahIM evA) hateA. te nagaramAM udAratAmAM jenI barAbarI kAi karI zake nahIM evA eka sAma nAme mhoTA breko rahetA hateA. lakSmInA rUpame paNu jIte eva 39 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . rUpavatI sAmatrI nAme te zreSThInI strI hatI. temane zrIdatta nAme putra hatA, ane zrImatI nAme putranI strI hatI. e cArenA meLApa sArA puNyanA ce gathIja thayA hatA. kahyuM che keje purUSane putra AjJAmAM hAya, strI pati upara prema rAkhanArI ane mana mAphaka cAlanArI hoya, tathA je jeTaluM dravya maLe teTalAmAMja satAya rAkhatA hAya, te purUSane A lAkamAMja svarga che. eka vakhata, sAmochI samazrInI sAthe krIDA karavAne arthe udyAnamAM gayA. daivanA yAgathI sUrakAMta rAjA paNa teja udhAnamAM AvyA. tyAM mudUra evI sAmathrIne joine rAjAnA mananI adara raheleA rAga rUpI sA Jara teAnI thayA. pachI duSTa mananA sUrakAMta rAjAe rAma vaza thaine kSamAtramAM senAne potAnA aMtaHpuramAM meAkalAvI dIdhI. kahyuM che ke-- tarUNu avasthA, dhananI vipulatA, adhikAra ane aviveka e cAremAM ekeka vastu paNa anartha upAve che, te pachI je cAre ekaThI hoya te anartha upajAve emAM zuM kahevuM! "anyAya e rAjya rUpa latAne bALI nAMkhanAra dAvAgni jevo che, ema chatAM rAjyanI vRddhinA ardhAM karyA purUSa parastrInI icchA kare ! hammezAM rAjAeAja lekIne anyAya mArge jatAM aTakAve che, tene badale jo teAja pote anyAya mArge cAle, te jema sAgaramAM bhaLavAna matsya durbaLa matsyane khAya che, tevA prakAra thayA." sAmathrekInI preraNAthI maMtro vagere leAkAe rAjAne upara kahelI yuktithI samajAvyeA. tethI teNe na samajatAM maMtrI vagereneja kADhI mUkayA. paraMtu. agninA vAda mAphaka mukhamAMthI durvacana nikaLatAM hatAM, te teNe cheDayAM nahIM. evA duSTa cittanA lokone dhikkAra thAe, athavA sUryakAMta maNlRi jema sUryanA yogathI agninI vRSTi kare che, tema pradhAna rUpa sUryanA yAgathI su ryakAMta sarakhA sUrAMta rAjA kSaNamAM agni sarakhAM ducana mukhamAMthI kA DhavA lAgyA emAM zuM Azcarya! pachI maMtrI vagere lokoe kahyuM ke, " he zeTha! A vAtamAM have kAMi paNa upAya jaNAtA nathI. hAthIne kAna upara zI rIte rAkhave? tema rAjAne zI rIte anyAyathI vAra? khIjrathI rakSaNa karavA mATe karelI vADaja jo aMdara pAkelAM cIbhaDAM khAya, te mhATA dakSa mANasa hoya te paNa temanI rakSA zI rIte karI zake? loka 40 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM paNa kahyuM che ke-je mAtA putrane viSa de, pitA putrane vace, ane rAjA sarvasva lUTe, te tyAM zuM upAya ?" pachI samazreNI ghaNaja gusse thaye ane potAnA putrane kahevA lAge. he zrIdatta ! jeno bilakula saMbhava nahIM ho, evuM ApaNuM durbhAgyathI mahesuM apamAna thayuM. vaLI kahyuM che ke, koI pitAno athavA mAtAne parAbhava kare, te vakhate putra sahana karI zake, paNa koI strIno parAbhava kare te tene tiryaMca paNa sahana karI zakatA nathI ! mATe game te upAya karIne e vAtano badale vALavo joie. he putra! dravyane vyaya karo. eja upAya mArI najare Ave che. cha lAkha rUpiyA ApaNI pAse che, temAMthI pAMca lAkha sAthe laIne hu koI dUra deza jaIza, tyAM jaI kaI mahAna baLavAna rAjAnI sevA karIza. pachI te prasanna thAya, tyAre tenI madadathI eka kSaNamAM hArI mAtAne pAchI laI AvIza. pitAmAM prabhutA na hoya ane rAjA paNa vaza na hoya, te ISTa kAryanI siddhi zI rIte thAya! je ApaNI pAse vahANa na hoya, ane vahANane calAvanAra paNa anukULa na hoya, tyAre te purUSa zI rIte sAgara tarI zake ?" ema kahI sAthe dravya laI somazreNI chAne mAno eka dizA tarapha jatA rahyA. purUSo strIne arthe zuM na kare ? kahyuM che ke, priya patie priya strIne arthe duSkara kAryo paNa kare che. zuM pAMDavo draupadInA mATe samudra ullaMdhI gayA nahIM ke ? have somazreNI paradeza gayA pachI bIdatta gharamAM rahetA hatA. tene eka putrI thaI. durdeva paNa avasara maLe pitAnuM jora calAve che. tyAre zrI manamAM vicAryuM ke, "dhikkAra thAo! hArA upara keTalAM duHkha AvI paDayAM! eka to mAtA pitAne viyama tha, dravyanI hAni thaI, rAjA de thayo, ane temAM vaLI putrInI utpatti thai ! pArakA jIvane vidhyamAM mukIne ja saMtoSa pakaDanAruM dudhaiva hajI paNa koNa jANe zuM karaze?" evI rIte kheda karatAM zrI datta dasa divasa kADhayA. pachI zrIdatano zaMkhadatta nAmA eka mitra haze, teNe tene kahyuM ke, "he zrI datta ! tuM kheda karIza nahIM. cAlo, ApaNe dravya upArjavAne arthe samudramAM musApharI karIzuM. temAM je lAbha thAya, temAM ardho bhAga tyAre ane ardha mahAre." zrI datte te vAta ka. 41 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bUla karI. pachI potAnI strIne tathA putrIne koi tenA sagAne tyAM bhaLAvIne zrIdata taiyAra thai zaMkhadattanI sAthe vahANa upara caDha, ane siMhaladvIpamAM AvI ghaNuM varSa rahyA. pachI "kaTAha dIpamAM ghaNo lAbha thaze, ema vicArI te banne jaNA tyAM jaI sukhe be varSa rahyA. vakhata jatAM te banne jaNAe ATha kroDa dravya saMpAdana karyuM. anukULa daiva ane dIrdha prayatna e bene vega thAya te dravya maLe emAM zuM Azcarya! jema potAnA puNyanI gaNatrI nathI, tema agaNita kariyANAM temaNe kharIda karyo, ane parvata sarakhAM seMkaDo va hANomAM hAthI sarakhAM te kariyANa caDhAvIne pite bane jaNa vahANamAM besI tyAMthI sukharUpa vidAya thayA. eka vakhata vahANanA chajAmAM te banne jaNa beThA hatA, eTalAmAM samudramAM taratI eka peTI temanI najare paDI ke, tarata te temaNe vahANa calAvanArA loko pAsethI bahAra kaDhAvI. "aMdara je vastu nIkaLe, teno ardha ardha bhAga dareke levo " madhyastha mANa sane sAkSamAM rAkhI te banne jaNe A TharAva karyo ane pachI peTI upADI. temAM jue che te, lIMbaDAnA pAMdaDAmAM vIMTAyalI, nIlavaNanI acetana thaI gaelI eka kanyA temanA jovAmAM AvI. sarve leka A te za" ema kahevA lAgyA. tyAre zaMkhadatte kahyuM. "A kanyAne koI duSTa sarva deza karyo che, tethI tene koIe jaLamAM vahetI mUkI dIdhI che." ema kahI zaMkhadatte tene kapaDAM osaDI maMtrelA pANIthI sacetana karI, ane harSathI kahyuM ke, "are zrIdatta ! meMja ene sacetana karI che, mATe saidaryathI menakAnI barAbarI karanArI e strIne ja paraNIza." tyAre zIdane kahyuM ke, "are zakhadatta ! ema kahIza nahIM. kemake meM pahelAMthI ja adhaardha bhAga levAnI vAta karI che. mATe e kanyA huM ja laIza, ane dvArA ardha vibhAgane badale tane dravya ApIza." jema meMDhaLanA sevanathI vamana thAya che, tema upara kahyA pramANe vivAda karanArA te bane - NAe strI saMganI IcchA paraspara je prIti hatI, te choDI dIdhI. kahyuM che ke-eka bIjA upara ghaNI prIti karanArA bhAIone athavA mitranA manamAM eka strI, vinA bIjI koI vastu bheda utpanna karatI nathI. tALuM game tevuM majabUta hoya, to paNa cI rUpa strI aMdara pesatAMja 42 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te ughaDe che. pachI vAdI prativAdInI peDe te bane ghaNe kalara karavA lAgyA, tyAre khalAsI lokoe kahyuM ke, "hamaNuM tame svastha rahe. be divasamAM ApaNuM vahANa suvarNa kUla nAmanA badare pahocaze, tyAre tyAM jANItA purU pAse e vAtane saMdeha TALIza. " niryAmakanA kahevAthI zaMkhadatta svastha thaine beThe tyAre zrIdatte vicAryuM ke, zaMkhate A kanyAne sacetana karI, mATe nyAyapUrvaka insApha karanArA nyAyI purUSe paNa ene ja A kanyA apAvaze. mATe tevo samaya AvyA pahelAM ja huM kAMI upAyanI racanA karUM. " ema vicArI rUjha buddhivALA zrI zaMkhadattane potAnA upara dhaNoja vizvAsa besADyo. pachI te zrIdata tene sAthe laI vahANanA chajAmAM AvI beTho ane kahevA lAgyA ke, "he zaMkhadatta ! je, A ATha mukhano maryo jAya che. " ema kahevAthI zaMkhadatta tyAM AvI kautukathI jue che, eTalAmAM mitra zrI datta zatrunI peThe zaMkhadattane dhakkA mArI samudramAM nAMkhe. jene arthe sArA bhavya che paNa mitraha jevuM mahA pApa mAthe le che, te dekhAvAmAM sArA mukhanI, paNa kharekhara jotAM te jenuM mukha jovA lAyaka nathI evI strIne dhikkAra thAo ! dhikkAra thAo ! ! duTa buddhivALA zrI dattanuM dhAreluM kArya siddha thavAthI ghaNe AnaMda pAmyo, paNa savAra thatAM be pakAra karI kahevA lAgyo ke, hAya hAya! mahAre mitra kema kyAMya dekhAtuM nathI ?" jema sarpa pitAnI aMdara viSa na hoya. te paNa lekane batAvavA sArU phaNa kADhe che, tema kapaTathI dilagirI dekhADanAra zradatta paNa pachI suvarNakUlabaMdare Avyo ane teNe tyAMnA rAjAne maheTA hAthI bheTa mokalyA. AthI rAjA khuzI thayA ane bahu mAna daI zrIdatane ghaNA utsavathI baMdara upara utAryo, ane tene hAthInI kismata ApI baMdarane sarva kara mApha karyo. pachI eka moTI vakhAra laI zrIdata tyAM moTo vyApAra mAM, te kanyAnI sAthe paraNavA mATe zrIdate pitAne ghera lagna nakkI karyuM. vivAhanI sarva sAmagrI taiyAra thavA mAMDI. zrIdatta dararoja rAjasabhAmAM jato hato. eka vakhata rUpathI lakSmIne lajajA pamADanArI rAjAnI cAmaradhAriNIne joIne teNe tenuM svarUpa kaI mANasane pUchayuM. te mANase kahyuM, "e rAjAnI 43 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azrita suvarNa rekhA nAme prakhyAta vesyA che. ardha lakSa dravya ApyA vinA enI sAthe vAtacita paNa thatI nathI." A sAMbhaLI zrodatte te vezyAne ardha lakSa dravya ApavuM kabUla karyuM ane tene tathA te kanyAne rathamAM besArI te vanamAM che. tyAM sthira mana karI zrIdatta eka caMpakarakSanI chAyAmAM beThe, ane eka pAse te kanyAne tathA bIje pAse vezyAne besArI hAsI mazkarInI vAta karavA lAgyo. eTalAmAM eka vAra caturAIthI aneka vAnarIonI sAthe kAmakIDA karato tyAM Avyo. zrIdate tene joI suvarNa rekhAne pUchyuM ke, " e sarva vAnarIoe vAnaranI pitAnI strIo haze ke kema ? " vezyAe kahyuM. "are dazA ! tiryaMcanI jAtimAM A te zuM prazna ? emAM koI enI mAtA haze, keTalIka bahene haze, keTalIka putrIo haze, ane keTalIka bIjI koI paNa haze." te sAMbhaLI zrIdate zuddha cittathI ane gaMbhIra vANIthI kahyuM ke, "jemAM mAtA, putrI, bahena eTale paNa bheda nathI, evA avivekI tiryaMcanA ati ni dha janmane dhikkAra thAo, dhikkAra thAo ! jemAM kRtyano athavA akRtyano vibhAga paNa karI zakAya nahIM, evI balavattara maDhatA rahe che, te nIca janma ane te jIvIta paNa zA kAmanuM ? jema koI ahaMkArI vAdI koinuM AkSepa vacana sAMbhaLIne pAchA vaLI turata javAba Ape che, tema te vAnara jAte have, te zIdattanuM vacana sAMbhaLatAM ja turata pAcho vaLI kahevA lAgyo ke, " are duSTa ! are durAcArI ! paranA devane kahenArA ! tuM parvata upara baLatuM mAtra jue che, paNa pitAnA paga nIce zuM baLe che ? te je nathI. pAkA deSaja mAtra tane kahetAM AvaDe che! kahyuM che kedUra mANasa rAI jeTalAM athavA sarasa jeTalAM paNa pArakAM chidra jue che, ane potAnAM bIlIphaLa jevaDAM chidra jotAM chatAM paNa dekha nathI. re du: kharAba niSathI eka bAjUe pitAnI putrIne ane bIjI bA jUe potAnI mAtAne besArIne tathA potAnA mitrane samudramAM phekI daane tuM mArI niMdA kare che ?" ema kahI vAnara phUda mArato pitAnA ToLAmAM jaI bhego thayo. pachI aMdara prahAra jevI vedanA bhogavato thIdatta vicAra karavA lAgyuM ke, " dhikkAra thAo ! vAnare ekadama A zuM 44 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ durvacana kahyu ? jene samudramAM mane lAbha thaye, te A kanyA mhArI pu trI zI rIte heAya ? ane A suvarNarekhA paNa mhArI mAtA zI rIte hAya? mhArI mAtA te! enA karatAM ki Mcit mAtra UMcI che ane tenA zarIranA varNa paNa jarA zyAma che. A suvarNarekhA tevI nathI. anumA nathI hummaranAM varSa gaNie teA kadAcit e kanyA mAtra mhArI putrI haze evA sabhava che; paNa suvaNarekhA te mhArI mAtA saMbhavatIja nathI. tathApi huM ene puchuM te khaze " ema vicArI zrIdatte suvarNarekhAne pUchyuM. tyAre teNe sApha kahyuM ke, " are mugdha ! vagaDAmAM tane kANu e Lakhe che? tuM jAnavaranI vANIthI pheAgaDha bhrAMtimAM kema paDe che?'' suva NarekhAe ema kahyuM, teA pazu zrIdattanA mananI zaMkA gaI nahIM. turata te tyAMthI uThayA. je kRtyamAM anarthanI zakA AvI, te kRtya karavuM sadgurUSane yogya nathI. kayA zubha chanAra purUSa jANI joine athAga pANImAM praveza kare ? pachI Ama tema bhamatAM zrIdatte eka munirAjane dIThA, ane temane vadanA karIne pUchyu ke, " huM svAmin! vAnare mane bhrAMti rUpa samudramAM nAMkhyA che. Apa jJAnanI sAhAyyatAthI mhAro uddhAra kare." munirAje kahyuM. A jagamAM sUryanI peThe bhavya jIva rUpa kamaLane eka karanAra mhArI gurU kevaLI che, ane te Aja huM avidhajJAnathI je kAMi jANuM , te tane humAM kahuM chuM vAta kahI, te sarva svajana manuSyanA vacananI peThe tuM satya jANu. ra dezamAM che. vAnare je 6 zI rIte satya jANuM ?" ema zrIdatte pUchyuM, tyAre pAchuM munirAje kahyuM ke, *( . 'he catura purUSa! sAMbhaLa, tane prathama thArI putrInuM, vRttAMna kahuM chuM. hArA pitA pAtAnI strIne tAbAmAM levA mATe chAneA nIkaLye, te raNamAM krUra evA samaranAmA pallIpati pAse Avyo, " evA mAsa ja ( pakSIti ) ApaNuM kAma karavA yeAgya che ema vicArI sematheSTIe pannIpatine sarva vAta kahI, ane dravya pazu ApyuM. tyAre pakSIpa tinI senA zrIma Mdirapura tarapha cAlavA mAMDI. velA uparAMta caDhI gaelA sAgarathI jema loko Dare che, tema pallIpatinI senAthI zrI maMdirapuranI sarva prajA bhaya pAmI. saMsArathI bhaya pAmelA bhavya jIva jema zivasukhanI inna 45 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che, tema sarve prAe kAi surakSita sthAne javAne! vicAra karyAM. te vakhata te dghArI strI peAtAnI putrIne sAthe lai utAvAthI ga MgA nadInA kinArA upara siMhapuramAM AvelA potAnA pitAne ghera gai. tyAM e peAtAnA bhAi pAse ghaNAM varSa rahI. ene pati, sAsu, sasarA vagerenA viyeAga thAya, tyAre pitA athavA bhAi rakSaNa kare. eka vakhata zvADha mahinAmAM eka ghaNA jherI sarpe hArI putrIne DarA dIdhe duSTa jIvAnA duSkamaiMne dhikkAra thAo ! pachI hArI putrI mULa khAi acetana thaine paDI. hArI o vagere TIkAe dhaNI davA karI, paglR jema vadhyA strIne saMtati thatI nathI, tema te paNa caitanya pAmI nI. " sarpathI DAyelA mANasate utAvaLathI agnisaskAra karavA ThIka nathI. AyuSya 63 haze te kadAcit e pAchI jIvatI thaze. hArI strI vagere lekAe evA vicAra karI hArI putrIne lIMbaDAnA pAMdaDAthI vIMTI eka sArI peDhImAM rAkhI, ane te peTI dhaNA zekathI gaMgA nadInA pravA6mAM taratI mUkI. pachI dhaNI vRSTi thavAthI gaMgA nadImAM pUra AvyuM tethI tenA kinArA uparanAM Azrita evAM vRkSo paNa jaDamULathI ukhaDIne pravAhamAM taNAtAM gayAM. jema vAyunA vegathI vAsu cAle che, tema te pravAhanA vegathI peTI paNa taratI taratI samudramAM AvI te hArA hAthamAM AvI AgaLa je thayuM te sarva tuM jANe che tethI A hArI putrIja che, emAM bilakula zazaya nathI. have tArI mAtAnuM vRttAMta kahuM chuM, te sthira citta karIne sAMbhaLa. te pallIpatino dAvAnaLa samAna ussaha senA pAse AvI, tyAre tenA tejathI sUkAMta rAjA teja rahita thai gayA. pachI teNe pahADa jevA kille turata sajja karyo, ane pUranI aMdara dhAsa, dANA, lAkaDAM vagere sarva vastu pUrepUrI bharI mUkI. killAnI aMdara ThekANe ThekANe sArA parAkramI subhaTAne rAkhyA. je rAjA zatru upara caDhAI lai jaine yuddha karI zake nahI, teneA evA badobasta karI rahevuM eja baLa che. pachI pallIpatinI senAe eka krama mUkI cAre taraphathI caDhAi karavA mAMDI, jema munirAjane duSkarma tADatAM vAra lAgatI nathI, tema zUravIra senAne kille teDI nAkhatAM zI vAra ? jema madreInmatta hAthI akUzanA prahArane gaNutA nathI, tema pallIpatinI Y' 27 ' Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ senAe kilA uparathI zUravIrenAM AvatAM bANane taNakhalA samAna paNa gaNyAM nahIM. pachI jUnI vastu jema teDI pADatAM vAra lAgatI nathI, tema zrImaMdIrapuranI piLane daravAje te senAnA lokoe kSaNamAtramAM ghaNathI ane mudrarathI teDI nAkhyA ane sarve loko nadInA pravAhanI peThe ekadama aMdara pesI gayA. tAro pitA samaDI ghaNI utsukatAthI - gaLa jato hato, eTalAmAM kapALamAM eka AkaruM bANa vAgavAthI te turata maraNa pAme. mANasa zuM dhArIne kAMI kAma kare che, ane deva tenuM kevuM bhADuM pariNAma nipajAve che. strIne potAnA tAbAmAM levA mATe so zreSThIe karelA prayatna tenA potAnA nAzane arthe thayA. kahyuM che ke - hAthIne manamAM kAMI bIjuja hatuM, vAghanA manamAM bIjuM, sarpanA manamAM bIjuM, ziyALiyAnA manamAM paNa bIjuM ane (daivana) manamAM te sarve karatAM kAMI juduM ja hatuM maMdirapuramAM pallI patinI senAe hariNInI peThe bhayathI dhrujatI sAmagrIne turata pakaDI lIdhI. pachI nagara tUTIne pitAnI marajI pramANe bhilla loko potAnA sthAna tarapha javA lAgyA, tyAre sArA daivanA vegathI semathI paNa koI rIte temanAthI jUdI paDI. aTavImAM bhamatAM teNe eka vRkSanuM phaLa khAdhuM. tethI tenuM zarIra kiMcit mAtra kiMgazuM thayuM; paNa zariranI kAMti pahelA karatAM ghaNuja gara varNa ane divya thaI. maNi, maMtra ane auSadhI emane prabhAva aciMtya che. pachI mArge jatAM keTalAka vaNika le ke te somazrIne joIne ghaNuM Azcarya pAmyA. ane ne tene pUchavA lAgyA ke "he suMdarI! tuM virAMganA che ? ke, koI vanadevatA che ? athavA koI sthaladevI ke, jaLadevI che ? amArI khAtrI che ke, tuM manuSyaNI to nathI ja." somazrIe gada svarathI kahyuM ke, "huM jANuM purU ! huM kaI paNa devatA nathI, paraMtu manuSyanI strI chuM, ema tame khAtrIthI samaje. A suMdara rUpathIja huM duHkha rUpa kUvAmAM paDI. deva pratiphaLa thAya, tyAre guNano paNa cheSa thAya che. " samanuM AvuM vacana sAMbhaLI vaTemArga vaNikoe kahyuM ke, "tuM sukhethI amArI pAse rahe," ema kahI harSa pAmelA te vaNika janoe somachInuM gupta ratnanI peThe ghaNuM yatnathI raNuM karyuM. pachI suMdara ane zeNavALI evI sAmagrIne joIne te vaNika ja Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nomAM pratyeka jaNa tene potAnI strI karavAnI IcchA karavA lAgyA. ThIkaja che, suMdara bhakSya vastu joIne khAvAnuM mana kone na thAya? ema karatAM te sarve anukrame A suvarNakULa baMdare AvyA. ahiM temaNe nAnA prakAranAM kariyANuM kharIdyAM, teTalA mATe ja te ahiM AvyA hatA. te vakhate eka kariyANuM ghaNuM soMghuM thaI gayuM tyAre sarvanuM mana vizeSe karI te vastu kharIdavI e vyApArI rIta che, paNa phaLa bhegavavAthI jema pUrva bhavanuM puNya khavAI jAya che, tema bIjI ghaNI vastu pahelAM kharIdavAthI temanI pAse bilakula paiso rahyA nahIM. tyAre sarve vaNikoe vicAra karI paisAnI khAtara A samazrIne vezyAne ghera vecI dIdhI. mANasane lobha pAra vinAne hoya che, ane temAM vaNika janone te vizeSaja emAM saMzaya nathI. A gAmamAM rahenArI vizvamavatI nAmanI vezyAe lakSa draya ApIne AnaMdathI somazrIne lIdhI. kharUM che, vezyAnI jAti ja evI che ke, tene tarUNI strI maLe che te kAmadhenu samAna tene lAge che. vizvamavatIe somazrInuM suvarNarekhA evuM navIna nAma pADyuM. strI eka ghara mukIne bIje ghera jAya, tyAre tenuM prAye nAma badalAya che. vizvamavatIe ghaNuM sakhatAIthI zIkhAmaNa daIne suvarNarekhAne gIta, nRtya ityAdi zIkhavyuM. gIta nRtyAdi kaLAmAM nipuNapaNuM eja vArAMganAonuM dhana kahevAya che. vakhata jatAM suvarNarekhA vezyAnI cAlacalagatamAM eTalI badhI nipuNa thai ke jANe janmathI mAMDIne ja vezyAne dhadho karatI heyanI ThIka ja che, paNa jenI sAthe mizra thAya, teno raMga rU5 te turata pakaDe che. darjananI saMgatine dhikkAra thAo! juo, A somathI eka bhava choDIne jaNe bIje ThekANe bIjA bhavamAM gaIka heyanI! evI tadana judI ja thaI gaI. athavA udaivanA vaza thakI eka bhavamAM ja ghaNA bhava thAya che. pachI suvarNarekhAe potAnI kaLAthI rAjAne eTale badhe prasanna karyo ke, jethI teNe ene potAnI cAmara dhAriNI karI. muni kahe ke are zrI dattaA tArI mAtA jANe bIje bhava pAmI heyanI! evI thaI che. pUrvanuM rUpa tathA varNa badalAI gayAthI tane tenI bIlakula oLakhANa paDI nahIM; paNa eNe tane oLakhe, tathApi zaramathI ane dravyanA lobhathI oLa. khANa kADhI nahI. jagatamAM lebhanuM kevuM akhaMDa sAmrAjya cheeNe kene 48 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa mUkayo nahIM. vezyAnuM pApa karma ke, je duSkarmanI sImA kahevAya che, ane jenI aMdara pratyakSa mAtA putrane oLakhIne paNa dravyanA lobhathI tenI sAthe kAma krIDA karavA Icche che, te vezyAnA duSkarmane dhikkAra thAo ! dhikkAra thAo !! je evI zILathI bhraSTa thaelI, te vezyAone jANa purUSa niMdhamAM siMdha ane tyAjamAM tyAja gaNe che, te sarvathA yogya che, " | muninuM evuM vacana sAMbhaLI zrIdattane ghaNe kheda ane Azcarya thayo. pAchuM teNe munine pUchayuM ke, "he railokyAdhIza! A sarva vAta vAnare zI rIte jANuM? mahArAja ! munirAja jema jIvene saMsAramAM paDatAM bacAve che, tema aMdha kRpamAM paDatAM mane teNe Teko daIne kADha e ThIka thayuM, paNa te manuSyanI bhASA zI rIte bolato hato te mane kaho?" muni mahArAje kahyuM ke, he zrIdatta ! tyAre pitA somakI pitAnI strInA dhyAnamAM nimagna thaI puramAM praveza kasto hato, eTalAmAM aNadhAryuM bANa vAgavAthI maraNa pAmIne vyaMtara thaze. cittamAM ghaNo rAga rAkhanArA teNe bhramaranI peThe eka vanamAMthI bIjA vanamAM pharatAM pharatAM ahiM AvI mAtAne viSe Azakta thaele mane jo. pachI teNe vAnaranA zarIramAM praveza karIne tane bodha kayo. pitA parabhave jAya, to paNa putrane hitAkAMkSI te khareja. teja hAro pitA hamaNAM vAnara rUpe ahiM Avaze. ane pUrva bhavana premathI hArI mAtAne pITha upara besArI hArA jevAM chatAM zIdhra laI jaze. "munirAja ema kahe che, eTalAmAM teja vAra AvIne, siMha jema aMbAjI devIne pITha upara dhAraNa kare che, tema suvarNarekhAne pitAnI pITha upara besADIne pitAnA ISTa sthaLe gayo. "mehanuM pariNAma kevuM che ! ane saMsAranI aMdara kevI kevI viTaMbaNAo thAya che ! " ema kahI mAthuM dhuNavate zrIdatta kanyAne laI potAne sthAnake gaye. eTalAmAM vizvamavatIe "suvarNarekhA kayAM che?" ema pitAnI dAsIone pUchyuM. tyAre temaNe kahyuM ke, "zrIdatta nAmA zaikI ardha lakSa dravya ApavAnI kabUlAta karI suvarNarekhAne udhAnamAM laI gaye. e pachI vizramavatIe suvarNarekhAne teDavA mATe dAsIone mokalI. te ghasIoe eka dukAna upara beThelA brIdattane joI utAvaLathI pUchyuM ke, "suvarNarekhA kyAM Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ? tyAre zIdane kahyuM ke, "kayAM gaI koNa jANe? huM kAMI tene cAkara chuM ? " jANe doSanI bharelI peTI ja hoyanI evI te dAsIoe te vAta vizvamavatIne kahI. tyAre rojhathI rAkSasI jevI thaelI te vezyAe rAjA AgaLa jaI "he rAjana ! huM lUTANI, lUTANuM" e maheTa svarathI pikAra karyo. rAjAe "A zuM che ?" ema pUchayuM, tyAre vezyAe ghaNa chathI kahyuM ke, "he prabho ! suvarNarekhA che, je amAre sAkSAta suvaNu purUSa ja kahevAya che, tene coramAM ziramaNI e zrIdatta kyAMya haraNa karI game che. " " zrI datta gaNiInI corI karI, e vAta kevI asaMbhavAta che ? ema vicArI rAjA ghaNuM Azcarya pAme, ane zrIdattane belAvIne A vAta pUchI. "je ApaNe kharuM kahIzuM, te paNa e vAta kaI sAcI mAnaze nahIM. ' ema vicArI zrI datte turata kAMI paNa javAba A nahIM; kahyuM che ke--kAMI aNaghaTatI vAta najare joI heya, te paNa te prakaTapaNe kahevI nahIM. jema vAnaranI saMgItakaLA ane pANI upara taratI zilA. tenI peThe jema pApa karma narkamAM nAMkhe che, tema rAjAe zrIdattane baMdhIkhAnAmAM nAMkhe. ghaNe repa AvyAthI teNe tenI vakhAre paNuM tALuM mAryuM ane sIla karI te potAnA tAbAmAM laI lIdhI ane tenI putrIne gharamAM cAkaraDI tarIke rAkhI, ThIka ja che, jema nazIba, tema rAjA paNa koIne sago nathI. pachI zrI datte vicAra karyo ke, "jema pavanathI agni saLage che, tema meM kAMI paNa uttara Apyo nahIM, tethI rAjAne ke pAgni saLagA. mATe have huM yathArtha kahuM to kadAcita chUTA thAya." ema vicArI teNe rakhavALa pAse A vAta rAjAne jaNAvI. pachI rAjAe baMdIkhAnAmAMthI kADhI pAchuM pUchayuM, tyAre zrIdatte kahyuM ke, "vAnara suvarNarekhAne laI gayo." te sAMbhaLI sarva hasavA lAgyA, ane ghaNuM Azcarya pamI kahevA lAgyA ke, " aho ! A kevI sAcI vAta kahI ! A duSTa purUSa ke dhIThe che ?" pachI rAjA atI ke pAyamAna thayA. ane teNe ekadama zrIdattano vadha karavAno hukama karyo. gaja che, moTA purUSano roSa ane taSa e bane anukrame turata sAruM ane mAruM phaLa - khuzAlI, , ; ' . 50 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ape che. jema kasAi le gAyane lai jAya che, tema . rAjAnA zUravIra subhaTa| zrIdattane vadhasthAne lai gayA. tyAre teNe manamAM vicAryuM ke, " mAtA ane putrInI sAthe kAmaneAga karavAnI ane mitrane dhAtu karavAnI icchA ityAdi mahA pAtA mhArA hAthe thayAM, tenu phaLa Aja bhavamAM mane maLyuM ! tethI jenuM ghaNuMja mArUM pariNAma che evA daivane dhikkAra thAze... satya kahyuM te paNa tenuM evuM ayogya mATuM pariNAma nIpajyuM. athavA tophAnI sAgarane jema koI rokI zakatA nathI, tema pratikULa daivane paNa kANu rokI zake? kahyuM che ke--jeNe peAtAnI kallAlamAlAthI kula parvatene teDI nAMkhyA, evA sAmA AvatA sAgaranA pravAhane koi rokI zake ? tema pUrvabhave karelA karmanA zubha athavA azubha pariNAmane paNa kAI rAkI zake nahIM. . .. " eTalAmAM zrIdattanA puNye AkarSaNa karI lAvyA hAyanI ! evA te dezamAM vihAra karatA municaMdra nAmA kevaLI teja vakhate bahAranA udhAna namAM samavasaraNyA. ughAnapAlakanA kahevAthI rAjA parivAra sahita tyAM gaye, ane jema bALaka mAtA pAse savAramAM khAvAnuM mAge, tema rAjAe munirAja pAse dezanA bhAgI. gurU mahArAje kahyuM. " jema vAnarane ratnamALA, tema jenA hRdayamAM jagA hitakArI dharma ane nyAya nathI, tene dezanA te zuM ApavI ? " te sAMbhaLI rAe gabharATane pUchyuM ke, " huM mahArAja ! huM anyAyI kevI rIte ? " municaMdra kevaLIe kahyuM. " satya kahenAra zrIdattanuM vacana tuM kema mAnatA nathI ? " pachI zaramAyalA rAjAe zrIdattane khelAvyA, ane AdarathI `tAnI pAse esArDa,ne mundirA ane pUchyuM ke, " he mahArAja ! e satya kheAlanAra zI rIte ? ' eTalAmAM pIDa upara suvarNarekhAne dhAraNa karatA te vAnara tyAM Avyo, ane suvarNarekhAne utArI pote tyAM beTho. tyAre sarva loko tukathI tene hevA lAgyA. pachI rAjA vagere lokAe satyavAdI zrIdattanI dhaNI graMzasA karI, ane kevaLo bhagavAnane sarva vAta pUchI. tyAre temaNe jevI hatI, tevI te vAta kahI. pachI zrIdatte saraLa bhAvathI kevaLI bhagavAnane pUchyuM ke, huM. mahAsaja ! mane peAtAnI mAtA tathA putrI upara kAmavAsanA kema utpanna thai ? '' k "" rr 51 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevI bhagavAne kahyuM ke, dvArA pUrvabhava sAMbhaLa. - cr pUrvabhavanA saMbadhathI e sarva thayuM. mATe tuM ** pAMcAla dezanI aMdara kAMSipura nagaramAM agnizamA nAme brAhmaNu rahetA hatA. tene caitra nAmaneA putra hatA. tene zakaranI peThe gaMgA ane gorI nAmanI e strIe hatI. eka vakhata te caitra, maitra nAmA mitranI sAthe kAkaNu dezamAM yAcanA karavA gayA. brAhmaNane yAcanA ghaNI priya hAya che. gAmA gAma karatAM temaNe dhaNu dravya upAjyuM. eka samaye caitra sutA hatA, tyAre hRdayamAM duSTa adhyavasAya rAkhI maitre vicAryuM ke, huM A caitrane mArI nAMkhIne sarve dravya pAte lauM, " ema vicArI tusta te tene haNavA uDyA. anarthane ApanAra evA dravyane dhikkAra thA. jema duSTa vAyu metrane hinnabhinna kare che, tema dravyane leAbhI mAsa viveka, satya, mateSa, lajjA, prIti ane yA vagere sadguNAne tatkALa nAza kare che. paNa sudaivanA yAgathI maitranA hRdayamAM teja vakhate viveka rUpI suryanA udaya thayA ane tethI lAbha rUpa gADha adhakAranA vidhvaMza thayeA. tyAre te vicAra karavA lAgyA ke, " mhArA upara vizvAsa rAkhanArA nnanA vadha karavA mATe taiyAra thayelA mane dhikkAra thAo ! huM evA avyavasAyathI nibaMdha leAkAmAM paNa nidda thayA. ema vicArI te maitra jemane tema potAne sthAne kheDA. " jema kharaja khaNuvAthI vadhe che, tema lAbhathI lAbha vadhe che. " e kahevatane anusarI te banne brAhmaNA lAbhathI vaLI gAmA gAma bhramaNa karavA lAgyA. ati lebha karavAthI A le!kamAMja ekama anartha upanna thAya che, emAM zazaya nathI. eka vakhate te banne brAhmaNA le:bhathI vyAsa cane vaitaraNI nadImAM peTI. prathamathIja lAbha rUpa nadInA pUramAM DubI gayelA te banne jaNA karIthI vaitaraNInA pUramAM DubI gayA ane maraNa pAmI tiryaMca yAnimAM utpanna thayA. ( kevaLI bhagavAna huM che) he zrIdatta ! dhaNA bhava bhramaNa karIne pachI tame e (zrIdatta ane --za'khadatta nAmanA ) mitra thayA. za Mkhadatte pUrvabhave manamAM hArA vadhu ci tavyeA hateA. tethI te tene samudramAM nAMkhI dIdhA, jema lezudArane devuM jyAja suddhAM ApavuM paDe che, tema jIva pUrvabhave, je jevuM ane je rIte ' para Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma kare che, te tevuM ane te ja rIte tene pAchaLathI jogavavuM paDe che. hArI strIo gorI ane gaMgA e banne jaNIo hArA viyogathI saMsAra u. parane rAga cheDI daI tApasaNI thaI ane mahinAnA upavAsa rUpe tapasthA karavA lAgI. jyAre vidhavApaNuM prApta thAya tyAre kevaLibhASita dharmanI ArAdhanA karavI eja kulastrIone ucita che. manuSya bhava pAmIne A bhava tathA parabhava e bane phegaTa gumAvI bese e mUDha mANasa keNa haze ? eka divase ghaNuM tA lAgavAthI AkuLa vyAkuLa thaelI rIe eka dAsI pAse ghaNI vAra pANI mAgyuM. baporano samaya hovAthI te vakhate te dAsInI AMkhe nidrAthI ghaNI susta thaI hatI, tethI teNe chAnI mAnI rahI dhITha mANasanI peThe kAMI paNa uttara Apyo nahIM. garI svabhAvathI ghaNuM krodhI nahotI. te paNa teNe te vakhate dAsI upara dha ja krodha karyo. prAye tapasvI, rogI, ane tRSAthI tathA sudhAthI pIDAyalA eTalA lokone ceDA kAraNathI ghaNo kopa caDhe che, krodhathI garIe kahyuM. "re nIca ! jema marI gaeluM mANasa javAba ApatuM nathI, tema tuM mane javAba ApatI nathI tenuM zuM kAraNa? koI ghaNuM jherI sApe tane karI che ke zuM ?" ema gaurIe ghaNe tiraskAra karIne kahyuM. tyAre dhAsIe zIgha uDI, madhura vacanathI samAdhAna karI, turata pANI lAvI - rIne pAyuM, paNa gerIe te duSTa vacanathI ghaNA duHkhathI bhogavAya evuM kaThaNa duSkarma bAMdhyuM. hAMsImAM duSTa vacana bole, te paNa tethI duSkarma baMdhAya che, te pachI kaidhathI bele te badhAya emAM te kahevuM ja zuM ? gaMgAe paNa kAmano vakhata vItI gayA pachI AvelI dAsIne cita vyagra hevAthI krodhathI kahyuM ke, "are duSTa dAsI ! tuM hamaNuM AvI, tane keie baMdIkhAnAmAM nAMkhI hatI ke zuM? " gaurInI sAthe spardhA hevAthI ja ke zuM ? gaMgAe paNa tenA jevuM ja azubha karma bAMdhyuM. e mAThAM pariNAma utpanna karanAra kedhane dhikkAra thAo. pachI gaMgAe eka vakhata ghaNuM kAbhavyasanI konI sAthe vilAsa karatI eka vezyAne joI potAnA manamAM ciMtavyuM ke, " bhramare jema puthI prakRlita thaelI mogarAnI velane bhogave che, tema ghaNuM kAma ko jene bhagave che, evI A strIne dha. 53 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nya che, ane jene pati paNa mUkIne paraloke gaye evI huM abhAga NamAM abhAgiNI chuM. mATe mane dhikkAra thAo." duSTa che mati jenI evI gaMgAe evA ArtadhyAnathI jema varSakALamAM loDhA upara kATa vaLe che, tema pAchuM duSkarma bAMdhyuM. chevanI mUDhatAne dhikkAra thAo. anukrame maraNa pAmelI gerI ane gaMgA devaloka tithI devatAnI devIo thaI. tyAMthI cAvIne eka jaNa (gaMgA) hArI mAtA thaI ane bIjI (garI) hArI putrI thaI. pUrvabhave dAsIne durvacana kahyuM hatuM, tethI hArI putrIne sarpa daMza thaye ane hArI mAtAne paNa tethIja bilanI pallImAM rahevuM paDayuM, tathA gaNikAnI prazaMsA karI tethI gaNikApaNuM bhogavavuM paDayuM. kadI na banI zake evI vAta paNa pUrva karmathI banatI nathI ke zuM? ghaNI khedanI vAta che ke, je karma kevaLa vacanathI athavA manathI ja baMdhAya che, te karmanI je AlocanA na thAya te te kAyAe karI evI rIte bhegavavuM paDe che. teM pUrvabhavanA abhyAsathI e bane upara kAmavAsanA rAkhI.. je abhyAsa heya te saMskAra parabhavamAM prakaTa thAya che. ghaNo abhyAse hoya to paNa dharmanA saMskAra parabhave prakaTa thatA nathI, paraMtu kAcA pAkA game evA bIjA saMskAra parabhavamAM AgaLa doDe che." kevaLI bhagavAnanuM evuM vacana sAMbhaLI zradattane saMsAra upara vairAgya ane kheda thaDa pAchuM teNe pUchyuM ke, "he mahArAja ! saMsArathI chUTake thAya e kAMI upAya kahe. jemAM evI evI manuSyonI viTaMbaNuM thAya che, te smazAna jevA saMsAramAM koNa jIvato mANasa rati pAme?" munirAje kahyuM. "saMsAra rUpa apAra bhASAmAthI chUTavAnuM sAdhana te eka cAritranuM ja baLa che. mATe zodha cAritra levA mATe tuM prayatna kara." zrI. datte kahyuM. "bahu sAruM, paNa mAre A kanyA kaI sAruM sthaLa joIne ApavAnI che. kAraNa ke, kanyAnI ciMtA e mane saMsAra rUpI sAgara taratAM gaLAmAM bAMdhelA paththara sarakhI che." munirAje kahyuM. "he zrIdatta! tuM kegaTa manamAM putrInI ciMtA kare che. kAraNa ke, tyAre mitra zaMkhadatta hArI putrIne paraNaze." zrI datta khedathI AMkhamAM AMsu lAvI gagada svare kahyuM ke, "he mahArAja ! krUra ane pApI evA mane te mitra kayAMthI mane Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Le ? " munirAje kahyuM ke, "re zrIdatta! tuM kheda nahIM kara ane du:khI paNa nahIM thA. hamaNAMja hAro mitra jANe khelAyeAja hAyanI ! evI rIte ahiM Avaze. " pachI zrIdatta AzcaryathI hAsya karI manamAM vicAra kare che, elAmAM teNe potAnA mitra za`khadattane dUrathI AvatAM joyA, zaMkhadatta paNa zrIdattane joine krodhathI lAlaceALa thai gayA ane yama sarakhA dUra thai zrodattane mAravA doDayA. zrIdatta ghaNA kSeAbha pAmyA hatA, " rAjA vagere loko pAse che. " ema joi kSaNamAtra thobhyA; eTalAmAM munirAje temane kahyuM ke, "huM zaMkhadatta ! tuM dvArA cittamAMthI krodhane dura kara, kAraNu ke, te agninI peThe tIvra hAvAthI potAnA utpatti sthAnane paNa khaLI nAkhe che. kApa e cAMDAla che, mATe teneA sparza na karavA eja cita che. kadAcita sparza kare teA Azcarya e che ke, dhAya gagAsnAna vagere kare, teA paNa zuddha thAya nahIM. " jema mhoTA jherI sarpa gADInA maMtra sAMbhaLI zAMta thAya che, tema munirAjanI tattvabhata vANI sAMbhaLIne za khadatta zAMta thayA. pachI zrIdatte zakhadattane prItithI hAtha pakaDIne potAnI pAse besADayA. ema karavAthIja vaira dUra thAya che. pachI zrIdatte kevaLIbhagavAnane pUchyuM ke, " he svAmin! e zakhadatta samudramAMthI ahiM zI rIte AvyA ? '' kevaLIbhagavAnane kahyuM. " jyAre te zaMkhadattane samudramAM nAMkhyuM, tyAre jIvAthI pIDAyalA mANusane jema phaLa maLe, tema sA rA devanA ceAgathI ene hAtha eka pATiyuM AvyuM, AyuSya tUTayA vinA mRtyu thAya nahI. jema manuSya sArA vaidhe kahelA ASadhathI sAta divasamAM dustara vyAdhithI paNa mukta thAya che, tema za Mkhadatta kinAre javA sArU maLelA pavane calAvelA pATIAthI sAta divasamAM samudra tarI gayA. jema cArkale! mANasa nadInA pravAha pAse Ave, tema te zaMkhadatta samudranA kinArA upara AvelA sArasvata nAmA nagaramAM AvI satASa pAmyA. za khadattane saMvara nAmA mAme! te nagaramAM rahetA hateA, te za Mkhadattane joi dhaNA kheda pAmyA, ane ghaNA premathI tene peAtAne ghera lai AvyA. tyAre zakhadattanA sarve avayava samudranI garamIthI dAjhI gayA hatA. jema gurU - 55 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAnA mUrkha ziSyane sArI zIkhAmaNathI sAre kare che, tema saMvare sArA auSadhathI eka mahinAmAM zaMkhadattane sAro karyo. eka vakhata zaMkhada patAnA mAmAne suvarNakUla baMdaranI hakIkata pUchI, tyAre teNe te sarva kahI. te A rIte -" ehiMthI eMzI gAu upara suvarNakala baMdara che. tyAM Aja kAla moTA zreNInAM ghaNuM vahANA AvyAM che, ema saMbhaLAya che." naTanA manamAM jema samakAle harSa tathA roSa utpanna thAya che, tema A hakIkata sAMbhaLI zaMkhadattanA manamAM harSa ane reva utpanna thayA zrI dattano pa lAge tethI tene harSa thaze ane te kapaTa ceSTanuM smaraNa thavAthI roSa utpanna thayo. manamAM evA paraspara virUddha bhAva dhAraNa karate zaMkhadata mAmAne pUchIne A nagaramAM zIdhra AvyuM, ane krodhathI vyApta thaI hAre tapAsa karatA te ahiM Avyo. evI rIte jIvanA paraspara saMyoga ane viga pUrvakarmanA anusAre thAya che. pachI karUNasAgara kevaLI bhagavAne zaMkhadattane pUrvabhava sarva saMbaMdha kahI saMbhaLA vyA ane kahyuM ke, "he zaMkhadatta ! pUrvabhave te ene mAravAnI icchA karI hatI, mATe A bhavamAM eNe tane mAravAnI icchA karI, mATe jema gALa upara gALa dIdhAthI badala vaLe che, tema ghAtathI ghAtAno badale vaLI gayo. have pachI tame banne jaNa mAMhe mAhe ghaNI prItI rAkhaje. kema ke, mai. trI che te A lekamAM tathA parakamAM paNa sarva kAryanI siddhi karanArI che, emAM saMzaya nathI. ". kevaLI bhagavAnanuM evuM vacana sAMbhaLI zrIdatta, zaMkhadattane tathA zaMkhada zrIdattane sarva aparAdha khamAvyA ane mAMhe mAhe te banne ghaNI prIti rAkhavA lAgyA. unDALa pachI AvelA pahelA varSAdanI peThe saphaLa evA saddagurUnA vacanathI zuM na thAya ? pachI kevaLI bhagavAne dezanA dIdhI ke, "he bhavya ! tame samakita pUrvaka jainadhanI ArAdhanA karo. tethI tamAruM sarva daSTa kArya siddha thaze. bIjA dharma sArI peThe ArAdhyA hoya, te paNa te AMbA vagerenA vRkSa sarakhA che. eTale jema AMbAnuM vRkSa AmraphaLaja Ape che, jAMbUnuM vRkSa jAbU phaLa ja Ape che, tema te dharma paNa niyamita phaLanAja dAtAra che, ane je jaina dharmanI saMpUrNapaNe ArAdhanA karI hoya, te te kalpavRkSanI peThe game te ISTa phaLa - 56 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ape che." mekSanA abhilASI evA rAjAdi lokoe evI dezanA sAMbhaLI kevaLI bhagavAna pAse mULa bAra vrata lIdhAM. te vyaMtara (vArano jIva) ane suvarNarekhA emaNe paNa samakitane aMgIkAra karyo. mehathI te banene divya tathA AdArika saMyoga ghaNA kALa sudhI rahe. zrIdata pitAnA sthAnake Avyo. tyAre tene rAjAe bahumAna ApyuM. pachI zrIdatte zaMkhadattane potAnI putrI ane dravyane adha bhAga Apo. pachI pavitra buddhivALA zrIdane pitAnuM sarva dravya sAta kSetromAM vAvyuM, ane te jJAnI gurU pAse dIkSA laI vihAra karatAM ahiM AvyA che. (bodara kevaLI kahe che) he mRgadhvaja rAjana ! dastara mehane jItIne kevaLajJAna pAmela zrIdatta te huMja chuM ema tuM jA. e zI rIte je pUrva bhavamAM mahArI strIo hatI, te A bhavamAM hArI putrI tathA mAtA thaI. mATe A saMsAramAM A vAta kAMI paNa Azcarya karanArI nathI. ema vicArI paMDita puSe vyAvahArika satyane anusarI sarva vyavahAra kare. 'siddhAMtamAM daya prakAranuM satya kahyuM che. te eke "1 janapada satya, 2 saMmata satya. 3 sthApanA satya, 4 nAma satya, pa rUpa satya, 6 pratItya satya, 7 vyavahAra satya, 8 bhAva satya, 8 yoga satya, ane 10 upamA satya. temAM kokaNa vagere dezomAM "payA, picca, nIra, udaka' evA nAmathI pANIne oLakhe che, te prathama janapada satya jANavuM. kumuda, sapheda kamaLa ) kulaya (lIlukamaLa) vagere sarva jAtanAM kamaLa kAdavathIja utpanna thAya che, te paNa araviMda-(satukamaLa)-ne ja kamaLa kahevuM e leka saMmata satya che, mATe e bIjuM sata satya ja thavuM. lepyAdi pratimAne arihaMta samajavA, e athavA eka, be ItyAdi aMka lakhavA te, kiMvA rUpiyA, paisA ItyAdika upara "A rUpiyA che, paise che" evA arcanI sUcaka mudrA ( chApa ) karavI e trIjuM sthApana satya jANavuM. phaLanI vRddhi na kare, te paNa kuLavardhana" kahevAya te zuM nAma satya jANavuM. veSa mAtra dhAraNa karanAra paNa sAdhu kahevAya che, e pAMcamuM rUpa satya jANavuM ekaja anAmikA ( TacalI pAsenI AMgaLI ) kanizikAnI (TacalI AMgaLInI ) apekSAthI lAMbI ane madhyamAnI (va pAchuM Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ calI AMgaLInI ) apekSAthI TuMkI kahevAya che, e bahuM pratItya satya jANavuM. parvata upara rahelAM vRkSa, vaNa vagere baLatAM hoya te parvata baLe , che, ema kahevAya che, vAsaNamAMthI pANuM gaLatuM hoya te vAsaNa gaLe che, ema kahevAya che, kRza -udaravALI kanyA udara rahita kahevAya che, ane jenA zarIra upara thoDA rema hoya evI gheTI roma rahita kahevAya che, e sAtamuM vyavahAra satya jANavuM. ahiM bhAva zabdathI varNAdika levuM che, mATe pAMca varSano saMbhava chatAM bagalI sapheda kahevAya che, te AThamuM bhAva satya jANavuM. daMDanA vegathI daMDI kahevAya che, e navamuM yoga satya jA. NavuM ane " A taLAva te sAkSAt samudraja che " ema kahevAya che, te dasamuM upamAM satya jANavuM evA satyanA prakAra jANI vyavahAramAM bevahAra satyathI ja cAlavuM." - samaju zukarAja munirAjanI evI vANI sAMbhaLI pitAnA pitAne bApA" ane mAne che,mA" ema prakaTapaNe kahevA lAge tethI sarva le saMtoSa pAmyA. pachI mRgadhvaja rAjAe kahyuM. "he prabho ! vana avarathAmAM paNa Apane e vairAgya thayo, tethI tamane dhanya che. e vairAgya mane paNa koI kALa thaze ? " kevaLI bhagavAne kahyuM. "he mRgadhvaja rAjA ! hArI caMdrAvatI nAme strIne putra daSTigocara thatAM ja tane daDha vairAgya thaze." mRgadhvaja rAjA kevaLI bhagavAnanuM evuM vacana sAcuM mAnI tathA temane vaMdanA karI, harSabhera parivAra sahita pitAnA mahelamAM AvyuM. pitAnI samyadaSTithI amRtanI ja vRSTi karate heyanI ! e zukaja daza varSano thayo tyAre kamaLamALA rANIne bIjo putra thaze. purve rANI e spaSTa dekhelA svamanA anusArathI mRgadhvaja rAjAe te putranuM haMsarAja evuM nAma rAkhyuM. jema caMdra zukala pakSamAM divase divase vadhe che, tema haMsa rAja paNa potAnI pAdikanI samadhI sAthe vadhavA lAge. manuSyonA manamAM ghaNA harSa rUpI utsavane utpanna karanAre te haMsarAja, jema rAmanI sAthe lamaNuM rame, tema zukarAjanI sAthe ramavA lAgyo. jemAM putra sarakhA artha ane kAma dharmanI sevA kare che, tema zukaraja ane haMsarAja e be putrothI sevA e mRgadhvaja rAja eka vakhata sabhAmAM beThe hato, tyAre 58 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvArapALe AvIne vinaMti karI ke -"he mahArAja ! gAMgali RSi traNa ziSyanA parivAra sAthe daravAjA AgaLa AvyA che. " Azcarya pAmelA rAjAnI AjJA thavAthI dArapALa gAMgali RSine aMdara laI AvyuM. mRgadhvaja rAjAe pote kuzaLa samAcAra pUchayA tathA AsanAdika ApI raSine khuza karyA. RSie paNa kSema kuzaLanI vAta pUchI rAjAne AzIvacana ApyuM. mRgadhvaja rAjAe gAMgali RSine prathama vimaLAcaLanuM tathA tenA AzramanuM kSema kuzaLa pUchyuM, ane pachI "atre ApanuM AvavuM. kema ane zA kAraNathI thayuM che ?" evuM prazna karyuM che. tyAre gAMgali RSie kamaLamAlAne paDadAnI aMdara belAvIne kahyuM ke, "Aje gomukha nAmA yakSa svamamAM AvI mane kahevA lAgyuM ke, "mukhya zrI vinaLAcaLa tIrthe javAno chuM." pachI meM yakSane puchayuM ke, "A tIrthanI rakSA koNa karaze?" tyAre teNe mane kahyuM ke, "he gAMgali RSi ! jANe bIjA bhIma ane arjuna ja henI ! evA lokottara caritrane dhAraNu karanArA zurAja ane haMsarAja nAmanA hArI putrInA be putra che. mATe te bemAMthI ekane tuM ahiM laI Ava, te tenA mAtAmyathI A tIrthane viSe koIpaNa upadrava thAya nahIM. maheTA purUSonuM mAhAo kAMI pramANuvALuM heya che. " pachI meM pUchyuM ke, " kSitipratiSTita nagara ahiMthI bahu dUra che, mATe tyAM tene bolAvavA sArUM hArUM javuM AvavuM zI rIte thAya ?" hArA evA praznathI yakSe kahyuM ke, "he gAMgali RSi ! kSitipratiSThita nagara bahu dUra che, te paNa mahAsa prabhAvathI hArUM tyAM javuM AvavuM "kAMI najIka javuM AvavuM hoya, tema zIdhra eTale berinI aMdara ja thaze. " ema kahIne yakSa ga, prabhAta samaya thatAMja huM jAgRta thaye, tethI tyAMthI vidAya thaye, ane turata ja atre Avyo. devatAnA prabhAvathI zuM na thAya ! mATe he mRgadhvaja rAjA! jema dakSiNa Ape, tema mane bemAMthI eka putra zIdhra Apa eTale ame prayAsa vinA prabhAtanA ThaMDA paheramAM Azrame jaIzuM." tApasanAM AvAM vacana sAMbhaLI bALa chatAM paNa mahA parAkramavaMta ane utkRSTa kAMtivALA haMsa bIjA putra haMsarAje, haMsa sarakhI gaMbhIra vANIthI potAnA pitAne AdarapUrvaka kahyuM ke, "he tAha Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hu tIrthanI rakSA karavA jaIza " te sAMbhaLI mAtA pitAe kahyuM ke, "he. vatsa ! hArA vacana upara ame uvAraNa laIe chIe" gAMgali RSie kahyuM. "aho ! bAlyAvasthAmAM paNa A kSatriyateja keTaluM AzcaryakAraka che? athavA jema sUryanuM tema purUSanuM tejasvipaNuM avasthAnI apekSA rAkhatuM nathI."avaja rAjAe kahyuM. "A bALakane (haMsarAjane ) zI rIte mekalI zakAya ? bALaka zaktivaMta hoya te paNa mAtA pitAnA manamAM putrahathI nAzanI zaMkAte Aveja. putrasneha e che ke te bhayanuM sthAnaka naheya, te paNa pagale pagale bhaya jue che. siMhanI mAtA pitAne putra siMha chatAM paNa tenA saMbaMdhamAM nAzanI zaMkA manamAM rAkhatI nathI ke zuM? " ucita kaI jANavAmAM catura evA zukarAje te ja vakhate utsAhathI kahyuM ke, " he. tAta ! huM pahelAMthI ja vimaLAcaLa tIrthane vaMdanA karavAnI IcchA rAkhuM chuM, ane temAM A kAraNa paNa AvI maLyuM che. jema naya karavAnI IcchA karanArA kAne mRdaMgane gaMbhIra zabda paDe, sudhAthI AkuLa vyAkuLa thaelA purUSane jema bhojananuM nimaMtraNa Ave, tathA jenI AMkhamAM nidrA AvI rahI hoya evA purUSane jema pAthareluM bichAnuM maLe, tena mane e kArya DIka AvI maLyuM. mATe ApanI AjJAthI huM tyAM jaIza. " zukarAjanuM AvuM vacana sAMbhaLI mRgavaja rAjA bhatranA mukha tarapha jevA lAge, tyAre maMtrioe kahyuM. " RSimAM zreSTha gAMgaliRSi mAganAra che, tuM dAtA che, tIrthanA sthAnakanuM rakSaNa karavuM che ane rakSaNa karanAro zukarAja che; mATe amArI A kAryamAM sammati che. " jema dUdhamAM ghI ane sAkara nAMkhavI, tema maMtrIonuM vacana anukULa samajI zakarAja javA mATe ghaNuM ja utsuka che, ane jenI AMkhomAM AMsu vahe che evA mAtA pitAnA caraNane namaskAra karI gAMgaliRSinI sAthe cAlyo. arjunanI piThe dhanuSya bANa dhAraNa karavAmAM sUra evo te zukarAje, kSaNamAtramAM te sevA karavA yeya tIrtha upara Avyo ane tyAM sajaja thaI rahyA. zukarAjanA prabhAvathI te parvata upara puSpa tathA phaLane samudAya ghaNoja utpanna thaze ane hiMsaka pazu tathA vanane agni ityAdikane upadrava tyAM kicitamAtra paNa thaze nahIM. pUrva bhave ArAdhana karelA dharmane heTe mahi. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA kahI zakAya nahI evA adbhuta hoya che. kAraNa ke, zukarAja jevA sA dhAraNa manuSyanI paNa yAgyatA eka mhoTA tIrtha jevI thai. tApasenA sAMnidhyathI sukhe tyAM rahenArA zukarAje eka vakhata rAtrinA samaye kAi sthaLe strIne rUdana karatI sAMbhaLI. dayA ane sattvanA nidhi evA zukarAja te strI pAse gayA, ane madhura vacana kahI teNe tenA duHkhanuM kAraNa pUchyuM. te strIe kahyuM. zatrunA samudAyathI paNu nahi kapanArI evI caMpApurImAM zatrunuM mardana karanAre zatrumardana nAme rAjA che. guthI sAkSAt padmAvatI samAna evI te rAjAnI padmAvatI nAme putrI che. huM tenI dhAvamAtA hAvAthI eka vakhata me tene ramADavA mATe kheALAmAM lIdhI. eTalAmAM jema siMha gAya sahita vacchane haNa kare, tema koi pApI vidyAdhare mhArA sahita te putrIne vegathI haraNa karI. pachI mane ahiM mUphI ane putrIne sAthe lai te vidhAdhara kAgaDAnI peThe kyAMya nAsI gayA. mATe te du:khathI huM raDuM chuM' ema te strIe kahyuM. tyAre zukarAje dhIraja ApI ane tene tApasanI jhUMpaDImAM mUkI ane pote vidhAdharanI zodha karavA mATe nIkaLyo. bhamatAM bhamatAM te pAchalI rAtre nimadiranA pAchalA bhAge AvyA. tyAM bhUmI upara paDI Akroza karatA eka mANasane dayALu zukarAje joyA, ane "tuM kANu che, tane zuM du:kha che ?" ema tene pUchyuM. ''dRyALu hAya tene sarva vAta sArI peThe kahevI. " ema vicArI te purUSe kahyuM ke, gaganavallabha puranA rAjA je eka prasiddha vidhAdhara che, tene huM putra chuM. vAyuvega evu mhArUM satya nAma che. huM zatrundena rAjAnI putrIne harNa karIne A mArge jatA hatA, eTalAmAM tIrthanA ulladhatathI mhArI vidyA bhraSTa thai, tethI huM ahiM paDayA. jenAM sarve aMga inna pAmyAM che tevA huM pArakI kanyAnA apahAranA pAtakathI kANu durgatimAM paDe ? ema vicArI te putrI ane tenA uparanA rAga pazu breye. jema chU thaelA paMkhI bhillune cheDI jAya che, tema te kanyA mane mUkIne kyAMya jatI rahI. lAbhanI icchAthI mULa draSyane paNa khAi denAra evA pApI ane dhikkAra thAo. je vAta jANavAmAM hatI te jANavAmAM AvI, tethI AnaMda pAmelA zukrarAje zodha ane kheALa karatAM maMdiranI aMdara derI 1 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarakhI te kanyAne dIThI. pachI zukarAje dhAtrIne ane kanyAne meLApa karyo. tyAre te bannene ghaNe harSa thaye ghaNuM upAya karI vidhAdharane paNa zukarAje halake halake sAjo karyo. jIvatadAna rUpa upakArathI jANe vecANoja hAyanI ! e te vidhAdhara, zukarAja upara ghaNuM priti rAkhI tene sevaka tha. puNyanuM bhAgya adbhuta che. eka vakhata zukarAje vidhAdharane pUchayuM ke, "are vidhAdhara AkAzagAminI vidhA hArI pAse che ?" vidhAdhare kahyuM. "mahArAja, che; paNa te barAbara phuraNa pAmatI nathI. keI vidhAsiddha purUSa je hArA mastaka upara pitAno hAtha mUkIne vidyA mane pharIzI Ape, te te mane siddha thaze. nahIM te nahiM. " zukarAje kahyuM. " tyAre tuM mane prathama e vidhA Apa eTale huM vivAsiddha thaI pachI hArI vidhA tane lIdhelA dravyanI peThe pAchI ApIza. " pachI vaLyuvega vidhAdhare tevathI AkAzagAminI vidyA zukarAne ApI tyAre te paNa vidhipUrvaka sAdhavA lAgyo. deva anukULa ane pUrvabhavanuM puNya draDha hevAthI pavitra zukarAjane AkAza gAminI vidhA turata prApta thaI. pachI teNe vidhAdharane te vidhA pAchI ApI. tene paNa mukhapATha hoya tema siddha thaI. tethI banne jaNa AkAzagAmI bhUmigAmI thayA. vAyuvege bIjI paNa ghaNI vidhAo zukarAjane ApI. gaNatrI karAya nahIM eTalA pUrva puNyano vega heya te manuSyane durlabha te zuM che ? pachI gAMgalI RSinI AjJAthI te banne jaNa eka moTuM vimAna vikune tathA te banne strIone sAthe laI caMpA nagarIe gayA, ane maMtravALe purUSa jema pizAcane kADhI nAkhe, tema temaNe rAjAne apahAthI ghaNuM duHkha thayuM hatuM, te dUra karyuM "zukarAja koNa che ?" te rAjAe jANavA mAgyuM, tyAre vAyuvege zukajano sarva vRttAMta kahI batAvyo. te uparathI rAjAe jANyuM ke, e (zukarAja) mhArA mitro putra che. zAstramAM mitra putrano (zanine) rAja ( ravi) zatru che, ema kahyuM che, to paNa AzcaryanI vAta e che ke, te mitra putra upara (zakarAja upara) rAja ghaNo prema karavA lAge, ane pachI te teNe "harSathI pitAnI putrI paNa catura evA vara zukarAjane ApI. ema karavAthIja prIti vadhe che. pachI caMpApurIne rAjae Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vara kanyAne oTo vivAha utsava karyo. te samaye varane ghaNuM ja sakAra karyo. vadhAre prIti hoya tyAM e ja rIti che. rAjAnI ghaNI vi. natithI zukarAja padmAvatInI sAthe tyAM kAmavilAsa karato keTalAka kALa rahyA. jema raI lavaNathI ja ghaNI rUcikara thAya che, tema AlokanAM sarva kArya pUrva purNathI ja saphaLa thAya che, mATe vivekI purUSe sAMsArika kAryo karatAM vacce yogyatA mAphaka dharmakArya paNa avazya karavAM joIe." ema vicArI eka divase zukaraje rAjAnI AjJA lIdhI, priya padmAvatIne paNa pUchayuM, ane vidyAdharane sAthe laI te vaitADhaya parvata upara caityavaMdana karavA gaye citra vicitra jinamaMdirathI zubhatA vaitADhaya parvatanI zobhA to te zakarAja mArge cAlatAM gaganavallabha nagaramAM Avyo tyAM vAyuvege potAnA mAtA pitAne zukarAjana karele upakAra karyo, tyAre temaNe harSathI pitAnI vAyuvegA nAme kanyA zukarAjane ApI. vivAha utasava thaI rahyA pachI tavaMdanA karavA mATe zukarAja ghaNoja utsuka thaye; to paNa vAyuveganA mAtA pitAe aMtaraMganI prItithI ghaNe satkAra karI tene keTalAka divasa rAkhyo. bhAgyazALI hoya ke abhAgI hoya, tene tIrthayAtrA jevAM dharmakRtya karatAM vidano te Aja, paNa temAM pharaka eTale ja ke, bhAgyazALIne Thera Thera thatA satkAra naDe che, ane abhAgIne pagale pa gale thato tiraskAra naDe che. eka vakhata koI parva AvyuM tene udezI vAyuvega ane zurAja banne jaNa devatAnI peThe vimAnamAM besI tIrthane vaMdanA karavAne arthe cAlyA. "zukarAja zukarAja" ema pachavADethI ucca varathI lAvatI koI strIne sAMbhaLI banne jaNA Azcarya pAmI ubhA rahyA, ane "tuM koNa che ?" ema pUchayuM, tyAre te strIe kahyuM ke, "huM cakrezvarI nAmanI devI chuM. jema saddagurUnI, tema gomukha yakSanI AjJAthI huM kAzmIra dezanI aMdara AvelA vimaLAcaLa tIrtha upara rakSA karavA mATe jatI hatI, eTalAmAM huM kSitipratiSThitapura upara AvI, tyAre eka uccasvarathI retI strI mahArA sAMbhaLavAmAM AvI. tenA dukhathI duHkhI thayelI huM te ja vakhate nIce utarI. je pArakA mANasane duHkhI joIne mane duHkhI thato nathI, te zuM che te mANasa kahevAya? zathI AkuLa vadhAkuLa Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaelI te strIne gharanA udhAnamAM lakSmInI peThe jene meM tene pUchavuM ke, "he kamaLAkSi ! tane zuM duHkha che!" tyAre teNe kahyuM ke, "khvArA zukarAja nAmanA putrane gAMgali RSi pitAnA AzramamAM laI gayo. ghaNo kALa thaye paNa tenuM kaMI kuzaLa vRttAMta jaNAtuM nathI, mATe huM rUdana karuM chuM " pachI meM kahyuM. "he bhadra ! rUdana karIza nahIM. huM tyAM ja jauM chuM. pAchI AvatAM huM hArA putranuM kuzaLa vRttAMta letI AvIza " e rIte tenuM samAdhAna karIne huM vimaLAcaLa tIrthe gaI. tyAM tuM dIThAmAM Avyo - hIM, tyAre avadhinathI jANIne huM ahiM AvI. mATe he jANa purUSa! tuM ane mRta medhanI peThe zIgha AvI Atura thaelI mAtAne pitAnA darzana rUpa amRtathI siMcana kara. jema sevaka svAmInA mana mAphaka varte, tema vizeSe karI * suputra pitAnI mAtAnA, suziSya potAnA gurUnA ane sArI vahuo potAnI sAstA mana mAphaka varte che, mAtA pitA pitAnA sukhane arthe putranI I chA kare che. te putra jo duHkhanA kAraNe thAya, te pachI jaLamAMthI agni utpana thaze ema samajavuM. mAtA pitAmAM paNa mAtA vizeSa pUjanIya che. kAraNa ke, pitA karatAM mAtA hajAragaNuM Adhika che, ema kahevAya che. vaLI kahyuM che ke-jeNe garbha dhAraNa karyo, prasUtine samaye ati viSama vedanA sahana karI ane bALyAvasthAmAM tvavarAvI, dUdhapAnanI yAtanA rAkhI, maLamUtra kADhI tathA sadatI vastu khavarAvI ghaNuM prayAsathI rakSaNa karyuM, te mAtAja prazaMsA karavA gya che." ema sAMbhaLI zukarAja AMkhamAMthI zokanA biMdu mAphaka AMsu pADate kahevA lAgyo ke, "he devi ! samIpa AvelA tIrthane vaMdanA na karatAM zI rIte AvuM ? DAhyA purUSe game teTalI usukatA che, te paNa ucita heya teja avazya karavuM joIe. jema avasare bhojana karIe, temaja avasara maLe dharmakRtya paNa avazya karavuM joIe. mAtA A lokane svArtha karanArI che, ane A tirtha te AlokamAM tathA para lokamAM hitakArI che, mATe huM utsuka chatAM paNa A tirthane vaMdanA karIne tyAM AvIza huM hamaNAM AvyAja " ema tuM mAtAne kaheje." zukarAje ema kahyuM, tyAre cakezvarI devIe paNa zIdhra tema karyuM. zukarAja paNa vaitADhaya parvatanA ti upara AvyuM. tyAM AzcaryanuM sthAnaka evA zAzvata Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityamAM zAzvatI jina pratimAnuM pUjana karI te zakarAje pitAno manuSyabhava saphaLa mA. pAchA vaLatAM navI paraNelI be strIone teNe sAthe lIdhI. pachI be sasarAnI tathA mAtAmaha gAMgali RSinI AjJA laI RSabhadeva bhagavAnanA caraNe lAgI te sarvottama vimAnamAM beThe, ane ghaNuM A DabarathI ghaNuM vidhAdharone samudAya sAthe laI potAnA nagaranA AgalA bhAgamAM Avyo. te vakhate ghaNI prazaMsA karatA tamAma nagaravAsI loka tene jevA lAgyA. pachI jayaMta jema IMdranI nagarImAM praveza kare tema te zukarAje pitAnA pitAnI nagarImAM praveza karyo. tyAre mRgadhvaja rAjAe putra kuzaLa AvyA," tethI nagaramAM utsava karyo. jema varSAkALano megha sarva ThekANe varase che, tema moTA purUSone harSa paNa sarva ThekANe prasare che. pachI zukarAja yuvarAjanI peThe rAjyakAryane tapAsavA lAgyo. ThIkaja che, je samartha chatAM pitAne rAjyabhAra halako na kare te kAMI suputra kahevAya ? krIDAnA sAgara rUpa vasaMtaRtu zarU thaI, tyAre eka vakhata mRgadhvaja rAjA pitAnA be putrone sAthe laI parivAra sahita udyAnamAM gayo. lAja mUkI sarve loke jUdA jUdA krIDA karavA lAgyA eTalAmAM saMbhaLAya nahIM e kaLakaLATa ekadama utpanna thayA. rAjAnA pUchavAthI koI subhaTe tapAsa karIne kahyuM ke, "he prabho ! sAraMgapura pattanamAM vIrAMga nAme rAjA che. tene zUranAma e zuravIra putra, jema hAthI upara hAthI dhasI Ave che, tema pUrva vairathI hArA putra haMsa upara krodhathI dhasI Avyo che." ema sAMbhaLIne tarka karavAmAM kuzaLa evA mRgadhvaja rAjAe manamAM tarka karyo ke, "huM rAjya karUM chuM, zukarAja kArabhAra tapAse che, vIrAMga bhAre sevaka che, ema chetAM zara ane haMsa e bemAM manane viraH karanArUM vaira paDavAnuM kAraNa zuM haze ?" ema manamAM vicAra karI mRgadhvaja rAjA usuka thaI zakarAja ane hiMsarAjanI sAthe zUra tarapha doDI javA lAge. eTalAmAM eka sevake A viIne rAjAne kahyuM ke, "he rAjana! pUrva bhavamAM haMsarAje zarane parAbhava karyo hato, te vairathI e (zara) hasarAjanI pAse yuddha laDhavA lAge che." te sAMbhaLI mRgadhvaja rAjA ane zukarAja yuddhanI taiyArI karavA lAgyA; paNa zarIra haMsarAja, temane vArIne pote zIdhra taiyAra thaI yuddha karavA Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayo. zara paNa ghaNAM za sAthe laI raNanA bhayaMkara ratha upara caDhI - TA ahaMkArathI raNAMgaNamAM Avyo. arjuna ane karNanI peThe te banne jaNane zastrathI thato mATe saMgrAma bIjA sarva loko jotAM chatAM ghaNe AzcaryakArI thayo. te vakhate jemane yuddha karavAnI ghaNI IcchA che, evA te banne jaNA (sUra ane haMsarAja ) jema zrAddhabhojI brAhmaNI bhajana karatAM dharAtA nathI, tema yuddha karatAM keTalAka kALa sudhI dharAyA nahIM. mAha mAMhe sarakhA zuravIra, sarakhA utsAhI ane sarakhA baliSTa evA te bane jaNAne joI jayadhIne paNa kSaNamAtra saMzaya payo ke, have kone varU? eTalAmAM jema iMdra parvatanI pAMkha teDe, tema haMsarAje zaranAM sarve za anukrame teDI nAMkhyAM. tethI sUra ghaNA krodhamAM AvI madonmatta hAthI sarakhe thayo, ane vaja jevI mUDI vALI haMsarAjane haNavA doDe. te joI mRgadhvaja rAjAnA manamAM zaMkA AvI, tethI teNe zukarAjAnA mu| kha tarapha joyuM. eTale catura zukarAje pitAno abhiprAya jANuM turata haMsa rAjanA zarIramAM potAnI vidyAo utArI. haMsarAje vidhAnA baLathI kSaNamAtramAM zurane upADe, ane ghaNuM AkSepa vacana kahI daDAnI peThe ghaNeja uce pheMkI dIdho, pura pitAnuM sainya ullaMdhIne sainyanA luMchaNAnI peThe ghaNo dUra eka bAju jaIne paDayo ane jabarI mUrchA pApe. tyAre sevakoe turata tenI upara pANI chAMTayuM, tethI te ghaNA prayAsathI bAhyacetanA pAme, ane kopanuM prakaTa phaLa joI aMdara paNa cetI gayo. pachI te manamAM vicAravA lAgyo ke, "meM phogaTa krodhathI potAno parAbhava karAvyo ane anaMta duHkha ApanAra saMsAra paNa raidradhyAnathI karmabaMdhana karIne upA. mATe mane dhikkAra thAo." evA vicArathI potAno AmA zuddha karI tathA vairabuddhino tyAga karI zure mRgadhvaja rAjAne ane tenA be putrane khamAvyA. pachI Azcarya pAmelA mugadhvaja rAjAe zarane pUchayuM ke, "tuM pUrvabhavanuM vaira - zI rIte jANe che ? " tyAre zure kahyuM ke, "amArA nagaramAM zrI datta kevaLI AvyA hatA. meM temane hAre pUrvabhava pUcho. tethI temaNe kahyuM ke, "bhadilapuramAM jitAri nAme rAjA hato. haMsI ane sArasI nAme tenI be strIo hatI, ane siMha nAme maMtrI hatA. te sajA kaThaNa abhigraha laI tIrthayA Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trAe nIkaLe. kAzmIra dezanI aMdara yakSe utArelA zrIvimaLa tIrtha upara teNe jinabhagavAnane vaMdanA karI. tyAM vimaLapuranI sthApanA karI ghaNe kALa spe. samaya jatAM jitAri rAjA maraNa pAme. pachI siMha maMtrI rAjAnA sarva parivArane ane nagaravAsI lokone sAthe laI bhajilapura tarapha cAlyo. ThIka che, jananI (mAtA), janmabhUmi, pAchalI rAtrinI nidrA, ITa - stune saMga ane sArI cAlatI vAta e pAMca vAnAMno tyAga karavo bahu muzkela che. A mArga ullaMdhana karI gayA pachI maMtrIne yAda AvyuM ke, "ApaNI eka uttama vastu bhUlathI tyAM rahI gaI." tyAre maMtrIe eka dUtane kahyuM ke, "are! tuM hamaNAja vimaLapure jA ane te vastu turata laI Ava." dUte kahyuM. "huM vastI vagaranA nagaramAM eka zI rIte jau ?" tyAre maMtrIe reSamAM AvI tene jabarAIthI mokalyo. te dUta paNa vimaLapura Avyo. paraMtu eka bhila te vastune upADI pitAne ghera laI gayAthI te vastu dUtane maLI nahIM. tyAre dUte te pramANe maMtrI AgaLa AvIne kahyuM. tethI maMtrI ghaNe gusse thayo. "teMja lIdhI" ema kahI teNe te dUtane ghaNe bhAra, mAryo ane mUchI khAI paDelA tene mArgamAM ja mUkIne te AgaLa jato ra. lebhathI mANasane keTalI mUDhatA prApta thAya che? tene dhikkAra thAo. maMtrI sarva parivAra sahita veDA vakhatamAM potAnA bhadilapuramAM Avyo. ANI tarapha te dUta paNa zItaLa pavanathI cetanA pAmyo. svArtha sAdhavA tatpara evo sarva sAtha gae joI ne manamAM vicAra karavA lAgyo ke, "pAtAnI prabhutAnA ahaMkArathI unmatta evA adhama maMtrIne dhikkAra thAo. kahyuM che ke-cara, bALaka, gAMdhaka, subhadra, vaidha, paraNuM, vezyA, kanyA, ane rAjA e nava jaNa pArakuM duHkha jANatA nathI. ema vicArI te dUta, mArga ajANa hovAthI aTavImAM pharatAM pharatAM uMdhAthI tathA tUvAthI ghaNe duHkhI thaze, ane manamAM A raidradhyAna karI maraNa pAmyo. teja dUtane jIva bhadilapuranA jaMgalamAM ghaNo vikarALa sarpa thayo. te sarve kai vakhate tyAM AvelA maMtrIne ghaNA roSathI ko. tethI maMtrI maraNa pAme. sarpa paNa maraNa pAmI narake gaye. narakathI nIkaLIne te vIrAMga rAjAne putra thaze. maMtrI bharaNa pAmI vimaLAcaLa parvata uparanI vAvaDInA jaLane Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSe haMsanuM bacyuM . tene vimaLAcaLanA darzanathI jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. " pUrvabhave meM sabhyaprakAre jinamahArAjanI ArAdhanA karI nahIM, tethI mane tiryaMcapaNuM prApta thayuM." ema vicArI te haMsabALaka cAMcamAM lAvelA kulathI nimahArAjanI pUjA karavA lAge. udakathI be pAMkho bharIne te bhagavAnane havarAve. evI ArAdhanA karI, maraNa pAmI maMtrIne jIva haMsa, sadharma devalokyAM devatA che. te tyAMthI AvIne hAlamAM mRgadhvaja rAjAno- haMsarAja nAme putra thayo che." zrIdata munizajanuM evuM vacana sAMbhaLavAthI mane jAtismaraNanI peThe pUrvabhavanA sarva vairanuM smaraNa thayuM. ane "haMsane hamaNAM mArI nAMkhuM" ema ahaMkArathI ja5nA karate huM ahiM AvyuM. AvatAM mArA pitAe mane ghaNe vAryo, to paNa meM tenuM vacana mAnyuM nahIM. ahiM AvyA pachI hArA putra hamaNAM saMgrAmamAM mane che. bhAgyathI maLelAM evA eja vairAgyathI huM zrIdatta munirAjanI pAse dIkSA laIza " duSkarma rUpa aMdhakArano nAza karavAmAM sUrya samAna zare ema kahI pitAne sthAnake AvI turataja dIkSA lIdhI. ThIkaja che, dharmanA kAryamAM utAvaLa karavI eja bahu vakhANavA lAyaka che. je mANasanuM je cIja upara mana heya, te cIja upara Asakta thaelA bIjA mANasane joine te ghaNo ja utsuka thAya che evI rIte che, tethI mRgaja rAjA paNa dIkSA levAne ghaNe Atura thaI manamAM vicAravA lAgyuM ke, " zAzvata AnaMdane melApa karanAre vairAgyaraMga haju kema hArA cittamAM utpanna thatuM nathI? athavA kevaLI bhagavAne te vakhate kahyuM che ke, "jyAre tuM caMdravatInA putrane joIza, tyAre tane yogyatAnI prApti thavAthI sAro vairAgya thaze." "caMdravatIne te haju paNa vaMdhyAnI pahe patra thato nathI, mATe zuM karuM ?" ema vicAra karato magadhvaja rAjA ekAMtamAM beThe hato, eTalAmAM tarUNa avasthAthI ghaNuM zobhatA evA eka purUSe tyAM AvI mRgadhvaja rAjAne namaskAra karyo. rAjAe "tuM koNa che?" ema tene pUchyuM. te purUSa rAjAne uttara Ape che, eTalAmAM divya AkAzavANI utpanna thaI, ke "he rAjana ! e (Avele purUSa) caMdrAvatIne putra che, ema tuM jANuM. A vAtamAM tane je kAMi saMzaya Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgato hoya te ahiMthI izAna koNamAM pAMca jana upara be parvata nI vacce eka kaLIvana che, tyAM yazomatI nAme jANu yoginI rahe che tenI pAse jaIne tuM tapAsa kare te tene sarva hakIkata kaheze." evI dibe AkAzavANI sAMbhaLIne mRgadhvaja rAjA manamAM ghaNuM Azcarya pAmavA lAge ane te purUSane sAthe laI IzAna koNamAM kahelA sthAnake gayo. tyAM yoginI paNa jovAmAM AvI. ginIe rAjAne prItithI kahyuM ke, "he rAjana! te je divya vacana sAMbhaLyuM, te satya che. saMsAra rUpI vikaTa jagalanI aMdara Avela mArga ghaNo ja viSama che. jyAM hArA jevA tattvajJAnI purUSe paNa muMjhAI jAya che. e ghaNI AzcaryanI vAta che. he rAjana ! A purUSanuM mULathI mAMDIne vRttAMta kahuM chuM, te tuM sAMbhaLa. - caMdrapura nagaramAM caMdramA jevA AlhAdakArI jazavALo semacaMdra nAme rAjA ane bhAnumatI nAme tenI rANI hatI. eka yugala (joDaluM) hemavaMta kSetrathI saudharma devalokanAM sukha bhegAvIne bhAnumatInA garbhamAM avataryuM. bhAnumatIne vakhata jatAM jJAtivargane AnaMda pamADanAra putra ane putrI thayAM. temAM putranuM nAma caMdrazekhara ane putrInuM nAma caMdravatI paDayuM. sAthe vRddhi pAmatA ane jANe spardhAthIja hoyanI ! temAM eka karatAM eka vadhAre zobhatA evA te banne jaNane jAtismaraNa jJAna thayuM. eTalAmAM semacaMdra rAjAe caMdravatIne hArI sAthe paraNAvI, ane caMdrazekharanuM yazemitI nAme rAjakanyAnI sAthe pANigrahaNa karAvyuM. pUrvabhavanA abhyAsathI caMdrazekhara ane caMdravatI e banne jaNuM mAMhomAMhe ghaNAM anurAgI thayAM ane kAmavAsanAthI pUrvabhava mAphaka saMbaMdha karavAnI IcchA karavA lAgyAM. evA saMbaMdhane dhikkAra thAo ! A saMsAramAM jIvone mukhathI uccAraNa karAya nahIM, evI mAThI vAsanA utpanna thAya che. jethI caMdrazekhara ane caMdravatI jevAM uttama strI purUSane paNa Avo kumArga sUjhe che! he rAjana ! jyAre tuM gAMgali RSinA Azrame ghaNIja utAvaLathI eka dama gayo, tyAre potAnA ISTa manoratha pUrNa karavAne arthe caMdravatIe caM. krizekharane harSathI teDAvyuM. te (caMdrazekhara ) tahAruM rAjya levA mATe ja Avyo hato, paNa uttamakathI jema agni dAha karI zakato nathI, tema ? Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hArA puthI potAnI matalaba pAra pADI zake nahIM. pachI caMdravatI ane caMdrazekhara e banne jaNa catura evA tane bheLAnI peThe ThagavAnI buddhithI zIdhra nAnA prakAranA vacananI yukti karIne vAre vAre samaja. vatAM hatAM. eka vakhate caMdrazekhare kAmadeva nAmA yakSanI ArAdhanA karI. teNe prakaTa thaIne kahyuM ke, "are caMdrazekhara ! huM tyAre priya karUM" caMdrazekhare kahyuM. "tuM mane zIdhra caMdravatI Apa." te sAMbhaLI yakSe tene aMjana ApIne kahyuM ke, "mRgadhvaja rAjA caMdravatInA putrane pratyakSa jeze nahIM. tyAM sudhI caMdravatInI sAthe kAmavilAsa karatAM tene koI paNa A adazyakaraNa aMjanathI jANaze nahIM. jyAre mRgadhvaja rAjA caMdravatInA putrane joze, tyAre A sarva vAtta prakaTa thaze." yakSanI evI ukti sAMbhaLIne AnaMda pAmelo caMdrazekhara caMdravatIne maMdire gayo. tyAM aMjanayogathI adasya rahI ghaNA kALa sudhI icchA pramANe krIDA karanAra caMdrazekharathI caMdravatIne caMdrAMka nAme putra thayo. yakSanA prabhAvathI putra janma koInA paNa jANavAmAM Avyo nahIM. putra utpanna thatAM ja caMdrazekhare tene pitAnI strI yazomatIne so. patinuM mukha paNa nahIM jenArI evI te yazomatIe paNa pote prasavelA putranI peThe tenuM lAlana pAlana karyuM. strI ene sneha abhuta che. patinA ghaNA viyogathI pIDAyalI te yazomatI pitAnI tarUNa avasthAnI prAptithI ane saMdaryathI bhatA te putrane je ine manamAM ciMtavavA lAgI ke, "jene pati hameza paradeza jAya che, te strI jema patine joI paNa zakatI nathI, tema caMdravatI upara jenuM citta ghaNuM Asakta che evA caMdrazekhara patine huM joI paNa zakatI nathI. mATe pite ucherelA jhADanuM phaLa jema pite bhogavavuM, tema pite pAlana karelA A ramaNIya putrane ja huM ramaNa (pati) karIne pAlana karyAnuM phaLa leuM." ema vicArI viveka ane DahApaNa kore mUkI teNe putrane kahyuM ke, "he bhadra ! je tuM hAre aMgIkAra karIza, te tane saMpUrNa rAjya maLaze, ane huM paNa hArA vakSyamAM rahIza." evuM vacana sAMbhaLI akasmAta thaelA bhayaMkara prahArathI jema mANasane vedanA thAya che, tevI vedanA pAmelo caMdrAMka putra kahevA lAge. "he mAta ! tuM A mukhathI belAya nahIM ane kAnathI paNa 99 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbhaLAya nahIM evuM ayukta vacana kema bole che ? " yazomatIe kahyuM. "he suMdara! huM hArI mAtA nathI, paNa mRgadhvaja rAjAnI rANI caMdravatI te hArI mAtA che." evuM vacana sAMbhaLIne satyapriya caMdrAMkanuM mana kharI vAta jANavAne arthe ghaNuM Atura thayuM. teNe saMbhaLAya nahIM evAM yazematInA vacanano tiraskAra karyo ane kharAM mAtA pitAnI parIkSA karavAne tathA temane jevAne tyAMthI nIkaLe, te Aja tane AvIne maLyo. te yazomatI bagalInI peThe patithI ane putrathI bhraSTa thaI. bannenA viyegathI tene vairAgya thaze. dIkSA levAno vicAra hato, paNa jaina sAvIna yoga nahi maLavAthI te ginI thaI. teja yazomatI huM chuM. sArA bhavanI bhAvanA bhAvavAthI mane zIdhra keTaluMka jJAna thayuM, tethI huM A sarva vAta jANuM chuM. teja dakSa yakSe AkAzavANInA rUpe hArI AgaLa A sarva vAta kahI. te meM tane jevI hatI tevI kahI saMbhaLAvI." nahi sAMbhaLavA lAyaka evI te vAta sAMbhaLIne mRgadhvaja rAjAne ghaNe krodha caDha, ane tenA manamAM ghaNe kheda paNa utpanna thayo. gharanuM kharAba vRttAMta sAMbhaLavAthI konA cittane baLatarA na thAya? pachI satya bhASaNa karanArI ginIe mRgadhvaja rAjAne pratibodha karavAne arthe minInI bhASAnI rIta pramANe madhura vacanathI kahyuM. te A rIte - kavaNakerA puttA mittA, re kavaNa kerI nArI che mehe hai merI merI, mUDha gaNe avicArI le che jAga jAgane jogI ho, joine je vicAre che meriDa amAraga Adari mAraga, jima pAme bhavapAra zAkA atihi gahanA atihi kUDA, atihi athira saMsArA ! bhAmu chAMDI yuga ju mAMDI, kIje jinadharma sArA vA jAga che mohe mehio kohe nehio, lehe vADio dhAI che. * muhiA bihuM bhAvi avara kAraNi, mUrakha dukha thAI jA jALA ekane kAje bihe khace, traNe saMce cAre vAre che pAMce pALI chae TALI, Ape Apa utAre che 5 jAga che, ( iti ceminonI vANI ) 71 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - e yoginInI vANI sAMbhaLI mRdhvaja rAjAnuM citta zAMta ane virAgI thayuM. pachI mRgannaja rAjA te yoginInI AjJA laI caMdraka putra sahita potAnA puranA udhAne gayo. caMdrakane mokalI pitAnA putrone tathA maMtrI Adikane teDAvyA, ane saMsArathI udvigna ane tatvamAM nimagna thai teNe sarva parivArane kahyuM ke, "huM have tapasyAno aMgIkAra karIza, kAraNa ke, dAsa sarakhe A saMsArathI mahAre ghaNo parAbhava thayo. have pachI zukarAjane rAjya ApavuM. huM have ghera AvIza nahIM." maMtrIAdi lekae kahyuM. " he mahArAja! ghera padhAre. ghera padhAravAmAM zuM doSa che ? - namAM moha na hoya to ghara paNa jagala samAna che, ane je meha hoya te jaMgala paNa ghara mAphaka karmabaMdha karanAruM che. sAra e che ke, jIvane baMdhanamAM mAMkhanArA mAtra eka mohaja che." maMtrI AdikanA AgrahathI rAjA parivAra sahita ghera AvyA. tyAre caMdrazekhare rAjAnA paDakhAmAM caMdrAkane dIThe. tene dekhatAMja caMdrazekharane yakSanuM vacana yAda AvyuM ke, tarataja te koI paNa jANe nahIM evI rIte, jema jIva eka samayamAM aleka sudhI pahoMce che, tema vegathI pitAne nagare gaye. mRgadhvaja rAjae ghaNA utsavathI zukarAjane rAjya ApyuM, ane dIkSA levA mATe sammati eja putra pAsethI lIdhI. rAjyAbhiSekane utsava thaI rahyA pachI rAtri thaI. yukta ja che, rAja (caMdra tathA putrIne pALaka ) jyAre navA udayathI zobhe, tyAre rAtrI ullAsa pAme emAM zuM Azcarya ! taraphathI adhakArane samudAya phelAI rahyA. te paNa jJAnarUpa udghata ujavala hevAthI jenA cittamAM lezamAtra, aMdhakAra (ajJAna) nathI, e mRgadhvaja rAja manamAM vicAravA lAge ke, " prAtaHkALa kyAre thaze? ane huM dIkSA laIne harSa kyAre pAmIza? aticAra rahita suMdara cAritranI carcAe huM * kayAre cAlIza ? ane sakaLa karmano kSaya kayAre karIza?" evI rIte ukarSanI chelI maryAdAe pahocelA ane zubha dhyAnamAM tallIna thaelA mRga dhvaja rAjAe rAtrie evI zubha bhAvanA bhAvI che, jethI prAtaHkALa thatAMja rAtrinI sAthe ghanaghAtI karma paNa atyaMta kSaya pAmyAM ! ane tenI (karmanI ) sAthe spardhA hevAthIja ke zuM ? anAyAse tene kevaLajJAna paNa 72 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApta thayuM. sAMsAri kRtyA karavAne arthe game eTalA prayatna kare te sarve niSphaLa che; paraMtu AzcaryanI vAta che ke, dIkSA jevuM dharmakRtya karavAnI mAtra zubha bhAvanAthIja mRgadhvaja rAjAtI peDe kevaLajJAna utpanna thAya che. sarvajJa mATeja nigraMtha munirAjomAM zirAmaNa thaelA te mRgavuMja rAjAne turata sAdhune veSa ApanArA devatAoe mhoTA utsava karyA. te samaye AnaMda ane Azcarya pAmelA zukarAja tyiAdi loko tyAM AvyA. mRgadhvaja rAjarSie paNa amRta sarakhI dezanA dIdhI ke:-~"huM bhavya chA! sAdhu dharma ane zrAvakadharma e che sasArarUpa samudrane viSe setu" dha che. temAM pahelA sIdhA paNa kaThaNa mArga che, ane banne vAMkA paNa sukhe javAya evA mArge che, emAM je mArge javAnI icchA hoya te mArge jAo.'' evI dezanA sAMbhaLI kamaLamAlA, sarma rUpa sarevarane viSe.haMsa samAna haMsarAja ane cadrAMka e traNe jaNA pratibeAdha pAmyA, ane dIkSA laI vakhata jatAM siddha thayAM. zukarAja vagere loko e sAdhudharma upara zraddA rAkhI zakti mAkuka dRDha samakita pUrvaka bAra vrata lIdhAM. mRdhvaja rASie tathA ca krAMuM virAgI thavAthI asatI caMdravatInuM kukarma kA ThekANe paNa mukhamAMthI bahAra kADhyuM nahIM daDha vairAgya hoya te pArakA dIpa pragaTa karavAnuM prayA jana zuM ? bhavAbinadI jIvAja pArakI niMdA karavAmAM nipuNu hoya che. pAtAnI stuti karavI ane pArakI niMdA karavI e nirguNI mANasanuM lakSaNu che, tathA peAtAnI niMdA karavI ane pArakI stuti karavI e guNI mANasanuM lakSaNu che, kevaLajJAnathI sUrya samAna mRdhvaja rAjarSi pAtAnA carathI pRthvIne pavitra karavA lAgyA ane iMdra sarakhA parAkramI zukarAja rAjya kArabhAra calAvavA lAgyA. anyAyI lAkAmAM agresara evA cadrazekhara pharIthI cadravatI upara kSaNA sneha ane zukarAja upara ghaNA dveSa karavA lAgyA. teNe eka vakhata atizaya phleza thavAthI rAjyanI adhiSThAyaka gAtradevInI dhaNA kALa sudhI ArAdhanA karI. viSayAMdha purUSanA kadAgraDane dhikkAra thAo ! adhiSThAyaka devIe prakaTa thai cadrazekharane kahyuM ke, "he vatsa ! vara mAga. ' caMdraze khare kahyuM. "huM deva! zukarAjanuM rAjya mane Apa. " devIe kahyuM. jema r "" ' 73 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMha AgaLa hariNInuM kAMi paNa parAkrama cAle nahI." tema daDha samyakatva dhArI zukarAja AgaLa mAruM parAkrama cAle nahi, ema caMdrazekhare kahyuM. "he devi ! je te prasanna thaI hoya, ane mane vara ApatI hoya, to baLathI athavA chaLathI hArUM upara kaheluM kArya kara." caMdrazekharanI A vagere uktithI tathA bhaktithI saMtuSTa thaelI devIe kahyuM. "ahiM che. LanuM ja kAma che, baLanuM nathI. keI vakhate zakarAja bahAra gAma jAya, tyAre tuM zidhra rAjamahelamAM jA. mahArA prabhAvathI tArUM rUpa tadana zukarAja jevuM ja thaze. tethI tuM zukarAjanuM rAjaya yatheccha bhagava." ema kahIne devI adazya thaI. caMdrazekhare ghaNA saMtoSathI e vAta caMdravatIne kahI. eka vakhate tIrtha yAtrA karavAne mana usuka thavAthI zukarAje potAnI be strIone kahyuM ke, "he priyAe ! huM vimaLAcaLa tIrthane vaMdana karavA mATe te Azrame javAne vicAra karUM chuM." strIoe kahyuM. "tyAre ame paNa sAthe AvIe. kemake, amane paNa amArA pujya mAta pitAne melApa thaze." pachI zukarAja pitAnI be strIone sAthe laI kekane paNa na kahetAM devatAnI peThe vimAnamAM besI vidAya thaye. e vAtanI koIne paNa khabara paDI nahIM. caMdravatInuM citta e vAta tarapha ja hovAthI teNe A vAta jANI turata caMdrazekharane jaNAvI. te paNa jema parakAyAmAM praveza kare, tema chaLathI zIgha te nagaramAM AvyuM, ke turataja te rUpathI zukarAja sarakhe thayo. rUpadhArI sugrIva jevA te dAMbhikane marva jano zakarAja samajavA lAgyA. rAtre moTo pikAra karIne caMdrazekhara uThe ane kahevA lAgyo ke, "are deDo deDa! e vidhAdhara mahArI be strIone haraNa karI jAya che ? te sAMbhaLI maMtrI vagere sarve loko hAhAkAra karatA tyAM AvyA ane kahevA lAgyA ke, "he prabho ! tamArI te sarve vidhAo kayAM gaI ?" caMdrazekhare duHkhI mANasa jevI mudrA dekhADIne kahyuM ke, "huM zuM karuM ? te duSTa vidhAre yama jema prANa kheMcI le che, tema hArI vidhAe paNa haraNa karI. " tyAre lokoe kahyuM. "he mahArAja ! te vidyAo ane strIo bhale jAo. Apa mahArAjanuM zarIra kuzaLa che tethI ame saMtuSTa chIe" evI rIte pUrepUrA kapaTathI sarva rAjakuLane ThagIne caMdra 74 * Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharamahAre tene sArthakatA ke vatIne prIti upajAvate caMdrazekhara rAjya karavA lAgyo. - zukarAja vimaLAcaLa tIrthane vaMdanA karI sasarAne nagare gayo. tyAM keTalAka divasa rahIne pitAnA nagarane udhAnamAM AvyuM. potAnA kukarmathI zaMkA pAmelo caMdrazekhara gekhamAM beTho hato. eTalAmAM sAmA AvatAM zukrarAjane joIne AkuLa vyAkuLa thaye, ane hAhAkAra karI maMtrIne kahevA lAgyo ke, "jeNe mahArI be strIo ane vidhAo haraNa karI, teja A dUSTa vidhAdhara mahArUM rUpa karIne mane upadrava karavA Ave che. mATe madhura vacanathI koI paNa rIte tene tyAMthI ja zIdhra pAche vidAya kara. baLavAna purUSa AgaLa samatAthI vartavuM eja potAnuM mahesuM baLa samajavuM." "dakSa purUSanI sahAyathI duHsAdhya kArya paNa susAdhya thAya che." ema vicArI maMtrI keTalAka dakSa purUSonI sAthe laI gayo. "A sarva leke mArI sAmA Ave che." ema samajI ghaNe harSa pAmele zukarAja pitAnA vimAnamAMthI utarIne AmRdakSane taLe Avyo. vivekI aMtrI paNa tyAM gayo, ane kharA zukarAjane namaskAra karI kahevA lAgyo. ke, "he vidhAdhareMdra ! tamArI zakti vAdinI ukti mAphaka akhkhalita che. kAraNa ke, tame, amArA svAminI be strIo ane sarva vidyAnuM haraNa karI, have zIdhra prasanna thaI Apa vegathI pitAnA sthAnake padhAre." maMtrInuM AvuM vacana sAMbhaLI "enuM cittabhrama thayuM, magaja pharI gayuM, vAyu thA, ke pizAca vaLagyuM ?" ItyAdi manamAM tarka karI Azcarya pAmatA zukarAje kahyuM ke, "he maMtrina ! te A zuM kahyuM? are huM zukarAja chuM !" maMtrIe kahyuM. "he vidhAdhara zukarAjanI peThe mane paNa tuM Thage che ke zuM? mRgadhvaja rAjAnA vaMzarUpa AmravRkSane viSe zuka samAna (popaTa sarakho) amAro prabhu zukarAja rAjamahelamAM che. tuM che ke, vezadhArI vidhAdhara che. vadhAre zuM kahIye ? jema uMdara bilADInA darzanathI paNa Dare che, tema amAre prabhu zukarAja hArA darzanathI paNa dUje che, ane bahu Dare che. mATe tuM zIdhra ahithI jA. " cittamAM khinna thayelA zukaraje vicAryuM ke, "nI koI kapaTIe chaLa bhedathI mahArA jevuM rUpa karIne hAruM rAjya lIdhuM. kahyuM che ke-1 rAjya, 2 bhakSaNa karavA yogya 75 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastu, 3 zayyA, 4 ramaNIya dhara, 5 rUpavatI strI, ane huM dhana e cha vastuone dhaNInI gerahAjarImAM pArakA lAka haraNa kare che. have zuM karavuM ? jo huM ene mArIne pAtAnuM rAjya levuM, te jagatmAM mhArA mATe a parAdha kahevAze. te evI rIte ke, " kAI mahApApI haMge magaramacchanI peThe bherAvara tha mRdhvaja rAjAnA putra zukarAjate haNI tenuM rAjya pAte lai lIdhuM. pachI kharA zukarAje tathA tenI e ee peAtAne eLakhA vavA mATe ghaNI nizAnIo kahI, paNa te kAie sAcI mAnI nahI'. daMbhanA kRtyane dhikkAra thAo ! pachI potAnuM apamAna thayuM ema mAnI ciMtAthI pIDAyA kharA zukarAja, vimAnamAM besI AkAza mArge gayA. matrIe harSa pAmIne vaiSadhArI zukarAja pAse AvI kharA zukAna pAche ga yAne vRttAMta rahyo. tyAre te strIla paTa veSadhArI harSa pAmyA. zukarAja pATanI peThe AkAzamAM utAvaLathI javA lAgyA. tyAre tenI ane strIe e peAtAne piyara javA mATe kahyuM, paNa te zaramathI tyAM gayA nahIM. peA tAnA padathI bhraSTa thaelA purUSe oLakhItA, tathA sagA vahAlAne tyAM javuM nahIM. ane sasarAne ghera teA javuja nahI. kAraNa ke, tyAM ADaMbarathI javuM eja cegya che. kahyuM che ke--sabhAmAM, vyApAramAM zatru AgaLa, sAsarAte ghera, strIne viSe ane rAjyadarabAramAM ADaMbaraja pUjAya che. vidyAbuLathI kAmabhAganI sAmagrI paripUrNa chatAM paNa rAjya gayAnI ciMtAthI du:khI thayelA kharA zukarAne zUnya sthaLamAM nivAsa karIne cha mAru kAtA. ghaNI khedanI vAta che ke, mhoTA purUSone paNa evA du:saha upadrava bhAgavavA paDe che! athavA kAne sarve-divasa sarva prakAre sarakhA sukhanA ApanArA thAya che? vaLI DhASane pAtra kANu nathI ? utpanna thaelA rANu maraNa nahI pAmaze ? sakaTa kaiAnI upara nathI AvyuM ? ane te nir tara sukhaja maLe che? eka vakhata sArASTra dezamAM krUratAM zukrarAjanuM vi mAna nadInu pUra jema parvate aTake che, tema AkAzamAMja aTakI gayuM. tethI cittamAM AkuLa vyAkuLa thaelA zukarAne A vAta dAjhI gaelA avayava upara visphoTaka ( cAMdA ) thAya tema paDI gaelA purUSa prahAra upara paDe tema athavA kSatacAMdA upara khAra paDe tema mAnI. pachI pU 76 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkramI zukarAja pote kSaNlRmAtramAM vimAnamAMthI nIce utarIne vimAna aTakI paDavAnuM kAraNa jovA lAgyA eTalAmAM teNe kevaLajJAna pAmelA peAtAnA pitA mRdhvaja rAjarSIne joyA. merUparvata upara jema mAra kalpavRkSa zAbhe che, tema te suvarNakamaLa upara zAbhatA hatA, ane devatA temanI sevAmAM hatA. pachI zukarAja pAtAnA pitA bhRgadhvaja rAjarSine satya bhaktithI vaMdanA karIne ghaNA sa MteASa pAmyA, ane AMkhamAM prakaTa AMsu lAvIne teNe zIghra peAtAnA rAjyA apahAra thayAnI vAta kahI. leAka, peAtAnA pitAdika, priyamitra, ApaNA svAmI zrita emAM game tenI AgaLa peAtAnuM du:kha kahIne eka vAra pAtAnA jIvane sukhI jevA mAne che. mRgadhvaja rAjarSie kahyu, A tA pUrvakamaMtA vipAka che, " ema kahyuM. tyAre pAchuM zukarAne pUchyuM. " me" pUrvabhave evuM kayuM karma upArjyuM hatuM ?" kevaLI rAjarSIe kahyuM. athavA cr * * jitAri rAjAnA bhavathI pUrvabhavamAM zrIgrAma nAmA gAmamAM tuM svabhAvathI bhadraka ane nyAyaniSTa ThAkura hatA. pitAe jUdA pADI ApekSA gAmane bhAgavanArA eka hArA eramAI bhAI svabhAvathI bhrUNAja kAyara hatA. eka vakhata te zrIgrAme AvIne peAtane sthAnake pAchA jate! hatA, eTalAmAM te mazkarImAM dIvAnanI mAphaka kabaje karIne tene rAkhyA, ane kahyuM ke, tuM ahiM ja sukhe rahe. tyAre gAmanI ciMtA karIne zuM karavuM che?'' mhoTA bhAI chatAM nhAnA bhAI phAmaTa kaleza upajAvanArI ciMtA zuM karavA kare ? eka te eramAi bhAi thaelA ane temAM svabhAvane kAyara eve samega maLI AvyAthI teNe manamAM evA tarka bAMdhyA ke "dAya hAya ! nizce mhArUM rAjya gayuM! huM zuM karavA ahiM AvyA ? have zu - rUM ?" ema vicArI te dhaNA AkuLavyAkuLa thayA, keTalAka muhUrta ( be ghaDI kAla ) gayA pachI te cheDaye, tyAre teNe potAne jIvate mAnyA. te samaye mazkarImAM paNu te ghaNuM dArUNa karma bAMdhyuM. tenA udayathI hamaNAM tane paNa ati ussaha rAjya viyeAga thayA. jIvA ahaMkAramAM saMsAra sa aMdhI kriyAo kare che, paNa tethI badhAyalA karmanA udaya thAya, tyAre kutA ane kALathI bhraSTa thaelA vAnarAnI peDe divasa thAya che. no Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgadhvaja rAjA caMdrazekharanuM sarva kRtya jANatA hatA, tathApi te saMbaMdhamAM eka zabda paNa bolyA nahIM kAraNa ke, zakarAje prakaTapaNe te vAta pUchI hatI nahIM. evI vAta pUchayA vinA kevaLI mahArAja kahetA nathI. jagatamAM sarva ThekANe kevaLa udAsInapaNuM rAkhavuM eja kevaLa jJAnanuM phaLa che. pachI zukarAje bALakanI peThe pitAne page vaLagIne pUchayuM ke, "he tAta ! tamAruM darzana thayAM chatAM paNa mahAruM rAjya jAya, A kevI vAta ? sAkSAta dhanaMtarI vaidha prApta thayA chatAM A te kyAregano upadrava ? pratyakSa kalpavRkSa hovA chatAM A daridranI zI vAta ? sUrya udaya pAmyA chatAM aMdhakArane A te zuM upadrava ? mATe he prabho kaI paNa aMtarAya vinA zIdhra te rAjyanI pAchI prApti thAya evo kAMI paNa upAya Apa mane kahe." ityAdi vacana kahIne zukarAje ghaNeja Agraha karyo, tyAre mRgadhvaja rAjarSie kahyuM. "upAdhya kArya paNa dharma kRtyathI susAdhya thAya che. tIrthamAM mukhya e vimaLAcaLa tIrtha ahiMthI najIka che. tyAM jaI zrI AdinAtha bhagavAnanI bhaktithI vaMdanA pUrvaka stuti kara. e parvatanI cha mAsa sudhI parameSThI tumaMtrano japa kare to, te (maMtra ) svataMtrapaNe sarva prakAranI siddhione Ape che. game tevo zatru hoya, te te paNa bIka pAmelA ziyALanI peThe jotAM vAra ja potAno jIva laIne vegathI pitAnI meLeja nAsI jAya che, ane tenAM sarva kapaTa niSphaLa thAya che. guphAnI aMdara mahesuM teja prakAza pAme, tyAre kArya siddhi thaI ema tuM samajaje ane manamAM nizrayathI evuM dhAra ke, pitAno zatru game teTale durjaya hAya, te paNa e tene jItavAne upAya che." kevaLInuM evuM vacana sAMbhaLI jema putra rahita purUSane putra prAptinI vArtAthI AnaMda thAya che, tema te zakarAjane AnaMda thayo. pachI zukarAja vimAnamAM bezIne vimaLAcaLe gaye. tyAM teNe pApane haraNa karanAre parameSi maMtra gIMdranI peThe nizcaLa rahIne ja che. kevaLIe kahyA pramANe che mArA gayA, tyAre teNe cAre bAjue phelAtuM pitAnA udaya pAmelA pratApa sarakhuM teja joyuM. te avasare caMdrazekharane pasanna thaelI gotradevI niHprabhAva thaI ane te caMdrazekharane kahevA lAgI. are caMdrazekhara hArUM zuka svarUpa jatuM rahyuM. mATe tuM have ahiMthI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rr zIghra hAre sthAne jA, ema kahIne gAtradevI gai. caMdrazekhara petAnuM mULa svarUpa pAmyA. koi purUSanI lakSmI jatI rahe, tyAre te jema uci thAya che, tevA udbhiya, ciMtAAMta ane harSa rahita thaelo khATA zukarAja cA ranI peThe chAnA mAneA bahAra nIkaLe che, eTalAmAM khare| zukarAja tyAM Avyo, vaiSadhArI pUrvanA zukarAjane nahIM. jonArA ane kharA zukarAjane jonArA maMtrI Adi sarve lokoe zukarAjane ghaNuM mAna ApyuM. " kAI duSTa rAjamadiramAM peThA hatA, paNa te hamaNAM nAsI gaye. " eTaluja sarva lokoe jANyu. paraMtu koie vadhAre jANyu nahIM. pachI vimaLAcaLa tIrthanuM La pratyakSa. jonAra zukarAja navA ane daidipyamAna nAnA prakAranAM dvivya vimAne tayA bIjA paNa mhoTA ADaMbarathI sarve mAMDalika rAjAo, sajjana varga, vidhAdharA vagerenA parivAra sahita upamA rahita utsava kuratA vimaLAcaLanI yAtrAe cAlyeA. potAnA kukarmane! koI jANa na haiAvAthI keAI zIlavAna purUSanI peThe manamAM lezamAtra paNa zaMkA na rAkha nArI caMdrazekhara rAjA paNa udhIgatAthI zukarAjanI sAthe AvyA. pachI te vimaLAcaLe jai jinezvara mahArAjanI pUjA, stuti tathA mahesava karI sarvanA sAMbhaLatAM thakAM kahevA lAgyA ke, " A tIrthate viSe matranA sAdhanathI meM zatrujaya meLaLye, mATe A tIrthanuM vicakSaNa purUSoe 'zatruMjaya' evuM nAma prasiddha karavuM." evA kAraNathI A tIrthanuM 'zatrujaya' evuM anvartha nAma thayuM. te jagamAM ghaNuM prasiddhi pAmyuM. prAye navI vastu zIghra prasiddhi pAme che. jinezvara mahArAjanAM darzana karIne potAnA 6karmanI niMdA karatA cadrazekhara pastAvA pAmyA. duSkarmanA kSayathI potAnA mhoTA udayanI icchA karanArA caMdrazekhare citta zuddha karIne mahedaya nAmA munirAjane pUchyuM ke, " aDDA munirAja ! koI paNu rIte mhArI zuddhi ! thAya ?" munirAje kahyuM. "jo tuM samyak prakAre pApanI AleAcanA karIne A tIrthane viSe tIvra tapasyA karIza, teA hArI paNa zuddhi thaze. kahyu che ke--tIvra tapasyA kroDA janmamAM karelA karmatA eka kSaNamAtramAM nAza kare che. pradIpta thayelA agni game teTalAM lAkaDAMne thoDIvAramAM bALatA nathI ke zuM ?" munirAjanuM evuM vacana sAMbhaLI cadrazekhare temanI pAseja prathama '9'! dd Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlocanA karI pachI turata dIkSA lIdhI. ane mA khamaNa pramukha tapasthA karIne tyAMja te mele gaye. zatru rahita rAjayane bhagavate zukarAja jinapraNIta dharma cAlanArA samyagdaSTi rAjAomAM eka daSTAMta rUpa thayo. pachI dravyazatrune ane bhAvazatrane jItanAra zukarAje aDhAhIyAtrA, rathayAtrA ane tIrthayAtrA evI traNa prakAranI yAtrA, azana, pAna, khAdima, svAdima e cAra prakAre caturvidha saMghanI bhakti tathA jinezvara bhagavAnanI vividha prakAranI pUjA ItyAdi dharma kRtyo vAraMvAra karyo. paTTarANI padmAvati, vAyuvegA tathA bIjI paNa ghaNI rAjaputrIo tathA vidhAdharanI putrI e. Tale zukarAjano aMtaHpurano parivAra hato. lakSmInuM nivAsasthAna pawsarevaraja henI ! e padmAvatI rANIne padmAkara nAmA putra thayo, ane vAyuvegA rANIne kharUM nAma dhAraNa karanAro vAyusAra nAme prasiddha putra thayA. pUrvakALe thayelA kRSNanA putra zAMba ane pradyumanI peThe te bane pue "pitA sarakho putra heya" e kahevatanI pitAnA guNathI satyatA dekhADI. zukaraje anukrame ghaNA harSathI potAnA maheTA putra pavAkara kumArane rAjya ane bIjA putra vAyusArane yuvarAja pada ApyuM. karmazatrune che. tavAne arthe strIonI sAthe ghaNA utsavatho dIkSA laIne sthiratAthI te zatruMjaya tIrtha gayo. parvatanI sAtheja zukaladhyAne caDhatAM tene zIdhra kevaLajJAna utpanna thayuM. mahAtmA purUSonI labdhi abhuta hoya che! pachI cirakALa pRthvI upara vihAra karato ane bhavya jenA meharUpI aMdhakArane dUra kare zakarAja rAjA pachI be strIonI sAthe mokSe gayo. he bhavya cha ! prathama bhakapaNuM ityAdi guNothI anukrame rUDA samakitanI prApti, pachI tene nirvaha ItyAdi zukarAjane maLeluM apUrva phaLa sAMbhaLI tame te guNane upArjavAno AdarathI udhama kare. " Iti bhadrarUpaNAdika guNa u. para zukrarAjanI kathA. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( mULAthI. ) nAmAIcaubheo, saTo bhAvaNa iccha ahigAro // tiviho a bhAvasaTo, saNa-vaya-uttaraguNehiM // 4 // bhAvArtha - 1 nAma, 2 sthApanA, 3 dravya, ane 4 bhAva ethI cAra prakArane zrAvaka thAya che. jenAmAM zAstramAM kahelAM zrAvakanA lakSaNa nathI, ane jema koI IzvaradAsa nAma dharAve, paNa daridrIne dAsa haya, tema je kevaLa zrAvaka' nAmathI oLakhAya te 1 nAma zrAvaka. citrAmaNunI athavA kAd. pASANAdikanI je zrAvakanI mUrti te, 2 sthApanA zrAvaka. caMdapradyatana rAjAnI AjJAthI abhayakumArane pakaDavAne arthe kapaTavaDe zrAvikAno veSa dhAraNa karanArI gaNikAnI peThe aMdarathI bhAvazUnya ane bahArathI zrAvakanI karaNI kare te, 3 dravya zrAvaka, je bhAvathI zrAvakanI dharma kriyA karavAmAM tarUra hoya. te ja bhAva zrAvaka. kevaLa nAmadhArI, citrAmaNanI athavA jemAM gAyonAM lakSaNa nathI, te gAya jema potAnuM kAma karI zakatI nathI, tema 1 nAma, 2 sthApanA ane 3 dravya zrAvaka paNa pitAnuM I dharma kArya karI zakato nathI, mATe ahiM bhAva zrAvakano ja adhikAra jANe. 1 darzana zrAvaka, 2 vrata zrAvaka ane 3 uttaraguNa zrAvaka evA bhAvazrAvakanA traNa prakAra che. zreNikAdikanI peThe kevaLa samavadhArI heya te bhAvathI 1 darzana zrAvaka, surasuM. dara kumAranI strIonI peThe samyaka mULa pAMca aNuvrata dhAraka hoya, te bhAvathI 2 vrata zrAvaka. surasuMdara kumAranI strIonI saMkSipta kathA nIce lakhI che - * eka vakhata koI munirAja surasuMdara strIone pAMca aNuvratano upadeza karatA hatA, tyAre ekAMtamAM chAno ubho rahI jonAra surasuMdara jete hatuM ane tethI tenA manamAM munirAja upara IrSa utpanna thaI teNe manamAM ciMtavyuM ke, "A muninA zarIra upara huM lAkaDInA pAMca pAMca prahAra karIza." munirAje prathama prANAtipAta viramaNa nAma aNuvrata draSTAMta saMhita kahyuM, tyAre te strIoe aMgIkAra karyuM tethI surasudare vicAra karyo ke," e strIo roSe bharANI haze, te paNa vrata lIdheluM hovAthI mane mAraze nahIM. "ema" vicArI harSathI pAMcamAMthI eka eka prahAra ocho karyo. evI rIte ekeka 81 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vratanI pUruM ekeka prahAra eche karatA gayA. te strIe teH pAMce aNuvrata lIdhAM. tyAre'" mane dhikakAra thA, "meM mAThuM ciMtavyuM." ema surasu dara ghaNAja pazcAttApa karI munisarjane khamAvI vrata lai anukrame strI sahita svarge gaye. .. sudarzana zeTha Adika zrAvakanI peThe je samyaktva mULa pAMca aNuvrata tathA uttara guNu eTale traNa guNavrata ane cAra zikSAvrata ema bAra vrata dhAraNa kare, te bhAvathI 3 uttaraguNa zrAvaka javo. athavA samyaktva mULa khAravratane dhAraNa kare te bhAvathI 2 vrata zrAvaka jANavA. ane AnaMda, kAmadeva, kArtikazreSTI ityAdikanI peThe je samyakatva mULa khAravrata tathA sarva sacitta parihAra, ekAsana paccakhANu, ceAthuM vrata, bhUmizayana, zrAvaka pratimAdika ane bIjA vizeSa abhigrahane dhAraNa karatA hoya, te te bhAvathI 3 uttaraguNa zrAvaka jANavo. AratamAM eka be tyAdivrata aMgIkAra kare teA paNa bhAvathI vratazrAvakapaNuM thAya. IhAM bAravratanA ekeka, dvika, trika, catuSka tyAdi saMyogamAM dvividha trividha ityAdi bhAMgA tathA uttaraguNa ane avirati rUpa e bheda meLavyAthI zrAvaka vratanA sarve maLIne taise corAzI kroDa, bAralAkha, satyAzI huMjAra, basene e bhAMgA thAya che. zakA--zrAvakatraMtamAM trividha trividha e bhAMgAnA bheda kyAMya paNa kema na joDAyA ? 4 samAdhAna:zrAvaka pAte athavA putrAdikanI pAse pUrve ArabhelA kAryamAM anumatine niSedha karI zake nahIM, mATe trividha trividha bhAMge. lIdhA nahIM. have pra'tyAdi graMthamAM zrAvakane trividha trividha paccakhANa paNa kahyuM che, te vizeSa vidhi che. te A rIte:--je zrAvaka dIkSA levAnI ja IcchA karatA hoya, paNa kevaLa putrAddhi satatinuM pAlana karavA mATeja gRhavAsamAM aTakI rahyA hAya, teja trividhe trividhe karI zrAvaka pratibhAnA aMgIkAra kare. athavA koI zrAvaka svayaMbhUramaNu samudramAM rahelA . nRtsyanA mAMsAdikanuM kivA manuSyakSetrathI bahAra sthula hiMsAdikanuM koI avasthAmAM paccakhANa kare te, teja trividha trividha bhAMgAthI kare. evI rIte trividha trividhanA viSaya ghaNuMA alpa hovAthI te ahiM kahevAnI 82 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IcchA rAkhI nathI. mahAbhASyamAM paNa kahyuM che ke, keTalAka kahe che ke, zrAvakane trividha trividha paccakhANa nathI, paNa ema nathI. kAraNa ke, pannattimAM vizeSa AzrayathI trividha trividhanuM kathana karyuM che. koI zrAvaka vizeSa avasthAmAM svayaMbhUramaNa samudranI aMdara AvelA matsyanA mAMsanI peThe manuSya kSetrathI bahAra hatidaMta, citrAnuM cAmaDuM, ItyAdi nahi maLI zake evI vastunuM athavA kAgaDAnuM mAMsa vagere prayajana rahita vastunuM paccakhANa trividha trividhe kare to deSa nathI. keTalAka ema kahe che ke, koI gRhastha dIkSA levAne tatpara hoya, to paNa kevaLa putrAkika saM." tatinuM rakSaNa karavAne artheja (dIkSA na letAM) zrAvaka pratimA vahe, te tene paNa trividha trividha paccakhANa hoya. " zaMkA -AgamamAM bIjI rIte zrAvakanA bheda saMbhaLAya che. zrIThANAMga tramAM kahyuM che ke-zramaNopAsaka cAra prakAranA kahyA che. te jema ka. 1 mAtA pitA samAna, 2 baMdhu samAna, 3 mitra samAna ane 4 sapatnI samAna, athavA bIjI rIte cAra prakAranA zramaNopAsaka kahyA che. te jema ke, 1 ArisA samAna, 2 vajA samAna, 3 thAMbhalA samAna ane DAMkharA samAna. samAdhAna -upara kahelA beda zrAvakanA sAdhunI sAthe je vyavahAra te AzrayI jANavA. zaMkA-upara kahelA bheda tame kahelA bhedamAMnA kayA bhedamAM samAya che ? samAdhAna -vyavahAra nayane mate A (upara kahelA) bhAva zrAvakaja che. kemake, te vyavahAra che nizcaya nayane mane zakya samAna ane jhAMkharA samAna e be ghAye mithyASTi sarakhA dravya zrAvaka ane bAkI rahelA sarve bhAva zrAvaka jANavA. kahyuM che ke-sAdhunAM je kAMI kArya hoya, te manamAM vicAre, vakhate sAdhune kAMI pramAda dIThAmAM Ave, te paNa sAdhu uparathI rAga ocho na kare, ane jema mAtA pitAnA bALaka upara tema je munirAja upara atizaya dayAnA pariNAma rAkhe, te zrAvaka mAtA pitA sarakho jANe. je zrAvaka sAdhu upara manamAM te ghaNe rAga rAkhe, paraMtu bahArathI vinaya sAcavAmAM maMda Adara dekhADe, paNa sAdhune 8 3 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI parAbhava kare, to te samaye turata tyAM jaI munirAjane sahAya kare, te zrAvaka baMdhu sarakho jANavo. je zrAvaka pitAne, muninA svajana karatAM paNa adhika gaNe, ane koI kAma kAjamAM munirAja enI salAha na le. te ahaMkArathI reSa kare, te zrAvaka mitra sarakhe jANa. je mahaTo game vaNa zrAvaka sAdhunAM chidra joyA kare, temanI pramAdathI thaelI bhUla ha mezAM kahyA kare, ane temane tarakhalA samAna gaNe, te zrAvaka zakaya sarakho jANe. bIjA cAra bhAMgAmAM, gurUe kahelo svArtha je kahyA che , tevAja je zrAvakanA manamAM utare te suzrAvakane siddhAMtamAM ArisA, samAna varNavyA che. je zrAvake gurUnA vacanane barAbara nirNaya karyo nahIM mATeja pavana jema dhvajAne Amatema bhamAve, tema ajJAnI lo ke jene bhamAve te zrAvaka dhvajA samAna jANavo. gItArtha munirAja game teTaluM samajAve to paNa je pakaDela haTha choDe nahIM, paraMtu je munirAja upara TheSabhAva na rAkhe, te zrAvaka staMbha samAna jANavo. je bAvaka saddharmane upadeza karanArA munirAja upara paNa "tuM unmArga dekhADanAro, ninhava, mUDha ane maMdadha che." evA niMdAnA zabda bole, te zrAvaka jhAMkharA samAna jA jema pAtALa vichAdi azuci dravya, saMparza karanAra mANasane paNa lepa kare che, tema sAro upadeza karanArane paNa je paNa Ape, te jhAMkharA samAna kahevAya che, nizcaya nayama zekI samAna ane jhAMkhA samAna e bane mithyAtva jANavA. ane vyavahAra na mAne zrAvaka kehevAya che, kAraNa ke, te jinamaMdirAdikane sthaLe jAya che. , (have "zrAvaka' e zabdano artha kahe che.) za ane sa e be sarakhA jANIne zrAvaka zabdano artha A rIte thAya che. prathama sakAra mAnIne "3pprajA vizrAva:" eTale dAna, zIla, tapa, bhAvanA ityAdi zubha yogathI ATha prakAranA kamane tyAga kare, te zrAvaka jANo. bIje zikAra mAnIne ati timyaH sabhya rAmAvAmiti zrAva eTale sAdhu pAsethI samyapha prakAre sAmAcArI sAMbhaLe te zrAvaka jANo. e bane artha bhAva zrAvakanI apekSAthI ja jANavA. vaLI jenAM pUrva baMdhAyelA aneka pApa khape che, arthAta jIva pradezathI Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahAra nIkaLI jAya che, ane je vratothI niraMtara vIMTAyelo che, te zrAvaka kahevAya che, je purUSa samakAdika pAmIne hara divase munIrAja pAse ukRSTa sAmAcArI sAMbhaLe che, tene jANa loko zrAvaka kahe che. je purUSa ( zrA eTale) siddhAMtanA padane artha vicArIne je pitAnI Agama u. paranI zraddhA paripakva kare, (va eTale ) nitya supAtrane viSe dhanano vyaya kare, ane (ka eTale ) rUDA munirAjanI sevA karIne pitAnAM mAThAM karma choDave arthata apAve, e mATe ja tene uttama purUSa zrAvaka kahe che." athavA "je purUSa zrA eTale padanA artha ciMtavIne pravacana uparanI zrabadhA paripakava kare, tathA siddhAMta sAMbhaLe, "va" eTale supAtre dhanane vyayA kare, ane darzana-samakita Adare, ka eTale mAThAM karmane cheDe, ane I diyAdikane saMyama kare, tene vicakSaNa purUSo zrAvakahe che." have "zrAddha zabdano artha kahe che. jenI saddharmane viSe zraddhA che, te zrAdha kahevAya che mULa zabda zraddhA hato tene prazAzraddhALa e vyAkaraNasUtrathI Na pratyaya karyo, tyAre pratyayanA Na kArano lopa ane Adi vRddhi thavAthI zrAddha evuM rUpa thAya che. zrAvaka zabdanI peThe zrAddha zabdane paNa upara karela artha bhAva zrAvakanI apekSAthI ja jANe. mATe ja ahiM gAthAmAM kahyuM ke ahiM bhAva zrAvakano adhikAra che. " evI rIte cothI gAthAmAM zrAvakanuM svarUpa kahyuM. have pAchaLa bIjI mAthAmAM divasakRtya rAtrikRtya" ItyAdi che viSaya kahevAmAM AvyA che, temAM prathama divasa kRtyanI vidhi kahe che. (mUDha thA.) navakAreNa vibuddho, sarei so sakuladhammaniyamAI // paDikamiasuIpUia, gihe jiNaM kuNai saMvaraNaM // 5 // bhAvArtha-"namo thatA ItyAdi navakAra gaNIne jAgRta tha. ele zrAvaka pitAnuM kuLa, dharma, niyama ityAdikanuM ciMtavana kare. ene sAra-prathama te zrAvake nidrA theDI levI. pAchalI rAtre pahera rAtri bAkI rahe te vakhata uThavuM. tema karavAmAM Aloka saMbaMdhI tathA paraloka saMbadhI kAryane barAbara vicAra thavAthI te kAryanI siddhi tathA bIjA paNa 85 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNuM phAyadA che, ane tema na karavAmAM Aleka paraloka saMbaMdhI kAryanI hAni vagere ghaNuM deSa che. lokomAM paNa kahyuM che ke- " - "e dhaLa saMpas, dhamAM palTo ! A vihiMduttA vi phAmarU, tiruM nA thAka na " zA artha-majUra loko je vahelA uThIne kAme vaLage te, temane dhana maLe che, dharma purUSe vahelA uThIne dharmakArya kare che, temane paralokanuM sArUM phaLa maLe che, paraMtu jeo sUryodaya thayA chatAM paNa uThatA nathI, teo baLa, buddhi, AyuSya ane dhanane hArI jAya che. 1 che - nidrAvaza thavAthI athavA bIjA koI kAraNathI je pahelA kahelA vakhate na uThI zake che, paMdara muhUrtanI rAtrimAM janyathI caudame brAhma muhUrta (arthAt cAra ghaDI rAtri bAkI rahe te) UThavuM. uThatAMja dravya thI, kSetrathI, kALathI tathA bhAvathI upayoga karo. te A pramANe -"huM zrAvaka chuM, ke bIjo koI chuM ?" e vicAra karavA te dravyathI upayoga. "huM piotAnA gharamAM chuM ke bIjAnA ghera ? meDA upara chuM ke, bhAMDa taLIe ? evo vicAra kare te kSetrathI upayoga. "rAtri che ke divasa che ?evo vicAra kare te kALathI upayoga. "kAyAnA, mananA athavA vacananA duHkhathI huM pIDAyala chuM ke nahI ?" evo vicAra kare ja bhAvathI upaga. e caturvidha vicAra karyA pachI nidrA barAbara gaI ne hoya, to nAsikA pakaDIne zvAsozvAsane reke. tethI nidrA tadana jAya, tyAre dvAra (bAraNuM ) joIne kAyaciMtA vagere karavI. sAdhunI apekSArtha niryuktimAM kahyuM che ke- vyAdi upayoga, ane zvAsozvAsano nirodha kare. rAtre je kAMI kaI bIjAne kAmakAja jaNAvavuM paDe che, te bahuja dhImA sAde jaNAvavuM. UMcA svarathI khAMsI, khuMkhAra, huMkAra athavA ke paNa zabda na kare, kAraNa ke tema karavAthI gaLI vagere hiMsaka chaka jAge ane mAkhI pramukha suda chavAne upadrava kare, tathA paDozanA lake paNa jAgRta thaI pota potAnA kAryano AraMbha karavA lAge. jema pANI lAvanArI tathA rAMdhanArI strI, vepArI, zoka karanAra, musAphara, kheDUta, mAbI, rahe. calAvanAra ghara pramukha yaMtrane calAvanAra, salATa, dhAMcI, Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhobI, kuMbhAra, luhAra, sUtAra, jugArI, zastra taiyAra karanAra, kalAla, mAchI, kasAI zikArI, ghAtapAta karanAra, parastrIgamana karanAra, cora, dhAMDa pADanAra ItyAdi lokone paraMparAe pota potAnA nigha vyApArane viSe pravRtti karAvavAne tathA bIjA paNa nirarthaka aneka deSa lAge che. zrIbhagavatI sUtramAM kahyuM che ke-dhama purUSa jAgatA ane adhama purUSa sutA hoya te sArA jANavA. evI rIte vasadezanA rAjA satAnikanI , bahena jayaMtIne zrI mahAvIrasvAmIe kahyuM che. nidrA jatI rahe, tyAre svarazAstranA jANu purUSe pRthvI, jaLa, agni, vAyu ane AkAza e pAMce tattamAM kayuM tattva zvAsozvAsamAM cAle che? te tapAsavuM. kahyuM che ke-pRthvItatva ane jaLatatvane viSe nidrAno tyAga. kara zubhakArI che, paNa agni, vAyu ane AkAza tane viSe te te duHkhadAyaka che. zukalapakSanA prAtaHkALamAM caMdra nADI ane kRSNapakSanA prAta:kALamAM sUrya nADI sArI jANavI. zukalapakSamAM ane kRSNa pakSamAM traNa divasa paDave, bIja ane trIja sudhI prAta:kALamAM anukrame caMdranADI ane sUryanADI zubha jANavI. ajavALI paDavethI mAMDIne pahelA traNa divasa (trIja) sudhI caMdranADImAM vAyutatva vahe, te pachI traNa divasa (cotha pAMcama ane chaTha) sudhI sUryanADImAM vAyutattva vahe, e rIte AgaLa cAle to zubha jANavuM, paNa ethI ulaTuM eTale pahelA traNa divasa sUryanADImAM vAyu tattA ane pAchalA vaNa divasa caMdranADImAM vAyu te e pramANe cAle te duHkhadAyI jANavuM. caMdranADImAM vAyutatva cAlatAM chatAM je sUrya udaya thAya te sUryanADImAM asta thavo e zubha jANavuM. tathA je sUryane udaye sUryanADI vahetI hoya te astane samaye caMdranADI zubha jANavI. keTalAka mata e che ke vArane anukrame sUrya caMdranADInA udayane anusarI phaLa kahyAM che. te ema ke-ravi, maMgala, gurU ane zanI A cAra vArane viSe prAta:kALamAM sUryanADI tathA soma, budha ane zukra e traNa vArane viSe prAta:kALamAM caMdranADI hoya te sArI. keTalAkane mata saMkrAMtinA anukramathI sUrya caMdranADIne udaya kahyuM che. te ema kemeSa saMkrAMtine viSe prAtaHkALamAM 87 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryanADI ane vRSabha saMkrAMtine viSe caMdra nADI sArI tyAdi. keTalAkane mata caMdrarAzinA parAvartananA kramathI nADIno vicAra che, jema ke- sUnA udayathI mAMDIne ekeka nADI aDhI ghaDI niraMtara vahe che. zaheranA ghaDA jema anukrame vAraMvAra bharAya che, ane khAlI thAya che, tema nADIo paNa anukrame pharatI rahe che. chatrIza gurU varNa (akSara) no uccAra karatAM je. Talo kALa lAge che, eTale kALa prANavAyune eka nADImAMthI bIjI nADImAM jatAM lAge che. evI rIte pAMca tatvonuM svarUpa jANavuM. agnitattva uMcuM, jaLatatva nIcuM, vAyutattva ADuM, pRthvItatva nAsikApuTanI aMdara ane AkAzatattava cAre bAju vahe che. vahelI sUrya ane caMdranADImAM anukrame vAyu, agni, jaLa, pRthvI ane AkAza e pAMca tara vahe che. e sarvadA jANu. pathvItatva pacAsa, jaLatatva cAlIza, agnitatva trIza, vAyutatva vIza ane AkAzatattva dasa paLa vahe che. saumya (sArA) kAryane viSe. pRthvI ane jaLatattavathI phaLanI unnati thAya che. krara tathA anya sthira evA kAryane viSe agni, vAyu ane AkAza e traNa tathI sArU phaLa thAya. AyuSya, jaya, lAbha, dhAnyanI utpatti, vRSTi, putra, saMgrAmanuM prazna, javuM ane AvavuM eTalA kAryamAM pRthvItatva ane jaLatatva zubha jANavAM, paNa agnitatva ane vAyutava zubha nathI. pRthvItatva heya te kAsiddhi dhIre dhIre ane jaLatatva heya te turataja jANavI. pUjA, dravyopArjana, vivAha, killAdinuM athavA nadInuM ullaMghana, javuM, AvavuM, kavita, ghara, kSetra ityAdikano saMgraha, kharIdavuM, vecavuM, vRSTi, rAjAdikanI sevA, khetI, viSa, jaya, vidhA, paTTAbhiSeka ityAdi zubha kAryamAM caMdranADI zubha che. koI kAryanuM prazna athavA kAryano AraMbha karavAne samaye DAbhI nAsikA yAyuthI pUrNa hoya, tathA tenI aMdara vAyunuM javuM AvavuM, sArI peThe cAlatuM hoya to nizca kAryasiddhi thAya. baMdhanamAM paDelA, regI, patAnA adhikArathI bhraSTa thaelA evA purUSonuM prazna, saMgrAma, zatruno me"LApa, sahasA Avela bhaya, snAna. pAna, bhojana, gaI vastunI zedha kheLa, putrane arthe strIne saMbhega, vivAda tathA koI paNa phara karma eTalI vastumAM sUryanADI sArI che. koI ThekANe ema che ke vidhAne AraMbha, Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSA, zastrano abhyAsa, vivAda, rAjAnuM darzana, gIta ityAdi, maMtra yaMtrAdikanuM sAdhana, eTalA kAryamAM suryanADI zubha che, jamaNI athavA DAbI je nAsikAmAM prANavAyu eka sarakho cAlato hoya, te bAjuno paga AgaLa mUkIne pitAnA maMdiramAMthI nIkaLavuM sukha, lAbha ane jaya enA atha purUSoe pitAnA devAdAra, zatru, cora, vivAda karanArA ItyAdikane pitAnI zunya (zvAse zvAsa rahita) nAsikAnA bhAgamAM rAkhatA. kAryasiddhinI IcchA karanArA purUSoe svajana, pitAno svAmI, gurU tathA bIjA potAnA hitaciMtaka e sarva lokone pitAnI je nAsikA vahetI hoya, te nAsikAnA bhAgamAM rAkhavA. purUSe bichAnA uparathI uThatAM je nAsikA pavananA pravezathI paripUrNa hoya, te nAsikAnA bhAgane paga prathama bhUmi upara mUkave. zrAvake evI vidhithI nidrAno tyAga karIne parama maMgalane arthe bahumAnapUrvaka navakAra maMtranuM vyakta varNana saMbhaLAya (koI barobara na sAMbhaLe che evI rIte smaraNa karavuM. kahyuM che ke-bichAnA upara beThelA purUSe paMca parameSTInuM ciMtana manamAM karavuM. ema karavAthI sutelA mANasanA saMbaMdhamAM avinayanI pravRtti rokAya che. bIjA AcAryo te-evI koI paNa avasthA nathI ke, jenI aMdara navakAra maMtra gaNavAno adhikAra nathI, ema mAnIne "navakAra hameza mAphaka jANavo" ema kahe che. A banne mata prathama paMcAzakanI vRttimAM kahyA che. zrAddhadinakRtyamAM to ema kahyuM che ke, zayAnuM sthAnaka mUkIne nIce bhUmI upara besavuM, ane bhAvabaMdhu tathA jagatanA nAtha evA navakAranuM bhaNavuM. yatidinacaryAmAM te A rIte kahyuM che ke, rAtrine pAchale pahere bALa, vRddha ityAdi sarve loko jAge che. mATe te samaye bhavya cha sAta ATha vAra navakAra maMtra kahe che. evI rIte na vakAra gaNavAno vidhi jANavo. . nidrA karIne ukele purUSa manamAM navakAra gaNu zayyA mUke, pavitra bhAi upara ubhA rahI athavA padmAsanAdi sukhAsane bese. pUrva dizAe, uttara dizAe athavA jyAM jinapratimA hoya te dizAe mukha kare. ane cittanI ekAgratA vagere thavAne arthe kamaLabaMdhathI athavA hasta japathI Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra maMtra gaNe. temAM kalpita aSTadaLa kamaLanI karNikA upara prathamapada sthApana karavuM, pUrva, dakSiNa, pazcima tathA uttara dizAnA daLa upara anukrame bIjuM trIjuM, cothuM ane pAMcamuM pada sthApana karavuM. ane agni, nairUtya, vAvya ane IzAna e cAra koNa dizAmAM bAkI rahelAM cAra pada anu kame sthApana karavAM. zrI hemacaMdrasUrijIe AThamA prakAzamAM kahyuM che ke, ATha pAMkhaDInA takamaLanI karNikAne viSe citta sthira rAkhIne tyAM pavitra sAta akSarane maMtrano ArihaMtAnuM ciMtavana karavuM. pUrvAdi cAra dizAnI cAra pAMkhaDIne viSe anukrame siddhAdi cAra padanuM, ane vidizAne viSe bAkInAM cAra padanuM ciMtavana karavuM. mana vacana kAyAnI zuddhithI je e rIte eka ATha vAra mana rAkhIne navakAranuM ciMtavana kare, te bhajana karatAM chatAM paNa upavAsanuM phaLa avazya maLe. navAvarta, zaMkhAvarta, ItyAdi prakArathI hastapa kare, te paNa iSTa siddhi Adi ghaNA phaLanI prApti thAya che. kahyuM che ke-je bhavya hastajapane viSe na dhAva bAra saMkhyAe nava vAra eTale hAtha upara pharatAM rahelAM bAra sthAnaka (veDA) ne viSe nava pherA arthata eka so ATha vAra navakAra maMtra jape, tene pizAcAdi vyaMtare upadrava kare nahi. baMdhanAdi saMkaTa hoya to naMdha vartane badale tethI viparIta (avaLA) zaMkhAvathI athavA maMtranA akSaranA kiMvA padano viparIta kramathI navakAra maMtrane lakSAdi saMkhyA su. dhI paNa japa karavo eTale kalezano nAza vagere turataja thAya. upara kahela kamaLabaMdha japa athavA hastajapa karavAnI zakti na hoya te, sUtra, ratna, rUdrAkSa ityAdikanI nokAravALI pitAnA hRdayanI samazreNI - mAM paherelA vastrane ke, pagane sparza kare nahi, evI rIte dhAraNa karavI. ane merUnuM ullaMghana na karatAM vidhi pramANe japa karavo. jema ke aMgulinA agrabhAgathI, vyagracittathI, tathA merUnA ullaMghanathI karelo japa, pAye a5 phaLane ApanAro thAya che. loka samudAyamAM japa karavA karatAM ekAMtamAM kare che, maMtrAkSarane uccAra karIne karavA karatAM manapaNe karavio te, ane nAnapaNe karavA karatAM paNa mananI aMdara kare te zreSTha che. e traNe japamAM pahelA karatAM bIjo ane bIjA karatAM trIje zreSTha jA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. japa karatAM thAkI jAya te dhyAna karavuM ane dhyAna karatAM thAkI jAya te japa karaze. temaja be karatAM thAkI jAya te tetra kahevuM ema gurU mahArAje kahyuM che, zrI pAdalipta sUrijIe pote karelI pratiSThApaddhatimAM paNa kahyuM che ke, mAnasa, upAMzu ane bhASya evA japanA traNa prakAra che. temAM kevaLa manovRttithIja utpanna thayela ane mAtra pitAthI ja jANuM zakAya te mAnasa ja5, bIjAthI saMbhaLAya nahIM evI rIte aMdara belavuM te upAzuM japa tathA bIjAthI saMbhaLAya tevI rIte kare te bhAga ja. emAM pahelA zAMtyAdi uttama kAryane viSe, bIjAne puSTayAdi madhyama kAryane viSe, tathA trIjAne abhicAra-jAraNa mAraNAdi adhama koyane viSe upayoga karavo. mAnasa japa yatnasAdhya che, ane bhALajapa ane dhama phaLa ApanAra che, mATe sAdhAraNa hevAthI upAMzu japano ja upayoga karavo. navakAranAM pAMca athavA nava pada anAnupUrvIthI paNa cittanI ekAgratAne arthe gaNavAM. tenuM (navakArana) ekeka akSara, pada vagere paNa pheravavuM. AThamAM prakAzamAM kahyuM che ke, paMca parameSTinA nAmathI utpaja thaelI soLa akSaranI vidhA che, tene base japa kare, te upavAsanuM phaLa maLe. ahiM mati mAthami kakSAya nAdu e soLa akSara jANavA. temaja bhavyajIva, traNaso vAra cha akSaranA mAtrane, cAra vAra cAra akSaranA maMtrane ane pAMca vAra "1" e varNane cittanI ekAgratAthI japa kare. te upavAsanuM phaLa pAme. ahiM "arihaMta siddha" e cha akSarano tathA ati " e cAra akSarane maMtra jANavA. upara kaheluM phaLa kevaLa jIvanI pravRtti karavAne artha ja che. paramArthathI to navakAra japanuM phaLa svarga tathA mekSa che. temaja kahyuM che ke-nAbhikamaLe. sarvane mukhI ""kara, zirakamale "vikAra, mukhakamale "ka"kAra, hRdayakamale ""kAra, kaThapaMjarane viSe "rakAra rahe che ema dhyAna karavuM. tathA bIjAM paNa sarva kalyANanAM karanArAM maMtrIbIja ciMtavavAM. Ihaloka saMbaMdhI phaLanI IcchA karanArA purUSoe e (navakAra) maMtra 34 sahita paThana karo. ane nirvANa padanI icchA karanArA hoya temaNe kejara rahita paThana karo. evI rIte citta sthira thavAne arthe e -01 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtranA varNa ane pada anukrame jUdAM karavAM japAdikanuM ghaNuM phaLa kahyuM che, jema kroDe pUjA samAna eka tetra che, kroDa stotra samAna eka ja che, kroDa japa samAna bAna che, ane kroDa dhyAna samAna laya (cittanI sthiratA) che. cittanI ekAgratA thavAne arthe jIna bhagavAnanI janmakalyANakAdi bhUmi vagere tirthane athavA bIjA koI cittane svadhya karanAra, pavitra ane ekAMta sthAnane Azraya kare. dhyAna zatakamAM kahyuM che ke - tarUNa strI, pazu, napuMsaka ane kuzaLa purUSa ethI hamezAM rahita evuM pavitra ane ekAMta sthAnaka munirAjanuM kahyuM che. dhyAna karavAne samaye evuM sthAnaka vizeSe karI khAsa joIe. - jemanA mana vacana kAyAnA yoga sthiratA pAmyA hoya ane tethI ja dayAnane viSe nizcala mana thayuM hoya te munirAjane te mANasanI bhIDavALA gAmamAM ane zunya araNyamAM koI paNa vadhAre nathI. mATe jyAM mana vacana kAyAnA yoga sthira rahe ane koI jIvane harakata na thatI hoya, te sthAna dhyAna karanArane vega jAvuM. je samaye mana vacana kAyAnA yoga uttama samAdhimAM rahetA hoya, teja kALa dhyAnane mATe yogya che. dhyAna karanArane divasa ke rAtrino ja samaya joIe ityAdi niyama zAstramAM kahyA nathI. dehanI avasthA jIvane dhyAnane viSe harakata karanArI na hoya, teja avasthAmAM game te ubhA rahI, besI athavA bIjI rIte paNa dhyAna karavuM. kAraNa ke, sAdhue sarva dezamAM, sarva kALamAM ane sarva prakAranI dehanI ceSTAmAM vartatAM pApakarma zamAvIne kevaLajJAnAdika pAmyA. mATe dhyAnanA saMbaMdhamAM dezane, kALane ane dehanI avasthAne kaI paNa niyama siddhAMtamAM kahyuM nathI. jema mana vacana kAyAnA yoga samAdhimAM rahe, tema dhyAna karavAno prayatna karo. navakAra maMtra AlokamAM tathA paralokamAM ghaNe guNakArI che. mahAniziddha sUtramAM kahyuM che ke - navakAra maMtranuM bhAvathI ciMtavana karyuM hoya to te cera, dhApada (jaMgalI jAnavara), sarpa, jaLa, agni, baMdhana, rAkSasa, saMgrAma ane rAjA eTalA thakI utpanna thatA bhayano nAza kare che. bIje ThekANe paNa kahyuM che ke, jIvanA janma samaye navakAra gaNavA. kAraNa ke tethI utpanna thanAra jIvane , 92 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArI phaLa prApta thAya che. dehanA aMta samaye paNa navakAra gaNavA. kAraNa ke, tethI maranAra sugatie jAya che. ApadA AvI paDe topaNa gaNavA. kAraNa ke, tethI seMkaDe ApadAne nAza thAya che. ghaNuM addhi hoya to paNa gaNavA. kAraNa ke, tethI RddhinI vRddhi thAya che. navakArane eka akSara gaNe te sAta sAgaropama sthitivALuM, ekapada gaNe te pacAza sAgaropama sthitivALuM, ane samagra navakAra gaNe to pAMcaso sAgaropama sthitivALuM pApakarma nAza pAme che. je jIva eka lala navakAra maMtra gaNe, ane vidhipUrvaka jina namaskAranI pUjA kare, te tIrthakara nAmagAtra bAMdhe emAM saMzaya nathI. je jIva ATha kroDa, ATha lAkha, ATha hajAra, AThaso ATha (80808808) vAra navakAra maMtra gaNe. te trIje bhave mukti pAme. navakAra mAhAya upara Aloka saMbaMdhamAM zreNiputra zivakumArAdikanuM daSTAMta che. jema-te (zreNiputra zivakumAra ) dhUtAdi vyasanamAM AvyA hovAthI tenA pitAe tene zikhAmaNa ApI ke, kaI saMkaTa AvI paDe tyAre navakAra maMtra gaNaje. keTaleka kALe pitA marI gayA pachI vyasanathI nirdhana thaelo zivakumAra dhanane arthe koI tridaMDInA kahevAthI uttarasAdhaka thayo. aMdhArI cothanI rAtrie smazAnamAM (mRtakalevaranA) paga ghasatAM bI, tethI teNe teja vakhate traNa vAra navakAra maMtra gaNyo. tethI ubhA thayelA zabanI zakti tenA upara cAlI nahIM. tyAre be tridaMDIne ho. te tridaMDInaja suvarNa purUSa thaye, tethI ghaNe RddhizAlI elA zivakumAre AlokamAM jinamaMdirAdika baMdhAvyAM. - paraloka saMbaMdhamAM vaDa upara rahelI samaLIne dAkhalo che ke jyAre te samaLIne koI pAradhIe bANathI vidhI, tyAre munirAje tene navakAra maMtradIdhe; ane tethI te siMhalAdhipati rAjAnI mAnya putro thai ekadA. koI maheTA zreSTie chIMka AvatAM potAne navakAranuM prathama pada kahyuM. te sAMbhaLavAthI tene (putrIne) jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. tethI teNe pacAza vahANa bharI, sAthe laI bharUca AvI zabalikAvihArane uddhAra karAvyo. mATe nidrA laI uThatAM ja prathama navakAra maMtra gaNo. pachI dharma jAgarikA karavI, eTale pAchalI rAtre vicAra kare, te A rIte huM koNa? ane 43 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hArI jAti kaI? kuLa kayuM? deva koNa? gurU kyA? dharma kayo? abhigraha kyA? ane avasthA kai? pitAnuM kartavya karyuM ke nahi ? kAMI akRtya (na karavA gya) karayuM ke zuM? mahAre kAMI kartavya karavAnuM bAkI rahyuM che ke zuM? karavAnI zakti chatAM (pramAdathI) huM karatuM nathI evuM kAMI che? pArakA jana hArUM zuM (sArUM ke mAThuM) jue che? huM pitAnuM (sAruM bhADuM) zuM jouM chuM? (hArAmAM rahelo ) kayo doSa huM choDato nathI ? emaja Aje tithi kaI? arihaMtanuM kalyANaka kyuM ? tathA hAre Aje zuM karavuM joIe? ityAdi vicAra kare, A dharma jAgarikAmAM bhAvathI potAnuM kuLa, dharma, vrata, ItyAdikanuM ciMtavana, dravyathI sadgurU AzikanuM ciMtavana, kSetrathI "huM kayA dezamAM ? puramAM? gAmamAM ? athavA sthAnamAM chuM?" e vicAra tathA kALathI "hamaNuM prabhAtakALa che? ke, rAtri bAkI che ?" ItyAdi vicAra kare. prastuta gAthAnA putradhaniyamaig" e padamAM "AdI" zabada che. tethI upara kahelA sarva vicArano ahi saMgraha kayo evI dharmajAgarikA karavAthI pitAno jIva sAvadhAna rahe che, ane tethI virUddha karmano tathA deSAdikane tyAga, potAnA AdarelA vratane nirvAha, navA guNane lAbha, ane dharmanI upArjana ityAdika sArA pariNAma thAya che. saMbhaLAya che ke, AnaMda, kAmadevAdika dharmI loko paNa dharma jAgarikA karavAthI bedha pAmyA, ane zrAvakapratimAdi vizeSa dharma AcaravA lAgyA. mATe dharma jAgarikA jarUra karavI. dharmajAgarikA karI rahyA pachI pratikramaNa karanAra zrAvake rAtri pratikramaNa karI, tathA na karanAre na karI kArAgAdimaya kuma, kaSAdimaya dusvama tathA mAThA phaLanuM sUcaka svama e traNemAM pahelAnA parivArane artha ekaso ATha zvAsozvAsane kAussagna kara, ane bAkInA parihArane arthe se zvAse zvAsane kAussagna kara. vyavahAra bhASyamAM kahyuM che ke moha, mAyA, lobhAdIkathI utpanna thayela kusvama eTale strI bhoga vagere. # kodha, mAna, IrSa, vivAdathI utpanna thayela svama. 84 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANAtipAta (hiMsA), mRSAvAda (asatya vacana) adattAdAna (corI), maithuna (strIsaMbhAga), ane parigraha (dhana dhAnyAdikaneA sagraha) e pAMce svapramAM pote kayA, karAvyAM athavA anumeAdhAM hoya te pUrA se| zvAsozvAsane kAussagga karavA. maithuna ( strIsabhAga ) pote karyuM hoya te sattAvIsa zlokanA ( ekase AThe zvAseAzvAsane ) kAussagga karavA. kAussaggamAM paccIsa zvAsozvAsa pramANavALe! legasa cAra vAra gaNavA. athavA pa ccIsa zlAka pramANavALAM dazavaikAlika sUtranA cothA adhyayanamAM kahelAM paMca mahAvrata citavavAM. athavA svAdhyAya rUpa game te paccIsa zlAka gaNavA. evI rIte vyavahAra bASyanI vRttimAM kahyu che. prathama pacAzakanI vRttimAM paNa kahyu che ke, kAi vakhate meAhinI karmanA udayathI strI sevArUpa kusvapna Ave te, teja vakhate uThI iyAvahiM purvaka pratikramaNa karI ekasA ATha zvAseAzvAsanA kAusagga karavuM. kAussagga karyA pachI ane rAtri pratikramaNanI veLA thAya tyAM sudhI ghaNI nidrA vagere pramAda thAya te pA kAussagga karavA. koi vakhate divase nidrA letAM kuvatra Ave, teA paNa evI rIteja kAusagga karavA ema jaNAya che; paNa te teja vakhate karavA ? ke, sadhyA samaye pratikramaNane avasare karavA ? te bahuzruta jANe. vivekavilAsa graMthamAMtA vaLI ema kahyuM che ke, sArUM svagna joyuM hoya te pAchuM suI rahevuM nahIM, ane sUryodaya thAya tyAre te ( svapta ) gurU AgaLa kahevuM. duHsvama joyAmAM Ave te! ethI ulaTuM karavuM, eTale te zvetAMja suI rahevuM, ane te kASTha AgaLa kahevuM paNa nahIM.. jenA zarIramAM k vAta pittane prApa athavA koi jAtanA roga na hoya, tathA je zAMta, dhArmika ane jite Mdriya hoya teja purUSanAM zubha athavA azubha svapta sAcAM thAya che. 1 anubhavelI vAtathI, 2 sAMbhaLelI vAtathI, 3 dIThelI vAtathI, 4 prakRtinA aNNAdi vikArathI, 5 sva bhAvathI, 6 niratara ciMtAthI, 7 devatAdikanA upadezathI, 8 dharmakaraNInA prabhAvathI tathA 9 atizaya pApathI evA nava kAraNathI manuSyone nava prakAranAM svapra Ave che. pahelAM cha kAraNathI dIThelAM zubha azubha svama niSphaLa jANavAM ane chellAM traNa kAraNathI dIThelAM zubha azubha svama 5 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSphaLa jANavAM ane chellAM traNa kAraNathI dIThelAM zubha azubha svapa pitAnuM phaLa denArAM jANavAM. rAtrinA pahelA, bIja, trijA ane cothA pahere dIThelAM vama anukrame bAra, cha, traNa ane eka mAse pitAnAM phaLa Ape je, rAtrinI chellI be ghaDIe dITheluM svapra dasa divasamAM phaLe che, ane sUryodaya samaye dITheluM te tatkALa phaLa Ape che. uparA uparI AvelAM, divase dIThelAM, mananI ciMtAthI, zarIranA koI vyAdhithI athavA maLa mUtrAdikanA rekANathI AvelAM svama phogaTa jANavAM. pahelAM zubha ane pachI azubha Ave, athavA pahelAM zubha ane pachI azubha Ave, teo pAchaLathI Ave te ja phaLa ApanAra jANavAM. khoTe svama Ave to tenI zAMti karavI joIe. svamaciMtAmaNI zAstramAM paNa kahyuM che ke, aniSTa svama jotAMja rAtri hoya to pharIvAra suI javuM. te svama koIne kyAre paNa kahevuM nahIM. kAraNa ke, tema karavAthI tenuM phaLa thatuM nathI. je purUSa savAramAM uThIne jinabhagavAtanuM dhyAna athavA stuti kare, kivA pAMca navakAra gaNe, tenuM duHsvapra phegaTa thAya. deva gurUnI pULa tathA zakita mAphaka tapasyA karavI. e rIte je loko hamezAM dharmakaraNImAM ramI rahe che, temane AvelAM mAThAM svama paNa sArAM phaLanA ApanArAM thAya che. deva, gurU, uttama tIrthe, tathA AcArya emanuM nAma laine tethI smaraNa karIne je loko suve che, temane koI kALe paNa mAThuM svama AvatuM nathI. A pachI khasa vagere thaI hoya to tene ghUMka lagADIne ghasavuM, ane zarIranA avayava daDha thavAne arthe be hAthathI aMgamardana karavuM purUSe prAtaHkALamAM pahelAM pitAno jamaNe hAtha jovo, ane strIe DAbo hAtha je. kema ke, te potAnuM puNya prakaTa dekhADe che. je loko mAtA, pitA ityAdi vRddha lokone namaskAra kare che, tene tIrthayAtrAnuM phaLa maLe che. mATe te ( namaskAra ) pratidina karavo. je loko vRddha purUSanI sevA karatA nathI, temanAthI dharma vegaLo rahe che, je leke rAjasevA karatA nathI, temanAthI lakSmI vegaLI rahe che, ane je loko vesthAnI mitratA rAkhatA nathI, temanAthI viSayavAsanAnI tRpti dura rahe che. rAtri pratikramaNa karanArane paccakhANa uccAra karatAM pahelAM saci Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAdi cAda niyama levA joIe. pratikramaNa nahIM kare, teNe paNa sUryodayanI pahelAM cAda niyama grahaNa karavA, zakita mAphaka navakArasI, gaDIsahi, biyAsaNuM, ekAsaNuM ityAdi paccakhANa karavuM. tathA sacita dravyane ane vigaya vagerene je niyama rAkhele hoya, temAM saMkSepa karIne dezAvakAzika vrata karavuM, vivekI purUSa pahelAM gurUnI pAse yathAzakita samakti mULa bAravrata rUpa zrAvakadharmanuM grahaNa avazya karavuM. kAraNa ke, tema karavAthI cAritrane lAbha thavAno saMbhava rahe che. cAritra phaLa ghaNuM moTuM che. mana vacana kAyAnA vyApAra cAlatA na hoya, te paNa aviratithI nidiyA vagere jIvanI peThe ghaNe karmabaMdha ane bIjA mahA doSa thAya che, jema ke -je bhavya jIva bhAvathI viratino (dezaviratino athavA sarvaviratine ) aMgIkAra kare, tenI virati karavAmAM asamartha evA devatA ghaNI prazaMsA kare che. ekedriya che bilakula AhAra karatA nathI, te paNa temane upavAsanuM phaLa maLatuM nathI, e aviratinuM phaLa jANavuM. epriya che mana vacana kAyAthI sAvadha vyApAra karatA nathI, te paNa temane utkachathI anaMtakALa sudhI te kAyAmAM rahevuM paDe che. enuM kAraNa avirati jANavuM che parabhave virati karI hota to, tiryaMca che A bhavamAM kazA (cAbUka), aMkuza, paNa ityAdika prahAra tathA vadha, baMdhana, bhAraNa ityAdi saMkaTa du:kha na pAmata, sadagurUne upadeza vagere sarva sAmagrI chatAM paNa avirati karmano udaya hoya te devatAnI peThe virati svIkAravAne pariNAma thato nathI. mATe ja zreNIka rAjA kSAyika samyagdaSTi chatAM tathA vIra bhagavAnanuM vacana sAMbhaLavuM ityAdi utkRSTa yoga chatAM paNa mAtra kAgaDAnA mAMsanI paNa bAdhA laI zake nahIM, aviratine viratithI jitAya che ane virati abhyAsathI sAdhya thAya che. abhyAsathI ja sarva kriyAmAM nipuNatA utpanna thAya che. lakhavuM, bhaNavuM, gaNavuM, gAvuM, nAcavuM ityAdi sarva kaLA kauzalyamAM e vAta sarve lokone anubhava siddha che. abhyAsathI sarva kriyAo siddha thAya che, abhyAsathI ja sarva kaLAo A-- vaDe che, ane abhyAsathI ja dhyAna, mana ItyAdi guNonI prApti thAya che. 9 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe kaI cIja evI che ke je abhyAsathI na bane ? je niMratara viratinA pariNAma rAkhavAno abhyAsa kare, to parabhave paNa te pariNamanI anuvRtti thAya che. kahyuM che ke-jIva A bhavamAM je koI guNano athavA doSano abhyAsa kare che, te abhyAsanA yogathIja parabhave te vastu pAme che. mATe jevI IcchA hoya te pramANe paNa vivekI purUSe bAravrata saMbaMdhI niyama grahaNa karavA. A sthaLane viSe zrAvake ane zrAvikAe pitAnI icchAthI parimANa keTaluM sakhavuM? tenI savistara vyAkhyA karavI joIe. jethI sArI peThe jANI, IchA mAphaka parimANa rAkhI, niyamano svIkAra kare to teno bhaMga na thAya, niyama te vicAra karIne evI rIte ja levA ke, je rIte ApaNe pALI zakIe. sarva niyamomAM sahasAnAbhogAdi cAra AgAra che, e dhyAnamAM rAkhavA mATe anupayogathI athavA sahasAgArAdikathI niyamamAM rAkhelI vastu niyamathI vadhAre levAya, te paNa niyamano bhaMga thato nathI, paNa aticAra mAtra thAya che. jANe joIne niyama karatAM vadhAre lezamAtra grahaNa kare to niyama bhaMga thAya che. keI samaye pApakarmanA vaza thI jANatAM niyamano bhaMga thAya, to paNa dharmArthI jIve AgaLa niyama avazya pALavo. paDave, pAMcama, ane caudaza ItyAdi parvatithIe jeNe upavAsa karavAno niyama lIdhe haya, tene koI samaye tapasyAnI tithie bIjI tithinI bhrAMti vagere thavAthI, je sacita jaLapAna, tAMbUla bhaphakSaNa, kAMIka bhejana vagere thAya, ane pachI tapasyAno divasa jaNAya, te mukhamAM kaLIo hoya te paNa gaLI ja nahIM paraMtu te kADhI nAMkhIne prAsuka jaLathI mukhazuddhi karavI ane tapasyAnI rItI pramANe rahevuM. je kadAcita bhrAMtithI tapasyAne divase pUre pUruM bhojana kare, to bIje divase daMDane arthe tapasyA karavI, ane samAptine avasare te tapa vardhamAna jeTalA divasa paDI gayA hoya, teTalAnI vRddhi karIne ) karavuM. ema kare te aticAra mAtra lAge, paNa niyamano bhaMga thAya nahI. "Aje tapa 1 annaththaNAbhogeNaM, 2 sahasAgAreNuM. 3 mahattarAgAreNaM, ane 4 savvasamAhivattiyAgAreNuM (8 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAne divasa che," ema jANyA pachI eka dANo gaLI jAya, te niya-: mane bhaMga thavAthI naraka gatinuM kAraNa thAya che. " Aje tapasyAno divasa che ke nahIM?" athavA "e vastu levAya ke nahIM?" e mane namAM saMzaya Ave, ane te vastu) le te niyamabhaMgAdi deSa lAge. ghaNo maMdavADa, bhUta pizAcAdikanA upadrava thavAthI paravazapaNuM ane sarSadazAdikathI asamAdhipaNuM thavAne lIdhe tapa na thAya to paNa cothA A. gArano ( sadavaramAdittakALa) uccAra karyo che mATe niyamane bhaMga na thAya evI rIte sarve niyamane viSe jANavuM. vaLI niyamane bhaMga thAya te moTo deza lAge che, mATe thaDe niyama laine te barAbara pALavAmAM ja ghaNe guNa che. dharmanA saMbaMdhamAM tAratamya avazya jANavuM joIe. mATeja (paccakhANamAM) AgAra rAkhelA che. jo ke kamaLaaiSTie "samIpa rahelA kuMbhAranA mAthAnI TALa joyA vinA mAre bhojana na karavuM." evo niyama mAtra kautukathI ja lIdho hato topaNa tethI tene ardha nidhAnanI prApti thaI. ane tethI ja niyama saphaLa thayete puNyane arthe je niyama le, to tenuM keTaluM phaLa kahevuM ? kahyuM che ke-puNyanI IcchA karanAra purUSe game te niyama paNa avazya grahaNa karaze. te niyama) game teTaluM nAno hoya to paNa kamaLaSTanI peThe ghaNuM lAbhane arthe thAya che. parigraha pariNuma vratane viSe daDhatA rAkhavA upara ratnasAra zreNInuM dAMta AgaLa kahIzuM. niyama evI rIte levA ke -temAM prathama te mithAva choDI devuM. pachI dararoja zakti pramANe divasamAM traNa, be athavA eka vAra bhagavAnanI pUjA, devadarzana, saMpUrNa devavaMdana caityavaMdana karavAne niyama rAkhavo ane vaLI je jogavAI hoya te sazurUne mATI athavA nhAnI vaMdanA karavI. jogavAI na hoya to gurUnuM nAma grahaNa karIne nitya vaMdanA karavI, dararoja varSakALanA cAturmAsamAM athavA para caparvo ityAdikane viSe aSTa prakArI pUjA athavA snAtra pUjA karavI. yAva jIvadaravarSa navuM AveluM anna, pakavAna athavA phaLAdika bhagavAnane arpaNa karyA vagara na levuM. nitya naivedha, sopArI vagere bhagavAna AgaLa mUkavuM, . 1 bIja, pAMcama, AThama, agIAraza ane cAdaza. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nitya traNa comAsAmAM athavA saMvatsarI ane dAvALI Adika te viSe aSTamaMgalika mUkavAM. nitya, parvatithie athavA varSanI aMdara keTalIka vAra khAdha ( sukhaDI ), svAgha ( mukhavAsa ) vagere sarva vastu devane ane gune arpaNu karIne ( bAkI rahelI) pAtAnA bhogamAM levI. dara mahine athavA dara varSe mhoTI dhvajA caDhAvI ghaNA vistArathI snAtra mahAtsava pUrvaka mhoTI pUrjA tathA rAtrijAgaraNa vagere karavuM. dararAja athavA mahinAmAM kaDavA varSamAM keTalIkavAra caityazALA pramA jevI, samAravI ityAdi. pratimAse athavA prativarSe maMdirane viSe agalU-haNAM, dIvAne arthe rUnI pUNI, keTalAka dIvAnuM tela, caMdana, kezar hatyAdika ApavuM, tathA pASadhazALAne viSe muhapatti, navakAravALI tathA kaTAsAM, caravalA ityAdikane arthe keTalAMka vastra, sUtra, kabaLa una tyAdi mUkavAM. varSAkALamAM zrAvaka vagere lokone khesavAne arthe keTalIka pATa vagere karAvavI. prativarSe sUtrAdikathI paNa saMghanI dhRjA karavI, tathAM keTalAka sAdharmikAnuM vAtsalya karavuM. dararoja keTalAeka kAyAtsarga karavA, tathA tra se gAthAnI sajhAya ityAdika karavuM, nitya divase navakArasI pramukha tathA rAtre divasacarama paccakhANa karavuM, darAja e TaMka pratikramaNa karavuM. ityAdi niyama zrAvake prathama levA.' pachI yathAzakti bhAravratane svIkAravAM. temAM sAtamA ( bhogapabhoga viramaNu ) vratane viSe sacitta, acIta ane mizra vastu prakaTa kahI che te sArI rIte jANavI. jema--prAye sarve dhAnya, dhANA, jIrUM, ajamA, virayALI savA, rAi, khasakhasa ityAdi sarve kahyu, sarve phLa ane patra, lavaNa, khArI, khAre, rAto sadhava, saMcaLa vagere akRtrima khAra, mATI, khaDI, gerU temaja, lIlAM dAtaNu vagere vyavahArathI citta che. pANImAM palALelA caNA tathA ga vagere dhAnya tathA caNA ane maga vagerenI dALa pANImAM palALelI hoya, te paNu kAika ThekANe aMkuranA saMbhava hovAthI te mizra che. prathama lavaNAdikane hAya athavA khAk dIdhA vinA kivA retImAM nAMkhyA vinA zekelA caNA, thatu, jAra ityAdikanI dhANI, khArAdika dIdhA vinAnA tala, meLA, 1 lIlA caNA, 100 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pikha, pavA zekelI magaphaLI, pApaDI vagere, marI, rAI vage rene vaghAra mAtra daIne taiyAra karelAM cIbhaDAM vagere tathA jenI aMdara bIja sacita che, evAM sarva pAkAM phaLa mizra (kAMIka sacitta kAMIka acitta) che. je divase talapApaDI karI hoya, te divase te mizra hoya che. anna athavA roTalI vageremAM nAMkhI hoya te te be ghaDI uparAMta ane citta thAya che. dakSiNa, mALavA ItyAdi dezamAM ghaNe goLa nAMkhavAthI bIjI paNa je vastu prabaLa agninA saMyoga vinA acita karelI heya. te be ghaDI sudhI mizra ane te pachI acIta thAya che, evo vyavahAra che. temaja kAcAM phaLa, kAcA dhAnya, ghatuM mardana kareluM evuM paNa mIThuM ityAdi cIja kAcA pANInI peThe agnI vagere prabaLa zastra vInA acitta thatAM nathI. zrI bhagavatI sUtranA ogaNIzamA zatakanA trIjA udezAmAM kahyuM che ke-vAmathI zIlA upara alpa pRthvIkAya rAkhI tene vajabhaya paththarathIja je ekavIsa vAra curNa karIe, te te pRthvIkAyamAM keTalAka che evA rahe che ke, jene paththarane sparza paNa thayo nathI ! haraDe, khAreka, khIsamIsa, drAkSa, khajUra, marI, pIMpara, jAyaphaLa, badAma, vAvaDaMga, akhoDa, nimaja, aMjIra, jaLadALu, pastAM, cinIkabAlA, sphaTika jevAM saidhava vagere, sAjIkhAra, bIDalavaNa (bhaThThImAM pakAveluM mIThuM) banAvaTI khAra, kuMbhAra vagere lokoe taiyAra karelI mATI vagere, elacI, laviMga, jAvaMtrI, sukI nAgaramotha, keka vagere dezamAM pAkelAM keLAM, ukALelAM zIMgaDAM, sopArI ityAdi vastu so yojana uparathI AvelI hoya che. ane citta mAnavAno vyavahAra che. zrI kalpamAM kahyuM che ke, lavaNudi vastu so jana gayA pachI (utpatti sthAnamAM maLatuM hatuM te) AhAra na maLavAthI, eka pAtramAMthI bIjA pAtramAM nAMkhavAthI athavA eka vakhAramAMthI bIjI vakhAramAM nAMkhavAthI, pavanathI, agnithI tathA dhumADAthI acitta thAya che. (vaLI eja vAta vistArathI kahe che.) lavaNAdika vastu pitAnA utpatti sthAnathI paradeza jatAM pratidina prathama DuM, pachI te karatAM vadhAre, te pachI te karatAM paNa vadhAre, ema karatAM anukrame acitta thatAM so vo- . jana upara jAya che. tyAre to te sarvathA acita thAya che. ' 101 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatkALa karelI talapApaDI teja divase paNa acitta gaNavAnA vyavahAra che. vRkSa uparathI tatkALa grahaNa karelA guMda, lAkha, chAla vagere tathA tatkALa kADhelA liMbu, lImaDA, nALiera, kerI, zelaDI vagerenA rasa, temaja ta kALa kADheluM talAdIkanuM tela, tatkALa bhAgeluM ane nirmIMja kareluM nALi era, zIMgADAM, sApArI vagere nirmIMja karelAM pAkAM kuLa, ghaNuM khAMDIne eka rahIta kareluM jIrU, ajamA vagere e ghaDI sudhI mizra ane te pachI acitta evA vyavahAra che. zakA:-zastrane saMbaMdha nahIM chatAM kevaLa sA yeAjana upara gayAthIja lavaNAdika vastu acitta zI rIte thAya che? samAdhAnaH--je vastuM je dezamAM utpanna thAya che, tene te deza, tyAMnAM havA pANI vagere mAphaka Ave che, teja vastune tyAMthI paradeza lai jaie te tene pUrve je deza, havA pANI vagerenI puSTi ApanArA AhAra maLate hatA, tenA viccheda thavAthI te vastu acitta thAya che. eka pAtrathI bIjA pAtramAM athavA eka vakhAramAMthI bIjI vakhAramAM ema vAravAra pheravyAya paNa lavaNAdi vastu acitta thAya che. temaja pavanathI, agnithI ane rasADA vagere sthAnakane viSe dhUmADe lAgavAthI paNa lavaNAdika vastu acitta thAya che. " lavaNAdi" e padamAM " Adi" zabdanuM grahaNa karyuM che tethI haratALa, manazIla, pIMpara, khannura, drAkSa, haraDAM e vastu pazu se ceAjana uparAMta gayAthI acitta thAya che ema jAtru; paNa emAM keTalAka vAparavA yeAgya ane keTalAka nahi' vAparavA yeAgya che. pIpara, haraDe ItyAdI vAparavA yAga che, ane khajUra drAkSa vagere nahI vAparavA yoga che. tr tr have sarve vastunuM pariNAma thavAnu sAdhAraNa (sarvane lAgu paDe evuM kAraNu kahe che. gADAmAM athavA baLada vagerenI pITha upara vAraMvAra caDhA vavA utAravAthI, gADAmAM athavA baLada upara lAvelA lavaNAdi vastunA bhArane viSe mANasa besavAthI, baLadanA tathA mANasanA zarIranI uSNatA lAgavAthI, je cIjanA je AhAra che, te na maLavAthI, ane upakramathI lavAdi vastune pariNAma thAya che, arthAta te acItta thAya che. upakrama eTale zastra te (zastra) svakAya 1, parakAya 2, ane ubhakAya 3, evA 102 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - bhedathI traNa prakAranuM che. khAruM pANu mIThA pANInuM zastra che, te svakAya zastra jANavuM. athavA kALI jamIna sapheda jamInanuM svakAya zastra jANavuM jaLanuM agni ane agninuM jaLa zastra che, te parakAya zastra jANavuM mATIthI mIzra thaeluM jaLa zuddha jaLanuM zastra che, te ubhayakAya zastra jANa vuM. sacitta vastunA pariNAma thavAnAM (acita thavAnAM ) ityAdika kAraNuM jANavAM. u5la (kamaLa vizeSa) ane padma (kamaLa vizeSa ) jaLAni hevAthI taDakAmAM rAkhIe to eka pahora paNa sacitta rahetAM nathI. ane sthata pahora pUro thatAM pahelAM ja acita thAya che. mogarAnAM mRgadaMtikAnAM ane jUInAM phUla uSNuyoni hevAthI uSNa pradezamAM rAkhIe te ghaNuM - kALa sudhI sacitta rahe che. mRgadaMtikAnAM phUla pANImAM rAkhIe te eka pahAra paNa sacitta rahetAM nathI. utpalakamaLa tathA padhikamaLa pANImAM rAkhIe te ghaNu vakhata sudhI sacitta rahe che. pAnaDAM, phUla, bIja na baMdhA yelAM phaLa ane vahulA pramukha haritakAya athavA sAmAnyathI tRNa tathA vanapati emanuM bIMTuM athavA mULanAla sUkAya te acita thayuM ema jANavuM. e prakAre kalpavRttimAM kahyuM che. zrI bhagavatIsUtranA chaThThA zatakanA sAtamA uddezAmAM zAli pramukha dhAnyane sacitta acitta vibhAga evI rIte kahe che. prazna-he bhagavata: zAli (kalama vagere cokhAnI jAti),trIhi. (sarva jAtanI sAmAnya gera), gaE, java, javajava (eka jAtanA jaya), e dhAne keDamAM, vAMsathI banAvelA pAlyamAM, mAMcAmAM, maMcamAM, mAlAmAM DhAMkelAM, DhAMkaNanI je chANa mATIthI lIMpAyelAM, atha. vA sarva bAjUe chANamATIthI lIMpAyelAM, (meDhA upara) mudita karelAM rekhA vagere karIne lAMchita karelAM hoya te temanI ni keTalA kALa sudhI rahe che ? uttara - zaitama! jAnyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI traNa varSa (ni rahe che. ) te pachI yoni sukAI jAya, tyAre ( te dhAnya ) acitta thAya che. ane bIja che te abIja thAya che. A prazna-he bhagavaMta! vaTANuM, masUra, tila, maga, aDada, vAla, ka 103 S Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lathI, coLI, tuvera, kALA caNa ItyAdi dhAne zAli mAphaka keDI vageremAM rAkhIe te temanI yoni keTalA kALa sudhI rahe ? - uttara - gautama ! jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI pAMca varSa sudhI ( yoni rahe che.) te pachI yoni sukAya tyAre ( dho) citta thAya che, ane bIja che te abIja thAya che. A prazna -he bhagavaMta! aLasI, kusuMbhaka, kadarA, kAMga, baMTI, zalaka, kiDUsaga ( kedrAnI eka jati ), saNa, sarasava, mUlabIja ItyAdi dhAnya zAli mAphaka rAkhIe te temanI ni keTalA kALa sudhI rahe ? - uttara-he maitama! jadhanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI sAta varSa (ni rahe che. ) te pachI yoni sukAya tyAre (te dhAjo ) acita thAya che, ane bIja te abIja thAya che. A bAbatamAM pUrvAcAryoe nIcenI gAthAo racI che-- java java java gohuma sA-li vIhi dhaNANa kutthmaaiisu|| khiviANaM ukkosaM, varisa tigaM hoi sajiattaM // 1 // tila mugga masUra kalA-ya mAsa cavalaya kulaccha tuvarINaM // taha vaha caNaya vallA-Na varisa paNagaM sajIvattaM // 2 // ayasI laTTA kaMgU, koDUsaga saNa baraTTa siddhacchA // kudava palaya mUlaga-bIANaM satta varisANi // 3 // ( e traNe gAthAone artha uparanA praznottaramAM AvI gayo che. ) kapAsa traNa varSe acitta thAya che. zrIkalpabRhabhASyamAM kahyuM che ke, kapAsa traNa varSe le che. eTale kapAsa traNa varasane acitta thaele le kahyuM che. ' leTa acitta, mizra ItyAdi prakAra pUrvAcAryoe evI rIte kahyA che. kenloTa cALelo na hoya te zrAvaNa tathA bhAdravA mAsamAM pAMca divasa, Aso mAsamAM cAra divasa kArtika, mAgazara ane piva mAsamAM traNa divasa, mAtA ane phAgaNa e be mAsamAM pAMca pahora, cetra tathA vaizAkha mAsamAM cAra paherA ane peTa tathA aSADha mAsamAM traNa pahera mizra ( kAMIka sacitta kAMIka acitta ) hoya che. te pachI acita thAya 104 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. cALelo loTa te be ghaDI pachI acitta thAya che . ' zaMkA- acita thayela leTa vagere acitta bhojana karanArane keTalA divasa sudhI kelyuM che. ' samAdhAna siddhAMtane viSe A viSayanA saMbaMdhamAM koI divasane niyama sAMbhaLavAmAM nathI paNa dravyathI dhAnyanA navA jUnApaNuM uparathI, kSetrathI sarasa nirasa khetara uparathI, kALathI vikALa, zItakALa tathA u SNakALa ItyAdi uparathI ane bhAvathI kahelA vastunA te te pariNAma uparathI pakhavADIyuM, mAsa ityAdi avadhi jyAM sudhI varNa gaMdha rasAdikamAM pheraphAra thAya nahIM, ane iyaLa vagere jIvanI utpatti thAya nahIM, tyAM sudhI kahevuM. sAdhune AThIne (sAthavAnI-zekelA dhAnyanA loTanI ) yatanA kalpavRttinA cethA khaMDamAM evI rIte kahI cheje deza, nagara chetyAdikamAM sAthavAne viSe jIvanI utpatti thatI hoya. tyAM te le nahIM lIdhA vinA nirvAha na thato hoya, to teja divase karele levo. tema chetAM paNa nirvAha na thAya te be traNa divasano karelo jude judo levo. te cAra, pAMca ItyAdi divasana karela hoya to te sarva ekaTho le. te levAne vidhi A pramANe che-jhINuMkapa nIce pAtharIne te upara pAtrakabala rAkhI tenA upara sAthavAne vikhe. pachI uMcA mukhe pAtrabaMdhana karIne eka bAjU jaine je ivaLa (jIva vizeSa) jyAM vaLagI rahelI hoya te upADIne ThIkarAmAM rAkhavI. ema nava vAra pratilekhana karatAM je jIva na dekhAya che, te sAtha bhakSaNa kare, ane je jIva dekhAya te pharIthI navavAra pratilekhana karavuM te paNa jIva dekhAya to pAchuM navavAra pratilekhana karavuM. evI rIte zuddhi thAya to bhakSaNa kare, ane na thAya te paracha. paNa je te khAdhA vinA nirvAha na thato hoya to, zuddha thAya tyAM sudhI pratilekhana karI zuddha thae bhakSaNa karavo. kADhI rAkhelI IyaLa ghaTTa vagerenI pAse phetarAno moTo Dhagalo hoya, tyAM laI jaI sAcavI rAkhavI pAse gharaTTa na hoya te ThIkarA vagere upara thoDo sAthe viMkherIne jyAM abAdhA na thAya evI jagyAe rAkhavI. pakavAna ityAdikane uddezIne evI rIte kahyuM che -vRtapavAdi pakavAnna 105 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu munirAjane varSAkALamAM karelA divasathI mAMDI paMdara divasa sudhI, zItakALamAM eka mAsa sudhI ane uSNakALamAM vIsa divasa sudhI levuM kalpe. keTalAka AcAryo ema kahe che ke, A gAthA mULa kayA graMthamAMnI che? te jaNAtuM nathI, mATe jyAM sudhI varNa gaMdha rasAdi na paLaTe, tyAM sudhI vrata kavAdi vastu zuddha jANavI. je maga, aDada ItyAdi vidaLa kAcA gerasamAM paDe che temAM ane be divasa uparAMta rahelA dahiMmAM paNa trasa jIvanI utpatti thAya che. ema pUrvAcAryo kahe che. A gAthAmAM "dugia" (be dIvasa uparAMta) ne badale "nigivara" (traNa dIvasa uparAMta) e pATha kavacita che, paNa te ThIka nathI ema jaNAya che. kAraNa ke, "dhyAtivAtam" evuM hemacaMdrAcAryanuM vacana che. ghANImAM pIlIe to jemAMthI tela nIkaLatuM nathI, tene vidaLa kahe che. vidaLa jA tamAM utpanna thayuM hoya to paNa jemAMthI tela nIkaLatuM hoya te vidaLamAM gaNavuM nahIM. vidaLanA loTane padArtha vagere, mAtra pANImAM rAMdhele bhAta vagere tathA evI ja bIjI vastu vAzI hoya che, temaja saDeluM anna, phu lele bhAta ane pakavAnna abhakSya hevAthI zrAvake varjavuM. bAvIsa abha kSyanuM tathA batra anaMtakAyanuM prakaTa svarUpa meM karelI zrAddhapratikramaNa sUtra vRttithI jANI levuM. vivekI purUSe jema abhakSya varjavAM, tema riMgaNAM, kAyamAM, biruM, bUDAM, bilIphaLa, lIlAM pIlu, pAkAM karamadAM, guMdAM, pilu, mahuDAM, makaDAM, vAhaulI, maheTAM bara, kAcAM keThibaDAM, khasakhasa, tala, sacitta lavaNa datyAdika vastu bahubIja tathA jIvAkuLa hevAthI varjavI. lALa vagere hovAthI jenA upara barAbara teja nathI, evA giloDo, kaM. TolAM, phaNasa ItyAdi vastu tathA je deza nagada ItyAdikamAM kaDavuM tuMbaDuM, bhUruM kehavuM vagere lovirUddha hoya to te paNa zrAvake vajavuM. kAraNa ke, tema na kare te jainadharmanI niMdA pramukha thavAnI prApti thAya. bAvIza ane bhakSya tathA batrIsa anaMtakAya pArake ghera acitta thaelAM hoya te paNa te levA nahIM. kAraNa ke, tethI pitAnuM mUrapaNuM prakaTa thAya, tathA "ApaNe acitta anaMtaka vagere laIe chIe" ema jANI te loko vadhAre anaMtakAyAdikane AraMbha kare, ItyAdi deSa thavAno saMbhava che. mATeja 106 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ukALela ledhara, rAMdheluM Adu, sUraNa, riMgaNuM ItyAdika sarva acita hoya tApaNu varjavuM. vakhate kadAcita doSa thAya te TALavAne arthe mULanAM pAMca aMga (mULa, patra, phula, phaLa ane kAMDa) varjavAM. suMTha vagere te nAmamAM ane svAdamAM phera thavAthI kalpe che. garama pANI te traNa ukALA Ave tyAM sudhI mizra hoya che. piMDa niryuktimAM kahyuM che ke, traNa ukALA na AvyA hoya, tyAM sudhI garamapANI mizra hoya che. te uparAMta acitta thAya che. temaja vRSTi paDatAM mAtraja grAma, nagara ItyAdikane viSe jyAM manuSyane pracAra ghaNo heya, te sthAnake paDeluM jaLa jyAM sudhI pariNamatuM nathI, tyAM sudhI mizra hoya che. arayamAM te je prathama vRSTinuM jaLa paDe che, te sarva mitra ane pAchaLathI paDe te sarva sacitta heya che. cokhAnuM pANI te traNa Adeza mUkIne ghaNuM svastha na hoya te mitha ane ghaNuM svaccha hoya te acitta hoya che. traNa Adeza A rItaH-keTalAka kahe che ke, cokhAnuM pANa-je vAsaNamAM cokhA dhoyA hoya, te vAsaNamAMthI bIjA vAsaNamAM kADhI nAMkhatAM dhArAthI tUTIne Aju bAjue vaLagI rahelAM TIpAM jyAM sudhI TakI rahe, tyAM sudhI mizra hoya che. bIjA ema kahe che ke, cekhAnuM pANI bIjA vAsaNamAM kADhI nAMkhatAM AvelA papaTA jyAM sudhI TakI rahe, tyAM sudhI mizra hoya che. trIjA ema kahe che ke jyAM sudhI joyelA cekhA raMdhAyA nahIM hoya, tyAM sudhI mizra hoya che. A traNe Adeza barAbara nathI, mATe anAdeza samajavA. kAraNa ke, pAtra rUkSa (lUkhuM) heya athavA pavanane ke agnIne sparza thAya te biMdu thoDI vAra TakI rahe, ane pAtra cIkaNuM hoya tathA pavanane ke, agnine saMbaMdha na hoya te ghaNI vAra TakI rahe. tAtparya e che ke, A traNe A - dezamAM kALa niyamano abhAva che, mATe atizaya svaccha heya, teja cekhAnuM pANI acita jANavuM. have nIdA dhUmADAthI dhUmravarNa ane sUrya kiraNanA saMbaMdhathI che garama hoya che, tethI acitta che, mATe te levAmAM kAMI 5Na virAdhanA nathI. keTalAka kahe che ke, te pitAnA pAtramAM grahaNa karavuM 107 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahi AcArya he che ke, niAdaka azuci hovAthI potAnA pAtramAM devanI manAi che. mATe gRhasthanI kuMDI vagere vAsamAMja levuM. varasAda paDa hAya tyAre te mizra hAya che. mATe varSAda baMdha thayA pachI e DIe levuM. zuddha jaLa traNa ukALA AvyAthI acitta thaeluM hAya, te paNa traNa pahAra uparAMta te pAchuM sacitta thAya che, mATe temAM rakSA nAMkhavI. tethI te pANI svaccha rahe che, ema piDaniyuktinI vRttimAM kahyuM che. ceAkhAnuM dhAvaNu paheluM, bIjuM ane trIjuM tatkALanuM kADheluM haiya te mizra ane kADhayA pachI ghaNe kALa rahyuM heAya te! acitta heAya che. ceAthu, pAMcamuM vagere tadulAdaka ghaNI vAra rahe te paNa sacitta hoya che. pravacanasArAhArAdika graMthamAM Acatta jaLAdikanuM kALamAna evI rIte kahyuM che ke:-garama pANI traNa ukALA Ave evuM ukALelu hoya te citta hovAthI sAdhune kahyuM che, paraMtu glAnAdikane arthe traNa paheAra uparAMta paNa rAkhavuM. acitta jaLa grISmarUtumAM pAMca paheAra uparAMta, zAMta rUtumAM cAra paheAra uparAMta te varSA RtumAM traNa pahora uparAMta sacitta thAya che. grISma rUtumAM kALa ati lUkhA hovAthI jaLamAM chatranI utpatti thatAM ghaNA vakhata ( pAMca paheAra ) lAge che, zIta rUtumAM vakhata snigdha hovAthI grIma karatAM thoDA vakhata (cAra paheAra) lAgeche ane varSArUtumAM vakhata a tizaya snigdha hovAthI zita rUtu karatAM paNa thoDA vakhata ( traNa pahAra ) lAge che. jo upara kahelA vakhata karatAM vadhAre rAkhavuM hAya te, temAM rakSA nAMkhavI. jethI pAchuM citta na thAya. ema 136 mA dvAramAM kahyuM che, je aSThAyAdika (jaLa vagere ) agni Adika bAda zastrane sabaMdha thayA vinA svabhAvathIja acitta thayuM hoya tene kevaLI, mana:paryavajJAti, avadhijJAnI, tathA zrutajJAnI acitta che, ema jANe te paNa maryAdAbhaMganA prasaMgathI tenu sevana karatA nathI. sa MbhaLAya che ke, zevALa tathA trasa jIvathI rahIta ane svabhAvathI acItta thayelA pANIthI bharelA mhoTA kahuM najIka chatAM paNa bhagavAna zrI vardhamAna svAmIe anavasthA dedha TA LavAne arthe ane zrutajJAna pramANabhUta che ema dekhADavA mATe tRSAthI bahu pIDAelA ane tethIja prANAMta saMkaTamAM AvI paDelA potAnA 108 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : rasakhAne tenuM pANI pIvAnI AjJA ApI nahI. temaja bhukhathI pIMDAcalA ziSyAne acitta talathI bharelu zaTaka ane vaDInItinI saMjJAthI pIDAvatA zikhAne acitta evI sthaDizanI bhUmi upabhAgamAM levAnI paNa AjJA ApI nahIM. Ane khulAsA evA che ke zrutajJAnI sAdhu bA zastrA saMbadha thayA vinA jaLAdika vastu acitta che, ema vyavahAra karatA nathI. mATe bAhya zatA sabaMdha thavAthI jenA varNa, gaMdha, rasa vagere pariNamya! hAya evuja jaLAdika vAparavuM. kakaTa maga, haraDe kulika sAdi vastu acetana hoya te| paNa avinaSTa ( nAza na pAmelI ) eninA rakSaNane arthe tathA krUrapaNuM vagere TALavAne arthe dAMta vagerethI bhAgI nahIM, zrI edhaniyuktimAM pace teramI gAthAnI vRttine viSe kahyuM che ke CONSTANTA zakA:-acitta vanaspatikAyanI yatana rAkhavAnuM prayojana zuM? samAdhAnaH-vanaspatikAya arcItta hAya, te paNa gaLA, maga ItyAdi keTalIka vanaspatinI ceti nAza pAmatI nathI. jema gaLeA sukAyalI hoya te paNa pANI chAMTavAthI peAtAnA svarUpane pAmatI dekhAya che. emaja kephe bhaga paNa navA. mATe yAninuM rakSaNa karavAne arthe citta vanaspatikAyanI paNa yatanA rAkhavI e nyAyanI vAta che. evI rIte sacitta acitta vastunuM svarUpa ANI, sacItAdika sarve bhogya vastu nAma laI nakkI karI, tathA bIjI paNa badhI vAta dhyAnamAM laM sAtamu aMta jema AnaMda kAmadeva vageree svIkAryuM tema zrAvake svI kAravu. evI rIte sAtamu vrata levAnI zakti na hoya te| sAmAnyathI eka e ityAdi saciMtta vastu, dasa, bAra ityAdI dravya, eka, e ityAdi vigaya vagerenA niyama dararoja karavA. paNa dararAja nAma na letAM sAmAnyathI abhigrahamAM eka sucItta vastu rAkhe, ane hara dIvasa jUdI jUdI eka sacIta vastunu nahI. mATe nAma daI sarve sacIta vastu le te, vArApharatI ekeka vastu letAM paNa grahaNa thAya, ema karavAthI vizeSa virati thAya sata vastune niyama karyo hoya te niyamamAM rAkhelI anya sarva sucIta vastuthI yAvajIva virati thAya, e adhIka kuLa spaSTa dekhAya che. . 109 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM che ke-puSpa, phaLane, maghAdIkane, mAMsa ane strIne rasa jANatA chatAM paNa je vairAgI thayA, te duSkarakAraka bhavya jIvone vaMdanA karuM chuM. - sarve sacitta vastumAM nAgaravelanAM pAna cheDavAM bahu muzkela che. maraNa ke, bAkI sarve sacitta vastu temAM paNa vizeSa karIne kerIAdika acitta thAya te paNa temAM prAye mIThAza, svAda vagere rahe che, paNa nAgaravelanA pAnamAM te bilakula svAda raheto nathI. sacitta nAgaravelanA pAnamAM to jaLanI bhInAza vagere hamezAM rahevAthI nIlI (lIlaphala ) tathA kuMthuA vagere jIvanI utpatti thavAne lIdhe tenI ghaNI virAdhanA thAya che. mATe ja pApa bhIrU purUSe rAtre pAna vAparatA nathI. ane je koI vApare che te paNa rAtre khAvAnAM pAna divase sArI peThe tapAsI zodhI rAkhelAMja vApare che. brahmacArI zrAvake te te kAmavikAjhI vRddhi ke ranArAM hovAthI (nAgaravelanAM pAna ) jarUra khAvAM nahi joIe. A ( nAgaravelanAM pAna )pratyeka vanasapati che kharAM, paNa pratyeka pAna, kUla, phaLa IyAdika ekeka pratyeka vanaspatine viSe tenI nizAthI rahelA asaMkhyAtA chavanI virAdhanA thavAno saMbhava che. kahyuM che ke paryApta jIvanI nizrAe aparyAptA chevonI utpatti thAya che. te paNa jyAM eka paryApta chava, tyAM asaMkhyAtA aparyApta jIva jANavA. Adara ekedriyone viSe ema kahyuM che. temaja sukSmane viSe to jyAM, eka aparyApta, tyAM tenI nizrAe asaMkhyAtA paryApta hoya che. e vAta AcArAMgasutra vRtti vagere graMthane viSe kahI che. evI rIte eka paNa patra, phaLa ityAdikane viSe asaMkhyAtA jIvanI virAdhanA thAya che. ane je kadAcita te patrAdika upara lIlaphula vagere hoya te to anaMtA jIvanI paNa virAdhanA thAya che. jaLa, mIThuM ityAdi vastu asaMkhyAtA chava rUpa che. pUrvacAryanuM vacana evuM che ke, tIrthakaree eka jaLabiMdune viSe je jIva kahyA che, te jIva sarasava jeTalA thAya te jabUdIpamAM samAya nahi. lIlA AmaLA jeTalI pRthvIkAya piMDamAM je jIva hoya che, te pArevA jeTalA thAya te jaMbudvIpamAM samAya nahi. sarva sacittano tyAga karavA upara aMbaDa parivrAjakatA sAtaso ziSyonuM daSTAMta jANavuM. 110 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakadharma aMgIkAra karI acitta ane koIe ApelA anna pAnane bhagavanArA te (abaDanA ziSya ) eka vakhata eka aTavImAMthI bIjI aTavImAM pharatA grISma Rtune viSe ghaNuM tRSAtura thaI gaMgA nadInA taTa Ta upara AvyA. tyAM "gaMgA nadInuM jaLa sacIta ane adata ( koIe na ApeluM) hevAthI, game te thAya to paNa ame nahI laIzuM". evA daDha nizcayathI anazana karI pAMcamAM brahma devalokamAM chaMda samAna devatA thayA. evI rIte sacIta vastunA tyAgane vISe yatanA rAkhavI. jeNe pUrve cAda nIyama lIdhA . hoya, teNe te nIyamomAM pratIdIna saMkSepa karavi, ane bIjA paNa navA nIyama yathAzakta grahaNa karavA. coda nIyama kahyA che te evI rIte ke -sacItta 1, dravya 2, vagaya 3, pagarakhAM 4, tAMbUla 5, vastra 6, phUla 7, vAhana 8, zayana 9, vilepana 10, brahmacarya 11, dizA parimANa 12, snAna 13, khorAka 14 e cada nithama jANavA. 1 suzrAvake mukhya mArgathI to sacittane sarvathA tyAga kara joIe. tema karavAnI zakita na hoya te nAma laIne athavA sAmAnyathI eka be ItyAdi sacitta vastuno niyama karo. kahyuM che ke-acitta ane niravadha AhArI AhArathI AtmAnuM poSaNa karanArA suzrAvako evA ( sacittatyAgI ) hoya che. 2 sacitta ane vigaya choDIne bAkI rahelI je koI vastu mukhamAM naMkhAya che, te sarva dravya jANavuM. khIcaDI, roTalI, navIyAtA lADavA, lApazI, pApaDa, cUramu, dahIMbhAta, khIra ityAdika vastu ghaNuM dhAnyAdikathI banelI hoya che, te paNa rasAdikane anya pariNAma thavAthI ekekaja vastu gaNAya che. piLI, jADA roTalA, mAMDA, khAkharA, ghUgharI, DhokaLAM, bhUlI, bATa, kaNeka vagere vastu eka dhAnyanI banelI hoya che, te paNa pratyekanuM nAma jUduM paDavAthI tathA svAdamAM paNa phera thavAthI jUdA jUdA dravya gaNAya che. phalA, phalikA ItyAdikane viSe nAma eka che, te paNa mitra svAda prakaTa dekhAya che, tethI tathA rasAdikane pariNAma paNa anya hovAthI te ghaNuM dravya gaNAya che. athavA pitAne abhiprAya tathA saMpradAya uparathI bIjI koI rIte paNa dravya gaNavA. dhAtunI zalAkA 111 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( sI ) tathA hAthanI AMgaLI mukha dravyamAM, gAya nahi.3 khAvA cogya viSaya cha che, te A rIte: dUdha 1, dahI 2, dhI 3, tela 4, gALa pa, ane dhImAM athavA telamAM taLelI vastu 6, e che vIgaya jANavAM. 4 upAdghaeTale pagarakhAM athavA meAjA. pAvaDInu vagere to chaLanI ghaNI virAdhanAnA hetu hovAthI zrAvakane te paheravI yukta nathI. 5 tAMbUla eTale nAgaravelanAM pAna, sApArI kAyA vagerethI banelo svA dima vastu jANavI, vastra eTale pacAgAdika veSa jANavA. dhotI, pAtI, tathA rAtre paheravA mATe rAkhelu vastra vagere veSamAM gaNAtAM nathI. cha phUla te mAthe tathA gaLA vageremAM paheravAnA ane guyAne bIchAnA upara athavA ezIke pAtharavA lAyaka levAM. phUlane niyama karyo heAya te paNa bhagavA nanI zeSAmALA kApe che. 8 vAhana te ratha, azva, pADiyA, sukhAsana pramukha jANuvAM. 9 zayana te khATa pramukha levA. 10 vilepana te ceApaDavAne arthe taiyAra karelI caMdana, cUvA, javAsAdi kastUrI pramukha vastu levI. vilepanano niyama lIdho hoya te paNa bhagavAnanI pUrjA pramukha kAryamAM tillaka, hastakaMkaNa, dhUpa vagere karavA ka2e che. 11 brahmacarya ( ceAthuM vrata ) te divase sarvathA ane rAtre potAnI strI vagere apekSAthI jANatuM. 12 dizA parimANu te cAre tarapha athavA phUlANI dizAe ATalA gAu sudhI a thavA ATalA vhejana sudhI javuM evI maryAdA karavI. 13 snAna te tela copaDIne athavA te vagara nhAvuM. 14 bakta eTale rAMdheluM anna tathA sukhaDI pramukha sarva levuM, A bhaktanA niyamamAM sarva maLI traNa cAra zera athavA ethI vadhAre anna saMbhava mAphaka rAkhavuM. khaDabUcAM vagere le teA ghaNAe zera thAya. e cADhe vastunA niyama karave. temAM e traNa athavA ethI vadhAre sacitta vastunAM nAma late athavA sAmAnyathI niyama karavAnuM jema upara kahyuM, tema dravyAdika tere vastunA niyama vastunAM nAma daine athavA sAmAnyathI yathAzakti yuktipUrvaka karavA. upara kahelA cAda niyama e eka niyamanI dizA batAvI che. e uparathI khIjA paNa zAka, phaLa, dhAnya vagere vastunA pramANanA tathA AraMbhanA nizcaya vagere karI . zAkti niyama grahaNa karavA. 112 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evI rIte niyama lIdhA pachI yathAzakti paccakhANa karavuM. te navakArasI, pirasI vagere kALa paccakhANa je sUryodaya pahelAM uccAryuM hoya, te zuddha thAya, nahi te nahi. bAkInAM paccakhANa to sUryodaya pachI paNa karAya che. navakArasI paccakhANa je sUryodaya pahelAM ucAryuM hoya, te te pUruM thayA pachI paNa pita pitAnI kALamaryAdAmAM pirasI vagere sarve kALa paccakhANa karAya che. navakArasI paccakhANa palAM na karyuM hoya te, sUryodaya thayA pachI kALa paccakhANa zuddha thatuM nathI. je sUryodaya pahelAM navakArasI paccakhANa vinA pArasI vagere paccakhANa karyuM hoya te, te pUruM thayA pachI bIjuM kALa paccakhANa zuddha thatuM nathI. paNa te sUryodaya pahelAM kareluM paccaramANapUruM thatA pahelA bIjuM kALa paccakhANa le te zuddha thAya che, e vRddha purUSeno vyavahAra che. navakArasI paccakhANanuM be dhaDI jeTaluM pramANa tenA cheDA Agara uparathI ja prakaTa jaNAya che. navakArasI paccakhANa karyA pachI be ghaDI uparAMta paNa nAlaMkArano pATha karyA vagara bhojana kare te paccakhANano bhaMgaja thAya kAraNa ke, paccakhANa daMDakamAM "namukSara " ema kahyuM che. jene pramAda cheDavAnI IcchA hoya, teNe paccakhANa vinA kSaNamAtra rahevuM ucita nathI. navakArasI pramukha kAMLa paccakhANa pUruM thAya te samache, maMThiyahi vagere karavuM. jene vAraMvAra ASadha vagere levuM paDatuM hoya, evA bALaka, regI ItyAdikathI paNa graMthisahita paccakhANa zehelAIthI thAya ema che. ethI hamezAM pramAda rahitapaNuM rahe che mATe nuM phaLa hepyuM che. eka sALavI madha mAMsa vagere vyasanomAM ghaNe Asakta hatA, te mAtra eka ja vAra graMthi sahita paccakhANa karavAthI kapardI yakSa thaze. e daSTAMta ahiM jANavuM. kahyuM che ke- je purUSo pramAda rahita thaIne graMthimahita paccakhANanI gAMTha bAMdhe che, temane svarganuM tathA mokSanuM sukha pitAnI gAMThe bAMdhyuM. je dhanya purUSa na bhUlatAM navakAra gaNIne graMthisahiM paccakhANanI graMthi choDe che, te pitAnA karmanI gAMTha choDe che. je muMkita pAmavAnI icchA hoya to e rIte paccakhANa karI pramAda cheDavAne abhyAsa kare. siddhAMtanA jANa purUSo enuM puNya upavAsa jeTaluM kahe 113 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. je purU rAtre cauvihAra paccakhANa ane divase graMthisahita paccakhA laI eka ThekANe besI eka vAra bhojana tathA tAMbUla vagere bhakSaNa karavuM, ane pachI vidhipUrvaka mukhazuddhi vagere karavI, evI rIte ekAzana kare, tene eka mAsamAM ogaNatrIsa cauvihAra upavAsa karayAnuM phaLa prApta thAya. temaja upara kahela vidhi pramANe rAtre cauvihAra paccakhANa ane divase biyAsaNuM kare to tene eka mAsamAM aThAvIsa cauvihAra upavAsa karayAnuM phaLa prApta thAya. ema vRddha loko kahe che. bhajana, tAMbula, pANI vagere vAparatAM roja be be ghaDI lAgavAno saMbhava che. e rIte gaNutAM e kAzana karanArI sATha dhaDI ane biyAsaNuM karanAranI ekaso vIsa ghaDI eka mahinAnI aMdara khAvA pIvAmAM jAya che. te bAda karatAM bAkI rahelA anukrame ogaNatrIza, aDAvIsa divasa cauvihAra upavAsamAM gaNAya e prakaTa che. padmacaritramAM kahyuM che ke-je purUSa lAgeTa biyAsaNAnuM paccakhANa laine pratidina be vAra bhojana kare, te eka mAsamAM aAvIsa upavAsanuM phaLa pAme che. je purUSa be ghaDI sudhI dararoja cauvihAra paccakhANa kare, te eka mAsamAM eka upavAsanuM phaLa pAme, ane te phaLa devalokamAM bhegave. koI anya devatAnI bhakti karanAre jIva rtapasyAthI je devalokamAM dasa hajAra varSanI sthiti pAme, te jinadhama jIva jinamahArAje kahelI teTalIja tapasyAthI kroDa palyopamanI sthiti pAme. evI rIte yathAzakita be be ghaDI cauvihAra vadhAre, ane te pramANe rAja kare to te jIvane eka mahinAmAM paccakhANanA kALamAnanI vRddhi mAphaka upavAsa, chaTha, aThama ityAdika zAsnekta phaLa thAya. evI yuktithI graMthasahita paccakhANanuM phaLa upara kaheluM vicArI levuM. grahaNa karelA sarva paccakhANanuM vAraMvAra smaraNa karavuM. paccakhANanI pota potAnI kALa maryAdA pUrI thatAM ja mahArUM phalANuM paccakhANa pUruM thayuM, ema vicAravuM. bhojananI veLAe paNa paccakhANanuM smaraNa karavuM. jo tema na kare te kadAcita paccakhANane bhaMga vagere thavAno saMbhava che. have azana, pAna, khAdiga, svAdima vagereno vibhAga e rIte jAche. anna, khAjA, dahitharAM pramukha pakavAna, mADA, sAthuuM vagere sarva je 114 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMi sudhAne zIghra upazamAvI zake che, te azana jANavuM ( 1 ). chAza, pANI, madha, kAMjI vagere sarve pAna jANavuM ( 2 ). sarva jAtanAM phaLa, zelaDI, pahuMA, sukhaDI vagere khAdha jANavuM ( 3 ). tathA sUrDa, haraDe, pIpara, marI, jIrU, ajamA, jAyaphaLa, jAvaMtrI, kaselA, kAtheA, khadikhaTikA, jeDImadha, taja, tamAlapatra, elacI, laviMga, kAThI, vAvaDaMga, khi lalavaNu, ajjaka, ajameAda, kuliMjaNa, pIparImULa, cinIkabALA, kacUra, metha, kaTA, seli, kapUra, saMcaLa, haraDAM, kheDeDAM, kuMbhaDA, bAvaLa, dha mAA, khera, khIjaDA vagerenI chAla, khAvAnAM pAna, seApArI, hiMgATaka, hiMgutrevIsA, pAMcakULa, puSkaramULa, javAsAnAM mULa, khAvacI, tulasI, 3pUrIkaMda ityAdika khAdima jANavuM ( 4 ). bhASya ane pravacanasArodvAra ( e e graMthanA abhiprAya pramANe jIrU svAdha che. ane kalpavruttinA a bhiprAya pramANe khAdya che. ajamA paNa khAdha che. ema keTalAka kahe che. sarva khAdya vastu ane elacI kapUra ityAdikanuM jaLaduvihAra paccakhANamAM khape che. vesaNu, variyALI, sa, kabaDI, AmalAgI, AMbAgALI, kADapatra, lIMbupatra ityAdi khAgha vagere hovAthI duvihAra paccakhA hyumAM kahyuM nahi. vivihAramAM te eka pANIja ka2e che. phUkA jaLa, tathA sIkarI, kapUra, elacI, kAthe, khadicUrNa, sellaka, pADela ityAdikanuM jaLa nItareluM athavA gALeluM hoya temaja pe, anyathA nahIM. zAstrane viSe madha, geALa, sAkara, khAMDa, vagere svAdhamAM ane drAkSa, sAkara ityAdikanuM jaLa ane chAza vagere pAnamAM kahyuM che. paNa te veihAra vageremAM kahyuM nahi. nAgapurIya gaccha paccakhANa bhASyamAM kahyuM che ke, jo paNa zAstramAM drAkSa pAnakAdika pAnamAM ane geLa vagere svAdimamAM kahyuM che, te paNa te tRptinuM karanArUM hovAthI tivijJArAdikamAM anAcarita che, eTale pUrvAcAyoe lIdhuM nathI. strIne saMbhoga karavAthI vi hArane bhaga thatA nathI, pazu lAdikanA roDa, gAtra ityAdikanuM cuMbana kare te! bhaMga thAya. duvihAramAM te strI sabhAga tathA bAlAdikanuM cuMbana paNa ka2e che. cavihAradi paccakhANa te kavala AhAranuja che. lebhA dika AhAranu nathI. ema na hoya teA zarIre tela cepaDavAthI tathA ga 115 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhagUmaDA upara piTIsa bAMdhavAthI paNa anukrame AMbila tathA upavAsano bhaMga thavAno prasaMga Ave. ema mAnavAne vyavahAra paNa nathI kadAcita koI ema mAne che, lebhAhAra niraMtara cAlavAno saMbhava hevAthI paccakhANanA abhAvano prasaMga AvI paDe che. have anAhAra vastu vyavahAramAM gaNAya che te A rIte -lImaDAnAM paMcAMga (mUla, chAla, patra, phula, phaLa), mUva, gaLo, kaDu, kariyAtuM, ati viSa, phUDa, cIDa, sukhaDa, rakSA, haLadhara, rehiNa, upaleTa, vaja, triphaLAM, bAvaLanI chAla, dhamAso, nAhi, AsaMdha, riMgaNa, eLI, guggala, haraDedala, vaNi, bora, chAlamUla, kacerImUla, keraDA mUla, VADa, betherI, AchI, machaDa, bora, bI3, kuArI, citraka, kudarU vagere be svAdanI vastu regAdi saMkaTa hoya te cauvihAramAM paNa kahe che. zrIkalpamAM ane tenI vRttimAM cethA khaMDane viSe ziSya AhAra ane anAhAra vastunA lakSaNa te vizeSa puche che. AcArya kahe che -bhAta pramukha zuddha eka ja sudhAne zamAve, tene AhAra kahe che. te azana, pAna, khAdima ane svAdima e bhedathI cAra prakAra che. tathA te AhAramAM bIjI vastu je paDe che, te paNa AhAraja kahevAya che. have ekAMgika caturvidha AhAranI vyAkhyA karIe chIe. bhAta ekAMgika eTale zuddha ekalo ja bhukhane nAza kare che, mATe e azana AhAra rUpa prathama bheda jANa (1) chAza, jaLa madhAdika vastu paNa ekAMgika eTale zuddha ekalI sudhAno nAza kare che, mATe e pAna AhAra rUpa bIjo bheda jANa (2) phaLa mAMsa ItyAdika vastu ekAMgika eTale zuddha ekalI bhukhano nAza kare che, mATe e khAdima AhAra rU5 trIjo bheda jANa (3) madha, zeLavIne ukALI ghaTa kare rasa vagere vastu ekAMgika eTale zuddha ekalI bhukhane nAza karI zake che, mATe e svAdama AhAra rUpa ce bheda jANa 4. have AhAramAM je bIjI vastu paDe che, te paNa AhAra kahevAya che. ema kahyuM tenI vyAkhyA e che ke je vaLI lavaNAdika ekAMgika (zu6 ekalI) vastu bhukha TALavAne samartha na hoya, paNa caturvAdha AhArane viSe kAmamAM AvatI hoya, te vastu game te AhAramAM paDelI hoya Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA te chUTI hoya, te paNa AhAranI aMdaraja gaNAya che. bhAta pramukha azanamAM mIThuM, hIMga, jIruM vagere vastu Ave che, pANI pramukha pAnamAM kapUra vagere vastu Ave che. AMbA AdikanA phaLa rUpa khAdimamAM sUkata vagere vastu Ave che, tathA magaphaLI ane suMTha vagere svAdimamAM goLa ItyAdi vastu Ave che, e aMdara AvanArI kapUrAdi vastu pote sudhAno nAza karI zakatI nathI, tathApi sudhAno nAza karanAra AhArane madada kare che, mATe e paNa AhAramAM ja gaNAya che. e caturvidha AhAra mUkIne bAkI rahelI sarva vastu anAhAra kahevAya che. athavA bhUkhathI pIDAyalo jIva je kAMI kAdava sarakhI vastu piTamAM nAMkhe che, te sarva AhAra jANo. auSadha vagerenI bhajanA che, eTale AdhamAM te keTalAka AhAra che, ane keTalAka anAhAra che. temAM sAkara ane goLa mukhya oSadha AhAramAM gaNAya che, ane sarve karaDelA mANasane mATI pramukha ASadha apAya che, te anAhAra jANavuM. athavA je vastu bhUkhathI pIDAyelA mANasane khAdhA pharatAM svAda Ape, te sarva AhAra jANu. ane huM A vastu bhakSaNa karUM" evI rIte je vastu khAvAnI koIne paNa IcchA na thAya, tathA je jIbhane paNa be svAda A pe, te sarva vastu anAhAra jANavI. te A rIte -kAlikI, lImaDAdikanI chAla, paMcamalAdika mULa, AmaLAM, haraDAM baheDAM ItyAdika phaLa e sa. vi anAhAra che. nizIthacUrNimAM to-lImaDA pramukha vRkSanI chAla, temanAM ja liMbebI pramukha phaLa ane temanAM mULa ItyAdi sarva anAhAra jANavAM. vaLI paccakhANa uccArane viSe pAMca bheda che. prathama bhedane viSe navakArazI, parisI pramukha tera kALa paccakhANa uccarAya che. e kALa paccakhANa prAye sarva cauvihAra (catuvidha AhAra tyAga rU5) hoya che. bIjA bhedane viSe vigaya nIvI ane AMbIla emano uccAra (pATha) Ave che. vizayanuM paccakhANa vigayano niyama rAkhanAra tathA na rAkhanAra . e sarvene paNa heya. kAraNa ke, zrAvaka mAtrane prAye cAra abhakSya vigayane tyAga heAya cheja tethI. trIjA bhedane viSe ekAsaNuM, bIyAsaNuM, ane 117 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekalaThANuM uccarAya che. emAM duvihAra tivihAra tathA cauvihAra Ave che. cothA bhedane viSe "pANassa leveNu" ityAdika acita pANInA che AgAra uccarAya che. pAMcamA bhedane viSe pUrve grahaNa karelA sacitta, - be ItyAdi cauda niyamamAM saMkSepa karavA rUpa dezAvakAzika vrata savAra sAMja uccarAya che. upavAsa, AMbila, ane nIcI e traNe paccakhANo prAya tivihAra athavA cauvihAra hoya che; paNa apavAdathI te navI, pirisI ItyAdika paccakhANa duvihAra paNa hoya che, kahyuM che ke-sAdhuone rAtrine viSe namaskAra sahita cauvihAraja hoya che. ane bhavacarima, u. pavAsa tathA AMbila, e traNe paccakhANa tivihAra tathA cauvihAra hoya che. bAkInAM paccakhANa duvihAra, tivihAra tathA cauvihAra paNa hoya che. e rIte paccakhANanA viSe AhAranA bheda jANavA. have navI, AMbila ItyAdikane viSe kaI vastu kahyuM, ane kaI na kalpa ? e vAtane nirNaya pita pitAnI sAmAcArI uparathI jANave. ane nAga, sahasAkAra ItyAdika AgAranuM paccakhANa bhASAdikamAM kaheluM prakaTa svarUpa siddhAMtanA anusAre manamAM sArI peThe rAkhavuM ema na kare to, paccakhANa zuddha thavAno saMbhava raheto nathI. e mULagAthAnA uttarArdhamAM AvelA "dizA " e padanI evI rIte savistara vyAkhyA karI. have "gupUrU34" ItyAdi padanI vyAkhyA kariye chIe. maLamUtrano tyAga, dAtaNa karavuM, jIbhanuM ghasavuM, kogaLA karavA ane sarvasnAna athavA dezasnAna ityAdika karIne pavitra thavuM. ahiM pavitra thavuM e leka prasiddha vAtane anuvAda mAtra jANo. kAraNa ke, maLamUtra tyAga vagere prakAra loka prasiddha hevAthI zAstra te karavA viSeno upadeza karatuM nathI. je vastu leka saMjJAthI prApta thatI nathI, teja vastuno upadeza kare e pitAnuM kartavya che, ema zAstra samaje che. maLa malina gAtra hoya to nhAvuM, bhUkha lAge te khAvuM, evI vAtomAM zAstranA upadezanI bIlakula AvazyaktA nathI. lokasaMjJAthI aprApya evA Iha paraloka hitakArI dharma mArgane upadeza karavAthIja zAstranI saphaLatA thAya che. ema bIje ThekANe paNa jANI levuM. zAstranA upadeza karanArane 118 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvadha AraMbhanI vacanathI anumAdanA karavI e paNa yogya nathI. vaLI kahyuM che ke je sAvadha ane anavadya vacananA bheda vizeSa jANato na thI, te mukhamAMthI eka vacana bolavA paNa yogya nathI. te pachI dezanA karavAnI to vAta kayAMthI hoya! maLamUtrane tyAga te mauna karI niravadhi tathA yogya sthAna vagere jevAnA vidhithIja karavo ucita che. kahyuM che ke- maLamUtrano tyAga, strIsaMbhoga, snAna, bhajana, saMdhyAdi karma, devapUjA ane japa eTalAM kAryo auna rAkhIne ja karavAM. viveka vilAsamAM paNa kahyuM che ke- prabhAte, sAMyaMkALe tathA divase uttara dizAmAM ane rAtrine viSe dakSiNa dizAe mukha karI, mana rAkhI tathA vastra oDhIne maLamutrane tyAma kare. saMpUrNa nakSatro nisteja thae chate sUryabiMbano artho udaya thAya tyAM sudhI prabhAta sa dhyAne samaya kahevAya che. sUryabiMbanA artho astathI mAMDI be traNa nakSatre AkAzamAM na dekhAya, tyAM sudhI sAyaM saMdhyAno samaya jANo. maLamUtrane tyAga kare hoya te, jyAM rakSA, chANa, gAyonuM raheThANa, rAphaDA, viSTa vagere hoya, te sthAna tathA uttama vRkSa, agni, mArga, taLAva vagere smazAna, nadI kinAre tathA strIo ane pitAnA vaDIlo emanI jyAM daSTi paDatI hoya, evI jagyA tajavI. A niyamo utAvaLa na hoya te sAcavavA. utAvaLa hoya te sarve niyama sAcavavA ja joIe ema nathI. zrI oghaniryukti Adika graMthane viSe paNa sAdhuone uddezIne kahyuM che ke-jyAM koI mANasanI AvajAva nathI, tathA je sthaLanI aMdara koInI daSTi paNa paDatI nathI, jyAM koIne aprIti upajavAthI zAsananA uDAhanuM kAraNa tADanAdika thavAno saMbhava nathI, bhUmI sarakhI hovAthI jyAMthI paDI javAya tevuM nathI, tRNa Adika vastuthI je DhaMkAyeluM nathI, jyAM vIMchI ane kIDI Adikano upadrana nathI, jyAMnI bhUmi agni vagerenA tApathI DAkALanI acitta karelI che, jenI nIce ochAmAM ochI cAra AgaLa bhUmi acitta che, vADI, baMgalA vagerenA samIpa bhAgamAM je Ave nathI, ochAmAM ochuM eka hAthaja vistAravALuM, uMdara, kIDI pramukhanAM bila, trasajIva ane jyAM bIja (sacitta dhAnyanA dANuM pramukha) nathI, 118 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * evA sthaDilane ( sthaLane ) viSe vaDInItineA tathA laghunItine tyAga kuna ravo. upara taNa Adika vastuthI DhaMkAyaluM sthaLa nahIM joie ema kahyuM enuM kAraNa ke, DhaMkAyalu sthaLa hoya te tyAM vIMchI vagere karaDavAne sa bhava rahe che. tathA vaDInIti vagerethI kIDI pramukha cAlI jAya mATe tRNAdikathI DhaMkAyeluM nahIM hovu joie. temaja jyAMnI bhUmi ceADA kALanI acitta karelI che, ema kahevAnuM kAraNa ke, agnineA tApa vagere karIne acitta karelI bhUmi be mahinA sudhI acitta rahe che, ane te pachI mizra thAya che, je bhUmIe ceAmAsAmAM gAma vasyuM hAya, te bhUmI bAra varSa sudhI zuddha sthaMDila rUpa jANavI. vaLI kahyuM che ke--dizA dhArIne besavuM, pavana, gAma tathA sUrya emanI tarapha mukha karIne besavuM nahI. chAyAne viSe traNa vAra pUchuM, "babunALada naRzo' kahI, potAnA zarIranI zuddhi thAya tema vaDInIti laghunItinA tyAga karavA. uttara ane pUrva dizA bhaNI mukha karavuM sArUM che. dakSiNa dizAne viSe kare te rAkSasa, pizAcAdika AvI paDe che. pavana sAmuM mukha kare te nAsikAne pIDA thAya, sUrya ane gAma sAmuM mukha kare to nidA thAya je chAyA jIva utpatti vALI hAya te tyAMthI vegaLe jaine tyAga karavA. chAyA na heAya teA tAkAmAMja tyAga karaveA. tyAga karIne eka muhUrta ( e ghaDI ) sudhI tyAM esavuM. laghunIti ke teA netrapIDA thAya, ane vInIta rAke teA vatanI hAni thAya, Urdhva vAyune ( eDakArane ) ke te! kADha rAga thAya, athavA traNenA rAkavAthI gAMDApaNuM thAya. vaDInIti, salekhama ityAdinA yAga karatAM pahelAM 'anujJAnad jJasazo" ema kahevuM. tathA tyAga karI rahyA pachI turata si" ema traNa vAra manamAM citavavuM. saLekhama pramukhate dhULathI DhAMkavA yatna karavA. na kare te tene viSe asaMkhyAtA samUhiMma manuSyanI utpatti thAya tathA temanI virAdhanA pramukha doSa lAge che. zrIpanavaNA sUtramAM prathama padane viSe kahyuM che ke he bhagavata ! samUoimanuSya zI rIte utpanna thAya che? uttaraH-- he gAtama ! pistAlIza lAkha tejanavALA manuSyakSetrane viSe, aDhIIpa samudranI aMdara, paMdara karmabhUmine viSe, tathA putra aMtApane viSe, garbhaja manuSyanI viA, mUtra, baLa 120 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khA, nAsikAnA maLa, okArI, pitta, vIrya, purUSavIryamAM mizra thayeluM strIvIrya (leAhI ), bahAra kADhI nAMkhelA purUSavIryanA pudgala, jIva rahita kalevara, strIpurUSanA sayeAga, nagaranI khAla tathA sarve azuci sthAnaka emane viSe samRoima manuSya utpanna thAya che. AMgaLInA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI avagAhanAvALA, asI, mithyArdaSTi, ajJAnI, sarve pAptie aparyApta ane a MtarmuhUrta AyuSyavALA evA te sasUrcchima manuSya (aM tarmuhUrtamAM kALa kare che. upara sarve azuci sthAna ema kahyuM, tethI je kAMi manuSyanA sa MsargathI azuci thAya che, te sarve sthAnaka levAM ema padmavAnI vRttimAM karyu che. dAtaNa vagere karavuM hoya te doSa rahita ( acitta) sthAnake jANItA vRkSanA acitta ane kemaLa daMtakAthI athavA dAMtanI dRDhatA karanAra evuM tarjanI AMgaLIthI dhasIne karavuM. dAMta tathA nAka vagerene maLa nAMkhyA hAya, te upara dhULa nAMkhavI. vyavahAra zAstramAM te A rIte kahyuM cheH -- dAMtanI dRDhatAne arthe prathama tarjanI AMgaLIthI dAMtanI dADhaye dhasavI. pachI yatanAthI dAtaNu karavuM. je pANInA pahelA kAgaLAmAMthI eka biMdu gaLAmAM jAya, te samajavuM ke, Aje bhAjana sArUM maLaze. saraLa, gAMTha vinAnuM, sArA kUcA thAya evuM, pAtaLI aNIvALu, daza AMgaLa lAMbu, kaniSThA AMgaLInI TAMca jeTaluM jADu evuM jANItA vRkSanuM dAtaNa kaniSThikA ane anAmikA AMgaLInI vacce lapte dAtaNa karavuM, te vakhate jamaNI athavA DAbI dADhanA taLe ghasavuM. dAMtanA pArAne pIDA upajAvavI nahIM, svastha thaI mavAmAMja mana rAkhavu. uttara athavA pUrvadizA bhaNI mukha karIne esavu. mesavAnuM Asana sthira rAkhavu, ane ghasatI vakhate maiAna rahevu. durgaMdhavALu, pALu, kAyaluM, mIThuM, khATuM ane khArU evuM dAtaNa va%0vuM. vyatipAta, ravivAra, sUryasa krAMti, caMdra sUryanuM grahaNu, tema, AThama, paDavA, caiAdaza, pUnama, ane amAsa e cha divasane viSe dAtaNa karavu nahi. dAtaNa na maLe teA khAra kogaLA karIte mAM sAk karavu, ane jIbha uparane maLa te dararoja utAravA. jIbha sApha karavAnI paTTIthI athavA dAtaNanI cIrIthI dhIre dhIre 1 gUDAnI joDalI. 2 TacalI AMgaLI. 3 TacalI AMgaLInA joDalo. 121 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIbha ghasIne AgaLa ceAkhA sthaLane viSe dAtaNa pheMkI devuM. dAtaLu otAnI sAmuM athavA zAMta dizAmAM paDe te kivA UMcu rahe te sukhate arthe jANavu, ane ethI bIjI koI rIte paDe te du:khane arthe samajavu. kSaNamAtra UMcu` rahIne jo paDI jAya te, te divase miSTAnnane lAbha maLe che ema zAstranA jANa loko kahe che. khAMsI, zvAsa, jvara, aNu, zAka, tRSNA, mADhuM AvavuM e jene thayuM hoya, athavA jete mAthAnA, AMkhane, hRdayane ane kAnane rAga thayeA hAya. te mAse dAtaNa karavuM nahiM. pachI sthira rahIne nitya vALa samAravA, peAtAnA mAthAnA vALa pote samakALa be hAthe samAravA nahi. tilaka jovAne arthe athavA magaLane arthe darpaNamAM mukha jovAya che. jo peAtAnuM zarira darpaNamAM dhaDa vagaranuM dekhAya te padara divase peAtAnuM maraNa thAya ema samajavuM. upavAsa, perisI tyAdi paccakhANa karanArane te dAtaLu pramukha karyA vinA paNa zuddhi jANavI. kAraNa ke, tapasyAnuM phaLa bahu sveTuM che. lokamAM pazu upavAsAdika DrAya, tyAre dAtaNuM vagere karyA zivAya paNa devamUki karAya che. laiAkika zAstramAM paNa upavAsAdika hAya, tyAre dAtaNa vagere karavAne niSedha karyo che. viSNubhakti cadrayamAM kahyuM che ke-- paDave, amAsa, cha ane nAma eTalI tithine viSe, madhyAnhane samae, tathA upavAsane, saMkrAMtine ane zrAddhanA divasa haiAya tyAre dAtaLu na karavuM. kAraNlR ke, upara kaDhelA divase dAtaNa kare teA sAta kuLane nAza thAya che. vratane viSe brahmacarya, ahiMsA, satya vacana ane mAMsane tyAga e cAra niyama nitya pALavA. vAraMvAra pANI pIvAthI, eka vakhata paN tAMbUla bhakSaNu karavAthI, divase suvAthI, ane strInA saMga karavAthI upavAsane doSa lAge che. jayAM kaDiyAnAM nagarAM, lIlaphula, kucuA vagere jIvAnI utpatti na hoya, tathA jyAM uMcA nIcApaNu, lANuM vagere dveSa na dvAya, evA sthA nake uDatA jIveAnI rakSA vagerenA yatanA rAkhIne parimita ane vajrathI gALelA pANIthI nhAvuM. dinanRtyamAM kahyuM che ke-- jyAM trasa pramukha chatra nathI, evA zuddha bhUmibhAgane viSe acitta athavA gaLelA sacitta pANIthI vidhi pramANe nhAne pratyAdi. vyavahAra zAstramAM te ema kahyuM che - 122 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namra, rAgI, musApharI karIne AvelA, sArAM vastra tathA alaMkAra paherelA, bhAjana karI rahelA, potAnA sagA vahAlAne vaLAvIne AvelA ane krAM paNa maMgalika kArya karI rahelA eTalA lokoe nhAvuM nahIM. ajANyA, viSama mArgavALA, caMDAlAdika malina dvAkoe dUSita karelA, chukSAthI DhaMkAyalA ate zevALavALA evA pANImAM nhAvuM ThIka nathI. ThaMDA pANIthI nhAi turata garama anna tathA garama pANIthI nhAte turata ThaMDuM anna bhakSaNa na karavuM. ane game tevA pANIthI nhAyA pachI zarIre koI samaye paNa tela copaDavuM nahIMja. nhAelA purUSanI chAyA jo bhinna bhinna athavA vipa dekhAya, dAMta mAMhe mAMhe dhasAya, ane zarIre mRtakalevara jevA gaMdha Ave te traNa divasamAM tenuM maraNu thAya. nhAi rahyA pachI jo turataja chAtI ane e paga sUkAi Lvaya, teA chaThe divase maraNa thAya emAM sazaya nathI. strIsa`ga karyuM! hAya, ulaTI thai hoya, smazAnamAM citAtA dhUmADA lAgyA heya, khATuM svama AvyuM hoya, ane hajAmata karAvI hAya tA gALelA zuddha jaLathI nhAvuM. telamardana, snAna ane bhAjana karI tathA AbhUSaNa paherI rahyA pacho, yAtrAnA tathA saMgrAmanA avasare, vidhAnA AraMbhamAM, utsavamAM, rA trie, saMdhyA samaye, kAMi parvane divase tathA ( eka vAra hajAmata karAvyA pachI ) navame divase hamata na karAvavI. pakhavADIyAmAM eka vAra dADhI, mUcha, mAthAnA vALa tathA nakha kaDhAkavA, paNa uttama purUSe peAtAnA hAthathI potAnA vALa tathA peAtAnA dAMtanI aNIthI potAnA nakha na kADhavA. jaLasnAna, zarIrane pavitra karI, sukha upajAvI paraMparAe bhAvazuddhinuM kAraNa thAya che. zrIharibhadrasUrie bIjA aSTakamAM kahyuM che ke--prAye khA trasa pramukha jIvane upadraya na thAya, tema zarIranI cAmaDI vagere bhAganI kSaNamAtra zuddhine arthe je pANIthI nhavAya che, tene dravyasnAna kahe che. sAvadya vyApAra karanArA gRhastha A dravyasnAna yathAvidhi karIne devanI tathA sAdhunI pUjA kare te tene e snAna paNa zubha karanArUM che, kAraNa ke, e dravyastAna bhAvazuddhinuM kAraNa che. ane vyasnAnathI bhAvuMzuddhi thAya e vAta anubhavasiddha che. mATe dravyasnAnamAM kAMIka kAya 123 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virAdhanAdi doSa che, te paNa bIjA samakita zuddhi vagere dhaNA guNA hAvAthI e ( draSyasnAna ) gRhasthane zubhakArI jAvu. vaLI kahyuMche ke-pUjA te vize jIvahiMMsA thAya che te niSiddha chete paNa jItezvara bhagavAnanI pUjA samakita zuddhinuM kAraNache, mATe zuddha jANavI. siddha e thayuM ke, devapUjAdika kArya karavuM hoya teAja gRhasthane dravyasnAnanI anumeAdanA (siddhAMtamAM) kahIche. mATe vyasnAna puNyane arthe che, ema je keTalAka kaheche, te dura karyuM ema jANavuM. tIrthamAM karelA snAne karIne dehanI kAMika zuddha thAya che, paraMtu jIvanI to eka aMzamAtra paNa zuddhi thatI nathI. skaMdapurANamAM kAzIkhaMDane viSe chaDA adhyAyanI aMdara kahyu che ke--durAcArI purUSa! hajArA maLu mATIthI zekaDA beMDA pANIthI tathA zekA tIrtheAnA jaLathI nhAya, te paNa zuddha thatA nathI. jaLacara jIva jaLamAMja utpanna thAya che, ane jaLamAMja ma raNa pAme che; paNa mananA mela nahi dhovAyAthI te svarge paNu jatA nathI. jenuM citta zamadamAdikathI, mukha satya vacanathI ane zarIra brahmacaryathI zuddha che, te gaMgA nadIe gayA vinA paNa zuddhaja che. jenuM citta rAgAdithI, mukha asatya vacanathI ane zarIra jIva hiMsAdikathI malina hAya, te purUSathI gaMgA nadI paNa vegaLI raDe che. je purUSa parastrIthI, paradravyathI ane pArakuM ( vaira ) karavAthI vegaLA rahe, tene uddezIne gaMgA nadI paNa kahe che ke--e purUSa kyAre AvIne mane pavitra karase ? enA upara eka kuLaputranI vAta che, te A pramANe: --koieka ku Laputra gaMgA nAmanA tIrthane viSe jatA hatA, tene tenI mAtAe kahyuM ke, " he vatsa ! tuM jyAM nhAya, tyAM A mhArA tumaDAne paNa nhevarAvaje. ema kahI tene tenI mAtAe eka tuMbaDuM ApyuM. kuLaputra paNa gaMgA pre mukha tIrthe jaI mAtAnA vacana pramANe pAtAnI sAthe tuMbaDAne havarAvI ghera AvyeA. tyAre mAtAe te tuMbaDAnuM zAka rAMdhI putrane pIrasyuM. putre kahyuM. bahuja kaDavuM che. * mAtAe kahyuM. "jo zekaDAvAra havarAvyAthI paNa e tuMbaDAnI kaDavAza na gai, te snAna karavAthI hArUM pApa zI rIte jatu rahyuM? te ( pApa ) teA tapasyArUpa kriyAnuSThAnathIma jAya. evAM vacatathI kuLaputra pratidha pAmyA. k . " mAtAnAM 124 'd Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMkhyAta jIvamaya jaLa, anaMta jIvamaya zaivALAdika ane ana. gaLa pANI hoya teA temAM rahelA purA pramukha trasajIva emanI virAdhanA thatI hovAthI nhAvuM doSavALu che. e vAta prasiddha che. jaLa jIvamaya che e vAta lAkikamAM paNa kahI che. uttaramImAMsAmAM kahyuM che ke karALIyAnA mukhamAMthI nIkaLelA tatu uparathI gaLIne paDelA pANInA eka biMdumAM je sUkSma jIva! che, te jo bhramara jeTalA thAya, te traNe jagatamAM samAya niha. -- have bhAvasnAna kahe che:--dhyAnarUpa jaLathI karmarUpa maLa dUra karavAthI jIvane je sadAkALa zuddhatAnuM kAraNa te bhAvasnAna kahevAya che. koi purUSane dravyasnAna kare chate paNa jo gumaDAM pramukha jharatAM hoya te, teNe potAnI caMdana, kesara, puSpa pramukha sAmagrI ApIne bIjA mANasa pAse bhagavAnanI aMgapUjA karAvavI; ane atrapUjA, tathA bhAvapUjA pote karavI. zarIra apavitra hAya te pUjAne badale AzAtanA thavAneA saMbhava che, mATe pote aMgapUjA karavAne niSedha karyA che. kahyuM che ke--je apavitra purUSa sasAramAM paDavAne bhaya na rAkhatAM devapUjA kare che, ane je purUSa bhUmi upara paDelA phUlathI pUjA kare che. te banne caMDAla jANavA. e upara nice pramANe dRSTAMta cheH-- kAmarUpa nagaramAM eka caMDAlane putra thayA. te thatAMja tenA pUrvabhavane vairI kASTha vya Mtara devatA haze teNe tene haraNa karI vanamAM mUkayA. eTalAmAM kAmarUpa nagarane rAjA savADIe nIkaLyA che. teNe vanamAM te bALakane dIThe!. rAjA putrahIna hatA tethI teNe te grahaNa karyA, pALye, ane tenuM puNyasAra evu nAma dIdhu'. puNyasAra tarUNa avasthAmAM AvyA, tyAre pitAe tene rAjya sAMpIne dIkSA lIdhI. keTaleka kALe phrAsarUpa nagaranA rAjA kevaLI thai kAmarUpa nagaramAM AvyA. puNyasAra, kevaLIne vaMdanA karavA gayA. sarva nagaranA jane vAMdavA AvyA. puNyasAranI mAtA caMDAlI paNa tyAM AvI. puNyasAra rAjAte joi caDAlInA stanamAMthI dUdha jharavA lAgyuM. tyAre puNyasAra rAjAe kevaLI bhagavAnane enuM kAraNu pUchyuM, kevaLIe kahyuM, "he rAjana! A hArI mAtA che. tuM vanamAM paDyA 125 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hato te mahArA hAthe Avyo." pusAre pAchuM kevaLIne pUchayuM, "he bhagavana! kayA. karmathI huM caMDAla thayo." kevaLIe kahyuM. "pUrvabhave tuM vyavahArI hato. eka vakhate bhagavAnanI pUjA karatAM "bhUmI upara paDeluM phula caDhAvavuM nahIM" ema jANatAM chatAM paNa te bhUmI upara paDeluM phUla avajJAthI bhagavAna upara caDhAvyuM. tethI tuM caMDAla thayo. kahyuM che ke-je purUSa e phaLa, phUla athavA naivedha bhagavAnane arpaNa kare, te prAye 5rabhave nacagotra karma bAMdhe che. hArI mAtAe pUrvabhave rajasvalA chatAM deva pUjA karI, te karmathI e caMDALI thaI." kevaLInAM evAM vacana sAMbhaLI vairAgyathI puNyasAra rAjAe dIkSA lIdhI. evI rIte apavitra chatAM tathA bhUmI upara paDelA kulathI devapUjA karavA upara caMDALanI kathA che. . AthI bhUmi upara paDeluM phUla sugaMdha hoya, te paNa te bhagavAnane caDhAvavuM nahIM, ane thoDI apavitratA hoya te paNa bhagavAnane aDavuM na hi. vizeSe karI strIoe rajasvalApaNAmAM bilakula pratimAne sparza kara nahi. kAraNa ke, mahATI AzAtanA pramukha devA lAge che. nhAI rahyA pachI pavitra, komaLa ane sugaMdha evA kApAyikAdika vacce karI aMga hoI palALeluM dhotiyuM mUkI bIjuM pavitra vastra paherI ItyAdi yuktithI bhIne page bhUmine sparza na karatAM pavitra sthAnake AvavuM. uttara dizA tarapha mukha karIne caLakatAM, navA, pUrepUrAM, sAMdhelAM nahIM, ane pahoLAMevAM be veta vastramAMthI eka paheravuM tathA bIjuM evuM kahyuM che ke-jogavAI hoya te pamANe pANIthI zarIra zuddhi karIne dhoelAM, dhUpa daI sugaMdhi karelAM ane pavitra evAM be vastra dhAraNa karavAM. lekane viSe paNa kahyuM che ke - he rAjan ! devapUjAmAM sAMdhelu, baLeluM, ane phATeluM vastra na levuM. tathA pArakuM paNa dhANuM na karavuM eka vAra pahereluM vastra, je vastra paherIne vaDInIti, mUtra tathA strIsaMga karyo hoya, te vastra devapUjAmAM varjavuM. eka ja vastra dhAraNa karIne jamavuM nahi, tathA pUjA karavI nahi. strIoe paNa kAMcaLI ke coLI vagara devapUjA na karavI. A uparathI ema siddha thayuM ke, purUSone be vastra vagara ane strIone traNa vastra vagara devapUjA karavA zAstra niSedha kare che. evuM 126 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastra mukhya pakSathI to zIdaka pramukha bahu uMcuM ane te vetavarNaja rAkhavuM. udAyana rAjAnI rANI prabhAvatI pramukhanuM paNuM veta vastraja nizidika graMthamAM kahyuM che. dinakRtyAdika graMthomAM paNa kahyuM che ke-temanitti " (eTale zvetavastra paheranAra ityAdi) sIdaka pramukha vastra rAkhavAnI zakti na hoya te. (rezamI vastra ) pramukha che. vastraja rAkhavuM. pUjA SoDazakamAM kahyuM che ke -"vitazumavAra enI TIkAmAM kahyuM che ke--veta ane zubha vastra paherI pUjA karavI. ahiM zubha vastra te paTTayumAdika rAtA, pILA pramukha varNanuM levAya che. "g iAkarSa karatAM va " (eTale e sADI uttarasaMga kare) chatyAdika siddhAMtanAM pramANabhUta vacana che, tethI uttarIya vastra akhaMDaja rAkhavuM be athavA tethI vadhAre kakaDA sAMdhelA na rAkhavA. "dukula (re. zamI) vastra paherIne bhojanAdika kare to paNa te apavitra thatuM nathI." e lekita pUjAnA vidhyamAM pramANabhUta na mAnavI. paraMtu bIjA vastranI peThe dukula vastra paNa bhojana, maLa, mUva tathA azuci vastune sparza varjavA pramukha upAyathI sAcavavuM joIe. jema vaparAya tema dhovuM, dhUpa - vo ityAdi saMskAra karIne pAchuM pavitra karavuM. tathA e (pUjA saMbaMdhI) vastra DI vAra vAparavuM. paraseve, nAkane maLa pramukha e vastrathI lahetuM nahi. kAraNa ke, tethI A pavitra paNuM upaje che. vAparelA bIjA vastrI e vastra vegaLuM mUkavuM. pAye pUjAnuM vastra pArakuM na levuM. vizeSa karI bALaka, vRddha, strIo pramukhanuM te naja levuM. ' saMbhaLAya che ke--kumArapALa rAjAnuM uttarIya vastra bAhaDa maMtrInA nhAnA bhAI cAhaDe vAparyuM, tyAre rAjAe kahyuM ke "navuM vastra mane A pa" cAhaDe kahyuM ke, "AvuM navuM vastra te savAlakSanuM baMberApurIne viSe ja thAya che ane te tyAMthI tyAMnA rAjAe vAparelu ja ahiM Ave che." * pachI kumArapALe nahi vApareluM eka rezamI) vastra baberAnA rAjA pAse mAgyuM, paNa te teNe ApyuM nahi. tyAre kumArapALa rAjAe rUTa thaI cAhaDane "ghaNuM dravya dAna karavuM" ema kahIne sAthe sainya ApI mekalyo. trIje pramANe cAhaDe bhaMDArI pAse lakSa dravya mAgyuM, tyAre teNe ApyuM 127 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahiM, tethI teNe tene kADI mUkyA, ane yayeSTha dAna da rAtrie ca66sA uMTaDI svAra sAthe jai khaMkherApurane dharyuM, tyAre nagaramAM sAtaseka nyAone vivAhanA samaya hato, temAM vizna na Ave mATe te rAtri bhIMtI jAya tyAM sudhI vilaMba karIne prabhAta kALa thatAMja cADe durga ( killo ) hastagata karyo. teNe sAtakroDa selaiyA ane agyArasA gheADA akherAnA rAjAnA lIdhA, ane baTTathI durganuM curNa karI nAMkhyuM. te dezamAM potAnA svAmInI ( kumArapALanI ) AjJA calAvI, ane sAtase sAlavIne usava sahita potAnA nagaramAM lai Avye. kumArapALe kahyuM. "bahu udAratA e eka dvArAmAM doSa che. teja doSa tane draSTi deASathI peAtAnuM raphAlgu kara vAnA eka matra che ema huM jANuM chuM. kAraNa ke, tuM mhArA karatAM paNa dravyane vyaya adhika kare che.'" cAhaDe kahyuM. "mane mhArA svAminuM baLa che tethI huM adhika vyaya karU chuM. Apa nA khaLathI adhika vyaya karo ?' cAhaDanAM evAM caturatAnAM vacanathI kumArapALa prasanna thayA, ane teNe ahu mAna karI cAhaDane ''ttajJavaE" evuM birUda ApyuM. bIjAe vApareluM vastra na levuM te upara A dRSTAMta che. vaLI pote sArA sthAnakathI athavA pote jenA guNa jANatA hoya, evA sArA mANasa pAsethI pAtra, DhAMkaNuM, lAvanAra mANasa, mArga e savaiMnI pavitratAnI yatanA rAkhavA pramukha yuktithI pANI, phUla ItyAdika vastu lAvavI. phUla pramukha ApanArane sArUM mUlya vagere ApIne rAjI karavA. temaja, sArA mukhakeza bAMdhI pavitra bhUmi joi yuktithI jemAM jIvatI utpatti na hoya, evAM kezara, kasUra pramukha vastuthI mizra kareluM ca dana dhasavuM. vINelA ane uMcA AkhA cAkhA, zeAdhelA dhUpa ane dIpa, evuM nahi thaeluM evuM sarasa naivedha tathA manahara mULa ItyAdi sAmagrI ephaDI karavI. evI rIte dravya zuddhi kahI che. rAga, dveSa, kaSAya, ISyA, ilAkanI tathA paralokanI icchA, katuka tathA cittanI capaLatA ityAdi doSa mUkIne cittanI ekAgratA rAkhavI te bhAvazuddhi jANavI. kahyuM che ke --mana, vacana, kAyA, vastra, bhUmi, pUjAnAM upakaraNa ane sthiti (Asana pramukha) e sAtenI zuddhi bhagavAnatI pUrjA karatI veLAe rAkhavI. 128 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evI rIte dravyathI ane bhAvathI zuddha thaelo manuSya ghara derAsaramAM jaI zake. ane kahyuM che ke-purUSa jamaNe paga AgaLa mUkIne jamaNI bAjUe yatanAthI praveza kare, ane strI DAbe paga AgaLa mUkIne DAbI bAjUe yatanAthI praveza kare. pUrva athavA uttara dizAe mukha karIne DAbI nADI cAlatI vakhata mana karI sugaMdhi ane madhura dravyathI bhagavAnanI pUjA karavI. ityAdi vacanamAM kahyA pramANe traNa nisihI karI, traNa pradakSiNa ciMtavI tathA bIje paNa vidhi sAcavI pavitra pATalA pramukha Asana upara padmAsanAdika sukhakAraka Asane besavuM. pachI caMdananA pAtramAMthI thoDuM caMdana bIjA pAtramAM athavA hAtha upara laI kapALamAM tilaka karI tathA hAthe suvarNanAM kaMkaNa ane caMdanane lepa karI tathA dhUpa daI be hAthe jinezvara bhagavAnanI agrapUjA, aMgapUjA tathA bhAvapUjA karavI. te pachI pUrve kareluM athavA na kareluM paccakhANa bhagavAnanI sAkhe uccaravuM. ( phUTapAtha ). vihiNA jiNaM jiNagihe, gaMtuM acchei uciaciMtarao // kacara; pacavA, patrAcAraguhANe H | * bhAvArtha - upalI gAthAmAM vidhinA (vidhithI) e pada , te sarva ThekANe joDavuM. te A rIte- pachI vidhithI jinamaMdire jaI, vidhithI ucitaciMtA (vicAra) karate chato vidhithI bhagavAnanI pUjA kare. - te vidhi A pramANe - je rAjA pramukha moTo rUddhivaMta purUSa heya te "sarve rUddhithI, sarva dIptithI, sarva ghatithI, sarva baLathI, sarva parAkramathI" ityAdi Agama vacana che tethI te (purUSa) jinazAsananI prabhAvanAne arthe heTI rUddhithI darzANabhadra rAjAnI peThe jinamaMdire jAya. jema te dazANabhadra rAjA "pUrve koIe vAMdho nahi evI moTI rUddhithI huM vIrabhagavAnane vaMdanA karuM" evA ahaMkArathI maTI rUddhI sajaja karI pitAnA aMta:puranI strIone sage zRMgAra paherAvI sArA hAthI, ghoDA, ratha pramukha caturaMga sainya sAthe laI hastitanI, rUpAnI, tathA sonAnI pAMcase pAlakhIomAM besArI zrI vIrabhagavAnane vaMdanA karavA 128 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyA. tenA ( dazANuMbhadra rAjAnA ) maDhe dUra karavAne arthe sAdharmedre vIrabhagavAne vaMdanA karavA AvatAM divya rUddhi vikrUrvAM. bRhat RSimaMDaLa svatamAM kahyuM che ke ceAsaTha hajAra hAthI. te dareka hAthIne pAMcase bAra sukha, dareka mukhe ATha dAMta, dareka dAMtane viSe ATha vAgye. dareka vAvyamAM lAkha pAMkhaDInAM ATha kamaLa, dareka pAMkhaDI upara batrIsaRddha divya nATaka, dareka kaNikAmA ekeka divya prAsAda, ane dareka prAsAdamAM agrasahiSInI sAge IMdra ( bhagavAnA guNa ) gAya che. evI rUddhithI erAvata hAthI upara besI AvatA iMdrane joi jenI pratijJA pUrNa thai nahi evA dazAhuMbhadra rAjAe dIkSA lIdhI. A viSayamAM pUrvAcAyoe karelI hAthInA mukha pramukha vastunI ga NutrI dekhADanArI gAthAo che tenA artha e che keH--eka hAthIne pAMcase khAra mukha, cAra hajAra channu dAMta, batrIsa hajAra sAtaze aDasaThuM vALye e lAkha bAsaTha hajAra ekasA cummAlIza kamaLa. kaNikA prAsAdanI a dara AvelA nATakanI saMkhyA kamaLa jeTalIja. chavIsasA kroDa, ekavIsa kuMDa ane cApana lAkha eTalI eka hAthInA kamaLadaLanI saMkhyA zakeMdranI jANavI. have cAsaTha hajAra hAthInAM sarvenAM mukha, daMta sAthenI badhI vastunI saMkhyA bhegI kahIe chIe, sarve hAthInAM mukhya traNa koDa, sattAvIsa lAkha, aDasaTha hajAra. sarvenA dAMtanI sakhyA chavIsa kroDa, ekavIza lAkha, ceApana hajAra. sarve vAvaDInI sa MkhyA khase kroDa, navakrADa, kAtara lAkha, bAvana hAra. sarve kamaLanI saMkhyA eka hajAra kroDa, chase kroDa, sittAra kreDa, baheAtera lAkha, sALa hajAra. sarve pAMkhaDInI tathA nATakanI sakhyA sALa kADAkADI, sitera lAkha koDa, baheAttera hajAra kroDa, ekasAte sAr3a krADa. have sarve nATakanA rUpanI sakhyA pAMcase kADAkeADI, chatrIsa keADAkeADI, satyAzI lAkha kroDa, nava hajAra kreDa, ekasa kreDa ane vIsa kroDa, e sarva sakhyA Alasyaka cUrNImAM kahI che pratyeka prAsAdane viSe ADa agramahiSInI sAthe iMdra bhagavAnanA guNa gAya che, ema kahyuM. tyAM a 130 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gramahiSInI saMkhyA kamaLa jeTalI jANavI. IMdrANInI saMkhyA te, tera hajAra kroDa, cArasAne ekavIsa krADa, zittAtera lAkha, aThThAvIsa hajAra eTalI jANuMvI. ekeka nATakamAM sarakhAM che rUpa, zrRMgAra ane nATayeApakaraNu jenAM evA ekasA ATha vyikumAra ane teTalIja devakanyA hAya. emaja 1 zakha, 2. zrRMga, 3 zakhikA, 4 paiyA, 5 pariparikA, haiM paNava, 7 paTa7, 8 bhaMbhA, 9 heArabhA, 10 bherI, 11 jhallarI, 12 duMdubhI, 13 muraja, 14 mRdaMga, 15 nAMdImRdaMga 16 AliMga, 17 kutuba, 18 geAmukha, 19 mAdala, 20 vipacI, 21 vallaka, 22 bhrAmarI, 23 1bhrAmarI, 24 parivAdinI, 25 babbIsA, 26 sudhASA, 27na viMdheASA, 28 mahatI. 29 kacchapI, 30 citravINA, 31 AmATa, 32 jhAMjha, 73 nakula, 34 tA, 35 tu'bakhINA, 36 muku6, 37 hurUkA, 38 cicikI, kuTa karaTIkA, 40 piMDama, 41 kiNita, 42 kaDabA, 43 dardaraka, 44 darikA, 45 kastu bara, 46 kalasikA, 47 tala, 48 tAla, 49 kAMsyatAla, 50 girisikA, 51 makarikA, para zizumArikA. 53 vaMza, 54 vAlI, 55 vaiSNu, 56 parilI, 57 baMdhUka pramukha vividha vAjiMtranA vagADanAra pra. tyekamAM ekasAne ATha jANavA. 3 za MkhikA eTale tIkSNa svaravALA nhAnA za Mkha hAya che, ane za Mkhane te gabhIra svara hoya che. 4 peyA te mhA kAhalA jANavI, pa pariparikA eTale kareALiyAnA paDathI baMdhAyaluM eka mukhavAjiMtra che. huM paNava te paha vizeSa athavA bhAMDaTaDa jANA. 8 bhAMbhA eTale TakkA ane 8 hArabhA eTale mADhakkA. 10 bherI te DhekA jevA AkAranA vAgha vizeSa che. 11 jhallarI te cAmaDAthI vIMTAyalI paheALI ane valayAkAra jANavI. 12 duMdubhI te bherI sarakhA AkA ranuM sAMkaDA mukhanuM devavAdya che. 13 muraja eTale mhoTA bhAdala, 14 mUdaMga eTale nhAneA mAla. 1pa nAMdImRdaMga te eka bAjuthI sAMkaDA ane khIjI khAjAthI paheALA hoya che. 16 AliMga e eka murajanI jAti che. 17 kutuba te cAmaDAthI badhAyalu ghaDA jevuM vAjiMtra jANavuM. 19 mAdala te e bAjUthI sarakhA hoya che. 20 vipaMcI te traNa tAMtanI vINA hoya che. 21 vallakI eTale sAmAnya vaNu!. 24 parivAdinI eTale 131 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta tAtanI viNuM. 28 mahatI eTale so tAranI vINA. 3pa tuMbavINA te tuMbaDavALI vINuM jANavI. 36 mukuMda te eka jAtano muraja che. je prAye ghaNuM lIna thaine bagaDAya che. 37 huDukkA prasiddha che. 40 DiDima te prastAvanAnuM sUcaka eka jAtanuM vAjiMtra che. 42 kaDabA, 38 karaTikA ane 43 dardaka prasiddha che. 44 dardarikA te hAno dardaka jANa. 47 tala eTale hastakAla. 54 vAlI e eka jAtanuM mukhavAjiMtra che. 57 baMdhaka e paNa tUNa sarakhuM mukhavAjiMtraja che. bAkInA bheda lekamAM prasiddha hoya te mAphaka jANavA. - sarve vAjiMtranA bheda ogaNapacAsa jAtanA vAjiMtranA bhedamAM samAya che. jema vaMzamAM vIlI, veNu, parilI ane baMdhaka e vAjiMtro samAya che. zaMkha, mRga, zakhikA, kharamukhI, piyA ane parArikA e vAjitre ghaNuM dhamadhamatA zaba pUratAM vAge che. paTala ane paeva e be DAMDIthI ThekatAM vAge che. bhaMbhA ane herabhA e be AsphAlana karatAM vAge che. bherI, ullarI ane dudusi e traNa ThekatAM vAge che. muraja, mRdaMga ane nAMdI mRdaMga e traNa AlApa karatAM vAge che. AliMga, kustaMba, gomukhI ane marda e cAra jerathI tADanA karatAM vAge che. vipaMcI, vINuM ane valakI e traNa mUrcchanA karatAM vAge che. bhrAmarI, vabhrAmarI ane parivAdanI e traNa kiMcita halAvatAM vAge che. bIsA, sughoSA ane ne. dISA e traNa pheravatAM vAge che. mahatI kacchapI ane citravINuM e traNa kUTatAM vAge che. Ama, jhaMjhA ane nakula e traNa maraDatAM vAge che.. tUNa ane tubavINA e be sparza karatAM vAge che. mukuMka, huDu ane cizcikI e traNa mUcchanA karatAM vAge che. karaTI, DiDima, kiNita ane kaMda bA e cAra vagADatAM lAge che. dardaka, darikA, kutuMba ane kalazikA e cAra ghaNI tADanA karatAM vAge che. tala, tAla ane kAMsyatAla e traNa mAho mAMhe aphALatAM vAge che. rigisikA, lattikA, mArikA ane zizukumArikA e. cAra ghasatAM vAge che. vaMza, veNu, vAlI, piralI ane baMdhUka e pAMca kUdatAM vAge che. A pramANe vAjiMtranA judA judA prakAra kahyA che. : * 1 kara. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarva divyakanyA ane kumAra sAthe ja gAyana, ane nRtya kare. prasaMga batrIzabaddha nATakanAM nAma kahe che. -ravastika, zrIvatsa, baMdhAvarta, vardhana bhAnaka, bhadrAsana, kaLaza, bhastha yugma, darpaNa, e ATha maMgalikanI vicitra racanA e magala bhakti citra nAmA prathama bheda (1). Avarta, (dakSiNavarta), pratyAvarta (vAmAvarta), zreNi (samIpati), pazreNi ( ulaTI paMkti) khastika, vastika, puSyamAna (lakSaNa vizeSa ) vardhamAna, matsyaDaka (masyanAM iMDAM), makarAMDaka (magaranAM IDA), jAramAra (maNi vizeSa), pupAvali, padmapatra, sAgarataraMga, vAsaMtIlatA ane padmalatA emanI vicitra racanArUpa bIjo bheda (2). IhAmRga (varU), RSabha (baLada), azva, manuSya, magara, pakSI, sarSa, kinnara, rUrU (hariNa bheda), zarama (aSTApada), camara (camarI gAya), hastI, vanalatA, padmalatA emanI vicitra racanArUpa trIjo bheda (3). ekatavakra (eka bAjue vAMkuM), ekataHkhada (eka bAjue dhAravALuM , ekataH cakravAla (eka bAjue cakravAra), didhA cakravAla, (be bAjue cakrAkAra) cakrAddha cakravAla evI racanA rUpatho bheda (4). caMdrAvali (caMdranI paMkti), aryAvali (sUryanI paMkti), valayAvali, tArAvali, haMsAvali, ekAvali, muktAvali, kanakAvali, ratnAvali e A vali pravibhakti ( paMkitanI racanA) nAmA pAMcama bheda (pa). caMdraya. pravibhakti (caMdrodayanI racana), sUryodaya pravibhakti (sUryodaya iracanA) e udaya pravibhakti nAmA chaTho bheda (6), caMdrAgamana pravibhakti (caMdranA AgamananI racanA), sUryagamana pravibhakti (sUryanA AgamananI racanA ) e gamanAgamana pravibhakti nAmA sAtame bheda (7) caMdrAvaraNa pravibhakti (caMdranA AvaraNanI racanA), sUryAvaraNa pravibhakti (sUryanA AvaraNanI racanA) e AvaraNAvaraNa pravibhakti nAmA AThamo bheda (8). caMdrAstamana pravibhakti (AthamatA caMdranI racanA), sUryAstana pravibhakti (AthamatA sUryanI racanA) e astamana pravibhakti nAmA navamo bheda (8) caMdramaMDaLa pravibhakti (caMdramaMDaLanI racanA), sUryamaMDala pravibhakti (sUryamaMDaLanI racanA), nAgamaMDaLa pravibhakti, yajJamaMDaLa pavibhakti, bhUtamaMDaLa pravibhakti rAkSasa mahera gaMdharvamaMDaLa pravibhakti e maMDaLa pravibhakti (maDa 133 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LanI racanA) nAmA dazamA bheda (10 ). RSabhalalita vikrAMta ( baLadanI eka jAtanI gati ), si Mhalalita vikrAMti ( siMhanI vizeSa gati ), azva vila'bita ( dheADAnI vizeSa gati ), gaja vilaMbita ( hAthInI vizeSa gati), sattahaya vilasita ( masta gheADAnI ceSTA ), mattagaya vilasita ( masta hIthInI ceSTA ) e duvilakhita nAmA agyAramA bheda (11), zakaTApadmi pravibhakti ( gADalAnA upakaraNanI racanA), sAgara pravibhakti ( samudranI racanA ), nagara pravibhakti ( nagaranI racanA ) e sAgara nAgara pravibhakti nAmA bAramA bheda ( 12 ). nadA pravibhakti, caMpA pravibhakti e naMdAcapA pravibhakti nAmA terame bheda ( 13 ), matsyAMDa vibhakita ( matsyanAM iMDAMnI racanA ), makarAMDa pravibhakti, jAra pravibhakti, mAra pravibhakti e ma cAMDAdi pravibhakti nAmA cAdamA bheda ( 14 ). ka, kha, ga, dha, & pravibhakti e paMdarame bheda ( 15 ). ca, cha, ja, jha, Ja pravibhakti e seLameA bheda (16). Ta, Tha, Da, Dha, Nu pravibhakti e sattarameA bheda ( 17) ta, tha, da, dha, na pravibhakti e aDhAramA bheda (18). 5, *, kha, bha, ma pravibhakti e ogaNIzame bheda ( 19 ). azApallava pravibhakti ( Ase|pAlavanI racanA ), AmrapAva pravibhakti ( AMbAnA pAlavanI racanA), jakhUpAva pravibhakti, zAMbapallava pravibhakti e pallava pravi bhakti nAmAM vIsame bheda ( 20 ). padmalatA pravibhakti, nAgalatA pravibhakti, azeAlatA pravibhakti, caMpakalatA pravibhakti, ARRlatA pravibhakti, vanalatA pravibhakti, kudalatA pravibhakti, atimuktalatA pravibhakti ane zyAmalatA pravibhakti e latApravibhakti nAmA ekavIsameA bheda ( 21 ). krutanRtya ( utAvaLuM nAcavuM) e bAvIsamA bheda ( 22 ), vilaMbita nRtya ( dhIme nAcavuM ) e trevIsameA bheda ( 23 ). kruvila Mbita nRtya e cevIsamA bheda (24). acitanRtya nAmA pacIzamA bheda (25), ri'bhitanRtya nAmA vIzamA N bheda (26), acitaribita nRtya nAmA sattAvIzame bheda ( 27 ). ArabhaTanRtya nAmA aThThAvIsameA bheda ( 28 ). bhaseAtranRtya nAmA gaNatrIzamA bheda (20). ArabhaTa bhaselanRtya nAmA trIzamA be6 ( 30 ). utpAta--( UMcu caDhavuM ). nipAta ( nIce paDavuM ), prasakta 134 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) vaLagavuM ),siMOM cata ( aMga sAcavuM ), prasAdita ( aMga pasAravuM), recaka, Aracita, bhrAMta ( bhamavuM ), sa MbhrAMta ( dhaNuM bhamavuM), e upAtAditya nAmA ekatrIzameA bheda ( 31 ). tIrthaMkarAdi mahApurUSanA caritranA vinaya karavA e khatrIzamA bheda (32 ). evI rIte khatrIzabaddha nATakanA bheda rAyapaseNI sUtramAM kahyA che. evI rIte rAjA pramukha mhoTA rUddhivata zrAvaka jinamaMdire jAya. paNa je sAdhAraNa rUddhitA dhaNI hAya, teNe te lokonI hAMsI TALavAne mATe ahaMkAra choDI potAnA kuLane tathA dravyane ucita evA ADakhara rAkhIne bhAi, mitra putrAdika parivArane sAthe laI jinama Mdire javuM. tyAM jaI (1) phUla, tAMbUla, sarava, dUrvA ( darA ), tathA charI, pAdukA mukuTa, vAhana pramukha sacitta ane acitta vastune tyAga kare, e prathama abhigama jANavA. (2) mukuTa varjhane bAkI rahelA alakAra pramukha acitta dravyane tyAga na kare, e bIjo abhigama jANuvA. (3) eka ( vagara sAMdhelA ) tathA paheALA vastrathI uttarAsaMga kare e trIjo abhigama jANuvA. (4) bhagavAnane dIThe chate e hAtha joDI 'namo jhiLaLa " ema kahI vaMdanAM kare, e ceAthe abhigama jANavA. (5) manane ekAgra kare, e pAMcamA abhigama jANavA. evA pAMca abhigama sAcavI tathA nisiddI karI jinamadiramAM praveza kare. A viSayamAM pUrvAcAryanuM vacana evuM che ke:---sacitta dravyaneA tyAga karavAthI (1), acitta dravyane tyAga nahiM karavAthI (ra), eka zATaka ( eka panAnuM sAMdhA vagaranuM) uttarAsaga karvAthI ( 3 ), bhagavAnane dIThe e hAtha joDavAthI ( 4 ), ane mananuM ekAgrapaNuM karavAthI (5) ityAdi. rAjA pramukha teA jinamadiramAM praveza ka ratAM teja samaye pAtanAM rAjacinha mUkI de, kahyuM che ke--khaDga, chatra, meADI, mukuTa ane cAmara e pAMca zreSTha rAjacinha mUkIne aMdara javuM. maMdiranA prathama dvAramAM praveza karatAM, " mana vacana kAyAthI dhara saMbaMdhI vyApArane niSedha karAya che. ema jaNAvavAne arthe traNa vAra nividhi karAya che; pazu te nisiddhi ekaja gaNuAya che. kAraNa ke, eka ghara sabaMdhI vyApAraneAja temAM niSedha karyo che. pachI mULanAyakajIne va 135 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ danA karI, kalyANanevAMchanArA lokoe sarve utkRSTa vastu prAye jamaNe bhAgeja rAkhavI." evI niti che mATe mULanAyakajIne pitAne jamaNe bhAge karato jJAna, darzana ane cAritra e traNanI ArAdhanA karavAne artha traNa pradakSiNA de, kahyuM che ke-- te pachI bhaktithI paripUrNa mane karI "namo nirror" ema prakaTa kahe. ardhavanata jemAM aradhuM zarIra namAya che evo athavA paMcAMga praNAma kare. pachI pUjAnAM upakaraNa hAthamAM laI bhagavAnanA guNagaNathI racAyelA stavanone pitAnA parivAranI sAthe gaMbhIra ane madhura svarathI gAte hAthamAM yogamudAne dhAraNa karate, page page jIvarakSAno upayoga rAkho ane bhagavAnanA guNagaNane ekAgra manathI ciMtavane thako traNa pradakSiNA de. gharaderAsarane viSe evI rIte pradakSiNa Adi kriyA karavAnuM banatuM nathI. bIjA heTA maMdirane viSe paNa kAraNathI e sarva karAya che. te paNa buddhizALI purUSe e sarva kriyA karavAno pariNAma niraMtara rAkhave, paNa cheDe nahIM. suzrAvaka pradakSiNA devAne avasare samavasaraNamAM beThelA caturmukha bhagavAnanuM dhyAna karato hato gabhArAne viSe bhagavAnanI pUMTha ane DAbe tathA jamaNo bhAga e traNe dizAe rahelA jinabiMbane vAMde. e mATe ja sarve jinamaMdira samavasaraNane ThekANe hovAthI . gabhArAnA bahAranA bhAgamAM traNe dizAe mULanAyakajInA nAmathI jinabiMba karAya che. ema karavAthI, "arihaMtanI pUTha varjavI" ema kahyuM che, tethI cAre dizAe arihaMtanI pUMThe rahevA deSa TaLe che. pachI jinamaMdiranuM pUjavuM, patiyA pramukhanuM nAmuM lakhavuM ityAdi AgaLa kaheze te pramANe yathAyogya ciciMtA tathA pUjAnI saMpUrNa sAmagrI prathamathI ja taiyAra karIne mukhya maMDapAdikane viSe caitya vyApAra niSedharUpa bIjI niti kare. ane mULanAyakajIne traNa vAra vAMdI pUjA kare. bhASyamAM kahyuM che ke-te pachI prathama niti karI mukhamaMDapamAM pesI, jina bhagavAnanI AgaLa DhIMcaNa ane hAtha bhUmie lagADI yathAvidhi traNa vAra vaMdanA kare. pachI harSathI ullAsa pAmate suzrAvaka mukhakoza karIne jine pratimA upara rAtrine vAsI phUla pramukha nirmAlya morapIMchIthI utAre. 136 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : - te pachI pite jinezvaranA derAne pUje, athavA bIjA pAse pUjAve. uparAMta jogavAI hoya te pramANe vidhie jinabiMbanI pUjA kare. mukeza ATha paDavALA vastranA cheDAthI mukhano ane nAsikAne nizvAsa rokavAne arthe bAMdhavA. comAsu hoya tyAre nirmAlyamAM kuMthuA pramukha javAnI u tpatti paNa thAya che, mATe te samaye nirmAlya ane snAtranuM jaLa jyAM pramAdI mANarAnI hAlacAla nathI evA pavitra sthAnakane viSe nAMkhavuM. ema karavAthI jIvanI rakSA thAya che, ane AzAtanA paNa TaLe che. gharaderAsarane viSe te pratimAne UMce sthAnake bhajanAdi kRtyomAM vAparavAmAM na AvanArA pavitra pAtramAM sthApana karI be hAthe pakaDelA pavitra kaLazAdikanA jaLe karI abhiSeka karavo. te samaye- ' , - bAlataNAmma sAmizra, sumerusiharammi kaNayakalasahi // - tiasIsarehi nhavio, te dhannA jehiM diThoMsi // 1 // 1 he svAmina! cosaTha I e bAlyAvasthAmAM merU parvata upara senAnA kaLazathI Apane juvarAvyA te samaye jemaNe A panA darzana karyA che, te jIne dhanya che. 1. .'', '. A gAthAnuM manamAM ciMtavana karavuM. pachI ghaNI yatanA rAkhI vALAkuMcIthI jinabiMba uparanA caMdanAdika utArI pharIthI pakhAlIne be aM. galhaNathI jinabiMba uparanuM sarva paNuM lohI levuM. pachI paganA be aMgUThA, be DhIMcaNa, hAthanI be kAMDAM. be khabhA ane mastaka eTalI sthAnake anukrame pUjA karavI. ema kahyuM che mATe AgaLa kahIzuM te pramANe sIdhA kramathI nave aMgane viSe cadana kesara Adi vastue karI pUjA kare keTalAka AcArya kahe che ke, pahelAM kapALe tilaka karI pachI navAge pUjA karavI. zrI jinaprabhasUrIe karelI pUjAvidhine viSe to sarasa ane sugaMdhI caMdane karI bhagavAnanuM jamaNuM DhIMcaNa, jamaNo khabhe, kapALa, DAbe khabho ane DAhyuM DhIcaNa e pAMca athavA hadaya sahita cha aMgane viSe pUjA karI tAjA phaLa ane vAsakSepa e be dravyathI pUjA kare ema kahyuM che. che je pahelAM keIe pUjA karI hoya, ane ApaNuM pAse pahelI pUjA 137 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM zreSTha pUjA karavAnI sAmagrI na hoya te, te pUjA dUra na karavI. kAraNa ke, te (pahelI) suMdara pUjAnA darzanathI bhavya ne thanArA puzyAnubaMdhi puNyanA anubaMdhane aMtarAya karavAno prasaMga Ave. mATe pahelI pUjA na utAratAM potAnI pAse rahelI sAmagrIthI pahelI pUjA vadhAravI. bRhadbhASyamAM kahyuM che ke-jo pUrve koIe sAre dravya vyaya karIne pUjA karI hoya, te teja (pahelI) pUjA jema vizeSa zobhA ApanArI thAya, tema pitAnI pUjA sAmagrI vAparIne karavuM. ema kare to pahelI pUjA nimUlya paNa gaNAya nahIM kAraNa ke, tyAM nirmAlyanuM lakSaNa AvatuM nathI. gItArtha AcAryo upabhoga lIdhAthI nirUpayogI thaelI vastune nirmAlyA kahe che. e mATe ja vastra, AbharaNa, be kuMDala jevI ghaNI vastu eka vAra utArelI pharIthI jinabiMba upara caDhAve che. ema na hoya te eka gaMdhakAyAyikA vastrathI eka ATha jina pratimAnI aMgatUhaNa karanArA vijayAdika devatAnuM varNana siddhAMtamAM karyuM che te zI rIte ghaTe? jinabiMba upara caDhAvelI je vastu phIkI, durgadhI, jenArane zobhAkArI na lAge, tathA bhavya jIvanA manane harSa na upajAve evI thaI gaI hoya, tene ja bahu zratanA jANu purUSo nirmAlya kahe che. ema saMghAcAravRttimAM kahyuM che. pra. dhumasUrIe karelA vicArasAra prakaraNamAM te evI rIte kahyuM che. caityadravya (devadravya) be prakAranuM che. eka pUjAdravya ane bIjuM nirmAlya - vya. pUjane arthe je lAvIne dravya ekaThuM kareluM hoya te pUjAdravya jANavuM. ane akSata, phaLa, bali (sukhaDI vagere ) vastra pramukha saMbaMdhI je dravya, te nirmAlya dravya kahevAya tene jinamaMdirane viSe upayoga jANa che. A vacanamAM pratimA AgaLa dharelA cokhA Adi dravyane paNa nirmAlyapaNuM kahyuM che. paNa bIje ThekANe AgamamAM, prakaraNamAM athavA caritrAdikamAM kaI sthaLe e vAta jaNAtI nathI. sthivirane saMpradAyAdikathI paNa koI ga7mAM e prakAra jaNa nathI. vaLI je gAmaDA AdikamAM lAvelA dravya prAptino upAya nathI hoto, tyAM pratimA AgaLa dharelA okhA Adi vastunA dravyathI ja pratimA pUjAya che. je cekhAdika nirmAlya heta te tethI pratimAnI pUjA paNa kema thAya ? mATe upabhoga 138 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAthI nirUpagI thaelI vastune ja nirmAlya kahevuM yuktiyukta lAge che. ane "viparuM , nimavAM viti chA" e Agama ' vacana paNa e vAtane AdhAra bhUta che. tatva te kevaLI jANe. caMdana, phula Adi vastuthI pUjA evI rIte karavI che, jethI pratimAnAM cakSu tathA mukha DhaMkAI jAya nahIM, ane pUrva karatAM vadhAre zobhA thAya. kAraNa ke. tema karavAthI ja jenArane harSa, puNyanI vRddhi ItyAdi thavAno saMbhava rahe che. aMgapUjA, agrapUjA ane bhAvapUjA evA pUjAnA traNa prakAra che. temAM prathama aMgapUjAmAM zI zI vastu Ave te kahe che. nirmAlya utAravuM, pUjaNae pUjavuM, aMga prakSAlana karavuM, vALApheMcIe kezara pramukha dravya utAravA, kezarAdika dravya pUjA karavI, puSpa caDhAvavAM, paMcAmRta snAtra karavuM, zuddha jaLanI dhArA devI, dhUpa dIdhelA nirmaLa ane kamaLa evA gadhakASAyikAdi vacce karI aMga kahevuM, kapUra kuMkuma Adi vastuthI mizra karelA gozIrSacaMdane vilepana karavuM, AMgI pramukhanI racanA karavI, geracanA, kasturI pramukha dravya karI tilaka tathA patravallI (pIla) AdikanI racanA karavI, sarvatkRSTa ratnajaDita suvarNanAM tathA metInAM AbharaNa ane senA rUpAnAM phula vagere caDhAvavAM. jema bI vastupALa maMtrIe pite karevelA savAlAkha jinabiMba upara tathA zrI siddhAcaLajI upara AvelI sarve pratimA upara ratnajaDita suvarNanAM AbharaNa caDhAvyAM, tathA jema damayaMtIe pUrvabhave aSTApada tIrtha upara AvelI covIze pratimA upara rananAM tilaka caDhAvyAM, tema suzrAvake jema bIjA bhavya jInA bhAva vRddhi pAme, tema AbharaNu caDhAvavAM, vaLI kahyuM che ke prazaMsanIya sAdhanathI prAya prazaMsanIya bhAva utpanna thAya che. prazasanIya sAdhanone e vinA bIje sAre upayoga nathI. tathA paherAmaNI, caMdrodaya pramukha nAnAvidha phUlAdi vastra caDhAvavAM, cha, tAjAM ane zAstramAM kahelI vidhi pramANe lAvelAM zatapatra (kamaLanI jAti), sahastrapatra (kamaLanI jAti), jAI, ketakI caMpA pramukhanA phulanI gUMthelI, vIMTelo, purelI ane bhegI karelI, evI cAra prakAranI mALA, mukuTa, zekhara, phuladhara pramukhanI racanA karavI, jinezvara bhagavAnanA hAthane viSe senAnAM bIrAM, nAlIera, sopArI, nA 138 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garavelanAM pAna, seAnAmhAra, vIDI, meAdaka pramukha mUkavAM. dhupa ukheva vA, sugaMdhI vAsakSepa karavA ityAdi sarva upacAra agAne viSe thAya che. bRhadbhASyamAM kahyuM che. ke--snAtra, vikSepana, AbharaNa, vA, kuLa, vAsakSepa, dhupa ane puSpa eTalA upacArathI jinezvara bhagavAnanI aMgapUjA karAya che. tene vidhi e pramANe jAgu. vastrathI nAsikA bAMdhIne athavA jema,cittanI samAdhi rahe tema karIne pUjA karavI. te samaye zarIre kharaja khaNuvA pramukha kriyA avazya vajavI, anya sthaLe paNa kahyuM che ke-jagattA bAMdhava zrI jinezvara bhagavAnanI pUjA karatI vakhate zarIre khara khaNuvI, baLakhA nAMkhavA, ane stuti steAtra bhaNavAM e traNa vAnAM vavAM. devapUjAne avasare zreSTa mArga e che ke mai:na karavuM, kadAcita tema na karI zakAya te sAvadha vacana te sarvathA cheDavuM. kAraNa ke, nirmAdi karavAmAM gRhavyApArane niSedha karyA che. te mATeja hasta, sukha, netra Adi avayavathI pApahetu saMjJA paNa na karavI. kare temAM anucitapaNAno prasaMga Ave. ahiM jiSNuhA zeranuM dRSTAMta kahe che. te A pramANe:--dhoLakA nagaramAM jiSNuddhA nAme ati daridrI zrAvaka rahetA hatA. te dhInAM phUllAM, kpAsanI gAMsaDIe Adi bhAra upADIne peAtAne nirvAha karatA hatA. bhaktAmara. pramukha stotranA smaraNathI prasanna thayelI cakrezvarI devIe tene vazIkaraNa karI zake evuM eka ratna ApyuM. te ratnanA prabhAvathI jihAe mArgamAM rahelA traNa prasiddha duSTa cArAne haNI nAMkhyA. te adbhuta vRttAMta sAMbhaLI pATaNanA bhImadaiva rAjAe bahu mAna sahita kheAlAvI tene dezanI rakSAne arthe eka khaDga ApyuM. tyAre zatruzalya nAmA senApatie phre khAthI kahyuM ke, khAMDo tAsu samAppii, jasu khAMne abhyAsa || jiNahA ikkuM samapi, tulacela kampAsa // 1 // khAMDu teteja ApavuM joie ke, jene khAMDAnA abhyAsa hoya, jiSNuhAne teA mAtra telanAM kullAM ane kapAsa eja ApavuM joie. // 1 // A sAMbhaLI jihAe javAba Apyo ke: 140 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asidhara dhaNudhara kuMtadhara, saMti narA a bahU ya // satusala raNi je zUra nara, jaNaNI virala pasU // 2 // taravAra, dhanuSya ane bhAlAne pakaDanAra te jagatamAM ghaNA purUSo che, paraMtu zatruonA zalya rUpa raNubhUmimAM zUravIra purUSAne prasavanArI te kAkija mAtA hoya che. azva, zastra, zAstra, vIA, vANI, nara ane strI eTalI vastu cAgya purUSanA hAthanAM jAya teA sArI yogyatA pAme, ane ayeAgya purUSanA hAthamAM jAya teA yogyatA pAme nahIM. jiSNuhAnAM AvAM vacanathI bhImadeva rAjA khuzI thaye| ane tene kATavALanI jagyA ApI. pachI jiguhAe gUjarAta dezamAM ceranuM nAma paNa rahevA dIdhuM nahIM. eka divase sAraTha dezanA koi cAraNe jiSNudAnI parIkSA karavAne arthe UMTanI ceArI karI. tyAre jihAnA subhaTe tene pakaDI savAramAM devapUjAne avasare jihvA AgaLa lai AvyA. jihAe jhulanuM bIDuM tADavAthI sUcavyuM ke, "ene haNI nAMkho'" tyAre cAraNe kahyuM. jiNahAne jigavaraha, na mile tAro tAra || jiNakara jinavara pUjie te kima mAraNahAra // 3 // cArjInuM Avu vacana sAMbhaLI zaramAyalA jihAe krIthI cerI na karIza" ema kahI tene cheDI dIdhA. tyAre cAraNe kahyu. ika corI sA kiyA, jA kholaDe na mAya // ' vInI corI krima kare, cAra cora na thAya || 4 || cAraNanI caturAithI bharelI ukti sAMbhaLI jihAe tene paherAmaNI ApI. pachI jiMhAe tIrthayAtrAe, karI. jinamaMdira baMdhAvyAM pustaka lakhAvyAM, tathA khIjuM pazu dhaNu puNya karyuM. peTalI uparanuM dANa baMdha karAvyuM vagere vAto te! hajI sudhI lAkamAM cAle che. AvI sta jisuhAnI kathA che. mULanAyakajInI savistara pUjA karI rahyA pachI anukrame sAmagrI hAya te pramANe sarve jinabiMbanI pUjA karavI. bAraNA uparanA tathA samavasaraNanA jinabiMbano pUjA paNa mULanAyakachanI pUjA karI gabhArAmAMthI bahAra nI 141 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaLatI vakhate karavI saMbhave che, paNa pahelAM nahIM. kAraNa ke, mULanAyakachanIja prathama pUjA karavI ucita lAge che. bAraNuM uparanuM biMba bAraNamAM pisatAM prathama pAse Ave che, tethI tenI prathama pUjA karavI, ema je kadApi kahe, to heTA jinamaMdiramAM pesatAM ghaNAM jinabiMba prathama pAse Ave che, tethI temanI paNa prathama pUjA karavAne prasaMga Ave, ane tema kare te puSpAdikanI sAmagrI theDI hoya tyAre mULanAyakajI sudhI jatAM sAmagrI khUTI javAthI mULanAyakajInI pUjA kadAca na thAya temaja zrI siddhAcaLacha, giranAra pramukha tIthIne viSe praveza karatAM mArgamAM najIka ghaNuM cetya Ave che, temanI aMdara rahelI pratimAonuM prathama anukrame pUjana kare to, cheka cheDe mULanAyakajInA maMdire javAnuM thAya. e vAtta yogya nathI. je yogya mAniye te upAzrayamAM praveza karatAM gurUne vAMdatAM pahelAM najIka AvelA sAdhuone prathama vaMdanA karavAno prasaMga Ave che. najIka AvelI pratimAone mULanAyakajInI pUjA karatAM pahelAM mAtra praNAma kara yogya che. saMdhAcAramAM trIjA upAMgane maLatI vijayadevatAnI vaktavyatAmAM paNa hAranA ane samavasaraNanA jinabiMbanI pUjA mULanAyakajInI pUjA karayA pachI kahI che. te A rIte -te pachI sudharma sabhAe jaIne jinezvara bhagavAnanI dADhA dekhatAMja vaMdanA kare, DAbo ughADIne morapIMchInI pUjaNIe pramArjana kare, sugaMdhI jaLathI ekavIza vAra prakSAlana karI gazIrSacaMdanane lepa kare, ane pachI sugaMdhI phUla Adi dravya karI pUjA kare. te uparAMta pAMce sabhAone viSe pUrvanI peThe ThAra pratimAnI pUjA kare. dvAranI pUjA pramukha bAkI rahyuM te trIja upAMgamAMthI jANI levuM. mATe mULanAyakajInI pUjA bIjI sarve pratimAthI pahelI ane vizeSa zabhA sahita karavI. vaLI ema paNa kahyuM che ke -mULanAyakanI pUjAne viSe dizeSa zobhA karavI ucita che; kAraNa ke, mULanAyakane viroja bhavya jInI draSTi ane mana prathama AvIne paDe che. ziSya pUche che ke, "pUjA, vaMdana pramukha kriyA eka karIne pachI bAkInA bIjA sarvene karavAmAM Ave, te tethI tIrthakomAM svAmi sevakabhAva karele prakaTa dekhAya che. eka pratimAnI ghaNA AdarathI viziSTa pUjA 142 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ r karavI, ane bIjI pratimAnI sAmagrI mAphka theDI karavI, e paNa mhoTI avajJA thAya che, e vAta zuM nipuNabuddhivALA purUSonA dhyAnamAM Avaze ?" samAdhAna karatAM AcAryajI kahe che ke-- sarve jinapratimAone pratihAryapramukha parivAra sarakhAja che, tene pratyakSa jonArA jANu purUSonA manamAM tirthaMkarAne viSe mAMDA mAMhe svAmi sevaka bhAva che evI buddhi utpanna thAya nahI. mULanAyakajInI pratiSThA prathama thai mATe temanI pUjA prathama karavI e vyavahAra che. ethI khAkI rahelI tIrthaMkaranI pratimAnuM nAyakapaNuM jatuM nathI. UMcata pravRtti karanArA purUSa eka pratimAne vaMdanA, pUjA tathA ali DhAkana kare te, temAM khIjI pratimAonI AzAtanA jovAmAM AvatI nathI. prema mATInI pratimAnI pUjA phaLa cAkhA Adi vastuthIja karavI ucita che, ane suvarNa Adi dhAtunI pratimAne te snAna, vilepana ityAdika upacAra paNa karavA ucita che. kalyANaka ityAdikanA mahatsava hoya te ekaja pratimAnI vizeSa pUjA kare te, e jema dharmanA jANu purUSonA manamAM bAkInI pratimAne viSe avajJA pariNAma AvatAM nathI, e rIte ucita pravRtti karanAra purUSathI jema bAkInI pratimAnI avajJA thatI nathI, tema mULanAyakajInI vizeSa pUjA kare te! paNa bIjI pratimAnI AzAtanA thatI nathI. jinamaMdiramAM jina pratimAnI pUjA karavAmAM Ave che, te jinezvara bhagavAnane arthe nathI, paNa bedha pAmelA purUSone zubhabhAvanA utpanna karavA mATe tathA kheAdha nahIM pAmelA purUSone edha pamADavAne arthe karAya che. keTalAka bhavya jIva caitanA darzanathI, keTalAka prazAMta jinabiMba jovAthI, keTalAka pUjAne atizaya jovAthI ane keTalAka upadezathI pratimAdha pAme che. mATe mhoTAM maMdire ane dharaderAsarA tathA temAMnI sarve pratimA tathA vizeSe karI mULanAyakajInI pratimA e sarva peAtAnuM sAmarthya, deza tathA kALa emanA anusArathI sarvotkRSTa karAvavAM. dhara derAsara tA pItaLa, tAMbA Adi dhAtunuM hamaNAM paNa karI zakAya che. dhAtunuM karavAnI zakti na hoya te, hastita Adi vastunuM karAvavuM, athavA hastidaMtanI bhramarI pramukhanI racanAthI zAbhatuM, pItaLanI paTTIthI ane hiMgaLeAkanA 143 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raMgathI suMdara dekhAtuM ane cheka kAraNothI raLiyAmaNuM evuM kAkAdikanuM ghara derAsara karAvavuM. heTA jina maMdire tathA gharaderAsarane viSe paNa cAre taraphathI pratidina pUjavuM, telaja bAMdhakAmamAM AvelA lAkaDAM ujavaLa karavAne arthe tenI upara tela copaDavuM, tathA bhI to cUnAthI dhoLAvavI, jinezvara bhagavAnanuM caritra dekhADe evI citrAmaNanI racanA karavI, pUru jAnI samagra sAmagrI barAbara goThavI rAkhavI, paDadA tathA caMdravA bAMdhavA. ityAdika maMdilanAM kAmo evI rIte karavo , jethI maMdiranI ane pratimAnI vizeSa zobhA vadhe. gharaderAsara upara chetI, pacheDI Adi vastu paNa na mUkavI. kAraNa ke, moTA cityanI peThe tenI (gharaderAsaranI ) paNa corAzI AzAtanA TALavAnI che. pItaLa, pASANu vagerenI pratimA heya to tenA vaNa karI rahyA pachI dararoja eka galUhaNAthI sarva avaya jaLa rahita karavA ane te pachI komaLa ane ujavaLa aMgabhUhaNAthI vAraMvAra pratimAnAM sarva aMgane sparza karavo. ema karavAthI pratimAo ujavaLa rahe che. je je ThekANe thoDI paNa jaLanI bhInAza rahe che, te te ThekANe kALA DAgha paDe che. mATe jaLanI bhInAza sarvathA dUra karavI. ghaNA kezara sahita caMdanano lepa karavAthI paNa pratimAo adhikAdhika ujavaLa thAya che. paMcatIrthI, caturvizati paTTa ityAdi sthaLane viSe snAtra jaLane mAM mAMhe sparza thAya che, tethI kAMI paNa zaMkA manamAM na lAvavI. zrIrAyapaNa sUvane viSe kahyuM che ke-saudharmadeva loke sUryAbha devatAnA adhikAramAM tathA jIvAbhigamane viSe paNa kahyuM che ke, vijApurI rAjadhAnImAM vijayAdi devatAnA bhaMgAra (bALavALA kaLaza), morapIMcha, aMgabhUhaNuM tathA dhadhANuM pramukha jinapratimAnAM tathA jinezvara bhagavAnanI de. DhAnAM upakaraNa pUjAne viSe ekekaja hoya che. nivANa pAmelA jinezvara bhagavAnanI dADhAo devalokanA DAbaDAmAM tathA traNe lokamAM che, te mAMhemAMhe eka bIjAne lAgelI che. tethI ja temanuM havanuM jaLa paNa mahAmAMhe pharase che. pUrvadhara AcAryonA vArAmAM banAvelI pratimAo vagere keTalAka nagaromAM hAla che. temAM keTalIka pratimAo vyaktA nAmanI che, keTalIka kSetrA nAmanI che, tathA keTalIka mahA nAmanI che. vaLI bIjI paNa 144 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMkata pratimAo che. arihaMtanI ekaja pATa upara ekaja pratimA hoya te te vyakatA kahevAya. ekaja pATa pramukha upara covIsa pratimAo hoya te te kSetrA nAmathI kahevAya, ane eka ja pATapramukha upara eka zira pratimAo hoya che te mahA nAmathI kahevAya, phUlanI vRSTi karatA mAlAdhara devatAonI pratimA je jinabiMbane mAthe hoya che, tenuM pharaseluM jaLa paNa jinabiMbane pharase che. tathA jinapratimAnA citrAmaNavALA pustaka uparA uparI rahe che, ane eka bIjAne pharase che. mATe covIsa paTTa pramukha pratimAonuM hava jaLa mAMhomAMhe pharase temAM kAMI deSa jaNAte nathI. kAraNa ke, graMthane viSe tenI AcaraNanI yuktio dekhADI che. bRhadmASyamAM paNa kahyuM che ke bhakitamAna zrAvaka jinezvara bhagavAna nI vRddhi dekhADavAne arthe devatAnAM Agamana tathA aSTa prAtihArya sahita eka ja pratimA karAve che, koI darzana, jJAna ane cAritra e traNenI ArAdhanAne arthe traNa pratimA karAve che, koI paMca parameSThI namaskAranA ujamaNAmAM paMcatIrthI (pAMca pratimA ) karAve che, ke bharatakSetramAM covIza tIrthaMkara thAya che, mATe bahumAnathI kalyANaka tapanA ujamaNAmAM covIsa pratimA karAve che, koI dhanADhaya zrAvaka manuSyakSetramAM utkRSTa ekaso zItera tIrthakara vicare che, mATe bhakitathI eka zIra pratimA karAve che, mATe vitItha (traNa pratimA), paMcatIrthI (pAMca pratibhA) caturvizati pa (covIsa pratimA) pramukha karavuM nyAyayukta che. have agrapUjA viSe kahe che. ke vividha prakAranuM udana (bhAta) pramukha azana, sAkara meLa Adi pAna, pakavAna, sukhaDI tathA phaLa Adi khAdha ane tAMbUla Adika svAgha evuM cAra prakAranuM naivedha bhagavAna AgaLa dharavuM, jema zreNika rAjA pratidina sonAnA ekaso ATha ja karI maMgaLika lakhate hatA, tema sonAnA athavA rUpAnA cakhA, dhoLA sara. sava, cekhA ItyAdi vastuthI aSTa mAMgalika lakhavAM, athavA jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanAne arthe pATalA Adi vastune viSe zreSTha akhaMDa cokhAnA anukrame traNa puMja ( DhagalIe) karIne mUkavA, gazIrSacaMdananA rasathI pAMca AMgaLI sahita hAthelIe maMDala racavAM vagere, tathA puSpAMjali, A 145 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rati Adi sarva agrapUjAnI aMdara Ave che. bhASyamAM kahyuM che ke-gAyana, nRtya, vAjiMtra, lUNa utAravuM, jaLa tathA Arati dIpa pramukha je kAMi karAya che, te sarva agrapUjAmAM samAya che. naivedya pUjA te pratidina sukhathI karI zakAya tema che, ane tenuM phaLa paNa bahu moTuM che. kAraNa ke, sAdhAraNa dhAnya tathA ghaNuM karI rAMdheluM dhAnya jagatanuM jIvana hovAthI sarvotkRSTa ratna kahevAya che. mATe vanavAsathI AvelA rAmacaMdrajIe mahAjanane annanuM kuzala pUchayuM. kalahane abhAva ane prIti Adi mAM mAhe jamADavAthI atizaya daDha thAya che. ghaNuM karIne devatAdika paNa nivevathI ja prasanna thAya che. saMbhaLAya che ke-bhUta, preta, pizAca pramukha paNa khIra, khIcaDI, vaDAM vagere annanoja utAra pramukha mAge che. temaja dipAlano ane tIrthaMkaranI dezanA thayA pachI je bali karAya che, te bali paNa annathI ja karAya che. koI nirdhana kheta sAdhunA vacanathI samIpa AvelA jinamaMdire pratidina naivedya dharato hato. eka divase moDuM thavAthI adhikAyaka yakSe sihanA rUpathI traNa bhikSu dekhADI tenI parikSA karI. parikSAmAM TakI rahe tethI saMtuSTa thaelA yakSanA vacanathI sAtame divase svayaMvaramAM kanyA, rAjaya ane rAjya e traNe vastu tene maLI. lekamAM paNa kahyuM che ke - dhaya pApane bALI nAMkhe che, dIpa mRtyuno nAza kare che, naivedya ApavAthI vipuLa rAjya maLe che, ane pradakSiNAthI kAryasiddhi thAya che. anna pramukha sarve varatu nIpajavAnuM kAraNa hevAthI jaLa annAdikathI paNa vadhAre zreSTha che. mATe te paNa bhagavAna AgaLa mUkavuM. naivedya, AratI Adi Agamanane viSe paNa kahyuM che. Avazyaka niyuktamAM kahyuM che ke -"bali karAya che" ityAdi. nizIthane viSe paNa kahyuM che ke te pachI prabhAvatI rANIe bali pramukha sarva karIne kahyuM ke, "devAdhideva vardhamAnasvAmInI pratimA hoya to prakaTa thAo." ema kahI peTI upara kuhADo nAMkhyo. tethI peTInA be bhAga thayA ane aMdara sarve alaMkArathI zobhita bhagavaMtanI pratimA je. vAmAM AvI. nizIthapIThamAM paNa kahyuM che ke- bali eTale upadrava zamAvavAne arthe kura (anna) karAya che. nizIthacUrNimAM paNa kahyuM che ke-- 146 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMprati rAjA rathayAtrA karatAM pahelAM vividha prakAranAM phaLa, sukhaDI, zAli, dAli, koDA vastra pramukha bheTazuM kare. kalpane viSe paNa kahyuM che kerAzi na sarachA, taravAze te jaw us | jaM puNa paDimANakae, tassa kahA kA a jIvattA // 1 // zrI pAdaliptasUrie pratiSThA ghAbhUtamAMthI udbharelI pratiSThA paddhatine viSe kahyuM che ke - "AgamamAM kahyuM che ke, Arati utArI maMgala dIva pachI cAra strIoe maLI nirmANa (gItagAna) pramukha vidhi mAphaka karavuM. mahAnizIne viSe trIjA adhyayanamAM kahyuM che ke-arihaMta bhagavaMtanI gaMdha, mAlya, dIpa, pUjavuM, vilepana, vividha prakArane bali, vastra, dhUpa pramukha upacArathI Adara pUrvaka pUjA pratidina karatA thakA tIrthanI unnati karIye." A agapUjAnA saMbaMdhamAM che. | ( have bhAvapUjA viSe kahe che.) jenI aMdara jinezvara bhagavAnanI pUjA saMbaMdhI vyApArano niSedha Ave che, evI trIjI niti karI purUSe bhagavAnanI jamaNI bAjue ane bI e DAbI bAjUe AzAtanA TALavAne arthe sagavaDa hoya te jaghanyathI paNa nava hAtha, gharaderAsara hoya te eka hAtha athavA arthe hAtha ane utkRSTathI te sATha hAtha avagrahathI bahAra rahI caityavaMdana, sArI stutIo ityAdi bhaNavAthI bhAvapUjA thAya che, kahyuM che ke-caityavaMdana karavAne ucita evA sthAnake besI potAnI zakti mAphaka vividha AzcaryakArI guNa varNana rUpa stuti tetra Adi kahIne devavaMdana kare te trIjI bhAvapUjA kahevAya che. nizIthamAM paNa kahyuM che ke-te gaMdhAra zrAvaka stuti karI bhagavAnanI stavanA karato vaitADhayagirinI guphAmAM ahorAtra raheze. temaja vasudevahiDamAM paNa kahyuM che ke vasudeva rAjAe samyakatva pUrvaka zrAvakanA sAmAyika pramukha vratano aMgIkAra karI paccakhANa laI ane kAsage, stuti tathA vaMdanA karI. e nI rIte ghaNe ThekANe "zrAvaka pramukha manuSyoe kAsarga, stuti vagere karI ne caityavaMdana karyuM ema kahyuM che. caityavaMdana jaghanyAdi bhedathI traNa prakAranuM che. bhAgyamAM kahyuM che ke - 147 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namukAreNa jahannA, cizvaMdaNa majhadaMDathuijualA || paNadaMDa thuicaukkaga--thayapaNihANehiM ukkosA // 1 // artha -namaskAra eTale hAtha joDIne mAthuM namAvavuM vagere lakSaNavALA praNAma mAtra karavAthI, athavA tame jitA ema kahI namaskAra karavAthI, kiMvA kAdi rUpa eka athavA ghaNuM namaskArathI, kiMvA praNipAta daMDaka nAmA zakastava (napu ) eka vAra kahevAthI jaghanya caityavaMdana thAya che. cayastava daMDaka eTale "arihaMta ceIyANuM" kahI aMte pahelI ekaja stuti (zuI) bhaNe te madhyama caityavaMdana thAya. pAMca . Daka eTale 1 zakastava, 2 caityastava (arihaMta ceIyANuM), 3 nAmastava (logassa), kRtastava (pukharavaradI), 5 siddhastava (siddhANaM buddhANuM) e pAMca daMDaka kahI aMte praNidhAna eTale ja vIyarAya kahevAthI utkRSTa caityavaMdana thAya. bIjA AcArya ema kahe che ke, eka zakastavathI jaghanya, be athavA traNa zakastavathI madhyama ane cAra athavA pAMca zakastavathI utkRSTa caityavaMdana thAya che. IriyAvahI pahelA athavA praNidhAna ( jayavIyarAya ) ne aMte zakastava kahe, ane diguNa caityavaMdanane aMte paNa zakrastava kahevAthI traNa zakastava thAya. eka vAra vaMdanAmAM ane pUrve tathA cheDe zakastava kahevAthI cAra zakrastava thAya athavA diguNa caityavaMdanamAM ane pUrve tathA cheDe zakastava bhaNavAthI cAra zastava thAya. diguNa caityavaMdanamAM traNa zAstava, stuti, praNidhAna ane zastava maLI pAMca zakastava thAya che. mahAnizIthasavamAM sAdhune pratidina sAta caityavaMdana kahyAM che, tathA zrAvakane paNa utkRSTatAthI sAtaja kahyAM che. bhASyamAM kahyuM che ke-rAtri pratikramaNamAM 1, jinamaMdire 2, AhAra pANIne samaye 3, divasa cari ma paccakhANane avasare 4, daivasika pratikramaNamAM 5, suI rahevA pahelAM 6, ane jAgyA pachI 7 evI rIte sAdhuone ahorAtramAM maLI sAta vAra caityavaMdana hoya che. pratikramaNa karanAra zrAvakane pratidina sAta vAra ce. tyavaMdana hoya che, e utkRSTa bhAge jANe. pratikramaNa na karanArane pAM 148 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca vAra hAya che. e madhyama bhAMgA jANavA. trikAla pUjAmAM pratyeka pUjAne cheDe ekeka maLAte traNu vAra caityavaMdana kare te jadhanya bhAMge jANavA. sAta caityavaMdana e rIte jANavAM:--e pratikramaNane avasare khe, sUtA ane jAgatAM maLI e, trikALa pUjAmAM pratyeka pUjAne cheDe ekeka maLI traNa, evI rIte aherAtramAM sarve maLI sAta caityavaMdana zrAvaka AzrayI thayAM. eka vAra pratikramaNa karatA heya teA cha thAya. sUtI vakhate vagere na kare te pAMca, cAra pramukha paNu thAya. jinama Mdira dhaNAM hoya te pratidina sAta karatAM paNa vadhAre caityavaMdana thAya. zrAvake traNa TaMka pUjA karavAnuM kadAcita na khate te traNa TaMka avazya deva vAMdavA. AgamamAM kahyuM che ke--hai devAnuprima ! AjathI mAMDI jAvajIva sUdhI traNa kALa vize5 rahita ane ekAgra cittathI deva vAMdavA. he devAnupriya ! apavitra, azAzvata ane kSaNabhaMgura evA manuSyapaNAthI eja sAra levA yogya che. sudhyAnha pahelA jyAM sudhI devane tathA sAdhune vaMdanA na karAya, tyAM sUdhI pANI na pIvuM. madhyAnhe jyAM sudhI devane tathA sAdhune vaMdanA na karAya, tyAM sUdhI bhAjana na karavuM. temaja pAchale pahAre devane vaMdanA kA vagara pathArIe na javAya tema karavuM. kahyu` che ke--prabhAta samaye zrAvake mAM sUdhI devane tathA sAdhune vidhipUrvaka vAMdhA na heAya. tyAM sudhI pANI paNa pIvuM yeAgya nAM. madhyAnha samaye karI vaMdanA karIne nizcayathI ze!jana karavuM ka2e. saMdhyA samaye pazu pharIthI devane tathA sAdhune vaMdanA karI pachI sui rahevuM yogya che. gIta, nATaka pramukha agrapUjAmAM kahyuM che, te bhAvapUjAmAM paNa Ave che. te ( gIta nATaka ) mahA phaLanuM kAraNa hAvAthI mukhya mArge te udAyana rAjAnI rANI prabhAvatInI peThe poteja karavuM. nizIthacUrNamAM kahyuM che ke prabhAvatI rANI Ai, kautukama gaLa karI, ujvala vastra paherI haMmezAM AThama tathA cAdaze bhaktirAgathI pAteja bhagavAnane nATaka rUpa rAjepacAra kare. rAjA ( udyAyana ) paNa rANInI anuvRttithI pote mRdaMga vagADe. pUjA karavAne avasare arihaMtanI chadmastha, kevaLI ane siddha e 149 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa avasthAnI bhAvanA karavI. bhASyamAM kahyuM che ke - PvarlDa isama-dava8 paDihuM jesTika | paliaMkussaggehi, jiNassa bhAvijja siddhattaM // 1 // artha-pratimAnA parivAra upara racelA je hAthamAM kaLaza laI hAthI upara caDhelA evA bhagavAnane harAvanArA devatA, tathA te parivAramAM ja racelA je pUlanI mALA dhAraNa karanAra pUjaya devatA, te manamAM ciMtavI bhagavAnanI chadmastha avasthA bhAvavI. chadmastha avasthA traNa prakAranI che. eka janmAvasthA. bIjI rAjyavasthA ane trIjI zAmaNAvasthA-temAM, parivAramAM racelA tvavarAvanAra devatA uparathI bhagavAnanI janmAvasthA bhAvavI. parivAralAM racelAja mALAdhAraka devatA uparathI bhagavAnanI rAjyAvasthA bhAvavI, tathA bhagavAnanuM mastaka tathA mukha loca kareluM jovAthI bhagavAnanI zrAbhaNyAvasthA (dIkSA lIdhI te vakhatanI avasthA) te sukhathI jaNAya. evI che. parivAranI racanAmAM patravelanI racanA Ave che, te joIne azakakSa, mALAdhArI devatA joine puSpavRSTi ane banne bAjue vINA tathA vAMsaLI hAthamAM dhAraNa karanAra devatA joine divyavaninI kalpanA karavI. bAkInA cAmara, Asana Adi prAtihArya che - kaTa jaNAya evA che. evA ATha prAtihArya uparathI bhagavAnanI kevaLI avasthA bhAvavI, ane padmAsane beThelA athavA kAusagna karI ubhA rahelA bhagavAnanuM dhyAna karI siddhAvasthA bhAvavI. che 1A pramANe bhAva pUjAnA bheda che. * bRhabhASyamAM kahyuM che ke--pAMca prakArI, aSTa prakArI tathA vizeSarUhiM hoya te sarva prakArI paNa pUjA jANavI. temAM phUla, cekhA, gaMdha, dhUpa ane dIpa e pAMca vastuthI paMca prakArI pUjA jANavI. phula, cekhA gaMdha. dIpa, dhUpa, naivedha, phaLa ane jaLa e ATha vastuthI ATha karmo kSaya karanArI aSTa prakArI pUjA thAya che, snAtra, arcana, vastra, AbhuSaNa, phaLa, naivedha, dIpa, nATaka, gIta, AratI pramukha upacArathI sarva prakArI pUjA thAya che. evI rIte bRhaddabhASyAdi gromAM prajAnA kahelA traNa prakAra, tathA phaLa phUla Adi pUjAnI sAmagrI pote lAve te prathama prakAra, 1pa0 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khIjA pAse magAve te khIjo prakAra ane manamAM sarva sAmagnInI kalpanA karavI e trIjo prakAra. evI rIte mana vacana kAyAnA yAgathI tathA karaNa karAvaNa anumedanAthI kahelA traNa prakAra, temaja puSpa, Ami5 ( azanAdi pradhAna bhAgya vastu), stuti ane pratipatti ( bhagavAnanI AjJA pALavI) evI rIte cAra prakAranI pUjA che. te yathAzakti karavI. lalitavistarAdika graMthomAM te puSpapUjA, AmiSa pUjA, sneAtra pUjA ane pratipatti pUjA e cAre pUjAmAM uttarottara eka karatAM eka pUnta zreSTha che, ema kahyuM che. AmiSa zabdathI zreSTha azanArdika bhAgya vatuja levI. gaDakAzamAM kahyuM che ke--jotre pahe nazrA, gAmitraM monca vastuni ene arthaH-srIliMga nahIM evA AmiSa zabdanA lAMca, mAMsa ane bhAgya vastu evA traNa artha thAya che. pratipatti zabdanA artha "tIrthaMkara bhagavAnanI AjJA sarva prakAre pALavI evA jANavA. evI rIte AgamamAM kahelA cAra prakAra, temaja jiteMdra bhagavAnanI pUjA dravyathI ane bhAvathI evI rIte be prakAranI che. temAM pUtra, cekhA Adi dravyathrI je pUjA karAya che, te dravyapUjA ane bhagavAnanI AjJA pALavI te bhAvapUjA jANavI. evI rIte kahelA e prakAra, temaja putra caDhAvavAM, ca dana caDhAvavuM vagere upacArathI kahelI sattara prakArI pujA tathA snAtra, vilepana Adi upacArathI kahelI ekavIsa prakAranI pUjA e sarva pUjAnA prakAra aMgapUjA, ayapUjA ane bhAvapUjA e sarva vyApaka traNa prakAramAM samAi jAya che. sattara prakArI pUjAnA bheda evI rIte kahyA cheH--1 agapUjAmAM snAtra ane vilepana karavuM, 2 vAsapUjAmAM e cakSu caDhAvavI, 7 phula caDhAvavAM, 4 phUlanI mALA caDhAvavI, 5 varNaka ( gaMdha vizeSa ) caDhAvavuM, huM cUrNa caDhAvavuM, mukuTa pramukha AbharaNu caDhAvavAM, 8 phUladhara karavuM, 9 phUlanA pagara ( rAzi ) karavA, 10 Arati tathA magaLadIvA karavA, 11 dIvA karavA, 12 dhupa ukhevA, 13 naivedya . dharavuM, 14 sArAM kuLa dharavAM, 1pa gAyana karavuM, 16 nATaka kavuM, 17 vAjiMtra vagADavAM evI rIte pUjAnA sattara prakAra kahyA che. ekavIsa prakArI pramukha pUjA vidhi paNa e rIteja kahyA che. te nIce pramANe 151 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcima dizAe mukha karIne dAtaNa karavuM, purva dizAe mukha karIne nhAvuM, uttara dizAe mukha karIne ujvaLa vastra paheravAM, ane pUrva athavA uttara dizAe mukha karIne bhagavAnanI pujA karavI. gharamAM pesatAM zalya varjita DAbhe bhAge DhADha hAtha uMcI bhUmI upara dharaderAsara karavuM. jo nIce bhUmIe lAgatuM derAsara kare te tene vaza eka sakhA nIce jAya che, arthAt dhIme dhIme nAza pAme che. pujA karanAra mANasa purva athavA uttara dizA tarapha mukha karIne bese, paNa dakSiNa dizAe tathA cAre kINu dizAe mukha karIne na bese. jo pazcima dizAe mukha karIne bhagavAnanI pujA kare, te te mANasanI ceAthI peDhIe teneA kulakSaya thAya; ane dakSiNa dizAe mukha kare te te mANasanI AgaLa satati vRddhi pAme nahI, agni kA chu tarapha mukha karIne pUjA kare te, te mANasanI divase divase dhana hAni thAya. vAyavyaM kANu taraph mukha kare te satati na thAya, naiRtya kANu tarapha sukha kare te| kuLa kSaya thAya, ane izAna koNu tarapha mukha kare te sa Mtati bilakula na thAya. pratimAnA e paga, e DhIMcaNu e hAtha, e khabhA ane mastaka e nave aMganI anukrame pujA karavI. caMdana vinA kAI kALe paNa pujA na karavI. kapALa, kaMTha, hRdaya, khabhA ane peTa eTale dekANe tilaka karavAM. nava tilakathI haMmezAM pujA karavI. jAN purUSoe prabhAta kALamAM prathama vAsapujA karavI, madhyAnha samaye putrathI pujA karavI, ane sadhyA samaye dhupa dIpathI karavI. padhANuM bhagavAnanA DAkhe paDakhe rAkhavuM, agrapujAmAM dharAya che te sarve vastu bhagavAnanI sramukha mUkavI. bhagavAnanI jamaNI bAjue dIvAnI jagyA rAkhavI. dhyAna tathA caityavadana bhagavAnanI jamaNI bAjue karavuM. hAthathI khasI paDeluM vRkSa uparathI bhUmIe paDelu, kAi paNa rIte page lAgeluM, mAthe ucakI lAveluM, kharAba vastramAM rAkheluM, nAbhithI nIce paherelA vastra pramukhamAM rAkhelu duSTa manuSyAe phaeNraselu, dhaNA lokoe upADI mukI kharAba kareluM ane kIDIee karaDelu evuM phaLa phUla tathA patra bhaktithI jina bhagavAnanI prItine ardhe caDhAvavuM nahIM. eka phUlanA be bhAga na karavA. kaLI paNa tADavI nahI. caMpA ane kamaLa enA be bhAga kare teA ghaNA doSa lAge, 152 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMdha, dhUpa, dIpa, cokhA, mALAo, bali (naivedya), jaLa ane zreSTha phaLa eTalI vastuthI zrI jina bhagavAnanI pUjA karavI. zAMtine arthe levuM hoya te dhoLu levuM, lAbhane arthe pILu levuM zatrune jItavAne arthe zyAma varNa levuM, maMgalikane arthe rAtuM levuM ane siddhine artha paMcavaNuM levuM paMcAmRtanuM snAtra Adi karavuM, ane zAMtine arthe ghI goLa sahita dI karache. zAMti tathA puSTine arthe agnimAM lavaNa nAMkhavuM sAruM che. khaMDita, sAMdheluM, phATeluM, rAtuM, tathA bIhAmaNuM evuM vastra paherIne kareluM dAna, pUjA, tepasyA, hema, Avazyaka pramukha anuSThAna sarva niSphaLa che. purUSa padmAsane besI nAsikAnA agrabhAga upara daSTi rAkhI, mana karI, vastrathI mukhakeza karI jinezvara bhagavAnanI pUjA kare. 1 snAtra, 2 vilepana, 3 AbhUpaNu, 4 phUla, 5 vAsa, 6 dhUpa, 7 dIpa, 8 phaLa, 8 akSata, 10 patra, 11 sopArI, 12 naivedha, 13 jaLa, 14 vastra, 15 cAmara, 16 chatra, 17 vAjiMtra, 18 gIta, 19 nATaka, 20 stuti, 21 bhaMDAranI vRddhi, A ekavIsa upacArathI ekavIsa prakArI pUjA thAya che. sarve jAtanA devatA evI bhagavAnanI ekavIsa prakAranI prasiddha pUjA hamezAM kare che, paraMtu kalikALanA devathI kumati jIvoe khaMDita karI. A pUjAmAM pitAne je je vastu priya hoya, te te vastu bhagavAnane arpaNa karavI. pUjAnuM A prakaraNa umAsvAti vAcake karyuM che ema jAhera che "IzAna keNe devamaMdira karavuM." ema vivekavilAsamAM kahyuM che. tene maja, viSama Asane besI, paga upara paga caDhAvI, ubhA page besI, athavA DAbo paga UMco rAkhI pUjA karavI nahIM. tathA DAbe hAthe paNa pUjA na karavI. sUkAM, bhUmI upara paDelAM, saDelI pAMkhaDIvALAM, nIca lokoe pharazelAM, kharAba ane nahi khIlelAM, kIDIthI khavAyelAM, bALathI bharAyelAM, saDelAM, vAsI, karoLiyAnAM gharavALAM, durgadhI, sugadha rahita, khATA gaMdhanAM, bhaLanA tathA mUtranA *saMparkathI apavitra thaelAM evAM phUla pUjAmAM levAM nahIM. savistara pUjA karavAne avasare, prati divasa tathA vizeSe karI parva divase traNa, pAMca athavA sAta puSpAMjali caDhAvIne bhagavAnane snAtra karavuM. - + vaDInIti laghunIti karatI vakhate pAse rAkhelAM. 153 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene vidhi e che ke -prabhAta samaye prathama nimAlya utAravuM, pakhAla kara, saMkSepathI pUjA, AratI ane maMgaLadI karo. pachI snAtra Adi savistara bIjI pUjA karavI. prajAnA AraMbha samaye prathama bhagavAna AgaLa kuMkuma jaLathI bharele kaLaza sthApana karo. pachI muktAlaMkAra vikA-rasArasaumyatvakAMtikamanIyam // .. sahajanijarUpanirjita-jagatrayaM pAtu jinabiMbam // 1 // alaMkAranA saMbaMdha vinA ane kedhAdika vinA paNa sArabhUta semya kAMtithI ramaNIya ane pitAnA svabhAvika suMdara rUpathI traNa jagane jItanArUM jinabiMba tamArI rakSA kare. . 1 ' e maMtra kahI alaMkAra utAravA. avaNi kusumAharaNaM, payaipaiThiamaNoharacchAyaM // jiNarUvaM majjANapIThasaMThiaM vo sivaM disau // 1 // phUla tathA AbharaNathI rahita, paNa svabhAvasiddha rahelI mane Dara kAMtithI zobhatuM snAtra pITha upara raheluM jinabiMba tamane ziva sukha Apa. ema kahI nirmAlya utaravuM pachI pUrva kahela kaLaza DheLo, ane saMkSepathI pujA karavI. pachI dhaelA ane sugaMdhI dhUpa dIdhelA kaLazamAM snAtra egya sugaMdhI jaLa bharavuM, ane te sarve kaLaza eka hAramAM sthApana karI temanI upara zuddha ujavava vastra DhAMkavuM. pachI sarve zrAvako pitAnI caMdana dhUpa Adi sAmagrIthI tilaka karI, hAthe suvarNanAM kaMkaNa paherI, hAthane dhUpa daI, tathA evI bIjI kriyA karIne hArabaMdha ubhA rahe, ane kusumAMjaline pATha bole. te A rIte : sayavatta kuMda mAlai-bahuviha kusumAi paMcavannAI // jiNanAhanhavaNakAle, diti surA kukhumaMjalo hiThA // 1 // devatAo kamaLa, mogarAnAM puSpa, mAlati pramukha pAMca varNanAM bahu jAtanAM phUlane puSpAMjali jinabhagavAnanA snAtrane viSe Ape che. 154 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema kahI bhagavAnanA mastake phUla caDhAvavAM. gaMdhAyadiamahuyara-maNaharajhaMkArasaddasaMgIA // jiNacalaNovari mukkA, harau tumha kusumaMjalI duriaM // 1 // sugadhIthI kheMcAyelA bhramaronA manohara gujArava rUpa saMgItathI yukta e bhagavAnanA caraNa upara mUkelo puSpAMjali tamArUM durita haraNa karo. 1 ItyAdi pATha kahe che. pratyeka gAthAdikano pATha thAya, tyAre bhagavAnanA caraNa upara eka eka vake kusumAMjalinAM phUla caDhAvavAM, pratyeka puSpAMjaline pATha thae chate tilaka, phUla, patra, dhUpa Adi pUjAno vistAra jANe. pachI moTA ane gaMbhIra svarathI prastuta che bhagavAnanI snAtra pITha upara sthApanA hoya, te bhagavAnanA janmAbhiSeka kaLazano pATha belo. pachI dhI, zelaDIne rasa, dUdha, dahI ane sugaMdhI jaLa e paMcAmRtathI snAtra karavAM. snAtra karatAM vacamAM paNa dhUpa de, tathA snAtra cAlatuM hoya tyAre paNa jinabiMbane mAthe phUla jarUra rAkhavuM. - vAdivetAla zrI zAMtisUrijIe kahyuM che ke --snAtra pUruM thAya tyAM sudhI bhagavAnanuM mastaka kUlathI dAMkeluM rAkhavuM. sArAM sugaMdhI phUla te upara evI rIte rAkhavAM ke, jethI upara paDatI jaLadhArA dekhAya nahIM. snAtra cAlatuM hoya tyAre zakti mAphaka eka sarakho cAmara, saMgIta, vAjiMtra Adi ADaMbara karo. sarva lokoe snAtra kare te pharIthI na karavAne arthe zuddha jaLanI dhArA devI. tene pATha A rIte - mittAdhAra, dhAva nimaMDhA | bhavabhavanabhittibhAgAn, bhUyo'pi bhinattu bhAgavatI // 1 // dhyAna rUpa maMDalanI dhArA sarakhI bhagavAnanA abhiSekanI jaLadhArA saMsAra rUpa mahelanI bhItone pharI pharIvAra teDI nAMkho. te 1 | pachI aMgalUhaNa karI vilepana Adi pUjA, pahelA karatAM vadhu karavI sarva jAtanAM dhAnyanAM pakavAnna, zAka, ghI, goLa Adi vigaya tathA 155 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSTha phaLa Adi bali bhagavAna AgaLa dhare. jJAna, darzana ane cAritra e traNa ratnanA dhaNuM evA traNa lekanA svAmI bhagavAna AgaLa mahetA nahAna kramathI prathama zrAvakoe traNa puMja (DhagalIo) karI ucita snAtrapUjAdika karavuM. pachI zrAvikAe paNa anukramathI karavuM. bhagavAnanA jabhAbhiSekane avasare paNa prathama acuta Idra potAnA devanA parivAra sahita snAtra Adi kare che, ane te pachI anukrame bIjA IMdra kare che. zeSAnI (caDhAvelI phUlanI mALAnI) peThe nAtra jaLa mAthe chAMTayuM hoya te temAM kAMi depa lAgaze,' evI kalpanA na karavI. hemacaMdra kRta vIracaritramAM kahyuM che ke-sura, asura, manuSya ane nAgakumAra emaNe te snAtra jaLane vAraMvAra vaMdana karyuM, ane pitAnA sarva aMge chAMTayuM. zrI padmacaritramAM paNa ogaNIzamA udezamAM AvADa zudi AThamathI mAMDI dazaratha rAjAe karAvelA aThAI mahetsavanA caitya snAtrotsavane adhikAre kahyuM che ke-dazaratha rAjAe te zAMti karanAruM vaNa jaLa pitAnI bhAryAo tarapha mokalyuM. tarUNa dAsIoe zIdhra jaI bIjI rANIone mAthe te havaNa jaLa chATayuM, paNa mahedI rANIne pahecADavAnuM havaNa jaLa dAsInA hAthamAM A vyuM. tenI vRddhAvasthA hovAthI pahocatAM vAra lAgI, tyAre moTI rANI zakAtura ane dIlagIra thaI pachI dAsIe AvI krodha pAmelI rANIne te havaNa jaLa ApyuM tyAre te rANInuM cita ane zarIra zItaLa thayAM ane te dAsI upara prasanna thaI. bRhazAMti stavamAM paNa kahyuM che ke- snAtrajaLa mastake caDhAvavuM. saMbhaLAya che ke-zrIneminAtha bhagavAnanA vacanathI kRSNa nAgaeNdranI ArAdhanA karI pAtALamAM ja zrI pArzvanAthanI pratimA zakhezvara pure lAvI tenA nahavaNu jaLathI pitAnuM sainya jarAsaMdhanI jarAthI pINuM hatuM te sAju karyuM AgamamAM paNa kahyuM che ke-jinezvara bhagavAnanI dezanAne sthAnake rAjA Adi lekae uchALelo annane bali pAcho bhUmIe paDatAM pahelAM ja devatAo teno ardho bhAga le che. ardhane ardha bhAga rAjA le che, ane bAkI rahelo bhAga bIjA loko le che. tene eka dANe paNa mAthAmAM rAkhyo hoya te roga maTe, ane cha mahinA sudhI bIje roga thAya nahIM. 156 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI sarUe sthApana karelo, hoTe useve ANe ane daphUlAdi zreSTha vastrathI zobhate evo mahAdhvaja traNa pradakSiNa tathA balidAna pramukha vidhi karIne caDhAve. tyAM sarva lokee zakti mAphaka paherAmaNuM mUkavI. pachI bhagavAna AgaLa maMgaLadIvA sahIta AratIne haoNta kara. tenI pAse zagaDI mUkavI ne temAM lavaNa ane jaLa nAMkhavAM. uvaNeu maMgalaM vo, jiNANa muhalAlijAlasaMvaliA // ticchapavattaNasamae, tiasavimukkA kusumavuchI // 1 // tIrthakaranA tIrtha pravRttine avasare zabda karatA bhramaranA samudAyathI yukta evI devatAnI karelI puSpavRSTi tamane kalyANakArI thAo. 1 che. e maMtra kahI prathama puSpa vRSTi karavI. pachI- uaha paDibhagga pasaraM, payAhiNaM muNivaI kareUNaM // paDai saloNattaNala- jjiaM va loNaM huavahaMmi // 1 // juo, lavaNa jANe potAnA lAvaNyathI lajita thayuM ane kAMI upAya na rahevAthI bhagavAnane traNa pradakSiNA daI agnimAM paDe che. - ItyAdi pATha kahIne jinezvara bhagavAna uparathI traNa phUla sahita lavaNa jaLa utAravA vagere karavuM pachI anukrame pUjA karavI, te pachI AratI karavI te A rIte -AratIne vakhate dhUpa ukhe, be dizAe uMcI ane akhaMDa kaLaza jaLanI dhArA devI. zrAvakoe pUlanA pagara vi. kheravA. zreSTha pAtramAM AratI rAkhI maragaya mANi dhaDiya visA-la thAla mANikamaMDiapaIvaM // Fcaritta, mamaH kiri tu che ? vagere pATha kahIne pradhAna pAtramAM rahelI Arati traNa vAra utAravI. triSaSTicaritrAdi graMthamAM kahyuM che ke-pachI I kRtakRtya purUSanI peThe kAMIka pAchA khasI pharI AgaLa AvI bhagavAnanI Arati grahaNa karI. Idra baLatA dIvAonI kAMtithI zobhatI AratI hAthamAM hovAthI dedIpyamAna ASadhInA samudAyathI caLakatA zikhare karI jema merU parvata suMdara dekhAya 157 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, tema suMdara dekhAyA. zraddhALu devatA traNa vAra bhagavAn uparathI Arita utArI. peThe pUjAya che. kolaMbasaMTiassa va, payAhiNaM kuNai mauliapaIyo || jiNa somadaMsaNe diNa- yakhva tuha maMgalapaivo // 1 // bhAbhijjato surasuMdarIhiM tuha nAha maMgalapaIyo || kaNayAyalassa najjara, bhANuvva payAhiNaM dito || 2 || phUlanI dRSTi karatA chatAM iMdre maMgaLadIvA paNa AratinI sAmya dRSTiva'ta evA he bhagavAna ! jema kezAMkhImAM rahela tamane sUrya AvI pradakSiNA karI tema kalikA samAMna dvIpavAle e magaladIveA tamane pradakSiNA kare che. !! 1 5 he nAtha ! devIoe bhamADelA tamAro magalaDhIvA mene pradakSiNA karatA sUrya mAphaka dekhAya che. 5 2 5 cr ,, eveA pATha kahI maMgaLadI Arati mAphaka utArI dedIpyamAna evAja jinabhagavAnanI AgaLa mUkavA. Arati te elavAya che. temAM doSa nathI. maMgaLadIvA tathA Arati pramukha mukhya mArgathI te! zrI, gALa, kapura Adi vastune karAya che. kAraNa ke, tema karavAmAM vizeSa phaLa che. leAkamAM paNa kahyuM che ke--bhaktimAna purUSa devAdhidevatI AgaLa kapU ratA dIvo prajvalita karIne azvamedhanuM puNya pAme, tathA kuLane paN hAra kare. ahiM mukatAla kAra- " ItyAdI gAthAe harIbhadrasUrinI karelI haze evu anumAna thAya che. kAraNu ke, temanA racelA samarAditya caritranA AraMbhamAM kanaka maha vo evA tamaskAMra dekhAya che. A gAthAe tApakSa Adi gacchamAM prasiddha che mATe atre badhI lakhI nathI. snAtra Adi dhamAnukAnamAM sAmAcArInA bhedathI nAnAvidha vidhi dekhAya che, te paNa tethA bhavya chatre manamAM mujhavaNu na kuravI. kemake, sarvene arihaMtanI bhakti, rUpa kuLaja sAdhavAnu che. - dharAnI sAmAcArImAM paNa ghaNA bheda hAya che, mATe je je AcaraNAthI dhAdikane virodha na Ave, ane arihaMtanI bhakitanI puSTi thAya te te 158 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcaraNe koIne paNa nAkabula nathI. eja nyAya sarva dharmomAM jA. ho. A prajAnA adhikAramAM lavaNa, Arati AdinuM utAravuM saMpradAyathI sarva gacchamAM tathA pradarzanamAM paNa sRSTithI ja karAtuM dekhAya che. bI jinAbhasUrie karelA pUjAvidhimAM te evI rIte karyuM che ke pAdalipta re pramukha pUrvAcAryoe lavaNadikanuM uttAraNa saMhArathI karavAnI anujJA ApI che, te paNa sAMprata sRSTithI ja karAya che. - snAtra karavAmAM sarva prakAranI savistara pUjA tathA prabhAvanA vagere lavAne saMbhava che, kemake tethI parale ke utkRSTa phaLa nakkI jANavuM. tathA jinezvara bhagavAnanA janma kalyANakane samaye snAtra karanArA cesaTha Ika tathA tenA sAmAnika devatA AdinuM anukaraNa ahiM manuSyo kare che, e Ihaloke paNa phaLa jAvuM Ama snAtravidha viSe kathana che. pratimAo ghaNA prakAranI che. temanI pUjA karavAnI vidhimAM samyakava prakaraNa graMthane viSe evI rIte kahyuM che ke jurAribAda , tArA tU viti | vihevAra karaze, kimarg grahai | 2 e gAthAno artha -keTalAka AcAryo gurU eTale mA, bApa, dAdA Adi lokoe karAvelI pratimAnI, bIjA keTalAeka AcAryo pite karAvelI pratimAnI, tathA bIjA vaLI vidhithI karAvelI che. vimAnI vidhi pUrvaka pUjA karavI ema kahe che. paNa chele pakSe nirNaya e che ke, bApa dAdAe karAvelI e vAta nirUpayogI che. mATe mamatva tathA kadAgraha choDI daIne sarve pratimAo samAna buddhithI pUjavI. kAraNa ke, sarva pratimAne viSe tIrthakarane AkAra jaNAya che, tethI "A tIrthakara che ?evI buddhi utpanna thAya che. ema na karatAM potAnA kadAca hathI arihaMtanI pratimAnI paNa avajJA kare che, te baLAtkArathI durata saMsAra rUpa daMDa bhogavavuM paDe che. je ema kare to avidhithI karelI pratimAnuM paNa pUjana karavAno prasaMga Ave, ane tethI avidhi kRta pratimAne anumati ApavAthI bhagavAnano AjJA bhaMga karyAne de AvI paDe. mATe e kutarka na karavo. kAraNa ke, AgamanuM evuM pramANa che. 158 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkalpabhASyamAM kahyuM che ke - nistakaDa manissakaDe, a ceie saMbahiM thuI tinni // ... velaM ca cehaANi a, nAuM ikikkiA vA vi // 1 // arthA-nizrAkRta eTale gaccha pratibaddha ane anizrAkRta eTale gaccha pratibaddha rahita evA caityane viSe sarva ThekANe traNa stuti kahevI, have sarva ThekANe traNa stuti kahetAM vakhata jato rahate te athavA tyAM citya ghaNAM hoya te veLA ane caitya e banneno vicAra karI pratyeka caityane viSe eka eka stuti paNa kahevI. caityamAM je karoLiyAnAM jALa Adi thAya to te kADhI nAMkhavAno vili kahe che. sIleha maMkhaphalae, iyare coiMti taMtumAIsu // abhimaoiMti savittisu, aNiccha pheDaMta'dIsaMtA // 1 // artha-sAdhuo maMdiramAM kALayAnAM jALa vagere hoya te maMdaranI saMbhALa karanAra bIjA gRhasthI lokone preraNA kare. te evI rIte ke- "tame citArAnA pATiyAnI peThe maMdirane svaccha rAkhe. jema citArAnuM citranuM pATIyuM ujavela hoya to sarva loka tene vakhANe che, tema tame je maMdirone vAraMvAra saMmArjana (paMjavuM ) pramukha karI ujvala rAkhe to ghaNA loko tamAre pUjA satkAra karaze." have te maMdiranA sevaka ko je maMdiranA ghara kSetra ( khetara ) AdinI vRtti bhegavanArA hoya che, temane Thapake de. te A rIte - "eka to tame maMdiranI vRtti bhogave che, ane bIjuM maMdiranI saMmArjana Adi sAravAra paNa karatA nathI " ema kahyA pachI paNa te loko je karoLiyAnAM jALAM Adi kADhI nAMkhavA na Icache, te jenI aMdara chava dekhAtAM na hoya tevA taMtujALane sAdhu poteja kADhI nAMkhe. evAM siddhAMta vacananA pramANathI sAdhue paNa vinAza pAmatA caityanI sarvathA upekSA na karavI, ema siddha thayuM. ye javuM, pUjA karavI, snAtra karavuM ityAdi je A upara vidhi kahyA, te sarva rUddhipAtra zrAvaka AzrayI jANe. kAraNa ke, tenAthI ja e sarva banI zakavAne saMbhava che. rUddhi rahita zrAvaka te pitAne ghera ja sAmAyika 160 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AIrine koInuM devuM athavA koInI sAthe vivAda Adi na hoya te Isamiti Adikane viSe upaga rAkhI sAdhunI peThe traNa risida Adi bhAvapUjAne anusaratA vidhithI maMdire jAya. puSpa Adi sAmagrI na hovAthI te zrAvaka dravyapUjA karavAne asamartha hoya che, mATe phUla gUMthavAM vagere kAma kAyAthI banI zake ema hoya to sAmAyika pArIne te kare. zaMka-sAmAyika mUkIne dravyastava kare ucita zI rIte thAya ? samAdhAna -ddhi rahita zrAvakathI sAmAyika karavuM pitAnA hAthamAM hevAthI game te samaye paNa banI zake ema che; paNa maMdiranuM kArya te samudAyane AdhIna hovAthI koI koI samaye ja te karavAno prasaMga Ave che, mATe prasaMga Ave tyAre te karavAthI vizeSa puNyane lAbha thAya che. AgamamAM kahyuM che ke- (dravya stavathI) bhavya jIvone bodhilAbha thAya che, samyagdaSTi jIvonuM priya karyuM ema thAya che, bhagavAnanI AjJA paLAya che, jinezvara bhagavAnanI bhakti thAya che, ane zAsananI prabhAvanA thAya che. A rIte aneka guNa dravyastavamAM rahyA che, mATe teja kara. dinakRtya satramAM paNa kahyuM che ke- A rIte A sarva vidhi rUddhivaMta zrAvakane kahyo. sAmAnya zrAvate pitAne gheraja sAmAyika laIne je keInuM devuM na hoya, ane koInI sAthe vivAda na hoya to sAdhunI peThe upayogathI jinamaMdire jAya. je jinamaMdire kAyAthI banI zake evuM kAMI kArya hoya, te sAmAyika pArIne je kArya karato hoya te kare. sUtra gAthAmAM "vidhinA" evuM pada che, tethI bhAkhyAdi graMthamAM vIsamULa dvArathI ane be hajAra cumotera pratihArathI kahelo, daza trika tathA pAMca abhigama pramukha sarva vidhi A ThekANe joyuM. te A rIte -traNanisihI 2 traNa pradakSi, 1traNa niridiA rIteH-derAsaranA mULa bAraNe pesatAM potAnA ghara saMbaMdhI vyApArane tyAga karavA rUpa prathama niSiddha jANavI 1. gabhArAnI aMdara pesatAM derAsarane pUjavA samAravAnA kAryane tajavA rUpa bIjI nisAra jANavI 2. caityavaMdana karavA samaye dravyapUjAno tyAga karavA rUpa trIjI jiritahi jANavI 3. 2 jinapratimAnI jamaNI bAjuthI jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanA rUpa traNa pradakSiNA devI. 161 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NA traNa praNAma, 4 trividha pUjA, 5 arihaMtanI traNa avasthAnI bhAvanA, 6 traNa dizAe jevAthI viramavuM, 7 paga nIcenI bhUmi tragu vAra pUjavI, 8 traNa varNadika, traNa mudrA, ane 10 trividha pra 3 traNa prakAranA praNAma A rIte -jinapratimAne dekhI be hAtha joDI kapALe lagADIne praNAma karIe te pahele aMjalibaddha praNAma 1. keDa upara bhAga lagAreka namAvIne praNAma karIe te bIje ardhIvRta praNAma 2. be DhIMcaNa, be hAtha, ane mastaka e paMcAMga namAvI khamAsaNuM daie te trIje paMcAMga praNAma3. 4 traNa prakAranI pUjA. bhagavAnane aMge kesara, caMdana, puSpa vagere caDAvavAM te pahelI aMgapUjA 1. dhUpa, dIpa, ane naivedhAdi bhagavAnanI AgaLa mUkavA rUpa bIjI agrapUjA 2. bhagavAnanI AgaLa stuti, stotra, gIta, gAna, nATaka Adi karavA rUpa trIjI bhAvapUjA 3. 5 traNa avasthA - piMDastha eTale chadmasthAvasthAna, padastha eTale kevaLiavasthA 2. rUpastha eTale siddhAvasthA 3. 6 je dizAe jinapratimA hoya, te dizA vinA bIjI traNa dizAe na jevuM. 7 caityavaMdanAdika karatAM paga mUkavAnI bhUmi traNa vAra pUMjavI. 8 namaNUNuM vagere bhaNatAM sUtra zuddha bolavuM 1. tenA artha vicA. ravA 2. jinapratimAnuM svarU5-AlaMbana dhAravuM 3. " tuM traNa mudrA be hAthanI daze AMgaLIo mAMhe mAMhe melavI kamaLanA daDAne AkAre hAtha joDI piTa upara koNa rAkhavI te pahelI gamudrA 1. be paganI AMgaLInA vacamAM AgaLathI cAra AMgaLane ane pAchaLathI kaIpha oche aMtara rAkhI kAussaga karavo te bIjI jinamudrA 2. be hAtha bhegA karI kapALe lagADavA te trIjI muktAzuktimudrA 3. - 10 traNa praNidhAna -jAvaMti ceIyAI e gAthAe karI caitya vAMdavA rUpa prathama praNidhAna 1. jAvaMta kavi sAhU e gAthAe karI gurUne vAMdavA rUpa bIjuM praNidhAna 2. jayavIyarAya kahevA rUpa trIjuM praNidhAna jANa 3. athavA mana, vacana ane kAyAnuM ekAgrapaNuM karavuM te rUpa traNa praNidhavuM jANavAM. 162 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NidhAna e daza trika jANavAM. ityAdi vidhipUrvaka kareluM devapUjA, devavaMdana pramukha dharmanuSThAna mahA. phaLadAyI thAya che, ane vidhi pUrvaka na kare te a5 phaLa thAya che. temaja aticAra lAge te vakhate sArA phaLane badale ulaTo anartha upaje che. kahyuM che ke-jema ASadha avidhithI apAya te ulaTa anartha upaje che, tema dharmAnuSThAnamAM avidhi thAya te narakAdikanA duHkha samudAyane nipajAve evo mATe anartha thAya che. caityavaMdana Adi dharmanukAnamAM avidhi thAya te siddhAMtamAM tenuM prAyazcitta paNa kahyuM che. mahAnizItha sUtranA sAtamA adhyayanamAM kahyuM che ke-je avidhithI cityavaMdana kare, te tene prAyazcita lAge; kAraNa ke, avidhithI caityavaMdana karanAra purUSa bIjA sAdharmione azraddhA utpanna kare che. devatA, vidhA ane maMtranI ArAdhanA paNa vidhithI karI hoya te ja phaLasiddhi thAya che. nahiM te tatkALa anardhAdika thAya che. e upara daSTAMta kahe che. ayodhyA nagarImAM surapriya nAme yakSa che. te prativarSe yAtrAne divase je raMgAvyo hoya, to raMganAra citrakArane haNe, ane raMgAbe to nagaranA lekone haNe. pachI bhayathI citrakAre nAsabhAga karavA lAgyA. tyAre rAjAe mahemaNe jAmIna vagere laIne sarve citrakArene beDIthI bAMdhyA hoya e rIte nagaramAM rAkhyA. pachI eka ghaDAmAM savenA nAmonI ciThIo nAMkhe. jenA nAmanI cikI nIkaLe che, te yakSane raMge, eka vakhata koI vRddhastrInA putranuM nAma nIkaLyuM, tyAre te DozI rovA lAgI. eTalAmAM kosAMbI nagarIthI keTalAka divasa upara Avela eka citrakArane putra hatA. teNe "nakkI avidhithI yakSa citrAya che." ema ciMtavI vastrone daDhatAthI kahyuM ke, "huM yakSane citrIza" pachI te citrakAranA putra chaTha karyo. zarIra, vastra, jAta jAtanA raMga, pIMchIo pramukha sarva vastu pavitra jene lIdhI, mukhe AThapaDane mukhakoza bAMdhyo ane bIje paNa vidhi sAcavI te yakSane citaryo, ane page lAgIne khamAvyo. tethI surapriya yakSane prasanna thayele joI citrakAra putre kahyuM ke, "he yakSa ! mArine upadrava na kara " arthAtu have koIne mAre nahiM. yakSe te vAta aMgIkAra karI, vaLI teNe prasannatAthI citrakAra putrane koI paNa vastunA avayavo 163. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMzamAtra jovAthI vastunA sarve AkAra citrAya evI adbhuta citrakalA ApI eka vakhata zAMkhI nagarIre viSe rAjasabhAmAM gaelA te citrakAra putre gokhamAMthI mRgAvatI rANInA agUDo joI, te uparathI te rANInuM yathAsthita rUpa citaryuM. rA e mRgAvatInI sAthaLa upara tala hatA, te paNa khImAM kADhelo joi citrakAra putrane mArI nAMkhavAnI AjJA karI. khIjA sarva citrakArAe yakSanA varanI vAta rAjAne kahI. tyAre rAjAe parIkSA pharavA mATe eka dAsInuM mukhamAtra dekhADI rUpa citaravA kahyuM. te citrakAra putre kharAkhara citreluM beI rAjAe tene jamaNeA hAtha kApI nAMkhyA. tyAre citrakAra putre krIthI yAnI ArAdhanA karI vara meLA mRgAvatInuM rUpa pharI vAra DAbe hAthe cItaryuM, ane te caMDapravAta rAjAne dekhADayuM. pachI maMgAvatInI mAgaNI karavA mATe caDapradhAte kezAMbI nagarIe dUta mekalyA. tene dhikkAra karelA je, caMdrapradhAte kAzAMkhI nagarIne kaTakathI cAre bAjUe vIMTI. zatAnika rAjA marI gayA, tyAre mRgAgatIe caMDapraveAtane kahevarAvyuM ke, ujjayinIthI IMTo maMgAvIte kATa karAva, ane nagaramAM anna tathA dhAsa dhaNuM bharI rAkhavA kahe. te pramANe caDapradhAte karyuM. eTalAmAM vIra bhagavAn samavasA. bilanA pUchavAthI bhagavAne kahelA " cA sA sA sA no " saMbadha sAMbhaLI mRgAvatI rANI ane caMdrapadyAtanI aMgAravatI pramukha ATha rANIoe dIkSA lIdhI. e rIte vidhi avidhi upara dRSTAMta *hyuM che. ', 2 A uparathI "avidhithI karavA karatAM na karavuM te sArUM" evA vi rUha pakSanI kalpanA na karavI. kahyu che ke--avidhie karavuM, te karatAM na karavuM e sArUM, e vacana siddhAMta virUddha che. ema siddhAMtanA jANu A cA kahe che. kAraNa ke, na kare te ghaNuM prAyazcitta lAge che, ane kare te thoDuM lAge che, mATe dharmAnuzana haMmezAM karavuMja, paNa te karatAM sarve zaktithI vidhi sAcavavAnI yatanA rAkhavI, ema karavuM eja zrahAvata jIAnuM lakSaNa che. kahyuM che ke--zrahAvata ane zaktimAn purUSa vitrithIja sarva dharmakriyA kare che, ane kadAcit drabyAdika doSa lAge te paNa te vidhithIja karavuM" evA vidhine viSeja pakSapAta rAkhe che, jemane vidhi 164 tr Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvaka dharmakriyA karavAnA yoga maLI Ave che, te purUSo tathA vidhipakSanI ArAdhanA karanArA vidhipakSane bahumAna ApanArA ane vidhipakSane deza na denArA puzmAne paNa dhanya che. Asatrasiddhi chatreAneja vidhithI dhamA nuSThAna karavAne sadAya pariNAma thAya che. tathA abhavya ane dUbhavya hoya tene teA vidhine tyAga ane avidhinI sevA karavAne pariNAma thAya che, khetI, vyApAra, sevA Adi tathA bheAjana, zayana, esavuM Avavu javuM khelavuM ityAdi kriyA paNa dravya, kSetra, kALa pramukha vidhithI karI hAya te phaLavALI thAya che, nahI teA alpa phaLavALI thAya che. - A vAta upara dAkhaleo sabhaLAya che ke koI e mANasAe dravyane arthe dezAMtare jaI eka siddha purUSanI ghaNI sevA karI. jethI siddha puzke "prasanna thai temane addabhuta prabhAvavALA tuMbI kuLanAM bIja ApyAM. tene sarva AmrAya paNa kahyA. te A rIteH--sA vAra kheDelA khetaramAM taDakA na hoya ane ukta vAra nakSatrane yAga hoya, tyAre te bIja vAvavAM. velaDI thAya tyAre keTalAMka bIja laine patra, puSpa, phaLa sahita te velaDI teja khetaramAM khALavI. tenI rAkha eka gayiANA bhAra lai cAsaTha diyAjIA bhAr tAMbAmAM nAMkhI devI. te se| TacanuM suvarNa thAya. evI siddha purUSanI zIkhAmaNu laine te banne jaNA ghera AvyA. temAM eka jAne barAbara vidhi pramANe kriyA karavAthI seA TacanuM seAnuM thayuM bIjAe vidhimAM kAMka kasura karI tethI rUpuM thayuM mATe sarve kAryamAM vidhi sArI peThe jAjIvI, pAtAnI sarva zaktithI te ( vidhi ) sAMcavavI, pUjA Adi puNyakriyA karI rahyA pachI sarva kALavidhinI kAMI AzAtanA thai hAya, te mATe mithyAduSkRta devuM. have pUrvAcAryA aMgapUjAdi traNa pUjAenuM phaLa AvI rIte kahe che:-pahelI aMgapUrjA vizrvanI zAMti karanArI che, bIjI agrapUjA abhyuddha karanArI che, ane trIjI bhAvapUja nirvANunI sAdhaka che. evI rIte traNe pU e nAma pramANe phaLa ApanArI che. ahiM pUrve kahelI agrapUjA tathA aMgapUjA ane caitya karAvavA mATe jinabiMbanI sthApanA karAvavI, tIrthayAtrA karavI tyAdi sarva draSa stava jANavA, kahyuM che ke--jinama MdiranI ane jinabiMbanI pratiSThA, yA 165 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trA, pUjA Adi dharmaSTAna sUtromAM kahelA vidhi mAphaka karavuM. yAtrA Adi A sarva dravyastava che ema jANavuM. kAraNa ke, e bhAvastavanuM kAraNa che paNa je pUjA darareja paripUrNapaNe karI zakAya nahIM, te paNa cekhA dI vagere daIne hamezAM pUjA karavI. jaLane eka biMdu mahA samudramAM nAMkhavAthI te jema akSaya thAya che, tema vItarAgane viSe pUjA arpaNa karIe te akSaya thAya. sarva bhavya che A pUjA rUpa bIjathI A saM. sAra rUpa aTavImAM duHkha na pAmatAM atyaMta udAra bhoga bhogavIne mekSa pAme che. pUjAthI manane zAMti thAya che, mananI zAMtithI zubha dhyAna thAya che, zubha dhyAnathI mukita pAme che, ane mukti pAmavAthI nirAbAdha sukha thAya che. - jinabhakti pAMca prakAranI che. eka phala Adi vastuthI pUjA karavI. bIjI bhagavAnanI AjJA pALavI, trIjI devadravyanuM sArI peThe rakSaNa karavuM, cothI jinamaMdire utsava kara, pAMcamI tIrthayAtrA karavI. dravyastava AgathI ane anAbhogathI evI rIte be prakAranuM che. kahyuM che ke bhagavAnanA guNane jANupurUSa vItarAga upara ghaNo bhAva rAkhI vidhithI tathA ghaNuM AdarathI jinarAjanI uttama prakAre pUjA kare, te Abhaga dravyastava jANa. A Abhoga dravyapUjAthI sakaLa karmanuM nirdezana karI zake evo cAritrano lAbha zIgha thAya che. mATe samyagadaSTi e A pUjAne viSe sArI peThe prata thavuM. pUjana vidhi barAbara na haya, jinabhagavAnanA guNonuM paNa jJAna na hoya, ane mAtra zubha pariNAmathI karelI je pU. jA, te anAbhoga dravyapUjA kahevAya che. e rIte karelI anAbhoga dravyapUjA paNa guNasthAnanuM sthAnaka hevAthI guNakArI che. kAraNa ke, ethI anukrame zubha, zubhatara pariNAma thAya che, ane samyakatvane lAbha thAya che, bhAvikALe kalyANa pAmanArA ghaNuM dhanya jIvone ja " guNa nahIM jAya to paNa pUjAdi viSaye jema arihaMtanA biMbane viSe sUDAnA joDalA ne utpanna thaI," tema prIti utpanna thAya che. bhArema ane bhavAminaMdI cheneja, pUjAdi viSayamAM jema nizcayathI maraNa najIka Ave, tyAre chegI manuSyane pathya vastune viSe iSa utpanna thAya che, tema TheSa upanna thA 16 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya che. mATe tatvajJa purUSa jinabiMbane viSe athavA jinedra praNIta dharmane viSe azubha pariNAmane abhyAsa thavAnI khIthI lezamAtra paNa dveSa varSe che. pArakI jinapUjAne dveSa karavA upara kuMtalA rANInI nIce lakhI kathA che. avanipuramAM jitazatru rAjAnI dhaNI dharmaniSTa evI kuMtalA nAme paTarANI hatI. te bIjAne dharmane viSe pravartAvanArI hatI, mATe tenA vacanathI tenI sarve zeyA dharmaniSTa thai, ane kuMtalA rANIne ghaNuM mAnavA lAgI. eka vakhata sarva rANIe peAta potAnAM jUdAM sArAM agApAMga saDita navAM jinamaMdira taiyAra karAvyAM. tethI kutalA rANInA manamAM dhaNeja matsara utpanna thayA. te peAtAnA maMdiramAMja sArI pUjA, gIta, nATaka vagere karAve, ane bIjI rANIonI pUjA Adi dveSa kare. dhaNI khedanI vAta e che ke, matsara keA dustara che! kahyuM che ke-matsara rUpa sAgaramAM samajI purUSa rUpa vahANu paNu DUbI jAya che. teA pachI paccham sarkhA khIjA jIva DUbI jAya emAM zI navAi? vidhA, vyApAra, kaLAkauzalya, vRddhi, zvahiM. cugu, jAti, khyAti, unnati vageremAM mAsa adekhAi kare te vAta jAdI, paNa dharmamAM e masara kare che! tene dhikkAra thA! dhikkAra thAo ! ! ( zAyA ) saraLa svabhAvanI hovAthI tenu hamezAM kuta lA rANInA pUjA Adi zubha kRtyane anumAdanA ApatI hatI. adekhAithI bhazailI kuMtalA rANI teA daivathI asAdhya rege pIDANI. rAjAe AbharaNu Aphri kiMmatI vastu tenI pAse hatI te lai lIdhI. pachI te (kuMtalA) ghaNI azAtA vedanAthI maraNa pAmI zAyanI pUjAne dveSa karavAthI putrI thai. te pUrvabhavanA abhyAsathI pAtAnA caityanA bAraNAmAM besatI hatI. eka vakhata tyAM kevaLI samavasaraNyA. rANIoe kevaLIne pUchyuM ke, maraNa pAmIne kai gatie gaI ? " kevaLIe yathArtha vAta hatI te kahI. tethI rANIonA manamAM dhaNA vairAgya utpanna thayA. tee hamezAM te putrIne khAvA pIvA ApatI, ane snehathI kahetI ke, " hAhA ! dharmiSTa evI te' kema pheza gaDha dveSa karyo ke, jethI hArI evI avasthA thaI. '' A vacana sAMbhaLI tathA pAtAnuM caitya vagere jo tene ( putrIne ) jAtismarNa jJAna utpanna thayuM. tyAre savega pAmI teNe siddhAdikanI sAkSIe pote karelA dveSa vagere azubha rr " kuMtalA rANI 167 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma AcAM , ane anazana karI maraNa pAmI vaimAnika devatA thaI. adekhAInAM evAM kaDavAM phaLa che mATe heva kare nahI.. A ThekANe sarve bhAvapUjA (jinezvaranI AjJA pALavI) e bhAvastava jANo. jinAjJA svIkAra rUpa, ane parivAra rUpa evI rIte be prakAranI che. temAM zubhakarmanuM sevana karavuM te svIkAra rUpa AjJA jANavI, ane niSiddhane tyAga karavo te parihAra rUpa AjJA jANavI. svIkAra rUpa AjJA karatAM parihAra rU5 AjJA zreSTha che. kAraNa ke, niSiddha evA prANAtipAta pramukha sevana karanAre manuSya game teTaluM zubhakarma kare, te paNa tethI vizeSa guNa thatuM nathI. jema regI mANasanA roganI cikitsA ASadhane svIkAra ane apathyane parivAra e be prakArathI karAya che. rogIne ghaNuM auSadha ApatAM paNa te je pa ( carI) pALe nahI, to tene rAga ma te nathI vaLI kahyuM che ke-roga davA vagara phakta carIthI ja maTe che, paNa carI na pALe te sekaDe davAthI paNa roga maTe nahIM. e rIte jinabhagavAnanI bhakita paNa niSiddha AcaraNa karanArane vizeSa phaLavALI thAya nahIM. jema carI pALanArane davAthI ArAma thAya che, tema svIkAra rUpa ane parivAra rUpa be AjJAne ema thAya to saMpUrNa phaLasiddhi thAya che. zrI hemacaMdrasarIe paNa kahyuM che ke -he vItasaga! tamArI pUjA karavA karatAM tamArI AjJA pALavI bahu lAbhakArI che. kAraNa ke, AjJAnI ArAdhanA karI hoya te zivasukha ane virAdhanA karI hoya te bhavanI vRddhi thAya che. he vItarAga ! tamArI AjJA hamezAM chAMDavA yogya vastunA tyAga rU5 ane AdaravA yogya vastunA Adara rUpa hoya che. Azrava sarvathA chAMDavA yogya che, ane saMvara sarvathA AdaravA yogya che. pUrvAcAe dravyastavanuM ane bhAvastavanuM phaLa kahyuM che. te A rItaH-kavyastavanI utkRSTapaNe ArAdhanA karI hoya te bAramA amyuta devalaka sudhI jAya che, ane bhAvastavanI utkRSTapaNe ArAdhanA karI hoya te aMtarmuhUrtamAM nirvANa pAme che. dravyastava karatAM je paNa kAMIka pakAya chanI uSamardanAdika virAdhanA thAya che, te paNa kUvAne daSTAMte gRhastha jIvane te ( dravyastava ) kare ucita che. kAraNa ke, tethI kartA (dravya 168 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S stavanA karanAra ), draSTA ( vyastavane jonAra), ane zvetA (dravyastathanA sAMbhaLanAra ) e traNene agaNita puNyAnubaMdhi puNyanA lAbha thAya che. kUvAnuM dRSTAMta A rIte che:--eka navA gAmamAM lokoe phUve khAvA mAMDayA, tyAre temane tRSA, thAka, kAdavathI malinatA vagere thayuM; paNu jyAre kUvAmAMthI jaLa nIkaLyuM, tyAre kevaLa temanAMja tRSAdika tathA zarira ane vastra pramukha vastu upara caDhelA malAdika dUra thayA. eTaluMja nahi paNa bIjA sarva leAkAnAM paNa dUra thayAM, sadA kALa sarva prakAre sukha thayuM, tema dravyastavanI vAtamAM paNa jANavuM. AvazyakaniyuktimAM kahyuM che ke--sarva virati . na pAmelA dezaveti jIvAte saMsArane pAtaLA karanAre e dravyastava kUvAne dRSTAMte ucita che. bIje ThekANe paNa kahyuM che .ke--Ara bane vaLagI rahelA. SaTkAya jIvonI virAdhanAthI virati na pAmelA ane tethIja saMsAra aTavImAM paDatA jIvAne dravyastava eja hATuM Alekhana che, je viSNuka vAyu sarakhA caMcaLa, nirvANune aMtarAya karanAra, dhaNA nAnA tAbAmAM rahelA, 15 ane asAra evA dhanathI. sthira mULane ApanArI, nirvANune sAdhanArI, peAtAnI svAdhinatAmAM rahelI; ghaNuM mULa ApanArI ane sArabhUta evI jitezvara bhagavAnanI pUjA karIne nirmaLa puNya upArje che, teja phi vANijya karmamAM ghaNA nipuNa jANavA. zraddAta manuSya "jinamaMdire jaiza ''. ema citavatAM eka upavAsastu, javA mATe uDatAM chatuM, javAnuM nakkI karatAM Amanu mArge jatAM cAra upavAsanuM, jinamadiranA bAhya bhAge jatAM pAMca upavAsanuM, maMdiranI aMdara jatAM padara upavAsanu ane jina pratimAnuM darzana karatAM eka mAsa upavAsanuM phaLa pAme. padmacaratramAM vaLI ema kahyuM che ke--zrahAvata zrAvaka jinamaMdire jaiza ema manamAM ciMtavatAM eka upavAsanuM, uThatAM e upavAsanuM, mArge javA lAgatAM traNa upavAsanuM, jatAM cAra upavAsanuM, thoDA mArga ullaMdhatAM pAMca upavAsanuM, ardhe mArga jatAM paMdara upavAsanuM, jinapratimAnuM darzana karatAM eka mahinAnA upavAsanuM, jinamaMdire praveza karatAM cha mahinAnA upavAsanuM, maMdirane bAraNe jatAM bAra mahinAnA upavAsanuM, pradakSiNA detAM so varSanA upavAsanuM, jinapratimA 169 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nI pUjA karatAM hajAra varSanA upavAsanuM phaLa pAme, ane jinabhagavAnanI stuti karatAM anaMta puNya pAme. pramArjana karatAM se upavAsanuM, vilepana karatAM hajAra upavAsanuM, mALA paherAvatAM lAkha upavAsanuM, ane gIta vAritra pUjA karatAM anaMta upavAsanuM phaLa pAme. pUjA pratidina traNa TaMka karavI. kahyuM che ke prAtaHkALe karelI jinapUjA rAtre karelA pApano nAza kare che, madhyAna samaye karelI pUjA janmathI mAMDIne karelA pApane kSaya kare che, ane saMdhyA samaye karelI pUjA sAta janmamAM karelAM pApa TALe che. jaLapAna, AhAra, auSadha, nidrA, vidyA, dAna khetI e sAta vastu thoDA samaye karI hoya to sAruM phaLa Ape che; tema jinapUjA paNa avasare karI hoya to te paNa sArU phaLa Ape che. trikALa jinapUjana karanAra bhavya jIva samakitane zobhAve, ane zreNika rAjAnI peThe tIrthakara nAmatra karma bAMdhe. je puSpa doSa rahita jinabhagavAnanI trikALa pUjA kare, te trIje athavA sAtama AThame bhave siddhisukha pAme. cesaTha idro parama AdarathI pUjA kare che, to paNa bhagavAna pUjAtA nathI. kAraNa ke, bhagavAnanA guNa anaMta che. he bhagavan! ame tamane netrathI dekhI zakatA nathI, ane sArI pUjAthI paripUrNa ArAdhI zakatA nathI, paraMtu gurUbhakti rAganA vazathI ane ApanI AjJA pALavAne arthe pUjAdikane viSe pravRti karIe chIe. devapUjAdi zubha kRtyamAM prIti, bahumAna ane samyam vidhi vidhAna (sArI peThe sAcavavo). e banene viSe khare kheTA rUpiyAnA daSTAMtathI cabhaMgI jANavI. te viSe kahyuM che ke - kharUM rUpuM ane kharI mudrA e prathama bhAMge jANuM. kharUM rUpuM ane beTI mudrA e bIjo bhAge jaNa. kharI mudrA ane khoTuM rUpuM e trIjo bhAga jANa. khoTuM rUpuM ane khoTI mudrA e cothe bhAMge jANe. e rIte ja devapUjA Adi kAryomAM paNa sAruM bahumAna ane sAre vidhi hoya to prathama bhAMge jANuM. sAruM bahumAna hoya, paNa sAre vidhi na hoya to bIjo bhAMge jANo. sAro vidhi hoya, paNa sAruM bahumAna na hoya te trIjo bhAMge jANavo. ane sAruM bahumAna na hoya ane sAre vidhi paNa na heya te cothe bhAge jANa. bRbhASyamAM kahyuM che ke-A vaMdanAne 170 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSe rUpA sarakhuM, purUSanA cittamAM raheluM bahumAna jANavuM ane saMpUrNa bAgha (bahAra rahelI) kriyA, mudrA samAna jANavI. bahumAna ane bAhya kriyA, e bene vega maLI Ave te kharA rUpiyAnI peThe sArI vaMdanA jANavI. manamAM bahumAna chatAM pramAdathI vaMdanA karanArI vaMdanA bIjA bhAMgAmAM kahelA rUpiyA jevI jANavI. koI vastunA lAbhane mATe saMpUrNa bAhya kriyA sAcavIne paNa vaMdanA karanAranI vaMdanA trIjA bhAMgAmAM kahelA rUpiyA sarakhI jANavI. manamAM bahumAna na hoya ane bAhya kriyA paNa barAbara na hoya to e tatvathI vaMdanA naja samajavI. manamAM bahumAna rAkhanArA purUSe deza kALane anusarIne theDI kiMvA ghaNu vaMdanA vidhithI karavI, e bhAvArtha che. bIjuM A jinamatane viSe dharmanuSThAna cAra prakAranuM kahyuM che. eka prIti anuSThAna, bIjuM bhakti anuSThAna, trIjuM vacana anuSThAna ane cothuM asaMga anuSThAna. bAlAdikanI, jema ratnane viSe prIti hoya che, tema saraLa prakRtivALA jIvane je pUjA vaMdanAdi anuSThAna karatAM manamAM prItirasa utpanna thAya, te prIti anuSThAna jANavuM. zuddha vivekI bhabe jIvane vizeSa bahumAnathI pUjA vaMdanAdi anuSThAna karatAM je prIti rasa utpanna thAya, te te bhakti anuSThAna jANavuM. jemAM purUSa pitAnI mAtAnuM ane strInuM pALaNapaSaNa vagere sarakhuM ja kare che, te paNa mAtAnuM pAlaNAdika bahumAnathI kare che, ane strInuM pAlaNAdika prItithI kare che. tema ahiM prIti anuSThAnamAM ane bhakita anuSThAnamAM paNa bheda jANa. jinezvara bhagavAnanA guNane jANa bhavya jIva sUtramAM kahelA vidhithI je vaMdanA kare, te te vacanAnuSThAna jANavuM. e vacanAnuSThAna cAritravaMta purUvane niyamathI hoya che. phaLanI AzA na rAkhanAro bhavya chava zratanA AlaMbana vagara kevaLa pUrvanA abhyAsanA rasathI ja je anuSThAna kare, te nipuNa purUSoe asaMga anuSThAna jANavuM e jinakalpI pramukhane hoya che. jema kuMbhAranA cakranuM bhramaNa prathama daMDanA saMgathI thAya che, tema vacana anuSThAna AgamathI pravarte che. ane jema daMDa kADhI lIdhA pachI paNa pUrva saMskArathI cakra bhamatuM rahe che, tema AgamanA kevaLa saMskArathI AgamanI apekSA na rAkhatAM asaMga anukazAna thAya che, e rIte ApelA daSTAMtathI 171 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacana anukAnamAM ane asaMga anuSThAnamAM bheda samaje. prathama bAlAdikane lezamAtra, prItithI anuSana saMbhave che, paNa uttarottara nizcayathI adhika bhakti vagere guNanI prApti thAya che, mATe prIti bhakti vagere gu nI prApti thAya che. mATe prIti bhakti Adi cAre prakAranuM anuSThAna prathama bhAMgAmAM kahelA rUpiyA sarakhuM nizcayathI jANavuM. kAraNa ke, pUrvacAe cAre prakAranuM anuSThAna mukitane arthe kahyuM che. bIjA bhAgamAM kahelA rUpiyA sarakhuM dharmanuSThAna paNa sabhya dharmanuSADhanuM kAraNa hovAthI ekAMta dUSita na jANavuM. kAraNa ke, pUrvAcAryo kahe ke, daMbha kepaTAdi rahIta bhavya jIvanI azuddha dharmakriyA paNa zuddha dharmakriyA AdinuM kAraNa thAya che, ane tethI aMdara raheluM nirmaLa samyakatva rUpa ratna bAhyabaLane tyAga kare che. trIjA bhAMgAmAM kahelA rUpiyA sarakhuM dharmAnukAna bhAyAmRSAdi doSa, yukta hovAthI khoTA rUpiyAthI vyavahAra karanAranI peThe mahAna anartha utpanna kare che. e (trIjA bhAMgAmAM kahelA rUpiyA sarakhuM) dharmanuSThAna prAye bhavAbhinaMdI jIvone ajJAnathI, azraddhAthI ane bhAre cipaNathI thAya che. cothA bhAMgAmAM kahelA rUpiyA sarakhuM dhamAnuSThAna te nizca - rAdhanAthI ane virAdhanAthI rahIta che. te abhyAsa vizathI koI vakhata ekAda jIvane zubhane arthe thAya che. jema zrAvakane putra kAMI paNa puNyakarma karyA vinA kevaLa hamezAM jinabiMbane jotAM jotA maraNa pAmyo, ane bhasmane bhave I tyAM pratimAkAra maccenA darzanathI samyakatva pAme. e cothA bhAganuM daSTAMta jANavuM. e rIte devapUjA Adi dharmamAM ekAMtathI prIti ane bahumAna heya tathA vidhipUrvaka kriyA kare te bhavya jIva yogya phaLa pAme. mATe prIti, bahumAna ane vidhi vidhAna ('vidhi mAphaka karavuM.) e traNene viSe sArI peThe yatna karavo. A viSaya upara dharmadatta rAjanuM dRSTAMta nIce ApyuM che - - rUpAnA jinamaMdirathI zebhatA evA rAjapara nagaramAM caMdramAnI peThe zItakara ane kuvalayavikAsI e rAjadhara nAme rAjA hatA. jemanI pAse devAMganAoe potAnI rUpa saMpadA jANe thApaNaja mUkI heyanI ! 4 kamaLane khIkhavanAra; pRthvIne AnaMda pamADanAra. * 172 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evI te rAjAnI prItimatI pramukha pAMcase paraNelI rANIo hatI. eka prItimatI rANI varjIne bAkI sarve rANIo jagatane AnaMdakArI putranA lAbhathI cittamAM saMtoSa pAmI. putra na hovAthI vaMdhyA jevI prItimatI rA manamAM ghaNoja kheda pAmI. paMkitabheda sahana karavo kaThaNa che, ame temAM paNa pramukha mANasane je paktabheda thAya to tenAthI te sahana karAya e ghaNIja kaThaNa vAta che athavA je vastu devanA AdhInamAM rahIM, te vastunI bAbatamAM mukhya, amukhyano vicAra karavAthI zuM lAbha thavAne? ema chatAM manamAM te vAtathI duHkha dhAraNa karanArA mUDha hRdayavALA kona mUDhatAne dhikkAra thAo. devatAone karelI vividha prakAranI mAnatAo paNa jyAre niSphaLa nIvaDI, tyAre te prItimatInuM duHkha ghaNuM vRddhi pA DuM upAya niSphaLa utare, tyAre AzA saphaLa na thAya ema jANavuM. eka samaye eka haMsanuM baccuM gharamAM bALakanI peThe ramatuM hatuM, te teNe hAtha upara lIdhuM. te paNa manamAM bhaya na rAkhatAM haMse manuSya vANIthI te roNIne kahyuM ke "he bhadra! huM ahiM yatheccha chUTathI ramato hato, te mane tuM nipuNa chatAM kema ramADavAnA rasathI pakaDe che ? yatheccha vihAra karanAra chone baMdhanamAM rahevuM niratara maraNa samAna che. te pote vaMdhyApaNuM bhegavatI chatI pAchuM vaLI evuM azubha karma kema kare che ? zubha karmathI dharma thAya che, ane dharmathI pitAnuM vAMchita saphaLa thAya che. pachI pItimatIe manamAM camatkAra ane Dara pAmI haMsane kahyuM ke, "he caturakSitemaNe! tuM mane ema kema kahe che? tane huM. leDI vAramAM mUkI dauM. paNa te pahelAM eka vAta tane pUchuM chuM ke, aneka devatAonI pUjA, vividha prakAranAM dAna Adi ghaNuM zubhakarma huM haMmezAM karuM chuM, te paNa zApa pAmelI strInI peThe mane saMsAramAM sukhakara putra kema nathI thata! putra vinA huM duHkhI chuM, te te zI rIte jANe che, ane manuSyanI vANa zI rIte bole che ?" haMsa bolyo. "mahArI vAtacita pUchavAnuM tane zuM kAraNa che? huM tane lAbhakArI vacana kahuM chuM. dhana, putra, sukha Adi sarve vastunI prApti pUrvabhave karelA karmanI AdhInatAmAM che. Aloke kareluM zu. bhakarma te vacce AvatA aMtarAyone dUra kare che. buddhihIna manuSya je te 173 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devatAnI pUjA kare che, te mithyA che, ane tethI mithyAtva lAge che. eka jinapraNIta dharmaja jIvana AlokamAM tathA parakamAM vAMchita vastuno dAtAra che. jo jinadharmathI vizvanI zAMti vagere na thAya, te te bIjA upAyathI kayAMthI thavAnI che je aMdhakAra sUryathI dUra thaI zake nahIM, te kAMI bIjA prahathI dUra thAya? mATe tuM kupathya sarakhA mithyAtvane cheDI de, ane rUDA paththa samAna ahaMmanI ArAdhanA kara. tethI AlokamAM tathA parakamAM paNa hAra maratha phaLIbhUta thaze." haMsa ATaluM kahI pArAnI peThe jhaTa kayAMya uDI gayo. pachI camatkAra pAmelI prItimatI rANe putranI AzA pAchI utpanna thavAthI hAsyamukhI thaI. cittamAM kAMI pIDA thaI hoya to dharma, gurU Adi vastu upara bahu sthira AsthA rahe che. jIvana e svabhAva hovAthI prImitI rANIe saddagarU pAsethI zrAvaka dharmano aMgIkAra karyo. samyakatva dhAraNa karanArI ane vikrALa jinapUjA karanArI prItimatI rANI anukrame sulasA zrAvikA jevI thaI. haMsanI vANIne e koI heTo camatkArI guNa jANache. haze; eka vakhate rAjadhara rAjAnA cittamAM evI ciMtA utpanna thaI ke, "hajI paTTarANIne eka putra thayo nathI, ane bIjI rANIone to zuM kaDe putra che. emAM rAjyane megya putra koNa haze ?" rAjA evI cIMtAmAM che, eTalAmAM rAtre svamamAM jANe sAkSAtaja henI ! evA keI divya purUSe AvI rAjAne kahyuM. "he rAjanA pitAnA rAjyane yogya putranI tuM phekaTa cIMtA na kara. dunIyAmAM ka9pakSa samAna phaLa dAyaka evA eka jinadharmanIja tuM ArAdhanA kara. tethI A loka paralokamAM hArI ie siddhi thaze. " evuM svapra jevAthI rAjadhara rAjA pavitra thaI harSathI jinapUjA Adi karavAthI jinadharmanI ArAdhanA karavA lAge. evuM svama joyA pachI keNu ALasyamAM rahe ? pachI koI uttama chava haMsa jema sarevaramAM avatare che, temAM prathama arihaMtanI pratimA svamamAM dekhADI prItimatInI kukhamAM avataryo. tethI sarve loka AnaMda pAmyA. garbhanA prabhAvathI te prItimatI rANIne maNiratnamaya jinamaMdira ane jinapratibhA karAvavI tathA tenI pUjA karavI ityAdi dehalo utpanna thaye. phUla phaLane 174 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaratuM thAya temAM zI navAI ? devatAonI kAryasiddhi manamAM ciMtavavAM ja thaI jAya che, rAjAonI kAryasiddhi mukhamAMthI vacana nikaLatAM vAra ja thAya che, dhanavaMta lokonI kAryasiddhi dhanathI tatkALa thAya che, ane bAkI rahelA manuSyanI kAryasiddhi te pite aMga mahenata kare tyAre thAya che. prItimatino dehale duHkhathI pUrNa karAya evuM hatuM, te paNa rAjAe ghaNA harSathI teno saMpUrNa dehale tatkALa pUrNa karyo jema merU parvata upara nI bhUmi pArijAta kalpavRkSane prasave, tema pritimatI rANIe AgaLathI ja zatrune nAza karanAro putra prasabe. te putra anukrame mahimAvaMta tha. - rAjadhara rAjAne putra janma sAMbhaLI ghaNeja harSa thayA. tethI teNe pUrve koI samaye na karelo e moTo te putrane janmotsava vagere te samaye karyo, ane te putranuM zabdArthane anusaratuM dharmadatta evuM nAma rAkhyuM. eka divase navanavA utsava karIne AnaMdathI te putrane jinamaMdire laI jaI arihaMtanI pratimAne namaskAra karAvI bhagavAna AgaLa bheTanuM mAphaka mUkyuM. tyAre ghaNI saMtuSTa thaelI prItimatI rANIe pitAnI sakhIne kahyuM ke, "he sakhI! te catura hase cittamAM camatkAra utpanna kare e ghaNeja upakAra mahArA upara karyo te haMsanA vacana pramANe karavAthI nidhana purUSa jema daivayogathI pitAthI meLavI na zakAya evo nidhi pAme, tema mahArAthI meLavI na zakAya evuM jinadharma rUpa eka rana ane bIjuM A putraratna huM pAmI. pratimati Ama bele che, eTalAmAM mAMdA mANasanI paDe te bALaka ekAeka AvelI mUchathI tatkALa bebhAna thaI gayuM, ane tenI pAchaLa tenI mAtA paNa AkarA duHkhathI mUcha khAI bebhAna thaI. turata parivAranA tathA AsapAsanA lokoe "daSTidoSa athavA koI devatAnI pIDA vagere haze," ema manamAM kalpanA karI ghaNuM khedathI uce svare pikAra karyo ke, "hAya hAya! mAtA ane putra e bannene ekadama A zuM thayuM?" kSaNamAtramAM rAjA, pradhAna pramukha lokoe tyAM AvI che mAtA putrane zItaLa upacAra karyA. tethI thoDI vAramAM ja bALaka ane tene nI pAchaLa tenI mAtA paNa sacetana thai. pUrvakarmano vega ghaNo Azcarya kArI che. te ja samaye sarvatra A vAtanI vadhAmaNI gaI. rAjaputrane utsava 175 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahita lai gayA. te divase rAjaputranI tabiyata sArI rahI. teNe vAravAra dUdhapAna vagere karyuM. paNa bIje dise zarIranI prakRti sArI chatAM arU civALA mANasanI mAphaka te bALa ke dUdha pIdhuM nahIM, ane cauvihAra paccakhANu karanAranI peThe ASadha vagere paNa na lIdhuM. tethI te bALakanA mAtApitA maMtrI, nagaranA leAkeA e sarva ghaNA du:khI thayA; ate zuM karavuM? te kASThanu te sUjhe nahIM. tyAre jANe bALakanA puNyathI kheMcAyalAja hoyanI ! evA eka munirAja madhyAnha samaye AkAzamAMthI utasyA. prathama parama prItithI ALake ane te pachI rAjA Adi leAkeAe munirAjane vaMdanA karI. rAjAe bALake dUdha vagere tyAga karavAnuM kAraNa pUchyuM, tyAre munirAje spaSTa kahyuM ke, " he rAjana ! A bALakane rAgAdikanI athavA bIjI kAMi paNa pIDA nathI, ene tame jinapratimAnAM darzata karAve. eTale e hamaNAM dUdhapAna vagere karaze. munirAjanA vacana pramANe te bALakane jinamaMdire lai jai darzana, namaskAra Adi karAvyuM. tyAre te pUrvanI mAkaiMka dUdha pIvA lAgyA, ane tethI sarva leke Azcarya ane sateSa pAmyA. pharIthI rAjAe munirAjane pUchyuM ke, " A zuM camatkAra ? " munirAje kahyuM. " he rAjana ! tane e vAta enA pUrvabhavathI mADIne kahuMchuM te sAMbhaLa. . huM jemAM nidha purUSa thoDA ane uttama purUSa dhaNA evI purikA nAme nagarImAM dardIna jIva upara yA ane zatru upara krUradRSTi rAkhanAro kRpa nAme rAjA hatA buddhithI bRhaspatinI barAbarI karI zake evA te rAjAne ci. trata nAme maMtrI hatA; ane dravyathI meranI kharAbarI karanArA vasumitra nAme zreSThI te bhatroneA mitra hateA. nAmathIja eka akSare Acho,paNa RddhithI kharAkharInA evA sumitra nAme eka dhanADhaya vaNiputra vasumitrane mitra hateA. Niputra paNa anukrame zreSThInI barAbarIne athavA tenA karatAM adhika caDhatA paNa thAya che. sArA kuLamAM janmyAthI putra sarakhA mAnya evA eka dhanya nAme sumitranA sevaka hatA. te dhanya eka divase nhAvAne arthe nhAvA sArU saravare gayeA. sArAM kamaLa, sArI zeAbhA ane sArUM jaLa dharAvanAsa te sarovaramAM hAthInA baccAnI peOM jaLakrIDA karatAM te dhanyate di kamaLa sarakhuM ghaNuM sugadhI hajAra pAMkhaDIvALuM kamaLa maLyuM. pachI te 176 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya sarAvaramAMthI bahAra nIkaLI ghaNA harSathI cAlatA thayA. anukrame mArge jatAM phUla utArIne jatI mAlInI cAra kanyAe tene maLI. pUrvA ghaNA paricaya hAvAthI te kanyAoe kamaLanA guru jANI dhanyane kahyuM ke, " he bhadra! bhadrazAla vanamAMnA vRkSanuM putra jema ahiM durlabha che, tema A kamaLa paNa durlabha che. A uttama vastu uttama purUSaneja mATe che, mATe ene upayega jevA tevA pAtrane viSe karIza nahI. ' dhanye kahyuM. kamaLanA uttama purUSane viSeja mukuTa samAna upayAga karIza. " < A - pachI dhanya vicAra karyo ke, "sumitraja sarve sajjatAmAM zreSTa che, ane tethIja te mhAre pUjya che," jenI AjIvikA je mANusathI cAlatI hAya, tene te mANasa karatAM bIjo kANu vadhu sArA lAge ? haze, bhoLA svabhASanA dhanye . ema vicArI jema koi devatAne bheTachuM ApavuM hAya, tema sumitranI pAse jai vinayathI namaskAra karI ane yathArtha vAta hatI te kahI, peluM kamaLa bheTa karyuM. tyAre sumitre kahyuM ke, mhArA zeTha vasumitra sarve lokomAM uttama DAvAthI temaneja A uttama vastu vAparavA yogya che. temanA mhArA upara eTalA badhA upakAra che ke, huM ahoniza temanuM dAsapaNuM karUM tepaNu temanA rUmAMthI huM mukta na thauM." sumitre ema kahyAthI dhanye te kamaLa vasumitrane bheTa ApyuM. tyAre vasumitra paNa kahyuM ke lAkamAM mhArAM sarva kArye saphaLa karanArA eka citramatI matrIja sarvemAM uttama che. '' vasumitranAM evAM vacanathI dhanye te kamaLa citramati maMtrIne najarANA tarIke ApyuM. tyAre citramatie paNa kahyuM ke, mhArA karatAM zreSTha kRpa rAjA che. kAraNu te pRthvIne ane prajAnA adhipati hAvAthI tenI dRSTinA prabhAva paNa daiva gatinI pere ghaNA adbhuta che. tenI kruSTi je kAinI upara paDe te dhaNA mAtabara hoya tepaNu kumALa jevA thaI jAya, ane tenI kRpAdRSTi jenI upara paDe te kaMgALa hoya te paNa mAtabara thAya. " citramatinAM evAM nacanathI dhanye te kamaLa kRpa rAjAne ApyuM. kRpa rAjA paNa jinezvara bhagavAnanI ane sadgurUnI sevA karavAmAM tatpara hatA, tethI teNe kahyuM ke, "jenA caraNakamaLane viSe mhArA jevA rAjAe bhramaranI peThe tallIna rahe che, teja sadgurU sarvemAM zreSTha che, pazu 177 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temane vega svAti nakSatranA jaLanI peThe svalpa maLe." | kupa rAjA ema kahe che, eTalAmAM sarva lokone Azcarya pamADanAra keI. cAraNa muni devatAnI peThe tyAM AkAzamAMthI utaryA. ghaNI AzcaryanI vAta che ke, AzA rUpa velaDI kevI rIte saphaLa thAya che ! kRpa rAjA Adi leka munirAjane bahumAnapUrvaka Asana daI, vaMdanA Adi karI pita pitAne ucita sthAnake beThA. pachI dhanya vinayathI te kamaLanuM munirAja AgaLa bhaTaNuM mUkayuM. tyAre cAraNa munie kahyuM ke, "jo tAratamyatAthI koI paNa manuSyane viSe utkRSTapaNuM AvatuM hoya te tene cheDe arihaMtane viSeja Avavo yogya che. kAraNa ke, arihaMta traNe lokamAM pUjya che. mATe traNa jagatamAM uttama evA arihaMtaneja A kamaLa dhAraNa karavuM ucita che. Aloka ane paraloke vAMchita vastu ApanArI te arihaMtanI pUjA eka navI utpanna thaelI kAmadhenu samAna che. " bhadraka svabhAvane dhanya, cAraNa muninA vacanathI harSa pAmyo, ane pavitra thaI jinamaMdire jaI teNe te kamaLa bhAvathI bhagavAnane mastake chatranI mAphaka caDhAvyuM. te kamaLathI bhagavAnanuM mastaka jema mukuTa paheravAthI zobhe, tema zobhavA lAgyuM. tethI dhanyanA manamAM ghaNo ja AnaMda utpanna thayuM. pachI te dhanya svastha mana karI kSaNa mAtra zubha bhAvanA bhAvavA lAgyA. eTalAmAM te mALInI cAre kanyAo tyAM phUla vecavA AvI. tyAre dhanya arihaMtrane mastake mUkeluM te kamaLa temanA jovAmAM AvyuM. te zubha karmane anumodanA daI te cAre kanyAoe jANe saMpattinuM bIjaja henI ! evuM eka eka utkRSTa kUla bhagavAnanI pratimA upara samakALe caDhAvyuM. ThIka che, zubha athavA azubha karma karavuM, bhaNavuM, gaNavuM, devuM, levuM, kedane mAna ApavuM, zarIra saMbaMdhI athavA ghara saMbadhI kAMI kArya karavuM, ityAdi kRtyane viSe bhavya jIvanI pravRtti prathama bhagavAnanuM darzana karIne ja thAya che. pachI pitAnA jIvane dhanya mAnato dhanya ane te cAra kanyAo piotapotAne ghera gayAM. te divasathI mAMDI dhanya bhagavAnane banatAM sudhI dararoja vaMdanA karavA Ave, ane evI bhAvanA bhAve ke, "rAMka jAnavaranI peThe ahorAtra parataMtratAmAM rahevAthI dararoja jenAthI bhagavAnane vAMdavA 178 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne niyama paNa levAto nathI, eTale huM tene dhikkAra thAo." haze, kRpa rAjA, citramati maMtrI, vasumitra zreNI ane sumitra vaNikaputra e cAre jaNAe cAraNa muninA upadezathI zrAvakadharma Adaryo, ane anukrame teo saMdharma devaloke gayA. dhanya paNa arihaMta upara bhakti rAkhavAthI sIdhama devale ke mahardika devatA thayo; ane te cAre mALInI kanyAo tene (dhanyanA) mitradevatA thaI. kupa rAjAne jIva devalokathI evI jema svargamAM devatA eno rAjA IMdra che, tema vaitAdrazya parvata upara AvelA gaganavallabha nagaramAM te citragati nAme vidhAdharano rAjA thayo. maMtrIno jIva devalokathI evIne citragati vidyAdharane putra thayo. tenI upara mAtA pitA ghaNI ja prIti karavA lAgyA. bApathI vadhAre tejasvI evA te putranuM vicitragati nAma rAkhyuM. vicitragatie vana avasthAmAM AvI eka vakhate rAjyanA ghaNuM lebhathI pitAnA bApane mArI nAMkhavA mATe majabUta ane gupta vicAra karyo. temAMdha thaI pitAnuM aniSTa karavA dhAranAra evA kuputrane dhikkAra thAo! sArA devagathI gotradevIe te sarva gupta vicAra citraga tine kahyuM. ekAeka ghaNe bhaya AvavAthI citragati teja samaye ujvala vairAgya pAme, ane vicAra karavA lAgyo ke, "hAya hAya! have huM zuM karuM ? kone zaraNa jAuM? kone zuM kahuM ? pUrvabhave puNya upAryuM nahIM, tethI pitAnA ja putrathI mhArA bhAgyamAM pazunI mAphaka maraNa ane mAThI gati pAmavAno prasaMga Avyo, to hajI paNa huM cetI jauM." ema ciMtavI mananA adhyavasAya nirmaLa thavAthI teNe teja vakhata paMcamuSTi loca karyo. devatAoe AvI sAdhuno veva Ave. tyAre uttama buddhivALA te citragatie paMca mahAvrata Adaryo. pachI pazcAtApa pAmelA vicitragatie citragatine khamAvyA ane pharIthI rAjya upara besavA ghaNI vinaMti karI. citragatie cAritra levAnI vAta jevI rIte banI, te sarva kahI pavananI peThe apratibaMdha vihAra karyo. sAdhunA kalpane anusarI vihAra karatAM ane duHkhathI AcarAya evI tapasyA AcaratAM te citragati munirAjane avavijJAna ane tenI pachavADe tenI padhathIja ke zuM! mana:paryava jJAna paNa utpanna thayuM. 178 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( citragati muni rAjA pratye kahe che ke,) te huM jJAnathI lAbha thAya ema jANIne tamAre meha dUra karavA mATe ahiM Avyo. have bAkI samagra saMbaMdha kahuM chuM. vasumitrano jIva devakathI cyavIne tuM rAjA thaye, ane sumitrane jIva cavIne hArI prItimatI nAme rANa thayo. e rIte tamArI bannenI prIti pUrvabhavathI daDha thaelI che. pitAnuM utkRSTa zrAvakapaNe jaNAvavAne arthe koI koI vakhata sumitre kapaTa karyuM, tethI te strI paNuM pAme. ghaNI khedanI vAta che ke, samaju manube paNa pitAnuM hita ane ahita jANavAmAM mukAI jAya che. "mahArA karatAM pahelAM dvArA nhAnA bhAIne putra na thAo." ema ciMtavyuM, tethI A bhavamAM ghaNA vakhata pachI putra thayo, eka vAra koInuM beTuM dhAryuM hoya paNa te pitAnuM ghaNuM ja AkarU phaLa ApyA vagara rahe nahIM. dhanyanA jIve devatA nA bhavamAM eka divase suvidhi jinezvarane pUchyuM ke, "huM ahiMthI - vIne kyAM utpanna thaIza?" tyAre te bhagavAne tamArA bannenA putra thavAnI vAta dhanyanA jIvane kahI. pachI dhanyanA jIve vicAra karyo ke, "mAtA pitA dharma pAmyA na hoya, te putrane dharmanI sAmagrI kyAMthI maLe? mULa kUvAmAM je pANI hoya, taja pAsenA havADAmAM sahajathI maLI Ave." ema vicArI pitAne bedhibIjano lAbha thavA mATe haMsanuM rUpa dhAraNa karI rANIne prastAvane ucita vacanathI ane tene svama dekhADIne bodha karyo. e rIte bhavya che devatAnA bhavamAM chatAM paNa parabhave badhilAbha thavAne arthe udyama kare che. bIjA keTalAeka loke manuSya bhavamAM chatAM paNa pUrve pAmelA ciMtAmaNiratna samAna bodhiratnane (samyakatvane) beI bese che. te samyakatvadhArI devatA (dhanya jIva) svargathI ane tamAro bane jaNano putra thayo. have enI mAtAne sArAM svama AvyAM ane sArA * dehalA utpanna thayA, tenuM kAraNa e ja che ke, jema zarIra pachavADe chAyA, patinI pachavADe pativratA strI, caMdranI pachavADe caMdrikA, sUryanI pachavADe teno prakAza, ane meghanI pachavADe vIjaLI jAya che, tema enI pachavADe pUrvabhavathI jinabhakti AvelI che. tethI dehalA ane svamAM sArAM AvyAM. gaI kAle ene jinamaMdire laI gayA, tyAre pharI pharIne jinapratimAne 180 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevAthI tathA haMsanA AgamananI vAta sAMbhaLavAthI ene mUrchA AvI. ane tatkALa jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. tethI pUrvabhavanuM sarva kRtya enI yAdamAM AvyuM. tyAre eNe pitAnA manathI ja e niyama lIdhe ke, "jinezvara bhagavAnanuM darzana ane vaMdanA karyA vinA mahAre yAvajIva sudhI mukhamAM kAMI paNa nAMkhavuM na kalpe," niyama rahita dharma karatAM niyama sahita dharmanuM anaMtagaNuM adhika phaLa che. kahyuM che ke-niyama sahita ane niyama rahita e be prakArano dharma che. temAM pahele dharma De upAryo hoya, to paNa nizcayathI bIjA karatAM anaMtagaNuM phaLa Ape che. ane bIje dharma ghaNo upAryo hoya, te paNa pramANavALuM ane anizcita phaLa Ape che. je kAMI paNa TharAva karyA vagara koIne ghaNA kALa sudhI ane ghaNuM ja dravya dharyuM hoya, to tethI kiMcitamAtra paNa vyAja utpanna na thAya. ane je dhIratI vakhate TharAva karyo hoya te dhIrelA dravyanI pratidina vRddhi thatI jAya che. ema dharmanA viSayamAM paNa niyama karavAthI vizeSa phaLavRddhi jANavI. tatvane jANa purUSa hoya, te paNa aviratino udaya heya zreNika rAjAnI peThe tenAthI niyama levAtuM nathI, ane aviratino udaya na hoya te levAya che. te paNa kaThaNa vakhata AvatAM daDhatA rAkhI niyamane bhaMga na karavo, e vAta to Asanasiddhi jIvathI ja banI zake che. e dharmadatta pUrvabhavathI AvelI dhamaicithI ane bhaktithI pitAnI eka mahinAnI ummare gaI kAle niyama grahaNa karyo. gaI kAle jinadarzana ane jinavaMdanA karyA hatAM, mATe eNe dUdha vagere pIdhuM. Aje sudhA tRSAthI pIDAya te paNa darzana ane vadanAne yoga na maLavAthI eNe mana daDha rAkhI dUdha na pIdhuM. amArA vacanathI eno abhigraha pUrNa thayuM, tyAre eNe dUdhapAna vagere karyuM. pUvibhave je zubha athavA azubha karma karyuM hoya, athavA karavA dhAryuM hoya, te sarva parabhave pUrvabhavanI peThe maLI Ave che. e mahimAvaMta purUSane pUrvabhave karelI jinezvara bhagavAnanI aprakaTa bhaktithI paNa cittane camakAra utpanna karanArI paripUrNa samRddhi maLaze. mALInI cAre kanyAonA jIva svargathI avIne jUdA jUdA moTA rAjakuLamAM avatarI enI rA 181 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ,, NI thaze. sAthe sukRta karanArAone yAga paNa sAtheja rahe che. munirAjanI evI vANI sAMbhaLI tathA bALakanA niyamanI vAta pra tyakSa joi rAjA Adi leAkeA niyama sahita dharmane svIkAra karavAmAM agre. sara thayA. " putrane pratiSedha karavAne arthe vihAra karU chuM. " ema kahI te munirAja garUDanI peThe vaitADhaya parvate uDI gayA. jagatane AzcaryakArI potAnI rUpa su'pattithI kAmadevane paNa lAvanAra evA jAtismaraNa pAmelA dharmadatta, grahaNa karelA niyamate munirAjanI peThe pALatA divasa jatAM vRddhi pAmavA lAgyo. tenA sarvotkRSTa zarIranI vRddhi thatI DAvAthI tenA rUpa, lAvaNya pramukha lokeAttara sadguNu jANu mAMheA mAMhe spardhAthIja ke zuM ! pratidina vadhavA lAgyA. te dharmadattanA sadgune dharma karavAthI vizeSa zAbhA AvI. kAraNa ke, eNe traNa varSanI ummareja H jinezvara bhagavAnanI pUjA karyA vagara jamavuM nahI. '' eve! abhigraha lIdhe!. nipuN dharmadattane lakhavuM, bhaNavuM Adi khaDAtera kaLAo jANe pUrve lakhelI bhaNelIja hAyanI ! tema sahajamAtra lIlAthIja zIda AvI gapta. puNyane mahimA dha NA camatkArI che! pachI dharmadatte " puNyAnubaMdhI puNyathI parabhave paNa puNyanI prApti sukhe thAya che." ema vicArI sadgurU pAsethI pote sArA zrAvakadharmaneA svIkAra karyA. 66 k 86 dharmakRtya vidhi vinA saphaLa thatuM nathI." ema vicArI teNe trikALa devapUjA vagere zubha kRtya zrAvakanI sAmAcArIne anusarI karavA mAMDayuM. hamezAM dharma upara utkRSTa bhAva rAkhanArA te dharmadatta, anukrame madhyama vaya pAmyA. tyAre jADI zelaDInI peThe tenAmAM leAkAttara mIThAza AvI. eka divase kAi paradezI purUSe dharmadattane arthe IMdranA azva sarakhA lakSaNuvALA eka azvanuM rAjAne bheTaNuM karyuM. nyAye dharmadatta peAtAnI mAphaka * te azva paNa svargamAM durlabha che' ema jANI yeAgya vastune yAga karavAnI IcchAthI teja samaye pitAnI AjJA laine te azva upara caDhayA, samaju mAsane paNa meha vaza karI le che, e dhaNI khedanI vAta che ! haze dharmadatta upara caDhatAM vAraja peAtAneA alaukika vega AkAzamAM paNa dekhADavAne theMja ke zuM ! athavA IMdranA azvane maLavAnI utsukatAthIja ke zuM ! 181 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te azva ekadama AkAzamAM uDI gaye. gheDI vAramAM dekhAtuM hatuM, te kSaNamAtramAM adazya thayo, ane hajAro jana ullaMdhI te dharmadAne ghaNI vikaTa aTavImAM mUkI kyAMya cAlyo gayo. sarpanA kRtkArathI, vAnarAnA. bUTakArathI, rAaranA dhutkArathI, dIpaDAnA cIkArathI, camarI gAyanA mAMkArathI, rejhanA trATTakArathI ane kharAba ziyALiyAnA pheraphArathI ghaNuM ja bhayaMkara evI te aTavImAM paNa svabhAvathI ja bhaya rahita evA dharmadatta lezamAtra paNa bhaya manamAM rAkhyo nahIM. e to kharU che ke sArA purUSa vipattInA vakhate ghaNI ja dhIraja rAkhe che, ane sukha Ave tyAre garva bilakula karatA nathI. hAthInI peThe aTavImAM yatheka pharanAre dharmadatta te zunya aTavImAM paNa mana zanya na rAkhatAM jema pitAnA rAjamaMdiranA udhAnamAM raheto hoya, tema tyAM svasthapaNe rahyA. paraMtu jinapratimAnuM pUjana karavAno pega na maLavAthI ja mAtra duHkhI thaze. te paNa samatA rAkhI te divase phaLa Adi vastu paNa teNe na khAtAM pApane khapAvanAra nirjala avikAro upavAsa karyo. zItaLa jaLa ane jAta jAtanAM phaLa ghaNuM hovA chatAM paNa sudhA tRpAthI atizaya pIDAyelA dharmadatane e rIte traNa upavAsa thayA. pitAnA AdarelA niyama sahita dharmane viSe e kevI AzcaryakArI dRDhatA che! lU lAgavAthI atizaya karamAI gaelI phUlanI mALAnI peThe dharmadattanuM sarva zarIra karamAI gayuM hatuM, te paNa dharmane viSe daTatA hovAthI tenuM mana ghaNuM ja prasanna jaNAtuM hatuM. AvAmAM eka deva prakaTa thaI tene kahevA lAgyo. "are saMpurUSa! bahu sAruM! bahu sAruM ! keIthI sadhAya nahIM evuM kArya te sAdhyuM. A te kevuM bairya! pitAnA jIvitanI apekSA na rAkhamAM AdarelA niyamane viSeja hArI dRDhatA nirUpama che. te hArI prakaTa prazaMsA karI te gya che. te vAta mahArAthI khamAI nahi, tethI meM ahiM aTavImAM lAvIne hArI dharma maryAdAnI parIkSA karI. he sujANu! hArI dayatAthI huM prasanna thaye chuM, mATe mukhamAMthI eka vacana kADhIne tyAre je ISTa mAgavuM hoya te bhAga." devatAnuM evuM vacana sAMbhaLI dharmadare vicAra karIne kahyuM ke, "he deva ! huM jyAre tane yAda karuM, tyAre tuM pAcho AvI je huM kahuM te hAruM kArya karaje." 183 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 pachI te deva. e dharmadata adbhuta bhAgyane nidhi khareA. kAraNa ke, eNe mate e rIte tadana vaza karI lIdheA. " ema kahetA dharmadattanuM vacana svIkArI teja vakhate tyAMthI te jatA rahyA. pachI " dharmadatta, mate have mhArA rAjabhuvananI prApti vagere zI rIte thaze ? " evA vicAramAM che eTa lAmAM teNe pAtAne peAtAnA mahelamAM joyA. tyAre dharmatte vicAryuM ke, hamaNAM meM devatAnuM smaraNu nahIM karyuM hatu, te paNa teNe potAnI zaktithI mane mhAre sthAnake lAvI mUkayA. athavA prasanna thaelA devatAne eTaluM kArya karavuM emAM zuM kahyu che? ' have dharmadatta rAjaputre peAtAnA meLApathI mA bApane, bIjA sagA vahAlAne tathA potAnA cAkarIne A naH pamADayA. puNyA mahimA adbhuta che. pachI rAjaputre pAraNAne arthe dhaNI utsukatA na rAkhatAM jinapratimAnI pUjA te divase paNa vidhisara karI, ane te pachI pAraNu karyuM. dharmaniSTa purUSonA AcAra varNA AzcaryakArI hAya che. .. have te cAre kanyAonA jIva pUrva, pazcima, dakSiNa ane uttara e cAre dizAomAM AvelA dezanA cAra rAAenI sarvene ghaNI mAnya evI dha aa putra upara anukrame putrIo thai. temAM pahelInuM nAma dharmarati, bIjI nuM dharmamati, trIjInuM dharmazrI ane ceAthInuM dhAnaNI. A nAma pramANe temanAmAM guNa paNa hatA. te cAre kanyAe vakhata jatAM tarUNyu avasthAmAM AvI tyAre jANe lakSmIdevIyeja potAnA cAra rUpa banAvyAM hAyanI ! e vI rIte teo dekhAvA lAgI. eka vise te kanyAe aneka sukRtakArI utsavanuM sthAnaka evA jinamaMmiAM AvI ane arihaMtanI pratimA jene jAtismaraNu jJAna pAmI. tethI " jinapratimAnI pUjA karyA vagara amAre bhojana karavuM na ka2e " evA niyama lai haMmezAM jinabhakti karatI rahI. vaLI te cAre kanyAe eka dila thai evA niyama karyo ke, ApaNA pUrva bhavane milApi dhanane mitra jyAre maLe tyAre teneja A paNe varIzuM. ane khIjA kAne varIza nahI te jANI pUrve dezanA rAjAe potAnI putrI dharmaratine arthe mhoTA svayaMvara maMDapa karAvyA, ane temAM tamAma rAjAone teDAvyA. putra sahita rAjadhara rAjAne AmaMtraNa "6 184 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ,, AvyuM hatuM, te paNa dharmadatta tyAM gayA nahIM. kAraNa ke, teNe vicAryuM ke, " jyAM phaLa prApti thAya ke nahIM? tene nizcaya nathI evA kAryamAM kANu samajju mANasa doDatA jAya ? " eTalAmAM vicitragati nAmA vidhAdharane rAjA cAritravata thaelA peAtAnA pitAnA upadezathI paMca mahAvrata AdaravA taiyAra thayA. tene eka putrI hatI. mATe teNe prakruti vidhAne pUchyuM ke, " mhArI putrIne paraNI mhArUM rAjya calAvavA yogya kANa purUSa che ?' pravrutie kahyuM. " tu hArI putro ane rAjya supAtra evA dharmadatta kumArane Apaje. " vidhAnAM evA vacanathI vicitragati ghaNA harSa pAmyA, ane dharmadattane kheAlAvavAne arthe rAjapura nagare AvyA. tyAM dharmadattanA mukhathI dharmarati kanyAnA svayaMvaranA samAsAra jANI, te vicitragati dharmadattane sAthe lai devatAnI peThe adRzya thai tukathI dharmaratinA svayaMvaramaDape AvyeA. adazya rahelA te banne jaNAe AzcaryakArI te svayaMvaramaDapamAM jeyuM te kanyAe aMgIkAra na krUravAthI jhAMkhA paDI gayelA ane jANe lUTAi gayA haiAyanI ! evA nisTeja thaelA sarva rAAe jovAmAM AvyA. sarva loko have zuM thaze ?" ema manamAM AkuLa vyAkuLa thai gayA. eTalAmAM vicitragatie aNu sahita sUrya jema prAta:kALe prakaTa thAya che, tema pote ane dharmatta tyAM zIghra prakaTa thayA. dharmarati rAjakanyA dharmadattane jotAM vAraja satAya pAmI, ane jema rAhiNI vasudevane varI, tema teNe dharmadattane varamALa ApI pUrvabhavanA prema athavA dveSa e banne pAta potAne ucita evAM kRtyAne viSe chatrane preraNA kare che. bAkI traNe dizAonA rAjAe tyAM AvyA hatA, temaNe vidyAdharanI sahAyathI potAnI traNe putrIone vimAnamAM esArI tyAM teDAvI, ane dhaNA harSathI teja samaye dharmadattane ApI. pachI dharmadatte, vidhAdhare karelA divya utsavamAM te cAre kanyAonuM pANigrahaNa karyuM. te pachI vicitragati vidhAdhara dharmadattane tathA sarve rAjAone vaitADhaya parvate laI gayA. tyAM vividha prakAranA utsava karI teNe potAnI putrI, ane rAjya dharmadattane arpaNa karyuM. tathA teja samaye vidhAdhare ApelI eka hajAra vidyAe dharmadattane siddha thaI. e rIte vicitragati pramukha r 185 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyAdhare e ApelI pAMcase kanyAnuM vaitADhaya parvata upara pAEigrahaNa karI dharmadatta anukrame pe!tAne nagare ANye. ane tyAM pazu rAjAnI pAMcase kanyAe paraNyA. te pachI rAjadhar rAjAe AzcaryakArI dhA utsava kurIte jema velaDI sArA kSetramAM vAvI, tema peAtAnI samagra rAjyasaMpadA potAnA sadguNI putra dharmadattane mAthe vRddhine arthe sapI; ane citragati sadgurUnI pAse peAtAnI paTTarANI prItimatInI sAthe dIkSA lIdhI. petAne suputra rAjya calAvavA yogya thayA pachI kANu pAtAnA AtmAnuM hita na kare ? vicitragatie paNa dharmadattane pUchIne dIkSA lIdhI. anukrame citra gati, vicitragati, rAjadhara rAjA ane prItimatI rANI e cAre mekSe gayAM. dharmadatte rAjyanI lagAma hAthamAM lIdhA pachI hajAre rAjAne sa hajamAM jItI lIdhA, ane te dasa hajAra ratha, dasa hajAra hAthI, ekalAkha gheADA ane eka kroDa pAyadala eTalA sainyanA sAhabIvALe thayeA. dhaNA prakAranI vidhAnA maDha dharanArA hajAro vidyAdharAnA rAjAe dharmadattanA tAme thayA e rIte ghaNA kALa sUdhI IMdranI peThe teNe dhaNuM rAjya bhogavyuM. smaraNa karanAMja AvanAre je pUrve prasanna thaela devatA tenA sahAyyathI dharmadatte potAnA dezane devakurUkSetranI peThe mAri, durbhikSa vagerenuM jemAM nAma paNa na jaNAya evA kayo. pUrve bhagavAnanI sahastradaLa kamaLathI pUjA karI, tethI eTalI saMpadA pAmyA' te paNa yathAvidhi trikALa pUjA karvAmAM te ghaNeAja tatpara rahetA hatA. " peAtAnA upara upakAra karanAra poSaNa avazya karavuM joie" ema vicArI te dharmadatte navAnavA caityamAM pratimA esArI tathA tIrthayAtrA' snAtramahotsava Adi zubha kRtya karIne petAnI upara upakAra karanArI jinabhaktinuM dhaNuMja pogu karyuM. te dharmadattanA rAjyamAM aDhAre varNa " jevA rAjA tevI prajA evI kahevata pramANe dhaNA kharA jainadharmI thayA. te jainadharmathIja Abhave tathA parabhave udaya thAya che. te dharmadatte avasara upara putrane rAjya ApI pAte rANInI sAthe dIkSA lIdhI, ane mananI ekAgratAthI tathA arihaMta upara dRDha bhaktithI tIrthaMkara nAgAtra karma bAMdhyuM. ahiM be lAkha pUrvanuM AyuSya bhogavIne te sahasrAra devaloke devatA thayA. tathA te cAre rANI " ,, 186 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o jinabhaktithI gaNadhara karma bAMdhIne teja devaloke gaI. pachI dharmadatane jIva cAre rANIonA jIvanI sAthe svargathI avyo. dharmadattano jIva mahAvideha kSetramAM tIrthaMkara thaze. ane tyAre rANIonA jIva tenA gaNadhara thayA. dharmadattane jIva tIrthakara nAmagotra vedIne anukrame gaNadhara sahita mukitae gaye. A dharmadatta ane cAre rANIono roga ke AzcaryakArI che? samaju chavoe A rIte jinabhaktinuM ezvarya jANI dharmadata rAjAnI peThe jinabhakti tathA bIjAM zubha kRtya karavAne arthe ha. mezAM tatpara rahevuM. A rIte vidhipUrvaka jinapUjA karavAthI uttama phaLa maLe prApta thAya che ane te upara A dharmadA rAjAnI kathA che. mULagAthAmAM "vika ciMtA" eTale "ucita ciMtA karavAne tapara" ema kahyuM che. mATe ucita ciMtA te zuM ? te kahe che. jinamaMdiramAM saphAI rAkhavI; jinamaMdira athavA tene bhAga paDI jato hoya te turata durasta karAvaze; pUjAnAM upagaraNa khUTatAM hoya te pUrAM pADavAM; bhagavAnanI tathA parivAranI pratimAo nirmaLa rAkhavI, utkRSTI pUjA tathA dIpAdikanI utkRSTa zobhA karavI, corAzI AzAtanAo TALavI, cokhA, phaLa, naivedya AdinI siddhatA karI, caMdana, kezara, dhapa, dI, tela eTalI vastune saMgraha kare, derAsaranA paisAno nAza thato hoya to AgaLa kahe vAze te dRSTAMta mAphaka tenI rakSA kavI, be cAra sArA zrAvaka sAkSI rAkhAne devadravyanI ugharANI karavI, ugharANImAM AveluM dravya sAre ThekANe yatanAthI rAkhavuM, devadravyanA jame kharcanuM nAmuM cekhuM rAkhavuM. pote devadravyanI vRddhi karavI tathA bIjA pAse karAvavI, maMdiramAM kAma karanAra lokone pagAra Apavo, tathA te loko barAbara kAma kare che ke nahIM ? te tapAsavA mATe temanI upara dekharekha rAkhavI, vagere aneka prakAranI ucita ciMtA jANavI. dravyathI athavA cAkara vagerethI banI zake evAM maMdiranAM kArya dravyavAna zrAvakathI vagara prayAsa thAya ema che. tathA pitAnI aMga mahenatathI athavA potAnA kuTuMbanA mANasethI banI zake evAM kAma hoya te nirdhana mANasathI vagara dravya thAya ema che. mATe jenI je karavAnI jevI zakti hoya, teNe te kAryamAM tevI ucita ciMtA karavI. 187 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je ucita ciMtA thoDA samayamAM thAya evI hAya, te bIjI tisiddI karatAM pahelAMja karavI. pachI pazu jevA cAga hAya, te pramANe karavI. jema upara maMdiranI ucita ciMtA kahI, temaja dharmazALA, gurU, nAna AdinI paNa ucita ciMtA potAnI sarva zaktithI karavI. kAraNa ke deva, gurU pramukhanI ciMtA karanAra zrAvaka vagara bIjo kAi nathI. jema eka gAyanA ghaNA mAlIka brAhmaNA tene dohatA, paNa tene dhAsa pANI nIratA nahI. evI rIte deva, gurU AdinI upekSA athavA temanA kAmamAM DhIla na karavI. kAraNa ke, tema kare tA samyakatvane paNa vakhate vinAza thaI jAya. AzAtanA vagere thatAM jo potAne ghaNuM du:kha na thAya te te kevI arikruta pramukhanI bhakti ? laiAkikamAM paNa saMbhaLAya che ke, mahAdevanI AMkha ukhaDI gaelI joI ghaNA du:khI thaelA bille peAtAnI AMkha mahAdevane arpaNu karI. mATe hamezAM deva, gurU AdinAM kAma potAnA kAma karatAM paNa ghaNA AdarathI karavAM. ame ema kIe chIe ke--sarve saMsArI jIvonI deha, dravya ane kuTuMba upara jevI prIti hAya che, tevIja prIti mekSa bilApI jIvAnI jinapratimA, jinamata ane saMdha upara hoya che. deva, gurU ane jJAna AdinI AzAtanA jadhanya, madhyama ane utkRSTa bhedathI traNa prakAranI che. temAM pustaka, pATalI, Tipa, japamALA Adine thUMka lagADavuM, ochA athavA vadhAre akSara khelavA, jJAne pakaraNa pAse chatAM vAyusacAra karavA, kSAdika jadhanya AzAtanA jAvI. bhaNavAnA kALa na heAya tyAre bhavuM, yeAganAM upadhAna taSsyA vagara sUtranuM adhya yama karavuM, bhrAMtithI arthanA anartha kraravA, pramAdathI pustaka Adi vastune paga vagere lagADavA, pustaka adi bhUni upara nAMkhI devuM, nAnApagaraNu pAse chatAM AhAra athavA laghunIti karavI, ityAdika madhyama AzAtanA jANuvI. pATalI vagere uparanA akSara cUkathI dhasIne bhUMsI nAMkhavA, nAnApagaraNu upara besavuM, sUi rahevuM vagere, jJAnApagaraNa pAse chatAM vaDInIti vagere karavuM, nAnanI athavA nAnInI niMdA, duzmanAi, nukazAna vagere karavuM, tathA utsUtra bhASaNa karavuM, e utkRSTa AzAtanA jAvI. jinapratimAnI traNa prakAranI AzAtanA A rIteH--temAM vALAku cI 185 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere pachADavI, nipratimAne peAtAnA nizvAsane sparza karAvavA, potAnA vastranA cheDA pratimAne aDADavA vagere jadhanya AzAtanA jANukI. vagara dhAelA dheAtIyAthI jinapratimAnI pUjA karavI, tathA minikhate bhUmI upara pADavuM vagere madhyama AzAtatA jANavI. paga lagADavA, jinapratimAne nAkane mala athavA thUMka vagere lagADavuM, pratimAnA bhaMga karavA pratimAne lai javI, tathA jinezvara bhagavAnanI hIlanA karavI, vagere utkRSTa AzAtanA jANuvI. athavA jina imAnI jadhanyathI AzAtanA dasa madhyamathI cAlIza, ane utkRSTathI ceArAthI jANuvI, te nIce' pramANe cheH-- jinamaMdiranI aMdara 1 pAna sepArI khAvI, 2 pANI Adi pI, 3 bhAjana karavuM, 4 pagarakhAM paheravAM, strIsabhAga karavA, 6 nidrA levI, 7 thUMkavuM, 8 laghunIti karavI, 9 DInai karavI, tathA 10 jugAra ramavuM, e rIte jinamaMdiramAM javanyathI dasa AzAtanA jarUra TALavI. jinama MdiranI aMdara 1 laghunIti karavI, 2 vaDInIti karavI, 3 pagarakhAM paherIne javuM, ja pANI Adi pIvuM, 5 bhAjana karavuM, 6 niMdrA levI, 7 strI sabhAga karavA, 8 pAna sopArI khAvI, 9 thUMkavuM, 10 jUgAra ramavuM, 11 ghatakrIDA cAlatI hoya te jevI, 12 vikayA karavI, 13 palAMThI vALI ( paga upara paga caDhAvIne ) esavuM, 14 paga paheALA karIne khesavuM, 15 maDhe mAMhe vivAda karavA, 16 mazkarI karavI, 17 adekhAi karavI, 18 mesavAnuM siMhAsana vagere upabhogya vastu vAparavI, 19 kezanI athavA zarIranI AbhUSaNu vagerethI zAbhA karavI, 20 chatra dhAraNa karavuM, 21 khaDga dhAraNa karavuM, 22 mukuTa dhAraNa karave, 23 cAmara dhAraNu karavAM, 24 lAMdhavA besavuM. 25 sroMnI sAthe vikAra sahita hAsya Adi karavuM, 26 viTa (jAra) purUSAnI sAthe prasaMga karate, 27 pUjAne avasare mu khakAza na karavA. 28 pUjAne avasare zarIra tathA vastra malina rAkhavAM, 29 pUjAne avasare mananI ekAgratA na karavI, 30 sacitta dravyanA khhAra tyAga na karavo, 31 hAra, mudrikA Adi acitta vastune yAga ka ra!, 32 ekasADI uttarAsaMga na karavuM, 33 jinapratimAnuM darzana thae 182 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMjali na karavI, 34 jinapratimAnuM darzana thaeN pUjA na karavI, 35 kharAba phUla Adi vastuthI pUjA karavI, 26 pUjArdikane viSe dhaNA AdurathI pravrutti na karavI, 37 jinapratimAnA zatrunuM nivAraNu na karavuM, 38 caityadravyanI upekSA karavI, 39 zarIramAM zakti, chatAM gADI pramukha vAhanamAM besI jinamaMdire AvavuM, 40 prathamaja caityavaMdanArdika khelavuM, e rIte jitamAMderamAM madhyamathI cAlIza AzAtanA jANuvI, 1 madiramAM khela, zleSma (nAsIkA dvArA lITa Adi maLa) nAMkhaveA. 2 dhRtakrIDA addi karavuM, 3 kalaha karavA, 4 dhanurvedAdi kyA prakaTa karavI, pa kogaLA karavA, 6 pAna seApArI khAvI, cha tAMbUlanA kUcA Aphri nAMkhavA, 8 gALeA devI, 9 laghunIti tathA vaDInIti vagere karavu, 10 zarIra dheAvu, 11 keza samAravA 12 nakha samAravA, 13 leAhI Aphri nAMkhavAM, 14 zekelAM dhAnya, sukhaDI Adi khAvAM, 1pa gaDa gUmaDAM vagerenI cAmaDI nAMkhavI, 16 pittanuM AdhAdikathI vamana karavuM, 17 AdhadhAdikathI anAdikanuM vamana karavuM, 18 AdhAdikathI paDelA dAMta nAMkhavA, 17 paga vagere capAvavA, 20 hAthI, gheADA Aphri pazuone damAvavA 21 dAMtA, 22 AMkhane, 23 nakhate, 24 gAlate, 25 nAsikAnA, 26 mastakanA, 27 kAnane, athavA 28 cAmaDIneA maLa jinamaMdiramAM nAMkhavA, 29 jAraNu mAraN uccATananA maMtra athavA rAjakArya vagerenI masalatA karavI, 30 peAtAnA gharanA vivAha Adi kRtyamAM bhegA thavAnuM nakkI karavA mATe vRddha purUSone madire bhegA karI besAravA, 31 lekhAM lakhavAM, 32 dhana AdinI vaheMcaNa karavI, 33 potAnA dravya bhaMDAra tyAM sthApa na karavA, 34 paga upara paga caDhAvIne athavA avinaya thAya evI kAI paNa rIte besavu, 31 chANAM, 36 vastra, 37 dALa, 38 pApaDa, 39 vaDI tathA kerAM, cIbhaDAM, Adi vastu jinamaMdire sUkavavA mATe taDakA vageremAM rAkhavI, 40 rAjAdikanA rUkSu AdinA bhayathI gabhArA vageremAM saMtAI rahevu, 41 strI, putra vagerenA viyegathI rUdana AkraMda karavuM, 42 strI, bhAjanA rdaka anna, rAjA ane deza e cAra saMbaMdhI vikathA karavI, 43 khANu tathA dhanuSya, khaDga Adi zastra ghaDavAM, 44 gAya, khaLada vagere jA 190 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navarane tyAM rAkhavAM, 4pa zIta upadrava dUra karavA mATe amine sevo, 46 annAdika rAMdhavuM 47 nANuM vagere parakhavuM, 48 yathAvidhi nirisahI na karavI, 49 chatra, 50 pagarakhAM, 51 zastra tathA para cAmara e cAra vastu maMdirathI bahAra na mUkavI, 53 mananI ekAgratA na karavI 54 zarIre tela Adi copaDavuM, 55 sacita puSpAdikano tyAga na karavo, 56 ajIva evAM hAra vIMTI vagere acita vastu bahAra utArI mUkI zobhA hIna thaI maMdiramAM pesavuM, (ema karavAthI anyadarzanI loko "zobhA hIna thaI maMdiramAM pesavuM, "A te kevo bhikSAcara lekone dharma che," evI ni. dA kare che. mATe hAra vIMTI vagere na utAratAM aMdara javuM. ) pa7 bhagavAna nane dIThe chate hAtha na joDavA, 58 ekasADI uttarAsaMga na karavuM, pa8 mastake mukuTa dhAraNa kare, 60 mAthe mukuTa athavA pAghaDI upara pheTa vagere rAkhavo. 61 kulanA tArA, kalagI Adi mAthe rAkhelA na utAravA, 6ra pArevA, nALiera Adi vastunI heDa ramavI, 63 daDe ramavuM 64 mAbApa Adi svajanone juhAra kare, 65 gALa, kAkha vagADavA vagere bhAMDaceSTA karavI, 66 rekAra TuMkAra vagere tiraskAranAM vacana bolavAM, 67 laheNuM ugharAvavAne arthe lAMdhavA besavuM, 68 koInI sAthe saMgrAma karavo, 68 vALA karavA, 70 palAMThI vALIne besavuM, 71 lAkaDAnI pAvaDIo page paheravI, hara svecchAe paga lAMbA karIne besavuM, sukhane arthe puDana puDI vagADavI, 74 pitAnuM zarIra athavA zarIranA avayava dhoI pANI DhaLI kAdava karo, 75 page lAgelI dhULa jinamaMdiramAM khaMkheravI, 76 strIsaMbhoga kare, 77 mAthAnI athavA vastra AdinI jUo jovarAvavI tathA naMkhAvavI, 78 tyAM bhojana karavuM, athavA daTiyuddha bAhuyuddha karavuM, 78 zarIranA gupta avayava ughADA karavA, 80 vaiduM karavuM, 81 kaya vikraya Adi vyApAra kare, 82 pathArI pAtharIne sUI rahevuM, 83 jinamaMdiramAM pIvAnuM pANI rAkhavuM, tyAM pANI pIvuM athavA bAre mAsa pIvAya evA hetuthI maMdIranA TAMkAmAM varSAdanuM pANI levuM 84 jinamaMdire nhAvuM, chevuM. e utkRSTa bhAMgAthI corAzI AzAtanAo jANavI. bRhabhAgamAM te mAtra pAMca AzAtanA kahI che. te eke-1 avarNa 181 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzAtanA, 2 anAdara AzAtanA, 3 bhega AzAtanA, 4 duHpraNidhAna AzAtanA ane 5 anucitavRtti AzAtanA; evI jinamaMdire pAMca AzAtanA thAya che. temAM lAMDI vALavI, bhagavAna tarapha pUDa karavI, pupu DI vagADavI, paga pasAravA, tathA jinapratimAnI AgaLa duSTa mAsane besavuM. e sarve paDelI avaNaeN AzAtanA jAgRvI. jevAM tevAM kapaDAM vagere paherI, jevA tevA samaye jema tema zUnya manathI jinapratimAnI pUjA vagere karavI te khIjI anAdara AzAtanA jANuvI jinamadire pAnasepArI Adi bhega bhAgavavA, te trIjI bhAga AzAtanA jAvI. e AzAtanA karavAthI avazya AtmAnA jJAnAdi guNene AvaraNa Ave che, mATe e AzAtanA jinamaMdire avazya tajavI rAgathI, dveSI athavA mehathI mananI vRtti dUSita thaelI hAya tA, te ceAthI du:praNidhAna AzAtanA kahevAya che. te jinarAjane viSe varjavI. leNa deNune nimitte lAMdhavA besavuM, vAda vivAda karavA, revuM phUTavuM, rAjakathA Adi vikathA karavI, jinamaMdire peAtAnA gAya baLada Adi bAMdhavA, sAM vividha prakAranAM anna rAMdhavAM, vagere gharanAM kAryo tathA kASThane gALe daivI vagere pAMcamI anucitavRttiAzAtanA jANuvI. atyaMta viSayAsakta ane avi rita evA devatAo paN sarvathA jinamadirAdikane viSe AzAtanAo TALe che. kahyuM che ke--kAma viSaya rUpa viSayathI mULAyalA devatA paNa nimadirane viSe apsarAonI sAthe hAsyakrIDA Adi kAi kALe karatA nathI. gurUnI AzAtanA tetrIza che. te A rIteH-- 1 kANu vinA gurUthI AgaLa cAlavuM. mArga dekhADavA Adi kAraNa vinA gurUnI AgaLa cAlavuM na 42e. kAraNa ke, tethI atrinaya rUpa dveSa thAya che. mATe e AzAtanA jANuvI. 2 gurUnA kheDu paDakhe cAlavuM (ethI pazu avinaya thAya che, mATe e AzAtanA jANavI.) 3 gurUnI pUrDane aDakatAM athavA thoDe cheTe cAlavuM ( ema karavAthI khAsI athavA chIMka AvatAM saLekhama maLa nIkaLe te gurUnA vastra Adine lAgavAne saMbhava che, mATe e AzAtanA jANavI. ema bIjI AzAtanAnA paNu doSa jANuvA. ) 4 gurUnA mukha AgaLa ubhA rahevuM. pa paDakhe ubhA rahevuM, 6 pUThe najIka ubhA rahevuM, 7 = 192 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tr gurUnA mukha AgaLa besavuM, 8 e paDakhe besavuM, " pUOM najIka besavuM, 10 AhAra Adi levAnA vakhate guruthI prathamaja Acamana karavuM, 11 gamanAgamananI AlocanA ( dariyAvaDi ) gurUthI pahelAM karavI, 12 rAtrie kANu sUte che ?'' ema kahI gurU kheAlAve tyAre gurUnuM vacana sAMbhaLIne paNa nidrArdikanuM niSa karI pAo uttara na de, 13 gurUAdikane koi khelAvavA Ave te tene prasanna rAkhavAne arthe gurUthI pahelAM peteja khelAve, 14 AhAra Aphri prathama bIjA sAdhuonI pAse AlAi, pachI gurU pAse Alove, 15 AhAra Adi bIjA sAdhuete prathama dekhADI. pachI gurUne dekhADavA, 16 AhAra vagere karavAnA vakhate prathama khIjA sAdhuone lAvI pachI gurUne melAvavA, 17 gurUne na pUchatAM svecchAe snigdha tathA miSTa anna bIjA sAdhuone ApavuM, 18 gurUne jevA tevA ApIne sarasa tathA snigdha AhAra pAte vAparavA, 19 gurU khelAve tyAre sAMbhaLIne paNa aNusAMbhaLyAnI peThe gurUne pAche uttara na ApavA, 20 gurUnI sAthe dhaNAM karkaza vacane tathA uMce svare khelavuM, 21 gurU khelAve tyAre potAne Asane besIneja uttara Apa, 22 gurU elAve tyAre " kahe, zuM che? kANu khelAve che? '' evAM vinayahI vacana khelavAM, 23 gurU kAMi kArya karavAne kahe, tyAre " tame kema karatA nathI ?" evA uttara Atame samartha che, pAye (dIkSAe ) laghu che, tr r " pA, 24 gurU kahe ke mATe vRddha glAnAdikanuM vaiyAnRtya karA. tyAre " tame pote kema nathI karatA ? tamArA bIjA ziSya lAbhanA arthI nathI ? temanI pAse karAve. vagere uttara ApavA, 25 gurU dharmakathA kahe tyAre nAkhuza thAya, 26 gurU sUtra AdinA pADe Ape, tyAre " enA artha tamate barAbara sAMbharatA nathI. Ane evA artha nathI, AvAja che.'' evAM vacana khelavAM, 27 gurU kAMi kathA Adi kahetA hoya te pote pAtAnuM DahApaNa batAvavAne arthe huM kahuM ?" ema kahIne kathAmAM bhaMga pADavA, 28 parvadA rasathI dharmakathA sAMbhaLatI hAya, tyAre gAcarIne samaya thaye" vagere vacana kahI SarSadAnA bhaMga karavA, 29 parvadA uThatAM pahelAM peAtAnI caturAI jaNAvavAne athai gurUe kahelIja kathA vizeSa vistArathI kahevI,. 30 gurUnI rAkhyA, 193 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asana, sathArA vagere vastune paga lagADavA, 31 gurUnI zayyA vagere upara besavuM, 32 gurU karatAM uMce Asane besavuM, 33 gurU samAna Asane besavuM. AvazyakacUrNa Adi graMthamAM to gurU dharmakathA kahetA hoya, tyAre vacce 'hAjI, A emaja che" ema ziSya kahe te te eka jAdI AzAtanA gaNI che, ane gurUthI uMce athavA sarakhe Asane besavuM e banne maLI ekaja AzAtanA gaNI che. A rIte gurUnI tetrIza AzAtanAo che. re have gurUnI trividha AzAtanA gaNAya che, te e che ke:--1 gurUte ziSyanA paga AdithI saMghaTTa thAya teA jadhanya AzAtanA thAya, 2 gurUne ziSyanA saLekhama thUMka AdinA sparza thAya te| madhyama AzAtanA thAya, ane 3 gurUnI AjJA na pALavI, paNa tethI ulaTuM karavuM, gurUnI AjJA na sAMbhaLavI, tathA kaThora vacana khelavAM vagerethI utkRSTa AzAtanA thAya. --1 sthApanAcAryajInI AzAtanA traNa prakAranI che. te e che ke:sthApanAcAryajIne Ama tema pherave, athavA paga Adi lagADe te jadhanya AzAtanA thAya, 2 bhUmI upara pADe, athavA tiraskArathI mUkI de te madhyama AzAtanA, thAya ane 3 gumAve athavA bhAgI nAMkhe te utkRSTa AzAtanA thAya. jJAneApakaraNanI peThe rajoharaNa, muhapatti, dAMDA, dAMDI, Adi darzananAM ane cAritranAM upakaraNanI paNa AzAtanA varjavI, kAraNa ke, "jJAAti evA vacana jJAne pakaraNanI peThe darzane pakaraNanI ane cAritrapakaraNanI paNa gurUne sthAnake sthApanA thAya che, mATe vidhithI vAparavA karatAM vadhAra vAparI tenI AzAtanA na karavI. zrImahAnizItha sUtramAM kahyuM che kepeAtAnuM Asana, uttarAsaga, roharaNu athavA dAMDe avidhithI vApare te, eka upavAsanuM AleAyaNa Ave che. mATe zrAvakoe paNa caravaLA muhupatti vagere upagaraNa vidhithI vAparavAM, ane barAbara pota potAne sthAnake rAkhavAM. ema na kare te dharmanI avajJA Adi kayAnA doSa mAthe Ave. e AzAtanAeezamAM usUtra vacana, arihaMtanI athavA gurU AdinI avajJA vagere utkRSTa AzAtanA sAvadha AcArya, maricI, jamAli, phUlavAlaka Adine jema anatasa sArI karanArI thai, tema anaMtasaMsAranI karanArI jANavI. kahyuM che ke-- " usUla vacana khelanAranuM samarpita nAza thAya che, ane te 194 ..) Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta saMsArI thAya che. mATe dhIra purUSa prANatyAga thAya te paNa usUpa vacana bolatA nathI. tIrthakara bhagavAna, gaNadhara, pravacana, dhRta, AcArya athavA bIjA koi mArdika sAdhu Adi emanI AzAtanA karanAra ane naMtasaMsArI thAya che. evI ja rite devadravya, jJAnadravya, sAdhAraNadravya ane vastra pAtrAdi gurUdravya emano nAza kare, athavA nAza thato hoya te upekSA vagere kare, te paNa maTI AzAtanA lAge che. vaLI kahyuM che ke-caityadravyane bhakSahAdikathI nAza karavo, cAritrIya munirAjane ghAta kare, pravacana uphADa kare ane sAdhvIne caturthavratano bhaMga karavA eTalAMvAnAM karanAro samakitanA lAbharU5 vRkSanA mULamAM agni mUke che. iko vinAza zabdathI cetadravyanuM bhakSaNa ane upekSA karyAnuM samajavuM. zrAvakadinakRtya, darzanazuddhi ItyAdi graMthamAM kahyuM che ke-je mUDhamati zrAvaka tyadravyano atha. vA sAdhAraNa dravyano bhakSaNAdikathI vinAza kare, tene dharmatatvanuM jJAna thAya nahIM, athavA te narakagatinuM AyuSya bAMdhe. caityadravya prasiddha che. temaja zrImAna zrAvakoe pustaka lakhAvavAM, nirdhana anAtha zrAvakone sahAya karavI. ityAdi sAdhAraNa dharmakRtya karavA mATe ApeluM dravya, te sAdhAraNa dravya jANavuM. navuM ( rekaDa AveluM) dravya ane maMdiranA kAmamAM vAparI pAchI upADI rAkhelI ITa, lAkaDAM, pathara Adi vastu evA be prakAranA tyadravyano nAza thato hoya, ane je tenI sAme dhu upekSA kare che, tene paNa siddhAMtamAM tIrthakarAdike anaMtasaMsArI kahyA che. mULa ane uttara bhedathI paNa be prakAranuM atyadravya kahyuM che. temAM staMbha kuMbhI vagere mULadravya ane chAparUM vagere uttara dravya jANavuM athavA svapakSa ane parapakSa e be bhedathI be prakAranuM cityadravya jANavuM. temAM zrAnakAdika svapakSa ane mithyAdaSTi Adi para pI jANa sarva sAvadhavirata sAdhu paNa tyadravyanI upekSA karavAthI je anaMtasaMsArI thAya che, to pachI zrAvaka thAya emAM te zuM Azcarya ! ' zaMkA - trividha trividhe sarva sAvadhanuM paccakhANa karanAra sAdhune, tyavyanI rakSA karavAne adhikAra zI rIte Ave che ? Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' samAdhAna:--jo sAdhu rAjA, maMtrI vagere pAse mAgaNI karIne dhara, dukAna, gAma vagere mAMderI khAte apAvI AdAna karmathI caitadravyamAM navA umerA kare, teA te sAdhune doSa lAge. kAraNa ke, evAM sAvadha kAma karavAnA sAdhune adhikAra nathI. paNa koi bhadraka jIve dhamAlkine arthe pUrve ApelA athavA khIjA caityadravyane vinAza thatA hoya te tenuM je sAdhu rakSaNa kare, teA kAMI deSa nathI. eTaluja nahI paNa ema karavAmAM jinAjJAnI samyak prakAre ArAdhanA thatI hovAthI sAdhudharmane ulaTI puthI maLe che. jema sAdhu navuM jinamaMdira karAve nahIM, paNa pUrve karelA jinamaMdiranuM tenA zatrune yogya zikSA karI rahyu kare, te te sAdhune kAMi prAyazcitta lAgatuM nathI, athavA sarva sAvadhivata rUpa pratijJAne paNa bAdha AvatA nathI. tema caityadravyanI rakSAmAM paNa jANavuM, AgamamAM paNa evIja vyavasthA che. zaMkAkAra kahe che ke--"jinamaMdira saMbaMdhI kSetra, su varNa, gAma, gAya vagere vastunA sabaMdhamAM AvanAra sAdhune trikaraNazuddhi zI rIte thAya ? uttaramAM siddhAMtI kahe che ke--" ahiM e vAta che, te sAdhu madira sabavI vastu pe.te mAge te tene trikaraNa zuddhi na thAya, jo kAi e ( caitya sabaMdhI) vastu haraNa kare, ane te bAbatanI jo sAdhu upekSA kare, te tenI trikaraNa zuddhi na thAya; eTaluja nahiM paNa caityadravya haraNApekSA rUpa abhakti paNa thAya. mATe koine paNa haraNa karatAM avazya vAve joie, kAraNa ke, sAdhune sarva zaktie saMdhanI sAtheja sabaMdha che. cAritrI hoya ke acAritrI hAya, paraMtu sarvene sadhanI sAthe kArya te cheja. temaja pAte caityadravya khAnArA, bIjA khAnAranI upekSA karanAro ane aMga upara udhAra ApIne kavA bIjI rIte caityadravyanA nAza karanAra athavA kiyuM kAma yeADA dravyamAM thAya ? ane kiyA kAmane dhaNuM dravya lAge ? e vAtanI khabara na heAvAthI matimapaNAne lIdhe caityadravyane nAza karanArA athavA khATu nAmuM lakhanArA zrAvaka pApakameM lopAya che, devadravyanI AvakamAM bhaMga Ave evuM koi paNa kRtya kare, athavA pete ApavA kabUla kareluM devadravya na Ape, tathA devadravya bhakSaNu karanAranI u 196 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pekSA kare, te paNa te saMsAramAM bhame che. keviLabhASita dharmanI vRddhi kara nAra ane jJAna darzananA guNanI prabhAvanA karanAra evA je caiyadravyanuM bhakSaNa kare, te anaMtasaMsArI thAya. devadravya heAya teA madiranI sArasabhALa tathA haMmezAM pUjA, satkAra thavAnA sabhava che. tyAM munirAjane paNa yoga maLI Ave che, temanuM vyAkhyAna sAMbhaLavAthI devaLibhASita dharmanI vRddhi ane jJAna darzananA guNanI prabhAvanA thAya che. devaLibhASita dharmanI vRddhi karanArA ane jJAna darzananA guNonI prabhAvanA karanArA devadravyanuM je rakSaNa kare, te parimita (aljha) saMsArI thAya. keLibhASita dharmanI vRddhi karanArA ane jJAna darzananA guNAnI prabhAvanA karanArA devadravyanI, pUrvanuM ya tenuM rakSaNa tathA navAneA umero karI je vRddhi kare, te kevaLibhASita dharmanI atizaya bhakti karavAthI tIrthaMkarapaNuM pAme. paMdara kamAdAna tathA bIjA niMdha vyApAra varSAMte sArA vyavahArathI tathA nyAyaMmArgeja devaHbyano vRddhi karavI. kahyuM che ke--mehathI mujhAyalA keTalAka ajJAnI leAkeA jinezvara bhagavAnanI NAthI viparIta mArge devadravyanI vRddhi karatA ulA saMsAra samudramAM DUbe che. " zrAvaka zivAya bIjA loko pAsethI badalAmAM vadhAre vastu rakhAvI tathA vyAja paNa vadhAre lai devadravyanI vRddhi karavI ucita che" evA keTalAka lokone abhiprAya che. samyakattvavRtti Adi graMtheAmAM sakAzanI kathAne viSe emaja kahyuM che. devadravyanA bhakSaNu rakSaNa upara sAgarazreSTInuM dRSTAMta nIce ApyuM che: ... sAketapura nAmanA nagaramAM arihu taneA bhakta evA sAgara zreSThI nAmane eka suzrAvaka rahetA hatA. tyAMnA bIjA sarva zrAvakoe sAgara zreNIne suzrAvaka jANI sarva devadravya sAMpyuM, ane kahyuM ke maMdiranuM kAma karanArA sUtAra Adine A dravva ApatA rahejo ' pachI sAgara eTIe lAbhathI devadravya vAparIne dhAnya, gALa, dhI, tela, kapaDAM AdI ghaNI cIjo vecAthI lai mUkI, ane te sattAra vagerene rokaDanANuM na ApatAM tenA badalAmAM dhAnya, gALa, dhI AdI vastu mAMdhe bhAve Ape, ane ema karatAM lAbha maLe te pote rAkhe. ema karatAM teNe rUpiyAnA ezImA bhAga rUpa eka hajAra kAMkaNInA lAbha lIdhA, ane tethI mahAdhAra pApakama upai 197 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ryuM. tenI AlocanA na karatAM maraNa pAmI samudranI aMdara jaLamanuSya thaze. tyAM jAya ratnanA grAhakoe jaLanA ane jalacara enA upadravane TALanAra aMgolikAnuM grahaNa karavAne arthe tene vajagharaTTamAM pIlyo. te mane hA vyathAthI maraNa pAmI trIjI narake nArakI thayo. vedAMtamAM paNa kahyuM che ke-devadravyathI tathA gurUdravyathI thaelI dravyanI vRddhi pariNAme sArI nathI. kemake, tethI ihalake kula nAza ane maraNa pachI naraka gati thAya che. narakamAMthI nIkaLIne pAMcase dhanuSya lAbo mahAmasya thayo. te bhave koI mahecche tenA sarvAMge cheda karI mahA kadarthanA karI. tethI maraNa pAmI jethI narake nArakI thaye. ema ekeka athavA be be bhava vacce karIne sAte narakAmAM be be vAra utpanna thaye. pachI te sAgara zreNInA cha eka hajAra kAMkaNuM jeTalA devadravyane upabhoga karyo hato, tethI lATa tathA AMtarAthI zvAna, bhUMDa, bheMsa, bekaDe, gheTA, hariNa, sasale, sAbara, ziyALiye, bilADI, uMdara, neLiye, koLiyo, girelI, gha, sarpa, vIchI, vikAnA kRmi, pUthvIkAya, aSkAya, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya, zaMkha, chIpa, jaLo, kIDI, kIDA, pataMga, mAkhI, bhamare, macchara, kAcabo gardabha, pADe, baLada, uMTa, khaccara, gha, hAthI vagere javanimAM pratyeka venie ekeka hajAra vAra utpanna thaI sarva maLI lAkho bhava saMsAramAM bhamatAM pUrA karyA. prAye sarva bhave zastraghAta Adi mahA vyathA sahana karIne te maraNa pAme. pachI ghaNuM kharuM pApa kSINa thayuM, tyAre vasaMtapura nagaramAM keDapati vasudatta zreNIthI tenI strI vasumatinI kUkhe putrapaNe utpanna thayA. te garbhamAM chatAMja vasudatta zreNInuM sarva dravya nAza pAmyuM. putra avataryo teja divase vasudatta zrejhI maraNa pAme, ane tene pAMcamuM varSa besatAM vasumatI paNa devagata thaI. tethI lekee tenuM " nipuNyaka" evuM nAma pADayuM. koI rAMkanI peThe jema tema nirvAha karI te vRddhi pAmyuM. eka divase tene mAmo tene snehathI potAne ghera laI gaye. daivayoge teja divasanI rAtrIe mAmAnuM ghara paNa caroe lUTayuM. ema jene jene vera te eka divasa paNa rahyo, te sarvane tyAM cera, dhADa, agni vagere upadrava thayo. keI ThekANe te gharadhaNIja maraNa pAmyA. pachI "A pArevAnuM 188 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bacyuM che? ke baLatI gADarI che? athavA mUrtimAna utpAta che ?" evI rIte le ke tenI niMdA karavA lAgyA. tethI uga pAmI te nipuNyaka nAmAM sAgara zreNIne jIva bahu dezAMtare bhamatAM tAmralipti nagarIe gaye. tyAM vinayaMdhara zekIne tyAM cAkarapaNe rahyo. teja divase vinayadhara zreNInuM ghara saLagyuM. tethI teNe potAnA gharamAMthI haDakAyelA zvAnanI peThe tene kADhI mUkyA. pachI zuM karavuM ? te na sUjhavAthI pUrvabhave upArjelA duSkarmanI niMdA karavA lAgyo. kahyuM che ke-sarva jIva vavazapaNe karma kare che, paNa te bhogavavAne avasara Ave tyAre paravaza thaIne bhogave che. jema mANasa pitAnI svataMtratAthI vRkSa upara caDhI jAya che, paNa paDavAne samaya Ave tyAre paravaza thaIne nIce paDe che. nipuNyaka "yogya sthAnane lAbha na thavAthI bhAgyanA udayane harakata Ave che." ema vicArI samudratIre ga, ane dhanAvaha zreNInI cAkarI karavI kabUla karI teja divase vahANa upara caDha, zreNInI sAthe kSema kuzaLathI parIpe gaye, ane manamAM vicAra karavA lAgyo ke, " hAruM bhAgya ughaDyuM! kAraNa ke, huM aMdara beThA pachI paNa vahANa bhAgyuM nahIM. athavA mahArUM durdeva A vakhate pitAnuM kAma bhUlI gayuM. rakhene pAchA vaLatAM tene te yAda Ave !" nipuNyakanA manamAM AvelI kalpanA kharI karavAne artheja ke zuM ? tenA deve lAkaDIno prahAra karIne, jema ghaDAnA seMkaDe kaDakA kare, tema pAchA vaLatAM te vahANanA kaDakA karyA. daivayogathI nipuNakane hAthe pATiyuM AvI gayuM tenI madadathI te samudra kAMThAnA eka gAme Avyo, ane tyAMnA ThAkoranA A zraya taLe rahe. eka divase coroe kAranA ghara upara dhADa pADI ane nipuNyakane ThAkorano putra jANI pakaDI bAMdhIne teo potAnI pallIe laI gayA. te ja divase bIjA koI pallIpatie dhADa pADI te pallIno mULathI nAza karyo. pachI te coroe paNa te nipuNyakane kamanazIba jANIne kADhI mUkyo. kahyuM che ke--eka mAthe TALavALA purUSa mAthe taDako lAgavAthI ghaNoja tapI gayo, ane zItaLa chAyAnI IcchAthI devage bilAnA jhADanI nIce jaI pahoMcyo. tyAre tyAM paNa uparathI paDatA eka heTA bilInA phaLathI 188 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenuM mAthuM " kaDAka" zabda karI bhAgyuM, matalaba e che ke, kamanazIba - purUSa jyAM jAya, tyAM ApadA paNa tenI sAthe ja Ave che. A rIte ju dA jUdA navase navANuM sthaLonA viSe cora, jaLa azi, svacakra, paracakra marakI Adi aneka roga thavAthI te nipuNyakane lokoe kADhI mUkyo. tyAre te mahA du:khI thaI eka moTI aTavImAM ArAdhaka janane pratyakSa phaLa ApanArA selaka nAmA yakSane maMdire Avyo. pitAnuM sarva du:kha yakSa AgaLa kahI ecIttathI tenI ArAdhanA karavA lAgyo. eka divasa upavAsa karavAthI prasanna thaelA yakSe tene kahyuM ke, "dararoja " saMdhyA samaye hArI AgaLa suvarNamaya eka hajAra caMdrane dhAraNa karanAre mora na karaze. tenAM dararoja paDI gaelAM picchA hAre levAM." yakSanA AvA vacanathI khuzI thayelA nipuNyake keTalAMka picchA saMdhyA samaye paDI gayAM, te ekaThAM karyo. ema dararoja ekaThAM karatAM navase pichAM bhegAM thayAM. ekaso bAkI rahyAM. pachI nipuNyake daivanI preraNAthI manamAM vicAryuM ke, "bAkI rahelAM pichAM levAne mATe have keTalA divasa A jaMgalamAM rahevuM ? mATe badhAM piccha sAmaTAM eka mUThIthI pakaDIne ukheDI levAM e ThIka." ema vicArI te divase mora nAcavA Avyo, tyAre eka mUDIthI tenAM pichAM pakaDavA gayo. eTalAmAM mora kAgaDAnuM rUpa karIne uDI gaye, ane pUrve ekaThAM karelAM navaso pichAM paNa jatAM kahyAM ! kharUM che ke-daivanI maryAdA ulla dhIne je kArya karavA jaIe, te saphaLa thAya nahIM. juo, cAtake grahaNa kareluM sarovaranuM jaLa peTamAM na utaratAM gaLAmAM rahelA chidrathI bahAra jatuM rahe che. mATe "dhikkAra thAo mane ! kemake meMphegaTa eTalI utAvaLa karI." ema dIlagIrI karatA nipuNyake Ama tema bhamatAM eka jJAnI gurUne dIThA. temanI pAse jaI vaMdanA karI. teNe temane pitAnA pUrvakarmanuM svarUpa pUchavuM. jJAnIe paNa tenA pUrvabhavanuM svarUpa jevuM hatuM tevuM prakaTapaNe kahI dIdhuM te sAMbhaLI pUrve devadravya upara potAnI AjIvikA karI tenuM prAyazcita munirAja pAse mAgyuM. muni mahArAje kahyuM ke, jeTaluM devadravya te pUrvabhave vAparyuM, te karatA vadhAre dravya devadravya kha * meranA pIcha upara netrAkAra cinha hoya che tene caMdraka kahe che. 200 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAmAM Apa, ane devadravyanI rakSA tathA tenI vRddhi vagere yathAzakti kara. eTale hArUM duSkarma TaLaze, tathA paripUrNa bhoga, rUddhi ane sukhano lAbha thaze " te sAMbhaLI nipuNyake jJAnI gurU pAse niyama lIdhe ke, "meM pUrvabhave jeTaluM devadravya vAparyuM hoya, te karatAM hajoraguNuM dravya devadravya khAte mahArAthI na apAya, tyAM sudhI anne vastra cAle, te karatAM vadhAre dravyane saMgraha na kara." evA niyamanI sAthe zuddha zrAvakadharma paNa teNe gurUnI sAme Adaryo. te divasathI mAMDI teNe je je vyavahAra karyo. te sarvamAM tene bahu dravyano lAbha thayo. jema jema lAbha thaze, tema tebha te mAthe raheluM devadravya utArato gayo. pUrvabhave vAparelI eka hajAra kAMkiNInA badalAmAM dasa lAkha kAMkiNa teNe thoDA divasamAM devadravya khAte ApI. devadravyanA rUNamAMthI chUTayA pachI ghaNuM dravya upAjIne te pitAne nagare AvyuM. sarve moTA zeThomA zeTha thavAthI te nipuNyaka rAjAne paNa mAnya che. pachI te pote karAvelA tathA bIjA paNa sarva jinamaMdironI sAra saMbhALa pitAnI sarva zaktithI kare, darAja mahedI pUjA tathA prabhAvanA karAve, ane devadravyanuM uttama prakAre rakSaNa karI tenI yuktithI vRddhi kare. evA satkRtyathI cirakAla puNya upAjIne chevaTe teNe jinanAmakarma bAMdhyuM. pachI te nipuNyake avasare dIkSA laI gItArtha thaI yathAyogya ghaNI dharmadezanA Adi devAthI jinabhakita rU5 prathama sthAnakanI ArAdhanA karI, ane tethI pa bAMdheluM jinanAmakarma nikAcita karyuM. te uparAta sarvArthasiddha mahA vimAne devatApaNuM tathA anukrame mahAvideha kSetramAM arihaMtanI rUddhI bhogavI sAgara zreSThIno jIva nipuNyaka siddha thaze. evI rIte devadravya upara sAgara eTInI kathA kahI. " have jJAnadravyanA ane sAdhAraNa dravyanA viSayamAM daSTAMta kahIe chIe. bhagapura nagaramAM covIsa keDa senaIyAno dhaNI dhanAvaha nAme zeTha hatA, tathA dhanavatA nAme tenI strI hatI. te strI bhartArane karmasAra ane puNyasAra nAme be suMdara putra eka sAthe janmyA hatA. eka divase dha. nAvaha zreNIo koI nikitiyAne pUchayuM ke, "hArA bane putro AgaLa jatAM kevA nIvaDaze?" nimittiyAe kahyuM. "karmasAra jaDa svabhAvano ane 201 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNoja maMdamati hovAthI ADuM avaLuM DahApaNa vAparIne ghaNuM ughama karaze; paNa pitAnuM sarva dravya khoI devAthI ane navuM na meLavavAthI te ghaNu kALa sudhI duHkhI ane daridrI raheze. puNasAra paNa pitAnuM tathA pite navuM kamAeluM sarva dravya vAraMvAra jatuM rahevAthI karmasAra jevoja duHkhI thaze; tathApi puNyasAra vepAra vagere kaLAmAM bahu DAhyo thaze. baMne putrone pAchalI avasthAmAM dhana, sukha, saMtati vagerenI ghaNI samRddhi thaze." zeThe banne putrone eka pachI eka sarva vidhA tathA kaLAmAM nipuNa evA upAdhyAya pAse bhaNavAne arthe mUkyA. puNyasAra sukhathI sarve vidhAo bha. karmasArane te ghaNo parizrama kare chate eka akSara paNa AvaDe nahIM. ghaNuM zuM kahIe! lakhatAM vAMcatAM vagere paNa na AvaDe. tyAre vidAgurUe paNa "e sarvathA pazu tulya ja che." evo TharAva karI tene bha NAvavAnuM mUkI dIdhuM. pachI banne putra yuvAvasthAmAM AvyA. tyAre mA bApe dhana ghaNuM hovAthI sukhe maLelI be zeThanI putrIonI sAthe banne jaNAne gAjate vAjate paraNAvyA. "mAMho mAMhe kalaha na thavuM joIe" ema vicArI dhanAvaha zeThe ekeka putrane bAra bAra koDa sonaiyA jeTale bhAga - heMcI ApI ane putrane jUdA rAkhyA ane dhanAvaha zeTha potAnI patnI sAthe dIkSA laI svarge gayo. have karmasAra pitAnA svajana saMbaMdhInuM vacana na mAnatAM potAnI kubuddhithI evA evA vyApAra karavA lAge che, jemAM tene paise Take nuka. zAnaja thayuM. thoDA divasamAM pitAe ApelA bAra koDa senaiyA te be beTho. puNyasAranA bArakoDa senayA te coroe khAtara pADIne lUMTI lIdhA. bane bhAI daridrI thayA. svajana saMbaMdhI Adi lokoe temanuM nAma paNa mUkI dIdhuM. banne jaNanI strIo anna vastra paNa na maLavAthI pitAne piyara gaI. kahyuM che ke--ka dhanavaMta purUSanI sAthe pitAnuM moTuMja sagapaNa jagamAM dekhADe che, ane ke nirdhana purUSanI sAthe kharekhara ane najIkanuM sagapaNa heya to paNa tethI zaramAya che. dhana jatuM rahe che, tyAre guNavAna purUSane paNa tenA parivAranA loko nirguNa mAne che, ane catu. ratA Adi khoTA guNenI kalpanA karIne parivAranA loko dhanavAna purUSanAM 202 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gIta gAya che. pachI "tame buddhihINa tathA bhAgyahInuM che." ema leko. ghaNI niMdA karavA lAgyA, tyAre lajjA pAmIne te banne bhAI dezAMtara gayA. bIjo koI upAya na hovAthI banne jaNa koI moTA zeThane ghera jUdA jUdA cAkarI karavA rahyA. jene ghera karmasAra rahyA hatA. te zeTha kapaTI ane ati kRpaNa hata. TharAvele pagAra paNa Ape nahIM, "phalANe divase ApIza." ema vAraMvAra ThagyA kare. Ama hovAthI karmacAre ghaNe vakhata thayA chatAM koI paNa paisA ekaThA karyA nahIM. puNasAre te thoDA ghaNA paisA bhegA karyA ane tenuM prayatnathI rakSaNa paNa karyuM hatuM, chatAM dhUrta leke te sarva haraNa karI gayA. pachI karmasAra jUdA jUdA ghaNuM zeThIAnI pAse cAkarIe rahyA, tathA dimiyA, bhUmimAMthI dUdha kADhavAnI vidhA, siddha rasAyana, rehaNAcale gamana karavAne arthe maMtrasAdhana, rUdatI Adi oSadhInI zodha khoLa vagere kR teNe maheTA AraMbhathI agIAra vAra karyo, te paNa pitAnI kubuddhithI tathA vidhi vidhAnamAM viparIta paNuM hovAthI te kiMcitmAtra paNa dhana saMpAdana karI zake nahIM. ulaTuM upara kahelAM kAma karatAM tene nAnAvidha du:kho bhogavavAM paDyAM. puNyasAre te agIAra vAra dhana meLavyuM, ane teTalI ja vAra pramAdAdikathI khoyuM. chevaTa banne jaNA bahu kheda pAmyA, ane eka vahANa upara caDhI rAkhe gayA. tyAMno bhakta janone sAkSAta phaLa dekhADanArI eka devI AgaLa "mRtyu aMgIkAra karI banne jaNa beThA. ema karatAM sAta upavAsa thayA, tyAre AThame upavAse devIe kahyuM ke, "tame banne bhAgyazAlI nathI." devInuM vacana sAMbhaLI karmasAra UThayo. ekavIsa upavAsa thayA tyAre devIe puNyasArane te ciMtAmaNi rata ApyuM. karmasAra pazcAttApa karavA lAgyo, tyAre puNyasAre kahyuM. "bhAI kheda karIza nahIM.' A ciMtAmaNiralathI hArI kAryasiddhi thaze." pachI banne bhAI AnaMda pAmI pAchA vaLyA, ane eka vahANa upara caDhayA. rAtre pUrNa caMdramAne udaya thaye, tyAre moTA bhAIe kahyuM, "bhAI ! ciMtAmarisa kADha. ApaNe joIe ke, te ratnanuM teja vadhAre che ke, caMdramAnuM teja vadhAre che ?" pachI vahANanA kAMThA upara beThelA hAnA bhAIe dudevanI preraNAthI ci. 203 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAmaNiratna hAthamAM lIdhuM, ane kSaNamAtra ratna upara tathA kSaNamAtra caM dramA upara ema Ama tema daSTi pheravatAM te ratna sAgaramAM pADayuM. tethI puNyasAranA sarva manorathano bhaMba thayo. pachI eka sarakhA duHkhI thaelA bane bhAI potAne gAme AvyA. eka samaye temaNe banne jaNAe jJAnI munirAjane potAne pUrvabhava pUchyuM. tyAre jJAnIe kahyuM. "caMdrapura nagaramAM jinadatta ane jinadAsa nAme parama zrAvaka zeTha rahetA hatA. eka samaye zrAvakoe ghaNuM ekaThuM thaeluM jJAnadravya jinadatta zeThane ane sAdhAraNa dravya jinadAsa zeThane rAkhavA mATe saMpyuM. te banne zeThoe sopelA dravyanI uttama prakAre rakSA karatA hatA. eka divase jinadatta zeThe pitAne mATe kaI lakhanAra pAse pustaka lakhAvyuM, ane pAse bIjuM dravya na hovAthI "e paNa jJAnanuM ja kAma che' ema vicArI jJAnadravyamAMthI bAra krama lakhanArane ApyA. jinadAsa zeThe to eka divasa vicAra karyo ke, "sAdhAraNa dravya to sAtekSetre vaparAya che, tethI zrAvakathI paNa e vAparI zakAya ema che, ane huM paNa zrAvaka chuM. mATe huM mahArA kAmane arthe vAparuM to zI harakata che ?" ema vicArI kAMI ghaNuM jarUranuM kAma paDavAthI ane pAse bIjuM nANuM na hovAthI teNe sAdhAraNa dravyamAMnA bAra drambha dharamakAmamAM vApa. pachI te banne jaNuM kALakrame maraNa pAmI te pApathI pahelI narake gayA. vedAMtioe paNa kahyuM che ke-prANa kaMThagata thAya, te paNa sAdhAraNa dravyano abhizApa na kare. agnithI baLI gaela bhAga rUjhe che, paNa sAdhAraNa dravyanA bhakSaNathI je dajhANe te pAche rUjhato nathI. sAdhAraNa dravya, daridrInuM dhana, gurUnI strI ane devadravya eTalI vastu bhogavanArane tathA brahmahatyA karanArane svargamAMthI paNa nIce utAre che. narakamAMthI nIkaLIne te banne jaNA sarSa thayA. tyAMthI nIkaLI bIjI narake nArakI thayA. tyAMthI nIkaLI gIdha pakSI thayA. pachI trIjI narake gayAM. e rIte eka athavA be bhava AMtarAmAM karIne sAte narakamAM gayA. pachI ekedriya, : - ka vIza koDIye eka kAMkiNI, cAra kAMkiNIye eka paNuM, ane tevA seLa paNe eka drambha thAya. - 204 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ beidriya, ikvi, cariMdriya ane paceMdriya tathA tirthaMnimAM bAra hajAra bhava karI temAM ghaNuMja AzAtanA vedanIya karma bhogavI ghaNuM kharuM pApa kSINa thayuM, tyAre jinadattano jIva karmasAra ane jinadAsane juva puNasara evA nAmathI tame upanna thayA bAra dramma dravya vAparyuM hatuM, tethI tamAre banne jaNAne bAra hajAra bhavamAM ghaNuM duHkha bhogavavuM paDayuM. A bhavamAM paNa bAraDa senaiyA jatA rahyA. bAra vAra ghaNe udhama karyo te paNa ekane bilakula dhanalAbhanI prAptI thaI nahIM, ane bIjAne je dravya maLyuM hatuM, te paNa jatuM rahyuM, temaja pArake ghera dAsapaNuM tathA ghazuM duHkha bhogavavuM paDyuM. karmasArane to pUrvabhave jJAnadratha vAparavAthI buddhinI ghaNIja madatA vagere mAThuM phaLa thayuM." - munirAjanuM evuM vacana sAMbhaLI bane jaNAe zrAvakadharma aMgIkAra karyo, ane jJAnadravya tathA sAdhAraNa dravya lIdhAnA DAyazcita tarIke karmacAre bAra hajAra dramma jJAna khAte tathA puNyasAre bAra hajAra kama sAdhAraNa khAte jema utpanna thatA jAya, tema ApavA e niyama lIdhe. pachI pUrvabhavanA pApane kSaya thavAthI te banne jaNAne puSkaLa nANuM maLyuM. temaNe jJAnadavya tathA sAdhAraNa dravya kabUla karyuM hatuM, teTaluM ApyuM. te uparAMta bane bhAInI pAse cheDA vakhatamAM bAraDa sonA jeTaluM dhana thayuM. tethI te maTA zeTha ane suzrAvaka thayA. temaNe jJAnadravyanI tathA sAdhAraNa dravyanI sArI rakSA tathA vRddhi vagere karI. A rIte uttama prakAre zrAvakadharmanI ArAdhanA karI tathA aMte dIkSA laI te banne jaNe siddha thayA. A rIte jJAnadravya ane sAdhAraNa dravya upara karmasAranI ane puNyasAranI kathA kahI. jJAnadravya, devadravyanI peThe zrAvakane naja kalpa sAdhAraNa dravya paNa saMghe ApyuM hoya te ja vAparavuM kalpa naDi to nahIM. sAthe paNa sAdhAraNa dravya sAta kSetrone viSeja vAparavuM, paNa yAcakArikane ApavuM nahIM. hAlanA vyavahArathI te je dravya gurUnA maLyuM chanAdithI sAdhAraNa khAte ekaThuM kareluM hoya, te zrAvaka zrAvikAone ApavAne kAMI paNa yukti * gurUnI sanmukha ubhA raha temanA uparathI utArA bheTa tarIke mUkavuM. 205 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dekhAtI nathI. arthAt te dravya zrAvaka zrAvikAne apAya nahI. dharmazALAphrikanA kAryamAM te te zrAvakathI vaparAya. evI rIte jJAnadravyamAMthI sAdhune ApelA kAgaLa patrAdika zrAvake potAnA kAmamAM na vAparavA, temaja adhika nakarA ApyA vinA temAMthI peAtAne mATe paNa pustaka na lakhAvavuM. sAdhu saMbaMdhI muhapatti vagerenuM vAparavuM paNa yAgya nathI. kAraNa ke, te gurUdravya che mATe. sthApanAcArya ane nAkAra vALI AdI teA prAye zrAvaphAte ApavA mATeja gurUe AharI hoya, ane te gurUe ApI hAya tA te vAparavAne vyavahAra dekhAya che. gurUnI AjJA vinA sAdhu, sAdhvIne, lekhaka pAse lakhAvavuM athavA vastra strAdikanuM vaiharanuM paNa nakalpe. ityAdika vAta jAvI. A rIte devadravya jJAnadravya Adi du' paNa jo potAnI AjIbikAne arthe upayegamAM le te, tenu pariNAma dravyanA pramANa karatAM ghaNuMja mhATu ane bhayaMkara thAya che. te jANIne vivekI lokoe yADA paNa devadravya, jJAnadravya ane sAdhAraNu dravyanA upabhAga sarva prakAre vajave. mATeja mALa paherAvavI, paherAmaNI, tyaMchana ityAdikanuM kabUla kareluM dravya teja vakhate ApavuM. kadAcit tema na thai zake te| jema zIghra apAya, tema adhika guNu che. vilaMba kare teA vakhate vathI sarva dravyanI hAni athavA maraSNu vagere thavAne saMbhava che, ane tema thAyate suzrAvakane paNa avazya narakAdi dutie javuM paDe. A viSaya upara evI vAta kahevAmAM Ave che ke:---- mahApura nAme nagaramAM arihaMto bhakta evA rUSabhadatta nAme mhA rA zreSTho rahetA hatA. te kaMi parva Ave chate maMdire gayA. pAse drazya na hAvAthI udhAra khAte paherAmaNInu dravya ApavAnuM kabUla karyuM. jUdA jUdA kAmamAM vaLI javAthI tenAthI kabUla kareluM devadravya zIghra apAyuM nahIM. eka samaye daivathI tenA ghara upara dhADa paDI. zastradhArI cAroe dharamAM hatuM teTalu sarva dravya lUMTI lIdhuM, ane " zeDa AgaLa jatAM ApaNune rAjakrUDa vagere karAvaze evA manamAM bhaya utpanna thavAthI temaNe zasra prahArathI rUSabhadatta zreSThInA prANa lIdhA. rUSabhadattane jIva maraNa pAmI teja mahApura nagaramAM nirdaya, daridrI ane kRpaNu evA eka pakhAlInA ghara pADe avato, te nitya jaLAdi bhAra ghera ghera upADe che. te nagara uMcu hatuM, ane ' 206 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nadI dhaNI uMDANamAM hatI. tethI uMcI bhUmi caDhavAnI, aheArAtra bhAra upADavAnA ane AkarI sudhA tathA pITha upara paDatA bhAra sahavAnA, evA evA kAraNuthI te pADAe gaNA kALa sudhI mahA vedanA sahana karI. eka divaze navA khnAvelA jinamaMdirane kADha badhAtA hatA, tene mATe pANI upADatAM jinamaMdira tathA jinapratimA AdI joi te pADAne jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. tethI te koi paNa rIte jinamaMdira choDIne jAya nahI. pachI pUrvabhavanA putrAe jJAnI gurUnA vacana uparathI bhIstIne dravya ApIte pADAne cheADAvyA, ane teNe pUrvabhave jeTalu devadravya ApavA kabUla karyuM hatuM, te karatAM hajAragaNuM dravya ApI pUrvabhavanA potAnA pitAne rUNamAMthI mukta kayA. pachI te pADe| anazana karI svarge gayA, ane anukrame mukti pAmyA. A rIte devadravyADhi ApatAM vilaMba karavA upara rUSabhadatta zreNInu TAMta kahyuM che. Ama kabUla karelu devAdi dravya kSaNamAtra paNa dharamAM na rAkhavuM. vivekI puSa! bIjA kAnuM devuM hoya, te paNa vyavahAra sAcavavAne arthe ApavAne vilaMba nathI lagADatA, to pachI devAdi dravya ApavAne vilaba zI rIte lagADAya ? te kAraNa mATe deva, jJAna,sAdhAraNa AdI khAtAmAM, mAla, paherAmaNI vagerenuM jeTaluM dravya je khAte ApavA kabUla karyuM hoya, teTalu dravya te khAtAnuM thayuM. mATe te zI rIte bhogavAya ? athavA te rakamathI utpanna thayelu vyAja Adi lAbha paNa zI rIte levAya ? kAraNa ke, tema kare teA upara kahelA dezadi dravyApabhAganA doSa mAthe Ave. mATe devAdikanu dravya tatkALa ApavuM, jenAthI tatkALa ApavAnuM na banI zake, teNe prathamathIja pakhavADiyAnI athavA aDhavADiyAnI muddata bAMdhavI, ane muddatanI aMdara udharANInI vATa na jotAM poteja ApI devuM. muddata vItI jAya te devAdi vyApabhAgatA doSa lAge. devadravyAdikanI udharANI paNa te kAma karanAra lekee pAtAnA paisAnI udharANInI mAphka tAbaDatAba ane barAbara mana te karavI. tema na kare. ane ALasa kare teA, vakhate dudaivanA yAgathI durbhikSa, dezane nAza, dAridra prApti ityAdika thAya, to pachI game teTaluM' kare tepaNa udharANI na thAya ane tethI mhoTA / 207 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doSa lAge. A viSaya upara evuM daSTAMta che ke - maheMdra nAmA nagaramAM eka suMdara jinamaMdira hatuM. temAM caMdana, barAsa, phUla, cokhA phaLa, naivedya, dIva, tela, bhaMDAra; pUjAnI sAmagrI, pUjAnI racanA, maMdiranuM samAravuM, devadravyanI ugharANI, tenuM nAmuM lakhavuM, sArI yatanAthI devadravya rAkhavuM, tenA jame khacano vicAra kare, eTalAM kAma karavAne arthe zrIsaMghe dareka kAmamAM cAra cAra mANasa rAkhyA hatA. te loke pita potAnuM kAma barAbara karatA. eka divase ugharANI karanAra paikI ne mukhya mANasa eka ThekANe ugharANI karavA gaye, tyAM ugharANuM na thatAM ulaTAM deNadAranA mukhamAMthI nIkaLelI gALo sAMbhaLavAthI te manamAM ghaNe kheda pAme. ane te divasathI te ugharANInA kAmamAM Alasa karavA lAge, "je uparI tevA tenA hAtha nIcenA loko hoya che," evo leka vyavahAra hovAthI tenA hAtha nIcenA loko paNa ALasa karavA lAgyA teTalAmAM dezano nAza vagere thavAthI udhAra raheluM ghaNuM devadravya nAza pAmyuM. pachI te karmanA SathI ugharANI karanArano uparI asaMkhyAtA bhava bhamyo. A rIte devadravyanI ugharANuM karavAnA kAmamAM Avaze karavA upara daSTAMta kahyuM che. temaja devadravya AdI je ApavAnuM hoya te sArUM ApavuM. ghasAyaluM athavA khoTuM nANuM vagere na ApavuM kAraNa ke, tema karavAthI koI paNa rIte devadravyAdikano upabhoga karyAne deva mAthe Ave che. temaja deva, jJAna, tathA sAdhAraNa dravya saMbaMdhI ghara dukAna, kSetra, vADI, pASANa, iTa, kANa, vAMsa, naLIyAM, mATI, khaDI AdI cIjo tathA caMdana, kezara. barAsa phUla. chAbaDIo, caMgerIo, dhUpadhANuM, kaLaza, vALA kuMcI, channa sahita siMhAsana, cAmara, caMduo. jhallarI, bherI Adi vAjiMtra, ta khU. keDiyAM, paDadA, kAMbaLa, sAdaDI, kabATa, pATa, pATalA ane pATalIo, kUDI, ghaDA, orasIo, kAjaLa, jaLa ane dIvA AdI vastu tathA maMdiranI zALAmAM thaIne nIkane mArge AveluM jaLa vagere paNa pitAnA kAmane mATe na vAparavuM. kAraNa ke, devadravyanI peThe tenA upabhogathI paNa deSa lAge che. cAbhara, taMbU AdI vastu te vAparavAthI kadAcita malina thavAne tathA 208 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tUTavA phATavAno paNa saMbhava che, tethI upabhoga karatAM paNa adhika Sa lAge. kahyuM che ke bhagavAna AgaLa dIvo karIne teja dIvAthI gharanAM kAma na karavAM. tema kare to tiryaMca nimAM jAya. e upara evuM daSTAMta che ke - - IMdrapura nagaramAM devasena nAme eka vyavahArI hatA, ane dhanasena nAme eka uMdasvAra tene sevaka hato. dhanasenanA gharathI dararoja eka uMTaDI devasenane ghera AvatI. dhanasena tene mArI kUTIne pAchI laI jAya, to paNa te nehane lIdhe pAchI devasenane ghera ja AvIne rahe. ema thavA lAgyuM tyAre devasene tene vecAthI laIne pitAnA gharamAM rAkhI. keI samaye jJAnI munirAjane uMTaDInA nehanuM kAraNa pUchatAM temaNe kahyuM ke, "e uMTaDI pUrvabhave tArI mAtA hatI, eNe bhagavAna AgaLa dIvo karIne teja dIvAthI gharanAM kAma karyA. dhupadhANAmAM rahelA aMgArAthI cUlo saLagAvyo. te pApakarmathI e uMTaDI thaI. kahyuM che ke-je mUDha manuSya bhagavAnane arthe dI tathA dhUpa karIne tethI ja potAnA gharanA kAma mehathI sAdhe che, te vAraMvAra tiryaMcapaNuM pAme. A rIte tamAre banneno sneha pUrvabhavanA saMbaMdhathI Avela che. e rIte bhagavAna AgaLa karelo dIvo vAparavA upara daSTAMta che. mATe devanI AgaLa karelA dIvAnA prakAzamAM kAgaLa na vaMcAya, kAMI paNa gharanuM kAma na karAya, tathA nANuM na parakhAya, deva AgaLa karelA dIvAthI pitAne arthe bIje dI paNa saLagAvavo nahIM. bhagavAnanA caMdanathI pitAnA kapALAdikamAM tilaka na karavuM, bhagavAnanA jaLathI hAtha paNa dhovAya nahIM. pitAnI meLe nIce paDelI bhagavAnanI caDhAvelI mALA AdI paNa potAnA hAthe levAya che. paraMtu te pratimA uparathI utArIne na levAya. bhagavAnanAM bherI, ularI vagere vAjiMtra paNa gurUne athavA saMdhane kAme lagADAya nahIM. chatAM keTalAMkano mata e che ke, kAMi tevuM jarUranuM kAma hoya te devanA bherI AdI vAjitra vAparavAM, paNa vAparatAM pahelAM tenA badalAmAM devadravya khAte heTo nakaro Apa. kahyuM che keje mUDha purUSa jinezvara mahArAjanAM cAmara, chatra, kaLaza AdI upakaraNa pitAne kAme kismata ApyA vinA vApare, te duHkhI thAya. nakare A 208 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIne vAparavA lIdhelAM vAjiMtra kadAcita bhAgI tUTI jAya te pitAnA gAMThanA paisAthI te samArI ApavAM. gharakAma sArU karelo dI darzana karavAne arthe ja je jinezvara bhagavAnanI pratimA AgaLa ANele haya, to te teTalA kAraNathI devadIpa thatuM nathI. pUjAne arthe ja bhagavAna AgaLa mUkayo hoya te, te devadIpa thAya. mukhyamArgathI te devadIpane arthe koDiyAM vagere jUdAM ja rAkhavAM, ane temAM pUjAne arthe dIvo karyo hoya te tenAM koDiyAM, battI athavA ghI, tela pitAne kAme na vAparavAM. koI mANase pUjA karanAra lokone hAtha paga dhovAne mATe maMdire jUduM jaLa rAkhyuM hoya, te te jaLathI hAtha paga dhovAne kAMI harakata nathI. chAbaDio, caMgerI, orasIyA AdI tathA caMdana, kezara, kapUra, kastUrI AdI vastu pitAnI nizAe rAkhIneja devanA kAmamAM vAparavI; paNa devanI nizrAe na rAkhavI. kAraNa ke, devanI nizrAe na rAkhI hoya to pitAnA gharamAM kAMI prajana paDe to te vAparI zakAya che. e ja rIte bherI, jhallarI AdI vAjiMtra paNa sAdhAraNa khAte rAkhyuM hoya to te sarva dharmamAM vAparI zakAya che. potAnI nizrAe rAkhelI taMbU. paDadA AdI vastu devamaMdira vageremAM vAparavAne arthe keTalAka divasa sUdhI rAkhI hoya to paNa teTalA kAraNathI te varatu devadravyamAM gaNAya nahIM. kAraNa ke, mananA pariNAma pramANabhUta che. ema na hoya te, potAnA pAtramAM raheluM naivedha bhagavAna AgaLa mUke che, tethI te pAtra paNa devadravya gaNavuM joIe. zrAvake derAsara khAtAnI athavA jJAnakhAtAnI ghara, pATa AdI vastu bhADuM ApIne paNa na vAparavI. kAraNa ke, tethI nirlajaja paNuM vagere dezanI prApti thAya che. sAdhAraNa khAtAnI vastu saMghanI anumatithI vAparavI. tepaNa lekavyavahAranI rItane anusarI ochuM na paDe eTaluM bhADuM ApavuM, ane te paNa kahelI mudatanI aMdara pote ja jaIne ApavuM. temAM je kadAcita te gharanI bhIMta, karA, AdI pUrvanA hoya, te paDI javAthI pAchA samAravA paDe te temAM je kAMI kharaca thayuM hoya, te bhADAmAM vALI levuM. kAraNa ke, te lekavyavahAra che; paraMtu je pitAne arthe ekAda mALa nave caNA heya athavA te gharamAM bIjuM kAMI navuM karyuM hoya te temAM je kharaca thayuM - 210 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya, te bhADAmAM vALI levAya nahIM. kAraNa ke, tethI sAdhAraNa dravyane upabhoga karavAne doSa Ave che. koI sAdharmIbhAI mAThI avasthAmAM hoya, te te saMdhanI sammatithI sAdhAraNa khAtAnA gharamAM vagara bhADe rahI zake. temaja bIjuM sthAnaka na maLavAthI tIrtha dikane viSe tathA jinamaMdiramAM ja je ghaNu vAra rahevuM paDe tathA nidrA Adi levI paDe to jeTaluM vAparavAmAM Ave, te karatAM paNa vadhAre nakare Apavo. thoDe nakara Ape te sAkSAta devaja che. A rIte deva, jJAna ane sAdhAraNa e traNe khAtAnAM vastra, nALIyera, sonA rUpAnI pATI, kaLaza, pUla, pakavAna, sukhaDI vagere vastu ujamaNumAM, naMdimAM ane pustakapUjA vagere kRtyomAM sAro nakaro ApyA vinA na mUkavI. ujamaNuM AdI kRtye potAnA nAmathI mahetA ADaMbare mAMDyAM hoya to lokamAM ghaNuM prazaMsA thAya" evI IcchAthI De nakara ApIne ghaNI vastu mukavI e yogya nathI. A vAta upara lakSmIvatInuM daSTAMta che je nIce lakhyuM che - keI lakSmIvatI nAme zrAvikA ghaNI dravyavAna, dhArmika ane pitAnI moTAI IcchanArI hatI. te hamezAM cheDe nakara ApIne ghaNA ADaMbarathI vividha prakAranAM ujamaNa AdI dharma kare, ane karAve. tathA manamAM ema jANe ke, "huM devadravyanI vRddhi tathA prabhAvanA karuM chuM." evI. rIte zrAvakadharma pALIne te maraNa pAmI ne svarga gaI. to paNa buddhipUrvaka aparAdhanA doSathI tyAM nIca devIpaNe utpanna thaI kALa vaya thatAM svargathI evI koI dhanavAna tathA putra rohita zeThane tyAM mAnya putrI paNe u. panna thaI. paNa te garbhamAM AvI tyAre ociMte paracakrane moTo bhaya AvyAthI tenI mAtAne sImaMtano utasava na thayela. tathA janmotsava, chaDIno jAgarikosava, nAma pADavAno utsava AdI utsava pitAe. mahetA ADaMbarathI karavAnI taiyArI karI hatI, te paNa rAjA tathA maMtrI Adi mahera lokonA gharamAM zoka utpanna thavAthI te na thayA. temaja zeThe ratna jaDita suvarNanA sarva aMge paherAya eTalA alaMkAra ghaNA AdarathI karAvyA hatA, to paNa erAdikanA bhayathI te putrI eka divasa paNa paherI zakI nahIM. te mA bApane tathA bIjA lokone paNe ghaNI mAnya 211 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatI, te paNa pUrvakanA deSathI tene khAvA pIvAnI tathA paheravA oDhavAnI vastu ghaNe bhAge evI maLatI hatI ke, je sAmAnya mANasane paNa sukhe maLI zake. kahyuM che ke - he sAgara ! tuM ratnAkara kahevAya che, ane tethI tuM ratnathI bhareluM che, chatAM hArA hAthamAM deDake Avyo ! e hAro deza nathI paNa mahArA pUrvakarmano doSa che. pachI zeThe "e putrIno eke utsava thaye nathI ema vicArI mahetA ADaMbarathI tene lagna mahesava karavA mAMDyo. lagna vakhata najIka Avyo, tyAre te putrInI mAtA akasmAta maraNa pAmI ! tyAre bilakula utsava na thatAM varavahune hastameLApa mAtra rUDhI pramANe karyo. mahATA dhanavAna ane udAra zeThane ghera te paDI hatI. ane sAsarA AdI sarva lekone mAnItI hatI, te paNa pUrvanI peThe navA navA bhaya, zoka, mAMdagI AdI kAraNe utpanna thavAthI te putrIne pitAne managamatA viSayasukha, tathA usava bhogavavAno yoga prAye naja maLe. tethI te manamAM ghaNI udvigna thaI, ane saMvega pAmI. eka divase teNe kevaLI mahArAjane e vAtanuM kAraNa pUchavAthI te maNe kahyuM che ke, "pUrva bhave te thoDo nakare ApIne maMdira AdInI ghaNa vastu vAparI ane maheTa ADaMbara dekhAze. tethI je duSkarma te upAryuM tenuM A phaLa che." kevaLInAM evAM vacana sAMbhaLI te prathama AlayaNa ane pachI dIkSA laI anukrame nirvANa pAmI. e rIte lakSmIvatInI kathA che. mATe ujamaNuM AdImAM mUkavA mATe pATalio, nALiyera, lADu, AdI vastu tenuM jeTaluM mUlya heya, tathA te taiyAra karatAM, lAvatAM je - vya beThuM hoya tethI paNa kAMIka vadhAre rakama ApavI. ema karavAthI zuddha nakare kahevAya che. koIe potAnA nAmathI ujamaNuM vagere mAMDayuM hoya, paraMtu adhika zakti AdI na hovAthI mAMDelA ujamaNanI rIta barAbara sAcavavAne arthe koI bIje mANasa kAMI mUke, te tethI koI doSanI prApti thatI nathI. pitAnA gharaderAsaramAM bhagavAna AgaLa mUkelA cekhA, sopArI, naivedha AdI vastu vecavAthI nipajelI rakamamAMthI puSa, bhaga (kesara, caMdana ) vagere vastu pitAnA gharaderAsaramAM na vAparavI; ane bI. 212. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jA jinamaMdiramAM paNa pite bhagavAna upara na caDhAvavI. paraMtu kharI vAta kahIne pUjaka lokonA te hAthathI caDhAve. jinamaMdire pUjakano yoga na heya te sarve lokone te vastunuM svarUpa prakaTa kahIne pote ja te vastu bhagavAna upara caDhAve. ema na kare te, gAMThanuM na kharacatAM phogaTa loko pAsethI potAnI prazaMsA karAvyAno doSa mAthe Ave che. gharaderAsaranI naivedha AdI vastu mALIne ApavI, paNa te tenA mAsika pagAranI rakabhamAM na gaNavI. je prathamathI mAsika pagArane badale naveva AdI A pavAno TharAva karyo hoya, te kaI deSa nathI. mukhya mArge jotAM mALIne mAsika pagAra jUja Apa. gharaderAsaramAM bhagavAna AgaLa dharelA cokhA, naivedya AdI vastu moTA jinamaMdire mUkavI. nahIM te gharaderAsaranI vastuthI ja gharaderAsaranI pUjA karI, paNa gAMThanA dravyathI na karI " ema thAya, ane anAdara, avajJA AdI deza paNa lAge. ema thavuM yogya nathI. pitAnA zarIra, kuTuMba vagerene arthe gRhastha mANasa game teTalo * vyavyaya kare che. mATe jinamaMdire jinapUjA paNa zakti pramANe potAnA dravyathI ja karavI, paNa pitAnA gharaderAsaramAM bhagavAna AgaLa dharelI naivegha Adi vastu vecIne nipajelA dravyathI athavA devadravya saMbaMdhI phUla AdI vastuthI na karavI. kAraNa ke, tema karavAthI upara kahelA deza Ave che, temaja jinamaMdire AvelI naivedya, cokhA, sepArI AdI vastunI pitAnI vastunI mAphaka saMbhALa levI sAruM mUlya utpanna thAya evI rIte vecavI, paNa jema tema Ave teTalI kismatathI kADhI nAMkhavI nahIM keraNa ke, tema karavAthI devadravyano vinA AdI karyAne deva Ave che. sarva prayatnathI rakSaNa AdI phIkara karatAM chatAM paNa je kadAcita cera, agni AdInA upadravathI devadravyAdikano nAza thaI jAya, te sAra saMbhALa karanArane mAthe kAMI deSa nathI. kAraNa ke, avazya thanArI vAta-bhaviSya AgaLa koIno upAya nathI. yAtrA, tIrthanI athavA saMghanI pUjA sAdhamika vAtsalya, snAtra, prabhAvanA pustaka lakhAvavuM, vAMcana AdI dharmayomAM je bIjA koI gRhasthanA dravyanI madada levAya te, te cAra pAMca purUSone sAkSI rAkhIne levI, ane te dravya kharacavAne samaye gurU, saMgha 213 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdI lokonI AgaLa te dravyanuM kharuM svarUpa yathAsthIta karI devuM, ema na kare to deSa lAge. tIrtha AdI sthaLane viSe devapUjA, snAtra, dhajApaNa, paherAmaNI AdI avazya karavA gya dharmakRtya gAMThanA dravyathI ja karavAM ane temAM bIjA koInuM dravya bheguM na levuM. upara kahelAM dharmaka gAMThanA dravyathI karIne pachI bIjA keIe dhamaMkomAM vAparavA dravya ApyuM hoya te, te mahApUjA, bhega, aMgapUjA AdI kRtyamAM sarvanI samakSa jUdu vAparavuM. jyAre ghaNuM gRhastha bhegA thaIne yAtrA, sAdharmika vAtsalya, saMdhapUja AdI kRtya kare, tyAre jene jeTale bhAga hoya, tene teTalo bhAga vagere sarva samakSa kahI de. ema na kare to puNyano nAza, tathA corI AdI doSa mAthe Ave. temaja mAtA pitA AdI lokonI AyuSyanI chellI ghaDI Ave, tyAre ja tenA puNyane arthe dravya kharacavAnuM hoya te, maranAra mANasa zuddhimAM chatAM gurU tathA sAdhamaka vagere sarva lokonI samakSa maranArane kahevuM ke, "tamArA puNyane arthe ATalA divasanI aMdara ATaluM dravya huM kharacIza. tene tame anumodanA Ape." ema kahI te dravya kahelI mudatamAM sarva loko jANe evI rIte kharacavuM. pitAnA nAmathI te dravyane vyaya kare te puNyane sthAnake paNa cerI AdI karyAno doSa Ave. puNyasthAnake corI vagere karavAthI munirAjane paNa hINatA Ave che. kahyuM che keje mANasa (sAdhu) tapa, vrata, rUpa, AcAra ane bhAva enI corI kare te kibipI devatAnuM AyuSya badhe. mukhyavRttie vivekI purUSe dharmakhAte kADheluM dravya sAdhAraNa rAkhavuM. tema karavAthI dharmasthAna barAbara joIne te ThekANe te dravyano vyaya karI zakAya che. sAte kSetramAM je kSetra sajAtuM hoya, tene Azraya ApavAmAM bahu lAbha dekhAya che. koI zrAvakaja mAThI avasthAmAM heya, ane tene je te dravyathI sahAdhya karAya, te te zrAvaka Azraya maLavAthI dhanavAna thaI sAte kSetronI vRddhi kare evo saMbhava rahe che. laikikamAM paNa kahyuM che kehe rAjedra ! tuM daridra mANasanuM poSaNa kara, paNa dhanavAna purUSanuM karIza nahIM, kAraNa ke regI mANasane ja auSadha ApavuM hitakArI che, paNa nI 214 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgI mANasane ASadha ApavAthI zuM lAbha thavAnA ? mATeja prabhAvanA, sa'dhanI paherAmaNI, dravya yukta medaka ( lADu ) ane hrANA AdI vastu sAdharmikAne ApavI hAya, tyAre daridrI sAdharmikane sArAmAM sArI vastu haiAya teja ApavI yogya che. ema na kare teA dharmanI avajJA AdI kayAA DhoSa Ave. ceAga hAya te dhanavAna karatAM daridra sArmakane vadhAre ApavuM; paNa yeAga na hoya te sarvene samAna ApavuM. sabhaLAya che ke, yamunApuramAM jinadAsa Thakure dhanavAna sAdharmIne ApelA samakita meAdakamAM eka eka sAnaiyA aMdara nAMkhyA hatA, ane dira sa! dharmAMkane ApelA mekamAM e e sAlaiyA nAMkhyA hatA. haze, dharmakhAte vAparavA kabUla karelu sarva dravya teja khAte vAparavuM jAie. mukhyamArga jotAM teA, pitA Adi leAkAe putra vagere lokonI pAchaLa athavA putra Adi leAkeAe pitA AdInI pAchaLa je puNyamArga kharacavuM hAya, te prathamathIja sarvanI samakSa karavuM. kAraNa ke, kANu jANe, kAnuM kayAM ane zI rIte maraNa thaze ! mATe prathama nakkI karIne jeTaluM kabhUla karyuM hoya, teTaluM avasara upara jUduMja vAparavu, paNa pAte karelA sAdharmika vAtsalya vagere kRtyAmAM na gaNyu kArayu ke, tethI dharmasthAnane viSe artha doSa Ave che. < ema chatAM keTalAka loko yAtrAne arthe * ATalu' dravya kharacIzuM' ema kabUla karIne te kabUla karelI rakamamAMthI gADI bhADuM, khAvuM pIvuM, mokalavuM vagere mArga AdI sthAnake lAgeluM kharaca te drazyamAM gaNe che, te mUlekA kANu jANe ke, kai pati pAmaze ? yAtrAne arthe jeTalu dravya mAnyuM hoya, teTalu deva, gurU AdInuM dravya thayuM. te drazya jo peAtAnA upabhAgamAM vApare te daivADhi dravya bhakSagu karyAne deSa kema na lAge ? evI rIte jANatAM athavA ajANatAM je koi prasaMge devAdi dva jyanA upabhAga thayA hoya, tenI AlAyaNA tarIke, jeTalA dravyanA upabhAga anumAnathI dhyAnamAM AvatA heAya, tenA pramANamAM peAtAnI gAMThanuM drazya daivAdi dravyamAM nAMkhe, e AlAyA maraNa samaya najIka Ave tyAre tA avazya karavI. vivekI purUSe peAtAnI alpa zakti hoya te dharmanAM 2 15 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta kSetrAne viSe potAnI zakti pramANe apa dravya vAparavuM, paNa mAthe kAinuM RNa rAkhavuM nahI. pAie pAI cUkatI karavI. temAM paNa deva, jJAna ane sAdhAraNa e traNa khAtAnuM RNa bilakUla naja rAkhavuM. kahyuM che ke-- zreSTha purUSe kAinuM RNa eka kSaNamAtra paNa koi kALe na rAkhavuM. teA pachI ati duHsahu devAdikanuM RNa kANu mAthe rAkhe? mATe buddhimAn purUSe dharmanuM svarUpa jANIne sarva ThekANe cokhkho vyavahAra rAkhavo. kahyuM che ke-- jema gAya paDavenA cakrane, nALiyA nALiyane, haMsa pANImAM rahelA dUdhane ane pakSI citrAvelane jANe che, tema buddhimAna purUSa sUkSmadharma jANe che. have A viSayane A karatAM vadhAre vistAranI jarUra nathI. have gAthAnA uttarArdunI vyAkhyA viSe kahIe chIe. A rIte jina pUjA karIne jJAnAdi pAMca AcArane dRDhapaNe pALanAra evA gurUnI pAse jaI pote pUrve kareluM paccakhANa athavA temAM kAMIka vadhArIne gurU pAse uccaravuM. jJAnAdi pAMca AcAranI vyAkhyA amArA racelA AcArapradIpa graMthathI jANavI. paccakhANa traNa prakAranuM che. eka Atma sAkSika, khIjuM devasAkSika ane trIjI' gurU sAkSika. tene vidhi A pramANe: --jinamaMdire de vavadanane arthe, snAtramahesavanA darzanane arthe athavA dezanA AdI kArathI AvelA sadgurUnI pAse vaMdanA vagere karI vidhipUrvaka paccakhANa levuM. maMdire na hAya te| upAzrayamAM jinamadiranI peThe traNa nirihI tathA pAMca abhigama vagere yathAyAgya vidhithI praveza karI dezanAthI 5helA athavA te thai rahyA pachI sadgurUne paccIza AvazyakathI zuddha evI dAdAvartta vaMdanA kare. e vaMdanAnuM phaLa bahu hATu che. vaLI kahyuM che kemANasa zraddAthI vaMdanA kare teA, nIcageAtra karmane khapAve, uccage:tra karma bAMdhe, ane karmanI dRDhagraMthi zithila kare. kRSNe gurUvaMdanAthI sAtamIne badale trIjI narakanuM AyuSya ane tIrthaMkara nAmakarma bAMdhyuM, tathA te kSAyika samyakatva pAmyA. zItaLAcAryane vaMdanA karavA mATe AvelA, rAtrIe bahAra rahelA ane rAtre kevaLajJAna pAmelA peAtAnA ( zItALacArya) cAra bhANejone pahelA krodhathI dravya vanA karI ane pachI temanA vacanathI bhAvavaMdanA karI tyAre temane kevaLajJAna prApta thayuM. - 216 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurUvaMdana paNa traNa prakAranA che bhASyamAM kahyuM che ke --gurUvaMdana traNa prakAranAM che. eka pheTA vaMdana, bIjuM theAbha vadana ane trIjuM dhvAdazAvartta vaMdana. ekaluM mAthu namAve, athavA e hAtha jeDe te pheTA vaMdana jANavuM, e khamAsamaNAM ke te khIju yAba vadana hatuM, ane khAra Avatta, paccIza Avazyaka vagere vidhi sahita e khamAsarlRAM de, te trIjuM vAdazAvahaiM vadana jANavuM. temAM prathama pheTA vadana sarva saMdhe mAMhA mAMDu karavuM, bIjuM thelsa vadana gacchamAM rahelA rUDA munirAjane athavA kArathI liMgamAtra dhArI samikatIne paNa karavuM. trIjI dAdazAvartta vaMdana te| AcArya, upA dhyAya Adi pade rahelA munirAjaneja karavuM. je purUSe pratikramaNa karyuM nathI, teNe vidhithI vaMdanA karavI. bhASyamAM kahyuM che ke--prathama dariyAvahI pratikramIne " bhumiLa duvruti " TALavAne mATe cAra logassanA athavA sA ucchAvasane kAussagga kare, duHsvAdi pote anubhavyAM hoya te ekasA A ucchavamanA kAussagga karavA. pachI Adeza mAgIne caityavaMdana kare, pachI Adeza mAgI muhapatti paDileDe, pachI e vAMdaNA de, rA AlAve, pachI karIthI e vAMdaNAM de, abhuiMtara rAI kha bhAve, pachI e vAra vAMdAM de, paccakhANa kare, pachI cAra khamAsamAM dai, AcAryAdikane theAbha vaMdana kare, pachI sIya sadisAhu ? ane sAya karUM ? e e khamAsamaNe e Adeza mAgI saya kare. e pramANe prabhAta vakhatane vaMdana vidhi kahyA che. prathama dariyAvahi pratikramIne Adeza mAgI caityavaMdana kare, pachI muhapatti paDilehe, be vAMdaNAM de, pachI divasakrama paccakhANa kare, pachI e vAMdaNAM deha devasi Alove, pachI e vAMdaNAM haiM! devasaa bamAve, pachI cAra khamAsamaNAM dei, AcAryAdikane vAMdIne Adeza mAgI devisa pAyacchitta visAhaNane arthe cAra logassano kAyotsarga kare, pachI sajhAya sadisADu ? ane sAya karU ? e pramANe Adeza mAgI e khamAsamaNu deI sajhAya kare. e sadhyA samayA vadana vidhi kahyA che. gurU kAMi kAmamAM vyagra hAvAthI jo dvAdazAvarta vaMdanA karavAne yega na Ave te, theba vaMdanathIja gurU vadanA karavI. evI rIte vadanA karI gurU pAse 217 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccakhANa karavuM. karyuM che keH--pote je pahelAM paccakhANa karyuM hoya. teja athavA tethI vadhAre gurU sAkSie graRNu karavu. kAraNa ke, dharmanA sAkSI gurU che. dharmakRtya gurU sAkSie karavAmAM eTalA lAbha che. ekA "TT saddio du dhammo ' ( gurU sAkSie dharma hAya che.) jinezvara bhagavAnanI AjJAnuM pAlana thAya che. bIjo, gurUnA vacanathI zubha pariNAma utpanna thavAthI adhika kSayeApazama thAya che. trIjo, pUrve dhAryuM hoya te ka ratAM paNa vadhAre paccakhANa levAya che. e traNa lAbha che. zrAvakapraptimAM kahyuM che ke--prathamathIja paccakhANa vagere levAnA pariNAma hoya, te paNu gurU pAse javAmAM e lAbha che ke, pariNAmanI dRDhatA thAya che, bhagavAnanI AjJA paLAya che ane karmanA kSayeASAmanI vRddhi thAya che. emaja divasanA athavA cAtumAsanA niyama Adi paNa yAga hAya te| gurU sA kSieja grahaNa karavA. ahiM, pAMca nAmAdi bAvIsa mULadAra tathA cArase bANuM pratidvAra sahita dAdavartI vadanane vidhi tathA daza pratyAkhyAnAdi nava mULadAra ane tevu pratidrAra sahita paccakhANu vidhi paNa bhASya Adi graMthamAMthI jANI levA, paccakhANunuM lezamAtra svarUpa pUrve kahyuM che. have paccakhANanA phaLa viSe kahIe chIe, dhammila kumAr cha mAsa sudhI AMbila tapa karI mhATA beTIonI, rAjAonI ane vidyAdharAnI khatrIza kanyA paraNyo, tathA ghaNI zuddhi pAmyA. e IhaleAkamAM phaLa jANavuM. tathA cAra hatyA AdIneA karanAra dRDhaprahArI cha mAsa tapa karIne teja bhave mukti janArA thaye|. e paralokanuM phaLa jovuM. kahyuM che ke--paccakhANa karavAthI Azrava dvAranA uccheda thAya che. AzravanA ucchedathI tRSNAnA u aeka thAya che. tRSNAnA ucchedathI mANasAte dhaNA upazama thAya che. ghaNA upazamathI paccakhANa zuddha thAya che. zuddha paccakhANathI cAritradharma prApta thAya che. cAritradharmanI prAptithI karmane viveka thAya che. karmanA vivekathI apUrvaka maLe che. apUrvakaraNanI prAptithI kevaLajJAna utpanna thAya che. kevaLajJAna prApta thayAthI sadAya sukhanuM dAtAra evuM maLe che. pachI zrAvake sAdhu sAdhvI AdI caturvidha sadhane vaMdana karavuM. jina 218 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMdira AdI sthaLe gurUnuM Agamana thAya che, temane sArI peThe Adara satkAra sAcave; ane vaLI gurUne jotAM ja ubhA thavuM. sAmA AvatA heya te sanmukha javuM. be hAtha joDI mAthe aMjaLi karavI. pote Asana ApavuM. gurU Asane beThA pachI pote Asane besavuM, gurUne bhaktithI vaM. danA karavI. gurUnI sevA pUjA karavI, ane gurU jAya temanI pAchaLa javuM. e rIte saMkSepathI gurUno Adara satkAra jANaze. temaja gurUnI be bAjAe mukha AgaLa, athavA 5De paNa na besavuM. gurUnI sAthaLane pitAnI sAthaLa lagADIne temanI pAse na besavuM. temaja zrAvake gurUnI pAse paganI athavA bAhunI palAMThI vALIne athavA paga lAMbA karIne paNa na besavuM. bIje ThekANe paNa kahyuM che ke-palAMThI vALavI, oThinuM devuM, paga lAMbA karavA, vikathA karavI, ane ghaNuM hasavuM. eTalAMvAnAM gurU pAse varjavAM. vaLI kahyuM che ke-zrAvake nidrA tathA vikathA vajI, mana vacana kAyAnI gupti rAkhI, hAtha joDI ane barAbara upayoga sahita bhaktithI bahumAna pUrvaka gurUnAM upadeza vacana sAMbhaLavAM vaLI siddhAMtamAM kahelI rIta pramANe gurUnI AzAtanA TALavA mATe gurUthI sADAtraNa hAthanuM avagraha kSetra mUkI tene bahAra jIvajaMtu rahita bhUmIe besIne dharmadezanA sAMbhaLavI. kahyuM che ke-zAstrathI, niMdita AcaraNa AcaravAthI utpanna thaelA tApane nAza karanAruM sazurUnA mukha rUpa malaya parvatathI utpanna thaeluM caMdanarasa sarakhuM vacana rUpI amRta dhanya purUSane ja maLe che. ' - dharmadezanA sAMbhaLavAthI ajJAna ane niyA jJAnane nAza thAya, sammaphatatvanuM jJAna thAya, saMzaya TaLe, dharmane viSe daDhapaNuM thAya, vyasana Adi kumArganI nivRtti thAya, sanmArgane viSe pravRtti thAya, kaSAya Adi deSane upazama thAya, vinaya Adi guNonI prApti thAya, kusaMgatine tyAga thAya, sasaMgatino lAbha maLe, saMsArane viSe vairAgya upaje, mekSanI IcchA thAya, zakti mAphaka dezaviratInI athavA sarva viratinI prApti thAya, ane aMgIkAra karelI dezaviratInI athavA sarvaviratinI sarva prakAre ekAgra manathI ArAdhanA thAya. vagere aneka guNa che. te nAstika pradezI rAjA, Ama rAjA kumArapALa, thAvasthA putra vagere dRSTAMta uparathI jANavA. 218 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastu kahyuM che ke--jinezvara bhagavAnanuM vacana sAMbhaLe teA vRddhinA mAhu jatA rahe, kupathA uccheda thAya, mokSanI IcchA vRddhi pAme, zAMti vistAra pAme, adhika vairAgya upaje, ane atizaya harSa thAya. evI che ke, je jinezvara bhagavAnanuM vacana sAMbhaLavAthI na maLe ? potAnuM zarIra kSaNabhaMgura che, bAMdhava baMdhana samAna .che, lakSmI vividha anarthane utpanna karanArI che mATe jaitasiddhAMta sAMbhaLavuM. tethI saMvega vagere utpanna thAya che, ane te siddhAMta mANasa upara kAMI upakAra karavAmAM khAmI rAkhatuM nathI. e pradezI rAjAnuM dRSTAMta hukAmAM nIce pramANe che:-- r zvetAMbI nagarImAM pradezI nAme rAjA ane citrasArathI nAme tene matrI hatA. citrasArathI matrIe cAra jJAnanA dhAraka zrIkazi gaNadhara pAse zrAvasti nagarImAM zreSTha zrAvakadharma svIkAryA hatA. eka vakhate citrasArathI mAMtranA AgrahathI kezi gaNadhara zvetAMI nagarIe pA ryA. citrasArathI ma`trI gheADA upara besI karavAnA mhAne pradezI rAjAne kazi gaNadhara pAse lai gayA. tyAre garvathI rAjAe munirAjane kahyuM " he sunirAja ! tame vRthA kaSTa na kare. kAraNa ke, dharma vagere jagatamAM sarvecA cheja nahi. mhArI mAtA zrAvikA hatI ane pitA nAstika hateA. maraNa samaye meM emane ghaNuM kahyuM ke, " bharaNu thayA pachI svargamAM tamane je sukha athavA narakamAM du:kha thAya, te mate jaNAvajo. " paNa maraNa pAmyA pachI AvIne mAtAe svarga sukha Adi tathA pitAe naraka duHkha AdikAMi paNa mate jaNAvyuM nahI. eka ceAranA me' tala jeTalA kaTakA karyA, te paNa temAM kaSTathI mate jIva phaikhAyA nahI. temaja jIvatA tathA maraNa pAmelA mANasane teAlatAM bhAramAM kAMi paNa phera jaNAyA nahI. vaLI maM chidra vinAnI kAThInI aMdara eka mANasane pUryo, ane te kAThI upara sajjaDa DhAMkaNuM DhAMkayuM. dara te mANusa marI gayA. tenA zarIramAM paDelA asaMkhya kIDA me joyA, paNa te mANasane jIva bahAra javAne tathA te kaDAnA jIvAne aMdara AvavAne vALanA agrabhAga jeTale paNu mArga mArA jovAmAM Avye. nahI evI rIte dhaNI parikSA karIne huM nAstika thayA chuM." 220 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kezi gaNadhare kahyuM. "hArI mAtA svargasukhamAM nimagna hovAthI tane kahevA AvI nahIM. tathA hAra pitA paNa narakanI ghera vedanAthI AkuLa hevAthI ahiM AvI zake nahIM. araNInA kAkanI aMdara agni chatAM tene game teTalA jhINA kaTakA karIe, te paNa temAM agni dekhAya ema nathI. temaja zarIranA game teTalA jhINA kaTakA kare, to paNa temAM jIva kyAM che? te dekhAya nahIM. luhAranI dhamaNa vAyuthI bharelI athavA khAlI taLo, tathApi telamAM ratibhAtra paNa phera jaNAze nahIM. temaja zarIranI aMdara jIva chatAM athavA te nIkaLI gayA pachI zarIra taLaze, te telamAM kAMI phera jaNAze nahIM. koThInI aMdara pUre mANasa aMdara zaMkha Adi vagADe te zabda bahAra saMbhaLAya, paNa te zabda kaye mArga bahAra Avyo? te jaNAya nahIM. temaja kuMbhInI aMdara pUrelA mANasano jIva zI rIte bahAra gayo ? ane kuMbhanI aMdara thaelA kIDAnA jIva zI rIte aMdara AvyA ? te paNa jaNAya nahIM." evI rIte zrI keri gaNadhare yuktithI barAbara bodha karyo, tyAre dezI rAjAe kahyuM. "Apa kahe che, te vAta kharI che, paNa kuLaparaMparAe A veluM nAstIkapaNuM zI rIte jAya ?" zrI kezi gaNadhare kahyuM. "jema kuLaparaMparAthI AvelAM dAridra, rAga, duHkha AdI mUkAya che, tema nAstikapaNuM paNa mUkI devuM ja." A sAMbhaLI pradezI rAjA suzrAvaka thA. te rAjAnI sUryakAMtA nAme eka rANI hatI. teNe parapurUSane viSe Asakta thaI eka divase paiSadhane pAraNe pradeza rAjane jhera khavarAvyuM. te vAta turata te rAjAnA dhyAnamAM AvI, ne teNe citrasArathIne kahI. te pachI teNe citrasArathI maMtrinA vacanathI potAnuM mana samAdhimAM rAkhyuM, ane ArAdhanA tathA anazana karI te saudharma devake AMbha vimAnanI aMdara devatA thaye. viSapaganI vAta khabara paDavAthI sUryakAMtA ghaNI zaramAI, ane bIkathI jaMgalamAM nAsI gaI, ane tyAM sarpanA daMzathI maraNa pAmI narake pahocI. eka vakhate AmalakalpA nagarImAM zrI vIrabhagavAna samavasaryA. tyAre sUryabha devatA DAbA tathA jamaNe hAthathI ekaso ATha kuMvara tathA kuMvarIo prakaTa karavA vagere prakArathI bhagavAna AgaLa AzcaryakArI 221 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divya nATaka karI svarge gaye!. tyAre gaitama svAmInA pUchavAthI zrIvIra bhagavAne sUryeAbha devatAnA pUrvabhava tathA devanA bhavathI trI mahAvideha kSetre siddhi pAmaze, vagere vAta kahI. A rIte pradezI rAjAnuM dRSTAMta che. Ama rAjA bappabhaTapUrInA ane kumArapALa rAjA zrI hemacaMdrasUrInA sadupadezathI edha pAmyA e vAta prasiddha che. have thAvaccAputranI kathA sakSepathI nIce lakhI che:-~~ ,, dvArikA nagarImAM koi sArthavAhanI thAvaccA nAme strI ghaNI dravyavAna hatI. cAvaccA putra e nAme eLakhAtA tene putra batrIza kanyA paraNyA hatA. eka samaye zrI neminAtha bhagavAnanI dezanAthI te pratibodha pAmyA. thAvuccA mAtAe dhaNA vA, te paNa teNe dIkSA levAne vi cAra mAMDI vALyA nahi. tyAre te thAvA mAtA putranA dIkSA utsavane arthe keTalAMka rAjacinha kRSNa pAse mAgavA gai. kRSNe paNa thAvaccAne ghera AvI tenA putrane kahyuM ke, "tuM dIkSA laiza nahI. viSayasukha bhAgava. thAvaccA putre kahyuM ke, " bhaya pAmelA mANasane viSayabhAga gamA nathI. " kRSNe pUchyuM, " mhArA chatAM tane bhaya zAne ? " thAvaAAputre kahyuM, " mRtyuno. " pachI kRSNe pote tene dIkSA utsava kayo. thAvacAputre eka hajAra zreNI AdinI sAthe dIkSA lIdhI. anukrame te yAdapUrkI thaye, ane selaka rAjAne tathA tenA pAMcase natrIone zrAvaka karI sagadhikA nagarImAM AvyA. te samaye vyAsanA putra zuka nAme eka patriAjaka tyAM petAnA eka hajAra ziSya sahita hatA. te troIDa, kama lu, chatra, trikAkI, aMkuza, pavitraka, ane kesarI nAmA vastra eTalI vastu hAthamAM rAkhate hatA. tenAM vastra gerUthI ragelAM hatAM. te sAMkhya zAstranA siddhAMta pramANe cAlanArA hovAthI prANAtipAta viramaNAdi pAMca vrata ane zAca ( pavitratA ) saOApa, tapa, svAdhyAya tathA IzvarapraNidhAna e pAMca niyama maLIne daza prakAranA zaiAcamULa parivrAjaka dharmanI tathA dAnadharmanI prarUpaNA karatA hatA. teNe pUrve sudarzana nAme nagara zeTha pAse peAtAne zaiAcamULa dharma levarAvyA hatA. thAvaracyAputra AcArye teneja karI pratikhAdha karI vinayavALA jinadharmanA agIkAra karAvyA. pachI sudarzana zeThanA dekhatAM zuka 232 dd Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paritrAjakane tathA thAvasthA putra AcAryane eka khIjAne nIce lakhyA pramANe praznAttara thayAH-- zuka paritrAjaka: rr G huM bhagavan ! *sarisavaya bhakSya che, ke abhakSya che ?" thAvaccAputraH "he zuka parivrAjaka ! sarisavaya bhakSya che, ane abhatya paNa che. te A rIte:--sarasavaya e prakAranA che. mitra sarisavaya ( sarakhI ummaranA ) ane bIjA dhAnya sarisaya ( sarpapa, zIva ), nitra sarvisaya traNa prakAranA che, eka sAthe upanna thayelA, bIjA sAthe vRddhi pAmelA ane trIjA bAlyAvasthAmAM sathe dhULamAM ramelA. e traNe pra kAranA mitra sarisavaya sAdhuone abhakSya che. dhAnya sarisaya e prakA ranA che. eka zastrathI pariNamelA ane bIjA zastrathI na pariNamelA zastra pariNamelA sarisaya e prakAranA che. eka prAruka ane bInta aprAsuka prAsuka sarisavaya paNa e prakAranA che. eka jAta ane khojA aAta. jAta livaya paNa e prakAranA che. eka eSaNIya ane bIjA ane haNIya. eNIya sarasavaya paNa be prakAranA che. lakhyuM ane bIjAM alamba, dhAnya sarisayamAM azastra pariNamelA aprAsuka, ajAta, ane SaNIya ane albdha eTalA prakAranA abhaya che, ane bAkI rahelA sarva prakAranA dhAnya sasivaya sAdhuone lakSya che. evI rIteja kulattha ane mAsa paNa jANavA, temAM eTalAja vizeSa ke, mAsa traNa prakAranA che. eka kAla mAsa ( mahineA ), bIjo artha mAsa ( sonA rUpAnA tA" sarisavaya ' ' * ,, A mAgavI zabda che. saharAvaya ane " sarvara " e e. saMskRta, zabdanuM mAgadhImAM " sannivaya " evuM rUpa thAya che. sadazavaya eTale sarakhI umarane ane sarvapa eTale sarava. ' .. 1 bhAgadhI che. " kulattha jaya" zabda ( kalathI ) ane kulastha " e e saMskRta zabdonuM "kulattha" evu' ekaja mAgadhImAM rUpa thAya che. 2 mAsa ( mahinA ), bhASa ( aDada ) ane mAsa ( teAlavAnu' eka kATalu'') e traNe zabdanuM mAgadhImAM mAsa evu' ekaja rUpa 66 ,, thAya che. 223 k m Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ limAM Ave che te ) ane trIje dhAnyamAsa ( aDada). evI rIte thAvastrAputra AcAryo bodha karyo, tyAre potAnA hajAra viSyanA parivAra sahita zuka parivAjane dIkSA lIdhI. thAvastrAputra AcArya pitAnA hajAra ziSyanA parivAra sahita zatruMjaya tirthe siddhi pAmyA. pachI zukrAcArya zelakapuranA zelaka nAme rAjAne tathA tenA pAMcaso maMtrIne pratibaMdha karI dIkSA ApI pite siddhipada pAmyA. zelaka muni agiyAra aMgenI jANa thaI pitAnA pAMca zigonI sAthe vicaravA lAgyA. eTalAmAM hamezAM lUkhe AhAra khAdhAmAM AvavAthI zelaka munirAjane khasa, pitta Adi rega thayA. pachI te vihAra karatA parivAra sahita zelakapure AvyA. tyAM temane gRhasthapaNAno putra maduka rAjA hatA. teNe temane pitAnI vAhanazALAmAM rAkhyA. prAsuka auSadhane ane pathyane sAre vega maLavAthI zelaDa munirAja rega rahita thayA, te paNa snigdha AhAranI lupatAthI vihAra na karatAM te tyAMja rahyA. pachI paMthaka nAme eka sAdhune zelaka munirAjanI vaiyAvacca karavA mATe rAkhIne bIjA sarva sAdhuoe vihAra karyo. eka samaye kArtika mAsIne divase zelaka munirAja yatheccha snigdha AhAra karI suI rahyA. pratikramaNano samaya Ave tyAre paMthake khamAvavAne arthe temane page pitAnuM mAthuM aDADayuM. tethI temanI (zelaka munirAjanI ) nidrA uDI gaI. pitAnA gurUne roSamAna thaelA joine paMthake kahyuM. "cAturmAsamAM thaelA aparAdha khamAvavAne arthe meM ApasAhebanA caraNane sparza karyo." pathanuM evuM vacana sAMbhaLI zelaka munirAja vairAgya pAmyA, ane manamAM vicAra karavA lAgyA ke, "raviSayamAM lolupa thaelA mane dhikkAra thAo !" ema vicArI temaNe turata vihAra karyo, pachI bIjA ziSyo paNa zelaka munirAjane maLyA. teo za jaya parvata upara pitAnA parivAra sahita siddha thayA. A rIte thAvasthApu tranI kathA che. | mATe suzrAvake nitya gurU pAse dhamapadeza sAMbhaLavo. ane dharmapadezamAM kahyA pramANe yathAzakti dharmanukAna paNa karavuM. kAraNa ke, jema 224. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "" ASadha mAtra jANuvAthIja ArAgya thavAtuM nathI, tathA bhakSya padArtha paNa kevaLa jovAthI peTa bharAtuM nathI, tema kevaLa dhanApadeza sAMbhaLavAthI paNa pUrUM phaLa maLatuM nathI. mATe upadeza mAka dharmakriyA karavI joie. kemake--purUSone kriyAja kuLa ApanArI che. kevaLa, jJAna kuLa ApatuM nathI. kAraNa ke, strInA ane bhakSya padArthanA bhAga zI rIte bhagavavA ? te jAtA hAya, tApaNu te kevaLa, jJAnathI te purUSane bhAgathI maLanArU' sukha maLatuM nathI. temaja kAi purUSa taravAnuM jANutA hAya, tepaNa jo nadImAM paDI zarIrane halAve nahi, teA te nadInA pravAhamAM taNAi jAya. tema jJAnavAn purUSa dharmakriyA na kare teA, sasAra samudramAM kre. dazAzrutaskaMdhanI cUrNimAM kahyuM che ke--je akriyAvAdI che, te bhavya hoya, athavA abhavya hoya, pazu niyamathI kRSNapakSanA te hAyaja, ane kriyAvAdI niyamathI bhavya ane zulkapakSanA hoyaja. te samyagdaSTi hoya athavA mithyAdaSTi heya, te paNa te pudgalaparAvartInI aMdara siddha thaze. A uparathI mAna ninAnI kriyA paNa hitakArI che, ema na samajavuM. " kahyuM che ke--jJAna vinAnI kriyAthI karmane kSaya thAya te deDakAnA cUrNa samAna jAve, ane jJAnapUrvaka kriyAthI karmane kSaya thAya te deDakAnI bhasma samAna jAve. ajJAnI chava kroDegame varSothI jeTalu karma khapAve, teTalAM karmane mana vacana kAyAnI gupti rAkhanAra nAnI eka ucchvAsamAM khapAve che. eTalA sArU tAmila tApasa, pUraNu tApasa vagere lokee tapasyAnuM dhachuM. kaSTa sahana karyuM, tepaNa temane IzAneMdrapaNuM, camareMdrapaNuM ityAdika apa kuLaja maLyuM, jo nAnI purUSa hAya, tathApi cittamAM zraddA na hoya to tenesamyak prakAre kriyAne viSe pravRtti thAya nahI. a*i aMgAramardaka AcAryanuM dRSTAMta jANavuM kahyuM che ke--jJAna rahita purUSanI kriyA karavAnI zakti, kriyA karavAne asamartha purUSanuM jJAna ane manamAM zraddA nathI evA purUSanI kriyA karavAnI zakti ane jJAna e sarve niSphaLa che. ahiM cAlavAnI zakti dharAvanAra paNa mArganA ajANu AMdhaLAnuM, mArganA jANu paNa cAlavAnI zakti nahIM dharAvanAra pAMgaLAnu ane mArganuM jJAna tathA cAlavAnI zakti dharAvatAM chatAM paNa kheTe mArge cAlavAnI icchA rAkhanAra purUSanuM evAM 225 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ < traNa dRSTAMta eka pachI eka jANavAM. kAraNa ke, dRSTAMtamAM kahelA traNe pu rUSo aMtarAya rahita kAi ThekANe jai zake tema nathI. A uparathI ATaluM siddha thayuM ke, jJAna, darzana ane cAritra e traNanA yAgathI mekSa thAya che. mATe jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanA karavAne hamezAM prayata karaveza. vaLI suzrAvaka munirAjane sayamayAtrAne nirvAha pUche. te ema keH-- " tamArI sayamayAtrA nirvahe che? tamArI rAtri sukhayI gai ? tamArU` zarIra nirAbAdha che? koi vyAdhi tamane pIDA te nathI karate ? vaidhatu prayAjana zuM paDe tevuM kAMi nathI ? ASadha AdIneA khapa nathI ? kAMi paththa vagerenI AvazyakatA nathI ? ' vagere prazna karavAM. evAM prazna karavAthI karmanI mhoTI nirjarA thAya che. kahyuM che ke--sAdhunI sanmukha javAthI, temane vaMdanA tathA namaskAra karavAthI ane saMyamayAtrAnAM prazna pUchavAthI cirakALanuM sacita kareluM karma paNa kSaNamAtramAM cicilamadhavALu thAya che. prathama sAdhuone vaMdanA karI hoya, tyAre sAmAnyathI " suharAi suhvI" AdI zAtAprazna karyuM hoya, te paNa vizeSe karI ahiM prazna karavAnuM kahyuM te, praznanuM svarUpa samyak prakAre jaNAvavAne arthe tathA praznamAM kahelA upAya karavAne arthe che, ema jANavuM. mATeja ahiM sAdhu munirAjane page lAgIne prakaTa nimatraNA karavI te A rIteH-- ,, " icchakAri bhagavAn ! yAsa karI prApsuka ane eSaNIya azana, pAna, khAdima, svAdima vastra, pAtra, kebala, pAdapreAMchanaka, prAtihArya, pITha, phelaka, signa ( paga paheAlA karI suvAya te ), saMthArA ( paga paheAlA na karAya evA sAMkaDA ), ASadha ( eka vastunuM kareluM), tathA bheja (dhaNI vastu ekaThI karIte karelu. ) emAM je vastune khapa hoya tene svIkAra karI he bhaga. vana! mhArA upara anugraha karo. hAlanA kALamAM A nimatra bRha dana dIdhA pachI zrAvako kare che. jeNe sAdhunI sAthe pratikramaNa karyuM hAya, te zrAvaka sauMdaya thayA pachI peAtAne ghera vagere jate pachI nima traNa kare. je zrAvakane pratikramaNanA ane vAMdavAne yAga na hAya, teNe paNa vaMdanA AdIne avasareja nimatrA karavI, mukhamArge te bIjI vAra devapUjA karI tathA bhagavAn AgaLa naivedha dharI pachI upAzraye javuM, ane 226 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu munirAjane nimaMtraNA karavI. zrAddhadina kaya AdI graMthamAM emaja kahyuM che. pachI avasarane vega hoya te pramANe roganI cikitsA karAve, auSadha AdI Ape, ucita e pathya AhAra vaherave, athavA bIjI sAdhu munirAjanI je apekSA hoya te pUrI kare. kahyuM che ke-sAdhu munirAjanA jJAnAdi guNane avalaMbana denAre caturvidha AhAra tathA auSadha, vastra AdI je munirAjane egya hoya, te temane ApavuM.. sAdhu munirAja ApaNe ghera vahoravA Ave, tyAre suzrAvake je je gya vastu hoya, te sarva temane vaherAvavI, ane sarve vastu nAma daIne dararoja kahevI ke, "mahArAja ! amuka vastunI jogavAI che." ema na kahe te pUrve karelI nimaMtraNa niSphaLa thAya. nAma daIne sarva vastu kahe, ane kadAcita munirAja na vahAre, te paNa kahenAra zrAvakane puNano lAbha thAyaja kahyuM che ke sAdhu munirAjane vaharAvavAnI vAta manamAM ciMtave te paNa puNya thAya, je vacanathI vahorAvavAnI vAta uccare, te vizeSa puNya thAya; ane je tevo yoga banI Ave te kalpavRkSaja phaLyo ema samajavuM. je vastune yoga hoya, ne te vastunuM nAma daIne je zrAvaka na kahe, te pratyakSa vastu dekhAya to paNa te sAdhu vahAre nahIM. tethI ghaNI hAni thAya che. nimaMtraNa karyA pachI je kadAcita sAdhu munirAja ApaNe ghera na Ave, te paNa nimaMtraNa karanArane puNyano lAbha to thAya ane vizeSa bhAva hoya to adhika puNya thAya. jema vaizAlI nagarImAM zrI vIra bhagavAna chadmasthapaNAmAM comAsI tapa karatA hatA, tyAre karNadhI dararoja bhagavAnane pAraNune arthe nimaMtraNa karavA Avato comAsI tapa pUruM thayuM, te divase parNakIe jANyuM ke, "Aje to svAmI niro pAraNuM karaze. ema jANI te bhagavAnane ghaNuM AgrahathI nimaMtraNA karI pitAne ghera gaye, ane "huM dhanya chuM svAmi Aje hAre ghera pAraNuM karaze. " IyAdi bhAvanA bhAvamAM jIrNazreSThIe ayyata devakanuM AyuSya bAMdhyuM. pAraNAne divase miyANI abhinava zreSThIe dAsI pAsethI bhikSAcarane bhikSA A pavAnI rIti pramANe bhagavAnane aDadanA bAkulA apAvyA. te vaDe ja bhagavate pAraNuM karyuM, abhinava ekIne ghera paMca divya prakaTa thayA, tyAre Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devabhIne prakaTa thaelo svara jo jIrNazreNI na sAMbhaLata, te kevaLajJAna paNa pAmata; paraMtu duMdubhIne svara sAMbhaLatAM ja bhAvanA khaMDita thaI. ema jJAnIe kahyuM che. A rIte sAdhune nimaMtraNa karavA upara dRSTAMta che. - sAdhu munirAjane AhAra viharAvavAnA viSayamAM zrIzAlibhadra AdInuM ane rega vagere Ave ane auSadha bheSaja devAnA viSayamAM bIvIrabhagadhAnane auSadha denArI tathA jinanAmakarma bAMdhanArI revatInuM daSTAMta jANavuM. gAna sAdhunI sAravAra karavAmAM maheTuM phaLa che. siddhAMtamAM kahyuM che kehe gotama ! je jIva jJAna sAdhunI sAravAra kare, te hArA darzana (zAsano) svIkAra kare, ane je dvArA darzanane svIkAra kare, te glAna sAdhunI sAravAra kare. kAraNa ke, arihaMtanA darzanamAM zAsananI AjJA pramANe cAlavuM eja pradhAna che. ema nizcayathI jANavuM. vagere ahiM kRmi kuSTarogathI pIDAyelA sAdhunI sAravAra karanAre RSabhadevane jIva je chavAnaMda vaidha, tenuM daSTAMta jANavuM. temaja suzrAvake supAtra sAdhuone sArA sthAnake yogya e upAzraya AdI devo. kemake-icchA jeTalu gharamAM dhana na hoya, te paNa suzrAvake munirAjane vasati, zayA, Asana, AhAra, pANa, auSadha, vastra, pAtra AdI beDAmAM thoDuM paNa ApavuM. jyatI, vaMkacUla, kozAvezyA, avaMti sukumAra AdI che sAdhune upAzraya ApavAthI ja saMsAra sAgarane tarI gayA. temaja suzrAvake sAdhunI niMdA karanArA, tathA jinazAsananA pratyenIka lokone potAnI sarva zaktithI vAravA kahyuM che ke suzrAvake pitAmAM sAmarthya chatAM, bhagavAnanI AjJAthI ulaTA cAlanArA lokonI kadI paNa niMdA na karavI. anukULa athavA pratikULa upAya yojIne avaSya zikhAmaNanAM vacana kahevAM. ahiM dramaka muninI niMdA karanArane yuktithI vAranAra abhayakumAranuM daSTAMta jANavuM.' - sAdhunI peThe sAdhvIone paNa sukha saMyamayAtrAnAM prazna vagere karavAM. temAM eTalI vAta vaLI adhika jANavI ke, sAdhvIonuM durAcArI ane nAstika lekathI rakSaNa karavuM. pitAnA gharanI pAse cAre bAjuthI sArI rIte rakSaNa karelA ane jenAM bAraNuM gupta eTale jyAM koI jhaTa AvI - zake tema na hoya tevI jagyA ApavI. potAnI strIo pAse temanI se 228 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vA karAvavI, pitAnI putrIone jJAnAdi guNane arthe temanI pAse rAkhavI, pitAnA kuTuMbamAMnI putrI AdI koI strI dIkSA levA taiyAra thAya, te te sAdhvIone ja soMpavI, je sAdhvIo pitAno keI AcAra bhUlI jAya, te temane te saMbhAre, je te sAdhvIo anyAya mArge cAle, evo saMbhava dekhAya to temane te mArge jatAM rokavI, je temano paga khoTe bhAge paDI gayo hoya to pahelI vAra temane sArI zikhAmaNa devI, ane je te zikhAmaNa na mAnatAM vAraMvAra te sAdhvIo kumArge cAlavA jAya, te temane kaThora vacana saMbhaLAvavA tathA bIjo upAya na hoya te daMDAdivaDe zikSA karavI. temaja ucita vastu ApI temanI sevA karavI. e rIte sA- bI saMbaMdhI vicAra jANavo. suzrAvake sAdhu munirAja pAse jaI kAMI paNa bhaNavuM. kemake vivekI purUSa kAjaLane kSaya ane rAphaDAnI vRddhi joIne dAna ane bhaNavA AdI zubha kathI pitAne divasa saphaLa kara. pitAnI strI, bhajana ane dhana e traNa vastune viSe saMdha rAkha. arthAt e traNene vadhAre lobha na rAkhave paraMtu dAna bhaNavuM ane tapasyAe traNa vastumAM saMtoSa na rAkho arthAt na dhasatAM hamezAM te traNe vastunI vRddhi karavI. jANe malue A paNa mastakanA kesa pakaDyA hevanI! ema jANuM vivekI purUSe dharmakRtya utAvaLathI karavuM, ane mahArI kAyA ajarAmara che, ema ja vidyA ane dhananuM upArjana karavuM. jema jema ghaNuM rUcithI sAdhu munija navA navA zAstramAM praveza kare, tema tema potAnA saMvegIpaNuM upara navI navI zraddhA utpanna thavAthI temane ghaNo ja harSa thAya che. je jIva A manuSyabhavamAM dararoja navuM navuM bhaNe che, te parabhave tIrthaMkarapaNuM pAme che, have je bIjAne bhaNAve, tenuM jJAna sArUM che, ema kahevAnI have zI jarUra rahI ? DI buddhi hoya te paNa je pATha karavAne nitya udhama kare, te bhASa tuSAdikanI peThe teja bhave kevaLa jJAnAdikane lAbha thAya ema jANavuM. A rIte chaDI gAthAne artha kahyA che. upara kahyA pramANe dharmakriyA karI rahyA pachI rAja AdI hoya te pitAnA rAjamaMdire jAya. maMtrI AdI heya te nyAya sabhAe jAya, ane 229 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaNika AdI hoya te potAnI dukAne athavA bIje je udyama kara heya te ughame jAya. A rIte pota potAnA ucita sthAnake jaI dharmane virodha na Ave, te rIte dravya saMpAdana karavAno vicAra karaze. je rAjAo daridrIne ane dhanavAnane, potAnA mAnya purUSane ane amAnya purUSane tathA uttamane ane adhamane madhyastha vRtti rAkhI sarakhI rIte nyAya Ape, te temanA kAryamAM dharmane virodha nathI ema jANavuM. A viSaya upara nIce daSTAMta ApyuM che. kalyANakaTaka puramAM ghaNe nyAyI yazovarmA nAme rAjA hatA. teNe pitAnA rAjamaMdiranA dvAramAM nyAyaghaMTA nAme eka ghaMTA baMdhAvI hatI. eka vakhate rAjAnI nyAyIpaNAnI parIkSA karavAne arthe rAjyanI adhiSThAyikA devI tatkALa prasta thaelI gAyanuM ane vAchaDAnuM rUpa prakaTa karI rAjamArgamAM beThI. eTalAmAM rAjaputra ghaNA vegathI deto eka ghaDI upara besI tyAM AvI paho . vega ghaNe hevAthI vAcharaDAMnA be paga ghaDInI aDaphaTamAM AvyA. tethI vAcharaDuM maraNa pAmyuM. tyAre gAya - bdha karavA ane netramAMthI AMsu kADhavA lAgI. koIe gAyane kahyuM ke, "tuM rAjakAre jaIne nyAya mAgI tyAre teNe tyAM jaI potAnA ziMgaDAnI a thI nyAyaghaMTA vagADI. zeva rAjA te samaye bhojana karavA beTho hatuM, teNe ghaMTAne zabda sAMbhaLIne pUchayuM ke, "ghaMTA koNa vagADe che ? sevako e tyAM jaI joIne kahyuM ke, "he deva! koI nathI. Apa bhojana kare." rAjAe kahyuM. "koNe vADI teno nirNaya thayA vinA zI rIte huM bhojana karUM ?" pachI turata bhojanane thALa paDatA mUkIne rAjA bAraNe A vyo, ane bIjuM koI najare paDyuM nahIM, tethI teNe gAyane pUchyuM ke, tane koIe upadrava karyo ke zuM? upadrava karanAra koNa che? te mane de. khADa." rAjAe ema kahyuM, tyAre gAma AgaLa cAlI, ane rAjA pAchaLa javA lAge. gAye maraNa pAmeluM vAcharaDuM dekhADayuM. rAjAe kahyuM. "e vAcharaDA uparathI je ghaDIne kUdAvI gayo, teNe mArI AgaLa hAjara thavuM." jyAre kaI kAMI bole nahIM, tyAre rAjAe pAchuM kahyuM ke jyAre aparAdhI hA jara thaze, tyAre huM bhajana karIza." 230 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ,, rAjAne lAMdhaNa thaI tyAre savAre rAjakumAre kahyuM. huM tAta ! huM aparAdhI chuM. mane yathAyogya daMDa karo." pachI rAjAe smRtinA jANu purUSone pUchyuM ke, "enA zuM daMDa karavA.' jANu purUSoe kahyuM. "he rAjana ! rAjyane yeAgya evA A tArA ekaja putra che. mATe ene zuM daMDa karIe ?" rAjAe kahyuM. "kAnuM rAjya ane kAne putra? huM te nyAyane sarva vastu karatAM uttama gaNu chuM. kemake-- 1 durjananeA daMDa karavA, 2 sajjananI pUjA karavI, 3 nyAyathI bhaMDAranI vRddhi karavI, 4 pakSapAta na rAkhavA. ane pa zatru thakI rAjyanI rakSA karavI. eja rAjAone nitya karavA karavA yeAgya paMca mahA yajJa kahyA che. senitimAM paNa kahyuM che ke--rAjAe potAnA putrane paNa aparAdhanA anusArathI daMDa karavA. mATe je ene yegya daMDa hoya te kahA." rAjAe ema kahyuM, te paNa te te vidvAn leAkeA jyAre kAMi khelyA nahIM. tyAre "je jIva bIjA jIvane je rIte ane je du:kha de, te jIvane te du:khanA badalAmAM te rIte teja du:kha maLavuM joe. tathA kAi apakAra kare te tene avazya pAcho badalo vALavA joie" vagere nItizAstranA vacana uparathI rAjAe peAteja putrane kayA daMDa ApavA ? tenA nirNaya karyo. pachI gheADI maMgAvIne putrane kahyu, "tuM ahiM mArgamAM sUi rahe." putra paNa vinIta hatA tethI pitAnuM vacana mAnI mArgamAM sUrNa rahyo. rAjAe potAnA sevAne kahyuM. enA uparathI doDatI dhoDI laI jA." rAjAnuM A vacana kAie mAnyuM nahIM. tyAre sarve leAkAe vAyA, te paNa rAjA pote ghoDI upara asvAra thayA, ane gheADIne doDAvIne putranA zarIra upara lai jAya che, eTalAmAM rAjyanI aviAyikA devIe prakaTa thaI puSpavRSTi karIne kahyuM ke, "he rAjana! me hArI parikSA karI. prANa karatAM paNa vallabha evA potAnA putrathI paNa tane nyAya priya che, emAM saMzaya nathI. mATe tuM cirakALa nirvedmapaNe rAjya kara." A rIte nyAyane viSe tatpara rahevA upara dRSTAMta che. have je rAjAnA adhikArI che, te jo abhayakumAra, cAkya AdI rUSanI peThe rAjAnuM ane prajAnuM hita thAya tevI rIte rAjakArya kare te, manA kAmamAM dharmane viredha na Ave. kahyuM che ke--kevaLa sajAnuMJa Di 231 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ takaranAro mANesa prajAne zatru thAya che, ane kevaLa prajAnuM ja hita karanAro mANasa rAjAthI tajI devAya che. evI rIte ekanA hitamAM bIjAnuM ahita samAyeluM hovAthI rAjA ane prajA e bannenuM hita karanAra adhikArI durlabha che. vaNipha AdI lokoe cArako vyavahAra rAkhe, eTale dharmane virodha na Ave. ( 6 ). te ja vAta mULagAthAmAM kahe che. . (kUrA . . vavahArasuddhi desA-iviruddhaccAya uciacaraNohiM // to kuNai acchaciMtaM, nivvAhiMto niraM dhammaM // 7 // bhAvArtha-pUrve kahelI dharmakriyA karI rahyA pachI, arthacitA (dhana saMpAdana karavA saMbaMdhI vicAra ) kare. te karatAM traNa vastu upara avazya dhyAna rAkhavuM joIe. eka te dhana AdI meLavavAnuM sAdhana evA vyavahAranI nirdoSatA rAkhavI. arthAt vyavahAramAM mana, vacana ane kAya e traNe saraLa rAkhavAM. kapaTa na karavuM. bIjuM je dezamAM rahIe, te dezamAM lokavirUddha manAyelAM kR na karavAM. trIjuM ucita ka avazya karavAM. A traNenuM vistArathI vivecana AgaLa Avaze. te dhyAnamAM rAkhIne dhananI ciMtA karavI. cothI avazya dhyAnamAM rAkhavA yogya vAta e che ke, pitAnA aMgIkAra karelA dharmane tathA AdarelA vatano nirvAha thAya, paraMtu kaI sthaLe koI paNa rIte tene (dharmane ane vrata AdIne) lebhathI ane thavA bhUla vagerethI paNa harakata na Ave evI rIte dhananI ciMtA karavI. kemake evI koI paNa vastu nathI ke, je dravyathI na meLavI zakAya. mATe buddhizALI purUSa sarva prakAranA prayatna karIne dhana saMpAdana karavuM A ThekANe "arthaciMtA karavI" ema Agama kahetuM nathI. kAraNa ke, mANasa mAtra anAdi kALanI parigraha saMjJAthI potAnI meLe ja erthaciMtA kare che. kevaLibhASita Agame tevA sAvadha vyApAramAM jenI pravRtti zA mATe karAve ! anAdi kALanI saMjJAthI suzrAvakane arthaciMtA karavI paDe, tyAre teNe dharma vagerene bAdha na Ave tevI rite karavI, eTalI ja AgamanI AjJA che. loka jema IhalokanA (saMsAra saMbaMdhI) kAryanAM sa4 AraMbha karIne ahorAtra ughama kare che, tenA eka lAkhamA bhAga jeTa 232 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ le paNa udyama je dharmane viSe kare, te zuM meLavavAnuM bAkI rahe ? mANasanI A jIvikA 1 vyApAra, 2 vidhA, 3 khetI, 4 gAya bakarAM Adi pazunuM rakSaNa, 5 kaLA kauzalya 6 sevA ane 7 bhikSA e sAta upAyathI thAya che. temAM vaNika loko vyApArathI, vaigha, Adi loko pitAnI vidyAthI, kaNabI leke khetIthI, govALa tathA bharavADa loka gAya AdInA rakSaNathI, citrakAra, sUtAra vagere loko potAnI kArIgarIthI, se. vaka leko sevAthI ane bhikhArI leka bhikSAthI pitAnI AjIvikA kare che. temAM dhAnya, dhRta, tela, kapAsa, sUtara, kApaDa. tAMbA pitaLa Adi dhAtuM, motI, jhaverAta, nANuM vagere kariyANAnA bhedathI aneka prakAranA vyApAra che. "traNa sATha prakAranAM kariyANuM che" evI lekamAM prasiddhi che. peTAnA bheda jANavA joIe te vyApAranI saMkhyAne pAra Ave ema nathI. vyAje dhIravuM e paNa vyApAranI aMdara ja samAya che. ASadha, rasa, rasAyana, cUrNa, aMjana, vAstu, zakuna, nimitta, sAmu drika, dharma, artha, kAma, jyotiSa, tarka vagere bhedathI nAnA prakAranI vidyAo che. temAM vaidyavidyA ane gAMdhIpaNuM e be vidhA prAye mAThuM dhyAna thavAne saMbhava hovAthI vizeSa guNakArI nathI. keI dhanavAna purUSa mATe paDI jAya athavA bIjA koI evAja prasaMge vaivane tathA gAMdhIne ghaNe lAbha thAya che, ThekANe ThekANe bahumAna maLe che. kemake zarIre roga thAya tyAre vaidya pitA sarakho che; tathA roginA mitra vaigha, rAjAnA mitra hAjI hAjI - karI mIThAM vacana belanArA, saMsArI duHkhathI pIDAyelA mANasanA mitra munirAja ane lakSmI khoIne beThelA purUSonA mitra jozI jANavA. vyApAramAM vyApAra gAMdhIne ja sarasa che. kAraNa ke, te vyApAramAM e." ka Take kharIdelI vastu se Take vecAya che. A sarva vAta sAcI che. vaivane tathA gAMdhIne lAbha tathA mAna ghaNuM maLe che, paraMtu e niyama che ke, jene je kAraNathI lAbha thAya che, te mANasa tevuM kAraNa hamezAM banI AvavAnI icchA rAkhe che. kahyuM che ke subhaTe raNasaMgrAmanI, vaidya heTA mahetA dhanavaMta lokonI mAMdagInI, brAhmaNe ghaNA maraNanI ane nigraMtha munio lokamAM subhikSanI tathA kSemakuzaLanI IcchA kare che. manamAM dhana 233 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upArjavAnI IcchA rAkhanAra je vaidya loke mAMdA paDavAnI IcchA kare che. rogI mANasanA rogane auSadhathI sAjA thatA aTakAvIne dravya lobhathI ulaTI tenI hAnI kare che, evA vaidhanA manamAM thA kyAMthI hoya ? keTalAka vaigha te pitAnA sAdhama, daridrI, anAtha, maraNane kAMThe AvelA evA loko pAsethI paNa baLAtkAre dravya levAne icche che. abhakSma vastu paNu ASadhamAM nAMkhI rogIne khavarAve, ane dvArikAttA abhavya vaidha dhavaMtarinI peThe jAta jAtanAM ASadha AdinA kapaTathI lekane Thage che. have cheDA lebha rAkhanArA, paropakArI ane sArI prakRtinA je vaidyo che, te manI vaividhA rUSabhadeva bhagavAnanA jIva chavAnaMda vevanI peThe Ileke . tathA paraloke guNakArI jANavI. - have, khetI traNa prakAranI che. eka varasAdanA pANIthI thanArI, bIjI ' kUvA AdinA pANIthI tathA trIjI be varSada tathA kuvAnA pANIthI thanArI, gAya, bheMsa, bakarI, uMTa, baLada, gheDA hAthI vagere jAnavaro pALIne pitAnI AjIvikA karavI te pazurakSAvRtti kahevAya che. te pALavAnAM jAnavara jAtajAtanAM hevAthI aneka prakAranI che. khetI ane pazurakSAvRtti e bane vivekI mAyusane karavA yogya nathI. vaLI kahyuM che ke-hAthInA dAMtane viSe rAjAonI lakSmI, baLadanA khaMdha upara kheDUta lokonI, khanI dhArA u para subhaTanI lakSmI tathA mRgArelA stana upara vezyAonI lamI rahe che kadAcita bIjI kAMI vRtti na hoya, ane khetI ja karavI paDe te vAvavAno samaya vagere barAbara dhyAnamAM rAkha. tathA pazurakSAvRti karavI paDe te manamAM ghaNI dayA rAkhavI kemake je kheDuta vAvavAne vakhata bhUmIne bhAga kevo che? te, tathA temAM kayo pAka Ave ? te jANe, ane mArgamAM A veluM khetara mUkI de, tene ja ghaNo lAbha thAya. temaja je mANasa dravya prAptine arthe pazurakSAvRtti karate hoya, teNe pitAnA mananI aMdara rahele dayAbhAva choDe nahIM. te kAmamAM sarva ThekANe pite jAgRta rahI viccheda vagere varjavuM. * have zilpakaLA se jAtanI che, kahyuM che ke- kuMbhAra, luhAra, citrakhAMsI karavI, nAka viMdhavA vagere. 234. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAra, sutAra, ane ghAMyaje e pAMcanAM pAMca zilpaja ( kArIgarI) mukhya che. pAchA ekeka zilpanA vIsa vIsa piTAnA bheda gaNatAM sarva maLI se bheda thAya che. pratyeka mANasanI rilpakaLA ekanI bIjAthI judI paDanArI chevAthI jUdI gaNIe te ghaNAja bheda thAya. AcAryanA upadezathI thaeluM te zi9pa kahevAya che. upara kahelAM pAMca zilpa kaSabhadeva bhagavAnanA upade. zathI cAlatAM AvelAM che. AcAryanA upadeza vinA je kevaLa leka para parAthI cAlatuM AveluM khetI vyApAra vagere te karma kahevAya che. siddhAMtamAM kahyuM che ke-AcAryanA upadezathI thaeluM zilpa ane upadezathI na thaeluM te karma kahevAya che. kuMbhAranuM, luhAranuM, citrakAranuM vagere zilpanA bheda che, ane khetI, vyApAra Adi karmanA bheda che. khetI, vyApAra ane pazurakSA e traNa karma ahiM pratyakSa kahyAM. bAkI rahelAM karma prAye zi95 vageremAM samAI jAya che. puruSonI tathA strIonI kaLAo keTalIka vidhAmAM ane keTalIka zipamAM samAI jAya che. karmanA sAmAnyathI cAra prakAra che kahyuM che ke-buddhithI karma (kArya) karanArA uttama hAthathI karma karanArA madhyama, pagathI karma karanArA adhama ane mastakathI (bhAra upADIne ) karma karanArA padhamamAM adhama jANavA. have buddhithI karma karavA upara nIce pramANe eka daSTAMta che - * caMpA nagarImAM madana nAme dhanabaeNkIno putra hato. teNe buddhi ApanArA lokonI dukAne jaI pAMcaso dvamama ApI eka buddhi lIdhI ke, "be ja laDhatA hoya tyAM ubhA rahevuM nahIM." ghera AvyuM tyAre mitroe pAMcase drampanI buddhi sAMbhaLI tenI ghaNI mazkarI karI, tathA pitAe paNa ghaNe Thapako Ape. tethI te madanabuddhi pAchI ApI pitAnA dramma levA dukAnavALA pAse Avyo. dukAnadAre kahyuM ke, "jyAM be jaNAnI laDhAI cAlatI haiya, tyAM avazya ubhA rahevuM. " ema tuM kabUla karate hoya te hArA dramma pAchA ApuM," te vAta kabUla karavAthI dukAnadAre madanane pAMcase kama pAchA ApyA. have eka samaye mArgamAM be subhaTone kAMI vivAda thato hato, tyAre madana temanI pAse ubhA rahe. banne subhaTae madanane pitAnA sAkSI tarIke kabula karyo. nyAya karavAno samaya 235 : Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyuM, tyAre rAjAe madanane sAkSI tarIke bolAvyo. tyAre banne saMbhae madanane kahyuM ke, "je hArI tarapheNamAM sAkSI nahi pUre, te hArUM AvI banyuM ema jANaje." evI dhamakIthI AkuLa vyAkuLa thaelA dhanachIe pitAnA putranA rakSaNa mATe kreDa kramsa ApIne buddhi denAranI pAsethI eka buddhi lIdhI ke, "tuM hArA putrane gAMDe kara." ema karavAthI dhanakI sukhI thaye. e buddhikarma upara dRSTAMta kahyuM che. - vyApAra AdI karanArA loko hAthathI kAma karanArA jANavA. dUtapaNuM vagere kAma karanArA leka pagathI kAma karanArA jANavA. bhAra upADanArA vagere loka mastakathI kAma karanArA jANavA. 1 rAjAnI, 2 rAjAnA amaladAra lokonI, 3 eTInI ane 4 bIjA lokonI maLI cAra prakAranI sevA che. rAjadikanI sevA aherAtra paravazatA Adi bhegavavuM paDatuM hovAthI jevA tevA mANasathI thAya tema nathI. kahyuM che ke je sevaka kAMI na bole, te kahevAya, je chUTathI bole che. bakanAre kahevAya, je pAse besI rahe te dhIThe kahevAya, je Aghe bese te buddhihIna kahevAya, svAmI kahe te sarva sahana kare te kAyara kahevAya, je na sahana kare te halakA kuLane kahevAya, mATe yogIothI paNa na jANI zakAya eve sevAdharma bahuja kaThaNa che. je pitAnI unnati thavAne arthe nIcuM mAthuM namAve, potAnI AjIvikAne arthe prANa ApavA paNuM taiyAra thAya, ane sukha prAptine arthe duHkhI thAya, evA sevaka karatAM bIje kaNa mUrkha haze? pArakI sevA karavI te dhAnavRtti samAna che, ema kahenArA lokoe barAbara vicAra karyo jaNAto nathI, kAraNa ke, zvAna dhaNunI khuzAmata pUMchaDIthI kare che, ane sevaka te dhaNanI khuzAmata mAthuM namAvI namAvine kare che. mATe sevakanI vRtti zvAna karatAM paNa nIca che. ema chatAM paNa bIjI koI rIte nirvAha na thAya te, sevA karIne paNa vivekI purUSe pitAne nirvAha kare. kemake -mahe zrImAna heya teNe vyApAra karavi, a9pa dhanavAna heya teNe khetI karavI, ane sarva udhama jyAre khuTI paDe, tyAre chevaTa sevA karavI. samaju, upakArane jANa tathA jenAmAM - 236 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA evAja guNu hAya, te NInI savA karavI kemake je kAnA kAcA na heAya, tathA zUravIra, karelA upakAratA jANu, peAtAnu satva rAkhanArA, guNI, dAtA, guNu upara prIti rAkhanArA evA dhaNI sevakane bhAgyathIja maLe che. krUra, vyasanI, lobhI, nIca, dhaNA kALanA rAgI, mUkha ane anyAyI evA mANasane kardi paNa, peAtAnA adhipati na karavA. je mAsa avivekI rAjA pAsethI pote Rddhivata thavAne icche che, te petAne Rddhi prApta thavAne arthe sA yeAjana page javAnI dhAraNA kare che, arthAt te nakAmI ema samajavu. kAmadakIya nItisAramAM vaLI kahyuM che ke-- vRddha purUSAnI sammatithI cAlanArA rAjA satpurUSAne mAnya thAya che. kAraNa ke, kharAba cAlanA leAkA kadAcit tene khATe mArge dAre, te pazu te jAya nahIM. dhaNIe. pazu sevakanA guNu pramANe tene Adara satkAra karA joie, kahyuM che ke--jyAre rAjA sAsu tathA narasA sarve sevae sarakhI paMktimAM gaNe, tyAre udyama karavAne samartha evA sevAnA utsAha bhAgI jAya che. } sevake paNa potAne viSe bhakti, caturatA vagere avazya rAkhavAMja joie. kemake--sevaka dhaNI upara ghaNI prIti rAkhanArA hAya, teA pazu te jo buddhihIna ane kAyara hoya te! tethI dhaNIne zuM lAbha thavAnA ! tathA sevaka buddhizAlI ane parAkramI hAya, te paNa te jo dhaNI upara prIti rAkhanArA na hoya to tethI paNa zuM lAbha thavAnA ? mATe jemanAmAM buddhi, zUravIrapaNuM, ane prIti e traNu guru hoya, teja rAjAnA -sapanakALamAM tathA vipattIkALamAM upayogI thai paDe evA jANavA, ane jemanAmAM evA guNu na hoya, te sevaka o samAna samajavA. kadAcit rAjA prasanna thAya tA te sevakone mAna patra Ape che, pazu sevA / te mAnanA badalAmAM vakhate potAnA prANa ApIne paNa rAjA upara upakAra kare che. sevake rAjAdikanI sevA dhaNI caturAthI karavI. kemake --sevake sarpa, vyAghra, hAthI ane siddha evA krUra jIvone pazu upAyathI vaza karelA joine manamAM vicAravu ke, buddhizALI ane DAhyA purUSoe " rAjAne vaza karavA" e vAta saheja che. rAjAdikane vaza karavAnA prakAra nItizAtra Ahi graMtheAmAM 137 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyA che, te e che ke -DAhyA sevake dhaNanI bAjUe besavuM, tenA mukha tarapha draSTi rAkhavI. hAtha joDavA, ane dhaNIne svabhAva jANIne sarva karyo sAdhavAM. sevake sabhAmAM dhaNunI pAse bahu najIka na besavuM, tathA bahu dUra paNa na besavuM, dhaNInA Asana jeTalA athavA tethI vadhAre UMcA Asana upara paNa na besavuM. dhaNInI AgaLa tema pAchaLa paNa na besavuM. kAraNa ke, bahu pAse bese to dhaNane akaLAmaNa thAya, bahu dUra bese te buddhi hIna kahevAya, AgaLa bese to bIjA kaI mANasane khoTuM lAge, ane pAchaLa bese te dhaNunI daSTi na paDe, mATe upara kahyA pramANe besavuM. thAkI gaelo, kSudhAthI tathA tRSAthI pIDAyale, krodha pAmelo, kaI kAryamAM rokAyelo, suvAno vicAra karanAre, tathA bojA keInI vinaMtI sAMbhaLavAmAM rokAyelo evI avasthAmAM dhaNuM hoya, te samaye sevake tene kAMI vAta kahevAnI heya te kahevI nahIM. sevake jema rAjAnI sAthe temaja rAjamAtA, paTarANI, pATavI kumAra, mukhyamaMtrI, rAjagurU ane ThA. rapALa eTalA mANasanI sAthe paNa vartavuM. "pUrve meMja e saLagAvyuM che, mATe huM enI avahIlanA karUM, to paNa e mane bALaze nahIM." evI beTI samajathI je koI mANasa potAnI AMgaLI dIvA upara dhare, te te tatkALa bALI nAkhe che. tema "meM ja ene hikamatathI rAjapadavIe pahocADe che, mATe game te karuM te paNa hArA upara e rUTa thAya nahIM. evI beTI samajathI jo koI mANasa rAjAne AMgaLI aDADe, te paNa te rUTa thayA vagara rahe nahIM. mATe te rUTa na thAya tema cAlavuM koI puruSa rAjAne ghaNe mAnya hoya, te paNa manamAM teNe te vAtane garva na karavo. kAraNa ke, "garva vinAzanuM mULa che." ema kahyuM che. A viSaya upara eka vAta evI saMbhaLAya che ke - dilI zaheranA bAdazAhanA maheTA pradhAnane ghaNe garva thaze. te mane namAM ema samajavA lAgyA ke, "rAma mahArA AdhAra uparaja TakI rahyuM che" eka samaye koI mahetA mANasa AgaLa teNe tenI garvanI vAta paNa kahI dIdhI te vAta bAdazAhane kAne paDatAM ja teNe mukhya pradhAnane pada uparathI utArI mUkaye, ane tenI jagyA upara hAthamAM paDI rAkhanAre eka Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ najIkamAM mocI hatI, tene rAkhyo. te kAmakAjanA kAgaLa upara sahInI nIzAnI tarIke rAkhaDI lakhate hato. teno vaMza hajI paNa dilImAM hayAta che, A rIte rAjadika prasanna thAya te ezvarya Adino lAbha thaze azakya nathI. kahyuM che ke-zelaDInuM khetara, samudra, yoni piSaNa ane rAjAne prasAda eTalAvAnA takALa daridrapaNuM dUra kare che. sukhanI vAMchA karanArA abhimAnI loko rAja Adi lokonI sevA karavAnI bhale niMdA kare; paNa rAja sevA karyA vagara svajanane uddhAra ane zatrune saMhAra thAya nahIM. kumArapALa nAzI gayo, tyAre sira brAhmaNe tene sahAyatA ApI, tethI teNe prasanna thaI avasara AvatAM te brAhmaNane lATadezanuM rAjya ApyuM keI devarAja nAme rAjaputra jitazatru rAjAne tyAM piliyAnuM kAma karato hato. teNe eka samaye sarpano upadrava dUra karyo, tethI prasanna thaelA jitazatru rAjA te devarAjane pitAnuM rAjya ApI pite dIkSA laI siddha thaze. maMtrI,kI, senApati AdinAM sarva kAma paNa rAjasevAmAM samAI jAya che. e maMtrI AdinAM kAma ghaNuM pApamaya che, ane pariNAme kaDavAM che. mATe kharekhara jotAM zrAvake te varjavAM. kahyuM che ke je mANasane je adhikAra upa rAkhIe, temAM te corI karyA vagara rahe nahIM juo, dhobI pitAnAM paheravAnAM vastra vecAthI laine pahere che ke zuM ? manamAM adhika adhika ciMtA utpanna karanArA adhikAra kArAgRha samAna che rAjAnA adhikArIone prathama nahIM paNa pariNAme baMdhana thAya che. - have suzrAvaka sarvathA rAjAonuM kAmakAja karavAnuM mUkI na zake, te paNa guptapALa, koTavALa, sImApALa vagerenA adhikAra te ghaNuM pApamaya ane nirdaya mANasathI banI zake evA che, mATe zraddhAvaMta zrAvake te jarUra tajavAM. kemake-talAra, keTavALe, sImApALa, paTela Adi adhikArI kaI mANasane paNa sukha detA nathI. bAkInA adhikAra kadAcita koI zrAvaka svIkAre to, teNe maMtrI vastupALa tathA pRthvIdharanI peThe zrAvakanI sukRtanI kirti thAya tevI rIte te adhikAra calAvavA; kemake-je mANasoe pApamaya evAM rAjakAryo karatAM chatAM, tenI sAthe dharmanAM kRtyo karIne paNa upAryuM nahIM, te mANasone dravyane arthe dhULa dhanArA loko karatAM paNa 238 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM mUTha jANuM chuM. potAnI upara rAjAnI ghaNu kRpA heya te paNa nu zAzvatapaNuM dhArI rAjAnA koI paNa mANasane kapAve nahIM. tathA rAjA ApaNane koI kArya karavA sepe te rAjA pAse te kAma upara uparI mANasa mAgavo. suzrAvake A rIte rAjasevA karavI. te banatAM sUdhI zrAvaka rAjAnI ja karavI. e ucita che. kahyuM che ke -zrAvake jJAna ane darzana saMpAdana karelA koI zrAvakane ghera dAsapaNe rahevuM te paNa eka che, paNa mithyAtvathI mUDhamati thaelo koI moTo rAjA athavA cakravarti heya, te tene ghera rahevuM che nathI. have kadAcit bIjuM kAMI nirvAhanuM sAdhana na hoya, te samatinA paccakhANumAM " vitA " e AgAra rAkhe che, tethI koI zrAvaka je mithyASTinI sevA kare, to paNa teNe pitAnI zaktithI ane yukti karI zakAya teTalI svadharmanI pIDA TALavI. tathA bIjA koI prakAre thoDe paNa zrAvakane ghera nirvAha thavAne vega maLe, te mithyAdaSTinI sevA mUkI devI. e prakAre sevAvidhi kahyo che. senuM vagere dhAtu, dhAnya, vastra ityAdi vastunA bhedathI bhikSA aneka prakAranI che. temAM sarvasaMga parityAga karanArA munirAjanI dharmakAryanA rakSaNane arthe AhAra, vastra, pAtra vagere vastunI bhikSA ucita che; kemake- bhagavati bhikSe ! tuM pratidina parizrama vinA maLI zake evI che, bhikSuka lokonI mAtA samAna che, sAdhu munirAjanI te kalpavalI che, rAjAo paNa tane name che, tathA te narakane TALanArI che, mATe huM tane namaskAra karuM chuM. bAkI sarve prakAranI bhikSA mANasane atizaya laghutA utpanna karanArI che kemake mANasa jyAM sudhI maheDethI "Apa" e ' zabda bele nahIM, eTalI mAgaNI kare nahIM tyAM sudhI tenAmAM rUpa, guNa, la, satyatA, kulInatA ane ahaMkAra rahelAM che ema jANavuM. tRNa bIjI vastu karatAM (halakuM ) che, rU vaNa karatAM halakuM che, ane yAcaka to rU karatAM paNa halako che, tyAre ene pavana kema uDADIne laI jato nathI ? tenuM kAraNa e che ke, pavananA manamAM evo bhaya rahe che ke, huM ene ( yAcakane ) laI jauM te mArI pAse e kAMI bhAgaze? regI, ghaNu kALa sudhI pravAsa karanAra, nitya pArakuM anna bhakSaNa karanAra ane 240 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArake ghera suI rahenAra eTalA mANasanuM jIvita maraNa samAna che. eTaluM ja nahIM paNa maraNa pAmavuM te emane sArI vizrAMti che. bhikSA mAgIne nirvAha karanAra mANasa niSkALajI, bahu khAnAre, ALasu ane ghaNI nidrA lenAre hovAthI jagatamAM tadana nakAme thAya che. vaLI ema paNa vArtA kahevAya che ke - - koI kApAlikanA bhikSA mAgavAnA ThIkarAmAM eka ghAMcInA baLade oNrDa ghAlyuM. tyAre ghaNe kolAhala karIne kApAlike kahyuM ke, "mane bIjI ghaNI bhikSA maLaze, paNa e baLade bhikSAnA vAsaNamAM maheDuM ghAlyuM, tethI rakhene enAmAM bhikSAcaranA ALasa, bahu nidrA Adi guNaAve, ane tamane nakAmo thaI paDe! mATe mane bahu dIlagIrI thAya che."bIharIbhadrasUrIe pAMcamA aSTakamAM traNa prakAranI bhIkSA kahI che. te e ke -tatvanA jANu purUSae 1 sarvasaMpankarI, 2 parUSadvI, ane 3 vRttibhikSA. A rIte traNa prakAranI bhikSA kahI che gurUnI AjJAmAM rahelA, dharmadhyAna Adi zubha dhyAna karanArA ane mAvajIva sarva AraMbhathI nivRttI pAmelA sAdhuonI bhikSA sarva saMpankarI kahevAya che. je purUSa paMca mahAvratane aMgIkAra karIne yatidharmane virodha Ave evI rIte cAle, te gRhasthanI peThe sAvadha AraMbha karanArA sAdhunI bhikSa parUSaghI kahevAya che. kAraNa ke, dharmanI laghutA utpanna karanAra te mUDha sAdhu, zarIra puSTa chatAM dIna thaI bhikSA mAgIne udarapoSaNa kare, tethI tene kevaLa purUSArtha nAza pAme che. daridrI, AMdhaLA, pAMgaLA tathA bIjA paNa jemanAthI kAMI dha dha thaI zake ema nathI, e leka je pitAnI AjIvikAne arthe bhikSA mAge che, te vRttibhikSA kahevAya che. vRtibhikSAmAM bahu deSa nathI, kAraNa ke, tenA mAganArA dariTI Adi le ke dharmane laghutA upajAvatA nathI. manamAM dayA lAvI loko temane bhikSA Ape che. mATe gRhastha ane vizeSe karI dhamAM zrAvake mAgavI varjivI. bIjuM kAraNa e che ke, bhikSA mAganAra purUSa game teTaluM eka dhamanuSThAna kare, te paNa jema durjananI maitrIthI, tema tethI lekamAM avajJA, niMdA vagere thAya; ane je jIva dharmanI niMdA karAvanAre thAya, tene samyakarva prApti Adi thavuM muzkela che. aughaniyukitamAM sAdhu AzrayI kahyuM che 241 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke, jIvanikAya upara dayA rAkhanAra saMvamI sAdhu paNa, AhAra vihAra karatAM tathA gocarIe anna grahaNa karatAM je kAMI dharmanI niMdA upajAve, te tene bedhilAbha dulabha thAya. bhikSA mAgavAthI koIne lakSmI ane sukha vagerenI prApti thatI nathI. kahyuM che ke-pUrNa lakSmI vyApAranI aMdara vase che, ghaDI khetImAM che, sevAmAM nahIM jevI che ane bhikSAmAM te bilakUla . che ja nahI. udarapaNa mAtra bhikSAthI paNa thAya che, tethI aMdha pramukhane te AjIvikAnuM sAdhana thaI paDe che, manusmRtinA cethA adhyAyamAM kahyuM che ke-rUta, amRta, mRta, amRta ane satyAta eTalA upAyathI pitAnI AjIvikA karavI, paraMtu nIcanI sevA karI potAne nirvAha kadI paNa na kara. coTAmAM paDelA dANA vINavA te rUta kahevAya che. yAcanA karyA vagara maLeluM te amRta ane yAcanA karavAthI maLeluM te mRta kahevAya che. pramRta te khetI ane satyAta eTale vepAra jANe. vaNika lokone te divya saMpAdana karavAne mukhya mArga rU5 sAdhana vyApAraja che. kahyuM che ke-lakSmI viSNunA vakSasthaLe athavA kamaLa vanamAM rahetI nathI, paNa purUSenA udhama rUpa samudramAM tenuM mukhyasthAna che. vivekI purUSe pitAne ane pitAnA hAyaka, dhana, baLa, bhAdaya, deza kALa Adine vicAra karIne ja vyApAra kare. nahIM te khoTa vagere AvavAno saMbhava rahe che. ame kahyuM che ke-buddhizALI purUSe pitAnI zakti hoya te pramANeja kArya karavuM. tema na kare te lekamAM kAryanI asiddhi, lajja, lekamAM upahAsa, hIla nA tathA lakSmInI ane baLanI hAni thAya. anya graMthakAroe paNa kahyuM che ke-deza karyo che? mahArA sahAyakArI kevA che? kALa kevo che? mahAre Avaka tathA kharaca keTaluM che? huM koNa chuM? ane hArI zakti keTalI che? e vAtano daraja vAraMvAra vicAra karavo. zidhra hAtha AvanArAM, vidha vinAnAM, pitAnI siddhine arthe ghaNAM sAdhane dharAvanArAM evAM kAraNe prathamathI ja zidhra kAryanI siddhi sUcave che. yatna vagara prApta thanArI ane ghaNA yatnathI paNa prApta na thanArI lakSmI puNyamAM ane pApamAM keTale bheda che te jaNAve che. vyApAranA vyavahAranI zu hiM dravya, kSetra, kALa ane bhAva e bhedathI cAra prakAranI che. temAM dravyathI 242 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te paMdara karyAdAna AdinuM kAraNa evuM kariyANuM sarvathA varjavuM kahyuM che ke--dharmane pIDA karanAruM tathA lokamAM apayaza utpanna karanAruM kariyANuM ghaNe lAbha thato hoya, to paNa puNayArthI lokoe kadi na levuM ke rAkhavuM. taiyAra thaelAM vastra, sanara, nANuM, suvarNa ane rUpuM vagere vyApAranI cIja prAye nirdoSa hoya che. vyApAramAM jema AraMbha ocho thAya, tema hamezAM cAlavuM kSi Adi Ave chate bIjI koI rIte nirvAha na thatuM hoya te, ghaNuM AraMbhathI thAya e vyApAra tathA kharakama vagere paNa kare. tathApi kharakama vagere karavAnI IcchA manamAM na rAkhavI. te prasaMga Ave karavuM paDe te pitAnA AtmAnI ane gurUnI sAkhe tenI niMdA karavI. tathA manamAM lajA rAkhIne ja tevAM kArya karavAM. A siddhAMtamAM bhAva zrAvakanA lakSaNamAM kahyuM che ke-suzrAvaka tIvra AraMbha varja, ane te vinA nirvAha na thatuM hoya te manamAM tevA AraMbhanI IcchA na rAkhatAM kevaLa nirvAhane arthe ja tatra AraMbha kare; paNa AraMbha parigraha rahita evA dhanya chanI stuti karavI. tathA sarva jIva upara dayAbhAva rAkhavo. je manathI paNa koI jIvane pIDA upajAvatA nathI ane je AraMbhanA pApathI virati pAmelA che, evA dhanya mahA munio traNa koTi zuddha AhAra grahaNa kare che. nahIM dITheluM tathA nahIM pArakheluM kariyANuM grahaNa na karavuM. tathA jene viSe lAbha thAya ke, na thAya ? evI zaMkA heya, athavA jemAM bIjI ghaNI vastu bhegI thaelI hoya evuM kariyANuM ghaNA vyApArioe pAMtithI levuM. eTale vakhate TeTe Ave te sarvene sarakhe bhAge Ave, kemake-vyApArI purUSa vyApAramAM dhana meLavavA icchatA hoya te, teNe kariyANuM dIThA vinA bahAnuM na ApavuM, ane ApavuM hoya te bIjA vyApArIonI sAthe ApavuM. kSetrathI te jyAM svacakra, paracakra, mAMdagI, ane vyasana Adine upadrava na hoya, tathA dharmanI sarva sAmagrI heya, te kSetramAM vyApAra kare. bIje bahu lAbha thato hoya te paNa na kare. kALathI te bAra mAsanI aM. dara AvatI traNa aThAIo, parvatithi vyApAramAM varjarI, ane varSAdi Rtu AzrayI je je vyApArane siddhAMtamAM niSedha karyo che, te te vyApAra 243 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa va . kaI RtumAM kayo vyApAra varja? te A graMthamAM ja kahIzuM. bhAvathI te vyApAranA ghaNu bheda che. te A rItekSatriya jAtanA vyApArI tathA rAjA vagere emanI sAthe cheDo vyavahAra karyo hoya to paNa pAye tethI lAbha thato nathI. pitAne hAthe ApeluM dravya mAgatAM paNa je lekethI Dara rAkhavo paDe, tevA zastradhArI Adi le kenI sAthe cheDe vyavahAra karavAthI paNa lAbha kyAMthI thAya? kahyuM che ke-uttama vaNike kSatriya vyApArI, brAhmaNa vyApArI tathA zastradhArI emanI sAthe kaI kALe paNa vyavahAra na rAkhave. tathA pAchaLathI ADu bolanAra lokonI sAme the udhArane vyApAra paNa na kare, kemake-vastu udhAra na ApatAM saM graha karI rAkhe, te paNa avasara Ave tenA vecavAthI mULa kismata jeTaluM nANuM te upajaze. paNa ADu bolanArA lekone udhAra ApyuM hoya to teTaluM dravya paNa utpanna na thAya. temAM vizeSe karI naka, viTa (vesthAnA dalAla), vesyA tathA dhUtakAra (jugArI) emanI sAthe udhArane vyApAra thaDe paNa na kare. kAraNa ke, tethI mULa dravyane paNa nAza thAya che. vyAja vaTAvane vyApAra paNa jeTaluM dravya ApavuM hoya, te karatAM adhika mUlyanI vastu girathI rAkhIne ja kara ucita che. tema na kare to, udyarANI karatAM ghaNuM kaleza tathA vidhi thAya, vakhate dharmanI hAni thAya, tathA lAMghavA besavA Adi aneka anartha paNa utpanna thAya. A viSaya upara eka vAta evI saMbhaLAya che. ke jinadatta nAme eka ekI tathA tene mugdha nAme eka putra hate. mugdha pitAnA nAma pramANe ghaNe bhoLa hato. potAnA bApanI maherabAnIthI te sukhamAM lIlAlahera karate hate. avasara AvatAM jinadatta zreNIe dasa peDhIthI zuddha kuLamAM utpanna thaelI naMdivardhana zreNInI kanyAnI sAthe heTA utsavathI potAnA putrane paraNavyA. AgaLa jatAM putranI bhalamanasAI jevI agAu hatI tevI ja jovAmAM AvI, tyAre jinadatta echIe gUDha arthatA, vacanathI tene A rIte upadeza karyo. "he vatsa ! 1 sarva ThekANe dAMtane paDade rAkhavo. 2 kaIne vyAje dravya dhIryA pachI tenI ugharANuM na karavI. 3 baMdhanamAM paDelI strIne mAravI. 4 mIThuM ja bhojana 244 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavuM. pa sukheja nidrA levI. 6 gAme gAma dhara karavuM. 7 daridrAvasthA Ave teA gagAtaTa khAvA. 8 upara kahelI vAtamAM kAMi zakI paDe te pATaliputra nagare jaI tyAM semadatta zreSThI .nAme mhAro snehI rahe che, tene pUchyuM. sugvazreSTIe pitAnA A upadeza sAMbhaLye, paNa tenA bhAvArtha tenA samavAmAM AvyA nahI'. AgaLa jatAM te mukhvazreSThI ghaNA du:khI thayA bALapaNamAM sarve nANuM khAyuM. strI Adi lene te apriya lAgavA lAgyA. " eke kAma enuM pAra paDatuM nathI. enI pAsenuM nANuM paNa khuTI gayuM. e mahAmUkha che. evI rIte leAkamAM tenI hAMsI thavA lAgI. 25 pachI te (mugdha zreNI) pATalIputra nagare gayA. sAmadatta zreSTIne pi tAnA upadezaneA bhAvArtha pUchyA. somadatte kahyuM. " 1 sarva ThekANe dAMtaneA paDo rAkhavA eTale mukhamAMthI khATu vacana khelavuM nahI. arthAt sarve leAkAne priya lAge evuM hitakArI vacana khelavuM. 2 kAine vyAje paisA dhIryA pachI tenI udharANI na karavI. eTale prathamathIja adhika mUlyavALI vastu giravI rAkhIne dravya dhIravuM ke, jethI zudAra pAte AvIne vyAja sahita nANuM pAchuM ApI jAya. 3 baMdhanamAM paDelI strIne mAravI eTale pAtAnI strIne jo putra athavA putrI thai hoya, teAja tenI tADanA karavI. tema na hoya te! te tADanA karavAthI rASa karIne piyara athavA bIje koi sthaLe jAya. athavA phUvAmAM paDIne kivA khIjI koI rIte ApadhAta kare. 4 maoNhuja bhAjana karavuM, eTale jyAM prIti tathA Adara dekhAya tyAMja bhAjana karavuM. kAraNa ke, prIti tathA Adara e bhAjananI kharekhara mIThAza che. athavA bhUkha lAge tyAreja khAvuM eTale sarva mIThuM ja lAge. pa sukheja nidrA karavI eTale jyAM koi prakAranI zaMkA na hoya, tyAMja rahevuM eTale tyAM sukhe nidrA Ave, athavA AMkhamAM nidrA Ave, tyAreja sUi rahevuM, eTale sukhe nidrA Ave. 6 gAme gAma dhara karavuM eTale gAme gAma evI maitrI karavI ke, jethI pAtAnA gharanI peThe tyAM bhejajanArdika sukhe maLI zake. 7 daridrAvasthA Ave te gaMgAtaTa kheAdA e-Tale thArA gharamAM jyAM gaMgA nAme gAya badhAya che, te bhUmi kheAdavI jethI pitAe dATI rAkheluM nidhAna tane jhaTa maLe. " sAmadatta zreSThInA mukhathI " 345 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e bhAvAryuM sAMbhaLI mugdhazreSThIe te pramANe karyuM, tethI te dravyavAna, sukhI ane lekamAM mAnya thayA. e rIte putrazikSAnuM dRSTAMta kahyuM che. mATe udhAranA vyavahAra naja rAkhavA. kadAciMta te vinA na cAle te satya khelanAra leAkeAnI sAtheja rAkhavA. vyAja pazu deza, kALa AdinA vicAra karIneja eka, be, traNu, cAra. pAMca athavA ethI vadhAre TakA levuM, paNa te evI rIte ke, jethI zreSTa lokomAM ApaNI hAMsI na thAya. devAdAre paNa kaDulI muddatanI aMdaraja devuM pAdhuM ApavuM. kAraNa ke, mANusanI pratiSTA mukhamAMthI nIkaLeluM vacana pALavA uparaja AdhAra rAkhe che; kemake--jeTalAM vacananA nirvAha karI zake, teTalAMja vacana tame mukhamAMthI bahAra kADhe, ardhA mArgamAM mUkavA na paDe, teTalAja bhAra prathamathI upADavA. kadAcit kAMi ciMtA kAraNathI dhananI hAnI thai jAya, ane tethI karelI kALa mayAdAmAM RNu pAchuM na vALI zake, teA kaTake kaTake.levAnuM kabUla karAvI leNudArane satApa karavA. ema na kare teA vizvAsa uThI javAthI vyavahAramAM vAMdhA paDe. vive e pAtAnI sarva zaktithI RNu utAravAnA prayata karavA. Abhave ane parabhave du:kha denAra RNa kSaNa mAtra paNa mAce rAkhe evA kANu, mUDhamati haze ? kahyuM che ke--dharmano AraMbha, RNa uttAravuM, kanyAdAna dhana meLavavu, zatrute ucche, ane agnine tathA rAganA upadrava mA DavA eTalAMvAnAM jema bane tema jaladIthI karavAM. zarIre telanuM mardana ka ravuM, RNa utAravuM ane kanyAnuM (dIkarInuM ) maravuM e traNavAnAM prathama duHkha daine pAchalathI sukha Ape che. pAtAnuM udarapoSaNa karavAne paNa asamartha hAvAthI jo RNu pAchuM ApI na zakAya te, pAtAnI yogyatA mAphka zAhukAranI sevA karIne paNa RNu utAravuM. ema na kare te Avate bhale zAhukArane tyAM sevaka, pADA, baLada, urdU, gardabha, khaccara, azva A di thavuM paDe. zAhukAre paNa rUNa pAchuM vALavA asamartha hAya tenI pAse mAgavuM nahIM. kAraNa ke, tethI phAgaDha saleza tathA pApanI vRddhi mAtra thavAnA saMbhava rahe che. mATe evA nAdArane zAhukAre kahevuM ke, "tane ApavAnI zakti Ave tyAre mhArUM RNa Apaje, ane na Ave te mhArU 24 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTaluM dravya dharmakhAte thAo." devAdAre ghaNA kALa sudhI. saMbaMdha mAthe na rAkhave. kAraNa ke, tema karavAthI vakhata AyuSya pUruM thaI jAya te, Avate bhave pAcho be jaNAne saMbaMdha thaI vera vagere vadhe che. bhAvaDA zreNIne pUrvabhavanA RNanA saMbaMdhathI ja putra thayA evI vAta saMbhaLAya che, te nIce lakhI che " bhAvaDa nAme eka zreNI hato. tenI strIne peTe eka jIva avato te vakhate kheTAM svamaM AvyAM, tathA zreNInI strIne dehalA paNa ghaNA ja mAThA utpanna thayA. bIjA paNuM ghaNA apazukana thayA. samaya pUrNa thae zreNIne mRtyuyoga upara duSTa putra thaze. te gharamAM rakhAya nahIM, tethI mAlaNa nadIne kAMThe eka sUkAyelAM vRkSanI nIce te bALakane mUkyo. tyAre te bALake prathama rUdana karI ane pAchaLathI hasIne kahyuM ke, "eka lAkha senaiyA huM tamArI pAse mAguM chuM, te Apa. nahIM te tamArA upara ghaNuM anartha AvI paDaze." te sAMbhaLI bhAvaDa zreNIe putrane janmotsava karI chaThe divase eka lAkha senaiyA vAvaryA, tyAre te bALaka maraNa pAme. e ja rIte bIjo putra paNa traNa lAkha senaiyA ApyA, tyAre maraNa pAmyo. trIjo putra thavAne avasare savama tathA zakuna paNa sArA thayA. putra utpanna thayA pachI teNe kahyuM ke, "mahAre ogaNIza lAkha senaiyA levA che." ema kahI teNe mA bApa pAsethI ogaNIsa lAkha senaiyA dharmakhAte kaDhAvyA. pachI te nava lAkha senaiyA kharacIne kAzmIra dezamAM zrI RSabhadeva bhagavAna, zrI puMDarIka gaNadhara ane cakrezvarI devI e traNanI pratimAM laI gaye. dasa lAkha senaiyA kharacIne tyAM pratimAonI pratiSThA karAvI. pachI upArjana kareluM asaMkhya suvarNa aDhAra vahANamAM bharIne te zatruMjaye gayo. tyAM lekhamaya pratimAo hatI, te kADhIne tene ThekANe teNe mammANI rananI pratimAo sthApanA karI. A rIte RNa bhavAMtare vALavuM paDe, e viSaya upara bhAvaDa zreNInI kathA che. ' RNanA saMbaMdhamAM prAye kalaha tathA veranI vRddhi vagere thAya che, te lokamAM prasiddha che. mATe kaNano saMbaMdha cAlatA bhavamAM ja game te upAya karIne vALI nAMkho. bIjuM, vyavahAra karatAM je dravya pAchuM na Ave, to 247 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manamAM ema jANavuM ke, teTaluM dravya meM dharmArthe vAparyuM. ApeluM dravya u. gharANuM karatAM paNa pAchuM na maLe te, te dharmArthe gaNavAne mArga rahe, te mATe ja vivekI purUSe sAdhama bhAIonI sAthe ja chukhya mArge vyavahAra karo, e ya che. pleccha Adi anArya loko pAse laheNuM hoya, ane te je pAchuM na Ave to te dravya dhamaLe che, evuM ciMtavavAne kAMI paNa rasto nathI, mATe tene kevaLa tyAga karavo, arthAta tenA uparathI patAnI mamatA cheDI devI. kadAcita tyAga karyA pachI te dravya deNadAra Ape, te te zrIsaMghane dhamAthe vAparavAne arthe soMpavuM. temaja dravya, zastra Adi Audha athavA bIjI paNa koI vastu khovAI jAya, ane pAchI maLavAno saMbhava na rahe, tyAre teno paNa tyAga karavo joIe. arthAta tene visarI nAkhavI joIe. ema karavAthI je cera Adi, corAI gaelI vastuno upayoga pApakarmamAM kare, te te pApanA bhAgIyA ApaNe thatA nathI eTale lAbha che. vivekI purUSe pApane anubaMdha karanArI, anaMtA bhava saMbaMdhI zarIra, gRha, kuTuMba, dravya zastra Adi vastuno A rIte tyAga kare. ema na kare te anaMtA bhava sudhI temanA (te vastunA) saMbaMdhathI thanArAM mAThAM phaLa bhegavavAM paDe. A amAruM vacana siddhAMtathI virUddha che, ema nathI. zrIbhagavatI sUtranA pAMcamAM zatakanA chaThA uddezAmAM "AheDIe hariNune mAryo, tyAre je dhanuSyathI, bANathI, dhanuSyanI dorIthI tathA loDhAthI haNi haNa, te *jIne paNa hiMsA (pAMca kriyA) lAge. ema kahyuM che. haze, vivekI purUSe koI ThekANe kAMI dhana hAni Adi thAya che, tethI manamAM dIlagIra na thavuM. kAraNa ke, dIlagIrI na karavI eja lakSmInuM mULa che. kahyuM che kedaDha nizcayavALA kuzaLa, game teTalA kalezane khamanAre ane ahorAtra udhama karanAro mANasa pAchaLa lAge to lakSmI keTalI dUra javAnI? jyAM dhananuM upArjana karAya, tyAM thoDuM ghaNuM dhana te nAza pAmeja. kheDUtane vAvelA bIjathI utpanna thaelA dhAnyanA parvata sarakhA Dhagale DhagalA maLe, te paNa vAveluM bIja tene pAchuM maLatuM nathI. tema jyAM ghaNo lAbha thAya, tyAM thoDI dhanuSya bANa vagerenA mULa chene. 248 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa kheTa khamavI ja paDe. koi samaye daivathI dhananI ghaNI hAni thAya, che paNa vivekI purUSe dInatA na karavI; paNa upara kahelI rIta pramANe pATa gaeluM dravya dhamartha ciMtavavuM. tema karavAno mArga na hoya te tene manathI tyAga karavo, ane leza mAtra paNa udAsInatA na rAkhavI. kahyuM che ke-chedAya vRkSa pAcho navapallava thAya che, ane kSINa thaelo caMdramA paNa pAcho paripUrNa dazAmAM Ave che. ema vicAra karanArA purUSo A pakALa Ave manamAM kheda karatA nathI. saMpatti ane vipatti e banne heTA purUSone bhogavavI paDe che. juo, caMdramAne viSeja kSaya ane vRddhi dekhAya che, paNa nakSatrone viSe dekhAtI nathI. huM AmravRkSa! "phAgaNa mAse hArI sarva zobhA ekadama haraNa karI " ema jANuM tuM zA mATe jhAMkho paDe che? DA samayamAM vasaMtaRtu Ave chate pAchI pUrve hatI, tevIja hArI zobhA tane avazya maLaze. A viSaya upara dAMta kahevAya che, je nIce pramANe che - pATaNamAM zrImALI nAtano nAgarAja nAme eka kaTidhvaja zreNI hatA, ane melAdevI nAme tenI strI hatI. eka samaye melAdevI garbhavatI thaI chate nAgarAja zreNI kelerAnA rogathI maraNa pAmyo. zreNIne putra nathI" ema jANI rAjAe tenuM sarva dhana pitAnA kabajAmAM laI lIdhuM tyAre melAdevI pitAne piyara Lake gaI. garbhanA sulakSathI melAdevIne amArI paDaDa vajAvavAne hala upanna thaze. te tenA pitAe pUrNa karyo. avasara Ave putra thayo tenuM anya evuM nAma rAkhyuM te lokomAM "A bhaDa" e nAme prakhyAta thayo. pAMca varSane thaze tyAre tene nizALe bhaNavA mokalyo. eka vakhate sAthe bhaNanAra bIja bALakoe ene upahAsathI "nabApa, nabApo," ema kahyuM. teNe ghera AvI ghaNuM AgrahathI mAtAne pitAnuM svarUpa puchayuM mAtAe satya vAta banI hatI, te AbhaDane kahI. pachI AbhaDa ghaNA AgrahathI ane harSathI pATaNa gaye, ane tyAM vyApAra karavA lAgyo. anukrame te AbhaDa lAchaladevI nAme kanyA para. pitAe dATeluM nidhAna Adi maLavAthI te paNa koTI dhvaja thayuM. tene traNa putra thayA.. 248 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrame samaya jatAM bhAThA karmanA udayathA te AbhaDa navana thaye pitAnA traNa putro sahita teNe strIne piyara mokalI dIdhI ane pi maNihAranI dukAna upara maNi Adi ghasavAnA kAma upara rahyo. tene e mApa java maLatA hatA. te te pote daLIne tathA rAMdhIne khAto hato. lakSmInI gati evI vicitra che. kahyuM che ke- je lakSmI snehathI kheLAmAM besAranAra samudranA ane kRSNanA rAjamahelamAM sthira na rahI, te lakSmI bIjA uDAu lokonA gharamAM zI rIte sthira rahe ? eka samaye Abha zrI hemAcAryajI pAsethI parigraha parimANa vrata levA ume thaze. dravya parimANane bahuja saMkSepa karele joI zrIhemAcAryajIe tene tema karatA vA. tyAre eka lAkha drammanuM ane tenA anusArathI bIjI vastunuM paNa teNe parimANa rAkhyuM. parimANa karatAM dhana Adi vRddhi pAme to, te dharma kAryo vAparavAno nizcaya karyo. AgaLa jatAM pAMca dramma gAMThe thayA. eka samaye AbhaDe pAMca dramma ApI eka bakarI vecAthI lIdhI. bhAgyanA udayathI bakarInA gaLAmAM maNi bAMdhyo hato, te AbhaDe - Lakhyo. tenA kaTakA karI ekekanuM lAkha lAkha mUlya utpana thAya evA maNi taiyAra karAvyA. tethI anukrame te pUrve hatuM te dravyavAna thayo. tyAre AbhaDanA kuTuMbanA sarva mANase bhegA thayA. tenA gharamAMthI dararoja sAdhu munirAjane eka ghaDA jeTaluM dhRta vaherAvatA. pratidina sAdharmivA saMya, saMdAvarta tathA mahApUjA Adi AbhaDane gera thatuM hatuM. varSa va sarva darzana saMganI pUjA be vAra thatI hatI. tathA nAnA prakAranAM pusta lakhAtAM, temaja jIrNamadirano jIrNoddhAra thatA hatA ! tathA bhagavAna manohara pratimAo paNa taiyAra thatI hatI. evAM dharmakRtya karatAM AbhaDa. corAzI varSanI avasthA thaI. aMta samaya najadIka Avyo, tyAre Abha dharmakhAtAno copaDe vaMcAvyo, temAM bhImarAjAnA samayanA aThANu lA kampane vyaya thaelo tenA sAMbhaLavAmAM Avyo. tethI AbhaDe dIlagI thaIne kahyuM ke, "meM kRpaNe eka keDadrampa paNa dharmakArya vAparyA nahIM.' te sAMbhaLI AbhaDanA putroe te ja samaye dazalAkha dramba dharmakRtya vAparyA. tethI sarva bhaLI eka koDa ane ATha lAkha krame dharma khAte thayA 250 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI khIjA ATha lAkha drambha dharmane mATe vAparavAnA AbhaDanA putrAe nizcaya karyo. pachI. kALa samaya Ave AbhaDa anazana karI svarge gayA. A rIte AbhaDanA prabaMdha kathA che. ' pUrvabhave karelA duSkRtanA udayathI pUrvanA sarakhI avasthA rIthI na Ave, to paNa manamAM dhiraja rAkhavI. kAraNa ke, ApatkALa rUpa samudramAM DubatA jIvane dhiraja vahANu samAna che. sarve divasa sarakhAM kAnA rahe che? kahyuM che ke--A jagamAM sadAya sukhI kANu che ? lakSmI konI pAse sthira rahI ? sthira prema kyAM che? mRtyunA vazamAM kANu nathI ? ane viSayAsakta kANuM nathI ? mADI avasthA Ave, tyAre sarva sukhanuM mULa eve sa'tASaja nitya manamAM rAkhave. tema na kare te ciMtAthI AleAkanAM tathA parakSAkanAM paNa tenAM kArya vinAza pAme. kahyuM che ke--citA nAme nadI AzA rUpa pANIthI bharapUra bharelI vahe che. he mUDha jIva ! te nadImAM tuM Dukhe che, mATe tane emAMthI tAranAra satoSa rUpa jahAjane Azraya le; nAnA prakAranA upAya karyA pachI paNa jo ema jaNAya ke, " pAtAnI bhAMgyazAja dvISNu che. * tA koI bhAgyazALI purUSanA sArI yuktithI koi paNa rIte Azraya karave. kAraNa ke, kASTane AdhAra maLe te lebru ane paththara Adi vastu paNa pANImAM tare che. evI vAta sAMbhaLavAmAM che ke eka bhAgyazALI zeTha hateA. tene viSNuputra ( munama ) ghRNAx vicakSaNa hatA. te pote bhAgyahINu chatAM zeThanA saMbaMdhathI drazyavAna thayuM. anukrame zeTha maraNa pAmyA, tyAre te paNa nirdhana thayA pachI te zeThanA putrAnI pAse rahevAnI icchA karatA hatA, paNa nirbana jANI tenI sAthe zeDanA putrA eka akSara paNa kheAlatA nahAtAM. tyAre teNe be traNa sArA mANusAne sAkSI rAkhIne yuktithI zeThanA jUnA cepaDAmAM potAnA hAtha akSarathI lakhyuM ke, " zeThanA be hajAra kamhAre devA che. " A kAma teNe ghaNIja chupI rIte karyu. eka vakhate zeDanA putrAnA levAmAM tenA hAtha akSara AvyA, tyAre temaNe munama pAse be hajAra TaMkanI mAgaNI karI. teNe kahyuM, vyApArane arthe dheDuM bana mane Ape te huM thoDA divasamAM tamArU devuM ApuM. " pachI zenA putrAe tene vyApArane arthe dravyu A : .. 251 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pyuM. anukrame muname ghaNuM dravya saMpAdana karyuM. tyAre zeThanAputroe pitAnuM leheNuM tenI pAse mAMgyuM. muname sAkSI sahita yathArtha vAta hatI te kahI.. A rIte zeThanA putranA AzrayathI te munama dhanavAna thaye.. nirdayapaNuM, ahaMkAra, ghaNo lobha, kaThora bhASaNa ane nIca vastu upara prIti rAkhavI e pAMcavAnAM lakSmInI sAthe niraMtara rahe che. evuM eka vacana prasiddha che, paNa te sajajana purUSane lAgu paDatuM nathI. halakA svabhAvanA lokone uddezIne uparanuM vacana pravRtta thayuM che mATe vivekI purUSa dravya Adi ghaNuM maLe te paNa ahaMkAra vagere na kare. kemake-je sa purUSonuM citta ApadA Ave dIna thatuM nathI, saMpadA (lakSmI) Ave ahaMkAra pAmatuM nathI, pArakuM duHkha ane duHkhI thAya, ane pote saMkaTamAM Ave te sukhI thAya, temane namaskAra thAo, sAmarthya chatAM pArakA upakavakhame, dhanavAna chatAM garva na kare, ane vidvAna chatAM paNa vinaya kare, e traNa purUSo pRthvInA uttama alaMkAra che. vivekI purUSe koInI sAthe sva5mAtra paNa kaleza na karavo. temAM paNa moTA purUSonI sAthe te kayAre paNa naja ka. kahyuM che ke-jene khAMsIne vikAra hoya, teNe cerI na karavI, jene ghaNI nidrA AvatI hoya, teNe jAra karma na karavuM, jene rega thayo hoya teNe madhurAdi rasa upara Asakita na karavI, kemake potAnI jIbha svAdhInatAmAM rAkhavI, ane jenI pAse dhana haya, teNe koinI sAthe kaleza na kare. bhaMDArI, rAjA, gurU ane tapasvI emanI sAthe tathA pakSapAtI, baliSTa, krUra ane nIca evA purUSanI sAthe vivekI purUSe vAda na karo. kadAcita kaI heTA purUSanI sAthe dravya adine vyavahAra thayo heya, te vinayathI ja potAnuM kArya sAdhavuM. baLAtkAra, kaleza Adi na karavi. paMcepAkhyAnamAM paNa kahyuM che ke uttama purUSane vinayathI, zara purUvane phiturIthI, nIca purUSane alpa vyAdikanA dAnathI ane ApaNuM barAbarIne heya tene pitAnuM parAkrama dekhADIne vaza kare. dhanane arthI ane dhanavAna e banne purUSoe vizeSe karI kSamA rAkhavI joIe. kAraNa ke, kSamA karavAthI lakSmInI vRddhi ane rakSaNa thAya che. kahyuM che ke brAhmaNanuM baLa hemamaMtra, rAjAnuM baLa nItizAstra, anAtha 252 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajAonuM baLa rAjA ane vaNikaputranuM baLa kSamA che mIThuM vacana ane kSamA e be dhananAM kAraNa che. dhana, zarIra ane yavana avasthA e traNa kAmanAM kAraNa che. dAna, dayA ane iMdriyanigraha e traNa dharmanAM kAraNa che, ane sarvasaMga parityAga karavo e mekSanuM kAraNa che. vacana leze to sarva ThekANe sarvathA vi . zrI dAridrasaMvAdamAM kahyuM che ke lakSmI kahe che.) he iMdra ! jyAM moTA purUSonI pUjA thAya che, nyAyathI dhana upArja che, ane lezamAtra paNa vacana kalaha nathI, tyAM huM rahuM chuM. ( dAridra kahe che) hamezAM ghatata (jugAra ) ramanAra, svajananI sAthe krepa karanAra dhAturvAda (kimiyA) karanAra, sarva kALa ALasamAM gumAvanAra, ane pedAza tathA kharaca tarapha daSTi na rAkhanAra evA purUSanI pAse huM hamezAM rahuM chuM vivekI purUSe pitAnA leDeNAnI ugharANI paNa komaLatA rAkhI, niMdA na thAya tevI rIte karavI, eja yogya che. ema na kare te devAdAranI dAkSisthatA lajajA vagereno lepa thAya ane tethI potAnA dhana, dharma ane pratiSTA e traNenI hAni thavAno saMbhava che. mATe ja pite kadAcita lAMghaNu kare te paNa bIjAne lAMghaNa na karAvavI. pote bhajana karIne bIjAne lalaNa karAvavI, e sarvathA agya ja che. bhojana Adino aMta rAya karavo, e huMDhaNakumArAdikanI peThe bahu duHsaha che. | sarva purUSoe tathA ghaNu karI vaNikajanoe sarvathA saMpa salAhathIja pitAnuM sarva kAma sAdhavuM kemake -sAma, dAma, bheda ane daMbha e kArya sAdhana karavAnA cAra upAya prasiddha che, te paNa sAmathI ja sarvatra kAryasiddhi thAya che, ane bAkInA upAya to kevaLa nAmanA ja che. koI tI tathA ghaNu krUra hoya, te paNa te sAmathI vaza thAya che. juo, jIhAmAM ghaNu mIThAza hovAthI kora dAMta paNa dAsanI peThe tenI jIbhanI) sevA kare che. leheNa deNanA saMbaMdhamAM je brAMtithI athavA vismaraNa vagere thavAthI kaMI vAMdho paDe te mAMhe mAMhe nakAmo vivAda ( jhagaDa) na karo. paraMtu catura, lekamAM pratiSThA pAmelA, hitakArI ane nyAya karI zake evA cAra pAMca purUSo niSpakSapAtathI je kAMI kahe te mAnya karavuM. tema na kare te mATe nahIM. vaLI kahyuM che ke sagA bhAIomAM vivAda 253 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAya, teA paNa tene pArakA purUSoja maTADI zake. kAraNa ke, guMthAi gaelA vALa phAMkazIthIja jUdA thai zake che. nyAya karanArA purUSoe paNa pakSapAta mUkI madhyastha vRtti rAkhInendra nyAya karavA. ane te paNu svajananuM athavA svadharmAM AdinuM kArya hAya tAja sArI peThe sarve vAtane vicAra karIte karavA. jyAM tyAM nyAya karavA na besavu. kAraNu ke lebha na rAkhatAM sArI peThe nyAya karavAmAM Ave, te pazu tethI jema vivAdane bhaga thAya che ane nyAya karanArane mhoTA maLe che, tema tethI eka DaeNTA doSa pazu utpanna thAya che. te A ke, vivAda bhAgatAM nyAya karanAranA dhyAnamAM vakhate kharI bInA na AvavAthI ketuM devuM na heAya teA te mAthe paDe che, ane kAinu kharUM devu hAya to te bhAgI jAya che. prastuta viSaya upara eka vAta saMbhaLAya che. te e che ke: 6: 6" eka havata zreSThI leAkamAM bahu prakhyAta hateA. te mhoTAinA aMte bahumAnanA abhilASathI jyAM tyAM nyAya karavA jAya. tenI bALavidhavA paNa ghaNI samajI evI eka putrI hatI, te hamezAM zreSThIne tema karatAM vAre, paNa te tenu kazuM mAne nahI eka vakhata zreNIne bedha karavAne arthe putrIe khoTA jhagaDeA mAMDayA. te e rIte ke, pUrve thApaNu mukelA mhArA be hajAra sAnaiyA ApA, tAja huM bhejana karUM." ema kahIne te zreSTIputrI lAMtraNa karavA lAgI. kAi paNa rIte mAte nahIM. pitAjI gRddha thayA, te paNa mhArA dhanane lAbha kare che. " tyAdi jevAM temAM vacana khelavA lAgI. pachI bekIe lajAine nyAya karanAra lokone melAvyA. temaNe AvIne tricAra karyA ke, A zreSThInI putro che, ane bALavidhavA che, mATe enI upara dayA rAkhavI joie." ema vicArI nyAya karanAra paceAe zreSThI pAsethI be hajAra sonaiyA putrIne apAvyA. tethI zreSThI e putrIe phA gaDha. mhArUM dhana lIdhuM ane lokamAM khamAya nahIM ene apavAda phelAyA." evA vicAra karI manamAM bahu kheda pAmyA. thoDIvAra pachI putrIe potAnA sarva abhiprAya zreSThIne sArI peThe kahI samajAvI sAnaiyA pAchA ApyA. tethI zreNIne harSe thayuM, ane nyAya karavAnA pariNAma dhyAnamAM utaravAthI jyAM tyAM nyAya karavA javAnuM teNe choDI dIdhuM. A rIte nyAya karanAranuM r 254 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAMta kahyuM che. mATe nyAya karanAra pacAe jyAM tyAM je te nyAya na kare. sAdharmonuM, saghanuM, maheTA upakAranuM athavA evuM ja 5 kAraNa hoya to nyAya kare. temaja koI jIvanI sAthe matsara paNa na kare. lakSmInI prApti karyAdhIna che, mATe nakAmo sara karavAmAM zuM lAbha che ? tethI bane bhavamAM duHkhAvo thAya che. ame kahyuM che ke-jevuM bIjAne ciMtave, tevuM pita pAme, ema jANatAM chatAM ke mANasa bIjAnI lakSmInI vRddhi joine matsara kare ? temaja dhAnyanA vecANamAM lAbha thavAne arthe durbhikSanI, auSadhamAM lAbha thavAne arthe regavRddhinI tathA vastramAM lAbha thavAne arthe agni AdithI vastranA kSayanI IcchA na karavI. kAraNa ke, jethI leka saMkaTamAM AvI paDe evI ichA karavAthI karmabaMdhana thAya che. durdeva nA yogathI kadAcit durmikSadi Ave te paNa vivekI purUSe "ThIka thayuM" ema kahI anumodanA paNa na karavI. kAraNa ke, tethI vRthA pitAnuM mana malina thAya che. A viSaya upara TuMkamAM eka dRSTAMta che, te eke- be mitra hatA, temAM eka ghenanI ane bIje cAmaDAnI kharidI karavA jatA hatA. mArgamAM eka vRddha strIne tyAM bhajana karavA rahyA. vRddha strIe temane bhAva jANuM dhUtanA kharIdanArane gharanI aMdara ane bIjAne bahAra besArIne jamADayA. banne jaNuM kharIda karIne pAchA teja vRddha strIne tyAM AvyA. tyAre te strIe cAmaDA kharIdanArane aMdara ane bIjAne bahAra besArI jamADyA. pachI te bannenA pUchavAthI vRddha strIe kahyuM ke, jenuM mana zuddha hatuM, tene aMdara besAya, ane jenuM mana malina hatuM tene bahAra besAryA. A rIte mananI malinatA na rAkhavA upara daSTAMta kahyuM che. . uciraM muttUNa kalaM, davvAdikamAgayaM ca ukkarisaM // niva DiamavijANaMto, parassa saMtaM na givhijjA // 1 // enI vyAkhyA se rUpiye cAra pAMca TakA sudhI ucita vyAja athavA vyAjamAM bamaNuM mULa dravya thAya evuM vacana che, tethI dhIrelA dravyanI bamaNI vRddhi ane dhIrelA dhAnyanI tramaNI vRddhi thAya teTalo : 55 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAbha vivekI purUSe le. tathA je gaNima dharimAdi vastune sarvatra kAMI kAraNathI kSaya thaI gayuM hoya, ane ApaNI pAse hoya te tene caDhate bhAve jeTalo utkRSTa lAbha thAya teTale le; paNa e vinA bIje lAbha na levAya. tAtparya e che ke, jo koI samaye bhAvibhAvathI sepArI Adi vastuno nAza thavAthI potAnI pAse saMgraha karelI te vastu vecatAM bamaNa athavA tethI vadhAre lAbha thAya, te mananA pariNAma zuddha rAkhIne levo paNa "sopArI Adi vastune jyAM tyAM nAza thayo e ThIka thayuM." ema manamAM na ciMtave. temaja kaI paNa ThekANe paDelI vastu pArakI che, A paNa nathI, ema jANatA chatAM upADavI nahIM. vyAja vaTAva athavA kraya vikraya Adi vyApAramAM deza, kALa vagarenI apekSAe ucita tathA ziSTa janone niMdApAtra na thAya tevI rIte jeTaluM lAbha maLe teTalo ja le. ema prathama paMcAzakanI vRttimAM kahyuM che. temaja khoTAM kATalAM athavA beTAM mApa rAkhIne, nyUnAdhika vyApAra karIne rasanI athavA bIjI vastunI bheLaseLa karIne, maryAdA karatAM adhika agya mUlya vadhArIne, ayogya rIte vyAja vadhArIne, lAMca ApIne athavA leine, kUDakapaTa karIne, huM athavA ghasAyeluM nANuM ApIne, koInA kharIda vecANano bhaMga karIne, pArakA grAhake bharamAvI kheMcI laine, namune eka batAvI bIje mAla ApIne, jyAM barAbara dekhAtuM na hoya evA sthAnake vastrAdikano vyApAra karIne, lekhamAM pheraphAra karIne tathA bIjA evA ja prakArathI koIne paNa ThagavuM nahIM. kahyuM che ke - je leke vividha prakAre kapaTa karIne parane Thage che, te leka hajALamAM paDI pitAnA jIvane Thage che. kAraNa ke, te loko kUDa kapaTa na karatAM te vakhate svarganAM tathA mekSanAM sukha pAmata. A uparathI e kutarka na kare ke, phUDa kapaTa karyA vinA daridrI tathA garIba loke vyApAra upara zI rIte pi. tAnI AjIvikA kare ? AjIvikA te karmane AdhIna che, te paNa vyavahAra zuddha rAkhe te ulaTA grAhake vadhAre Ave ane tethI vizeSa lAbha thAya. A viSaya upara eka daSTAMta che, te e ke - eka nagaramAM halAka nAme zeTha hatA. tene cAra putra hatA. tathA 256. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene bIjo parivAra paNa maTe hate. halAka zekIe traNa zera pAMca zera Adi kheTAM mApa tathA khoTAM kATalAM vagere rAkhyAM hatAM. tathA tripuSkara, paMcapuSkara Adi saMjJA kahI putrane gALa devAnA bahAnAthI khoTAM tela bApa vAparIne te lekone Thagate hatuM. tenA cothA putranI strI bahu samaju hatI. teNe te vAta jANI eka samaye zreNIne ghaNe Thapako dIdhe. tyAre chIe kahyuM ke, "zuM karIe? ema na karIe te nirvAha zI rIte thAya ? kahyuM che ke-bhUkhyo mANasa kayuM pApa na kare?" te sAMbhaLI patranI strIe kahyuM ke, "he tAta! ema na kahe. kAraNa ke, vyavahAra zuddha rAkhavAmAM ja sarva lAbha rahyA che. kahyuM che ke- mInA arthI sumANaso dharmane tathA nItine anusarIne cAle te temanAM sarva kArya dharmathI ja siddha thAya che. dharma vinA koI paNa rIte karmanI siddhi thatI nathI. mATe he tAta! parIkSA jevAne arthe cha mAsa sudhI zuddha vyavahAra kare. tethI dhananI vRddhi thaze, ane teTalAmAM pratIta Ave te AgaLa paNa temaja calAvaje." putranI strInAM evAM vacanathI echIe tema karavA mAMDyuM. vakhata jatAM grAhaka ghaNuM AvavA lAgyA, AjIvikA sukhe thaI, ane gAMThe cAra telA sonuM thayuM. pachI "nyAyathI upArjana kareluM dravya khevAya, te paNa te pAchuM hAtha Ave che." e vAtanI parIkSA karavAne arthe putranI strInA vacanathI zreSThIe cAra tolA sonA upara lehuM maDhAvIne tenuM eka kATaluM potAnA nAmanuM banAvyuM ane cha mAsa sudhI te vAparIne eka nadImAM nAMkhI dIdhuM. eka mAchalI "kAMI bhakSya vastu che" ema jANI te gaLI gaI. dhIre te mAchalI pakaDI, tyAre tenA peTamAMthI peluM kATaluM nIkaLyuM. nAma uparathI oLakhIne dhIre te kATaluM zekIne ApyuM. tethI zreNIne tathA tenA parivAranAM sarva mANasane zuddha vyavakSAra upara vizvAsa utpanna thayA. A rIte zekIne bodha thayo tyAre te samyak prakAre zuddha vyavahAra karI mATe dhanavAna thaze. rAjakAramAM tene mAna maLavA lAgyuM, ane te zrAvakomAM agresara ane sarva lokomAM eTale prakhyAta thayuM ke, tenuM nAma lIdhAthI paNa vigha-upadrava TaLavA lAgyAM. hAlanA vakhatamAM paNa vahANa calAvanArA ke vahANa calAvavAnI vakhate "halA helA" ema 257 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che te saMbhaLAya che. A rIte vyavahArazuddhi upara daSTAMta kahyuM che. vivekI purUSe sarva pApakarma tajavAM, temAM paNa potAnA svAmI, mitra, ApaNuM upara vizvAsa rAkhanAra, deva, gurU, vRddha tathA bALaka eTalAnI sAthe vera karavuM, athavA temanI thApaNa oLavavI e temanI hatyA karavA samAna che. mATe e tathA bIjAM mahA pAtako vivekI purUSe avae varjavAM. kahyuM che ke-khoTI sAkSI puranAra, ghaNuM kALa sudhI reSa rAkhanAra, vizvAsaghAtI ane kRtadhra e cAra karmacAMDALa kahevAya che, ane pAMcamo jAticAMDALa jANavo. ahiM visemino saMbaMdha kahIe chIe. te e ke-- vizAlA nagarImAM naMda nAme rAjA, bhAnumatI nAme rANI, vijayapALa nAme putra ane bahuzruta nAme divAna hatA. naMdarAjA bhAnumatI rANIne viSe ghaNe mohita hovAthI te rAjyasabhAmAM paNa rANunI sAthe besatA hatA. je rAjAnA vedha, gurU ane divAna prasannatA rAkhavAne arthe kevaLa madhura vacana bolanArAja hoya, rAjAno kopa thAya evA bhayathI satya vAta paNa kahe nahIM, te rAjAnA zarIrane, dharma ane bhaMDArano vakhata jatAM nAza thAya. evuM nItizAstranuM vacana hovAthI rAjAne satya vAta kahevI e ApaNuM kartavya che, ema vicArI divAne rAjAne kahyuM ke, "mahArAja sabhAmAM rANI sAhebane pAse rAkhavAM e ghaTita nathI. kemake-rAjA, ami, gurU ane strIo e cAra vastu bahu pAse hoya te vinAza kare che, ane bahu dUra hoya te te pitAnuM phaLa barAbara ApI zakatI nathI. mATe upara kahelI cAre vastu bahu pAse athavA bahu dUra na rAkhatAM sevavI. mATe rANunI eka sArI chabI citarAvI te pAse rAkhe." naMdarAjAe dIvAnanI vAta svIkArI eka chabI citarAvI zAradAnaMdanA nAme pitAnA gurUne dekhADI. zAradAnaMdane pitAnI vidvatA batAvavAne arthe kahyuM ke, " rANInA DAbA sAthaLa upara tala che, te A citramAM batAvyo nathI." gurUnA A vacanathI rAjAnA manamAM rANInA zILane viSe zaka AvyuM, ane tethI teNe divAna zAradAnaMdane mArI nAMkhavA divAnane hukama Apyo.. 258 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAMbI najaravALA divAne vicAra karyo ke, kAM sahusA kArya na karavuM. vicAra na karavA e mhATA saMkaTAnuM sthAnaka che, sadguNaiAthI lakSacAyelI saMpadAe prathama pUrNa vicAra karIne pachI kArya karanAra purUSane pote AvIne vare che. paMDita purUSe zubha athavA azubha kArya karatAM pahelAM tenA pariNAmane yatnathI nirNaya karavA. kAraNu ke, atizaya utAvaLathI karelA kAmanuM pariNAma zalyanI peThe maraNu sudhI hRdayamAM vedanA utpanna karanArUM thAya che. evAM nItizAstranAM vacana tene yAda AvyAM, tethI teNe peAtAnA gharamAM zAradAnaMdanane chAneA rAkhyA. eka vakhate vijayapALa rAjaputra zikAra ramatAM eka sUaranI pachavADe lAgI bahu dUra gayA. saMdhyA samaye eka saravaranuM pANI pIne rAjaputra vAdhanA bhayathI eka jhADa upara caDhayeA. tyAM vyaMtarAdhiSThita vAnara hatA, tenA kheALAmAM pahelAM rAjaputra sui rahyA ane pachI rAjaputranA kheALAmAM vAnara sUtA hatA; eTalAmAM bhukhathI pIDAyelA vAghanA vacanathI rAjaputre vAnarane nIce nAMkhyA. vAnara vAghanA mukhamAM paDaye hateA, paNa vAla hasyA, tyAre te mukhamAMthI badgAra nIkaLyA, ane rUdana karavA lAgyA. vAdhe rUdana karavAnuM kAraNa pRchavAthI vAnare kahyuM ke, " ya, " he vAdha! peAtAnI jAti mUkIne je lokA parajAtine viSe Asakta thAtemane uddezIne huM eTalA mATe rUdana karUM chuM ke, te jaDa lokAnI zI gati thaze ? ' pachI evA vacanathI tathA potAnA kRtyathI zaramAyelA rAjaputrane teNe gAMDA karyo. tyAre rAjaputra visemiA, vittAmA ema kahetA jaMgalamAM bhaTakavA lAgyuM. rAjaputranA cheDe ekaloja nagaramAM jaI pahoMcyuM!. te uparathI nadarAjAe zodha kheALa karAvI peAtAnA putrane ghera ANye.. dhaNA upAya karyA, te paNa rAjaputrane lezamAtra paNa phAyado thaye nahIM. tyAre naMdarARRne zAradAnadana yAda Avye. " je rAjaputrane sAo kare tene huM mhArU ardha rAjya ApIza. ' eve! DhaMDhero pITAvavAnA -- jAe vicAra kayA, tyAre dIvAne kahyuM, "mahArAja, mhArI putrI the u dha huM jANuM che. te sAMbhaL nadAnta putra sahita dIvAnane ghera AvyeA. 259 dr Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre paDadAnI aMdara besI rahelA zAradAnaMdane kahyuM ke, " vizvAsa rAkha nArane mavuM emAM zI caturAi ? tathA kheALAmAM sUtelAne mAravA emAM * zuM parAkrama ? '' "" ,, ', zAradAnadananuM e vacana sAMbhaLI rAjaputre " visenirA '* e cAra a kSaramAMthI prathama akSara vimUkyuM. " setu ( rAme baMdhAvelI samudranI pALa ) jovAthI tathA gaMgAnA ane sAgaranA saMgamane viSe snAna karavAthI brahmahatyA karanAra peAtAnA pAtakathI chUTe che, paNa mitrane haNavAnI IcchA karanAra mANasa pALane jovAthI athavA saMgama snAnathI zuddha thateA nathI. ' A khIjuM vacana sAMbhaLI rAjaputre bIjo se akSara mUkI dIdhA. " bi trane haNavAnI IcchA karanAra, kRtA, cAra ane vizvAsaghAta karanAra e cAre jaNA jyAM sudhI caMdra sUrya che, tyAM sudhI tarakagatimAM rahe che. A trIjuM vacana sAMbhaLI rAjaputre trIjoma akSara mUkyo. " rAjan ! tu rAjaputranuM kalyANa icchatA hoya te supAtre dAna Apa. kAraNa ke, gRhastha mAsa dAna ApavAthI zuddha thAya che. " e ceAthu' vacana sAMbhaLI rAjaputre cothA rA akSara mUkayA. pachI svastha thayelA rAjaputre vAgha ane vAnara AdinuM sarva vRttAMta kahyuM. rAjA paDadAnI aMdara rahelA zAradAnadanane divAnanI putrI samajatA hatA, tethI teNe tene pUchyuM ke, " he bALA ! tuM gAmamAM rahe che, tema chatAM jaMgalamAM thayelI vAdhanI, vAnaranI ane mANasanI vAta zI rIte jANe che ? " rAjAe ema pUchyuM, tyAre zAradAnane kahyuM ke, " he rAjan ! dhruva gurUnA prasAdathI hArI jIbhanI aNI upara sarasvatI vase che, tethI jema me' bhAnumatI rANI tala jANyA, tema A vAta pazu huM jANuM chuM." A sAMbhaLI rAjA ajAyaba thayA ane kahevA lAgyuM! ke, " zuM zA radAnadana ?' ane sAmeA hAnA javAba maLatAM bannene meLApa thayA, ane tethI banne jaNAne ghaNuM! Anada thayA. A rIte vizvAsaghAta upar HzAMta karyuM che. A leAkamAM pApa e prakAranuM che. eka gupta ane bIjI jAhera. gupta pApa paNa e prakAranuM che. eka laghu pApa ane bIjI' mahA pApa, khATAM 260 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trAjavAM tathA khATAM mApa vagere rAkhavAM e gupta laghu pApa ane vizvA sadhAta vagere karavA e gupta mahA pApa kahevAya che. jAhera pApanA paNa e prakAra che. eka kaLAcArathI karavuM te ane khIjI' lokalA mUkIne karavuM te. gRhastha lokA kuLAcArathI AraMbha samAraMbha kare che, tathA mleccha loka kuLAcArathIja hiM sA Adi kare che, te jAhera laghu pApa jANavuM; ane sAkuMtA veSa paherI nirlajjapaNAthI hiMsA Adi kare te jAhera mahA pApa jANavuM. lajjA mUkIne karelA jAhera mahA pApathI anatasa sArIpaNuM vagere cAya che, kAraNa ke, jAhera mahA pApathI zAsanane ummAha Adi thAya che. kuLAcArathI jAhera laghu pApa kare te thoDA karmabaMdha thAya, ane jo gupta ladhu pApa kare te! tIvra karmabaMdha thAya che. kAraNa ke, tevuM pApa karanAra mAsa asatya vyavahAra kare che. mana vacana kAyAthI asatya vyavahAra karavA e ghaNuMja hATuM pApa kahevAya che; ane asatya vyavahAra karanArA mANasA gupta laghu pApa kare che. asatyane! tyAga karanAra mANasa koi samaye paNa gupta pApa karavAte pravRtta thAya nahIM. jenI pravRtti asatya tarapha thaI te mANasa nileSa thAya che, ane nirlajja thaele mANasa zeTha, dosta, mitra ane peAtAnA upara vizvAsa rAkhanAraneA dhAta karavA Adi gupta mahA pApa kare. enja vAta yegazAstramAM kahI che, te e keH--eka bAjue trAjavAmAM asatya rAkhIe, ane bIjI bAjIe sarve pAtaka mUkIe te te emAM paheluM tAlamAM vadhAre utaraze. tethI kAine ThagavuM e asatyamaya gupta laghu pApanI aMdara samAya che. mATe koine ThagavAnuM sarvathA tajavuM. nyAyamArge cAlavuM eja dravyanI prApti karAvanAra eka gupta mA matra che. hamaNAM paNa jaNAya che ke, nyAyamArgane anusaranArA keTalAka loko thADu thoDu dhana upArjana kare, te paNu tee dharma sthAnake nisa kharce che. tema chatAM jema kUvAnuM pANI nIkaLe thADu, paNa kAi vakhata baMdha paDe nahi, tema temane paisA nAza pAteA nathI. bIjA pApakarma karanArA leAkA dhaNA paisA pedA kare che, tathA bahu kharca karatA nathI, teA paNa saradezanAM sarovara theADA vakhatamAM sUkAi jAya che, tema te koDA vakhatamAM nirdhana thAya che. kemake 161 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArakAM chidra kADhIne svArtha sAdhavAthI peAtAnI unnati thatI nathI, paNa ulaTA peAtAne nAzaja thAya che. jIeM, raheThanA ghaDA chidrathI pAtAmAM jaLa bharI leche, tethI temAM jaLa bharAeluM rahetuM nathI, paNa vAraMvAra khAlI thaine tene jaLamAM dukhavuM paDe che. zaMkAnyAyavAna ane dharmI evA paNu keTalAka leAkeA nirdhanatA Adi du:khathI NA pIDAyelA dekhAya che. temaja bInna anyAyathI ane adharmathI cAlanArA leAkeA paNa aizvarya Adi dhaNuM hovAthI sukhI dekhAya che. tyAre nyAyathI ane dharmathI sukha thAya ema Apa kahe che. te pramANabhUta kema manAya ? samAdhAna:nyAyathI cAlanArA lokone duHkha ane anyAyathI cAlanArA lokone sukha dekhAya che, te pUrva bhavanAM karmanAM phaLa che, paNa A bhavamAM karelA karmanAM phaLa nathI, pUrva karmanA cAra prakAra che. zrI dharmaveSasUrIjIe kahyuM che ke 1 puNyAnuba Mdhi puNya, 2 pApAnubaMdhi puNya, 3 puNyAnubaMdhi pApa ane 4 pApAnubadhi pApa, evA pUrvakarmanA cAra prakAra che. jinadhananI virAdhanA na karanArA jIve bharata cakravartInI peThe sasAramAM du:kha rahita nirUpama sukha pAme che, te puNyAnubaMdhi puNya jANavuM. ajJAta kaSTa karanArA jIvA koNika rAjAtI peThe DuMTI Rddhi tathA rAga rahita kAyA Adi dharmasAmagrI chatAM paNa dharmakRtya kare nahi, ane pApakarmane viSe rakta thAya, te pApAnubaMdhi puNya jAvuM. je chA maka muninI peThe pApanA udayathI daridrI ane duHkhI chatAM pazu leza mAtra yA Adi hovAthI jinadharma pAme che, te puNyAnubaMdhi pApa navuM. je jIve kAlAkarikanI peThe pApI, dhAtaka karma karanArA, adharmI, nirdeya, karelA pApanA pastAvA na karanAra ane jema jema du:khI thatA jAya, tema tema adhika adhika pApakarma karatA jAya evA che, te pApAnubaMdhi pApanuM phaLa jAvuM. puNyAnubaMdhi puNyathI khAla Rddhi ane ataraMga Rddhi pazu pamAya che. te e RddhimAM eka paNa Rddhi je mANasa na pAmyA tenA manuSyabhavane dhikkAra yAe. je jIveA prathama zubha pariNAmathI dhamaikRtyanA AraMbha kare, paNa pAchaLathI zubha pariNAma utarI javAthI 265 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paripUrNa dharma kare nahIM, te che parabhave ApadA sahita saMpadA pAme. A rIte koI jIvane pApAnubaMdhi puNyanA udayathI AleTamAM duHkha jaNAtuM nathI, te paNa tene AvatA bhavamAM pariNAme nizcayathI pApakarmanuM phaLa maLavAnuM emAM koI zaka nathI. kemake-dravya saMpAdana karavAnI bahu icchAthI aMdha thaelo mANasa pApakarma karIne je kAMI dravya vagere pAme, te dravya Adi vastu mAMsamAM pahelA loDhAnA kAMTAnI peThe te mANasane nAza karyA vagara pacatI nathI. mATe jethI svAmidroha thAya evAM dANa corI vagere kArya sarvathA tajavAM. kemake, tethI AlAke tathA paraloke anartha pedA thAya che. jethI koIne svalpa mAtra paNa tApa utpanna thato heya te vyavahAra, tathA ghara, hATa karAvavAM, tathA levA tathA temAM rahevuM vagere sarva cheDavuM. kAraNa ke, keIne tApa utpanna karavAthI pitAnI sukhAdi trAddhi vadhatI nathI. kemake--je le ke mUrkhatAthI mitrane, kapaTathI dharmane, sukhathI vidhAre ane karapaNAthI strIne vaza karavA tathA parane tApa upajAvI pote sukhI thavA IcchatA hoya, te mUrkha jANavA. vivekI purUSe jema loko ApaNA upara prIti kare tema che te vatevuM kahyuM che ke-idriya jIvAthI vinaya guNa utpanna thAya che. vinayathI ghaNA saguNenI prApti thAya che; ghaNu saddaguNothI lokonA manamAM prIti utpanna thAya che, ane te konA anurAgathI sarva saMpatti utpanna thAya che. vivekI purUSe pitAnA dhananI hAni, vRddhi athavA karelo saMgraha vagere vAta karI AgaLa khullI na karavI. kemake-jANa purUSa strI, AhAra, puNya, dhana, guNa, durAcAra, marma ane maMtra e ATha pitAnI vastu gupta rAkhavI. koI ajANyo mANasa upara kahelI ATha vastunuM svarUpa pUche te, asatya na belivuM; paNa ema kahevuM ke, "evA savAlanuM zuM kAraNuM che?" vagere javAba bhASAsamitithI Apo. rAjA, gurU vagere moTA purUSo upara kahelI ATha vastu viSe pUche che, paramArthathI je vastu jevI hoya tevI kahI devI. kemake-mitronI sAthe satya vacana bolavuM, strInI sAthe madhura vacana belavuM, zatrunI sAthe asatya paNa madhura vacana bolavuM, ane pitAnA svAmInI sAthe tene anukULa paDe evuM satya vacana belavuM, satya vacana 263 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e eka mANasane mhoTA AdhAra che. kAraNa ke, satya vacanathIja vizvAsa Adi utpanna thAya che. A viSaya upara eka dRSTAMta sabhaLAya che, te e keH-- 66 "" dillI nagarImAM eka masi' nAme zeTha rahetA hatA. tenI satya vAdIpaNAnI kIrti saghaLe sthaLe jAhera hatI. bAdazAhe eka divase madaNusihanI parIkSA karavAne arthe tene pUchyuM ke, " thArI pAse keTaluM dhana che?" tyAre masiMhe kahyuM ke, huM copaDAmAM lekha joine pachI kahIza ema kahI mahasiMhai sarva lekha samyak prakAre joI bAdazAhane sAce sAcuM kahyuM ke, " mhArI pAse Azare cerAzI lAkha TAMka haze, meM theADuM dhana sAMbhaLyuM hatuM, ane eNe te bahu kahyuM." ema vicAra karI bAdazAhu ghaNeA prasanna thayA, ane teNe mahusaMhane peAtAnA bhaMDArI banAvyeA. AvIja rite khaMbhAta nagaramAM viSama dazAmAM Ave te paNa satya vacanane na choDe evA zrIjagaccadrasUrIne ziSya bhIma nAme sAnI raheta hatA. eka vakhate zastradhArI yavanee zrImallinAthajInA maMdiramAM bhAmate pakaDI baMdIkhAnAmAM rAkhyA. tyAre bhImanA putrAe peAtAnA pitAjIne cheDAvavAne mATe cAra hajAra khATA TaMkanuM te lokone bheTaluM karyuM. yavanee te TaMkanI parIkSA bhIma pAse karAvI. tyAre bhIme je hatuM te kahyuM. tethI pra sanna thaI temaNe bhImane choDI dIdhA, ane tenA putrAne teja vakhate mArI nAMkhyA. temane agnidAha dIdhA pachI yavaneAe bAjana karyuM. vacana ApavAthI temanA maraNu divase emanA nimittathI hajI paNa tyAM zrImadhinAthajInI mahApUjA vagere thAya che. vivekI purUSe Apatti vakhate madada maLe te sArU evA eka mitra karavA ke je dharmathI, dhanathI, pratiSThAthI tayA bIjA evAja sadguNathI ApaNI kharAkharIne, buddhizALI tathA nilAbI hAya. raghukAvyamAM kahyuM che ke--rAjAnA mitra tadana zakti vinAnA hoya teA prasaMga Ave rAjA upara upakAra karI na zake. tathA tenA mitra rAkhathI vadhAre zaktimAna hoya te te rAjAnI sAthe spardhAthI vera vagere kare. mATe rAjAnA mitra madhyama zuMktinA dhAraNa karanArA joie, khIjA eka sthaLane viSe pazu kahyuM che ke-- 264 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvelI ApadAne dUra karanAra mitra, mAthusane evI avasthAmAM sahAdhya kare che ke, je avasthAmAM mANasanA sagA bhAI, pratyakSa pitA athavA khInna svandvana paNa tenI pAse ubhA rahI na zake. he lakSmaNa ! ApaNA karatAM mhoTA samarthanI sAthe prIti rAkhavI e mane ThIka lAgatuM nathI. kemake tene ghera ApaNe jaie, te ApaNA kAMi paNu Adara satkAra thAya nahI, ane te jo ApaNe dhera Ave te ApaNe zakti karatAM vadhAre dhana kharacIne tenI parANAgata karavI paDe. evI rIte A vAta yuktivALI che kharI, tA paNa kAi prakAre jo mhADAnI sAthe prIti thAya tA tethI khI jAthI na sadhAya evAM ApaNAM kAryA banI zake che, tathA bIjA pazu keTalAka lAbha thAya che. kemake--bhASAmAM paNa kaheluM che ke:--poteja samartha thaine rahevuM agara koi mhoTA peAtAnA hAtha karI rAkho. Ama karavAthI dhAreluM kAma pAra pADI zakAya che, kAma kADhI levAne A uttama upAya che. mhoTA purUSe halakA mANasanI sAthe pazu maitrI karavI. kAraNa ke, mhoTA purUSa upara kAi vakhata Ave halakA mAsa paNa sahAcya karI zake che. pacApAkhyAnamAM kahyuM che ke:--baLavAna ane durbaLa evA banne prakAranA mitrA karavA. jue, aTavInI aMdara baMdhanamAM paDelA hAthInA TALAne uMdaraDe cheADAvyuM. kSudra jIvathI thai zake evAM kAmeA sarve mhoTA loko ekatra thAya, tApaNu temanAthI te thai zake nahIM. seAyanuM kArya sA yaja karI zake, pazu te khaDga Adi zastrathI thAya nahIM. tRNanuM kArye tubhuja karI zake, paNu te hAthI vagerethI thAya nahI. temaja kahyuM che ketaLu, dhAnya, mIThuM, agni, jaLa, kAjaLa, chANu, mATI, patthara, rakSA, lATTu, sAya, auSadhIcUrNa ane kUMcI vagere vastue peAtAnuM kArya pAteja karI zake, pazu khIjI vastuthI thAya nahI. durjananI sAthe paNa vacananI saraLatA Adi dAkSiNyatA rAkhavI. kahyuM che ke--mitrane zuddha manathI, bAMdhavAne sanmAnathI, strIone premathI, sevAne dAnathI ane bIjA lone dAkSi zyatAthI vaza karavA. kAi vakhate peAtAnI kAryasiddhine arthe khaLa purUSone paNa agresara karavA. kemake--Ai sthaLe khaLa purUSone paNa agresara karIne jANu purUSe 25 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svakArya sAdhavuM. rasane cAkhanArI jilDa kalaha kleza karavAmAM nipuNa evA dAMtane agresara karI pitAnuM kArya sAdhe che. kAMTAne saMbaMdha ryA vinA prAyaH nirvAha thato nathI. juo, kSetra, grAma, gRha, bagIcA Adi vastunI rakSA kAMTAvaDe ja thAya che. jyAM prIti heya tyAM dravya saMbadha Adi rAkha ja nahIM. jyAM maitrI karavAnI IcchA na hoya, tyAM dravya saMbaMdha kare ane potAnI pratiSThAne bhaMga thAya evA bhayathI jyAM tyAM ubhA na rahevuM. temanItine viSe paNa kahyuM che ke--jayAM dravya saMbaMdha ane sahavAsa e be vAnAM heya, tyAM kalaha thayA vinA rahe nahIM. pitAnA mitrane ghera paNa kaI sAkSI rAkhyA vinA thApaNa mUkavI nahIM. temaja potAnA mitrane hAthe dravya mekalavuM paNa nahIM. kAraNa ke, avizvAsa dhananuM ane vizvAsa anarthanuM kAraNa che. kahyuM che ke-vizvAsu tathA avizvAsu bane mANasa upara vizvAsa na rAkhavo. kAraNa ke, vizvAsathI utpanna thaelo . bhaya mULathI nAza kare che. e koNa mitra che ke, je gupta thApaNa mUkI hoya te tene lebha na kare ? kahyuM che ke-oDa potAnA gharamAM koinI thApaNa AvI paDe tyAre te pitAnA devatAnI stuti karIne kahe ke, "je e thApaNane svAmI zIvra maraNa pAme te tane mAnelI vastu A pIza." vaLI ema paNa kahyuM che ke dhana anarthanuM mULa che, paNa jema agni vinA, tema te dhana vinA grahasthano nirvAha koI paNa rIte thAya nahIM. mATe vivekI purUSe dhananuM acinI peThe rakSaNa karavuM. A viSaya upara dhanezvara zreNInuM daSTAMta nIce ApyuM che. dhanezvara nAme eka zeTha hatA, teNe pitAnA gharamAMnI sarva sAra vastu ekaThI karI tenuM rokaDuM nANuM karI ekekanuM koDaDa sonaiyA dAma u. paje, evAM ATha ratna vecAthI lIdhAM, ane keI na jANe tevI rIte pitAnA eka mitrane tyAM anAmata mUkayAM. pachI pote dhana meLavavA mATe paradeza gayA. tyAM bahu kALa rahyA pachI durdevanA yogathI ociMtI zarIre mAMdagI thaI, ane maraNa pAme. kahyuM che ke-purUSa mucakuMdanA phUla sarakhA zuddha manamAM koI juduM ja ciMtave che, ane devegathI kAMI juduM ja thAya che. dhanezvara zekIne aMta samaya samIpa AvyuM, tyAre pAse svajana saM. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhI hatA temaNe bekIne dravya AdinuM svarUpa pUchayuM. ekAe kahyuM ke "paradeze upArjana kareluM bahu dravya che, te paNa te jyAM jyAM vikharAyeluM hovAthI mahArA putrothI te levAya tema nathI; paNa mahArA eka mitranI pAse meM ATha rana anAmata mUkyAM che, te mhArA stro putrAdikane apAvaje." ema kahI dhanezvara zeTha maraNa pAme. pachI svajanoe AvI dhanezvara zeThanA putrAdikane e vAta kahI, tyAre temaNe pitAnA pitAnA mitrane vinathI, premathI ane bahu mAnathI ghera bolAvyuM. ane abhayadAnAdi aneka prakAranI yuktithI ratnonI mAgaNI karI; te paNa lobhI mitre te vAta mAnI nahIM, ane ratna paNa ApyAM nahIM. pachI te vivAda nyAyasabhAmAM gaye. sAkSI, lekha vagere purAvo nahIM hovAthI rAjA maMtrI vagere nyAyAdhIzo rane apAvI zakyA nahIM. A rIte sAkSI rAkhIne dravya ApavA upara dhanezvara zeDanuM daSTAMta karyuM che. mATe koIne paNa sAkSI rAkhIne dravya ApavuM. sAkSI rAkhe hAya to corane ApeluM dravya paNa pAchuM maLe che. e upara eka daSTAMta kahe che - eka varipha dhanavAna ane bahu Thaga hato. paradeza jatAM mArgamAM tene corenI dhADa naDA. corAe juhAra karIne tenI pAse dravya mAgyuM. vaNika kahyuM. "sAkSI rAkhIne A sarva dravya tame grahaNa kare ane avasara Ave pAchuM Apaje. paNa mane mAraze nahIM. " pachI coroe "A koI paradezI mUrkha mANasa che" ema dhArI eka jaMgalI kAbaracitra varNanA bilADAne sAkSI rAkhI sarva dravya laI leI vaNikane choDI dIdho. te vazipha anukrame te sthAna barAbara dhyAnamAM rAkhIne pAcho pAtAne gAma gayo. keTalIka vakhata gaye chate eka divase te caro vaNikanA gAmanA kekalAka cAronI sAthe ghaNI vastu laIne (vaNikanA gAmamAM) AvyA. te vaNike cArene oLakhI potAnA kathanI mAgaNI karI; tethI kalaha thaye, ane chevaTe te vAta rAjadvAre caDhI. nyAyAdhIzoe vaNikane pUchayuM. " dravya ApyuM te vakhate koI sAkSI hatuM ?" vaNike pAMjarAmAM rAkhelA eka kALA bilADAne AgaLa mUkIne kahyuM. "A hAre sAkSI che." coe kahyuM. hAra ke sAkSI che te dekhADa" vaNike dekhAze. tyAre coroe - + 267 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chuM. "te A nathI. te kAbaracitra varNanA hatA, ane A tA kALA che. " A rIte peAtAne mukheja cAree kabUla karyuM, tyAre nyAyAdhIzoe temanI pAsethI vaNikane tenuM sarva dhana pAchuM apAvyuM. e prakAre sAkSI rAkhavA upara dRSTAMta che. mATe thApaNu mUkavI, tathA levI hoya teA chAnI mUkavI nahIM, tema levI paNa nahIM. pazu svajanAne sAkSI rAkhIneja mUkavI tathA levI. dhaNInI sammati vinA thApaNa halAvavI calAvavI paNa nahIM. te pachI vAparavAnI te! vAtaja zI? kaMcit thApaNa mUkanAra mANasa paradeze maraNa pAme te! te thApaNu tenA putrane ApavI, tene putra Adi na haiAya te sarve sadhanA samakSa te dharmasthAne vAparavI. udhAra cApaNu AdinI teAMdha teja vakhate karavAmAM, lezamAtra paNa ALasa na karavI. kahyuM che ke--gAMDamAM dravya rAkhavAmAM, vastunI parIkSA karavAmAM, gaNavAmAM, chAnuM rAkhavAmAM, kharaca karavAmAM ane nAmuM rAkhavAmAM je mANasa ALasa kare te zIghra vinAza pAme che. pAchaLathI mANasanA dhyAnamAM sarva vAta rahetI nathI, bahu bhUlI javAya che, ane bhUlI javAthI vRthA karmabaMdha Adi dveSa mAthe Ave che. pAtAnA nirvAhane arthe caMdramA jema ravine anusare che, tema rAjA tathA maMtrI Adine anusaravuM. nahI' te vakhate vakhate parAbhava Adi thavAne sabhava che. kahyuM che ke--DAghA purUSo pAtAnA mitrajana upara upakAra karavAne mATe tathA zatrujananeA nAza karavAne mATe rAjAne Azraya mAge che, paNa potAnA udarapoSaNane arthe nahi. kAraNa ke rAjAnA Azraya vinA kaSNu potAnuM udarapoSaNa karatuM nathI ? ghaNA kare che. vastupALa maMtrI, pethaDazreSThI Adi lokoe paNa rAjAnA AzrayathI jinamaMdira Adi aneka puNyakRtya karyuM che. haze, vivekI purUSe jugAra, kimiyA Adi vyasanAne dUrathIja tyAga karavA. kahyuM che ke--daivane kopa thAya tyAreja dyUta, dhAtuvAda, aMjanisaddhi, rasAyana ane yakSiNInI guphrAmAM praveza, eTalAM vAnAM karavAnI buddhi thAya che. temaja sahaja kAmamAM jema tema sAgana vagere paNa na khAvA, ane temAM paNa vizeSe karIte deva, gurU, jJAna AdinA teA naja khAvA. kahyuM sa Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke--je mUDha purUSa caitya ( dhruva ) nA sAcA athavA jUThA sama khAya te dhibIja vage, ane anaMtasa'sArI thAya. jANa purUSe kAInA jAmIna thavA vagerenA sakaMTamAM na paDavuM. kArpAsike kahyuM che ke--daridrIne e zrI, mArgamAM kSetra, e prakAranI khetI, jAmInapaNuM ane sAkSIpaNu e pAMca anartha mAsAe pote utpanna karelAM DAya che. temaja vivekI pu. rUpe banatAM sudhI je gAmamAM peAtAnuM rahevAnuM sthaLa hoya teja gAmamAM vyApAra Adi karavA. tethI potAnA kuTuMbanA mANasAne viye!ga thatA nathI, dharanAM tathA dharmanAM kAme! yathAsthita thAya che. A Adi guru petAnA gAmamAMja vyApAra vagere karavAmAM che. peAtAnA gAmamAM nirvAha na thatA hAya te! potAnA dezamAM vyApAra vagere karavA, paNa paradeze na javuM. petAnA dezamAM vyApAra karavAthI zIghra tathA vAre vAre potAne gAme javAya che, tathA dharanAM kAme vagere paNa jovAya che. kANu daridro mANasa potAnA gAmamAM athavA dezamAM tivAdgha thavAne saMbhava chatAM paradeze javAne phleza mAthe le? kahyuM che ke huM arjuna ! dvI, rAgI, mUrkha, musAphara ane nitya sevA karanArA e pAMca jaNA jIvatA chatAM paNa maraNu pAmyA jevA che, ema zAstramAM sabhaLAya che. have je paradeza gayA vinA nivAh na cAlatA hoya, tethI paradezamAM vyApAra karavA paDe te pAte vyApAra na karavA, tathA putrAdika pAse paNa na kasave. paraMtu samyak prakAre parIkSA karavAthI vizvArApAtra thaelA munimeA pAse vyApAra calAvavA. jo koi samaye potAne paradeze javuM paDe te sArA zakuna Adi joi tathA gurUvadana vagere mAMgalika karI bhAgyazALI purUSAnI sAtheja javu, jatAM sAthe peAtAnI jJAtinA keTalAeka oLakhItA leAkeA paNa levA, ane mArgamAM nidrA-6 pramAda lezamAtra paNa na karavA. tathA thA yatnathI javuM. paradezamAM vyApAra karavo paDe, athavA rahevu paDe te paNa A rIteja karavuM, kAraNa ke, eka bhAgyazALI sAthe hAya te sarve leAkAnuM vizrva TaLe che. A viSaya upara AMta che te A rIteH-~ ekavIsa mANasA cAmAsAmAM kAI gAme jatA hatA, te saMdhyA samaye eka maMdire utaryA. tyAM vAre vAre vijaLI maMdiranA bAraNA sudhI jyAM Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvIne jAya. te sarve jaNAe manamAM bhaya thavAthI kahyuM ke, "ApaNAmAM kaI abhAgI purUSa che, mATe ekeka jaNAe maMdirane pharatI pradakSiNA damane pAchuM ahiM ja AvavuM." tema karatAM vIsa jaNAe eka pachI eka ema pradakSiNA daI maMdiramAM pAcho praveza karyo ekavIza purUSa bahAra nIkaLato nahoto. tene vize jaNAe baLAtkArathI kheMcIne bahAra kADho. tyAre vIsa jaNa upara vIjaLI paDI. teomAM ekaja bhAgyazALI hate. A rIte bhAgyavAna purUSanI sAthe javA upara daSTAMta che. mATe bhAgyazALI purUSanA sAthamAM temanI saMgAthe javuM, tathA je kAMI leNa deNa heya, athavA nidhi Adi rAkhyo hoya te te sarva pitA, bAI athavA putra Adine nitya jaNAvavuM. temAM paNa paragAma jatI vakhate te avazya jaNAvavuM ja, tema na kare te durdevanA yugathI ja ka dAcita pagAme athavA mArgamAM pite maraNa pAme te dhana chatAM pitA, bhAI. patra vagerene vRthA duHkha bhogavavuM paDe. vivekI purUSe paragAma jatI vakhate dhanAdikanI yathAyogya ciMtA karavAne arthe kuTuMbanA sarva lokone sArI zikhAmaNa devI, tathA bahumAnathI sarva svajanonI sAthe vAta karI vidAya thavuM. kahyuM che ke--jene jagatamAM jIvavAnI IcchA hoya, te mANase pUjya purUSanuM apamAna karI, pitAnI strIne kaTu vacana kahI, koIne tADanA karI tathA bALakane rovarAvI para gAme gamana na karavuM. paragAma javAno vicAra karatAM je pAse kAMI parva athavA utsava Adi Avyo hoya te te karIne javuM. kahyuM che ke - sava, bhejana, mahesuM parva tathA bIjA paNa sarva maMgaLa kAryanI upekSA karIne tathA janmanAM ane maraNanAM maLI be prakAranAM sutaka hoya che ane pitAnI strI rajasvalA hoya te paragAme gamana na karavuM. emaja bIjI vAtane paNa zAstrAnusArathI vicAra kara. vaLI kahyuM che ke--dUdhanuM bhakSaNa, saMbhoga, snAna, pitAnI strIne tADanA, vamana tathA thuMkavuM eTalAM vAnAM karIne tathA Aza vacana sAMbhaLIne paragAme na javuM. hajAmata karAvIne, netramAMthI AMsu gALIne tathA sArA zakuna thatA na hoya te paragAme na javuM. pitAnA sthAnakanI koI kAryane arthe bahAra jatAM je bhAganI 270 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADI vahetI hoya, te bAjune paga AgaLa mUko. tema karavAthI mANasanA vAMchita kAryanI siddhi thAya che. jANu purUSe mArge jatAM sAmA AvelA rogI, vRddha, brAhANa, aMdha, gAya, pUjya purUSa, rAjA, garbhiNuM strI ane mAthe bhAra hovAthI namI gaelo mANasa eTalA lokone prathama mArga ApIne pachI pite javuM. pakava athavA apakava dhAnya, pUjavA yogya maMtranuM maMDaLa, nAMkhI dIdheluM viTANuM, snAnanuM udaka, rUdhira ane maDaduM eTalAM vAnAM ula dhIne gamana na karavuM. gUMka, bhaSma, viSTA, mUtra, prajavalita agni, sarpa, mANasa ane Ayudha eTalAM vAnAM buddhizALI purUSe koI kALe paNa ullaMghana na karavAM. vivekI purUSe nadInA kAMThA sUdhI, gAye bAMdhavAnA sthAnaka sudhI, vaDa Adi vRkSa, taLAva, sarovara, kUvA, ArAma vagere Ave tyAM sudhI potAnA baMdhune vaLAvavA javuM. kalyANanA atha purUSe rAtrine vakhate jhADanI nIce rahevuM nahIM. utsava tathA sUtaka samApta thayA pahelAM koI dUra pradeza javuM nahIM. jANu purUSa elA ajANyA mANasanI sAthe athavA dAsanI sAthe gamana na karavuM. tathA madhyAnha samaye athavA madhya rAtrie paNa mArge gamana na karavuM. krUra purUSa, rakhavALa, cADIyA, zilpI leka ane ayogya mitra khaTalAnI sAthe ghaNI vAta na karavI. tathA akALe emanI sAthe kayAMya paNa gamana na karavuM. lakSmInI icchA karanAra mANase mArgamAM game eTale thAka lAge to paNa pADA, gadaMbha ane gAya emanI upara besavuM nahIM. mANase bhAge jatAM hastithI eka hajAra, gADAthI pAMca, tathA ziMgaDAvALA pazuthI ane azvathI daza hAthane cheTe cAlavuM. buddhizALI purUSe bhAtuM lIdhA vinA mArge gamana na karavuM. mukAma karyA hoya tyAM ghaNuM nidrA na levI, tathA sAthe AvanArA loko upara vizvAsa na rAkha. zeka kArya hoya te paNa kyAMya ekalA na javuM. jUo ekalA kAkIDA sarakhA tIrthaMca ve brAhma nI rakSA karI. ekalA mANase koI paNa mANasane ghera gamana na karavuM. koinA gharamAM ADe mArge paNa praveza na karo. buddhimAna purUSe jIrNa nAvamAM na besavuM, ekalAe nadImAM praveza na kare ane sagA bhAInI sAthe mArge javuM nahIM. vivekI purUSe pitAnI pAse 271 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhana na hoya teA jaLanA tathA sthaLanA viSama pradeza, dhera aDhavI tathA UDuM jaLa eTalAM vAnAnuM ulllaMdhana na karavuM, jemAM ghaNA kharA leAkeA krodhI, sukhanA abhilASI ane kRpaNa hoya, te samudAya potAnA svArtha khAi ese che. jemAMnA sarve loko nAyakapaNu' dharAve che, sarve peAtAne pati mAne che, ane mhoTAi icche che, te samudAya kharAba avasthAmAM AvI paDe che. jyAM baMdIvAneAne tathA krAMzInI zikSA pAmelA leAkeAne rAkhatA hAya, jyAM jugAra ramAto hoya, jyAM peAtAnA anAdara thatA hoya tyAM tathA koInA khajAnAmAM ane aMtaHpuramAM gamata na karavuM jAgu purUSe manane game nahIM tevA sthaLe, smazAna, zUnya sthAna, caDhuM, phAtarA tathA jyAM sUkuM ghAsa ghaNuM patharAyelu hoya, jyAM praveza karatAM ghaNuM du:kha thAya, tathA jyAM ka carA nakhAtA hoya evuM sthAnaka, khArI bhUmi, vRkSane agrabhAga, parvatanI TUMka, nadIne tathA kUvAne kAMThe ane jyAM bhasma, kAyalA, vALa ane mAthAtI khAparIe paDelI hAya eTalI jagyAe ghaNI vAra ubhA na rahevuM. ghaNeA parizrama thAya teA paNa je samaye je kRtya karavAnuM hoya te na mUkavuM. lezane vaza thaelA purUSa purUSArthanA phaLa rUpe dharma, artha ane kAma e traNe meLavI zakatA nathI. mANasa cheka ADaMbara rahita hoya teA tene jyAM tyAM anAdara thAya che, mATe buddhizALI purUSe kAi paNa sthaLe vize ADaMbara cheDavA nahIM. vivekI purUSe paradeza gayA pachI peAtAnI caiAgyatA mAphaka sarvAMge vizeSa ADaMbara tathA svadharmane viSe paripUrNa niSThA rAkhavI. kAraNu ke tema karavAthIja mhoTAI, bahu mAna tathA dhArelA kAryanI siddhi Adi thavAne sabhava che. paradeze bahu lAbha thAya te paNa dhajrA kALa sudhI na rahevuM. kAraNu ke, tema karavAthI gRhakAryanI avyavasthA Adi deSa utpanna thAya che. kASTa zreSThayAdikanI peThe levA vecavA Adi kAryanA ArbhamAM, vidhrane nAza ane icchIta lAbha vagere kAma siddha thavAne arthe paMca parameSThInuM smaraNa karavuM, gAtamAdikanuM nAma uccAravuM, tathA keTalIeka vastu devatA, gunA ane jJAna AdinA upayegamAM Ave evI rIte rAkhavI, kAraNu ke, dharmanI pradhAnatA rAkhavAthIja sarve kArya saphaLa thAya che. dhananuM upA 202 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena karavAne arthe jene AraMbha samAraMbha karavo paDe te zrAvake sAta kSetramAM dhana vAparavAnA tathA bIjA evAja dharmakRtyanA nitya maheTA - raya karavA. kahyuM che ke-vicAravAna purUSe nitya maheThA mahA mane ratha karavA. kAraNa ke, pitAnuM bhAgya jevA manoratha hoya te pramANe kAryasiddhi karavAmAM yata kare che. dhana, kAma ane yaza e traNa vastunI prAptine artha karelo yAna vakhate niSphaLa thAya che; paraMtu dharmakRtya karavAne kevaLa manamAM karela saMkalpa paNa niSphaLa jato nathI. lAbha thAya tyAre pUrve karelA manoratha lAbhanA anusArathI saphaLa karavAM. kema ke-udhamanuM phaLa lakSmI che, ane lakSmInuM phaLa supAtre dAna devuM e che. mATe je supAtre dAna na kare to udhama ane lakSmI bane durgatinAM kAraNe thAya che. supAtre dAna de, toja pote upArjana karelI lakSmI te dharmanI Rddhi kahevAya, nahIM to pApanI Rddhi kahevAya. kahyuM che ke - traddhi traNa prakAranI che. eka dharmaddhi, bIjI bhogaRddhi, ane trIjI pApaaddhi. temAM je dharmakRtyane viSe vaparAya che te dharmaRddhi, je zarIra sukhane arthe vaparAya te bhogaRddhi ane je dAnanA tathA bhoganA kAmamAM AvatI nathI te anartha utpanna karanArI pApaRddhi kahevAya che. pUrvabhave karelA pApakarmathI athavA bhAvi pApathI pApaRddhi pamAya che. A viSaya upara nIcenuM daSTAMta vicAre - vasaMtapura nagaramAM eka brAhmaNa, eka kSatriya, eka varipha ane eka sonI, e cAra jaNe mitra hatA. teo dravya upArjana karavAne arthe sAthe paradeza javAne nIkaLyA. rAtrie eka udhAnamAM rahyA. tyAM vRkSanI zAkhAo laTakatA eka suvarNa purUSa temaNe dIThe. cAramAMthI eka jaNe kahyuM. "dravya che." suvarNapuruSe kahyuM, "dravya anartha ApanAra che." te sAMbhaLI sarve jaNAe bhayathI suvarNapurUSane tame; paNa sanIe suvarNapuruSane kahyuM. " nIce paDa." tyAre suvarNapurUSa nIce paDe. pachI sonIe tenI eka AMgaLI kApI lIdhI, ane bAkI sarva suvarNapuruSane eka khADAmAM pheMko. te sarvee dIThe. pachI te cAra jaNAmAMthI be jaNa bhojana lAvavAne arthe gAmamAM gayA, ane be jaNa bahAra rahyA. gAmamAM gaelA be jaNe 2073 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahAra rahelAne mAravAne arthe viSa mizrita anna lAvyA. bahAra rahelA e jaNAe gAmamAMthI AvatA be jaNAne khaDga prahArathI mArI nAMkhI peAte viSa mizrita anna bhakSaNa karyuM. A rIte cAra jaNA maraNa pAmyA. e pAparUddhi upara daSTAMta che. mATe dararoja devapUjA, annadAna Adi puNya tathA avasara Ave saMghapUjA, sAdhArmivAsakSya vagere avasara puNya karIne potAnI lakSmI 1maikRtye lagADavI. sAmaivAtsalya vagere avasara puchyA dhaNA dravyane vyaya karavAthI thAya che, ane tethI te zreSTha paNa kahevAya che. ane darAja thatAM puchyA nhAnAM kahevAya che. e vAta satya che, te paNa darareAjanAM puNyA niya karatA rahIe te! tethI paNa svecyuM phaLa utpanna thAya che. mATe dararojanAM puNya karIneja avasara puNya karavAM e ucita che. dhana apa heya, tathA bIjAM evAMja kAraNa hoya tepaNa dharmakRtya karavAmAM vilArdika na karaveza. kahyuM che ke--ceDu' dhana hAya to thoDAmAMthI ceoDuM paNa ApavuM, paNa mheTA udayanI apekSA na rAkhavI, IcchA mAka dAna ApavAnI zakti kyAre ne maLavAnI ? AvatI kAle karavA dhAreluM dharmakArya Ajaja karavu, pAle paDAre karavA dhAreluM dharmakArya bapAra pahelAMja karavu. kAraNa ke, mRtyu Avaze tyAre ema nahIM vicAra kare ke, "eNe peAtAnu kartavya keTaluM karyuM che, ane keTaluM bAkI rAkhyuM che ? " dravya upArjana karavAne paNa yathAyogya udhama pratidina karavA. kemake vaki, vezyA, kavi, bhaTTa, cAra, raMgArA, brAhmaNa, eTalA loke je divase kAMI paNa lAbha na thAya te divasa nakAmA mAne che, gheADI lakSmI maLavAthI udhama DI na devA, mAdhakavie kahyuM che ke-je purUSa thoDA paisA maLavAthI pAtAte sArI sthitimAM AvelA mAne, tenuM daiva paNa peAtAnuM kartavya karyuM ema jANI tenI sapatti vadhAratuM nathI, ema mane lAge che. ati lAbha paNa na karavA. lokamAM paNa kahyuM che ke-ati lAbha na karavA. tathA lAbhanA samULa tyAga paNa na kara. ati leAbate vaza thaelo sAgaro phI samudramAM khUDIne maraNa pAmyA. hada vinAnI IcchA jeTaluM dhana koine pazu maLavAnA sa`bhava nathI. 274 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAMka purUSa cikravatti paNuM vagere ucca padanI IcchA kare, te paNa te tene kaI vakhane maLavAnuM nathI. bhejana, vastra, Adi te IcchA pramANe maLI zake. kahyuM che ke-icchA mAphaka phaLa meLavanAra purUSe potAnI yogyatA mAphaka IcchA karavI. temAM paNa parimita (pramANavALI) vastu mAge te maLe che, ane aparimita ( pramANa vinAnI) mAge te maLatI nathI. mATe pitAnA bhAgya adinA anusArathI ja IcchA rAkhavI. je mANasa * pitAnI yogyatA karatAM adhika ne adhikaja icchA karyA kare, tene icchita vastuno lAbha na thavAthI hamezAM du:khI ja rahevuM paDe che. navANuM lAkha TaMkano adhipati chatAM kroDapati thavAne arthe aDeniza ghaNI cIMtA karanAra dhanazreNInAM tathA evA ja bIjAM daSTAMta ahiM jANavAM. vaLI kahyuM che ke-mANasanA manoratha jema jema pUrNa thatA jAya, tema tema tenuM mana vadhu lAbhane mATe duHkhI thatuM jAya che. je mANasa AzAne dAsa thayo te traNe jagatano dAsa samaja, ane jeNe AzAne potAnI dAsI karI teNe traNe jagatune potAnA dasa kya. - gRhastha purUSe dharma, artha ane kAma e traNenuM eka bIjAne bAdha na thAya tevI rIte sevana karavuM kemake -dharma, artha ane kAma e traNa puruSArtha lokamAM mukhya gaNAya che. DAhyA purUSo avasara joI traNenuM sevana kare che. temAM jaMgalI hAthInI peThe dharmane ane arthano tyAga karIne kSaNika viSayasukhathI Asakta thaelo ke mANasa ApadAmAM nathI paDato? eTale sarve paDe che. je mANasa viSaye sukhane viSe ghaNI Asakti rAkhe che tenA dhananI, dharmanI ane zarIranI paNa hAni thAya che. dharmane ane kAmane choDI daIne maLeluM dhana pArakA loka bhogave che, ane meLavanAra pite hAthIne mAranAra siMhanI peThe mAtra pApane dhaNI thAya che. artha ane kAma choDIne ekalA dharmanI sevA karavI e te sAdhu munirAjane dharma che, paNa gRhasthane nathI. gRhastha paNa dharmane bAdhA upajAvIne ane thatuM tathA kAmanuM sevana na karavuM. kAraNa ke, bIja bhojI (vAvavAne arthe rAkhelA dANA bhakSaNa karanAra) kaNabInI peThe adhArmika purUSanuM pariNAme kAMI paNa kalyANa thatuM nathI. somanItimAM paNa kahyuM che ke je mANasa Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paralokanA sukhane bAdhA na Ave, tevI rIte A lekanuM sukha bhogave te ja sukhI kahevAya. temaja arthane bAdhA upajAvIne dharmanuM tathA kAmanuM sevana karanArane mAthe ghaNuM devuM thAya, ane kAmane bAdhA upajAvIne dharmanuM ane arthanuM sevana karanArane saMsArI sukhano lAbha na thAya. A rIte kSaNika viSayasukhane viSe Asakata thaelA, mULajI (mULane khAI janAra ) ane kupaNa e traNe purUSanA dharma, artha tathA kAmane bAdhA utpanna thAya che. je mANasa kAMI paNa ekaThuM nahIM karatAM jeTaluM dhana bhaLe teTaluM viSaya sukhane artha ja khace. te kSaNika viSayasukhane viSe Asakta kahevAya. je mANasa pitAnA bApa dAdAnuM upArjana kareluM nANuM anyAyathI bhakSaNa kare te bIja kahevAya, ane je mANasa potAnA jIvane, kuTuMbane tathA sevaka vargane duHkha daine dravya saMgraha kare, paNa - jeTaluM kharacavuM joIe teTaluM paNa na kharace te kRpaNa kahevAya. temAM kSaNika viSayasukhane viSe Asakta thaelA ane mULabhojI e bane jaNAnuM nANuM nAza pAme che, tethI temanAthI dharma ane kAma sacavAtAM nathI. mATe e banne jaNAnuM kalyANa thatuM nathI. have kRpaNe karele dravyano saMgraha pArake kahevAya che. rAje, bhAyAta, bhUmi, cora Adi zeko. kRNanA dhananA dhaNa thAya che, tethI tenuM dhana dharmanA athavA kAmanA upayogamAM AvatuM nathI. kemake-je dhanane bhAMDu che, sera lUTa, kAMI chaLabheda karI rAjao haraNa kare, kSaNamAtramAM agni bhasma karI nAkhe, jaLa DubAve, bhUmimAM dATayuM hoya te yakSa haraNa kare, putro durAcArI hoya te baLAtkArathI khoTe mArga uDADe, te dhaNInA tAbAmAM rahelA dhanane dhikkAra thAo. potAnA putrane lADa laDAvanAra patine jema durAcArI ) strI hase che, tema mRtyu zarIranI rakSA karanArane ane pRthvI dhananI rakSA karanArane hase che. kIDioe saMgraha kareluM dhAnya, madhamAkhIoe bezuM kareluM madha ane kRpaNe meLaveluM dhana e traNe vastu pArakAnA upabhogamAMja Ave che. mATe dharma, artha ane kAmane bAdhA utpanna karI e vAta gRhasthane ucita nathI. jyAre pUrva karmanA pecathI tema thAya, 279 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre uttarottarathI badhA thAya to paNa pUrva pUrvanuM rakSaNa karyuM. te e rIte kAmane bAdhA thAya te paNa dharmanuM ane arthanuM rakSaNa karavuM. kAraNa ke, dharma ane arthanI sArI rIte rakSA karI haze te kAma icchA sukhethI pUrNa thaI zakaze. vaLI artha ane kAma e banene bAdhA thAya te paNa sarva prakAre dharmanI rakSA karavI. kemake, artha ane kAmanuM mULa dharma che. kemake- game te koparImAM bhikSA mAgIne pitAnI AjIvikA calAvate heya, te paNa mANasa je pitAnA dharmane bAdhA na upajAve, te teNe ema jANavuM ke, "huM dhanavAna chuM." kAraNa ke, dharma teja samparUSonuM dhana che. je mANasa manuSyabhava pAmIne dharma, artha ane kAma e traNenuM sAdhana na kare, tenuM AyuSya pazunA AyuSyanI peThe vRthA jANavuM. te traNamAM pazu dharma zreSTha gaNAya che. kAraNa ke te vinA artha ane kAma utpanna thatA nathI. dravyanI prAptinA pramANamAM ucita kharaca karavuM. nItizAstramAM kahyuM che ke -jeTalI nAnI pedAza hoya, tenA cothA bhAgane saMcaya kare; bIje cotho bhAga vyApAramAM athavA vyAje lagADa; trIje ce bhAga dharmamAM tathA pitAnA upabhogamAM lagADa; ane cothe caturtha bhAga kuTuMbanA piSaNane arthe kharacave. keTalAka ema kahe che ke-prAptino artho athavA te karatAM pa7 adhika bhAga dharmakRtyamAM vApara, ane bAkI rahelA dravyamAM bAkInAM sa kAryo karavAM. kAraNa ke, eka dharma vinA bAkInAM kAryo nakAmAM che. keTalAka leko kahe che ke upara ApelA be vacanamAM paheluM vacana parIba gRhasthane tathA bIjuM dhanavAna gRhasthane mATe kahyuM che ema samajavuM. tathA jIvita ane lakSamI kene vallabha nathIpaNa avasara Ave purUSa te bannene taNakhalA karatAM paNa halakA gaNe che. 1 yazano phelAva ka haya, 2 mitratA karavI hoya, 3 pitAnI priya strone mATe kAMI karavuM hoya, 4 pitAnA nidhana bAMdhavone sahAya karavI hoya, 5 dhakRtya karavuM hoya, 6 vivAha kare haiya, 7 zatrune kSa karavo hoya, athavA 8 kAMI saMkaTa AvyuM hoya, te DAhyA purUSo (e ATha kRmAM) dhananA kharacanI gaNatrI rAkhatA nathI. je purUSa eka kAMkiNa ( paisAne - 277 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cA bhATa) pazu kheTe bhAge jAya te eka hajAra senaiyA gayA ema samaje che, teja purUSa yogya avasara Ave, je kroDe dhananuM chUTA hAgnathI kharaca kare, te lakhI tene koI vakhate paNa cheDe nahIM. A viSaya upara eka daSTAMta nIce pramANe che - eka zeThanA putranI vahU navI paraNelI hatI. teNe eka divase pitAnA sasarAne dIvAmAMthI nIce paDelA telanA chAMTA vaDe pagarakhAne cepaDatAM joye. te joIne te manamAM vicAra karavA lAgI ke, mahArA sasarAnI e kRNatA che ke ghaNI karakasara che ?" evo saMzaya AvyAthI teNe sasaranI parIkSA karavAnuM dhAryuM. eka divase "mAruM mAthuM duHkhe che." evA bahAnAthI te suI rahI, ane ghaNI ghaNuM bUma pADavA lAgI. sasarAe ghaNA upAya karyA, tyAre teNe kahyuM, "mane pahelAM paNa koI koI vakhate e dukhAvo thato hato tyAre UMcAM metInA cUrNanA lepathI te maTate." te sAMbhaLI sasarAne ghaNe harSa thayo. teNe turata UMcAM motI maMgAvI vATavAnI taiyArI karI, eTalAmAM vahUe je kharI vAta hatI te kahI. dharmakRtyamAM kharca karavuM e eka lahamInuM vazIkaraNa che. kAraNa ke tema karavAthI ja te sthira thAya che. kahyuM che ke-dIvAthI, dhanane nAza thAya che, ema te koI kALe paNa samajIza nahIM. juo kuvA, bagIcA, gAya vagere jema jema detA jAya che, tema tema temanI saMpadA vRddhi pAme che. A vizaya upara nIce pramANe dRSTAMta che - vighA pati nAme eka beThI ghaNe dhanavAna hatuM. lakSmI e vamamAM AvI tene kahyuM ke, "huM AjathI dazame divase tArA gharamAMthI nIkaLI javAnI chuM." pachI zreNIe potAnI strInA kahevAthI sarva dhana teja divase dharmane sAta kSetromAM vAparyuM, ane te gurU pAsethI parigrahanuM pramANa karIne rAtre sukhe suI rahyA. prabhAta samaye joyuM to pAchuM gharamAM pahelAMnI mAphaka paripUrNa dhana tenA jevA mAM AvyuM. tyAre pharIthI teNe sarva dhana dharmakRtyamAM vAparyuM. ema karatAM nava divasa gayA. dazame divase pharI svamamAM AvI lakSmIe kahyuM ke, "hArA puNane lIdhe huM hArI gharamAMja TakI rahI chuM." lamInuM A vacana sAMbhaLI vidyApati zreNI 278 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha pariNAma tane kadAca bhaMga thAya, evA bhamathI nagara mUkI ba( hAra jaI rahyo. eTalAmAM koI eka rAjA pachavADe putra na mUkatAM bharI gayo hato, tenI gAdIe yogya purUSane besAravAne mATe paharatInI zreTamAM maMtrI vagere lokee abhiSeka kaLaza rAkhyuM hatuM. te hAthIe AvI A vidyApati zreNIne abhiSeka karyo. pachI AkAzavANI thavA pramANe vidhApatie rAjA tarIke jinapratimAnI sthApanA karI rAjya calAvyuM, ane chevaTa te pAMcame bhave mokSa pAmyo. - nyAyathI dhananuM upArjana karanAra mANasa upara koI zaka rAkhatuM nathI, paNa jyAM tyAM tenI prazaMsA thAya che. prAye tenI koI prakAranI hAni thatI nathI, ane tenI sukha samRddhi vagere divase divase vRddhi pAme che. mATe dhananuM upArjana karyuM te upara kahelI rIte A lekamAM tathA paralokamAM lAbhakArI che. kemake -pavitra purUSa potAnI buddhi cAra cagatanA baLanI magarUrI hovAthI sarva ThekANe dhIrajathI varte che. paNa pApI purUSo pitAnA kukarmathI haNAyelA hovAne lIdhe sarva ThekANe manamAM zaMkA rAkhIne cAle che. A viSaya upara nIce pramANe eka kathA che:- deva ane yaza nAme zeTha bahu prItithI sAthe pharatA hatA. keI nagarane viSe mArgamAM paDeluM ratnajaDita kula temanA jevAmAM AvyuM. devazreTI suvaka, pitAnA vratane daDha vaLagI raheze ane paradhanane sarva anartha samAna gaNanAre hovAthI pAcho va. yazakI paNa tenI sAthe pAchA va. paNa "paDelI vastu levAmAM bahu doSa nathI." ema vicArI teNe deva chInI najara cUkavIne kuMDala upADyuM. ane pAchuM manamAM vicAryuM ke, "evA (devabekA) hArA mitrane dhanya che. kAraNa ke, enAmAM evI alokika nirlobhatA vase che. to paNa yuktithI huM ene A kuMDalamAM bhAgidAra karIza." ema vicArI yazakIe kuMDala chUpuM rAkhyuM, ane bIje zahera jaI te kaMDalanA dravyathI ghaNuM kariyANuM kharIdhuM anukrame bane chekI pitAne gAme AvyA. lAvelA kariyANAjI vaheMcaNI karavAno avasara Avyo, tyAre ghaNuM kariyANuM joI devaDIe ghaNuM AgrahathI tenuM kAraNa pUchyuM, yazakIe paNa je vAta hatI te kahIM. pachI devI 278 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e kahyuM, "anyAyathI meLaveluM e dhana koI paNa rIte saMdharavA yogya nathI. kemake, jema khATI kAMjI aMdara paDe te dUdhane nAza thAya che, tema e dhana lIdhAthI potAnuM nyAyathI upArjeluM dhana paNa enI sAthe avazya nAza pAme che" ema kahI devakIe te sarva adhika kariyANuM hatuM te jUduM karI yazazrachIne ApyuM. "potAnI meLe cAlyuM AveluM dhana koNa mUke ! " evA lobhathI yazakI te sarva kariyANuM pitAnI vakhAre laI gayo. teja divasanI rAtrie coroe yazazreNInI vakhAre dhADa pADI sarva kariyANuM laI gayA. prabhAta kALamAM kariyANAnA grAhaka ghaNA AvyA. tethI bamaNuM tathA tethI paNa vadhAre mUlA maLavAthI devakIne bahu lAbha thayo. pachI yazazeko paNa pastAvo thavAthI suzrAvaka thaze, ane zuddha vyavahArathI dhana upArjane sukha pAmyo. A rIte nyAyathI tathA anyAyathI dhana upArjana karavA upara be mitronI kathA kahI che. A viSaya upara laikika zAstramAM kahelI eka vArtA nIce pramANe che. caMpAnagarImAM soma nAme rAjA hato. teNe "suparvane viSe dAna Apa vA yogya sArUM dravya kayuM ? ane dAna levAne supAtra koNa?"evuM maMtrIne pUchyuM. maMtrIe kahyuM. " A nagaramAM eka supAtra brAhmaNa che, paNa nyAyathI upArjana karelA zubha dravyano yoga maLa sarve lokone ane vizeje karI rAjAne durlabha che. kema ke-jema sArA bIjano ane sArA kSetrane yoga maLa kaThaNa che, tema zuddha manane dAtA ane yogya guNane dharAvanAra pAtra e banneno yoga maLa paNa durlabha che. te sAMbhaLI sema rAjAe parva upara pAtre dAna devAnA hetuthI koI na jANe tevI rIte veza badalIne rAtrine samaye vaNika lokonI dukAne jai sAdhAraNa vaNika putrane karavA yogya kAma ATha divasa sudhI karyuM, ane tenA badalAmAM ATha drampa upArjana karyA. parva AvethI sarva brAhmaNone nimaMtraNa karI supAtra brAhmarAne bolAvavA sArU maMtrIne mokalyo. maMtrIe te brAhmaNane bolAvatAM teNe kahyuM ke, "je brAhmaNa lebhathI mohamAM sapaDAine rAjA pAsethI dAna le, te tamistrAdika ghara narakamAM paDI duHkhI thAya. rAjAnuM dAna madhamAM mizra karelA jhera sarakhuM che. avasara Ave Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhale pitAnA putranuM mAMsa khAvuM te sAruM paNa rAjA pAsethI dAna na levuM. cakI pAsethI dAna levuM te dasa hiMsA samAna, lAla pAsethI levuM te se hiMsA samAna, vesyA pAsethI levuM te hajAra hiMsA samAna, ane rAjA pAsethI levuM te daza hajAra hiMsA samAna che. evAM smRtinAM tathA purANa AdinAM vacanomAM rAjA pAsethI dAna levAmAM deSa kahyuM che. mATe huM rAjadAna nahIM lauM." pachI matrIe kahyuM, "rAjA pitAnA bhujA baLathI nyAyamArga meLaveluM sArUM nANuM tamane Apaze. mATe te levAmAM kAMI pApa nathI." vagere vacanothI ghaNuM samajAvI maMtrI te supAtra brAhmaNane rAjAnI pAse laI gaye. tethI rAjAe ghaNu hathiI brAhmaNane besavA sArU Asana ApyuM, paga dhoI vinayathI tenI pUjA karI, ane nyAyathI upAjelA ATha dramma tene dakSiNa tarIke koI ne joI zake evI rIte tenI maDImAM ApyA. bIjA brAhmaNe te joI thoDA gusse thayA. temanA manamAM e vahema AvyuM ke, "rAjAe kAMI sArI vastu chAnI rIte ene ApI." pachI rAjAe suvarNa vagere ApIne bIjA brAhmaNone saMtuSTa karyA. sarvanI rAjA taraphathI vidAyagIrI thaI bIjA sa brAhmaNonuM rAjAe ApeluM dhana koInuM cha mAsamAM, te koinuM tethI thoDI vadhu mudatamAM khapI gayuM. paNa supAtra brAhmaNane ApelA ATha dramya anna vastra Adi kAryamAM vAparyA, te paNa nyAyathI upArjalA tethI. khuTayA nahIM. paNa akSaya nidhinI peThe tathA kSetramAM vAvelA sAra bIjanI peThe lakSmInI vRddhi ghaNu kALa sudhI thatI rahI. A rIte nyAyArjita dhana upara sema rAjAnI kathA che. 1 nyAyathI meLaveluM dhana ane supAtre zana e benA saMbaMdhathI caumaMgI (cAra bhAMgA) thAya che. temAM 1 nyAyathI meLaveluM dhana ane supAtra dAna e benA yogathI prathama bhAMge thAya che, e puNyAnubaMdhi pu. karyAnuM kAraNa hevAthI ethI utkRSTa devatApaNuM, yugaliyApaNuM tathA samakita vagerene lAbha thAya che, ane evI sAmagrInA lAbhane aMte mekSa paNa thoDA vakhatamAM prApta thAya che. ahiM dhanasArthavAha tathA zAlibhadra vagerenuM daSTAMta jANavuM. 281 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 nyAyathI meLaveluM dhana paNa pAtra dAna e bene yoga thavAthI bo je bhAge thAya che. e pApAnubadhi puNyanuM kAraNa hevAthI ethI koI kaI bhavamAM viSayasukhano dekhIte lAbha thAya che. te paNa aMte tenuM pariNAma kaDavuM ja nipaje che. ahiM lAkha brAhmaNane bhojana ApanAra brAhmaNanuM dRSTAMta che, je nIce pramANe che - eka brAhmaNe lAkha brAhmaNone bhojana ApyuM. tethI te keTalAka bajemAM viSayabhoga Adi sukha bhogavI marIne sarve suMdara ane sulakSaNa avayavane dhAraNa karanAre secanaka nAme bhadra jAtine hAthI thayuM. teNe lAkha brAhmaNone jamADyA, tyAre brAhmaNone jamatAM ugareluM anna bheguM karI supAtradAna ApanAre bIjo eka daridrI brAhmaNa hato. te supAtradAnanA prabhAvathI saudharma devaloka jaI tyAMthA evI pAMcaso rAjyakanyAone paraNanAra nadiSeNa nAme eka putra thaze. tene joI secanakane jAti smaraNa jJAna thayuM. te paNa aMte te pahele narake gaye. 3 anyAyathI upArjeluM dhana ane supAtra dAna e mane maLavAthI trI ne bhAMge thAya che. sArA kSetramAM halakuM bIja vAvavAthI jema aMkura mAtra uge che, paNa dhAnya nipajatuM nathI, tema ethI pariNAme sukhano saMbaMdha thAya che tethI rAjAo, vyApArio ane ghaNA AraMbhathI dhana meLavanAra lokone te mAnavA lAyaka thAya che. kemake--e lakSmI kkAzayaSTinI peThe sAra vinAnI ane rasa vinAnI chatAM paNa dhanyapurUSae tene sAta kSetromAM lAvIne zelaDI samAna karI, gAyane khoLa ApatAM tenuM pariNAma dUdha jevuM thAya che, ane dUdha sarpane ApatAM tenuM jhera nA rUpamAM Ave che. supAtre tathA kupAtre vastuno upayoga karavAthI evAM bhinna bhinna pariNAma nipaje che, mATe supAtradAna karavuM eja uttama che. svAti nakSatranuM jaLa sapanA mukhamAM paDe te jhera ane chIpanA saMpuDhamAM paDe te motI thAya che. juo, teja svAti nakSatra ane teja jaLa paNa pAtranA pheraphArathI pariNAmamAM keTale phera paDe che? A viSaya upara AbU parvata upara jinamaMdira karAvanAra vimaLamaMtrI vagerenAM dRSTAMta lekTrasiddha *eka jAtanA ghAMsanI sADI. 282 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. maheTa AraMbha, samAraba vagere anucita karma karIne bheguM kareluM dhana dharmayamAM na vApare che, te dhanathI AlokamAM apayaza ane paralekamAM naraka ja prApta thAya. ahiM mammaNI vagerenAM daSTAMta jANavAM. 4 anyAyathI meLaveluM dhana ane kupAtra dAna e enA vegathI cotho bhAge thAya che. ethI mANasa AlekamAM purUSone dhikkAravA yoga thAya che, ane paralokamAM narakAdika gati mAM jAya che. mATe e ce bhAMge vivekI purUSoe avazya taja. kemake-anyAyathI meLavelA dhananuM dAna ApavAmAM bahu doSa che. gAyane mArI tenA mAMthI kAgaDAne tata karavA jevI A vAta che. anyAye meLavelA dhanathI je zrAddha kare che, tethI caMDAla, nila ane evAja (busa) halakI jatanA loko dharAI raDa che. nyAyathI meLaveluM DuM paNa dhana je supAtre Ape che, tethI kalyANa thAya che. paraMtu anyAyathI meLaveluM ghaNuM dhana Ape te paNa tethI kAMI kharuM phaLa nipajavAnuM nathI. atyAre meLavelA dhanathI je mANasa potAnA kalyANanI IcchA rAkhatA hoya te kAlakUTa nAme jhera bhakSa karI jIvavAnI AzA rAkhe che. anyAye meLavelA dhana upara pitAne nirvAha calAvanAra guhastha prAye anyAya mArge cAlanAre, kala karanAro, ahaMkArI ane pApakamI heya che. ahiM kahI vagerenAM daSTAMta jANavAM. rakaTInI kathA nIce pramANe che - . mAravADa dezane viSe pAlI gAmamAM kyAka ane pAtAka nAme be bhAI hatA. temAM nhAno bhAI pAtaka dhanavaMta ane sphoTe bhAI kAyAka bahu daridra hatuM. e bhAI daridrI hovAthI nhAnAne ghera cAkarI karI pitAne nirvAha kare. eka samaye varSakALamAM divase bahu mahenata karavAthI thAkI gaele kAkujAka rAtrie suI rahyA. eTalAmAM pAtAke elabha daIne kahyuM ke, "bhAI ! ApaNA khetaronA kayAraDAmAM pANI ghaNuM bharAI gayAthI phATI gayA, chatAM tane kAMI tenI ciMtA nathI ?" e Thapake sAMbhaLI turata pitAnI pathArI cheDI kAkUyAka daridrI pArake ghere cAkarI karanArA pitAnA jIvanI niMdA kare to kALA laI khetare gaye: ane keTalAka lokone phATI gaelA kyAraDAne pharIthI sama karatA joI 283 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cr teNe pUchyuM ke, " tame koNa che ? " temanA javAbamAM temaNe kahyuM ke "ame hArA bhAInA cAkara chIe." pAchuM kAyAke pUchyuM ke, "mhArA cAkara kAi ThekANe che ? " temaNe kahyuM ke, valabhIpuramAM che, " anukrame keTalAka samaya gayA pachI avasara maLatAMja kAyAka peAtAne piravAra sAthe lai valabhIpure gayA. tyAM gApuramAM bharavADa leko rahetA hatA, temanI pAse eka bAsanu jhuMpaDuM bAMdhI tathA temAM te leAkeAnI madadathIja eka nhAnI dukAna kADhIne rahyA. kAkUyAka zarIre bahu dUbaLA hAvAthI bharavADa leAkA tene " rakazreSThI " evA nAmathI kahevA lAgyA. eka samaye kai kArpeTika, zA amAM kahelA kalpa pramANe giranAra parvata upara siddha karelA kalyANurasa tuMbaDImAM bharI lai AvateA hateA. eTalAmAM valabhIpuranA najadIka bhAgamAM AvatAM kAkU tuMbaDI " evI vANI kalyANarasamAMthI nIkaLI. te sAMbhaLI marI gaelA kArpeTike valabhIpuranA parAmAM kapaTI evA kAyAkranA gharamAM kalyANurasanI tuMbaDI thApaNu mukI, ane te pote somanAthanI yAtrAe gayA. " zd eka vakhate kAMi parve Ave kAyAkanA dharamAM pAka vizeSa vastu taiyAra karavAnI hAvAthI culA upara tAvaDI mukI. te tAvaDI * upara pelA tuMbaDInA kANAmAMthI eka Tapaku paDI gayuM hatuM. agnineA sa cega thatAMja te tAvaDI suvarNamaya thaelI beSa kAkuyArka nizcayathI jANyuM ke, A tu MbaDImAM kalyANusa che." pachI teNe dharamAMnI sarva sAra vastu ane te tuMbaDI bIje kAI sthaLe rAkhI te jhUpaDuM saLagAvI dIdhuM, ane bIje gApure eka dhara badhAvIne rahyA. tyAM rahetAM chatAM eka strI dhI vecavA AvI, tenuM dhI teALI letAM kAyAkanI najaramAM ema AvyuM ke, "game teTalu dhI kADhatAM paNa e dhInuM pAtra khAlI thatuM nathI." te upa thI kAkUyAke nizcaya karyo ke, "e pAtranI nIce uDhANI che, te kALI citrakavelInI che.' pachI teNe kAi bavAtu karIne te kuMDalikA lIdhI. A rIteja kaMpaTa karI teNe khATAM trAjavAMthI ane khATA mApathI vyApAra karyo. pApAnubaMdhi puNya jorAvara hAvAthI tevA vyApAramAM paNu rakazreSThIne ghaNA dhanatA lAbha thayA. eka samaye kASTha suvarNasiddhi karanAra purUSa tene maLyA.tyAre 284 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teNe chaLabheda karI tene ThagIne suvarNasiddhi gra*Na karI. A rIte tratru prakAranI siddhi hAtha AvavAthI rakoTI keTalAka kareDA dhananA mAlIka thayA. potAnuM dhana kAI tIrtha, mupAtre tathA anukapA dAnamAM yatheccha vAparavAnuM dUra rahyuM. paNa anyAyathI meLavelA dhana upara nirvAha karavAnuM tathA pUrvenI garIba sthi ti ane pAchaLathI maLelI dhanasa padmAne pAra vinAnA ahaMkAra evA kAra UAthI rakazreSThIe, sarva lokAne ukheDI nAMkhyA, navA navA kara vadhAravA, khIjA dhanavAna kSeAkAnI sAthe harIAi tathA bhattara vagere karavAM vagere duSTa kAmeA karI peAtAnI lakSmI leAkAne pralayakALanI rAtrI sarakhI bhaya kara dekhADI. eka samaye rakazreNInI putrInI ratnajaDita kAMzakI bhaMhu suMdara hAvAthI rAjAe peAtAnI putrI mATe mAgI, paNa te zeThe ApI naDDI. tyAre rAjAe baLAtkArathI te kAMzakI lIdhI. tethI rAjA upara rASa karI rakazreSThI sveccha lokeAnA rAjyamAM gaye, ane tyAM kroDA sAnaiyA kharacI megala le kene vallabhIpura upara caDhAI karavA lai AvyuM. meLoe vallabhIpuranA rAjAnA tAbAne! deza bhAgI nAMkhyA, tyAre rakazreSThIe sUrya maDaLathI AvelA azvanA rakhavALa le!kAne chAnuM dravya ApI temane phADI kapaTa kriyAne prapa ca karAvyA, pUrve vallabhIpuramAM evo niyama hatA ke, saMgrAmanA praveza Ave eTale rAjA sUryanA vacanathI AvelA dhADA upara caDhe, ane pachI pahelethIja te kAma mATe TharAvI rAkhelA lo| pacavAjiMtro vagADe, eTale te beDA AkAzamAM uDI jAya. pachI gheADA upara svAra thaelA rAjA zatruone haze, ane sagrAmatI samApti thAya, tyAre gheADA pAchA sUryamaMDaLe jAya, A prasaMge rakabrekIe paMcavAjiMtro vagADanAra kAne phAMDayA hatA, tethI temaNe rAjA dhADA upara caDhayA pahelAMja pacavAjiMtro vagADayAM. e Tale dhADA AkAzamAM uDI gayA. zilAditya rAnane te samaye zuM karavuM te sUjyuM nahI. tyAre zatruoe zikSAdityane mArI nAMkhyA, ane sukhe 13bhIpuranA bhaMga karyo. kahyuM che ke--vikrama saMvat 375 varsa' gayA pachI vallabhIpura bhAgyuM. rakazreSTha e mAgalene paNa jaLa vinAnA pradezamAM pADIne mArI nAMkhyA. e rIte kazreSThInA saMbadha kA: 285 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyAyathI meLavelA dhananuM evuM pariNAma dhyAnamAM laI nyAyathI dhana meLavavAne sArU udhama karo. kemake-sAdhuonA vikAra, AhAra, vyavahAra ane vacana e cAre vAnAM zuddha che ke nahIM te jovAya che. paNa gRhastha ne te mAtra eka vyavahAraja zuddha che ke nahi te jovAya che. vyavahAra zuddha hoya te ja sarva dharma saphaLa thAya che. dinakRtyakAre kahyuM che ke, vyavahAra zuddha rAkhe e dharmanuM mULa che. kemake vyavahAra zuddha hoya to tethI meLaveluM dhana zuddha heya che. dhana zuddha heya te AhAra zuddha hoya che. AhAra zuddha hoya to deha zuddha hoya che, ane deha zuddha hoya te mANasa dharmakaya karavAne ucita thAya che, tathA te mANasa je je kAMi kRtya kare che, te te kRtya tenuM saphaLa thAya che. paraMtu vyavahAra zuddha na hoya te, mANasa je je kAMI kRtya kare te sarve tenuM nakAmu che. kemake, vyavahAra zuddha na rAkhanAra mANurasa dharmanI niMdA karAve che, ane dharmanI niMdA karAvanAra mANasa pitAne tathA parane atizaya durlabhadhi kare che. ema sUva mAM kahyuM che. mATe vicakSaNa purUSe banI zake teTalA prayatna karI evAM kRtya karavAM ke, jethI mUrkhane dharmanI niMdA kare nahIM. lekamAM paNa AhAra mAphaka zarIraprakRti baMdhAya che, e vAta prakaTa dekhAya che. jema pitAnI bAlyAvasthAmAM bheMsanuM dUdha pInArA cheDAe jaLamAM sukhe paDyA rahe che, ane gAyanuM dUdha pInArA gheDAo jaLathI dUra rahe che. tema mANasa paNa nAnapaNuM Adi avasthAmAM je AhAra bhogave che, tevI temanI prakRti baMdhAya che. mATe vyavahAra zuddha rAkhavAne mATe sAre prayatna karavo. A rIte vyavahArazuddhinuM svarUpa kahyuM che. vaLI dezAdi virUddha vAtano tyAga karavo. eTale je vAta dezavirUddha dezanI rUDhIne maLatI na Ave evI) athavA samayane anusaratI na hoya evI kiMvA rAjAdikane na game evI hoya, te cheDI devI. hitopadezamALAmAM kahyuM che ke, je mANasa deza, kALa, rAjA, leka tathA dharma eTalAmAM koIne paNa pratikULa Ave tevI vAta je vaje, te te samakita . ane dharma pAme. temAM siMdha dezamAM khetI ane lATa dezamAM dArU nipajAva e dezavirUddha che. bIjuM paNa je dezamAM ziSTa che ke e je varyuM hoya te te dezanAM dezavirUddha jANavuM. athavA jAti, kuLa vagerenI rItabhAtane je ane Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nucita hoya te deza virUddha kahevAya. jemAM brAhmaNe madyapAna karavuM, tathA tala, lavaNa vagere vastune vikraya kara e dezavirUddha che. temanA zAstramAM kahyuM che ke, ' talane vyApAra karanArA brAhmaNo jagatumAM tala mAphaka halakA tathA kALuM kAma karanArA hovAthI kALA gaNAya che, tathA parela ke talanI peThe ghANImAM pIlAya che. kuLanI rItabhAta pramANe te cAlukya vagere kuLamAM thaelA lekone madhapAna karavuM te dezavirUddha che; athavA paradezI loko AgaLa temanA dezanI niMdA karavI vagere dezavirUddha kahevAya che. have kALavirUddha A rIte -ziyALAmAM himAlaya parvatanA AsapAsanA pradezamAM jyAM ghaNI TADha paDatI hoya tyAM, athavA garamInI moza bhamAM mAravADa jevA atizaya nirjaLa dezamAM, athavA varSAkALamAM jyAM ghaNuM pANI, bheja, ane ghaNuM ja cIkaNe kAdava rahe che, evA pazcima tathA dakSiNa samudrane kAMThe AvelA kokaNa vagere dezomAM pitAnI sArI zakti tathA koInI sArI sahAya vagere na chatAM javuM; tathA bhayaMkara dukALa paDaze hoya tyAM, be rAjAonI mAMho mAMhe takarAra cAlatI hoya tyAM, dhADa vagere paDavAthI mArga baMdha paDyuM hoya tyAM, athavA pAra na jaI zakAya evA maheTA jaMgalamAM, tathA samIsAMjha vagere bhayaMkara samayamAM potAnI tevI zakti vana tathA koinI tevI sahAya vagere vinA javuM, ke jethI prANanI athavA dhananI hAni thAya, nahI to bIje kaI anartha sAme Ave, te kALavirUddha kahevAya. athavA phAgaNa mAsa utarI gayA pachI tala pilavA, tilane vyApAra kare, athavA tila bhakSaNa karavA vagere, varSAkALamAM tAMdalajA vagerenI bhAjI levI vagere, tathA jyAM ghaNuM chavAkuLabhUmi hoya tyAM gADI gADAM kheDavAM vagere. e heTa deSa upajAvanAra kRtya karavuM te kALavirUddha kahevAya. have rAjavirUddha A rIterAjA vagerenA doSa kADhavA, rAjAnA mAnanIka maMtrI vagerenuM AdaramAna na karavuM, rAjAthI viparIta evA kenI sebata karavI, vairinA sthAnakamAM lebhathI javuM, vairinA sthAnakathI, AvelAnI sAthe vyavahAra vagere rAkhe, rAjAnI maherabAnI che ema samajI rAjAne karelA kAmamAM paNa pheraphAra kara, narAranA AgevAno 287 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kothI viparIta cAlavuM, pitAnA dhaNInI sAthe nImakaharAmI karavI, vagere rAjavirUddha kahevAya che. tenuM pariNAma ghaNuM duHsaha che. jema bhuvanabhAnuM kevaLInA chava rU5 rehiNInuM thayuM tema. te rehiNI nikAvALI tathA bhaNelI, svAdhyAya upara lakSa rAkhanArI evI hatI; te paNa vikSAnA rasathI vRthA rANInuM kuzaLapaNuM vagere de besavAthI rAjAne tenA upara roSa caDho, tethI uttama zreNInI putrI hovAthI mAnItI evI reTiNInI jIbhanA rAjAe kaTake kaTakA karyA, ane deza bahAra kADhI mUkI. tethI duHkhI thaelI rahiNIe aneka bhavamAM jilkAda vagere dukha sahyAM. lakanI tathA vizeSe karIne guNI janonI niMdA na karavI. kema ke, lokanI niMdA karavI, ane pitAnAM vakhANa karavAM e banne lekavirUddha kahevAya che. kemake-kharA khoTA pArakA deSa balavAmAM zuM lAbha che? tethI dhanane athavA yazane lAbha thato nathI, eTaluM ja nahIM paNa jenA doSa kaDhiye, te eka pitAne na zatru utpanna karyo ema thAya che. 1 pitAnI stuti, 2 pArakI niMdA, 3 vaza na rAkhelI jIbha, 4 sArAM vastra ane 5 kaSAya A pAMca vAnAM saMyama pALavAne arthe sAro udhama karanArA evA munirAjane paNa khAlI kare che. je puruSamAM kharekharA ghaNA guNa hoya, to te guNo vagara kahe pitAne utkarSa karaze, ane je te (guNe) na hoya te phegaTa pitAnAM pite karelAM vakhANathI zuM thAya ? pote pitAnAM bahu vakhANa karanArA sArA mANasane tenA mitra hase che, bAMdhalajane niMdA kare che, maheTA ke tene kore mUke che, ane tenAM mAbApa paNa tene bahu mAnatA nathI. bIjAno parAbhava athavA niMdA karavAthI tathA petAnI TAI pite prakaTa karavAthI bhave bhave nIca gotra karma baMdhAya che. te karma karaDe bhava thae paNa chUTavuM muzkela che. pArakI niMdA karavI e mahA pApa che. kAraNa ghaNu khedanI vAta che ke, niMdA karavAthI pArakA pApi vagara kare mAtra niMdA karanArane khADAmAM utAre che. eka niMdaka vRddha strInuM dRSTAMta nIce pramANe che: - * * sugrAma nAmanA gAmamAM suMdara nAmane eka ekI hatuM. te Te dharmI ane musAphara vagere lokone bhojana, vastra, raDavAnuM sthAneka vagere 288 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApIne temanA upara auADhA upakAra karate hate. tevI paDeAzamAM eka vRddha brAhmaNI rahetI hatI. te zeThanI hammezAM niMdA karyA kare, ane kahe ke, thrusAphara lokA paradezamAM maraNa pAme che, temanI thApaNa vagere maLa- vAnI lAlacathI e zreSThI peAtAnI saccAI batAve che vagere." eka vakhate bhukha tarasathI pIDAelA eka kArpeTika Avye. tene gharamAM na hovAthI bharavADaNu pAse chAza bhagAvIne te pAi, ane tethI te marI gayA. kAraNa ke, bharavADaNe mAthe rAkhelA chAzanA vAsaNamAM uparathI jatI samaDIe meDhAmAM pakaDelA sarpanA mukhamAMthI jhera paDayuM hatuM. kArpeTika maraNa pAmyA tethI ghaNI khuzI thaelI brAhmaNIe kahyuM ke, "juo, A kevu dhArmipa huM ! !' te samaye AkAzamAM ubhI rahelI hatyAe vicAra karyA ke, "dAtAra ( zreSThI ) niraparAdhI che. sarpa ajJAnI tathA samaDInA moDhAmAM sapaDAele hovAthI paravaza che, samaDInI Ataja sarpane bhakSaNu karanArI che, ane bharavADaNa paNa e vAtamAM ajANa che. mATe have huM kone vaLaguM !" ema vicArI chevaTa te hatyA vRddha brAhmaNIne vaLagI. tethI te kALI kUbaDI ane kADha rAga vALI thai. rIte pArakA khATA doSa khelavA upara leAkaprasiddha dRSTAMta che. have koi rAjAnI AgaLa kAi paradezIe lAvelI traNa koparIonI piMDatAe parIkSA karI. te ema ke--ekanA kAnamAM dArA nAMkhyA, te tenA mukhamAMthI bahAra nIkaLyA. te sAMbhaLyu hAya teTalu meDhe akanArI koparInI kimmata purI koDI karI. bIjI koparInA kAnamAM nAMkhele derA tenA bIjA kAnamAMthI bAra nIkaLyA. te eka kAne sAMbhaLI khIje kAne bahAra nAMkhI denArInI kismata lAkha seAnaiyA karI. trIjInA kAnamAM nAMkhelA dArA tenA gaLAmAM utaryuM. te sAMbhaLelI vAta manamAM rAkhanArInI kimmata paMDite karI zakyA nahIM . e sAcA doSa kahevA upara daSTAMta che. temaja saraLa lokonI mazkarI karavI, guNavAna leAkeAnI adekhAi kartI, kRtajJa thavuM, ghaNA lokonI sAthe virAdha rAkhanAranI sAta karavI, lAkamAM pUjAelAnuM apamAna karavuM, sadAcArI loko sakaTamAM Ave rAjI thavuM, ApaNAmAM zakti chatAM kRtamAM sapaDAyalA sArA mANasane madata 248 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na karavI, deza vagerenI ucita rItabhAta cheADavI, dhananA pramANathI ghaNA ujjaLe! athavA ghaNo malina veSa vagere karavAH e sarva lekavi kahevAya che. ethI A lokamAM apayaza vagere thAya che. vAcaka zirAmaNa zrIumAsvAti vArAkajIe kahyuM che ke, sarve dharmAM lokone AdhAra leka che. mATe je vAta lokavirUddha athavA dharmavirUddha hoya te sarvathA cheADavI. lAkavi . tathA dharmavirUddha vAta cheDavAmAM lokanI ApaNA upara prIti upaje che, svadharma sacavAya che, ane sukhe nivAha thAya che, vagere guNa rahelA che. kahyuM che ke-~~ lokavirUddha vAtane heDanAra mANasa sarva lekene priya thAya che, ane lekapriya thavuM e samakata dAnuM mULa che. have dharmaviddha kahIe chIe. Aita kRtya karavuM, sanamAM kyA na rAkhatAM baLada vagerene mAravuM, bAMdhavu vagere. e tathA mAkaNu vagere taDake nAMkhavA, mAthAnA vALa mheoNTI kAMkII samAravA, lIkhA vagere phADavI, uSNakALamAM traNa vAra ane bAkInA kALamAM be vAra majabUta DaeNA jA! gaLAthI saMkhAro vagere sAcavavAnI yuktithI pANI gALavAmAM tathA dhAnya, chANAM, zAka, khAvAnAM pAna phaLa vagere tapAsavAmAM samyak prakAre upayAga na rAkho. AkhI seApArI, khAreka, vAle!La, phaLI, vagere meDhAmAM emanI ema nakhavI, nALavAnuM acavA dhArAnuM jaLa vagere pIvuM, cAlatAM, besatAM, sutAM, nhAtAM, kAMi vastu mUkatAM athavA letAM, rAMdhatAM, khAMDatAM, daLatAM, ghasatAM ane maLamUtra, khaDakhe, kAgaLeA, dharmakaraNIne viSe jaLa, tAMbUla, vagere nAMkhatA barAbara yanA na rAkhavI. Adara na rAkhavo, deva, gurU tathA sAdhane emanI sAthe deva karo, devadravya vagere upabhoga karavA, adharmI leAkeAnI robata karavI, dhArmika vagere sArA le!kAnI mazkarI karavI, kaSAyanA udaya bahu rAkhave, bahu doSathI bhareluM kharIda vecANa karavuM, kharakarma tathA pApamaya adhikAra AdI kArya viSe pravartavuM. e sarva dharmavirUddha kahevAya che. upara AvelAM mithyAtva vagere ghaNAM kharAM padezanI vyAkhyA arthadIpikAmAM karI che. dharmI loko dezaddha, kALavirUddha, rAjavirUddha athavA lokavirUddha AcaraNa kare te tethI dharmanI, nidA thAya che, mATe te sarva dharmaviddha samajavuM, upara kaheluM pAMca 250 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAranuM virUddhArma zrAvake choDavuM. A rIte dezAdi pAMca virUddhakarmane tyAga karavAnuM kahyuM che. have ucitakarma kahIe chIe. ucitAcaraNanA pitA saMbaMdhI, mAtA saMbadhI vagere nava prakAra che. ucitAcaraNathI AvakamAM paNa snehanI vRddhi tathA yaza vagerenI prApti thAya che. te hitopadezamALamAM je gAthAo vaDe dekhADayuM che, te gAthAo ahI lakhIe chIe nA juna, 1 rUci | sa huM nirikA, jI hA hA 2 A ' artha--mANasa mAtra mANasa taratuM chatAM keTalAka mANasoja A lekamAM yaza pAme che, te ucita AcaraNano mahimA che ema nako jANavuM (1) , juna riphanA - raMga nuM che gurujaga nAvarakarAle cirA pArile kASanvaM // 2 // artha -te ucita AcaraNanA : prakAra che, te e ke --1 - tAnA pitA saMbaMdhI, ra mAtA saMbaMdhI, 3 sagA bhAI saMbaMdhI, 4 strI saMbaMdhI, 5 putra putrI saMdhI, '6 mAM vahelA saMbaMdhI, 7 vaDIla loko saMbI, 8 zaheranA rahIza ke sI , tathA 8 anyadarzI saMbadhI. e nava prakAranuM ucita AcaraNa dareka mAne karavuM joIe. (2) - have pitAnA saMbaMdhamAM mana vacana kAyAdhI traNa prakAre ucita A caraNa karavuM paDe che, te badhe hitopadezamALAnA kartA kahe che. A vika khajUrNa, pitta ja na ! - vacana ri re hari , nAno ravi deva / re I - - athA-pitAnI zarIra sevA cAkaranI paDe che te vinayathI karavA. te ' ema ke-temanA paga dhovA, tathA dAbavA, vRddha avasthAmAM temane uThADavA tathA besADavA, dezanA ane kALanA anusArathI temane sade evuM bhajana - bichAnuM, va, ulaTa vagere cIja ApavI. e tathA evAM bI ji- * tAjInAM kAma suputra vinayathI karavAM, paNa tenA kahevAthI parANe athavA kacavAtA mane tiraskAra vagerethI na karavAM, ane te pote karavAM, paNa cAra 281 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne pitAnA vacananAM ghaNI vAra lagAvyuM na sAMbhaLyuM ema kahI vagere pAse na karAvavAM. kahyuM che ke-putra pitA AgaLa beDa hoya tyAre tenI je zobhA dekhAya che, te zobhAne some bhAga paNa te uMcA sihAsana upara bese te paNa kyAMthI Ave ? tathA mukhamAMthI bahAra paDyuM na paDayuM eTalAmAM pitAnuM vacana uThAvI levuM. eTale pitAnuM vacana satya karavAne arthe rAjayAbhiSekane avasareja vanavAsane arthe nIkaLelA rAmacaMdrajInI peThe suputra pitAnA mukhamAMthI vacana nIkaLatAMja "hAjI, ApanI AjJA pramANa che. AjJA mAphaka hamaNAM ja karuM chuM " ema kahI ghaNuM mAnathI te vacana svIkAravuM; paNa sAMbhaLyuM na sAMbhaLyuM karI, mAthuM dhuNAvI, kahyA mAphaka karatAM ghaNI vAra lagADI athavA kaheluM kAma adhuraM mUkIne pitAnA vacananI avajJA karavI nahIM. (3) cittaM pi hu aNuattai, savvapayatteNa savvakajesu // 3vavara zuddhirche, nigama ghArU | 4 | artha-supune dareka kAmamAM dareka rite pitAnA manane pasaMda paDe tema karavuM. kemake pitAnI buddhithI kAMI khAsa karavA jevuM kAma dhAryuM hoya te paNa te pitAne managamatuM hoya teja karavuM. tathA sevA. grahaNa AdI tathA laikika ane alaikika sarva vyavahAramAM AvanArA bIjA sarve je buddhinA guNe temano abhyAsa kare. buddhine pahelo guru mA bApa vagerenI sevA karavI e che. bahu jANa evA mA bApa vagerenI sArI sevA karI hoya to, teo dareka kAryamAM rahasya avazya prakaTa kare che. kahyuM che ke-jJAnavRddha lokonI sevA na karanArA ane purANa tathA Agama vinA pitAnI buddhithI jUdI jUdI kalpanA karanArA lokonI buddhi ghaNI prasanna thatI nathI. eka anubhavI vRdhya je jANe che, te karoDa tarUNa leka paNa jANI zakatA nathI. juo, rAjAne lAta mAranAra mANasa vRddhanA vacanathI pUjAya che. vRddha purUSonuM vacana sAMbhaLavuM, tathA kAma paDe bahuzrata evA vRddhane ja pUchavuM. juo, vanamAM haMsanuM TALuM baMdhanamAM paDayuM hatuM te vRddhanA vacanathI chUTayuM. temaja pitAnA manamAMne abhiprAya pitAnI AgaLa jAhera rite kahe. (4) ApucchiuM payaTTa, karaNijjesu nisehio ThAi // khalie kharaM pi bhaNio, viNIayaM na hu vilaMghei // 5 // 282 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha -pitAne pUchIne ja dareka kAmane viSe pravarte, je kadAca pitA koi kAma karavAnI nA kahe che te na kare, kAMI gunho thaye pitAjI kaThaNa zabda bele te paNa pitAnuM vinItapaNAM na mUke, arthAta maryAdA mUkIne game tema duttara na kare. savisesaM paripUrai, dhammANugae maNorahe tassa // emAi uciakaraNaM, piuNo jagaNIi vi taheva // 6 // artha-jema abhayakumAre zreNika rAjAnA tathA cillaNa mAtAnA manoratha pUrNa karyA tema suputre pitAnA sAdhAraNa lekika bharatha paNa pUrNa karavA. temAM paNa devapUjA karavI, sallurUnI sevA karavI, dharma sAMbhaLa, vrata paccakhANa karavuM, paDAvazyakane vize pravartavuM, sAta khetaramAM dhana vAparavuM, tIrthayAtrA karavI, ane dIna tathA anAtha lokone uddhAra kare, vagere je icchA thAya te dharma manoratha kahevAya che. pitAnA dharma manoratha ghaNAja AdarathI pUrNa karavA. kemake, AlokamAM moTA evA mAbApanA saMbaMdhamAM rApunuM e kartavya ja che. kaI paNa rIte jemanA upakArano mAthe rahele bhAra utArI zakAya nahIM, evA mA bApa vagere gurUjanone kevaLa bhASita sadharmane viSe joyA vinA bIje upakArano bhAra halako karavAne upAya nathI. sthAnAMga sUtramAM kahyuM che ke, traNa jaNanA upakAra utArI na zakAya evA che. tiNhaM duppaDiAraM samajAuso / taM jahAammApioNo // 1 // mAdara 2, dharmarare | saMpavimaif I te A rItaH-1 mA bApanA, 2 dhaNane ane 3 dharmAcAryanA. kei purise ammApiyara sayapAga sahassapAgehiM tillehi a. bhaMgittA surabhiNAgaMdhaTTayaNaM uvvahitA tihiM udagehiM majAvittA savAlaMkAra vibhUsikarittA maNugnaM thAlipAga suddhaM aThArasavaMjaNAulaMbhoaNabhoAvittA jAvajIvaM piThavaDaMsiAe privhijaa| teNAvi tassa ammApiussa duppaDiAraM bhavai ? aheNaM se taM a. mmApiaraM kevalipannatte dhamme AghavaittA, pannaSaittA, paruvaittA, ThAvahattA bhavai, teNAmeva tassa ammApiussa suppaDiyAraM bhavaha samaNAuso // 1 // 23 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koi purUSa jAva jIva sudhI prabhAta kALamAM potAnA mA khApate zatAka tathA sahasrapAka telavaDe abhyaga kare, sugaMdhI poDhI caLe, ga dhAka, uSNeAdaka, ane zaheAdaka e traNa jAtanA pANIthI nhavarAve, sarve vastra paherAvI suzAbhita kare, pAkazAstramAM kahelI rIta pramANe barAbara rAMdhelu, aDhAra jAtinAM zAka sahIta managamatuM anna jamADe, ane jAvajIva potAnA khabhA upara dhArajhu kare, te paNa tenAthI peAtAnAM mA bApanA upakArane badaleA vALI na zakAma; paraMtu je te purUSa peAtAnAM mAbApate kevaLa bhAvita dharma sa MbhaLAvI, manamAM barAbara utArI tathA dharmanA mULa bhe danI ane uttara bhedanI prarUpaNA karI te dharmane viSe sthApana karanAre thAya tAja te purUSathI potAnAM mA bApanA upakArano badalo vALI zakAya. ke maha dari pulasi / vayaM se daridde samui samANe pacchApuraMvarga vinIta nAgabhAti vihArejA / taeSaM se mahAne zravayAcAhiya samAne tara daridrssa aMtimaM havanAgAi / tara se dadi ta bhaTTista samAtra dalamA seNAvi tasya dulADevAraM bhavara ? aheNaM se taM bhaTTi valipase ApakA jAva ThAvaizA savara, teNAmeva tassa bhaTTiesa suvAre ava || 2 || - koi mahAna dhanavAna purUSa ekAda diI mANasane dhana vagere ApIte sArI avasthA mAM lAve, ane te mANasa sArI avasthAmAM ALye, te vakhatanI peThe te pachI paNa zreNI bhAgya vastutA saMgraDanA bhagavanArA evA rahe, pachI te mAyusane sArI sthitimAM lAvanAra dhanavAna purUSa koi vakhate te darakI thai pUrve je daradro hatA te mANasa pAse zIghra Ave, tyAre te mANasa potAnA te dhaNIne jo sarvasva Ape, te paNa tenAthI te dhaNInA upakArane badalo vALI zakAya nahIM; paraMtu jo te mANasa pA tAnA dhaNIne kevaLa bhAvita dharma kahI, samaLavo ane aMtarbhaka sahita prarUpIne te dharmane be sthApana karanArA thAya, teja tenAthI baNInA upakAra badalA vALI zakAya. 'kevara tahArUvasa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie ema. 294 F Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mavi Ari aMdhammi suzyaNaM sukhA nisanma kAlamAse kAlaMkiyA annayarenu devalogesu devattAe uvavaNNe // taeNaM sA deve taM dhmlaacarghi avAjo vA philama samaratha sAttiin I tAraao nikatAraM karijjA / dIhakAlieNaM vA rogAyaMkeNa abhibhUaM vimoijjA / teNAvi tassa dhammAyariyassa duppaDiyAraM bhavai ? ago sa paramAra jitA thA mAM A muko virodha rAghavA vAratA ja tenAmeva tassa dhammAcariyalsa suvADiyAraM sabai // 3 // - koI purUSa siddhAMtamAM kalA lakSa guvALA evA zramaNa dharmAcAryanI pAse je dharma saMbaMdhI uttama eka ja vacana sAMbhaLI manamAM tene barAbara vicAra karI bharaNane samaya Ave maraNa pAmI ke devalokane viSe devatApaNe pedA thAya. pachI te devatA pitAne te dharmAcAryane je dunila vALA dezamAMthI sunila dezamAM lAvI mUke, vikarALa jaMgalamAMthI pAra utAre, athavA koI dIrdhakALanA rogathI pIDAtA te dharmAcAryane temAMthI mUkAve, te paNa tenAthI te dharmAcAryanA upakArano badalo vALI na zakAya; te paNa te puchyuM ke bhapita dharmathI bhraSTa thaelA te pitAnA dharmAcAryane kevaLi bhASita dharma kahI, samajAvI, aMtabhaMda sAta prarUpI pharI vAra te dharmane viSe sthApana karanAre thAya, teja te purUSathI te dharmAcAryane upakArano badalo vALI zAkAya." mAta pitAnI sevA karavA upara, pitAnA AMdhaLA mA bApane kAvaDamAM besArI kAvaDa pote upADI temane tIrthayAtrA karAvanAra zravaNanuM daSTAMta jANavuM. mA bApane kevaLi bhASita dharmane viSe sthApana karavA upara pitAnA pitAjIne dIkSA denAra zrI AryarakSita sUrinuM athavA kevaLajJAna utpanna thae te paNa mA bApane pratibodha thAya tyAM sudhI niravagha vRtti, gharamAM rahelA kUrmaputranuM dAMta jANavuM. pitAnA zeka dharmane viSe sthApana karavA upara prathama kai miThAvI zreNInA munIma paNAthI pote maheTo. zeTha thaelo, ane vakhata jatAM durbhAgyathI daridrI thaelA te mithyAtI zeThane paisA vagere ApIne pharIthI tene moTA zeDa banAvanAra ane zrAvaka 285 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmane viSe sthApana karanAra jinadAsa zeThanuM daSTAMta jANavuM. pitAnA dhamAcAryane pharIthI dharmane viSe sthApana karavA upara nidrA vagere pramAdamAM paDelA sela kAcAryane bodha karanAra paMthaka ziSyanuM daSTAMta jANavuM. A vagere pitA saMbaMdhI ucita AcaraNa che. mAtA saMbaMdhI ucita AcaraNa paNa pitAnI pekeja samajavuM. (6) have mAtA saMbaMdhI ucita AcaraNamAM kahevA yogya che te kahe che. navaraM se savisesaM, payaDai bhAvANu vittimappaDimaM // icchIsahAvasulaha, parAbhavaM vaha na hu jeNa // 7 // artha-mAtA saMdhI ucita AcaraNa pitA sarakhuM chatAM paNa temAM eTaluM vizeSa che ke, mAtA jAte strI hoya che. ane strIno svabhAva e heya che ke, najIvI bAbatamAM te pitAnuM apamAna thayuM ema mAnI le che, mATe mAtA pitAnA manamAM strI svabhAvathI kAMI paNa apamAna na lAve evI rIte suputre temanI IcchA pramANe pitAcha karatAM paNa vadhAre cAlavuM. vadhAre kahevAnuM kAraNa e che ke, mAtA, pitAjI karatAM adhika pUjya che. manue kahyuM che ke- upAdhyAyathI dasa gaNe zreSTha AcArya che, AcAryathI so gaNe zreSTha pitA che, ane pitAthI hajAra gaNuM zreSTha mAtA che. bIjAoe paNa kahyuM che ke-pazuo dUdhapAna karavuM hoya tyAM sudhI mAtAne mAne che, adhama purUSo strI maLe tyAM sudhI mAne che, madhyama purU gharanuM kAmakAja tene hAthe cAlatuM hoya tyAM sudhI mAne che, ane sArA purUSo to jAva tIrthanI peThe mAne che. pazuonI mAtA putrane jIvate joIne ja phakta saMtoSa mAne che. madhyama purUSonI mAtA putranI kamAIdhI rAjI thAya che, uttama purUSonI mAtA putranA zuravIrapaNAnAM thI saMtoSa thAya che, ane kottara purUSanI mAtA putranA pavitra AcaraNathI khuzI thAya che. (7) have bhAI bhAMDuM saMbaMdhI ucita AcaraNa kahe che. ucioM eaM tu saho-araMmijaM niai appsmmeaN|| jiThaM va kaNiThaM pi hu, bahu mannai savvakajjesu // 8 // artha-potAnA sagA bhAInA saMbaMdhamAM yoga AcaraNa e che 286 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke, tene potAnI mAphaka jANavA. nhAnA bhAine paNa mhoTA bhAi mAphaka sarva kAryamAM bahu mAnavA. " mhoTA bhAi mAka ema kahevAnuM kAraNa e ,, '' che ke, " gheTTo bhrAtA vatuH samaH " eTale mhoTA bhAI pitA samAna che, ema kahyuM che. mATe mhoTA bhAi mAphaka ema kahyuM je lakSmaNu zrI rAmane prasanna rAkhateA hateA. tema sAvakA evA nhAnA bhAie paNa mhoTA bhAinI marajI mAphaka cAlavuM. e rIteja nhAnA mhoTA bhAionAM strI putra vagere lokAe paNu ucita AcaraNa dhyAnamAM rAkhavuM. ( 8 ) daMsaha na puDho bhAvaM, sapbhAvaM kahai pucchai a tassa || vavahAraMmi payaTTai, na nigUhai thevamavi dakSiNaM // 9 // artha:-- :--bhAi potAnA bhAine jUde| bhAva na dekhADe, manamAMneA sAre abhiprAya kahe, te sAre| aniprAya pUche, tene vyApAramAM pravartAve, tathA thADuM paNa dhana chAnuM na rAkhe. vyApAramAM pravartAve eTale jethI te vyApAramAM DhAMziyAra thAya, tathA Thaga lokothI DhagAya nahIM, dhana chAnuM na rAkhe eTale manamAM dagA rAkhIne dhana na chupAve; paNa bhaviSyamAM kAMI du:kha paDaze ane sAmAM kAMi dhanane! saMgraha karavA joie ema dhArI jo kAMi chupu' dhana rAkhe te temAM kAMI doSa nathI. (9) have nArI seAbatathI potAnA bhAI kharAba raste caDe te zuM karavuM te viSe kahe che. aviNIaM aNuattara, mittehiM to raho uvAlabhai // sayaNajaNAo sikhkhaM, dAvai annAvaeseNa // 10 // artha:--vinaya rahita thaelA peAtAnA bhAIne tenA dastA pAse samajAve, pachI pote ekAMtamAM tene tenA kAkA, mAmA, sasarA, sALA, vagere leAkA pAse zIkhAmaNu devarAve, paNa pAte tenA tiraskAra kare nahI. kAraNa OM tema karavAthI te kadAca bezarama thAya, ane maryAdA mUkI de. (10) hie sasiNeho vi hu, payaDai kuviaM va tassa appANaM // paDivana vijayamaggaM, Alavara achammapimmaparau // 11 // artha:----hRdayamAM sAro bhAva hoya te paNa svarUpa krodhI jevu' dekhADe, ane jyAre te bhAi bahArathI tene potAnuM vinaya mArga svIkAre, 257 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre tenI sAthe kharA premathI vAta kare. upara kahelA upAya karyA pachI paNa je te bhAI ThekANe na Ave te tene e svabhAvaja che evuM tatva samajI tenI upekSA kare. (11) tacurLagrgvanuM, io rAjArAma | sArabhi uhatto, savisesaM kuNai savvaM pi // 12 // a -bhAInI strI, putra vagerene viSe dAna, Adara vagere bAbatamAM samAna dRSTi rAkhI, eTale potAnAM hA putra vagerenI mAphaka temanI paNa AranA vAsanA karavI. tathA rAvakA bhAInAM stra putra vagerenAM mAna vagere sarva upacAra to potAnAM strI putra karatAM paNa vadhu karavAM. kAraNa ke, sAvakA bhAInA saMbaMdhamAM cheDe paNa bheda rAkhavAmAM Ave to temanAM , mana bagaDe che, ane lokamAM paNa apavAda thAya che. e rIte pitAnA pitA samAna, mAtA samAna tathA bhAI samAne le konA saMbaMdhamAM paNa ucita AcaraNa temanI yogyatA pramANe dhyAnamAM levuM. kema ke - 1 utpanna karanAra, 2 ucheranAra, 3 vidhA ApanAra, 4 anna vastra denAra, ane pa jIvane bacAvanAra, e pAMce pitA kahevAya che. 1 rAjAnI strI, 2 gurUnI strI, 3 pitAnI strInI mAtA, pitAnI mAtA ane pa potAnI dhAvamAtA e pAMce mAnA kahevAya che. 1 sage bhAI, 2 sAthe bhaNanAra, 3 mitra, 4 mAMdagImAM mAvajata rAkhanAra ane 5 mArgamAM vAtacIta karI maitrI karanAra e pAMce bhAI kahevAya che. bhAIoe mAMhomAMhe dharmakaraNanI eka bIjAne sArI peThe yAda karAvavI. kema ke -je purUSa, pramAdarUpa agnithI saLagelA saMsAra rU5 gharamAM mohanidrAthI sutelA mANasane jagADe te tene parama baMdhu kahevAya. bhA . IonI mAMhomAMhe prIti upara bharatano dUta Ave zrIbhadeva bhagavAnane sAthe pUchava gaelA aThANuM bhAIonuM daSTAMta jANavuM. bhAI mAphaka dastanI sAthe paNa cAlavuM. (12) ia bhAigayaM uciraM, paNaiNivisayaM pi kiM pi jaMpemo // sappaNayavayaNasammA-gaNeNa taM abhimuhaM kuNA // 13 // a--A rIte bhAInA saMbaMdhamAM ucita AcaraNa kahyuM. have 288 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strInI bAbatamAM paNa kAMIka kahIe chIe. puruSe prIti vacane kahI rAkhuM bhAna rAkhI potAnI strIne svIkAryamAM utsAhavaMta rAkhavI. patinuM prIti vacana te eka saMjIvanI vidyA che tethI bAkInI sarva prItio sajIva thAya che. yogya avasare prativacanano upayoga karyo hoya to te dAnAdikathI paNa ghaNuM ja vadhAre gaurava pedA kare che. kema ke-prIti vacana jevuM bIjuM vazIkaraNa nathI, kaLA kauzala jevuM bIjuM dhana nathI, ahiMsA jevo bIje dharma nathI, ane saMtoSa samAna bIjuM sukha nathI. (13) rakAra udAra, vIAra saciva je ja jAhaCri, 446 tAre che - purUSa potAnI strIne tvavarAvavuM, paga dabAvavA vagere patAnI kAyasevAmAM pravartAve. deza, kALa, pAtAnuM kuTuMba, dhana vagerene vicAra karI ucita evAM vastra, AbhUSaNa Adi tene Ape, tathA jyAM nATaka, nRtya vagere jAya che, evA ghaNAM lokonA meLAvaDAmAM tene jatAM aTakAve. potAnI kAyasevAmAM strIne joDavAnuM kAraNa e che ke, tema karavAthI teno pati upara sAro vizvAsa raDe che, tenA manamAM svAbhAvika rIte prema upaje che, ane tethI te kaI rabha paNa patine aNagamatuM lAge tevuM kAma kare nahIM. AbhUSaNa Adi ApavAnuM kAraNa e che ke, rannIe AbhUSaNa vagerethI zobhatI hoya to tethI gRhasthanI lakSmI vadhe che. kemake-AmI sArAM kArya karavAthI pedA thAya che, dhIrajathI vadhe che, dakSatAthI pitAnuM jaDamULa karIne rahe che, ane iMdri vaza rAkhavAthI sthira rahe che. nATaka vagerenA meLAvaDAmAM strIone jatAM aTakAvavAnuM kAraNa e che ke, tyAM halako lekonAM aTakacALA, mayAdA - garanAM halakAM vacana tathA bIjI paNa kharAba ceSTAo jovAthI mULathI nirmaLa evuM paNa strIonuM mana varasAdanA pavanathI zuddha ArisAnI peThe prAye bagaDe che. mATe nATaka jevA vagere tajavuM. (14) ruMbhai rayaNipayAraM kusIlapAsaMDisaMgamavaNe // gihakamesu nioi na vioaha apapaNA saddhiM // 15 // artha -purUSa potAnI strIne rAtrie bahAra rAjamArga athavA ke 208 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ine ghera jatAM aTakAve, kuzaLanI tathA pAkhaMDInI sobatathI dUra rAkhe, devuM levuM, sagAM vahAlAMnuM AdaramAna karavuM, rasoI karavI vagere gRhakAryamAM tene avazya joDe, tathA ApaNAthI chuTI-ekalI ne judI na rAkhe. strIne rAtrie bahAra jatAM aTakAvavAnuM kAraNa e che ke, munirAjanI peThe kulIna strIone paNa rAtrie pharavuM haravuM ghaNuM nukazAnakArI che. dharma saMbaMdhI Avazyaka vagere kAmane arthe mokalavI hoya te mA, bahena vagere suzIla strIonA samudAyanI sAtheja javAnI AjJA ApavI. strIoe gharamAM kayAM kyAM kAma karavAM e viSe kahe che ke-pathArI vagere upADavI, ghara sApha karavuM, pANI gaLavuM. cUlo taiyAra kare, thALI adivAsaNa jovAM, dhAnya daLavAM tathA khAMDavAM, gAye dehavI, dahIM valovavuM, pAka kare, jamanArAMone ucitapaNe anna pirasavuM, vAsaNa vagere cokhAM karavAM, tathA sAsu, bharathAra, naNaMda, dIara vagerene vinaya sAcave. e rIte kulavadhunAM gRhakRtya jANavAM. strIne gRhomAM avazya joDavAnuM kAraNa e che ke, tema na kare te strI sarvadA udAsa ra3. strI udAsIna hoya to gRho bagaDe che. strIne kAMI udhama na hoya te te capaLa svabhAvathI bagaDe che. gRhakamAM strIonuM mana vaLagADavAthI ja temanuM rakSaNa thAya che. zrI umAsvAtivAcakajIe prazamarati graMthamAM kahyuM che ke, purUSe picAzanuM AkhyAna sAMbhaLIne kuLastrInuM hamezAM rakSaNa karavuM, ane pitAno AtmA saMyama yoga vaDe hamezAM udyamamAM rAkha strIne ApaNAthI chUTI na rAkhavI ema kahyuM enuM kAraNa e che ke-prAye mAMhomAMha jovA uparaja prema rahyA che. kahyuM che ke-jovAthI, vArtAlApa karavAthI, guNanAM vakhANa karavAthI, sArI vastu ApavAthI, ane mana mAphaka kAma karavAthI purUSane viSe strIno daDha prema thAya che. na jevA thI, atizaya jovAthI, bhegA thaye na bolavAthI, ahaMkArathI ane apamAnathI e pAMca kAraNathI prema ghaTe che. purUSa hamezAM musApharI karato rahe to strInuM mana tenA uparathI utarI jAya, ane tethI kadAca viparita kAma paNa kare; mATe strIne ApaNAthI bahu divasa chakI na rAkhavI. (15) aghamANaM na payaMsai khalie sikhkheha kuviamaNuNeha // dhaNahANivuDhigharamaM-tavaiyaraM payaDai na tose // 16 // . 300 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-purUpa vagara kAraNe krodhAdikathI pitAnI strInI AgaLa " hArA upara bIjI paraNIza" evAM apamAnavacana na kahe, kAMIka aparAdha thayo hoya te tene ekAMtamAM evI zIkhAmaNa che ke, pAcho te tevo aparAdha na kare. ghaNI krodhe bharANI hoya to tene samajAve, dhananA lAbhanI athavA nukazAnanI vAta tathA gharamAMnI gupta masalato tenI A gaLa kahe nahIM. "hArA upara bIjI paraNI lAvIza" evAM vacana na bolavAM, enuM kAraNa e che ke, koNa evo marma che ke, je strI upara krodha vagere AvyAthI bIjI strI paraNavAnA saMkaTamAM paDe ! kemake--be , strInA vazamAM paDela purUSa gharamAMthI bhUkhyo bahAra jAya, gharamAM pANIne chAMTo paNa na pAme, ane paga dhoyA vinA ja suI rahe. purUSa kArAgRhamAM naMkhAya, dezAMtaramAM bhaTakto rahe, athavA narakAvAsa bhagave te kAMIka ThIka, paNa teNe be strIone bhartAra thavuM, e ThIka nathI. kadAca kAMI yogya kAraNathI purUSane be strIo paraNavI paDe, te te banene viSe tathA bannenA putrAdikane viSe samadaSTi vagere rAkhavI; paraMtu bemAMthI koIne paNa vAra khaMDita na kare. kAraNa ke, zokyano vAra teDAvIne pitAnA patinI sAthe kAmasaMga karanAra strIne cothA vratano bIjo aticAra lAge che ema kahyuM che. ghaNu krodhe bharANI hoya te tene samajAvavAnuM kAraNa e che ke, tema na kare to te kadAca somadattanI strInI peThe sahasAkArathI kuvAmAM paDe, athavA bIjuM evuM ja kAMI atya kare, mATe strIonI sAthe hamezAM naramAzathI vartavuM. koI kALe paNa kaThorapaNuM na batAvuM. kemake, giAsTara mAm (pAMcAla kaSi kahe che ke, strIone viSe naramAza rAkhavI.) naramAzathI ja strIo vaza thAya che, ane te rIte ja temanAthI sarvatra sarve kAma siddha thaelAM - khAya che. ane naramAza na hoya to kAryasiddhine badale kAryamAM bagADa thaelo paNa anubhavamAM Ave che. naguNa strI hoya te bahuja naramAzathI kAma levAnI kALajI rAkhavI joIe. dehamAM jIva che tyAM sudhI majabUta beDI sarakhI vaLagelI te (naguNuM) strIthIja koI paNa rIte potAnuM gRhasUtra calAvavuM, ane sarva prakArano nirvAha karI levo. kAraNa ke, "gu 301 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiNI teja ghara " evuM zAstranuM vacana che. "dhananA lAbhanI athavA nukazAnanI vAta na karavI" ema kahevAnuM kAraNa e che ke, purUSa dhana lAbha strI AgaLa kare, te te tupaNa thayo jyAM tyAM te vAta karuM ane tethI bhartara ghaNuM kALathI meLavelI mahAkAI gumAve. te gharamAM chAnI vAte tenI AgaLa nahIM kahevAnuM kAraNa e che ke, strI svabhAvathI ja kemaLa hRdayanI hovAthI tenA mukhamAM chAnI vAta Take nahIM. te potAnI bahenapaNIo vagerenI AgaLa te vAta jAra kare, ane tethI A baLathI padhArelAM kAryo niSphaLa karI nAMkhe. kadAca koI chAnI vAta tene mukhe jAhera thavAthI rAjadrohano vAMka paNa ubho thAya. mATe ja gharamAM strInuM mukhya calaNa na rAkhavuM. kahyuM che ke... hu mA ja saddha vinam (strI, purUSa jevI prabaLa thAya te te dhara dhu barAbara maLI gayuM ema samajavuM. ) A viSaya upara nIce lakhelI eka kathA che - keI nagaramAM maMdhara nAma eka kerI no. ne vaNavAno dAMDo - zere karavAne aA lAkaDAM lAvavA jaMgalamAM che. tyAM eka sImamAM jhA kane kApatAM tenA adhi8:yaka 05tare nA pADI, paNa te sAhasathI to DavA lAgyo. tyAre 0re kALIne kahyuM. "vara mAga" te kaLIne gharamAM tenI strInuM jora hovAthI te kAne pUche che. mArgamAM tene eka (dhaya) dosta maLe, teNe kahyuM. "tuM rAjya mAga " to paNa teNe rIte pachayuM. strI tuccha svabhAvanI hatI, tethI eka vacana tenI yAdamAM AvyuM te A rIte -- varSanA putranA ghA // ' chUpAna kArAgAma vegam | 2 | - aze-purUSa lakSmInA lAbhathI ghaNo vadhI jAya tyAre pitAnA jUnA dasta, strI ane ghara e traNa vastune choDI de che. ema vicArI teNe bhaktane kahyuM ke, "ghaNuM duHkhadAyi rAma laIne karavuM che? bIjA be hAtha ane eka mastaka bhAga eTale hArathI be vastra sAthe vaNAze. " pachI kaLIe ' strInA kahyA pramANe mAgyuM, ane vyaMtare ApyuM. paNa ke e tevA vi citra svarUpe gAmamAM pesanArA te keLIne rAkSasa rAmajI lAkaDAthI ane 302 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paththarathI mArI nAMkhyo. arthAta -jene pitAne akkala nathI, tathA je mitranuM kaheluM paNa mAne nahi ane strInA vazamAM rahe te maMthara koLInI peThe nAza pAme. upara kahe prakAre kvacita ja bane che. mATe suzikSita ane buddhizALI strI hoya te tenI salAha masalata levAthI ulaTe ghaNe phAyado ja thAya che. A vAtamAM anupamadevI ane vastupALa tejapALanuM daTAMta jANavuM. ( 16 ) gujaruM rAja-huM zirane nihyuM che sAbaramohiM , gss wrman 27 che atha-sArA kuLamAM pedA thaelI, pAkI vayanA, kapaTa vinAnI; dharmakaraNI karavAmAM tatpara, pitAnI sAdhArnika ane pitAnAM sagAM vahAlAMmAM AvelI evo enI sAthe potAnI strInI prIti karAvavI. sArA kuLamAM pedA thaelInI jhInI sAthe prAMta karavAnuM kAraNa e che ke, kharAba kuLamAM pedA thayelI strInI sAthe sobata karavI e kuLavAna strIone apavAdanuM mULa che. (10) Ti3 jo , 7 da ' mA gu , jhAM paNa purI / 68 a:-strIne rogAdika thAya to tenI upekSA purUSa na kare, tapasthA, ujamaNuM, dAna, devapUjA, tIrthayAtrA AdI dharmamAM strIne tene utsAha vadhArI dhana vagere ApIne sahAya kare, paNa aMtarAya na kare. kAraNa ke, purUSa strInA puNyano bhAga lenAra che; tathA dharmakRtya karAvavuM eja parama upakAra che. purUSanuM strInA saMbaMdhamAM vagere ucita AcaraNa prAye jANavuM, (18) puttaM pai puNa uciaM, piuNo lAi bAlabhAvaMbhi // ... ummIleajuddhiguNa, kalAmu kusalaM kuNai kamaso // 19 // have putranA saMbaMdhamAM pitAnuM ucita AcaraNa kahIe chIe. pitA bAlyAvasthAmAM piSTika anna, vecchAthI haravuM pharavuM, bhAtabhAtanAM ramakaDAM vagere upAyathI putranuM lAlana pAlana kare, ane tenA buddhinA guNa khIlI nIka che tyAre tene kalAmAM kuzala kare. bAlyAvasthAmAM putranuM lAlana pAlana karavAnuM Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa e che ke, te avasthAmAM tenuM zarIra je zaMkAeluM ane dUbaLa rahe te kaI kALe paNa puSTa na thAya. mATe ja kahyuM che ke, putra pAMca varSane thAya tyAM sudhI tenuM lAlana pAlana karavuM, te pachI dasa varSa sudhI arthAt pa. dara varSano thAya tyAM sudhI tADanA karavI, ane soLamuM varSa beThA pachI pitAe putranI sAthe mitranI peThe vartavuM. (18) gurudevadhammasuhisaya-NaparicayaM kAravei nizcaM pi // uttama loehiM samaM, mittIbhAvaM rayAveI // 20 // artha-pitAe putrane gurU, deva, dharma, sukhI, tathA svajana emane hamezAM paricaya karAva. tathA sArA mANasonI sAthe tene maitrI karAvavI. gurU Adikano paricaya bAlyAvasthAthI ja heya varakalacIrinI peThe hamezAM manamAM sArI vAsanA ja rahe che. uttama jAtanA, kulIna tathA suzIla lokonI sAthe maitrI karI hoya to kadAca nazIbanA vAMkathI dhana na maLe te paNa AvanArAM anartha to TaLI jAya ja emAM zaka nathI. anArya dezamAM thaelA evA paNa AdrakumArane abhayakumAranI maitrI teja bhavamAM siddhine arthe thaI. (20) giNhAvei a pANi, smaannkuljmmruuvknnaannN|| gihabhAraMmi nijhuMjai, pahuttagaM viarai kameNa // 21 // artha -pitAe putrane kuLathI, janmathI ane rUpathI barAbara heya evI kanyA paraNAvavI. tene gharanA kAryabhAramAM joDavo, tathA anukrame tene gharanI mAlakI soMpavI. " kuLathI, janmathI ane rUpathI barAbara hoya evI kanyA paraNuvavI" ema kahevAnuM kAraNa e che ke, kajoDa strI sAthe bhArane ga thAya to temane te guDavAsa nathI, paNa mAtra viTaMbaNA che; tathA eka bIjA uparano rAga utarI jAya te kadAca bane jaNa anucita kRtya kare evo paNa saMbhava che. A viSaya upara eka daSTAMta saMbhaLAya che te e ke - bhojarAjAnA rAjyamAM AvelI dhArAnagarInI aMdara eka gharamAM ghaNa kurUpa ane nirguNa evo purUSa tathA ati rUpavati ane guNavAna evI strI hatI. bIjA gharamAM tethI ulaTuM eTale purUSa sAre ane strI 304 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ezIkasa hatI. eka samaye banne jaNAnA gharamAM cAre khAtara pADayuM, ane banne koDAne joi kAMi na melatAM surUpa sro surUpa purUSa pAse, ane kurUpa strI kurUpa purUSa pAse pheravI nAMkhI, jyAM surUpane surUpane yAga thayA, te banne strI purUSa prathama ghaNA udvigna rAtA hatA te harSa pAmyA; paNa jene kurUpa strIne yAga thaye!, teNe rAjasabhAmAM vivAda calAvyA. rAjAe DerA pITAvyo tyAre cerIe AvIne kahyuM ke, huM mahArAja ! rAtrine viSe paradravyane apahAra karanArA ame vidhAttAnI bhUla sudhArI, eka ralatA bIjA ratanI sAthe yoga karyo. " cAranuM vacana sAMbhaLI hasanArA rAjAe teja vAta pramANu karI. vivAhanA bheda vagere AgaLa kahevAze. " tene gharanA kAryabhAramAM bleDave. ema kahevAnuM kArlR e che ke, dharatA kAryabhAramAM joDAyalo putra hamezAM gharanI ciMtAmAM rahevAthI svacchaMdI athavA maddonmatta na thAya temaja ghaNAM du:kha sahana karI dhana kamAvavu paDe che, e vAtane jANa thai anucita maya karavAnuM manamAM na lAve. " dharatI mAlakI soMpavI " ema zuM tenuM kAraNa e che ke, sphuTA lokoe yeAgya kArya nhAnAne mAthe nAkhavAthI nhAnAnI pratiSThA thAya che. dharanA kAryabhAra sArI parIkSA -- rIte nhAnA putra yegya heya te tene mAtheja nAkhavo. kAraNa ke, tema karavAthIja nivAha thavAnA, tathA tethI zeAbhA vagere vadhavAne pazu saMbhava che. prasenajita rAjAe pahelA sarve putranI parIkSA karI sAme putra je zreNika tene mAtheja rAjya sAMpyuM. putranI peTheja putrI, bhatrIjA vagerenA saaMdhamAM paNa cAgyatA mAphaka ucita AcaraNa karavAnuM jANavuM. temaja putranI vahunA saMbaMdhamAM pazu samajavuM. jena dhanazreDhIe ceAkhAnA pAMca dANA ApI parIkSA karI, ceAthI va rAhiNIneja dharanI svAminI karI, tathA ugnitA, bhAgavatI ane rakSitA e traNe mhoTI vahUene anukrame chANu vagere kADhavAnu, rAMdhavAnu tathA bhaMDAranu kAma seAMpyuM. ( 21 ) paJcakaM na pasaMsara, vasaNovahayANa kahai duravacchaM || AyaM vayamavasesaM, ca sohae sayamimehito // 22 // artha:--pitA putranI tenA dekhatAM kAMsA na : 305 kare, kadAca Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putra vyasanamAM sapaDAya ema hoya te tene dhutAdi vyasanathI thata dhanano nAza, lekamAM apamAna, tarjanA, tADanA AdI durdazA saMbhaLAve, tethI te vyasanamAM sapaDAtA aTake che. tathA lAbha kharaca ane silaka e traNe putra pAsethI tapAsI le. tethI te svachaMdI thatuM nathI, tathA pitAnI moTAI rahe che. "putranI tenA dekhatAM prazaMsA na kare" ema kahevAnuM kAraNa e che ke, pahelAM te putranI prazaMsAja na karavI. kahyuM che ke-gurUnI temanA mukha AgaLa, mitronI tathA bAMdhAnI temanI pachavADe, dAsanI tathA cAkaranI temanuM kAma sAruM nIvaDe tyAre, tathA strIonI teo marI gayA pachI stuti karavI. paNa putranI to bilakula stuti karavI ja nahIM. ema chatAM te vagara na cAle to stuti karavI; paNa pratyakSa na karavI. kAraNa ke, tethI tenA guNa AgaLa vadhatA aTake che, ane vRthA ahaMkAra vagere Ave che. (22) daMsei nariMdasamaM, desaMtarabhAvapayaDaNaM kuNai // iJcAi avaJcagayaM, uciaM piuNo muNeavvaM // 23 // artha-pitAe putrane rAjasabhA dekhADavI, tathA paradezanA AcAra ane vyavahAra paNa prakaTapaNe dekhADavA. pitAnuM putranA saMbaMdhamAM vagere ucita AcaraNa jANavuM. rAjasabhA dekhADavAnuM kAraNa e che ke, rAjasabhAno paricaya na hoya te koI vakhate dudaivathI ociMtuM kAMI duHkha AvI paDe tyAre te kAyara thAya, tathA pArakI lakSmI je adekhAI karanArA zatrue tene nukazAnamAM nAkhe. kema ke-rAjadarabAre javuM, rAjAnA mAnItA ke jevA, tethI kAMI arthalAbha na thAya te paNa anarthane nAza te thAya ja. mATe rAjasabhAne avazya paricaya karAve. paradezanA AcAra tathA vyavahAra dekhADavAnuM kAraNa e che ke, paradezanA AcAra vyavahAranuM jJAna na heya, ane kAraNa paDethI tyAM javuM paDe te tyAMnA leka ene paradezI jANIne sahaja vAramAM besananA khADAmAM nAMkhI de. mATe paradezanA A cAra vyavahAra dekhADavA. pitAnI peThe mAtAe paNa putranA saMbaMdhamAM tathA putranI vahunA saMbaMdhamAM saMbhava mAphaka ucita AcaraNa sAcavavuM. mAtAe oramAI putranA saMbaMdhamAM vizeSa ucita AcaraNa sAcavavuM, kA 306 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raNa ke, te prAye sahajamAM pitAne kAMI ochuM paDayuM ema mAnanAre heya che. A viSayamAM sAvakI mAe ApelI aDadanI rAbaDI okanAra putrane dAkhalo jANavo. (23) . sayaNANasamuci amiNaM, jaM te niagehabuddikajjesu // saMmANija sayAvi hu, karijja hANIsu vi samove // 24 // artha:-pitAnA, mAtAnA tathA strInA pakSanA leka svajana kahevAya che. temanA saMbaMdhamAM purUSanuM ucita AcaranuM A rIte che. pitAnA gharamAM putrajanma tathA vivAha sagAI AdI maMgaLakArya hoya tyAre temane hamezAM Adara satkAra kare. temaja temane mAthe kAMI nukasAna AvI paDe to temane pitAnI pAse rAkhavA. layamavi tesiM vasaNU, savesu hoavamaMtimi sayA // khINavihavANa rogA, urANa kAyavvamuddharaNaM // 25 // artha-svajanene mAthe kAMI saMkaTa Ave, athavA temane tyAM kAMI utsava hoya te pote paNa hamezAM tyAM javuM. tathA teo nirdhana athavA rekhAtura thAya te temane te saMkaTamAMthI uddhAra kare. kemake-roga, ApadA dukALa tathA zatrunuM saMkaTa mAthe Ave che tathA rAjakAre ane smazAne javAne avasare je sAthe rahe te bAMdhava kahevAya. svajanane udhAra karo te kharekhara jotAM pitAne ja uddhAra karavA barAbara che. kemake, rahe ne ghaDA jema bharAya che, ane khAlI thAya che temaja mANasa paNa paisAdAra ane daridrI thAya che. koInI daridrI athavA paisAvALI avasthA cirakALa TakatI nathI. mATe kadAca durdevathI ApaNe mAthe mAThI avasthA AvI paDe te pUrva ApaNe jemanA upara upakAra karyA hoya, teo ja ApaNe ApadAthI uddhAra kare. mATe avasara Ave svajanone saMkaTamAMthI uddhAra karavo. (25) ' khAijja piThimaMsaM, na tesi kujjA na sukkalahaM ca // tadamittehiM mitti, na karijja karijja mitta // 26 // . ' artha-purUSe svajanI paraTha niMdA na karavI; temanI sAthe mane zkarI vageremAM paNa vagara kAraNe zuSka vAda na karavuM. kAraNa ke, tethI ghaNuM kALanI paNa prIti tuTI jAya che, temanA zatrunI sAthe destI na kare, tathA Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanA mitranI sAthe maitrI kare. tayabhAve taggehaM na vaijja caijja accha saMbaMdhaM // gurudevammakajje, su ekacittehiM hoavvaM // 27 // atha:-purUSe vajana gharamAM na hoya, ane tenA kuTu MbanI ekalI strIoja gharamAM hAya, teA tenA gharamAM praveza na karaze, temanI sAthe hai. sAnA vyavahAra na karavA, tathA devanuM, gurUtu athavA dharmanuM kArya hoya temanI sAthe ekadila thayuM. svajanonI sAthe taimAne vyavahAra na karavAnuM kAraNu e che ke, temanI sAthe vyavahAra karatAM prathama jarAka ema lAge che ke, ethI prIti vadhe che; paNu pariNAme tethI prAtine badale zatrupaNuM vadhe che. kahyuM che ke-jyAM ghaNI prIti rAkhavAnI IcchA hoya tyAM traNa vAnAM na karavAM. eka vAdavivAda, bIjo paisAneA vyavahAra ane trIjuM tenI pachavADe tenI strInI sAthe bhASaNa. dharmAdika kAryamAM ekadila thavAnuM kAraNa e che ke, sasArI kAmamAM paNa svajananI sAthe ekadipaNuM rAkhavAthIja pariNAme sArU Ave che. te pachI jitamaMdira AdI detAdikanA kAryamAM te jarUra ekadilapaNuM hAvuMja joie. kema ke, tevAM kAryone AdhAra sarva saMdhanA upara che. ane te sarva saMdhanA ekadilathI thAya temAMja nirvAha tathA zeAbhA vagere saMnava che. mATe te kAyA savano saMmatithI karavAM, svajana tenI sAthe ekadila rAkhavA upara pAMca AMgaLIone dAkhalA che, te nIce pramANe che: prathama tarjanI ( aMgUThAnI jeDenI) AMgaLI lakhavAmAM tathA citra kalA vagere sarva kAryomAM prathama hAvAthI tathA vastu dekhADavAmAM, uttama vastutAM vakhANuM karavAmAM, vALavAmAM ane capaTI vagere bharavAmAM Da: hI hAvAthI ahaMkAra pAmI madhyamA ( vacalI) AMmaLIne kahe che. "hArAmAM zA guNa che ?" madhamAe karyuM. "huM sarve AMgaLI emAM mukhya, mphATI ane madhya bhAgamAM rahenArI chuM. tatrI, gIta, tAla, vagere kaLAmAM ku zaLa chuM, kAryanI utAvaLa jaNAvavA mATe athavA doSa, chaLa vagerene nAza karavAne mATe capaTI vADu chuM, ane TacakArAvI zikSA karanArI chuM. emaja trIjI AMgaLIne pUchyuM tyAre teNe kaMkyuM, " deva, gurU, sthApanA . rr 308 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cArya, sAdharmika vagerenI navAMga caMdanapU, maMgalaka, svastika, navAvarta vagere karavAnuM tathA jaLa, caMdana, vAsakSepa cUrNa vagerenuM abhimaMtraNa karavuM hArA tAbAmAM che." pachI ethI AMgaLIne pUchayuM tyAre teNe kahyuM ke, " huM pAtaLI levAthI zananI aMdara khaNavA AdI jINuM kAmo karI zakuM chuM, zarIre duHkha Ave chedAdi pIDA sahuM chuM, zAkinI vagerenA upadrava dUra karUM chuM, japa vagere karavAmAM paNa agresara chuM." te sAMbhaLI cAre AMgaLIoe mAMho mAMhe mitratA karI aMgUThAne pUchyuM ke, "hArAmAM zA guru che?" aMgUThe kahyuM, "are o ! huM to tamAre dhaNuM chuM ! jUo lakhavuM, citrAmaNa karavuM, keLa vALo, capaTI vagADavI, TacakAre kare, mUDI vALavI, gAMTha vALavI, hathiyAra vagere vAparavAM, dADhI mUcha sabhAravI, tathA kAtaravI, kAtaravuM, loca kara, pIMjavuM, vaNavuM, jovuM, khAMDavuM, daLavuM, pirasavuM, kAMTo kADhava, gAyo vagere devI, japanI saMkhyA karavo, vALa athavA phUla gUthavAM, puSpa pUjA karavI, vagere kAryo mahArA vinA thatAM nathI. temaja vairInuM gaLuM pakaDavuM, tilaka karavuM, bIjinAmRtanuM pAna karavuM, aMgUTha prazna kara vagere kArya e kalA mahArAthI ja thAya che te sAMbhaLI cAre AMgaLIo aMgUdhane Azraya karI sarva kAryo karavA lAgI. (27) emAI sayaNocia, maha dhammAyaria samuciraM bhnnimo|| mattikumALagvuM, te tiraM pi gavAbo 28 | arthA-vajAnA saMbaMdhamAM upara kahyuM vagere ucita AcaraNa jANavuM. have dharmAcAryanA saMbaMdhamAM ucita AcaraNa kahIe chIe. purUpe dararoja tra) ka bhaktithI tathA zarIra vaDe ane vacana vaDe bahu mAnathI dharmAcAryane vaMdanA karavI. 28 tadaMsianiINa, AvassayapamuhakiJcakaraNaM ca // dhammovaesasavaNaM, tadatie suddhasaddhAe // 29 // artha -dharmAcAryo dekhADelI rIta pramANe Avazyaka vagere kAmo karavAM, tathA temanI pAse zuddha zraddhAthI dharmopadeza sAMbhaLa. (28) AesaM bahu mannai, imesiM maNasA vi kuNai nAvanaM // raMbhai aghannavAyaM, thuivAyaM payaDai sayA vi // 30 // 300 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha -dharmAcAryanA AdezanuM bahumAna kare, emanI manathI paNa ava na kare. adhama lokee karelI dhamAcAryanA avaNavAdane pitAnI zakita mAphaka roke; paNa upekSA na kare. kahyuM che ke-mahaTAonI niMdA karanAraja kevaLa pApI nathI, paNa te niMdA sAMbhaLanAra paNa pApI che. tathA dharmAcAryane stutivAda hamezAM kare. kAraNa ke, samakSa athavA pAchaLa dharmacAryanI prazaMsA karavAthI asaMkhya puNyAnubaMdhi puraya baMdhAya che. (30) na havai chiddappehI, suhivva aNuattae suhaduhesu // paDiNIapaJcavAyaM, savvapayatteNa vArei // 31 // artha -dharmAcAryanAM chidra na jevAM, sukhamAM tathA duHkhamAM mitranI peThe temane anuvartavuM, tathA prajanIka lokoe karelA upadravane pitAmAM jeTalI zakti haya, teTalI zaktithI vAravA. ahiM kaI zaMkA kare che, "pramAdathI rahita evA dharmAcAryamAM chidraja na hoya, tyAre te na jovAM ema kahevuM vyartha che. tathA mamatA rahita dharmAcAryanI sAthe mitrathI paDe zI rIte vartavuM," eno javAba-" kharI vAta che, dharmAcArya te pramAdathI ane mamatAthI rahitaja che, paNa jUdI jUdI prakRtinA zrAvone pitAnI prakRtinA anusArathI dharmAcAryane viSe paNa jUdA jUda bhAva utpanna thAya che. sthAnAMga sUtramAM kahyuM che ke - gatama! cAra prakAranA zrAvaka kahyA che. eka mAtA pitA samAna, bIjA bhAi samAna, trIjA mitra samAna, cothA zakaya samAna. " vagere A graMthamAM pUrva kahI gayA chIe. pratyenIka lokoe karele upadrava dUra karavAnA saMbaMdhamAM kahyuM che ke, sAdhuone, jinamaMdira tathA vizeSe karI jinazAsanano koI virodhI hoya, athavA koIthI avarNavAda bolate heya, te tene sarva zaktithI vAMravo." A viSaya upara bhagIratha nAmanA sagara cakravartInA pitrAno jIva kuMbhAra, ke jeNe prAMta gAmanA rahIza sATha hajAra koe karelA upadravathI pIDAyelA yAtrAe janAra saMghane upadrava TALyo hane tene dAkhalo jANa. (31) .. khaliaMmi. coho guru, jaNa manai tahatti savvaM pi // . coei guru jaNaM pihu, pamAyakhalipasu egaMte // 32 // 310 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '' mahArAja, artha:puSe potAne kAMi aparAdha thae te dharmAcArya zIkhAmaNu ke tyAre " Apa kaho te yogya che" ema kahI sarva kabula karavuM. kadAca dhamAcAyaeNnI kAMIka bhUla jaNAya to temane ekAMtamAM Apa jevA cAritravatane A vAta cita che ke ? " ema kahe. (32) kuNai viNaovayAraM, bhalIe samayasamuciyaM savvaM // gADhaM guNANurAyaM nimmAyaM vahai hiayaMmi // 33 // ', artha:--ziSye sAmuM AvavuM, gurU Ave tyAre uDavuM, Asana ApavuM, pagacaMpI karavI, tathA zudra evAM vastra, pAtra, AhAr AdinuM dAna vagere samayane ucita evA sarva vinaya sabaMdhI upacAra bhaktithI karavA. ane potAnA hRdayamAM dharmAcAryane viSe dRDha tathA kapaTa rahita anusUga dhAraNa karavA. ( 33 ) bhAvovayAramoliM, saMtario vi sumaraI sayA vi // ia evamAigurujaNa, samuciamuviaM guNeyavvaM // 34 // artha:--purUSa paradezamAM hoya te paNa dharmAcArye karelA samyakatva dAna AdI upakArane niratara sabhAre. dharmAcAryanA sabaMdhamAM ItyAdi ucita AcaraNa jANavuM. ( 34 ) jaccha sayaM nivasijjai, nayare taccheva je kira vasaMti // sasamANavattiNo te, nAyarayA nAma vacaMti // 35 // artha:--purUSa je nagaramAM pote rahetA hoya, teja nagaramAM khIjA je viSNukavRttie AjIvikA karanArA lAkA rahetA hoya, te nAgara" evA nAmathI kahevAya che. ( 35) samuciamiNamotesiM, jamegacittarhi samasuhaduhehiM // vasUNUsavatullagamA, gamehiM nizvaM pi hoavvaM // 36 // artha:--nAgara lokeAnA sabaMdhamAM yogya AcaraNa A rIte jANavuM. puchyuM temane--nagaramAM rahenAra lokone-duHkha Ave te du:khI thavu, tathA sukha Ave pote sukhI thavuM. temaja tee sakaTamAM hoya te pote paNa saMkaTamAM paDayA hrAya ema vartavuM. tathA te utsavamAM hoya te pote pazu utsavamAM rahevuM. ema na karatAM eka nagaramAM rahelA sarakhA dhaMdhAnA leAkA 311 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be kusaMpamAM rahe, te rAjAnA avikArIe temane, zIkArIe jema mRgalAone jALamAM phsAve che, tema saTamAM utAre. ( 36 ) koine paNa mukhya kAya kajje vi hu, na ikkamikeNa daMsaNaM pahuNo // jjo na matameLA, vesunna pabibdha // 37 || artha:--hATuM kArya hoya to paNa potAnI mhoTAI vadhAravA sArU sarve nAgarAtre rAjAnI bheTa levA jUdA jUdA na javuM. kAMi kAmanI chAtI asalata karI hAya to te udhADI na pADavI. tathA kAe kenI cADI na karavI. ekeka jaNa deM jAdo rAjAne maLavA jAya manamAM vaira vagere pedA thAya che. mATe sarvee bhegA sarvenI yeAgyatA sarakhI hoya teA paNa yavananI peThe karI sarvee tenI pachavADe rahevuM; paNa rAmbanA hukamathI maMtrIe parIkSA pharavAne arthe ApelI eka zayyA upara sarve suvAne mATe vivAda karanArA pAMcaseA mUkhanI peThe kusaMpathI rAjAnI bheTa levA athavA tene vinaMti v gere karavA na javuM. kemake-game evI asAra vastu hAya te paNu te jo ghaNI bhegI thAya, te tethI jaya thAya che. jIe, tRNunA samudAyathI banelu dAra u hAthIne paNa bAMdhe che. masalata bahAra pADavAthI kArya bhAgI paDe che, tathA vakhate rALa kApa vagere paNa thAya che. mATe gupta masalata bahAra na pADavI. mAMDhAmAMhe cADI karavAthI rAjA Adi apamAna tathA vakhate krUDa vagere paNa kare. tathA sarakhA dhadhAvALA lekAnuM kusapamAM rahevuM nAzanu kAraNa che. kahyu che ka--eka peTavALA, e DeAkavALA ane jUdAM jUdAM phaLanI IcchA karanArA bhAraDa pakSinI peThe kusapamAM rahenArA lokone nAza thAya che, je loko eka khIjAnAM mAnuM rakSaNa karatA nathI te rAphaDAmAM rahelA sarpanI peThe bharaNu paryaMta du:kha pAme che. ( 37 ) ' te tethI khIjAnA tha Mne javuM. tathA samuvaThie vivApa, tulAsamANehiM ceva ThAyavvaM // raLa sAviti, vidyuLamaLyo na nacamo || 38 || artha:--AMI vivAda utpanna thAya te! trALu samAna rahevuM: pa svajana sabaMdhI tathA peAtAnI jJAtinA leAkA upara upakAra karavAnI a 312 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thavA lAMca khAvAnI IcchAe nyAyamArganuM ullaMghana na karavuM. (38) baliehiM dubbala jaNo, suMkakarAIhiM nAbhibhavianyo / zvevAvarAha dose, vi daMDabhUmi na neavvo // 39 // artha-prabaLa lokoe dubaLa lokone ghaNuM dANa, kara, rAjadaMDa vagerethI satAvavA nahIM. tathA zeDa aparAdha hoya te ekadama tene daMDa na kare. dANa, kara vagerethI pIDAyelA loke mAMhomAMhe prati na hovAthI saMpa mUkI de che. saMpa na hoya te ghaNuM baliSTa loko paNa vagaDAmAMthI jUlA paDelA siMhanI peThe jyAM tyAM parAbhava pAme che mATe mahemAhe saMpa rAkhavo e ja sAruM che. kemake -mANasono saMpa sukhakArI che. temAM paNa pitA potAnA pakSamAMne avazya saMpa hovo ja joie. juo phetarAthI paNa jUlA paDelA cokhA ugatA nathI. je parvatane phADI nAMkhe che, tathA bhUmine paNa vidhAre che, te jaLanA pravAhane tRNano samudAya reke che. e saMpano mahimA che. ( 38 ) kAraNiehi pi sama, kAyayo tA na acchasaMbaMdho // kiM puNa pahuNA saddhiM, appahiaM ahilasaMtehiM // 40 // artha --potAnuM hita IcchanArA lokoe rAjAnA, devasthAnanA athavA dhakhAtAnA adhikArI tathA temanA hAtha nIcenA lokonI sAthe leNa devo vyavahAra na kara, ane jyAre Ama che te rAjAnI sAthe vyahavAra naja kara emAM te kahevuM ja zuM? rAjanA adhikArIo vagerenI sAthe vyavahAra na karavAnuM kAraNa e che ke, te loko dhana levuM hoya te vakhate mAtra prAye prasanna mukhathI vArtAlApa karI tathA temane tyAM gae besavA Asana, pAnabIDAM adi ApI khoTo dekhADavAne bhabhako dekhADe che, ane bhalAI ughADI kare che. paNa avasara Ave kharUM laheNuM mAgIe, tyAre "ame phalANuM tamAruM kAma nahotuM karyuM ?" ema kahI pote karele talanA pherA sarakho yukiMcita mAtra upakAra prakaTa kare che, ane pUrvanA dAkSiNyane te ja vakhate mUkI de che. evo temane svabhAvaja che. kahyuM che ke-1 brAhmaNamAM kSamA, 2 mAtAmAM , 3.gaNikAmAM prema ane 4 adhikArIomAM dAkSiyaNuM e cAre ariSTa jANavAM. eTaluM ja 313 Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahIM, paNa te ulaTA leNadArane beTA tahematamAM lAvI rAjA pAse zikSA ka rAve che. kahyuM che ke-loko paisAdAra mANasa upara beTA tahemata mUkI tene herAna kare che, paNa nirdhana mANasa aparAdhI hoya, to paNa tene koI ThekANe nukasAna thatuM nathI. rAjAnI sAthe dhanano vyavahAra na rAkhavAnuM kAraNa e ke, koI sAmAnya kSatri pAse paNa laheNuM mAgIe te taravAra dekhADe che, te pachI svabhAvathI ja krodhI evA rAjAonI zI vAta kahevI ? A rIte sarakho dhadho karanArA nAgara lokanA saMbaMdhamAM ucita AcaraNa kahyuM. sarakho dha na karanArA nAgara lokonI sAthe paNa upara kahyA pramANeja yathAyogya rIte vartavuM. (40 ) a got nA, paNa samurabAra I - paraticchiANa samucia, maha kiM pi bhagAmi leseNaM // 41 / / artha:-nAgara lokee ekra bIjAnI sAthe zI rIte ucita AcaraNa karavuM, te kahyuM. have, anyadarzanI konI sAthe zI rIte ucita AcaraNa karavuM te kahIe chIe. ( 41 ) eesi ticchiANaM, bhikhkha muvaThiANa niagehe / / kAyavvamuciakiJcaM, visesao rAyamahiANaM // 42 // artha-anyadarzanI bhikSuka ApaNe ghera bhikSAne arthe Ave te temane yathAyogya dAna AdiApavuM. temAM paNa rAjAnA mAnanIka evA anyadarzanI bhikSAne arthe Ave to tene vizeSe karI dAna avazya ApavuM.(42) ' jai vi na maNami bhattI, na pakhavAo a tamgayaguNesu // uciraM gihAgaesuM, ti taha vi dhammo gihINa imo // 43 // artha - zrAvakanA manamAM anyadarzanIne viSe bhakti nathI, tenA guNane viSe pakSapAta nathI te paNa ghera AvelAnuM yogya AdarabhAna karavuM e gRhasthane dharma che. ( 43 ) gehAgayANamuciaM, vasaNAvaDIANa taha samuddharaNaM // 'duhiANa dayA eso, sambesi saMmao dhammo // 44 // ardhaghera AvelAnI sAthe ucita AcaraNa karavuM, eTale jenI jevI yogyatA hoya te pramANe tenI sAthe madhura bhASaNa Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavuM, tene besavA Asana ApavuM, AsanAdikane mATe nimaMtraNa karavuM, kayA kAraNathI AvavuM thayuM ? te pUchavuM tathA tenuM kAma karavuM, vagere vega AcaraNa jANavuM. tathA saMkaTamAM paDelA lokone temAMthI kADhavA. ane dIna, anAtha AMdhaLA, baheze, rogI vagere duHkhI ke upara dayA karavI, tathA temane pitAnI zakti pramANe madada karI te duHkhamAMthI kADhavA. e dharma sarva darzanIone sammata che. ahiM zrAvakone e lekika ucita AcaraNa karavAnuM kahyuM, enuM kAraNa e che ke, je mANaso upara kaheluM lakIka ucita AcaraNa karavAmAM paNa kuzaLa nathI, teo lekottara purUSanI sUkSma buddhithI grahaNa karAya evA janadharmane viSe zI rIte kuzaLa thAya. mATe dharmArthI lokoe avazya ucita AcaraNa karavAmAM nipuNa thavuM. bIje sthaLe paNa kahyuM che ke, sarva ThekANe ucita AcaraNa karavuM, guNa upara anurAga rAkhe, dezane viSe madhyasthapaNuM rAkhavuM ane jinavacanane viSe rUci rAkhavI, e sammadaSTinAM lakSaNa che. samudro pitAnI maryAdA mUktA nathI, parvata calAyamAna thatA nathI, tema uttama purUSe paNa kaI vakhate paNa ucita AcaraNe choDatA nathI. mATe jagatanA gurU evA tIrthakaro paNa gRhasthapaNAmAM mAtA pitAnA saMbaMdhamAM abhyAna ( heTA purUSa Ave AdarathI ubhuM rahevuM ) vagere kare che." A rIte nava prakAranuM ucita AcaraNa kahyuM. (44) avasare kahelAM gya vacanathI ghaNe lAbha thAya che. jema AMbADa maMtrIe mallikArjunane jItIne vaida kareDa mUlyanA motInA bharelA cha mUDA, ekeka telamAM cauda bhAra jeTalA evA dhananA batrIza kuMbha, zRMgAranA ratna jaDita kroDa vastra, tathA viSane haraNa karanAra zukti (chIpa) vagere vastu kumArapALanA bhaMDAramAM umerI, tethI teNe (rAjAe) saMtuSTa thaI AMbaDa maMtrIne kavitAmA e birUda, koDa dravya, vIza sArA jativaMta azva vagere riddhi ApI. tyAre AbaDa maMtrIe pitAnA ghara sudhI pahocatAM pahelA ja mArgamAM te sarva riddhi yAcaka janone ApI. e vAtanI rAjA pAse koIe cADI khAdhI, tyAre manamAM mAThA adhyavasAya AvyAthI kumArapALa rAjAe krodhathI AbaMDa maMtrIne kahyuM ke, "kema tuM 315 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAra karatAM paNa vadhAre dAna Ape che ?" AMbaDe kahyuM, "mahArAja ! ApanA pitAjI daza gAmaDAnA dhaNI hatA, ane Apa te aDhAra dezanA dhaNI che emAM Apa taraphathI pitAjIne kAMI abhinaya thaele gaNAya ?" , vagere ucita vacanathI rAjAe rAjI thaI AMbAne rAjaputra evo kitAba ane pUrva ApI hatI te karatAM bamaNa Rddhi ApI. ameja graMthAMtaramAM kahyuM che ke, dAna detAM, gamana karatAM, sutAM, besatAM, bhajana pAna karatAM, belatAM tathA bIje sarva sthAnake ucita vacanano mATe rasamaya avatAra hoya che. mATe samayane jANa purUSa sarva ThekANe ucita AcaraNa kare che. kema ke-eka tarapha eka ucita AcaraNa ane bIjI tarapha bIja choDe guNe che. eka ucita AcaraNa na hoya to sarva gu. Nono samudAya jhera mAphaka che. mATe purUSe sarve anucita AcaraNa cheDI devuM. temaja je AcaravAthI pitAnI mUrkhamAM gaNatarI thAya te sarve anucita AcaraNamAM samAya che. te sarva lokIka zAstramAM kahyuM che, te upakAranuM kAraNa hovAthI ahiM dekhADIe chIe. rAjA ! se mUkha kayA? te sAMbhaLa, ane te te mUrNapaNanAM kAraNa mUka. tema karavAthI tuM A jagatamAM vidISa rananI peThe zAbhA pAmIza. 1 nI zaktiAe udhama na kare, 2 paDatI sabhAmAM potAnAM vakhANa kare, 3 gaNikAnA vacana upara vizvAsa rAkhe, 4 daMbha tathA ADaMbara upara bha* rUse rAkhe, 5 jugAra, kimiyA vagerethI dhana meLavavAnI AzA rAkhe, 6 khetI Adi lAbhanA sAdhanothI lAbha thaze ke nahIM ? evo zaka rAkhe, 7 buddhi nahIM chatAM heThuM kAma karavA dhAre 8 vaNika thaI ekAMtavAsa karavAmAM rUci rAkhe, 8 mAthe devuM karI gharabAra vagere kharIde, 10 pite vRddha thaI kanyA paraNe, 11 gurU pAse na dhArelA graMthanI vyAkhyA kare, 12 khullI vAta DhAMkavAne prayatna kare, 13 caMcaLa strIne bhara thaI Icche rAkhe, 16 zatru samartha chatAM manamAM tenI zaMkA na rAkhe, 15 prathama dhana ApIne pAchaLathI pazcAttApa kare, 16 abhaNa chatAM moTA svarathI kavitA bole, 9 avasara nahIM chatAM bolavAnI caturatA dekhADe, 18 bolavAno avarAra Ave mAna rAkhe, 18 lAbhane avasare kalaha kleza kare, 20 - 326 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janane samaye kredha kare, 21 mDATA lAbhanI AzAthI dhana vikhere, 22 sAdhAraNa relavAmAM kliSTa evA saMskRta zabda vApare, 23 putranA hAthamAM sarva na ApI pote dIna thAya, 24 strI pakSanA leAkeA pAse yAcanA kare, 25 strInI sAthe TaTA thavAthI bIjI strI paraNe, 26 putra upara kredha karI tenuM nukazAna kare, 27 kAmI purUSonI sAthe harIphAI karI dhana uDAve, 28 yAcAe karelI stutithI manamAM ahaMkAra lAve, 29 potAnI buddhinA ahaMkArathI bIjAnAM kiMta vacana na sAMbhaLe, 30 amAruM mhetuM evA ahaMkArathI kAnI cAkarI na kare, 71 durlabha evu dravya ApIne kAmabhega seve, 32 mUlya Apate kharAba mArge jAya, 33 rAjA lAbhI chatAM tenI pAsethI lAbha thavAnI AzA rAkhe, 34 adhikArI duSTa chatAM nyAyanI AzA rAkhe, 35 kAyasthate viSe snehanI AzA rAkhe, 36 maMtrI krUra chatAM bhaya na rAkhe, 37 kRtaghra pAse upakAranA badalAnI AzA rAkhe, 38 arisaka purUSa AgaLa potAnA guru jAhera kare, 39 zarIra nirogI chatAM vahemathI davA khAya, 40 regI chatAM pareja na pALe, 41 lAbhathI svajanane choDI de, 42 jethI mitranA manamAMthI rAga utarI jAya evAM vacana mele, 43 lAbhane avasara Ave ALasa kare, 44 mhoTA rUddhithata chatAM kalaha kaleza kare, 45 jozInA vacana upara bhase rAkhI rAjyano icchA kare, 46 sUrkhanI sAthe masalata karavAmAM Adara rAkhe, 47 durbaLa lokAne upadrava karavAmAM zUThThIrapaNuM batAve, 48 jenA deSa jAhera dekhAya che, evI strI upara prIti rAkhe, 49 gurute abhyAsa karavAmAM kSaNamAtra rUci rAkhe, 50 khIjAe sacaya kurelu dhana uDAve, 51 mAna rAkhI rAjA jevA DALa dhAle, para leAkamAM rAjArdikanI jAhera niMdA kare, 53 du:kha Ave dInatA batAve, 54 sukha Ave bhAvikALe thanArI durgati bhUlI jAya. 55 gheADA bacAvane arthe dhaNA vyaya kare, pa6 parIkSAne arthe jhera khAya, 57 kimiyAmAM dhana hAme, 58 kSayarogI chatAM rasAyana khAya, 59 pote potAnI mhoTAinA ahaMkAra rAkhe, 60 krodhathI AtmatrAta karavA taiyAra thAya, 61 niraMtara vagara kAraNe Ama tema bhaTakatA rahe, 6ra bANunA prahAra thayA hoya, te paNa yu jUe, 63 mhADrAnI sAthe virodha karI 317 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nukazAnamAM utare, 64 DuM dhana chatAM ADaMbara mahaTa rAkhe, 65 huM paMDita chuM ema samajI bahu bakabakATa kare, 66 pitAne zarIra samajI keInI bIka na rAkhe, 67 dhaNAM vakhANa karI sAmA mANasane trAsa upajAve, 68 hAMsI karatAM marma vacana bele, 68 daridrInA hAthamAM pitAnuM dhana Ape, 70 lAbha nakkI nahIM chatAM kharaca kare, 7ii pitAnA kharacano hisAba rAkhavAne pite kaMTALo kare, 72 nazIba upara bharUse rAkhI udhama na kare, 73 pite dariddhI thaI vAte karavAmAM vakhata gumAve, 74 vyasanAsakta thaI bhajana karavAnuM paNa bhUlI jAya, 75 pite nirga chatAM pitAnA kuLanI ghaNI prazaMsA kare, 76 kaThora svara chatAM gIta gAya, 79 strInA bhayathI yAcakane dAna Ape nahIM, 78 kRpaNatA kasvAthI mAThI avasthA pAme, 78 jenA deva khullA dekhAtA hoya tenAM vakhANa kare, 80 sabhAnuM kAma pUruM thayA vinA vacamAMthI uDI jAya, 81 dUta thaI saMdezo bhUlI jAya, 82 khAMsIne roga chatAM corI karavA jAya, 83 yazane athe bhejananuM kharaca moTuM rAkhe, 84 lekA vakhANa kare evI AzAthI De AhAra kare, 85 je vastu thoDI heya te ghaNI bhakSa karavAnI ma. racha rAkhe, 86 kapaTI ane mIThabelA lokonA pAsamAM sapaDAya, 87 vesthAnA vAranI sAthe kalaha kare, 88 be jaNa kAMI masalata karatA hoya te vacce trIjo jAya, 88 ApaNuM upara rAjAnI maherabAnI hamezAM raheze evI khAtrI rAkhe, 80 anyAyathI sArI avasthAmAM AvavAnI IcchA kare, 81 dhana pAse nahIM chatAM dhanathI thanArAM kAmo karavA jAya, dara lekamAM gupta vAta jAhera kare, 43 yazane arthe ajANu mANasane jAmIna thAya, 94 hitanAM vacana kahenAranI sAthe vera kare, 45 A badhAne bharUse rAkhe, 86 loka vyavahAra na jANe, 87 yAcaka thaI unha bhojana jamavAnI Teva rAkhe, 88 munirAja thaI kriyA pALavAmAM zithiLatA rAkhe, ha8 kukarma karatAM zaramAya nahIM, ane 100 bhASaNa karatAM bahu hase, te mUrkha jANave. " A rIte so prakAranA mUrkha kahyA che. vaLI jethI ApaNe apayaza thAya te cheDavuM. viveka vilAsa nAmanA graMthamAM kahyuM che ke-pikI purUSe sabhAmAM bagAsuM, hebI, oDakAra, hA 318 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sya vagere karavAM paDe te meM AgaLa lugaDuM DhAMkIne karavA, tathA sabhAmAM nAka khotaravuM nahIM, ane hAtha maravA nahIM. palAMThI na vALavI, page lAMbA na karavA, tathA nidrA visthA ane kharAba ceSTA na karavI. avasara Ave kulIna purUSonuM hasavuM mAtra heTha paheLA thAya eTaluM ja hoya che, paNa khaDakhaDa hasavuM athavA ghaNuM hasavuM sarvathA anucita che. bagalamAM siTI vagADavA Adi aMgavAgha, vagara projane tRNunA kaTakA karavA, page athavA hAthe jamIna khotaravI, nakhathI nakha athavA dAMta ghasavA, eTalI ceSTAo karavI nahIM. vivekI purUSe bhATa, cAraNa ane brAhmaNa vagere lokoe karelI potAnI prazaMsA sAMbhaLI manamAM ahaMkAra na lAva. tathA samaju loko vakhANa kare che te uparathI ApaNAmAM guNa che, eTalo nizcaya phakata kare, paNa ahaMkAra na kare. vicakSaNa purUSoe pArakA vacanano abhiprAya barAbara dhA. tathA nIca mANasa halakAM vacana bole te tene badale vALavA tevAM vacana mukhamAMthI kADhavAM nahIM. DAhyA purUSe je vAta atIta, anAgaDha tathA vartamAna kALamAM bharU rAkhavA yogya na hoya, te vAtamAM e emaja che e spaSTa pitAno abhiprAya na jaNAva, vivekI purUSoe pArakA mANasa pAsethI zarU karAvavA dhAreluM kAma te mANasa AgaLa pahelethI ja kAMI dAkhalA dalIlathI athavA vizeSa vacanathI jaNAvavuM. ApaNuM dhArelA kAryane anukULa evuM keInuM vacana hoya te te ApaNA kAryanI siddhine arthe avazya kabula karavuM. jenuM kArya ApaNAthI na banI zake ema hoya tene pahelethI ja tema kahI devuM. paNa mithyA vacana kahIne khAlI keIne dhakkA na khavarAvavA. samaju lokoe koIne kaDavAM vacana na saMbhaLAvavAM. pitAnA zatruene tevAM vacana saMbhaLAvavAM paDe che te paNa anyoktithI athavA bIjA koI bahAnAthI saMbhaLAvavAM. je purUSa mAtA, pitA, rogI, AcArya, paro, bhAI, tapasvI, vRddha, bALaka, durbaLa mANasa, vaidha, pitAnI saMtati, bhA. IyAta, cAkara, bahena, Azrita leko, sagA saMbaMdhI ane mitra eTalAnI sAthe je kalaha na kare te traNe jagatane vaza kare che. eka sarakhuM sUrya tarapha na jevuM. temaja caMdra sUryanuM grahaNa, mahATA kUvAnuM pANI ane saMdhyA samaye 318 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkAza na jevuM. strI purUSanAM saMbhAga, mRgayA, tarUN avasthAmAM A betra nagna strI, jAnavaronI krIDA ane kanyAnI yeAnI eTalA vAnAM na jovAM vidvAna purUSa potAnA mukhanA paDachAyA telamAM, jaLamAM hathiyAramAM, mUtramAM tathA lohImAM na jue, kAraNake, ema karavAthI AyuSya dhaTe che, sArA mANase kabUla karela vacananeA bhAga, gaI vastune zAka tathA koinA nidrAbhaMga kAi kALe paNa na karavuM. ghaNAnI sAthe vaira na karatAM ghaNA matamAM peAtAne mata Apavo. jemAM svAda nathI evAM kAryo paNa samudA yanI sAthe karavAM. sujJa purUSoe sarve sArAM kAryamAM agresara thavuM. mANusA kapaTathI paNu nispRhasthapaNuM dekhADe te paNa tethI kLa nIpaje che. purUSoe koinuM nukasAna karavAthI nIpaje evuM kAma karavA tatpara ta thavuM. tathA supAtra mANasAnI kAi kALe adekhAi karavI nahIM. peAtAnI jAti upara AvelA sakaTanI upekSA na karavI, paNa ghaNA AdarathI jAtine saMpa thAya tema karavuM. kAraNa ke, ema na kare teA mAnya purUSonI mAnakhaMDanA ane apayaza thAya. peAtAnI jAti cheDIne parajAtine viSe Asakta tha elA loko kukardama rAjAnI peThe bharaNu paryaMta du:kha pAme che. jJAtiyA mAheAmAMhe kalaha karavAthI prAye nAza pAme che, ane sarUpamAM rahe te, jema jaLamAM kaLinI vadhe che tema vRddhi pAme. samaju mANase daridrI avasthAmAM AvelA peAtAnA nitra, sAdharmI, jJAtineA AgevAna, heATA guNI tathA putra vinAnI pAtAnI vhena eTalA leAkeAnuM vazya poSaNu karavuM. jene hATApu gamatI hAya. evA purUSe sArathinuM kAma, pArakI vastunuM kharIda vecANa tathA pAtAnA kuLane anucita kArya karavA taiyAra na thavuM. mahAbhArata vagere graMthomAM paNa kahyuM che ke, purUSe brAhma muhUrtane viSe uDavu, ate dharmo tathA arthanA vicAra karavA. suryane ugatAM tathA AthamatAM kAi vakhate paNa na jove. purUSe divase uttara dizAe tathA rAtrie dakSiNa dizAe ane kAMi harakata hAya tA game te dizAe mukha karIne maLamutrane tyAga karavA. Acamana karIne devanI pUjA vagere karavI, gurUne vaMdanA karavI, temaja bhAjana karavuM. huM rAjA! jAN purUSe dhana sa pAdana karavAne prayatna avazya karaveja kAraNu ke te hAya tAja dharma kAma 20 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere thAya che. jeTalo dharno lAbha hoya tene pA bhAga dharmayamAM, cotho bhAga saMgrahamAM ane bAkI rahelA be cothA bhAgamAM potAnuM paNa calAvavuM ane nitya naimittika kriyAo karavI. vALa rAmAravA, ArsiAmAM maheDu jevuM, tathA dAta ane denI pUjA karavI eTalAM vAnAM bapora pahelAM ja karavAM. potAnA hitanI vAMchA karanAra purUSe hamezAM dharathI Aghe jaI maLa mUtra karavuM, paga dhovA, tathA eThavADa nA khA. je purUSa mATInA gAMgaDA bhAge, tRNanA kaTakA kare, dAMtavaDe nakha utAre, tathA maLa mUtra karyA pachI barAbara zuddhi na kare, te alakamAM lAMbu AyuSa na pAme. bhAgelA Asana upara na besavuM, bhAgeluM kAMsAnuM pAtra rAkhavuM nahI. vALa chUTA mUkI bhojana na karavuM, tathA nagna thaine na nahAvuM. nagnapaNe suI na rahevuM, ghaNI vAra eThA hAtha vagere na rAkhavA, mastakanA Abata sarve prANa rahe che, mATe eka hAthe mastake na lagADavA. mAvAnA vALa na pakaDavA, tathA mastakane viSe prahAra paga na karavo. putra tathA, ziSya vinA zikhAmaNane arthe kene tADanA paga na karavI. puruSa e ke kALe paNa be hAthe mastaka na khAvuM, tathA vagara kAraNe vAraMvAra mAthe nhAvuM nahIM. grahaNa vinA rAtrIe nhAvuM sAruM nathI, tathA bhejana karI rahyA pachI ane uMDA gharamAM paNa na nhAvuM. gurUne doSa na kahe, gurU krodha kare te temane prasanna karavA. tathA bIjA le ke ApaNA gurUnI ni dA karatA hoya te te sAMbhaLI paNa nahIM. he bhArata! gurU, satI strIo, dhama purUSa tathA tapasvIo, emanI mazkarImAM paNa niMdA na karavI. koI paNa pArakI vastu coravI nahIM, kicitmAtra paNa kaDavuM vacana na bolavuM, madhura vacana paNa vagara kAraNe bolavuM nahIM. pArakA deza na kahetA, mahA pApa karavAthI patita thaelA lekanI sAthe vArtAlApa paNa na kare, temanA hAthanuM anna na le, tathA temanI sAthe koI paNa kAma karavuM nahIM. eka Asana upara na besavuM, DAhyA mANase lekamAM niMdA pAmelA, patita, unmatta, ghaNuM lekanI sAthe vaira karanArA, ane mUrkha eTalAnI dostI karavI nahIM. tathA ekalA musApharI karavI nahIM. huM rAjA! 64 rathamAM na cavuM, kinArA upara 321 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvelI chAyAmAM na besavuM, tathA AgaLa paDI jaLanA pravAhanI sAmA javuM nahIM. saLagelA gharamAM dAkhala thavuM nahIM, parvatanI TuMka upara na caDhavuM, mukha DhAMkayA vinA baMgAsu, udharasa tathA zvAsa khAvAM nahIM. DAhyA mANase cAlatAM uMcI, ADI avaLI athavA dUra daNi na rAkhavI, paNa AgaLa cAra hAtha jeTalI bhUmI upara najara rAkhIne cAlavuM. DAhyA mANase khaDakhaDa hasavuM nahIM, sIsoTI na vagADavI, dAMtathI nakha na chedavA, tathA paga upara paga caDhAvIne besavuM nahIM. dADhI mUchanA vALa cAvalA nahIM, heTha dAMtamAM vAraMvAra na pakaDavA, eThuM hoya to te kAMI bhakSa) na karavuM, tathA koI paNa ThekANe dAra na hoya te geramArge javuM nahIM. unALAnI tathA comAsAnI rUtumAM chatra laIne tathA rAtrIe athavA vagaDAmAM javuM hoya te lAkaDI laIne javuM. pagarakhAM, vastra ane mALA e traNa vAnAM koIe paherelAM hoya te paheravAM nahIM. strIone viSe IrSyA karavI nahIM, tathA pitAnI strInuM prayatnathI rakSaNa karavuM, khyo karavAthI AyuSya dhaTe che mATe IrSyA karavI nahIM. he mahArAja rAtrIe jaLane vyApAra, dahIM, ane sAthI temaja madhyarAtrie bhojana karavuM nahIM. DAhyA bhANase ghaNI vAra sudhI DhIMcaNa uMcA karIne na suvuM. gehika Asane na besavuM, tathA page Asana kheMcIne paNa na besavuM. purUSe tadana prAtaHkALamAM, tadana saMdhyAne viSe tathA tadana baporamAM tathA ekAkIpaNe athavA ghaNI ajANa le konI sAthe javuM nahIM. he mahArAja ! buddhizALI purUSoe malina darpaNamAM pitAnuM mukha vagere nA, jovuM. tathA dIrghAyuSyanI vAMcchA karanAra purUSe rAtrie paNa darpaNamAM pitAnuM meM javuM nahIM. he rAjA! paMDita purUSe eka kamaLa ane kuvalaya vajIne rAtI mALA dhANu karavI nahIM, paNa sapheda dhAraNa karavI. he rAjana! sUtAM, devapUjA karatAM tathA sabhAmAM jatAM paheravAnAM vastra judAM judAM rAkhavAM. belavAnI tathA hAtha paganI capaLatA, atizaya bhajana, zayyA upara dIvo, tathA adhama purUSanI ane thAMbhalAnI chAyA eTalAM vAnAM avazya tajavAM. nAka khotaravuM nahIM, pite pitAnAM pagarakhAM na upADavAM. mAthe bhAra * rAtuM kamaLa. 322 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na upADa, tathA varasAda varasato hoya tyAre doDavuM nahIM. pAtra bhAge te prAye kalaha thAya che, ane khATa bhAge te vAhanano kSaya ghAya. jyAM. zvAna ane kUkaDo vasatA hoya tyAM pitarAIo potAno piMDa letA nathI. gRhastha taiyAra karelA annathI pahelA suvAsinI strI, gAbhaNa, vRddha, bALaka ane rogI emane jamADavA ane pachI pote jamavuM. he pAMDava che ! gAya, baLada Adi gharamAM baMdhamAM rAkhI tathA jenArA mANasone koIka bhAga na ApI pote ja ekale je mANasa bhajana kare, te kevaLa pApa bhakSaNa kare che. gRhanI vRddhi vAMchanAra gRhastha pitAnI jJAtine gharaDe thaelo mANasa ane pitAne daridrI thaelo mitra emane gharamAM rAkhavA. DAhyI sAse apamAna AgaLa karI tathA mAna pAchaLa rAkhI svArtha sAdhave. kAraNa ke, svArthathI bhraSTa thavuM e mUrkhatA che. cheDA lAbhane arthe ghaNuM nukazAna khamavuM nahIM. theDuM kharacI ghaNAno bacAva kare e mAMja DahApaNa che. leNuM, deNuM tathA bIjA kartavyakarma je samaye karavAM joIe, te samaye je zIdhra na karAya to tenI aMdara rahelo rasa kALa cUsI le che. jyAM jatAM Adara satkAra na maLe, madhura vArtAlApa na thAya, guNa dezanI paNa vAta na thAya, tene ghera javuM nahIM. he arjuna vagara belAve gharamAM praveza kare, vagara pUche bahu bole, tathA ne ApelA A sane piteja bese, te purUSa adhama jANavo. aMgamAM zakti nahIM chatAM kopa kare, nirdhana chatAM mAnane vAM che, ane pite nirganuM chatAM guNI pu. rUSane dveSa kare, e traNe purUSa jagatamAM lAkaDI samAna samajavA. - mAtA pitAnuM piSaNa na karanAra, kriyAne uddezIne yAcanA karanAra ane mRtapurUSanuM zayyAdAna lenAre e traNe jaNAne pharIthI manuSyane avatAra durlabha che. koI kALe pAchI na jAya evI lakSmInI IcchA karanAra puruSe pite baliSTa purUSanA sapATAmAM AvatAM netaranI peDe namra thavuM, paNa sarpanI peThe kadApi dhasI na javuM. netara mAphaka namra rahenAro purUSa avasara Ave anukrame pharIthI mahedI lakSmI pedA kare che, paNa sarSanI peThe dhasI janAra mANasa kevaLa vadha mAtra pAmavA ke thAya che. buddhi zALI purUSe avasara Ave kAcabAnI peThe aMgopAMgano saMkoca karI 323 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tADanAo sahana karI, ane tevo avasara Ave kALA sApanI mAphaka dhanI javuM. eka saMpamAM rahelA game tevA tucha loka heya to paNa temane beliSTa loko upadrava karI zakatA nathI. juo, sAme pavana hoya to paNa te eka jathAmAM rahelI velaDIone koI paNa bAdhA utpanna karI zakato nathI. vidvAna purU zatrune eka vAra vadhArIne pachI tene tadana nAza kare che. kAraNa ke, prathama goLa khAIne sArI peThe vadhArelo kapha, sukhe bahAra kADhI zakAya che. jema samudra vaDavAnaLane dararoja niyamita jaLa Ape che, tema buddhizALI purUSa saMsva haraNa karavA samartha evA zatrune alpa ane 5 dAna karIne prasanna kare che. joke pagamAM bhAgelA kAMTAne jema hAthamAMnA kAMTAthI kADhI nAMkhe che, tema DAhyA purUSa eka tINa zatruthI bIjA tINa zatrune jItI zake che. jema aApatuM pakSI meghano zabda sAMbhaLI tenI tarapha kUdakA mArI pitAnuM aMga bhAgI nAMkhe che, tene potAnI tathA zatrunI zaktino vicAra na karatAM je manuSya zatru upara doDe che te nAza pAme che. jema kAgaDIe suvaparathI kRSNa sarpane nIce pADyo, tema DAhyA purUSe baLathI nahIM thaI zake evuM kArya yukitathI karavuM. nakhavALA ane zIMgavALA jAnavare, nadIo, zastradhArI purUSo, strIo ene rAjAo emano vizvAsa kaI kALe karavo nahIM. sihathI eka, bagalAthI eka, kUkaDAthI cAra, kAgaDAthI pAMca, kUtarAthI cha ane gadheDAthI traNa zIkhAmaNa levI. siMha jema sarva zakti vaDe eka phALa mArI potAnuM kAma sAdhe che, tema DAlA puruSe DuM athavA ghaNuM je kAma karavuM hoya te sarva zaktithI karavuM, bagalAnI peThe yono vicAra kare, siMhanI peThe parAkrama karavuM, varUnI mAphaka lUTavuM, ane sasalAnI peThe nAsI javuM. 1 saune pahelAM UThavuM, 2 laDhavuM, 3 baMdhuvargamAM khAvAnI vastu vaheMcavI ane 4 strIne prathama tAbAmAM laI pachI bhogavavI, e cAra zIkhAmaNe kUkaDA pAsethI levI. 1 ekAMtamAM strIbega karo, 2 dhiTAI rAkhavI, 3 avasara Ave ghara bAMdhavuM, 4 pramAda na karavA ane 5 koI upara vizvAsa na rAkhavA, e pAMca zIkhAmaNe kAgaDA pAsethI levI. 1 saracha mAphaka bhajana karavuM, 2 avasare Apa 324 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtramAM saMtoSa rAkhavo, 3 sukhe nidrA levI, 4 sahajamAM jAgRta thavuM, 5 svAmI upara bhakti rAkhavI, ane 6 vara rahevuM e che zIkhAmaNe kUtarA pAsethI levI. 1 upADela bhAra vahevA, 2 tADhanI tathA tApanI paravA rAkhavI nahIM ane 3 hamezAM saMtuSTa rahevuM, e traNa zIkhAmaNe gadhaDA pAsethI lezI." A vagere nItizAstramAM kahelA sarva ucita AcaraNane suzrAvake rAmyapha prakAre vicAra kare . karyuM che ke - je mANasa hita kyuM ? ahita kayuM? ucina vAta kaI ? anucita kaI ? vastu kaI ? avastu kaI ? e pite jANI zakato nathI, te ziMgaDA vinAno pazu saMsAra rUpI vanamAM bhaTake che. je mANasa belavAmAM, jovAmAM, ramavAmAM, preraNA karavAmAM, rahevAmAM parIkSA karavAmAM, vyavahAra karavAmAM, bhavAmAM, posA meLavavAmAM, dAna devAmAM, hAlacAla karavAmAM, abhyAsa karavAmAM, khuzI thavAmAM ane vRddhi pAmavAmAM koI jANato nathI, te bezarama ziromaNi duniyAmAM zA mATe jIvato haze ? je mANasa potAne ane pArake ThekANe besavuM, suvuM, bhogavavuM, paheravuM, bolavuM, e sarva barAbara jANe te uttama dviAna jANu. A saMbaMdhI vistArathI lakhavAnI kAMI vizeSa jarUra jaNAtI nathI. vyavahAra zuddhi vagere traNa zuddhithI pisA meLavavA saMbaMdhI A pamANe daSTAMta cheH-vinayapura nagaramAM dhanavAna e vasubhadrAno dhanamitra nAmane putra hatA. nAnapaNamAM tenA mAtA pitA maraNa pAmavAthI te ghaNe du:khI tathA dhananI hAni thavAthI ghaNe daridI thayo. tarUNa avasthAmAM paga tene kanyA maLI nahIM, tyAre te zaramAIne dhana meLavA mATe paradeza gayo. jamInamAM dATeluM dhana kADhavAnA upAya, diniyA, siddharasa, maMtra, jaLanI tathA sthaLanI musApharI, jAta jAtanA vyApAra, rAjAdikanI sevA vagere ghaNuM upAya karyA, to paNa te dhanAmitrane dhana maLyuM nahIM. tethI teNe atizaya udvigna thaI gajapura nagaramAM kevaLI bhagavAnane pitAno pUrvabhava pUcho. kevaLI bhagavAne kahyuM, "vijayapura nagaramAM ghaNe kRpaNuM evo gaMgadatta nAmano gRhapati raheto haze. te ghaNo marI tathA bIjA 325 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne dAna maLatuM hoya athavA bIjA keIne lAbha thatuM hoya te temAM paNa aMtarAya karato hato. eka vakhate suMdara nAmane zrAvaka tene munirAja pAse laI gayo. kAMIka bhAvathI tathA kAMIka dAkSiNyathI teNe dararoja cetyavaMdana karavAno abhigraha barAbara pALyo. te puNyathI he dhanamitra! tuM dhanavAna vaNikane putra che, ane amane maLe. tathA pUrvabhave karelA pApathI ghaNe daridrI ane duHkhI thaye. je je rIte karma karAya che, teja tenA karatAM hajAra gaNuM teja rIte bhogavavuM paDe che. ema jANIne ucita hoya te AcaravuM." kevaLInAM evAM vacanathI pratibodha pAmelA dhanamitra zrAvapaNuM svIkAryuM. tathA rAtrinA ane divasanA pahelA paheramAM dharma ja Acare, evo abhigraha paNa grahaNa karyo. pachI eka bAvakane ghera te utaryo. prabhAta kALamAM mALInI sAthe bhAgamAM kula bhegAM karIne te gharaderAsaramAM bhagavAnanI parama bhaktathI pUjA karatA hatA. tathA bIja, trIjA vagere paheramAM dezavirUddha, rAjavirUddha vagerene cheDI daIne vyavahArazuddhithI tathA ucita AcaraNathI zAstrokta rIti pramANe te dhanamitra vyApAra karate hate. tethI tene nirvAha jeTaluM sukhe maLavA lAgyuM. ema karatAM jema jema tenI dhamane viSe daDhatA thaI, tema tema tene vadhu ne vadhu dhana maLavA lAgyuM, ane dharmakaraNamAM vadhu ne vadhu vyaya thavA lAge. AgaLa jatAM dhanamitra jUdA gharamAM rahyA ane dharmiSTa jANIne koI zeThe tene pitAnI kanyA paNa ApI. eka vakhate gAyone samudAya vagaDAmAM javA nIkaLyA, tyAre goLa, tela Adi vastu vecavA te jatA hatA. gAyonA samudAyane dhaNuM govALiyo A aMgArA che' ema samajIne senAno nidhi nAMkhI deto hato, tene joI dhanamitre kahyuM. "sanuM che, kema nAMkhI de che." gokuLanA dhaNIe kahyuM, "pUrve paNa amArA pitAjIe "A senuM che" ema kahI ane ThagyA, tema tuM paNa amane ThagavA AvyuM che. " dhanamitre kahyuM. "huM khoTuM kahe te nathI. "gekuLanA dhaNIe kahyuM, "ema hoya to amane geLa vagere ApIne tuMja A senuM se." pachI dhanamitre te pramANe karyuM, ane tethI tene trIsa hajAra naiyA maLyA. tathA bIjuM paNa teNe ghaNuM dhana meLa 326 Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyuM, tethI te mhoTA zeDa thayeA. teja bhavamAM dharmanuM mAhAtmya keTalu sAkSAt dekhAya che? eka divase dhanamitra karmane vaza thai sumitra zeDane ghera ekaleAja gayA. tyAre sumitra zeTha kreDa mUlyane ratnaneya hAra bahAra mUkIne kAMi kAryathI gharamAM gaye, ane turata pAche AvyA. eTalAmAM ratnane hAra kayAMya jate! rahe. tyAre " ahiM bIjo i Abyo nathI. mATe teja lIdhe, " ema kahI sumitra, dhamitrane rAjasabhAmAM lai gaye!. dharmanive jinapratimAnA adhiSTAyaka samakitI devatAne kAessaga karI pra tijJA karavA mAMDI, eTalAmAM sumitranA kheALAmAMthIja snenA dvAra nIkaLye tethI sarve leAkeAne ajAyabI thaI. A vAta jJAnIne pUchatAM temaNe yathAyoga rIte kahyuM, " gaMgadatta nAmane gRhapati ane magadhA nAmanI tenI strI hatI. gagadatte potAnA zeDanI nuM eka lAkha rUpiyAnI kismatanuM ratna kAi na jANe evI gupta rIte meLavyuM. zeThanI strIe ghaNI mAgaNI karI, te paNa potAnI strIne viSe meha hovAthI gagaDhane tene " dvArA sagA vahAlAoeja te ratna cAryu che, " ema kahI khoTu ALa dIdhuM. pachI zeThanI sra khaDu dIlagIra tha. tApasI thai, ane maraNa pAmI vyaMtara thai. magadhA maraNa pAmI sumitra thai, ane gaMgadatta maraNa pAmIne dhanimaMtra thayo. te jaMtare krodhathI sunitranA ATha putra mArI nAMkhyA. hamaNAM 2latA hAra haraNa karyuM, hajI paNa sarvasva haraglR karaze, ane ghaNA bhava sudhI verane badale vALaze. are re! vanuM parizuma kevuM par vinAnuM ane asahaya Ave che ? ! ALa dIdhAthI dhanamitrane mAthe ALa ApyuM. dhamitranA puNyanI khe cAyalI sammadRSTi devatAe vyatara pAsethI rata!vaLI hAra baLAtkArathI cheDAvyA. ' 3 . jJAnInAM evAM vacana sAMbhaLI savega pAmele rAjA tathA dhamitra mhoTA putrane peAtAnI gAdIe besADI dIkSA laI siddha thayA. A rIte vyavahArazuddhi Adi upara dhamitratA kathA che. ( sthULathA. ) mahe jiNapUA, supatadANAijuttibhuMjittA // paJcarakAi a goaccha aMtie kugai sambhAyeM // 8 // 327 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' artha-baporanA vakhate pUrve kahelA vidhithI uttama kadanA cekhA AdithI taiyAra karelI saMpUrNa avatI bhagavAna AgaLa dharIne bIjI vAra pUjA karI, te supAtradAna vagere ApavAnI yukti na mUkatAM pote bhajana karI gItArtha guru pAse javuM, ane tyAM paccakhANa tathA svAdhyAya karavuM. baporanI pUjAno tathA bhojanane vakhata niyamita nathI. jayAre thoDI bhukha lAge, tyAre jamavAno vakhata samajavAnI rIta che. mATe bapora pahelAM paNa AdareluM paccakhANa pa LIne devapUjA karI bhojana kare to deza nathI. vaidakazA jhAM te vaLI kahyuM che ke, pAra divasa AvyA pahelAM bhojana na karavuM. tathA bhajana vinA baporanuM ullaMghana na thavA devuM. kemake, pahelA paheramAM pahelA divase khAdhelA ane ra bane chemATe navuM bhajana na karavuM, ane bhojana vinA bapora thaI jAya to baLane kSaya thAya che, mATe bIje pAre avazya bhaja karavuM. supAtradAna Adi karavAnI rIta A pramANe che - zrAvake bhojanane avasare parama bhaktithI munirAjane nimaMtrI temane potAne ghera lAvavA. athavA zrAvake pitAnI IchAe AvatA munirAjane je temanI AgaLa javuM. pachI kSetramAM vegInuM bhavita che ke, abAvita che ? kALa subhikSano che ke, durmikSane che? ApavAnI vastu sulabha che ke, dulama che ? tathA pAtra (munirAja ) AcArya che, athavA upAdhyAya, gItArtha tapa vI, bALa uddha, roNI samartha kiMvA asamartha che? ityAdi vicAra manamAM kare. ane harIphAI, TAi, adekhAI prIti, lajajA, dakSiNa, "bIjA lo ke dAna Ape che. mATe mAre paNa te pramANe karavuM joIe " e pI irachA, upakArano badalo vALavAnI IcchA, kapaTa, vilaMba, anAdara, kaDavuM bhASa, pazcAttApa vagere dAnanA doSa tajavI. pachI kevaLa pitAnA java upara anugraha karavAnI buddhithI beMtALIsa tathA bIjA depathI rahita evI pitAnI saMpUrNa anna, pAna, vastra Adi vastu; prathama bhajana, pachI bIjI vastu evA anukramathI pote munirAjane A pavI, athavA pote pitAnA hAthamAM pAtra vagere dhAraNa karI pAse ume rahI pitAnI strI vagere pAsethI apAvavuM., AhAranA beMtALIza doSa piMDavizuddhi nA 328 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 manA graMthamAM joI leza. dAna dIdhA pachI munirAjane vaMdanA karI temane potAnA gharanA bAraNA sudhI pahoMcADI pAchuM vaLavu. munirAjane yoga na haiAya te, meghavinAnI STi mAphaka jo kadAca munirAja mAMyathI padhAre te huM kRtArtha thaOM" evI bhAvanA karI munirAjanI AvavAnI dizA tarapha vhevu. kemake--je vastu sAdhu munirAjate na apAi, te vastu kei paNa rIte sukAvA bhakSaNa karatA nathI. mATe bhejanane avasara Ave dvAra tarapha najara rAkhavI, munirAja nivAha bIjI rIte thate hAya te azuddhu AhAra ApatAra gRhastha tathA lenAra munirAjane hitakArI nathI; paraMtu durbhikSa Adi DovAthI te nirvAha na thatA hoya te AturanA dAMtathI teja A dvAra bannene hitakArI che, temaja mArga kApavAthI thAkI gaelA, glAna thayelA, leAca karelA evA Agama zuddha vastunuM grahaNa karanAra munirAjane uttaravArAne viSe dAna ApyuM DAya, te dAnathI bahu krU maLe che. A rIte zrAvaka deza tathA kSetra jANIne prAsuka ane eSaNIya e AhAra jene je yAgya hAya te tene Ape. azana, pAna, khAdima, svAdima, - padha (eka vastuthI baneluM) ane bhAjya ghaNA dravyanA mizraNathI baneluM e sarve vastu prAsuka ane edhaNIya DAya te punarAjane Ape. munirAjane zI rIte nibha-traNA karavI? tathA gocarI zI rIte grahaNa karavI ? ityAdika kivi A graMthakAre karelI pratikramaNa vRttithI jANI levA. e supAtra dAMnaja alithisa vibhAga vrata kahevAya che, kahyuM che ke--nyAyathI upArjana kalA tathA kalpanIya evA anna pAna Adi vastunuM deza, kALa, zraddhA, satkAra, ane krama sAcavIne parama bhaktie pAtAnA AtmA upara anubahu karavAnI buddhie sAdhu munirAjane dAna ApavuM, teja atiAkSasa vibhAga kahevAya che. supAtradAnadhI divya tathA aukArika vagere vAMchita bhAganI prApti thAya che, sarva sukhanI samRddhi thAya che, tathA cakrarghAtta vagerenI padavI paNa maLe che, ane aMte ceDA samayamAMja nirvANu sukhatA lAbha thAya che. kahyuM che ke--1 abhayadAna, 2 supAtradAna, 3 anukaMpAdAna, 4 ucitadAna, ane 5 kIrtidAna evA dAnanA pAMca prakAra che. temAM pahelA e prakAranA dAnathI 329 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhoga sukha pUrvaka meAkSanI prApti thAya che, ane chellA traNa prakAranA dAnathI mAtra bhAga sukhAdika vagere maLe che. supAtranuM lakSaNu A rIte kahyuM che. uttama patra sAdhu, madhyama pAtra zrAvakA ane jadhanya pAtra avirati samyaSTi jANavA. temaja kahyuM che ke-hajAro mithyAdaSTi karatAM eka bAra vratadhArI zrAvaka uttama che, ane hajArA bAra vratadhArI zrAvakA karatAM eka paMca mahAvratadhArI munirAja uttama che. hAre! munirAja karatAM eka tattvajJAnI uttama che. tattvajJAnI jevuM pAtra thayuM nahIM, ane thaze paNa nahIM. sapAtra, mhArI zraddhA, yogya kALa, ucita evI ApavAnI vastu, evI dharmasAdhananI sAmagrI ghaNA puNyathI meLavAya che. 1 anAdara, 2 vilaba,. 3. parArmukhapaNuM, 4 kaDavuM vacana ane 5 pAzrvattApa e pAMcavAnAM mudda dAnane paNa dUSita kare che. 1 bhamara UMcI caDhAvavI, 2 STi UMcI karavI, 3 atavRtti rAkhavI, 4 parAsmukha thavuM, pa mAna karavuM, ane 6 kALavi lIMbU karavA, e cha prakAranA nAkArA kahevAya che. 1 AMkhamAM AnaMdanAM AMsu, 2 zarIranA rUvATAM uMcAM thavAM, 3 bahumAna 4 priya vacana ane 5 anumedanA e pAMca pAtradAnanAM bhUSaNu kahevAya che. supAtradAna upara ane parigraha parimANavrata pALavA upara nIce pramANe ratnasAra kumAranI kathA cheH-- saMpattinA mhoTA nivAsasthAna rU5 ravizALA nAmanI nagarI hatI. temAM samarasa hu evuM yathArtha nAma dhAraNa karanAro rAjA rAjya karatA hatA. mADI avasthAmAM AvI paDelA lokonAM duHkhAne haraNa karanArA vasusAra nAmA eka mhoTA dhanADhaya vyApArI te ravizALAmAM rahetA hatA. tenI vasuMdharA nAme strI hatI. temane rana sarakhA utkRSTa guNeAne dhAraNa karanAra ratasAra nAme eka putra hatA. te eka vakhate potAnA dAsta sAthe vanamAM gayA. vicIkSaNa ralamAre tyAM vinayadhara AcAryane joi vadana karI temane pUchyuM ke, huM mahArAja ! AlekamAM paNa sukha zI rIte maLe che?" vinayadhara AcAyaeN kahyuM, "he dakSa! jIva taiSanI vRddhi rAkhavAthI A lokamAM paNa sukhI thavAya che; paraMtu bIjI kai rIte nathI thatA, sateASa dezathI ane sarvathI evA e prakAranA che. temAM dezathI sa te je che 330 Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tethI gRhastha purUSane sukha maLe che. parigraha parimANa vratanA agIkArathI gRhastha purUSone dezathI saMtoSa vRddhi pAme che kAraNa ke, parigraha parimANu karavAthI pAra vinAnI AzA maryAdAmAM AvI rahe che. sarvathI sateSanI vRddhi tA munirAjadhIja karI zakAya che. tethI anuttara vimAnavAsI devA karatAM paNa sArUM sukha AlekamAMja maLe che. bhagavatI sUtramAM kahyuM che ke--eka mAsa sudhI dIkSAparyAya pALanArA sAdhu AdarelA cAritranA vizuddha pariNAmathI vAmataranI, be mAsa sudhI pALanArA bhavanapatinI, traNa mAsa sudhI pALanArA asurakumAranI, cAra mAsa sudhI pALanArA jyotiSInI, pAMca mAsa sudhI pALanArA caMdra sUryanI, cha mAsa sudhI pALanArA sAdharma tathA IzAna devatAnI, sAta mAsa sudhI pALanArA sanakumAravAsI devatAnI, AThe mAsa sudhI pALanArA brahmavAsI tathA lAMtakavAsI devatAnI, nava mAsa sudhI pALanArA zukravAsI tathA sahastrAravAsI devatAnI, daza mAsa sudhI pALanArA Anata Adi cAra devalokamAM rahenAra devatAnI, agIAra mAsa sudhI pALanArA traiveyaka vAsI devatAnI tathA bAra mAsa sudhI pALanArA anuttarASapAtika devatAnI manamAM utpanna thaelI sukhanI prAptinuM ullaMdhana kare che. je mANasa saMteAvI nathI, tene dhaNA cakran rAjyethI, akhuTa dhanathI, tathA sarve bhogapabhoganAM sAdhanAthI paNa sukha prApta thatuM nathI. subhUma cakravartI, kANika rAjA, mammaNa zeTha, hAsA prahAsA pati vagere manuSyo saMtAya na rAkhavAthIja du:khI thayA. kemake---abhaya kumAranI peThe saMtoSa rAkhanArane je kAMI sukha maLe che, te sukha asateSI evA cakra vartIne tathA iMdrane paNu maLI zakatuM nathI. upara upara tenArA sarve daridrI thAya che; paNa nIce nIce jonAra kayA mANusI mhoTAi vRddhi na pAmI ? mATe sukhane puSTi ApanAra evA saMtApane sAdhavAne arthe tuM potAnI Iccha: mAphaka dhana dhAnya Adi parigrahanuM parimANu kara. dharma, niyamapUrvaka leza mAtra Acaryo hoya, teA paNa tethI pAra vinAnuM kuLa maLe che; paraMtu niyama lIdhA vinA ghaNA dharma AcayAM hoya, tA paNa tethI svalpa mAtra kuLa maLe che. jIe ! kUvAmAM svalpa mAtra jharaNuM hAya che, te paNa te 331 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyamita hovAthI tenuM jaLa kaI kALe khUTatuM nathI, ane sarovaranuM jaLa kAMThA sudhI bharyuM hoya to paNa te niyama vinAnuM hovAthI khUTe che. mANase niyama lIdho hoya to saMkaTa samaya Ave paNa te na mUkAya ane niyamanuM baMdhana na hoya to sArI avasthAmAM chatAM paNa kadAca dharmakRtya mUkAya che. temaja niyama lIdhe hoya te ja mANasanI dharmane viSe daDhatA thAya che. juo ! dAmaNa bAMdhavAthI jAnavaro paNa ubhAM rahe che. dharmanuM jIvita daDhatA, vRkSanuM jIvita phaLa, nadInuM jIvita jaLa, subhaTanuM jIvita baLa, Thaga mANasanuM jIvita juka, jaLanuM jIvita zItaLapaNuM ane bhayanuM che. vita vRta che. mATe DAhyA purUSoe dharmakaraNIno niyama levAmAM tathA lIdhelA niyamane viSe daDhatA rAkhavAmAM ghaNoja majabUta prayatna karavo. kAraNa ke, tema karavAthI vAMchita sukhanI ane prApti thAya che." ratnasAra kumAre zurUnI evI vANI sAMbhaLIne samyakatva rahita parigraDa parimANavrata lIdhuM. te e rIte ke;-"mhAre hArI mAlakImAM eka lAkha ratna, dasa lAkha suvarNa, motI che ane parALAnA ema ekekanA ATha ATha ma DA, nANAbadha ATha kroDa sonaiyA, dasa hajAra bhAra rUpuM vagere dhAtue, e mUla dhAnya, eka lAkhabAra bAkInAM karIyANuM, 60 hajAra gAya, pAMcaso dhara tathA dukAne, cAra vAhana, eka hajAra gheDa ane se hAthI rAkhavA. ethI vadhAre saMgraha na karavo. tathA mahAre rAjya ane rAjyano vyApAra paNa na svIkAro. zraddhAvaMta e te ranavAra kumAra A rIte pAMca aticArathI rahita evA pAMcamAM aNuvratano aMgIkAra karI Avaka dharma pALavA lAge. bIje kaI vakhate te pAcho potAnA zuddha manavALA detenI sAthe phatAM pharatAM "ralabala" nAmanA bagIcAmAM AvyuM. bagIcAnI zobhA joto te krIva parvata upara gayo. tyAM kumAre divyarUpa ane divya vedha dhAraNa karanArUM tathA divya gAyana karI raheluM eka kinnaranuM joDaluM joyuM. te banenuM mukha gheDA jevuM ane bAkInA zarIranA tamAma bhAga mANasa sarakho evuM koI divase te jeeluM svarUpa joI camatkAra pAmelA kumAre hAsya karIne kahyuM ke, "je e mANasa athavA devatA hatA te enuM 332 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukha ghaDA jevuM kema hoya ? mATe e mANasa nathI, ane devatA paNe nathI; paraMtu koI bIjA dvIpamAM utpanna thaele ke tIrya dekhAya che, athavA kadAca koI devatAnuM e vAhana haze ?' te kumAranu kAnane kaDavuM lAge evuM vacana sAMbhaLI duHkha pAmelA kinnare kahyuM "ha kumAra! tuM kukalpanA karIne mahArI phogaTa viDaMbanA zuM karavA kare che ? jagatamAM potAnI IcchA pramANe kAmavilAsa karanAro huM vyatara devatA chuM. paNuM tuM mAtra tiryaMca sarakho che. kAraNa ke, hArA pitA e tane devatAone paNa na maLI zake evI eka divya vastuthI ekAda cAkaranI mAphaka dUra rAkhe che. ' are kumAra ! samarAMdhakAra nAmano eka nIlavarNa dhAraNa karanAre u. ttama ghaDo lhArA pitAne koI dUra dhI pAMtaramAM pUrva ma. jema kharAba rAjA kRza ane vakra mukhane dhAraNa karanAra, halakA kAnane, ThekANA vagarane, page page daMDa karanArA ane kodhI hoya che, tema te azva paNa kuza ane vAMkA sukhane dhAraNa karanAro, TUMkA kAnane dhAraNa karanAro, bahu ja ca. paLa, skaMdhane viSe beDarUpa ciha dhAraNa karanAra ane prahAra na khamI zake eve che. A rIte kharAba rAja sarakho te azva che kharo te paNa e Azcarya che ke te sarva lenA manane kheMcanAro tathA potAnI ane pitAnA dhaNInI sarva prakAre addhine vadhanAro che. kemake -kuza mukhamALA, nahIM bahu jADA tathA nahIM bahu pAtaLA evA madhyabhAgane dhAraNa karanArA TuMkA kAnavALA uMcA baMdhane ane pahoLI chAtIne dhAraNa karanArA, snigdha roma rAjIvALA puSTa evA pAchalA be pAsAne dhAraNa karanArA, pRdamAgane ghaNAja vizALa, ane ghaNuM vegavALA evA sarva uttama guNone dhAraNa kare ranAra gheDA upara rAjAe besavuM." pavana karatAM paNa capaLa e te gheDA asavAranuM mana vadhAre AgaLa doDe che ke, huM deDuM chuM " evI harIphAIthIja ke zuM ? eka divasamAM se gAu jAya che. jANe lakSmIno aMkuraja henI ! e vA besavA lAyaka gheDA upara je purUSa asavAra thAya, te sAta divasamAM jagatamAM eka evI vastu meLave che, e ghaNI AzcaryanI vAta che ! are kumAra! tuM pitAnA gharamAM chAnI vAta jANato. thI, ane pote paMDitAIno mATe ahaMkAra dhAraNa karI mAtra ajJAnathI Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mhArI vagara kAraNe niMdA kare che! jo tu te gheDe meLavIza, te hArUM dhairya, zUravIrapaNuM ane DADApaNu jaNAze. " ema kahI kanara, kanarItI sAthe AkAzamAM uDI gayeA. raLasAra kumAra ghaNI apUrva vAta sAMbhaLI ghera AvyA, ane peAtAne brIja gAyo mAnI AmaNA dUmaNA thaI zeAka karavA lAgyA. pachI dharanA madhya bhAgamAM jai mArAM dai palaMga upara kheDe. tyAre dIlagIra thaelA pitAe AvI tene kahyuM ke, huM vatsa ! tane zuM du:kha thayuM! kAMI manane athavA zarIrane pIDA tA thaI nathI ? AnA uttaramAM teNe kahyuM ke, jo kAMI tevu hoya teA huM tene avazya upAya karUM. je hoya te vAta mane karuM. kemake mehInI paNa kismata vidhyA vinA thatI nathI " pitAnAM evAM vacanathI sApa pAmelA ratnasAre zIghra bAraNAM udhADayAM, ane je vAta banI gaI hatI ane je manamAM hatI, te sarva pitAjIne kaDDI. pitAe dhaNuM Azcarya pAmIne kahyuM ke, "he vatsa ! e amArA putra A savAttama ardha upara besIne bhUtaLane viSe cirakALa pharatAM rakhe amane potAnA viyegathI du:khI kare. " evI kalpanAthI meM Aja sudhI te dheDe ghaNI mahenate gupta rAkhyA, paNa te huve hArA hAthamAM soMpavAja paDaze. paraMtu tane yeAga lAge teja kara. ema kahI pitAe harSathI ratnasAra kumArane te dheDA ApyA, mAgyA pachI paNa na ApavuM e prIti upara agni mUkavA sarakhuM che. jema nidhAna maLavAthI nirdhanane AnaMda thAya che, tema ratnasAra kumArane geDA meLavavAthI dhaNA Anada thayA. zreSTha vAMchita vastu maLe tyAre kAne AnaMdana thAya? pachI ghaNA buddhizALI kumAra, sUrya jema utkraya parvata upara Ave che, tema ratnajaDita suvarNanuM palANa caDAvelA te gheADA upara caDho, ane vayathI tathA zALathI sarakhA evA obhatA gheADA upara eDelA zreSTha mitrAnI sAthe nagarathI bahAra nIkaLyA. IMdra jema peAtAnA ucca:zravA nAma nA azvane calAve che, tema te kumAra, jetI kharAkharIne athavA jethI caDhiyAtA lakSaNavALA gheADA jagamAM paNa nathI, evA ucca:zravA samAna te dhADA rUpI ratane gheDA pheravavAnA medAnamAM pheravavA lAgyA. 234 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DAghA evA kumAre te dheDAne AkSepathI anukrame brerita, vazmita, bhuta, ane uttejita e cAra gatimAM ( cAra prakAranI cAlamAM) calAvyeA. pachI zukadhyAna jIvane pAMcamI gatiee pahAcADe che tyAre te jIva jema khImna sarva jIvane pAchaLa mUke che, tema kumAre te dheDAne AskRti nAmanI pAMcamI gatie paheAMcADayA, tyAre te gheADAe bIjA sarva ceDA ne pAchaLa mUkayA. eTalAmAM zeThanA gharane viSe pAMjarAmAM rAkhele eka khu dvizALI pApa hatA, teNe kAryatA sAra dhyAnamAM lai vasusAra zephTe kahyuM ke, " huM tAta! A mhArA bhAI ratnasAra kumAra hAlamAM azvaratna upara besIne ghaNA vegathI jAya che. kautukane dhaNA rasika evA kumAra cAlAka mananA che; dheDe paNa hariNI sarakhA dhA cAlAka ane cAlatAM jabarA kUdakA mAranArA che, ane daivanI gati vIjaLInA camakArA karatAM pazu ghaNI vicitra che, tethI ame jANI zakatA nathI ke, A kAmanuM pariNAma kevu' Avaze? sArA bhAgyane jANe eka samudraja hAyanI ! evA mhArA bhAnuM azubha tA koI ThekANe thAyaja nahIM, tathApi snehavALA lekanA manamAM potAnI jenA upara prIti hAya, tenI bAbatamAM azubha kalpanAe AvyA vinA rahetI nathI. siMha jyAM jAya tyAM potAnI prabhutAja calAve che, tathApi tenI mAtA sihINInuM mana peAtAnA putranA saMbaMdhamAM azubha kalpanA karI avazya du:khI thAya che. ema chatAM paNa pahelAthIja potAnI zakti pramANe yatA rAkhavI e bahu sArI vAta che. taLAva majabUta hAya, teTalAmAMja pALa bAMdhavI, e yuktithI bahu sArUM dekhAya che. mATe huM tAta ! huM svAmina! ApanI AjJA thAya te huM kumAranI kheALa mATe eka pALAnI mAka turata jauM. daiva na kare, ane kadAca kumAra u para kAMi ApadA AvI paDe teA, huM harSa utpanna karanArAM vacana vagere sa bhaLAvI tene sahAya paNa karUM.' pachI zeThanA manamAM je AMbhaprAya hateA tene maLatI vAta karanAra popaTane zeThe kahyuM ke, "hu bhalA pApa ! te bahu sArUM kahyuM. hA mana bahu zuddha che. mATe he vatsa ! have tuM zIghra jA. ane ghaNA vegathI gamana karanAra evA ratnasAra kumArane vikaTa mArgamAM saDDAya karI. lakSmaNu sAthe 335 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ havAthI rAma jema sukhe pAcho Avya, tema hArA jevo praya mitra sAthe hovAthI te kumAra pitAnI vAMchA pUrNa karIne sukhe nizcayathI paNa pitAne sthAnake Avaze." zeThanAM evAM vacana sAMbhaLI potAne kRtArtha mAnanAro te mAnavaMta popaTa zeThanI AjJA maLatAMja, saMsAramAMthI jema buddhi mANasa bahAra nIkaLe che, tema zIdhra pAMjarAmAMthI bahAra nIkaLyo. bAhanI pi gamana karanAra te popaTa turataja kumArane AvI maLyo. kumAre pitAnA nhAnA bhAInI peThe premathI bolAvI khoLAmAM besAyo jANe manuSya ratanI (tamAranI) prApti hovAthI pramANa vinAne aKdAramAM Avyo hoyanI ! evA te azvarane vegathI gamana karatAM ratnasAranA mitranA avo nagaranI pAchaLa bhAgoLanA bhAgamAM ja mUDa buddhizALI purUSa matimaMda purUSone jema pAchaLa mUke che, tema kumAranA azvarane pAchaLa mUkelA bA kInA ghaDA prathamathI ja nirUtsAha hatA, te tyAMja thAkI ubhA rahyA. have atizaya phUdakA mAratA re zarIrathI prAye addhara cAlanAre kumArane gheDo jANe zarI2 raja lAgavAnI bIkathI ja ke zuM bhUmIne A paNa karato rahe che. te samaye nadIo, parvata, jaMgalanI bhUmIo vagera sa vastu jANe kumAranA azvanI sAthe harIphAIthIja ke zuM ! vegavI cAlatI hoya evI cAre tarapha dekhAtI hatI ! jhaDapathI bhUminuM ullaMghana karanAra te eka gheDe kaMdukathI tsuka thaelA kumAranA mananI preraNA thIja ke zuM ! pitAne thatA zrama tarapha keI sthaLe paNa bilakula dhyAna nahIM pahoMcADayuM. ema karatAM te ghoDe anukrame vAraMvAra pharatI bilanI enAthI ghaNI bhayaMkara evI zabarasenA nAmanI mATI aTavImAM A vyo. te moTI aTavI sAMbhaLanArane bhaya ane ghelachA utpanna karanAra, tathA na saMbhaLAya evA jaMgalI kUra jAnavaronI garjanAonA bahAnAthI jANe "huM sarve aTavIomAM agresara chuM " evA ahaMkAravaDe garjane ja karatI hoyanI ! ema lAgatuM hatuM. gaja, siMha, vAgha, sUara, pADA vagere jAnavara kumArane kautuka dekhADavAne artheja ke zuM ! cAre tarapha paraspara laDatA hatA. te mahA aTavI ziyALIyAnA zabdanA bahAnAthI "A pUrva vastunA lAbhanI tathA kautuka jevAnI IcchA hoya to zIgha Ama 336 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ava" ema kahI kumArane bolAvatI ja henI ! evI dekhAtI hatI. te heTI aTavImAMnAM vRkSa dhrujatI zAkhAonA TuMkanA bahAnAthI jANe te azvaratnano vega joI camatkAra pAmI pitAnAM mastaka dhuNAvatAM hoyanI ! evAM dekhAtAM hatAM. te mahA aTavImAM bhikSanI strIo jANe kumAranuM manoraMjana karavAne artheja ke zuM! kinarInI peThe madhura svarathI ubhaTa gIto gAtI hatI. AgaLa jatAM ratnasAra kumAre hiMDoLA upara hiMcakA khAtA eka tApasa kumArane nehavALI najarathI joye. te tApasa kumAra bharyalokamAM AvelA nAgakumAra jevo suMdara hata; priya bAMdhava sarakhI tenI daSTi jetAMtaja nehavALI dekhAtI hatI, ane tene jotAM ja ema jaNAtuM hatuM ke, have jovA jevuM kAMI paNa rahyuM nathI. te tApasa kumAra paNa kAmadeva sarakhA suMdara ratnasAra kumArane joIne, jema varane jovAthI kanyAnA menamAM lajA vagere pedA thAya che, tema te tApasa kumAranA manamAM lajajA, ustA , harSa vagere manovikAra utpanna thayA. ghaNA manevikArathI uttama e tApasa kumAra manamAM zuM-ya je thayo hato, tathApi kaI paNa rIte dhaMye pakaDIne teNe hiMDoLA uparathI utarI ratnasAra kumArane A rIte savAla karyo. "he jagavallabha !! he saubhAgyanidhe! amArA upara kRpA daSTi rAkha, sthiratA dhAraNa kara, pramAda na kara, ane amArI sAthe vAta cIta kara. hArA nivAsathI ke deza ane kayuM nagara jagatamAM uttama ane prazaMsA karavA yogya thayuM ? hArA janmathI kayuM kuLa utsavathI 50 ripUruM thayuM ? lhArA saMbaMdhathI kaI jAti jAInA puSpa peThe sugaMdhI thaI ? ke jenI ame prazaMsA karIe ? e aikyane AnaMda pamADanAra tyAre pitA ke ? tane paNa pUjavA yogya evI hArI mAnya mAtA koNa! samagra suMdara vastumAM eka evo tuM jemanI sAthe sagAI saMbadha rAkhe che. te sajananI peThe jagatane AnaMda pamADanArA hArA svajana kyA? je vaDe jagatamAM tuM eALakhAya che, te mATAInuM sthAnaka evuM hAruM nAma kyuM ? tyAre potAnA ISTra mANasane dUra rAkhavAnuM zuM kAraNa banyuM ? kema ke, tuM koI paNa mitra vinA ekaja dekhAya che. bIjAne Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiraskAra karanArI evI A atizaya utAvaLa karavAnuM prayojana zuM ? ane mahArI sAthe te prIti karavA Icche che, tenuM paNa kAraNa zuM?" tApasa kumAranuM evuM manohara bhASaNa pUrNapaNe sAMbhaLatAM ekale tnasAra ja nahIM, paraMtu ghaDo paNa utsuka thayo. tethI kumAranuM mana jema tyAM sthira thayuM, tema te azva paNa tyAM sthira ume rajo. uttama ane vartana asavAranI marajI mAphakaja hoya che. nisAra tApasa kumAranA sedaryathI ane bolavAnI caturAIthI meDita thavAthI tathA uttara ApavA jevI bAbata na hovAthI kAMI uttara ApI zakaze nahIM. eTalAmAM te bhale peTa vAcALa mANasanI mAphaka uccAre bolavA lAgyA. je sarva avasarane jANa hoya, te avasara maLe kAMI vilaMba kare ? pipaTa kahe che. " he tApasa kumAra ! kumAranuM kuLa vagere pUchavAnuM prayojana zuM che ? hAlamAM te ahiM kAMI vivAha mAMDyo nathI. ucita AcaraNa AcaravAmAM tuM caturaja che. tathApi te tane kahuM chuM. sarve vratadhArIone ghera Avela AtithI sarva prakAre pUjavA lAyaka che. laukika zAstrakAroe kahyuM che kecAre vano guru brAhmaNa che, ane brAhmaNanA gurU agni che, strIono bharathAra eja eka gurU che, ane sarva lokone gurU ghera Avela atithi che. mATe he tApasa kumAra ! je hAruM vitta A kumAra upara hoya te, enI ghaNI paraNagata kara. bIjA sarva vicAra kare mUkI de." popaTanI evI catura uktithI rAjI thaesA tApasa kumAre rananA hAra sarakhI patAnI kamaLamALA jhaTa popaTanA gaLAmAM paherA vI. ane ratnasArane kahyuM ke, " huM kumAra ! tuM ja jagatamAM vakhANavA lAyaka che. kAraNa ke, tyAre popaTa paNa vacana cAturImAM ghaNe ja nipuNa che. tyAruM saibhAgya sarve karatAM uttama che. mATe he kumAra ! have ghoDA uparathI utara, hAra bhAva dhyAnamAM laI mAro paraNe thA, ane amane kRtArtha kara. vikAsa pAmelAM kamaLothI zobhatuM ane nirmaLa jaLane dhAraNa karanAruM evuM A nehAnuM sarakhuM eka taLAva che. A saghaLe suMdara vanane samudAya che, ane ame hArA tAbedAra chIe. mahArA jevA tApathI hArI paroNAgata te zI (tha mAnI ? nama tapasvinA maThamAM rAjAnI Asana vAsanA te zI thAya ? 338 Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathApi huM mArI zakti pramANe tane kAMIka bhakti dekhADuM. koI sthaLe keLAMnuM jhADa pitAnI chAyAthI nIce besanArane vizrAMti sukha nathI ApatuM ke zuM? mATe zIvra maherabAnI karI Aja mahArI vinati kabUla kara. musApharI karanArA purUSe koInI vinaMti koI paNa vakhate phagaTa javA detA nathI." ratnasAranA manamAM ghaDA uparathI utaravAno vicAra pahelethI ja Avyo hatuM. pAchaLathI jANe sArA zakunoja henI ! evAM tApasa kumAranAM vacana nathI te nIce utaryo. pachI te banne kumAro jANe janmathI mAMDIneja mitra hAyanI ! te rIte prathama manathI maLyA hatA; te hamaNuM prItithI eka bIjAne sukha utpanna karanAra zarIravaDe paNa mAhamAMhe ramAliMgana karIne maLyA. pachI mahAmahe dRDha thaelI prIti terIne tenI ja rAkhavAne artha te banne jaNA eka bIjAne hAtha pakaDI thoDI vAra tyAM Amatema pharavA lAgyA. prItithI mAMhomAMhe hastameLApa karanArA banne kumAra jaMgalanI aMdara krIDA karanAra be hAthInA baccAnI peThe zobhavA lAgyA. tApasa kumAre jema pitAnuM sa rvasva dekhADayuM, tema te aTavImAM parvata, nadIo, taLA, krIDA karavAnAM sthAnako vagere sarva ratnasArane dekhADyAM. phaLonI tathA phulonI ghaNI samRddha thavAthI namI gaelAM evAM, pUrve kaI samaye jovAmAM na AvelAM keTalAMka vRkSa nAma daI daIne tApasa kumAre ratnasArane potAnA gurU mAphaka oLakhAvyAM. pachI ratnasAra, tApasa kumAranA kahevAthI thAka dUra karavAne mATe ane kautukane artha hAthInI peThe eka hA ! sarovaramAM nhAyo. tApasa kumAre ratnasArane sArI peThe nhAyAnI vAta pUchIne tenI AgaLa phaLaphaLAdi lAvI mUkyAM. te A pramANe--jANe pratyakSa amRtaja hAjanI ! enI pAkI tathA kAMIka kAcI drAkSa, vratadhArI lekanAM mana paNa jemane najare jotAM ja bhakSa karavAne arthe adhIra thaI jAya evAM pa. kevAM suMdara AyuphaLo, ghaNAM nALIyera, keLAM, pAkAM sudhAkarInAM phaLo, khajUranAM phaLo, mIThAzanuM gharaje hAyanI ! evAM ghaNA rAyaNanAM phaLo, pAka rAmalakInAM phaLe, jenI aMdara snigdha bIja che evAM hArabaMdha cAvaLInAM phaLa, sArAM bIjavALa suMdara bIjaphaLe, sArAM madhura bIra, suMdara 32, Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAragIe!, satkRSTa dADame, pakAM sAkaranabU, jAMbuDA, khera, gUdAM, pIlu, phaeNsa, zIMgADA, sakaraTeTI, cIbhaDAM, pAkAM tathA kAcAM evAM jUdAM jADAM vAlu vagere kaLA, kamaLapatranA daDAthI pIDAya evAM drAkha vagerenA sarasa zarabata, nALiyeranuM tathA svaccha sarAvaranuM jaLa, zAkane ThekANe kAcAM Amlavetasa, AmalI, nibu vagere; svAdimane ThekANuM kAMIka lIlI tathA kAMika sUrI hArabaMdha sopArIe, paheALA ane nirmaLa pAna, elacI, laviMga, lavalIphaLa, jAyaphaLa vagere, tathA bhoga sukhane arthe zatapatra bakula, ca Mpaka, ketakI, mAlatI, meAgarA, kuda, mucakuMda, dhaNAMja suga MdhI jAtajAtanAM kamaLA, harSa utpanna karanArA damA AdI puSpA tathA pA; temaja kapUravRkSathI utpanna thayelAM kapUranAM rajakaNa ane jeTalI maLI teTalI kastUrI, vagere tApasa kumAre upara kahelI sarva uttama vastue barAbara gADhavIne ratasAra kumAranI AgaLa mUkI. eTalI badhI vastue mUkavAnuM kAraNu ema che ke, te aTavImAM sarve RtunAM phaLa phula hamezAM sukhe maLatAM hatAM. tathA pratyeka mANusanA matanI rUci bhinna bhinna hAya che, mATe vistArathI sarve vastu tApasa kumAre mUkI. pachI mhoTA manane dhAraNa karanArA ranamAra kumAre tApasa kumAre ka relI bhaktinI racanA aMgIkAra karavAte mATe te sarve vastuo upara ghag2A Adarayo eka vAra najara pheravI, ane jANe pUrve koI vakhate bhakSa gu karIja na hoya ! evI te sarva vastu upagamAM AvI te rIte thoDI thoDI bakSagu karI. dAtAra purUSanI evIja maDaeNrabAnI hAya che! pachI tApasa kumAre, rAjA bhejana karI rahyA pachI jema tenA sevakane jamADaza tema te popaTane tenI jAtine ucita evAM kaLAthI tRpta karyo dheDAnI paNu tenI jAtine lAyaka AsanA vAsanA karI, tathA yAgya vastu khavarAvI tApasa kumAre thAka vinAno tayA tRpta karyA. ThIkaja che. mhoTA purUSo kAI kALe pazu ucita AcaraNa mUkatA nathI. pachI mhoTA manavALeA popaTa ratnasAra kumArane abhiprAya samyak prakAre jANI prItithI tApasa kumArane pUchavA lAgyA ke, " hu tApasa kumAra ! jene zvetAMja marAji vikastara Aya evA A navanamAM kalpanA pazu na karI zakAya evuM A tApasa rk 240 Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrata teM kema AvyuM ? sarve sapadAene jANe eka surakSita kATaja hAya nI! evuM A thArU suMdara svarUpa kyAM, ane sasAra upara tiraskAra u tpanna karanArUM evuM A tApasa vrata te kayAM ? jema araNyamAM mAlatInuM puSpa ke!inA bhAgamAM na AvatAM vyartha sUkAi jAya che, tema te hAra A cAturya ane sauMdarya prathamathIja tApasa vrata laSTha niSphaLa kema karI nAMkhyuM ? divya alaMkAra ane divya veSa paheravA lAyaka evuM A kamaLa karatAM paNa kamaLa zarIra atizaya kaThora evAM valkalAne zI rIte sahana karI zake? jonAranI najare mRgALa peDe dhanamAM nAMkhanArA eve A hArA kezapAza krUra evA jaTAbadhA sabadha sahevA lAyaka nathI. A hAra suMdara tArUNya ane pavitra lAvaNya tene yeAgya evA navanavA bAgepabhAge zUnya hevAthI hAlamAM amane ghaNI yA utpanna kare che. mATe huM tApasa kumAra ! vairAgyathI, kapaTa karavAmAM DahApaNa hevAthI, bhAgyayogathI, mADA karmathI, koinA balAtkArathI, koi mahA tapasvIne zApa hAvAthI a cavA koi bIjA kAraNuthI A kaNa tapasyAne! aMgIkAra karyA te kahe ?'' ' popaTa A rIte prazna karI rahyA pachI tApasa kumAra eka sarakhI netramAMthI jharatI AMsudhArAnA bahAnAthI aMdara rahelA du:khane vamate, hAyanI ! tevI rIte gadgada svarathI kahevA lAgyo. " huM bhalA pApaTa ! huM uttama kumAra : tamArI barAbarI karI zake evA jagamAM kANuM che ? kAraNa ke, anuku pApAtra evA mhAre viSe evI tamArI dayA sAkSAt dekhAya che. peAtAne athavA peAtAnA kuTuMbIone du:kha thai du:khI thaelA kANu dekhAtA nathI ? paNa pArakA du:khI du:khI thanArA purUSa traNe jagamAM haze, te mAtra e traNuja haze. kahyuM che ke--zUravIra, paDita tathA potAnI lakSmIthI kukherate pazu kharIda kare evA dhanADhaya DhAkA, pRthvI upara pagale pagale hujArA jovAmAM Avaze, pazu je purUSanuM mana pArA du:khI mAsane pratyakSa joI athavA kAne sAMbhaLI tenA du:khathI du:khI thAya, evA sat purUSa jagatamAM pAMca ke chaja haze. strIe, anAtha, dIna, du:khI ane bhayathI parAbhava pAmelA emane satpurUSa sivAya bIjo kANu rakSaNa karanArA che? mATe huM kumAra ! mhArI je hakIkata che te huM hArI AgaLa kahuM chuM. 341 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manathI kharekhara prema rAkhanAra mANasa AgaLa chAnuM rakhAya evuM te zuM hoya ?tApasa kumAra Ama bole che, eTalAmAM madabhata hAthInI peThe vanane vegathI samULa ukheDI nAMkhanAro, eka sarakhI uchaLatI dhULanA DhagalAthI traNe jagatane kaI vakhate jovAmAM na AvelA ghanaghora dhumADAmAM atizaya garka karanAro, na saMbhaLAya evA mahA bhayaMkara ghakAra zabadathI dizAomAM rahenArA mANasanA kAnane paNa jarjara karanAre, tApasa kumAranA pitAno vRttAMta kahevAnA manoratha rU5 rathane baLAtkArathI bhAgI nAMkhI pitAnA prabhaMjana evA nAmane yathArtha karanAro, akasmAtuM caDhI AvelA mahA nadInA pUranI peThe samagra varatune bADanAre tathA tenI duSTa utpAta pavananI peThe khamI na zakAya e pavana sakhata vegathI vAvA lAge. pachI kAbela ceranI mAphaka maMtrathI ja ke zuM! ratnasAranI ane pipaTanI AMkha dhaLavaDe baMdha karIne te pavane tApasa kumArane haraNa karyA. tyAre popaTe ane ratnasAra kumAre kAne na saMbhaLAya evA tApasa kumAra no vilApa mAtra sAMbhaLyo. te nIce pramANe :-- "hAya hAya che ghaNu vIparI AvI paDI ! ! sakaLa lekanA AdhAra, atizaya suMdara, saMpUrA kAnA mananuM vizrAMti sthAnaka, hATA parAkramI, jagatanI rakSA karavAmAM dakSa evA he kumAra! A duHkhamAMthI mane bacAva, bacAva !" krodhathI yuddha karavA siddha thaelo ratnasAra, "are pApI! mahArA vinA jIvana evA tApasa kumArane haraNa karIne kayAM jAya che?" ema ucca svare kahI tathA daSTiviSa sarpa sarakhI vikALa taravAra mAnamAMthI kADhIne hAthamAM laI vegathI tenI pachavADe che. bhale, pitAne zuravIra samajanAra lokonI rItI evI ja che. vIjaLInI peThe atizaya vegathI ratnasAra Doka dUra gayo, eTalAmAM ratanasAranA adbhUta caritrathI ajAyaba thayelA pipaTe kahyuM ke, "he ratnasAra kumAra ! tuM catura chatAM mugdha mANasanI peThe kema pAchaLa doDe che ? tApasa kumAra kayAM ane A tokAnI pavana kyAM? yama jema jIvita laI jAya che, tema A ghaNo taphAnI pavana tApasa kumArane haraNa karI, kRtArtha thaI koNa jANe tene kyAM ane kevI rIte laI gayo? he kumAra ! eTalI vAramAM te pavana tApasa 342 Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArane asakhya lakSa ceAjana dUra lai jaine kyAMe saMtAi gayo. mATe tuM have zIghra pAchA phara' ghaNA vegathI karavA mAMDeluM kAma niSphaLa javAthI zaramAyalo ratnasAra popaTanA vacanathI pALe AvyA, ane ghaNe! khinna thaI vilApa karavA lAgyA ke:--hai pavana! mhArA premanuM sarvasva evA tApasa kumArane haraNu karI te dAvAmi sarakhu` krUra vartana kema karyuM? hAya hAya ! tApasa kumArane mukhacaMdramA joi mhArAM netrarUpa nIlakamaLe! kyAre vikasvara thaze? amRtanI laherI sarakhA snigdha, mugdha ane madhura evA te manane prasanna kar nArA vizvAsa pharIthI mane zI rIte maLaze? rAMka sarakhA huM tenAM kapavRkSanA puSpa sarakhAM, amRtane paNa tuccha karanArAM vAravAra megnamAMthI nIkraLatAM madhura vacana have zI rIte sAMbhaLIza ?'' InA viyeAgathI du:khI thaelA purUSanI mAphaka evA nAnAvidha vilApa karanAra ratnasAra kumArane pArTa yathArtha je vAta te A rIte kahI:----hai ratnasAra ! jene mATe tuM zAka kare che, te nakkI tApasa kumAr nathI; paNa kAi purUSe peAtAnI zuktithI rUpAMtaramAM pheravI nAMkhelI e kAMI vastu che, evuM mhArI dhAraNAmAM Ave che. tenA dekhAyalA jUdA jUdA maneAdhikArathI, manehara vacana khAlavAnA prakArathI, kaTAkSavALI kheMcAyalI najarathI ane bIjAM evAMja lakSaNAthI huM te nakkI ema anumAna karUM chuM ke, te eka kanyA che. ema na hAta tA te pUchyuM tyAre tenAM netra AMsuthI kema purepUrAM bharAi gayAM ? e te| jAtinuM lakSaNa che. uttama purUSane viSe evA lakSaNune saMbhavaja nathI. te dhanaghera pavana nahotA, paNa te kAMika divyasvarUpa hatuM. ema na hAta tA te pavate pelA tApasa kumAraneja haraNu karyA, ane ApaNa be jaNAne kema iMDI dIdhA? huM te nakkI kahI zakuM chuM ke, te kAika bicArI bhalI kanyA che, ane tene kASTha pApI devatA, pizAca vagere herAna kare che. khare emaja che. duSTa daiva AgaLa konuM cAle ema che ? te kanyA duSTa pizAcanA hAthamAMthI chUTaze, tyAre jarUra taneja varaze. kaeNma krU, kalpavRkSa jevuM che, tenI bIjA jhADa upara prIti zI rIte jema sUryane udaya thae rAtrirUpa pizAcikAnA hAthamAMthI kamalinI rahe ? 343 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chUTe che, tema te kanyA paNa hArA zubha karmane udaya thae duSTa pizAcanA hAthamAMthI chUTaze, ema huM dhAruM chuM. pachI sArA bhAgyanA vazathI te kanyA tane kayAMya paNa zIdhra maLaze. kema ke, bhAgyazALI purUSane joItI cIjanI prApti jarUra thAya che. he kumAra ! huM je kahapanA karIne kahuM chuM te tyAre te kabula rAkhavI. e to satyapaNuM athavA asatyapaNuM thaDA kALamAM jaNAI jaze. mATe he kumAra ! tuM uttama vicAravALo chatAM mukhamAMthI na uccarAya evA A vilApa kema kare che? A vAta dhIra purUSane kAmanI nathI" kartavyanA jANa evA ratnasAra kumAre evI yuktithI paripUrNa bharelI pipaTanI vANI manamAM dhArIne zeka karavA mUkI dIdhuM. jANu purUSanuM vacana zuM na karI zake ? pachI ratnasAra kumAra ane popaTa tApasa kumArane iSTadevanI peThe saMbhAratA chatA azvarana upara besI pUrvenI peThe mArge cAlavA lAgyA. te banne jaNAe eka sarakhuM prayANa karatAM anukrame hajAra mahetAM vana, parvato, khINo, nagaro, sarovaro, ane nadIo ulaMdhI AgaLa AveluM eka atizaya manohara jhADothI zobhatuM udhAna joyuM. te uthAna, bIje sthaLe na maLI zake evAM sudhI pupane viSe bhamatA bramaronA, jha kora zabda jANe ratnasAra kumArane ghaNA AdarathI mAna ApatuM hoya nI ! evuM dekhAtuM hatuM. pachI banne jaNa te udhAnamAM jatAM ghaNe hI pAmyA, eTalAmAM navanavAM ratnothI zobhatuM zrI AdinAthanuM maMdira temaNe joyuM. e maMdira pitAnI dhrujatI bajAthI "he kumAra : A ThekANe tane A bhavanI tathA parabhavanI Icha vastuno lAbha thaze." ema kahI nisAra kumArane jANe dUrathI bolAvatuM ja hoyanI ! evuM lAgatuM hatuM. kumAra ane uparathI utarI, tene tilakakSane thaDe bAMdhI, tathA keTalAMka sugaMdhI puSpa bhegAM karI popaTanI sAthe maMdiramAM gaye. pUjAvidhinA jANa evA ratnasAra kumAre zrI AdinAtha bhagavAnanI jAtajAtanA vaDe yathAvidhi pUjA karIne jAgRta buddhithI A rIte stuti karavA mAMDI. "saMpUrNa jagatane jANanArA ane devatAo paNa jemanI sevA karavA ghaNA tatpara thaI rahe che, evA zrI devAdhideva zrI AdinAtha bhagavAnane mhAro namaskAra thAo. parama AnaMda kaMda sarakhA, paramArthane upadeza karanArA, parabrahma svarUpavAna, ane '344 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramayogI evA zrI AdinAtha bhagavAnane namaskAra thAo. paramAmasvarUpa, prarama AnaMdanA dAtAra, traNe jagatanA svAmi ane bhavya jIvanA rakSaka evA zrI yugAdi devane mahAro namaskAra thAo. mahAtmA purUSone vaMdana karavA , lakSmInuM ane maMgaLanuM sthAnaka tathA gione paNa jemanA svarUpanuM jJAna thatuM nathI evA zrI AdinAtha bhagavAnane mahAre namasakAra thAo." ullAsathI jenA zarIra upara phaNasanA phaLa mAphaka romarAja vikasvara thaI che, evA ratnasAra kumAre jinezvara bhagavAnanI A rIte stuti karI, tatvArthanI prati hevAthI ema mAnyuM ke, "mane musApharInuM pUrepUruM phaLa Aje maLyuM." pachI ratnasAra kumAre tRSAthI maMdiranA ogalA bhAgamAM rahelI zobha 35 pIDAyelA mANasanI peThe uttama amRtanuM vAraMvAra pAna karIne tRptisukha bhogavyuM. te uparAMta, eka zebhAnuM sthAnaka evA maMdiranA oTalA upara beThele ratnasAra, manmatta rAvata hAthI upara beThelA daradanI peThe zobhavA lAgyA. pachI ratnasAra kumAre popaTane kahyuM ke, "tApasa kumAranI harSa utpanna karanArI kAMI paNa zuddhi hajI kema nathI maLatI ?" popaTe kahyuM ke, "he mitra ! viSAda na kara. harSa dhAraNa kara. AgalA bhAgamAM zakuna dekhAya che, tethI nice Aja tane te tApasa kumAra maLaze." eTalAmAM, sarva aMge paherelAM suzobhita AbhUSaNathI sarve dizAone prakAzita karatI evI eka suMdara strI sAmI AvI. mastake ratna sarakhI zikhA dhAraNa karanAra, jenAra lokone ghaNo AnaMda pedA karanAra, manahara picachanA samudAyathI zobhAne dhAraNa karanAra, mukhe madhura kekArava karanAra, bIna mayurone potAnI alokika zobhAthI harAvanAra ane iMdranA azvane paNa pitAnA vegathI tuccha gaNanAra evA eka divya mayUra pakSo upara te strI beThI hatI. tenA zarIranI kAMti dIvya hatI. zrIdharmanI ArAdhanA karavAmAM nipuNa evI te strI prajJapti devI mAphaka dekhAtI hatI. kamalinInI peThe pitAnA sarva zarIramAMthI te kamaLa puSpa jevI sudhInI vRSTi karatI hatI. tenI suMdara tarUNa avasthA dIpatI hatI, ane tenuM lAvaNya amRtanI nIka sarakhuM jaNAtuM hatuM. jANe raMbhAja pRthvI (345 Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara AvelI DhAyanI ! evI te strIe AdinAtha bhagavAnane bhaktithI vaMdanA karI, mayura upara besIneja nRtya karavA lAgI. ekAda nipuchyu nataikI mAphaka teNe manane AkarSaNa karanArA hastapallavanA kapAvavAthI, anaika prakAranA aMgavikSepathI, mananeA abhiprAya vyakta karanArI aneka ce. AthI tathA bIjA paNa gheMcanA judA judA prakArathI manehara nRtya karyuM. jANe sarva vAta bhUlI jai ta-mayaja thaI gayAM heAyatI ! evI rIte kumAratu ane popaTanuM citta te nRtyathI cakIta thayuM. haraNI jevAM cAlAka netrane dhAraNa karanArI te strI paNa A suMdara kumArane joine ullAsathI vilAsa karatI ane ghaNA kALa sudhI camatkAra pAmelI hoya tevI dekhAi. pachI ratnasAra kumAre te strIne kahyuM, "huM suMdara strI ! jo hArA manane kAMi paNa kheda na thatA hoya te! huM kAMika pUchuM chuM te e " pUcho kAMi harakata nathI " ema kahyuM. tyAre kumAre tenI sarve hakIkata pUchI. khelavAmAM catura evI te strIe mULathI cheDA sudhI peAtAne manevedhaka vRttAMta nIce pramANe katcA: ghaNA suvarNanI zAbhAthI amaikika zAbhAne dhAraNa karanArI kanakapurI nagarImAM potAnA kuLane dIpAvanAra suvarNanI dhvA jevA kanakadhvaja nAme rALa hatA. te rAjAe peAtAnI amInajarathI taNakhalAne paNu amRta samAna karyAM. ema na hAta teA tenA zatrue dAMtamAM taNakhalAM pakaDI tenA svAda levAthI zI rIte maraNa TALIne jIvatA raheta ? praza MsA karavA jevA guNuAte dhAraNa karanArI ane svarUpathI iMdrANI jevI suMdara evI kusumasuMdarI nAme uttama rASTrI kanakadhvajanA ata:puramAM hatI. te suMdara strI eka vakhate sukhanidrAmAM sutI hatI, eTalAmAM jAgRta avasthAmAM spaSTa dekhAtu evuM kanyAnI prApti karAvanArUM svama tenA vhevAmAM AvyuM. manamAM ti ane prIti utpanna karanArUM rati ane prIti e bannenu joDa kAmadevanA kheALAmAMthI uThIne prItithI mhArA kheALAmAM AvIne enDru. tenA svapramAM evo saMbadha hatA. zIghra jAgRta thaelI kusumasuMdarIe vikasvara kamaLa sarakhAM petAnAM netra udhADayAM. jema mhoTA purathI nadI bharAya che, tema kahI na zakAya evA AnaMdapurathI te paripUrNa bharAi gaI. 346 dw Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI teNe kanakadhvaja rAjA pAse jaIne jevuM joyuM hatuM, tevuM svama kahyuM svama vicAranA jANa evA rAjAe paNa svamanuM phaLa kahyuM. te nIce pramANe - "he suMdarI ! vidhAtAnI sRSTine zreSTha paMktie caDhAvanArU ane jagamAM sArabhUta evuM eka kanyAnuM jekuM tane thaze." evuM vacana sAMbhaLI kanyAno lAbha thavAno chatAM paNa kusumasuMdarIne ghaNoja harSa thaye. ThIkaja - che, putra athavA putrI game te bIjA sarva karatAM uttama cheya to kone na game ? pachI kusumasuMdarI garbhavatI thaI vakhata jatAM garbhanA prabhAvathI tenuM zarIra phIkuM thaI gayuM. jaNe garbha pavitra hovAne lIdhe pAMDuvarNanA bhiSathI te nimaLa thaI hoyanI ! garbhamAM jaDane rAkhanArI kAdabitI. (meghanI pakti) je kRSNavarNa thAya che, to gabhamAM mUDhane na rAkhanArI kusumasuMdarI pAMDuvarNa thaI te ThIka ja che. sArI nIti jema kIrti ane haMmarUpa jeDAne priya che, tema avasara Ave kusumasuMdarIne eka vakhate be putrInuM joDuM avataryuM. rAjAe pahelI putrInuM azokamajarI ane bIjInuM tilakamaMjarI evuM nAma rAkhyuM. jema merUparvata upara kalpalatAo vRddhi pAme che, tema pAMca dhAvamAtAoe lAlana pAlana karevI bane kenyAo tyAM moTI thavA lAgI. te banne thoDA divasamAM sarve kaLAomAM nipuNa thai. buddhizALI manuSyane buddhithI banI zake evuM kArya karatAM zI vAra? pahelethI te kanyAonI rUpa saMpadAmAM kAMI khAmI nahatI, tathApi svabhAvathI ja suMdara vanabI jema vasaMtaRtu Ave tyAre vizeSa zobhe che, tema te navI vovana dazA Ave vadhAre zobhavA lAgI. kAmadeve jagatane jItavA moTe be hAthamAM pakaDavAmAM be khIja ujjavaLa karI rAkhyAM heyanI ! evI te kanyAonI zobhA dekhAtI hatI. sarpanI be jihA mAphaka athavA dUra grahanAM be netra mAphaka jagatane kAmavikAra karanArI te kanyAonI AgaLa potAnuM mana vaza rAkhavAmAM koInuM be TakI na rahyuM. sukhamAM, duHkhamAM, AnaMdamAM athavA viSAdamAM eka bIjIthI jUdI nA paDanArI, sarve kAryomAM ane sarva vyApAramAM sAthe rahetI, nArI tathA zilathI ane sarva guNothI mAMhomAMhe sarakhI evI te kanyAonI 347 Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janmathI baMdhAyelI paraspara prItine jo kadAca upamA ApI zakAya to be AMkhanIja ApI zakAya. kahyuM che ke-- ' saha jaggirANa saha so, virANa saha harisa soavaMtANaM // nayaNANa va ghazANaM, AjammaM nicalaM pimbha // 1 // artha - sAthe jAganArI, sAthe suI rahenArI. sAthe harSa pAmanArI ane sAthe zeka karanArI be AMkhonI peThe janmathI mAMDIne nizcaLa che. mane dhAraNa karanArAone dhanya che. 1 kanyAo thovanadazAmAM AvI tyAre kanakavaja rAjA manamAM vicAravA lAgyo ke, "emane emanA jevo vara koNa maLaze ? rati prItine jema eka kAmadeva vara che, tema e banne eka ja vara zodhI kADhavo joIe. je kadAca emane jUdA vara thaze, to mAMhomAMhe banene viraha thavAthI maraNAMta kaSTa thaze. emane A jagatamAM kaye bhAgyazALI tarUNa vara ucita che ? eka kalpalatAne dhAraNa karI zake evo eka paNa kapala nathI, te banene dhAraNa karanAre kayAMthI maLI zake ? jagamAM emAMthI ekane paNa paraNavA jevI e vara nathI. hAya hAya ! he kanakadhvaja ! tuM e kanyAono pitA thaIne have zuM karIza? yogya varane lAbha na thavAthI AdhAra vi. nAnI kalpalatA jevI thaelI A lokottara nibhAgI kanyAonI zI gati thaze ?' evI rIte atizaya ciMtAnA tApathI tapAyelA kanakadhvaja rAjA mahinAone varSa mAphaka ane vAMne yuga mAphaka kADhavA lAgyo. zaMkaranI daSTi sAmA purUSane jema duHkhadAyaka thAya che, tema kanyA teTalI sArI hoya, te paNa te potAnA pitAne duHkha ApanArI to kharI ja ! kahyuM che ke-pitAne kanyA utpanna thatAMja kanyA thaI evI moTI ciMtA manamAM rahe che. pachI have te kone ApavI ? evI ciMtA manamAM rahe che. lagna karyA pachI paNa "bhArane ghera sukhe raheze ke nahIM ?" evI ciMtA rahe che, mATe kanyAnA pitA thavuM e ghaNuM kaSTakArI che, emAM saMzaya nathI. have kAmadeva rAjAne mahimA jagata mAM atizaya prasiddha karavAne arthe pitAnI paripUrNa Rddhi sAthe laI vasatA1 vananI aMdara Utaryo. te vasaMtaRtu jeno ahakAra sarvatra prasarI rahyA che, evA kAmadeva rAjAne traNa jagatune jita 348 Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAthI utpanna thaele jaza manahara traNa gIta gAtaja nI ! ema lAgato hato. traNa gotamAM malaya parvata uparathI AvatA pavanane sUkAra zabda e paheluM gIta, bhramaronA jhaMkAra zabda e bIju gIta ane kekila pakSIonA madhura zabda e trIjuM gIta jANavuM. te samaye krIDA karavAnA rasavaDe ghaNI usuka thaelI te bane rAja kanyAo mananuM AkarSaNa thavAthI harSa pAmI vanamAM gaI. koI hAthInA baccA upara, te kaI ghoDA upara, kaI mizra jAtinA ghaDA upara, to kaI pAlakhI athavA ratha vageremAM evI rIte jAtajAtanA vAhanamAM besI ghaNe sakhIono parivAra temanI sAthe nIkaLyo. pAlakhImAM sukhe beThelI sakhIonA parivArathI zobhatI banne rAjakanyAo, vimAnamAM beThelI ane devIonA parivArathI zobhatI evI lakSmI ane sarasvatI mAphaka zabavA lAgI. zekanI samULa nAza karanArA ghaNuM azakavo jemAM sarvatra vyApI rahyA che, evA azokavana nAmanA udhAnamAM te rAjakanyA AvI pahoMcI. aMdara kIkI sarakhA bhramara hovAthI netra samAna dekhAtAM punI sAthe jANe prItIthIja ke zuM ! pitAnA netrono meLApa karanArI rAjakanyAo udhAnamAM jAvA lAgI. thovanadazAmAM AvelI azokamaMjarI kIDA karanAra strIne cittane utsuka karanArI, rakta azoka vRkSanI zAkhAe majabUta bAMdhelA hiMDoLA upara caDhI. azokamaMjarI upara daDha prema rAkhanArI suMdara tilaka mA jarIe prathama hiMDoLAne hiMcakA dIdhA. strInA vazamAM paDelo bhartAra jema strInA pAdaprahArathI harSa pAmI zarIre vikasvara thaelA romAMca dhAraNa kare che, tema azakamaMjarInA pAdaprahArathI saMtuSTa thaele azokavala vikasvara punA miSathI potAnI rAmarAji vikasvara karavA lAgyo ke zuM! ema lAgyuM. AzcaryanI vAta e che ke, . 'hiMDoLA upara besI hIMcakA khAnArI azakamaMjarI taraNa purUSanA manamAM nAnAvidha vikAra utpanna karI temanAM manane ane tene paNa hiMdaLe caDhayAM hoya tema hIMcakA khavarAvavA lAgI. te vakhate raNajhaNa zabda karanArAM azokama jarInAM ratnajaDita mekhaLA Adi AbhUSaNa jANe pote tUTI jaze evA bhayathI Akrozaja karavA lAgyAM ke zuM! ema lAgyuM. 948 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krIDArasamAM nimagna thaelI azakamaMjarI tarapha tarUNa puSe vikasvara rema rAjivALA thaI ane tarUNa strIo manamAM IrSyA ANI kSaNamAtra jatAM hatAM, teTalAmAM durbhAgyathI pracaMDa pavananA vegavaDe hiMDoLo trA trA zabda karI akasmAta kI gaye, ane tenI sAthe lokonA manamAMne. krIDArasa paNa jatA rahyA. zarIramAMnI nADI tUTatAM jema loko AkuLa vyAkuLa thAya che, tema hiMDe LA tUTatAM ja sarve loko "AnuM have zuM thaze ?" ema kahI AkuLa vyAkuLa thaI hAhAkAra karavA lAgyA. eTalAmAM jANe kautakathI AkAzamAM gamana karatI hoyanI ! evI te azokamaMjarI C.DaLa sahita AkAzamAM vegathI jatI vyAkuLa thaelA sa la kenA jovAmAM AvI. te vakhate lokoe, "hAya hAya ! kaI yama sarakhe adamya purUSa ane haraNa karI jAya che ! ! " evA ucca svare ghaNo lAhala karyo. pracaMDa dhanuSyo ane bAjunA samudAyane dhAraNa karanArA. zavane AgaLa TakavA na denArA evA zUravIra purU Sa jhaDapathI tyAM AvI pAse ubhA rahI azakamaMjarInuM haraNa UMcI dRSTie jotA hatA, paraMtu teo kAMI paNa karI zakaze nahI. ThIka ja che, adazya aparAdhIne koNa zikSA karI zake ? kanakadhvaja rAjA kAnamAM zALa pedA kare evuM kanyAnuM haraNa sAMbhaLIne kSaNamAtra vaja prahAra thayAnI mAphaka thare duHkhI . "he vatsa ! tuM kayAM gaI ? tuM mane kema pitAnuM darzana detI nathI ? he zuddha manavALI ! pUrvano atizaya prema te choDI dIdhuM ke zuM ? hAya hAya ! !" kanakadhvaja rAjA virahAtura thaI A rIte zoka karato hato, eTalAmAM eka sevake AvIne kahyuM ke, "hAya hAya ! he svAmIna ! azakamaMjarInA zokathI jarjara manavALI thaelI tilakamaMjarI jema vRkSanI maMjarI pracaMDa pavanathI paDe che, tema jabarI mULa khAIne paDI te jANe kaMThamAM prANa rAkhI zaraNa vinAnI thaI gaI hatI ! evI jaNAya che." kanakadhvaja rAjA ghA upara khAra nAMkhyA jevuM athavA zarIrane baLI gaelA bhAga upara pholle thAya tevuM A vacana sAMbhaLI keTalAka mANasanI sAthe zIgha tilAkamaMjarI pAse Avyo. pachI tilakamaMjarI, caMdanano rasa chAMTavA Adi ThaMDA upacAra 30 Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAthI mahA mahenata sacetana thai, ane vilApa karavA lAgI. "mardonmatta hasti pe gamana karanArI mhArika svAmini ! tuM kayAM che ? tumhAra. upara ghaNA prema rAkhanArI chatAM mane ahiM mUkIne kayAM gai ? hAya hAya ! bhAgya vinAnI mhArA prANa dvArA viSegathI zaraNu vinAnA ane cAre khAjIthI bANuvaDe vI dhAyalA jevA thaelA have zI rIte TakI zakaro ? he tAta ! huM jIvatI e karatAM khIjI zI sArI vAta che ? sahana karI na zakAya evA mhArI vhenane viyeAga huM have zI rIte sahana karUM?'' e vilApa karanArI tilakamAMjarI dhelI thayAnI mAphaka dhULamAM maLe.DhavA ane jaLamAM mAchalInI mAphaka uchaLavA lAgI. rA jema davanA sparzathI velaDI sUkAya che, tema te uzIne ubhIja e TalI sUkAI gai ke, koine paNa tenA jIvavAnI AzA na rahI ! eTalAmAM tenI mAtA paNa tyAM AvIne A rIte vilApa karavA lAgI. huM dudhaiva! te nirdaya thaI evuM du:kha mane zA sArU ApyuM ? tuM eka mhA rI putrIne hara karI gayA, ane A zrIjI putrI tenA virahathI du:khI thai mhArA dekhatAM maraNa pAmaze ! hAya hAya ! nibhAgI evI huM haNANI ! ! ! * huM getradevI ! vanadevIe ! AkAzadevIe ! tame have turata pAse AveA, ane e mhArI putrIne kaMi paNa rIte lAMbA AyuSyavALI karA. NInI sakhIo, dAsIo ane nagaranI satI strIo tyAM AvI rANInA dU:khathI peAte du:kho thai uccastare atizaya vilApa karavA lAgI. te vakhate tyAMnA sarva lAkAte zAka thaye! emAM zuM kahevuM ? araze!ka evuM nAma dharAvanArA jhADA paNu cAre taraphathI zeka karatA hoya ema lAgyuM. te vakhate te lekAnA du:khathI jANe atizaya du:khI thai tyAM rahI na zakatA hAyanI ! evA sUrya paNa pazcima samudramAM zmI gayeA. pUrvadizA taraphathI phelAtA adhaDhArane arazAkama jarInA varadgathI thaelA zeke mArga dekhADaye tethI te sukhe jhaDapathI tyAM sarva ThekANe prasarI rahyA. mananI aMdara zAka hAvAthI prathamathIja ghaNA AkuLa vyAkuLa thaelA sarva leAkeA bahAra avakAra thaI gaye, tyAre ghaNAja akaLANA. malIna vastunAM kRta evAMja hoya che. pachI amRta sarakhA sukhadAyI che. kiraNa jevAM caMdramA zaileSaMne e 351 .. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ malina karanArA aMdhakArane dUra karate chatA jAhera thaye. jema sajaLa medha velaDIne tapta kare che, tema caMdramAe manamAM dayA lAvIneja ke zuM ! pitAnI caMdrikA rU5 amRtarasanI vRSTithI tilakamaMjarIne prasanna karI. pachI rAtrine pAchale pahere jema mArganI jANa pathika musAphara strI uThe che, tema jANamAM uttama evI tilakamaMjarI manamAM kAMIka vicAra karIne UDI, ane manamAM kapaTa na rAkhatAM sakhIono parivAra sAthe laI udhAnanI aMdara AvelA gotradevI cakrezvarInA madiramAM zIdhra gaI. mahimAnuM sthAnaka evI cakezvarI devInI parama bhaktivaDe sArA kamaLonI mALAothI pUjA karIne tilakamaMjarIe tene nIce pramANe vinati karI: he svAmina! meM ne manamAM kapaTa rahita bhakita rAkhIne sarva kALa tArI pUja, vaMdanA ane stuti karI hoya, to Aja mArA upara prasAda karI - pitAnI pavitra vANIthI dIna evI mahArI bahenanI zuddhi kahe. he mAtAjI! e vAta hArAthI na bane to, "meM bhojanano A janme che tyAM sudhI tyAga karyo ema mAnaje. kemake, ka nItine jANa mANasa pitAnA ITa mANasanA aniSTanI kalpanA manamAM Ave bhojana kare ?" tilakamaMjarInI bhakti, zakti ane bolavAnI yuti joI cakrezvarI devI prasanna thaI zIdhra jAhera thaI. mANasa mananI ekAgratA kare to zuM na. thAya? cakrezvarIe harSathI kahyuM ke, "he tilakamaMjarI ! hArI bahena sArI peThe che. he vase! tuM manamAM beda kare che te choDI de, ane bhojana kara. - zokamaMjarInI zuddhi eka mAsamAM tane enI meLe maLaze, ane teja vikhate davayoge tene ane tyAre meLApa paNa thaze. "mahAro mahArI oNnanI sAthe meLApa kyAM, kyAre ane kevI rIte thaze ?" ema jo tuM pUchatI hoya to sAMbhaLa. vRkSanI bahu bhIDa hovAne lIdhe kAyara mANasathI ullaMghana na karI zakAya evI eka mahaTI aTavI A nagarInI pazcima dizAe dUra AvelI che. te samRddha aTavImAM koI ThekANe paNa rAjAno hAtha pesI sa kato nathI. tathA sUryanAM kiraNa paNa praveza karI zakatAM nathI. tyAMnAM ( ziyALI AM) paNa ataHpuramAM rahelI rANIonI peThe sUIne koI kALe joI zakatAM nathI. tyAM jANe sUryanuM vimAna ja pRthvI upara utaryuM hAyanI ! 352 Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evuM zrI rUSabhadeva bhagavAnanuM zeAbhInuM eka ratnajaDita mhATuM maMdira che. AkAzamAM jema pUrNa caMdramA zAbhatA rahe che, tema te maMdiramAM zreSTha ca drakAMta maNuinI jinapratimA zAbhe che. vidhAtAe kalpavRkSa, kAmadhenu, kAmakuMbha vagere vastuthI mahimAnA sAra laine te pratimA ghaDI ke zuM keNu jANe ! he tilakamAMjarI! tuM te prazasta ane atizayathI jAgatI pratimAnI pUjA kara. tethI hArI DaeNnane patto maLaze, ane meLApa paNa thaze, temaja tArUM bIjuM paNa sarva sArU ja thaze. devAdhideva jinezvara mahArAjanI sevAthI zuM na thAya ? jo tuM ema kahIza ke, te dUra madire pUjA karavA darAja huM zI rIte ja? ane pAchI zI rIte AvuM ? te hai sudare ! huM tene paNa upAya kahuM chuM te tuM sAMbhaLa. kAryane upAya khaDakhaDamAM pUrepUro na kahyA hoya teA kArya saphaLa thatuM nathI. zaMkaranI peThe ame te kArya karavA samartha ane kaheluM game te kArya karavA taiyAra eve eka mhArA cadracuDa nAme sevaka devatA che. jema brahmAnA AdezathI huMsa sarasvatIne lai jAya che, tema mhArA AdezathI te deva mayUrapakSInuM rUpa karIne tane vAMchita jagyAe laI jaze. ' tr cakrezvarI devIe ema kahetAM vAraja jANe AkAzamAMthIja paDayA ke zuM ! kANu jANe, evA madhura kekArava karanArA eka sudara piMchAvALeA mayUrapakSI kyAMyathI prakaTa thayA. jenI gatinI kAi barobarI na karI zake. evA te divya mayUrapakSI upara besIne tilakamajarI devAnI peThe janamahArAjanI pUjA karavA kSaNamAtramAM Ave che, ane pAchI jAya che. jyAM tilakamajarI Ave che, teja A manane AnaMda utpanna karanArI aTavI, teja A maMdira, teja huM tilakamajarI ane teja e mhArA vivekI sayUpakSI che. he kumAra ! A mhArA vRtAMta meM tane kahyA. huM bhAgyazALa! have huM zuddha manathI tane kAMika pUchuM chuM. Aja eka mAsa purA thayAM huM daroja ahiM AvuM chuM. mAravADa dezamAM jema gaMgA nadInuM nAma paNa na maLe, tema meM mhArI mhenanuM hajI sudhI nAma paNa sAMbhaLyuM nahIM. ke jamamAM zreSTha ! huM kumAra! rUpa vagerethI mhArA sarakhI evI keI kanyA jagI dar bhramaNa karatAM koI sthaLe hArA zvetAmAM AvI ? " ' 353 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " tilakamAMjarIe evuM prazna karyuM, tyAre ratnasAra kumAre vaza thayAnI paiThe madhura svarathI kahyuM ke, " bIka pAmelA haraNInI peThe cacaLa netravALI zailAkayanI aMdara rahelI sarve emAM zirAmaNI evI he. tilakama jarI ! jagamAM bhramaNa karatAM meM tadana thArA jevI tA kayAMthI ! paraMtu eka azathI paNa hArA jevI kanyA jo nahi, ane jovAmAM Avaze paNa nahI. kemake, jagatamAM je vastu hAya, te jovAmAM Ave, na heAya te kayAMthI Ave ? tathApi huM suri ! divya dehane dhAraNa karanArA, DiDALA upara caDhI meDele, zezabhatI bharavAnInI avasthAmAM AvI paheAMcelA, lakSmI devI sarakhA maneAhara e eka tApama kumAra zakharasenA aThavImAM mhArA jovAmAM AvyA. te mAtra vacananI madhuratA, rUpa, AkAra vagerethI hArA jevAja hatA. mhoTA manavALI he tilakamajarI ! te tApasa kumAre svAbhAvika premathI je mhArA AdarasatkAra karyo, te sarva vAtane svama mArka vijhDa thayA. e vAta jyAre jyAre yAda Ave che, tyAre tyAre mhArUM mana hajI paNa kaTake kaTakA thatuM hoya, athavA baLatuM heAya ema, mate lAge che. te tApasa kumAraja tu che, athavA te hArI heta haze, ema mane lAge che. kema ke, devanI gati mukhathI kahI na zakAya evI hAya che," kumAra ema kahe che eTalAmAM khelavAmAM catura evA paDha kalakala zabda karI kahevA lAgyA ke, " he kumAra! e vAta pahelethIja meM jANI hatI, ane tane kahI paNa hatI. huM nizrayathI kahuM chuM ke, te tApasa kumAra kharekhara kanyAja che, ane te paNa enI mheMnaja che. mhArI samaja pramANe mAsa pUruM thayA che, tethI Aja koi paNa rIte tene meLApa thaze." tilakama'jarIe peTanAM evAM vacata sAMbhaLI kahyuM ke, "he zuka !! jagamAM sArabhUta evI mhArI mhenane jo huM Aje joiza, tA huM nimittanA jANu evA hArI AnaMduM kamaLavaDe pUjA karIza. A rIte tilakamAMjarIe ane kumAre paNa AdarathI hai catura bahu sArUM vacana kahyuM A pramANe te paTanAM vakhANu karyAM. eTalAmAM madhura zabda karanArA nepurathI ze|bhatI, jANe AkAzamAMthI caMdramaMDaLIja paDatI hoyanI ! evI bhrAMti utpanna karanArI, atizaya lAMbe... AkAzapa' ,, << ,, 314, Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tha kApavAthI thAkI gaelI tathA bIjI haMsI adekhAIthI, hase ane turAga daSTithI ane kumAra vagere leko AzcaryathI tathA prItithI jenI tarapha jotA rahyA che, evI eka divya haMsI ratnasAra kumAranA khoLAmAM paDI ALoTavA lAgI, ane ghaNuM prItithIja ke zuM! kumAranA me tarapha jotI tathA bhayathI dhrUjatI chatAM manuSya bhASAo bolavA lAgI. "satvazAlI lenI paMktimAM mANikyaratna samAna, zaraNe AvelA che upara dayA karanAra ane temanI rakSA karanAra evA he kumAra ! tuM hArI rakSA kara. zaraNanI arthI evI huM zaraNe javA yogya evA hArA zaraNe AvI chuM; kemake, moTA purUSo zaraNe AvelA lokone vajanA pAMjarA samAna che. koI vakhate athavA koI sthaLe pavana sthira thAya, parvata hAle, jaLa tapAvyA vagara svAbhAvika rIte agninI mAphaka baLavA lAge, agni barapha sarakho zItaLa thAya, paramANuno merU thAya, merUnuM paramANu thAya, AkAzamAM addhara kamaLa uge, tathA gardabhane zIMgaDAM Ave, tathApi dhIra purUSo zaraNe AvelA jIvane kalpAMta thae paNa choDatA nathI. dhIra purUSo zaraNe AvelA jIvonI rakSA karavAnA mATe vizAla rAjyane rajakaNa jevA gaNe che, dhanane nAza kare che, ane prANune paNa tarakhalA je gaNe che." pachI ratnasAra kumAra kamaLa sarakhA komaLa evA te haMsInA piccha upara hAtha pheravI kahevA lAge. "he haMsi ! bIkaNanI mAphaka manamAM bIka na rAkha. koI manuSyane rAja, vidhAdharane rAjA, tathA vaimAnika devatAne athavA bhavanapatine Idra paNa mahArA khoLAmAM beThelI tane haraNa karavA samartha nathI. he haMsi ! mhArA khoLAmAM beThI chatAM dhrujanArI tuM zeSanAganI kAMcaLI jevA sapheda evA pitAnA picchanA joDAne kema dhrujAve che?" ema kahI dayALu ratnasAra kumAre AkuLa vyAkuLa thaelI hasIne sarovaramAMthI nirmaLa jaLa ane sarasa kamaLataMtu maMgAvI ApIne saMtuSTa karI. A koNa che? kyAMthI AvI? konAthI bhaya pAmI? ane manuSya vANIthI zI rIte bole che ? e saMzaya kumAra vagere lokonA manamAM Ave che, eTalAmAM zatrunAM deDo subhaTanAM bhayaMkara vacana temane kAne paDayAM.. te evI rIte ke -"koNa ailoyano aMta karanArA yamane kaMpAve ? koNa 255 Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAnA vatanI darakAra na rAkhatAM zeSanAganA mastake rahelA maNine sparza kare? tathA koNa pralaya kALanA agninI javALAomAM vagara vicAre praveza kare ?" evAM vacana sAMbhaLatAMja catura pipaTanA manamAM zaMkA A vI, ane te zIdhra maMdiranA dvAramAM AvI zuM banAva bane che, te jevA lAge. eTalAmAM gaMgA nadInA pUranI mAphaka AkAzamArge AvatI vivAdhara rAjAnI ghaNI zUravIra senA tenA jovAmAM AvI. tIrthanA prabhAvathI, kAMI devika prabhAvathI, bhAgyazALI ratnasAranA AzcaryakArI bhAgyathI athavA ratnasAranA paricayathI koNa jANe kayA kAraNathI popaTa zuravIra purUnuM vrata pALavAmAM agresara thayuM. teNe gaMbhIra ane ucca svarathI zatrunI senAne huMkAra karIne kahyuM ke, "are vidhAdhara subhaTe ! duSTa buddhithI kayAM de che ? devatAthI paNa na chatAya e kumAra AgaLa beThe che tene nathI jotA ? suvarNa sarakhI tejasvI kAyAne dhAraNa karanAra e kumAra jema garUDa cAre tarapha deDanArA sarpana bhada utAre che, tema madonmatta evA tamAro ahaMkAra kSaNamAtramAM utAraze. A kumArane je krodha caDhaze te yuddhanI vArtA te dUra rahI ! paNa tamane nAsatAM nAsatAM paNa bhUmino cheDe nahI Ave." vidhAdharanA subhaTe vIrapurUSa sarakhe popaTane evo hekAre sAMbhaLIne vilakhA thayA, Azcarya pAmyA, DarI gayA, ane manamAM vicAravA lAgyA ke, "e koI devatA athavA bhavanapati popaTanA rUpe beThe che. ema na hoya te e A rIte vidhAdharone paNa hakArathI zI rIte bolAve ? AgaLa rahele kumAra ke bhayaMkara che? koNa jANe Aja sudhI vidhAdharonA ghaNA siMhanAda paNa ame sahana karyA che. ema che chatAM Aja A eka pipaTane tuccha hekAre amArAthI kema sahana karate nathI ? vidhAdharene paNa bhaya utpanna kare e jeno popaTa paNa zarIra che, te AgaLa rahela kumAra koNa jANe ke haze ? yuddha karavAmAM nipuNa hoya te paNa ajANyAnI sAthe koNu yuddha kare ! kAMI taravAno ahaMkAra - rAkhatA hoya te paNa te pAra vinAnA samudrane tarI zake ke zuM?" bIka pAmelA, AkuLa vyAkuLa thaelA ane parAkramathI bhraSTa thaelA sarve vidharanA subha pipaTTane hekAro sAMbhaLatAMja upara pramANe vicArI 356 Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziyALiyAnI mAphaka ekadama bhAgI gayA ! jema bALaka pitA pAse jaine kahe, tema te subhaToe pAtAnA rAjA pAse jai yathArtha vAta hatI te kahI. Ikaja che, peAtAnA svAmI AgaLa kAMi gupta rakhAya ? subhAnuM vacana sAMbhaLatAMja vidyAdhara rAjAnAM netra rASathI raktavarNa thayAM, ane vijaLInI peThe Amatema camakArA mAravA lAgyAM, ane tenuM mukha lalATa upara ca DhAvela bhramarathI bhayaMkara dekhAvA lAgyuM. pachI sihu sarakhA baliSTa ane kIrtimAna te rAjAe kahyuM ke, "are subhaTA ! zUravIratAne ahaMkAra dhAraNa karanArA paNuM kharekhara jotAM kAyara ane vagara kAraNe Dara rAkhanArA tamane dhikkAra thAo ! popaTa, kumAra athavA bIjo kAi devatA ke bhavanapati te zuM ? are rAMka subhaTA ! tame have mhArUM parAkrama jotA rahe|" A rIte ucca svarathI dhikkArayukta vacana kahI vidhAdhara rAjAe daza sukhavALu ane vIza hAthavALuM rUpa pragaTa karyuM. eka jamaNA hAthamAM zatrunA bakhatarane sahajamAM kApI nAMkhanAra khaDga, ane eka DAbA hAthamAM DhAla, eka hAthamAM maNidhara sarpa sarakhA bANunA samudAya ane bIjA hAthamAM yamanA bAhudaMDanI mAphka bhaya utpanna karanArUM dhanuSya, eka hAthamAM jANe potAnA mUrtimaMta yazajaDhAyanI! evA gabhIra svaravALA zuM kha ane bIjA hAthamAM zatrunA yaza rUpa nAgane dhanamAM nAMkhanArA nAgapAsa, eka hrAthamAM yama rUpa hAthInA daMta sarakhA zatruneA nAza karanAra bhAle| ane khIjA prAyamAM zatruthI dekhI na zakAya evI krasI, eka hAthamAM parvata sarakhA mhoTA mudgara ane khIjA hAthamAM bhayaMkara patrapALa, eka hAthamAM khaLatI kAMtivALA bhidipALa, ane bIjA hAthamAM tIkSNapuAthI jenI kAi barAbarI na karI zake evuM zalya, eka hAthamAM mhATu bhayaMkara teAmara ane bIjA hAthamAM zatrune zULa utpanna karanArUM trizULa, eka hAthamAM pracaMDa lAhaDa ane bIjA hAthamAM mUrtimaMta pAtAnI zakvija hAyanI ! evI zakti, eka hAthamAM zatrune nAza karavAmAM dhA nipuNu evA paTTIza ane bIjA hAthamAM koi paNa rIte phUTI na zake evA dusphATa, eka hAthamAM vairi lokAne vizrva karanArI zatadnI ane bIjA hAthamAM paracakra ne kALacakra samAna cakra; A rIte vIsa hAthamAM anukrame 357 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIsa Ayudha dhAraNa karI te vidhAdhara rAjA jagatane bhaya utpanna karanAro thaye. tevI ja rIte, eka mukhathI sAMDha jema trATakAra zabda kare, tema hekAro karato, bIjA mukhathI tophAnI samudranI peThe garjanA kartA, trIjA mukhathI siMha sarakho siMhanAda karate, cothA mukhathI aTTahAsya karanAra purUSanI mAphaka zatrune bhaya pedA karanArUM aTTahAsya karate, pAMcamA mukhathI vAsudevanI mAphaka mATe zaMkha vagAData, chaThA mukhathI maMtrasAdhaka purUSanI peThe divya maMtrano jApa kare, sAtamA mukhathI he vAnare jema bukkArava kare che, tema hakkArava karate, AThamA mukhathI pizAcanI peThe ucca svare bhayaMkara kilakila zabda karate, navamA mukhathI gurU jema kuziSyone tarjanA kare che, tenA pitAnI senAne tarjanA karate, tathA dazamA mukhathI vAdI jema prativAdIne tiraskAra kare, tema sa tasAra kumArane tiraskAra karato evo te vidhAdhara rAjA jUdI jUdI ceSTA karanArAM daza mukhathI jANe daze dizAone samakALe bhakSaNa karavA ja taiyAra thayo heyanI ! evo dekhAtuM hatuM. eka jamaNuM ane eka DAbI evI be AMkhavaDe pitAnI senA tarapha avajJAthI ane dhIkkArathI jete, be AMkha vaDe pitAnI vIsa bhujAone ahaMkArathI ane utsAhathI jete, AMkhavaDe pitAnA Ayune harSathI ane utkarSathI to, be AMkhavaDe pipaTane AkSepathI ane dayAthI jeta, be AMkha vaDe hasI tarapha premathI ane samajAvaTathI jete, be AMkhavaDe tilakamaMjarI tarapha abhilASathI ane utsukatAthI jote, be AMkhavaDe mayurapakSI tarapha IcchAthI ane kautukathI jete, be AMkhavaDe jinezvara bhagavAnanI pratimA tarapha ullAsathI ane bhaktithI jeta, be AMkhavaDe kumArane adekhAIthI ane roSathI jeta, be AMkhavaDe kumAranA teja tarapha bhayathI ane AzcaryathI jete e te vidhAdhara rAjA pitAnI vIsa bhujAnI hariphAIthI ja ke zuM ! pitAnI vIsa khavaDe upara kahyA mujaba jUdA jUdA vIsa manovikAra pedA karatA hatA. pachI te vidyAdhara rAjA yamanI mAphaka koIne vaza na thAya e, pralaya kALanI peThe kaIthI na khamAya evo ane utpAtanI paDe jagatane joma utpanna karanAra e thaI AkAzamAM uchaLe. vAnara 358 Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarakhe popaTa bhayaMkaramAM bhayaMkara ane joI na zakAya evA sAkSAta rAvaNa sarakhA vidhAdhara rAjAne joIne zIdhra bIka pAme. ThIka ja che, tevA krUra svarUpa AgaLa koNa sAme ubho rahe? koNa. purUSa dAvAgninI baLatI javALAne pIvA icche? haze, bIka pAmele popaTa zrIrAma sarakhA ratnasAra kumArane zaraNe gaye. te bhaya Ave bIje ke zaraNa javA yoga che ? pachI vidhAdhara rAjAe A rIte hoMkAro karI bolAvyo. "are kumAra ! cheTe cAlyo jA, nahiM te hamaNAM nAza pAmIza. are daSTa ! nirlajja ! amaryAda ! niraMkuza ! tuM mahArA jIvitanuM sarvasva evI haMsIne khoLAmAM laIne beThe che? are ! tane bilakula keInI bIka ke zaMkA nathI ? jethI tuM mahArA AgaLa hajI ume che. te mUrNa! hamezAM du:khI jIvanI mAphaka tuM turataja maraNane zaraNa thaIza." A pramANe vidhAdharane rAja tiraskAra vacana bolI rahyA, tyAre piopaTa zaMkAthI, mayurapakSI kautukathI, kamaLa samAna netra dhAraNa karanArI tilakamaMjarI trAsathI ane haMsI saMzayathI kumAranA mukha tarapha nIhALatI hatI. eTalAmAM kumAre kicita hAsya karIne kahyuM. "are! tuM vagara prajane kema blIvarAve che? e bahI karAvavuM koI bALaka AgaLa cAlaze, paNa vIra AgaLa nahIM cAle. bIjA pakSIo tALI vagADavAthI Dare che, paraMtu paDacha vAge to paNa dhITAi rAkhanAre maThamAMne pitapakSI bilakula nahIM bIhe. e zaraNe AvelI haMsIne kalpAMta thAya te paNa huM nahIM mukI devuM. ema chatAM sApanA mAthAmAM rahelA maNinI peThe tuM enI IcchA kare che, mATe tane dhikkAra thAo. are ! enI AzA cheDIne tuM zIdhrA ahiMthI dUra thA. nahIM te huM hArA daza mastakathI dasa dikapALane baLI ApIza." eTalAmAM rata mAra kumArane pote sahAdhya karavAnI icchA karanArA caM. yUDa devatAe mayUrapakSInuM rUpa mUkI zidhra potAnuM devatAI rUpa lIdhuM, ane hAthamAM jAta jAtanAM Ayudha dhAraNa karIne jANe kumAre belAja hAyanI ! tema kumAranI pAse AvyA. pUrvabhave karelA puNyonI balihArI che ! pachI caMdracUDe kumArane kahyuM ke, "he kumAra ! tuM hArI 3pa8 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marajI pramANe laDAi kara, huM tane hathiyAra pUruM pADu, ane thArA zatrunA sure curA karI nAMkhuM. ' cadracUDanuM evuM vacana sAMbhaLI loDhAnuM kavaca tathA kuberane pakSa maLava.thI takSaka'dakanI mAphaka kumAra khamaNeA utsAha pAmyA, ane tilakamajarInA hAthamAM hasIne ApI pote taiyAra thaI viSNu jema garUDa upara caDhe che tema samarAMdhakAra azva upara caDhyo. tyAre caMdracUDe zIghra ekAda cAkaranI mAka kumArane gAMDIvane tuccha karanArUM dhanuSya ane bAjunAM bhAthAM ApyAM. te vakhate ratnasAra kumAra dedIpyamAna kALanI mAphaka pracaMDa bhuA MDane viSe dhAraNa karelA dhanuSyane mhoTA TaMkAra zabda karatA AgaLa AvyeA. pachI banne mahAna yAddAee dhanuSyanA TekAthI daze dizAone vherI karI nAMkhe evuM bANayuddha calAvyuM. banne jaNA cAlAka hastavALA hovAthI temanuM bANanuM bhAthAmAMthI kADhavuM, dhanuSye kheDavuM ane cheDavuM dakSa pukhethI paNa dekhAyuM nahIM. mAtra bANunI dRSTi eka sarakhI thatI hatI te pApa vagere sarvanA jovAmAM AvI. DIkaja che, jaLathI bhareleA nA medha dRSTi kare, tyAre vRSTinI dhArA pUrvApara krama kyAMthI jAya ? bAju phekavAmAM svAbhAvika hastacAturya dhAraNa karanArA ane kASTha karyo paNa ADuLa vyAkuLa na thAya evA te ane vIrAnAM bANu mAMDumAMhuM eka khAne prahAra karatAM hatAM, paraMtu temane zarIre eka paNa bhANu lAgyuM nahIM. dhaNA krodha pAmelA te banne mahA yAonuM ghaNA kALa sudhI sela, bAvala, tIra!, temara, tabala, a rdhacaMdra, ardhanArAma, nArAca vagere jAta jAtanAM tIkSNa bANathI yuddha cA hayuM. saMgrAma karavAmAM kuzaLa evA te banne jaNA dhaNuM! kALa saMgrAma traye! te paNa thAkayA nahIM. "sakhe sarakhA be jabbara jugArI heAya te temanAMmAM mAMdgAmAMDe kANu kAne jIte? tene jema saMzaya rahe che, tema te banne jaNAmAM kANu jItaze ? tenA saMzaya rahyA. DIkaja che, eka vidhAnA baLathI ane bIjo devatAnA baLathI baliSTa thaelA, vAli ane rAvaNa sarakhA te banne yeddAomAM kAne jaya thAya, te zIdhra zI rIte nakkI karAya ? sArI nItithI upArjana kareluM dhana jema vakhata jatAM caDhatI dazAmAM Ave che, tema nItinuM ane dharmanuM baLa ghaNuM hovAthI ratnasAra kuM 360 Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhArane anukrame jaya che. tethI vilakhA thaelA vidyAdhara rAjAe potAno parAjya thayo ema jANIne saMgrAma karavAnI sIdhI rIti choDI dIdhI, ane te pitAnI sarva zaktithI kumAra upara dhasI Avyo. vIsa bhujAomAM dhAraNa karelAM vividha prakAranAM zastrothI kumArane prahAra karanAro te vidhAdhara rAja, sahastrArjunanI mAraka keIthI na khamAya e thayo. manamAM zuddha vicAra rAkhanAre rannamAra kumAra "anyAyathI saMgrAma karanAra koI paNa purUSanI koI kALe chata na thAya" ema dhArI ghare utsAhavaMta thayo. vidhAdhara rAjAe karelA sarve prahArathI azvara nI cAlAkIvaDe chetAne bacAva karanArA kumAre turata ja surapa nAme bANa hAthamAM lIdhuM. - e zI rIte teDavAM ? tene marma jANanArA kumAre, astrAvaDe jene vALa kApe tema tenAM sarva zastro teDI nAMkhya, pachI kumAre saMgrAmamAM eka bArIka ardhacaMdra bANavaDa vidhAdhara rAjAnA dhanuSyanA paNa zIdhra be kaTakA karyA. ane bIjA ardhacaMdra bAvaDe keIthI na bhedAya evA vidhAdhara rAjAnI chAtImAM prahAra karyA. ghaNuM ajoba che ke, eka vaNikakumAramAM paNa evuM ala kika parAkrama hatuM. lAkhanA rasa sarakhA lohIne jharanAra ane chAtImAM thaelA prahArathI duHkhI thaele vidhAdhara rAjA hathiyAra vinAne hevAthI pAnakhara RtumAM pAMdaDAM vinAnA thaelA pIpaLAnA jhADa je thayo. vidhAdhara rAje tevI sthitimAM hatuM, te paNa kaidhAMdha thaI teNe tema bahu hevAne lIdhe koIthI pakaDAya nahIM evAM aneka jAtanAM rUpa bahurapiNI vighAvaDe karyA vidyAdhara rAjAe AkAzamAM prakaTa karelAM te lAkha rUpe pavananA tephAnanI mAphaka saMpUrNa jagatane bhayakArI thayAM, te samaye pralayakALanAM bhayaMkara vAdaLAM sarakhAM te rUpathI sarva pradeza kAle hevAthI AkAza na jovAya evuM bhayaMkara thayuM. ratnasAra kumAre jyAM jyAM pitAnI najara pheravI, tyAM tyAM bhayaMkara bhujAnA samudAyathI na javAya eve vidyAdhara rAjA ja tenA jevAmAM Avyo. eTaluM thayuM te paNa kumArane ajAyabaja lAgyuM, ane kiMcitamAtra paNa bhaya na lAge. dhIra puruSo ke pAMtakALa AvI paDe te paNa kAyara thAya ke zuM? pachI kumAre nizAna karyA vinA cAre tarapha bANanI vRSTi zarU karI. 361 Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIkaja che, saMkaTane vakhata Ave dhIra purUSa adhika parAkrama prakaTa kare che. kumArane bhayaMkara saMkdamAM sapaDAyo joine cadracUDa devatA hAthamAM mhoTA muphtara lai vidyAdhara rAkbate prahAra karavA uDayeA. hAthamAM gadA dhAraNa karanAra bhImasenanI mAphaka bhayaMkara svarUpa dhAraNa karIne AvatA caMdracUDane joi duHzAsana sarakhA vidyAdhara rAjA zIghra kSeAbha pAmyA. tathApi te dhaNuM dhairya pakaDI pAtAnA sarva rUpathI, sarva bhujAethI sarva zaktithI ane badhI taraphathI devatAne prahAra karavA lAgyA. devatAnI zakti aciMtya ane kumAranuM bhAgya adbhuta hAvAthI caMdracUDa upara thayelA zatrunA sarve prahAra, kRtavra mANasa upara karelA upakAranI mAphaka niSphaLa gayA ! jema IMdra vaDe parvatane toDI pADe, tema krodhathI durdhara thaelA caMdracUDe mudgara vaDe vidyAdhara rAjAnA mukhya svarUpa upara prahAra karyAM. caMdracUDe potAnI sarva zaktithI vidhAdhara rAjya upara prahAra karyA tyAre kAyara mANusanA prANa nIkaLI jAya evA bhayaMkara avAja thayA. vidhAJaLathI ahaMkArI thayelA, gailAyane jItavAnI sattA rAkhanArA evA vAsudeva jevA vidyAdhara rAjAnuM vajra sarakhuM majabuta mAthuM te prahArathI chedAyuM nahi. tathApi tenI bahu rUpa dhAraNa karanArI maheAvidhA bhaya pAmItendra ke zuM ! phAgaDAnI peThe zIghra nAsI gai. devatAnuM sahAcya AzcaryakArI hoya emAM zuka nathI, 66 A kumAra svabhAvathIja zatruone rAkSasa sarakhA bhayakara lAgatA tA, ane temAM, agnine sahAyyakArI jema vAyu maLe, tema tene jene parAbhava na karAya evA devatA sAyyakArI maLyA, " ema vicArI kara sunI mAphaka vidyAdhara rAjA nAsI gayeA. kahyuM che ke--je bhAge te jIve pAyadaLanA svAmI te vidhAdhara rAjA peAtAnI bhAgI gaelI iSTa vidyAte jovAne arthe tenI pAchaLa zIghra vegathI doDatA gayA. saniyara ziSTa (paraspara sayAgathI banI gayelAM) e kAryomAM jema ekanA nAza thavAthI khIjAte paNa nAza thAya che, tema vidhAnA lopa thatAMja vidhAdhara rAjAne paNa lopa thayA. sukumAra kyAM ? ane kaThera vidhAdhara kayAM ? tathApi kumAre vidyAdharane jItyA. enuM kAraNu ke, jyAM dharma hAya, tyAM jaya che. vidhA 362 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manamAM vicAra karavA kumAra purUSamAM eka evA bA kr dhara rAjAnA sevaka je vidyAdharA hatA, te paNa tenI sAtheja nAsI ga cA! ThIkaja che, dIvA bujhAi gayA pachI tene prakAza pAchaLa rahe ke zuM? jema rAjA sevakanI sAthe mahelamAM Ave, tema kumAra durjaya zatrune jItavAthI utkarSa pAmelA devatAnI sAthe mahelamAM AvyA. atizaya eNmatkAra utpanna karanArU kumAranuM evuM caritra jene tilakamAMjarI harSathI vikazvara thaelI rAmarAjIne dhAraNa karatI chatI lAgI ke, " traNe lekamAM zreSTha evA e tarUNa ratna che. mATe bhAgyathI jo mhArI mhena hamaNAM maLe te raeNnA lAbha thAya. " ema vicArI manamAM utsukatA, lajjA ane ciMtA dhAraNa karanArI tilakamaMjarI pAsethI kumAre bALakanI mAphka haMsIne upA DhI lIdhI, ane tethI huMsI kahe keH-- dhIra purUSAmAM agresara, kAryabhAra calAvavA samartha, vIra purUSonI gaNatarImAM mukhya evA huM kumArarAja ! tuM cirakALa jIvatA ane jayava MtA rahe. huM kSamAzILa kumAra ! dIna, rAMka atizaya bIkaNu ane akArya evI me mhAre mATe tane ghaNA kheta ApyA, tenI kSamA kara. kharekhara jotAM vidyAdhara rAjA jevA mhArA upara upakAra karanArA bIje kASTha nathI. kemake, jenI bIkathI huM anaMta puNyathI pazu na maLI zake evA hArA kheALAmAM AvIne kheThI. dhanavAna purUSanA prasAdathI jema nirdhana purUSa sukhI thAya che, tema amArA jevA parAdhina ane duHkhta jIva hArA yAgathI cirakALa sukhI thAo." kumAre kahyuM. "mIThuM khelanArI huM hasI! tu kANu che ? vidhAdhare tane zI rIte haraNa karI ? ane A manuSyanI vANI tu zI rIte khele che te kahe. " pachI te uttama haMsI kahevA lAgI: - mhoTA jinamaMdirathI * zAbhatA vaitADhaya parvatanA ucca zikharane alaMkArabhUta evA catupara cakravALa nAme nagaranI rakSA karanArA ane strote viSe Asakta evA tarUNImRgAMka nAme vidhAdhara rAjA che. eka vakhata teNe AkAzamArge jatAM kanakapurImAM manevedhaka agaceSTA karanArI aokamaMjarI nAme rAjakanyA joi. samudra caMdramAne jotAMja jema khaLabhaLe che, tema hiMDALA upara krIDA karatArI sAkSAta devAMganA sarakhI 363 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te kanyAne joI vidhAdhara sajA kSebha pAme. pachI teNe tephAnI pavana vikUne hiMDoLA sAthe rAjakanyAne harasa karI! athavA potAnI matalaba sAdhavA yathAzakti koNa prayatna karato nathI ? vidhAdhara rAjAe rAjakanyAne haraNa karI zabarasenA nAme heTI aTavImAM mUkI. tyAM te hariNuMnI peThe bIka pAmavA lAgI, ane TIToDInI mAphaka AkaMda karavA lAgI. vidhAdhara rAjAe tene kahyuM. "he suMdara strI ! tuM kema bIthI dUje che? dizAene viSe najara kema pheke che ? ane te saMdari! AkaMda paNa kema kare che ? huM koI baMdIkhAnAmAM rAkhanAro, cera ke parastrIlaMpaTa nathI, paNa hArA pAra vinAnA bhAvathI tane vaza thaele eka vidhAdhara rAja chuM. huM hAre dAsa thai hArI prArthanA karuM chuM. mATe mArI sAthe pANigrahaNa kara, ane tamAma vidhAdharonI tuM svAminI thA." "azinI mAphaka bIjAne upadrava karanArA kAmAMdha le ke e nI duSTa ane aniTa ceTA karIne pANigrahaNa karavA icche che, emane atizaya vikAra thAo ! ! " manamAM evo vicAra karanArI azakamaMjarIe vidhAdhara rAjAne kAMI paNa uttara Ape nahIM. jenI aniSTa ceSTA prakaTa dekhAtI hoya, te purUSane koNa saMpurUSa moDhe nA hA no ja mAba sarakho Ape ? "mAtA pitAnA tathA svajananA virahathI hAlamAM ene navuM duHkha thayuM che, tathApi anukrame sukhathI e mahArI icchA phaLIbhUta karo. " manamAM evI AzA rAkhIne vidhAdhara rAjAe, zAstrI jema pitAnA zAstranuM smaraNa kare che, tema potAnuM sarva kAma paripUrNa karanArI suMdara vidyAne saMbhArIne te nuM smaraNa karyuM. kanyAnuM svarUpa gupta rAkhavAne arthe vidyAnA prabhAvathI te vidhAdhara rAjAe rAjakanyAne neTanI mAphaka eka tApasa kumAranA svarUpamAM prakaTa karI. jenAmAM bilakula sattva nathI, tathA bALaka jevo buddhivALe e vidhAdhara rAjA keTalIka vAra sudhI azokamaMjarIne manAvato hate. manAvatAM teNe je AdarasatkAranAM vacana kahyAM, te azakamaMjarIne tiraskAra rUpa lAgyAM. bIjA sArA upacAra karyA te ApadAnI prApti jevA lAgya, ane premapUrvaka AlApa karyo te pApanI vAvaNI sarakhA lAgyA. rAkhamAM hema Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare, jaLanA pravAhamAM pezAba kare athavA khArI bhUmimAM vAvavuM, sIMcavuM, vagere jema nakAmuM che, tema vidyAdhara rAjAnA sarva manAvavAnA prakora azakamaMjarIne viSe nakAmA thayA. te paNa vidhAdhara rAjAe manAvavAnA niSphaLa prakAra baMdha karyA nahIM. cittabhrama rogavALA purUSanI mAphaka kAmI purUSane durAgraha kahI na zakAya evA hoya che. te pApI vidhAdhara rAjA eka vakhate koI kAryane bAne potAne zahera gaye. tyAre vadhArI tApasa kumAre hiMDoLAnI kriIDA karatAM tene joyo. te tApasa kumAra hArA upara bharUse rAkhI, pitAnI hakIkata kahe che, eTalAmAM vidhAdhara rAjA tyAM AvI, pavana jema AkaDAnA kapAsane karaNa kare che, tema tene haraNa karI che, ane maNiratnothI dedIpyamAna potAnA divya maMdiramAM laI jaI teNe krodhathI tene kahyuM ke, "are dekhI nI bhoLI ! kharekhara catura ? ane bolavAmAM DAhI ! evI che strI! tuM kumAranI tathA bIjA koinI sAthe premathI vArtAlApa kare che, ane hArA vazamAM paDelA mane uttara sara paNa ApatI nathI ! hajI mahArI vAta kabUla kara. durAgraha mUkI de, nahIM te duHkhadayI yama sarakhe huM hArA upara rUda thaze ema samaja." te evuM vacana sAMbhaLI, manamAM dhairya pakaDI azokamaMjarIe kahyuM. "are vidhAdhara rAjA ! chaLabaLathI zuM lAbha thAya ! chaLavaMta tathA baLavata lokothI kadAca rAjyarUddhi AdI sadhAya, paraMtu koI kALe paNa chaLabaLathI. prema na sadhAya. banne jaNAnAM citta prasanna hoya te ja citarUpa bhUmimAM premarUpa aMkara utpanna thAya che. jema ghI vinA lADavA bAMdhavA, tema sneha vinAno strI purUSono prema zA kAmano ? e sneha vinAne saMbaMdha te jaMgalamAM be lAkaDAono paNa mahemAM thAya che. mATe mUrNa vinA bIje koNa purUSa sneha rahita bIjA mANasanI manavAra kare ? snehanuM sthAnaka joyA vinA durAgraha pakaDanArA matimaMda mANasane dhikkAra thAo." aMkuza vinAne vidyAdhara rAjA azokamaMjarInAM evAM vacana sAMbhaLI ghaNe roSa pAme ane myAnamAMthI zIdhra khaDjha bahAra kADhI kahevA lAche ke, "arere ! hamaNAM huM tane mArI nAMkhuM ! hArI pabu niMdA kare che !" azokamaMjarIe kahyuM "rapaniSTa mANasanI sAthe saMbaMdha karavA ka Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratAM mavuM e mane vadhu pasaMda che. je mane choDavAnI hArI IcchA na heya te tuM bIje kAMI paNa vicAra na karatAM atyAre ja mane mArI nAMkha." pachI azokamaMjarInA puNyanA udayathI vidhAdhara rAjAnA manamAM vicAra Avyo ke, "hAya hAya ! dhikkAra thAo ! ! A zuM meM duSTa buddhinuM kAma mAMDyuM ? potAnuM jIvita jenA hAthamAM hovAthI je jIvitanI mAlIka kahevAya che, te priya strIne viSe ke purUSa krodhathI evuM ghAtakIpaNunuM A caraNa kare ? sAmopacArathIja sarve ThekANe prema utpanna thavAno saMbhava che. temAM paNa strIne viSe e niyama vizeSa karI lAgu paDe che. pAMcALa nAme nItizAstranA kartAe kahyuM che ke strIonI sAthe ghaNI saraLatAthI kAma levuM." kRpaNane saradAra jema pitAnuM dhana bhaMDAramAM rAkhe che, tema vidhAdhara rAjAe ema vicArI, manamAM ullAsa lAvI potAnuM khaLuM pAchuM zIdhra myAnamAM rAkhyuM; ane navI sRSTikartA je thaI kAma karI vivAthI azokamajarIne manuSyanI bhASA bolanArI haMsI banAvI. pachI bhANikaranamaya majabUta pAMjarAmAM haMsIne rAkhI te pUrvanI mAphaka AdarathI tene sArI rIte prasanna karato rahyo. vidhAdhara rAjAnI kamaLA nAme strI hatI. tenA manamAM kAMIka zaMkA AvI tethI, teNe sAvaceta rahI eka vakhate pitAnA bhaththarane haMsI- sAthe DahApaNathI bharelAM cATu vacana bolatAM prakaTapaNe dIThe. te kamaLA; manamAM adekhAI utpanna thavAthI sAmuM jovAya nahIM evI tathA matsara utpanna thavAthI koithI manAvI zakAya nahIM evI thaI. emAM kAMI navAI nathI; strIono svabhAva eja hoya che. kamaLAe potAnI sakhI jevI vidyAnI madadathI haMsInuM vRttAMta mULathI jANyuM, ane hRdayamAM khUceluM zalya jema kADha, tema te haMsIne pAMjarAmAMthI kADhI chaTakI mUkI. kamaLAe zokyabhAvathI haMsIne kADhI mUkI paNa teja hasIne bhAgyayogathI anukULa paDayuM. narakamAMthI bahAra nIkaLavA pramANe te vidhAdhara rAjAnA gharamAMthI bahAra paDelI haMsI zabarasenA aTavI tarapha cAlI. pAchaLa vidyAdhara Avaze" evI vhIkathI ghaNI AkULa vyAkULa thaelI hatI. dhanuSyathI chUTelA bANanI mAphaka vegathI gamana karatAM thAkI 366 Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaI, ane potAnA bhAgyodayathI vizrAti levA ahiM utarI. temaja krama bamAM jema saMtAI javuM, tema tane joi dvArA kheALAmAM satAi gai. ke kumArarAja ! te haMsI huMja chuM, ane je mhArI pAchaLa AvyA, ane jete te' jItyA, teja huM kahuM chuM te teja vidhAbhara che.' tilakamAMjarI potAnI hetanI evI hakIkata jANI, snanA du:khathI du:khI thai dhaNeja vilApa karavA lAgI. strIonI rIti evIja hAya che. tilakamAMjarIe kahyuM. "hAya hAya ! hu svAmini ! bhayanI jANe rAjadhA nIja hAyamI ! evI aTavImAM ekalI tApasapaNAmAM zI rIte rahI jaina vicitra gatine dhikkAra hAjo. vhena ! Aja sudhI sukhamAM rahelI te devAMganAe jema tiryaMcanA garbhamAM rahevuM, tema kAIthI sahana na karAya evA ghaNA du:khadAyI paMjaravAsa zI rIte sahana karyo ! hAya hAya ! vaDI mhena ! A bhavamAMja tane tiryaMcapaNuM prApta thayuM! daiva naTanI mAphka supAtranI paNa viDaMbanA kare che ! mATe tane dhikkAra thAo ! vhena ! pUrvabhave teM kaiAtukathI kAine viyeAga paDAvyeA haze ane me' te vAtanI upekSA karI haze, tenuM A kahI na zakAya tevuM mAThuM phaLa maLyuM. hAya. hAya ! dudhaivathI utpanna thaeluM athavA jANe mUrtimAMta durbhAgyaja hAyanI ! evuM hArU tiryaMcapaNa have zI rIte dUra thaze !' tilakamajarI e vilApa kare che eTalAmAM sanmitranI mAphaka kheda dUra karanAra caMdracUDa devatAe te ha'sI upara jaLa chAMTIne pAtAnI zaktithI tenI pUrva pramANe kanyA banAvI. jANe navI sarasvatIja utpanna thai ke zu` ! athavA lakSmIja samudramAMthI nIkaLI ke zuM! evI kumAra vagerene NA harSa utpanna karanArI kanyA te vakhate bahu zAbhavA lAgI. vikava rAmarAtrinA bahAnAthI jemanA zarIra upar harSanA aMkurAja utpanna thayA hAyano evI te banne hene utAvaLathI eka khIjIne AliMgana karI rahI. premaneA mahimA evAja che. 1 "C pachI ratnasAra kumAre kaitukathI kahyuM. hai tilakama jarI ! amane A kAmamAM inAma avazya maLavuM joie. he caMdramukhI ! kahe, zu' ApavI yeAgya che? je ApavA yogya hAya te turataja Apa. dharmanI mAphka A cita dAna vagere levAmAM vilaMba kANu kare? aucityAdi dAna, rUNu utA BE : Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ravuM, hoDa TharAvela pagAra le, dharma ane rogane tathA zatrune uke, eTalAM vAnAM karavAM hoya te bilakula vakhata na gALavo. krodhano purase Avyo hoya, nadInA pUramAM praveza kare heya, kAMI pApakarma karavuM hoya, ajIrNa upara bhajana karavuM hoya, tathA bhayavALI jagyAe javuM hoya te vakhata gALavo eja uttama che. eTale A badhAM vAnAM karavA hoya te AjanuM kAla upara mulatvI rAkhavuM nahi." kumAranAM vidavacana sAMbhaLI tilakamaMjarInA manamAM lajjA utpanna thaI zarIre kaMpa chUTa, paze vaLyo ane rAmarAji visvara thaI. strIonI lIlA ane vilAsa teNe pragaTa karyA, tathA kAmavikArathI ghaNI pIDAI te paNa teNe vairya pakaDIne kahyuM ke, amArA upara sarva prakAre upakAra karanAra huM sarvasva ApavA gya che ema mAnuM chuM. mATe he svAmina ! Apane dAnanuM eka A khAnuM AvuM chuM. ema Apa nakkI jANaje. ema kahI khuzI thayelI tilakamaMjarIe jANe pitAnuM mUrtimaMta manaja henI ! e motIne manohara hAra kumAranA gALAmAM paherAvyo. IcchA vinAnA evA kumAre paNa te hAra ghaNAja mAnathI svIkAryo. pitAnA ISTa mANase ApelI vastu svIkAravA preraNa karanAra prIti ja hoya che. haze, tilakamaMjarIe zIdhra pipaTanI paNa pUjA karI. uttama purUSonuM sAdhAraNa vacana paNa koI jagyAe nicchA na thAya. ucita AcaraNa karavAmAM nipuNa evA caMdracUDe te vakhate kahyuM ke, "he kumAra ! pahelethI ja tane dvArA bhAge ApelI e be kanyAo huM hamaNAM tane ApuM chuM, sArA kAryomAM vizva ghaNAM Ave che, mATe tuM prathamathI ja manamAM svIkArelI e bane kanyAonuM turataja pANigrahaNa kara. caMcUDa devatA ema kahI varane ane kanyAone jANe zobhAne samudAyaja heyanI ! evA tilakavRkSanA kuMjamAM paraNAvavAne mATe harSathI laI gayo. cakrezvarI devIe rUpa pheravI zIdhra tyAM jaI mULathI cheDA sudhI e sarva utama vRttAMta prathamathI ja jANyuM hatuM. pachI te cakrezvarI vegathI pavanane paNa jIte evA atizaya mahetA vimAnamAM ghaNA harSathI beThI. te vimAna ratnanI pahoLI ghaMTAothI TaMkAra zabda karatuM hatuM, rasamaya zebhatI 368 Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghugharIevaDe zabda karanArI zekaDA vA! te vimAnane viSe pharakatI haiM. tA. manahara mANikA hovarDa jaDelA tethI tene pI zAbhA AvI hatI. nRcanA, gItanAM ane vAjiMtranA zabdathI te vimAnanI pUtaLIe jANe melatIja hAyanI ! etre bhAsa thate hatA. pAra vinAnI pAriAta vagere puSponI mALAe temAM ThekANe ThekANe gAyalI hatI hAra vagerethI eka uttama zAbhA tete AvI hatI, suMdara cAmare tene viSe uchaLatAM hatAM, tenI racanAmAM badhI jAtanAM maNiratA AvelAM hovAthI te potAnA prakAzathI sAkSAt sUryamaMDaLanI mAphaka nidhiDa aMdhakArane paNa kApI nAMkhatuM hatuM. evA vima.namAM cakrezvarI devI eDI, tyAre bIjI tenI barAbarInI ghaNI devIe peAta pAtAnA vividha prakAranA vimAnamAM esI tenI sAthe cAlavA lAgI, ane bIla ghaNA devatAe tenI sevAmAM tatpara rahyA. A rIte cakrezvarI devI tilakavRkSanA kuMjamAM AvI 5heAMcI. vara tathA kanyAe! gAtradevInI mAphaka tene namyAM, tyAre cakrezvarIe pati putravALI vRddha strI jema AziSa Ape che, tema varane tathA kanyA ene AzISa ApI ke--" huM vadhAra ! tame hamezAM prItithI sAthe rahe, ane cirakALa sukha bhAgavA. putra pAtrAdi saMtativaDe tamArA jaga * mAM utkarSa thAe. ' l pachI Ucata AcaraNa karavAmAM catura evI cakrezvarI devIe pote agresara thaI cArI Adi sarve vivAhanI sAmagrI taiyAra karI, ane devAM ganAe dhavala gIte gAtAM chatAM yavi temane vighADotsava mhe.TA - DaMbaravI pUNa karyo. te vakhate devAMganAee peTane varanA nhAnA bhajI tarIke mAnIne tenA nAmathI dhavala gIto gAyAM. DaeNTA purUSonI seAbatanuM phaLa evuM AzcaryakArI thAya che. jemanuM vivAhamaMgaLa sAkSAt cakradha rAtre karyuM, te kanyAone ane kumAranA puyane udaya adbhuta che. pachI cakrezvarI devIe bIjAM rau dhamAvatasaka vimAnaja hAyanI ? eve sarva ratnamaya mahela tyAM banAvIne temane rahevAne arthe ApyA. vividha prakAranI krIDA karavAnAM sArAM sthAnaka jAtAM judAM karelAM hovAthI manehara dekhAte, sAta mALa hovAthI sAta dvIponI sAta lakSmInuM nivAsa sthAnaja hA 369 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yanI ! evo je vAmAM Avato, hajAro utkRSTa gekhathI hajAra netravALA ija henI ! evI zobhA dhAraNa karato, mananuM AkarSaNa karanAra evA gokhathI vidhyaparvata sarakhe dekhAte, kaI sthaLe kaatana ratnonA samudAya jaDelA hatA tethI vizALa gaMgA nadI sarakho dekhAto, keI sthaLe uMcI jAtanAM vaiDarva ratno jaDelAM hovAthI yamunA nadInA jaLa je dekhAto, kaI bhAgamAM padmarAga ratno jaDelAM hovAthI saMdhyAkALane je raktavarNa dekhAte, kaI ThekANe suvarNanuM ghaDatara kAma hovAthI merUparvatanI eka TuMka mAphaka dekhAto, ke I ThekANe harita ratna jaDelAM hovAthI lIlA ghAsavALI bhUmi sarakhI manovedhaka zabhA dhAraNa karato, kaI sthaLe AkAza jevA pAradarzaka sphaTika ratna jaDelAM hovAthI sthaLa chatAM AkAza che evI bhrAMti utpanna karanAro, koI sthaLe sUryakAMta maNi jaDelA hovAthI sUryakiraNanA sparzavaDe utpanna thaelA agnine dhAraNa karato, koI sthaLe caMdrakAMta maNi jaDelA hovAthI caMdrakiraNanA saparzavaDe amRtanI vRSTi karanAra e te mahela hato. puNyane ghaNe udaya havAthI cakezvarI devIe jenuM vAMchita pUrNa karyuM e ratna pAra kumAra, be strIonI sAthe mahelamAM evuM sarvaka ane sarva prakAranuM vizvasukha bhogavavA lAge che, keTalAka tapasvIo paNa potAnI tapasyA vecIne te sukhano vAMchA karatA rahyA. rasiddha vaimAnanuM sukha manuSya bhavamAM pAmavuM durlabha che, tathApi ratnasAra kumAre te tIrthanI bhatithI, divya vRddhinA bhogavavAthI ane be suMdara strIonA lAbhathI cA latA bhavamAMja sarvArthasiddhapaNuM meLavyuM. gobhadra devatAe zAlibhadrane pi- tAnA saMbaMdhathI saMpUrNa bhAga AkhyA emAM zuM navAI ! paNa e ghaNI ajAyaba vAta che ke, cakezvarInI sAthe kumArane mAtA putra vagere koI jAtano saMbaMdha nahIM chatAM devIe kumArane vAMchita bhoga paripUrNa ApyA. athavA pUrva bhavanA prabaLa puNano udaya thae Azcarya te zuM che ! bharata cakravartIe manuSya bhavamAMja gaMgA devInI sAthe cirakALa kAmaga nahIM bhogavyA ke zuM ? eka vakhate caMdracUDa devatAe cakrezvarInI AjJAthI kanakadhavaja rAjane vadhu varanI zubha vArtAnI vadhAmaNuM ApI. ghaNuM 370 Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harSavALo kanakadhvaja rAjA putrIone jovAnI ghaNA kALanI utkaMThAe tathA putrIo upara rahelI ghaNI prItie zIdhra preraNuM karavAne lIdhe sAthe senAno parivAra laI nIkaLe. thoDA divasamAM kanakadhvaja rAjA aMtaHpura, mAMDalika rAjAo, maMtrIo, zreSThIo vagere parivAra sahita tathA senA saka hita tyAM AvI paDe. zreSTha ziSya jema gurUne namaskAra kare che, tema kumAra, popaTa, kanyAo vagere lokoe zIdhra sammukha AvI utAvaLathI rAjAne praNAma karyA. ghaNA kALathI mAtAne jevA utsuka thaelI banne kanyAo, vAcharaDIe pitAnI mAtAne jevA premathI AvI maLe che, tevA kahI na zakAya evA ati premathI AvI maLI. jagatamAM uttama evA kumArane tathA te divya rUddhine joI parivAra sahita kanakadhvaja rAjAe te divasa ghaNe kiMmatI mAnyA. pachI rAsa ra kumAre kAmadhenu sarakhI cakezvarI devIne prasAdathI parivAra sahita kenaka ja rAjAnI sArI rite paroNAgata karI. kanakadhvaja rAjA pachI potAnI nagarIe javA pahelAM usuka hatA, te paNa kumAre karelI paroNAgata je tenI utsukatA jatI rahI. ThIka che, divya rUddhi joI konuM mana ThaMDuM na thAya ? kanakadhvaja rAjAne tathA tenA parivArane kumAre karelI navanavA prakAranI pareNAgatano lAbha maLavAthI tathA tIrthanI sevA paNa thatI hovAthI pitAnA divasa lekhe lAge che, ema jaNAyuM. eka vakhate svArthanA jANa evA kanakadhaja rAjAe kumArane prArthanA karI ke, "he saMpurUSa ! dhanya evA te jema mahArI A be kanyA kRtArtha karI, tema jAte AvIne amArI nagarI paNa kRtArtha kara." evI ghaNI vinati karI tyAre te kumAre kabUla karo. pachI ratnasAra kumAra, kanyAe tathA bIjA parivAra sAthe rAjA pitAnI nagarI tarapha cAlyo. te vakhate vi. mAnamAM besI sAthe cAlanAra cakezvarI, caMdracUDa vagere devatAoe bhUmine vyApArI senAnI spardhAthIja ke zuM! pite AkAza vyApI nAMkhyuM. sUryanAM kiraNa jemAM praveza karI zakatAM nathI evI bhUmi jema tApa pAmatI nathI, tema upara vimAna cAlatAM hovAthI e sarvee jANe mAthe eka chatraja dhAraNa karyuM heyanI ! koIne paNa tApa lAgyo nahIM. kanakadhvaja rAjA 371 Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumAranI sAthe anukrame nagarInA najIka bhAgamAM Avyo, tyAre vadhuvarone jovA mATe usuka thaelA zaherI kene ghaNo harSa thaze. pachI kanakadhvaja rAjA e zaktithI ane aMtithI jema umAha zebhe che, tema be priya strIthI zobhatA ratasAra kumArano gha| utsavathI pitA nI nagarImAM praveza karAvyo. te nagarI mAM tyAM kesaranA chaMTakAva karelA hovAthI taraNa strI sarakhI zebhathI, DhIMcaNa sudhI kula pAtharelAM hovAthI tIrthakaranI samavasara) bhUmi sarakhI dekhAtI, uchaLatI dhvajA rUpa bhujAthI jANe harSavaDe nAcetI ja henI ! evI dekhAtI, dhajAnI ghugharIonA madhura svarathI jANe gIta gAtI hAyanI ! evI dekhAtI hatI. tathA te nagarInI dedIpyamAna teraNanI paMkti jagatanI lamInuM kIDAsthAna ja hoyanI ! evI hatI. tyAMnAM mANaso uMcA khATalA upara besI suMdara gIta gAtAM hatAM. pati pu travALI strIonA hastAM mukhethI padharAvI zabhA te nagarIne AvI hatI. tathA strIonAM kamaLapatra sarakhAM netrothI nIla kamaLanA vana sarakhI te nagarI dekhAtI hatI. evI nagarImAM praveza thayA pachI rAjAe mAnanIka purUSomAM eka evA kumArane harSathI aneka jAtanA ghoDA, dAsa, dAsIo, dhana vagere ghaNI vastu ApI. rIta bhAtanI jANa purUSonI evI ja rIta hoya che. pachI jene vilAsa priya che, e ratnasAra kumAra puNanA udayathI sasarAe ApelA mahelamAM bIjA rAjAnI mAphaka be strIonI sAthe kAmavilAsa bhogavavA lAgyo. senAnA pAMjarAmAM ke popaTa ghaNo koTakI hovAthI vyAsanI mAphaka kumAranI sAthe hamezAM samasyA pUrti, AkhyAyika, prahelikA vagere vinodanA prakAra karato hato. tyAM rahelA kumAre dedIpyamAna eka lInI prApti hovAthI jANe mANasa kayAthI ja svarge gaya hAyanI ! tema pUrvanI koI paNa vAta saMbhArI nahIM. evA sukhamAM kumAre eka varSa eka kSaNanI mAphaka gALyuM. tevAmAM daivayogathI je vAta thaI te kahuM chuM. A eka vakhata halakA le kone harSa ApanArI rAtrinA vakhate mAra pipaTanI sAthe ghaNI vAra sudhI vArtAlApa rUpa amRtapAna karI rAjaDita uttama ziyALuDamAM bichAnA upara sUtA hatA, ane nidrA vaza thaI gayo. 372 Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMdhakArathI sarva lekanI daSTine dukha denAra madhya rAtrino vakhata thaze. tAre sarve pahorAta loko paNa nidrAvaza thayA. eTalAmAM divya AkAra dhAraNa karanAra, dedIpyamAna ane mUlyavAna gArathI zobhate, cAra gatie cAlanAra ane myAnamAMthI bahAra kADhe kI taravAra hAthamAM dhAraNa karanAre e koI krodhI purUSa lokonAM netranI mAphaka mahelanAM sarve dvArA cAre taraphathI baMdha thayAM chatAM paNa koNa jANe kayAMyathI tyAM AvI pahoMcyo ! te purUSa chupI rIte zayyAgrahamAM paDe, te paNa deva anukuLa hovAthI kumAra zIdhra nage. phIkaja che, sapharanI nidrA loDA samayamAM turataja jAgRta thAya evI hoya che. "A koNa che? ane zA mATe ane zI rIte zayyAgrahamAM peThe "? evo vicAra kumAranA manamAM Ave che, eTalAmAM krodhathI koIne na gaNe evA te purUSe ucca svare kahyuM ke, "are kumAra ! je tuM karI hoya to saMyama karavA taiyAra thA. siMha jema dhUtArA ziyALiyAnA kherA parAkramane sahana na kare, tema huM tArA jevA eka vAcakane khoTA phelAyelA para mane sahana karuM ke zuM? " ema belatAM bolatAM ja te puruSa pipaTanuM suMdara pAMjaruM upADI utAvaLathI cAlavA lAgyo. kapaTI lokenA kapaTa AgaLa akkala kAma karatI nathI. haze, kumAra paNa manamAM roSano Aveza AvyAthI, bilamAMthI jema sarSa bahAra kADhave, tema mAnamAMthI kharza bahAra kADhIne te purUSa pAchaLa do. te pura AgaLa ane kumAra pAchaLa e rIte utAvaLA cAlatA ane eka bIjA jetA evA te banne jaNa vacce AvelA kaThaNa pradeza, ghara vagere vastune sahaja ullaMghana karatA cAlyA. duSTa bhomio jema musApharane ADe mArge laI jAya che, tema te divya purUSanA tejanA anusArathI tenI pAchaLa janArA kumArane te purUSa ghaNeja dUra kayAMya laI gayo. pachI koI paNa rIte te dAvAgni sarakho putra rUpa kumArane maLyo. kumAra krodhathI zIdya cAra mAphaka tene jIvato pakaDavA lAgo eTalAmAM te cora purUSa, kumAranA jotAM chatAMja garUDa pakSInI mAphaka AkAzamAM uDI ga ! kumAre AkAzamAM gamana karanAra te purUSane keTaleka dUra sudhI joyo. te uparAMta te adazya thaze. kumAranA bhayathI 373. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAsI gaye ke zuM? koNa jANe! pachI kumAra AzcaryathI manamAM vicAre che ke, "e keI nakkI hAro vairI che. koNa jANe vidyAdhara, deva ke dAnava haze ! je ko haze te haze. e zuM hAre nukazAna karanAre hatuM? paNa hAruM pipaTa rUpI rata haraNa karavAthI e Aja sudhI mahAre zatru hata, te have cAra paNa thayo. hAya hAya ! jANa purUnI paMktimAM ane gresara, dhIra, zUra, evA he pipaTa ! hAla dosta evA hArA vinA mane ' have subhASita saMbhaLAvI kAnane sukha koNa Apaze ! ane dhIra zi. ramaNe! mane mAThI avasthAmAM tArA vinA bIjo koNa madada Apaze!", e kSaNamAtra manamAM khela karIne pAchA kumAra vicAra karavA lAge ke, "viSa bhANa karavA jevo A kheda karavAthI zuM sAruM pariNAma nIpajavAnuM ? nAza pAmelI vastunI prApti kadAca thAya che te yogya upAyanI yojanAthIja thAya. upAyanI yojanA paNa cittanI sthiratA hoya te ja saphaLa thAya che, nahIM te thatI nathI. maMtra vagere paNa cittanI sthiratA vinA koI kALe paNa siddha thatA nathI. mATe huM have e nirdhAra karuM chuM ke, "mahAre pipaTa mane maLyA vinA huM pAcho vaLe nahIM," pitAnA kartavyane jANa ratnasAra kumAra e nizcaya karI popaTanI zodhamAM bhamavA lAge. cAra je dizAe AkAzamAM gayo, te dizAe thAka vinA ghaNe dUra sudhI kumAra gaye, paraMtu carane kAMI paNa pa lAgyo nahIM. ThIka ja che, AkAza mArge gaelAna patte jamIna upara kayAMthI lAge ? haze, tathApi "kaI paNa ThekANe kaI rIte pipana tapAsa lAgaze" manamAM evI AzA rAkhI kumAre tapAsa karavAmAM kaMTALo nahIM karyo. sapurUSenI potAnA Azritane viSe kevI lAgaNI heva che? popaTe musApharImAM sAthe rahI avasarane ucita madhura subhAbita kahI kumArane mAthe je RNa caDhAvyuM hatuM. te jaNa popaTane tapAsa karatAM aneka kaleza sahana karanAra kumAre utArI nAkhyuM. kumAre A rIte popaTanI zodhamAM bhamatAM eka A dIvasa gALyo. bIje divase AgaLa svarga samAna eka nagara tenA jevAmAM AvyuM, te nagara AkAza sudhI ucA sphaTikamaya dedIpyamAna keTa vaDe cAre 374 Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taraphathI vITAyeluM hatuM, tenI dareka paLane viSe mANika rananA daravAjA hatA, ratnajaDita mahATA mahelenA samudAyothI te nagara rohaNa parvatanI barAbarI karatuM hatuM, mahela upara hajAre sapheda dhvajAo pharakatI hatI, tethI te sahastrapukhI gaMgA nadI jevuM dekhAtuM hatuM. bhramara jema kamaLanI sugaMdhIthI kheMcAya che, tema nagaranI vizeSa zobhAthI kheMcAya ranasAra kumAra tenI pAse Avyo. bAvanA caMdananAM bAraNAM hovAthI jenI sugadhI AsapAsa phelAI rahI che evA tathA jagatanI lakSmInuM jANe mukhaja hoyanI ! evA gopuradvAramAM kumAra dAkhala thavA lAgyA. eTalAmAM darapAlikAnI mAphaka keTa upara beThelI eka suMdara menAe kumArane aMdara jatAM aTakAvyA. kumArane ethI ghaNuM ajAyaba lAgyuM. teNe ucca svarathI pUchayuM ke, "he suMdara rasArike ! tuM zA mATe mane vAre che ?" menAe kahyuM "he mahApaMDita ! dvArA bhalAne mATe rokuM chuM. je tyAre jIvavAnI arajI hoya te A nagaranI aMdara na jA. tuM ema na samaja ke, e mane vRdhA mane vAre che. ame jAtanAM te pakSI chIe, te paNa pakSI jatimAM uttapaNuM hatuM ja nathI ke zuM ! uttama jevo hetu vinA eka vacana paNa bolatA nathI. have tane huM rokuchuM, teno hetu jANavAnI IcchA hoya to sAMbhaLa A ratapura nagaramAM parAkramathI ane prabhutAthI pratipuraMdaraja (bIje Ida ja ) yanI ! e puraMdara nAme rAjA pUrve the. keIthI na pakaDAya evo hovAthI jANe nagaranuM eka mUrtimaMta durbhagya ja henI ! e koI cAra jAtajAtanA veSa karIne AkhA zaheramAM corIo karato hato. te manamAnatAM vicitra prakAranAM khAtara pADato hato, ane dhananAM bharelAM pAra vinAnAM pAtro upADI jato hato. kAMThAnAM jhADa jema nadInA mahA purane rokI zakatAM nathI, tema talAra tathA bIjA rakhavALa vagere moTA subhaTe tene aTakAvI zakyA nahi. eka divase rAjA sabhAmAM beTho hato eTalAmAM nagaravAsI lokoe AvI praNAma karI coranA upadrava saMbaMdhI hakIkata rAjAne saMbhaLAvI. tethI rAjAne reSa caDha, tenAM netra ratAM thayAM, ane te ja vakhate teNe mukhya talArane belAvI ghaNe Thapako dIdho. tAre kahyuM. "he svAmin ! asAdhya roga AgaLa jema koI ilAja cAlata 365 Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI, tema mahAre athavA hArA hAtha nIcene amaladArone te bilaMdara cara AgaLa kaI paNa upAya cAlato nathI. mATe Apane ucita lAge te kare." pachI moTA parAkramI ane yazasvI puraMdara rAjA pote rAtrie chupI rIte coranI khoLa karavA lAgyo. eka vakhate rAjAe kaI ThekANe khAtra daI pAcho jate te cArane corInA mAla suddhAM che. ThIka ja che, pramAda mUkIne prayatna karanArA purUSa zuM na karI zake ! dhutAro bagalo jema mAchalI pAchaLa chAnomAno jAya che, tema rAjA chupI rIte te vAtane barAbara nirNaya karavAne sArU tathA tenuM sthAnaka paNa jANavAne mATe tenI pAchaLa javA lAgyo. te dhUrta core pAchaLa paDelA rAjAne koI paNa rIte turata ja oLakho. deva anukULa haiya te zuM na thAya ! dhITA ane taratabuddhi e te cAra kSaNamAtramAM rAjAnI najara cukavIne eka maThamAM gayo. te maThamAM rUDI tapasyA karanAra kumuda nAme eka zreSTha tAparA rahate hato. te mahA zaTha cora tApasa nidrAmAM hato teno lAbha laI potAnA jIvana bArabhUta thaele corIne mAla tyAM mUkI kayAMka nAzI gayo. khAvapaDa corInI zodha khoLa karanAra rAjA Amatema tene khoLAto maThamAM gaye. eTale tyAM corInA mAla sahita tApasa tene jovAmAM AvyuM. rAjAe krodhathI tA pasane kahyuM. "duSTa ane cara evA he daMDacarmadhArI tApasa ! corI karI hamaNAMja tuM kapaTathI sUI rahyA che ! TI nidrA lenAra tane huM hamaNAM ja maraNane zaraNuM karIza eTale ke mahA nIdrA lAvIza." rAjAnAM vAta sarakhAM AvAM kaThaNa vacanathI tApasa bhayabhIta tha, gabharAyo ane jAgRta karyo hato, topaNa uttara daI zakyo nahi. nirdaka rAjAe subhaTa pAse baMdhAvIne tene savAramAM sULIe caDhAvavAno hukama karyo. arere ! avicArI kRtyane dhikkAra thAo ! ! ! tApase kahyuM. hAya hAya ! he Arya purUSa ! huM corI karyA vinA tapAsa na karavAne lIdhe mAryA jauM chuM." tApasanuM e kahevuM sAcuM hatuM, to paNa te vakhate adhika dhikkArane pAtra thayuM. jyAre deva pratikULa thAya, tyAre anukULa koNa rahe ? juo, rAhu caMdramAne ekalo je tene grAsa kare che, tyAre tenI madadamAM kaI 376 Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa AvatuM nathI. pachI yamanA vidyALa dUta sarakhA te subhaToe te tApasane muMDAvI, gardabha upara caDhAvI tathA bIjI paNa ghaNI viTabaNA karI prANa ghAtaka suLI upara caDhAvyo. arere ! pUbhave karelAM khoTAM karmonuM pariNAma kevuM bhayaMkara Ave che ! ! tApasa svabhAvathI zAMta hato, te paNa tene te vakhate ghaNe deva Avyo. jaLa svabhAvathI zItaLa che te paNa tene tapAvIe to te ghaNu ja garama na thAya ke zuM ? tApasa takALa maraNa pAmI rAkSasa nimAM gayo. maraNa vakhate tevI avasthAmAM ( raudradhyAnamAM ) - henArA jIvone baMtaranI gati maLe che, hIna cemimAM utpanna thaelA te duSTa rAkSase rASathI la gumAnamAM ekalA rAjAne mArI nAMkhyo arere ! aNuvicAryuM kArya karavAthI kevuM sAruM pariNAma Ave che ! ! pachI rAkSane nagaravAsI badhA kone bahAra kADhI mUkI. rAjAnA avicArI kRSathI prajAo paNa pIDAya che, te rAkSasa haLa paNa je kopa nagaranI aMdara praveza kare che, tene kSaNamAtramAM haNe che. athavA aMtaHpuramAM praveza karanAranI kaNasamAM kare ? mATe huM purU Sa ! hAruM zubha Icachane DI huM tane yAno mukha sarakhI e nagarImAM praveza karatAM aTakAvuM chuM." rasAra kumArane menAnuM evuM hitakArI vacana sAMbhaLI ane tenI vAphamaturI joI Azcarya lAgyuM te paNa rAkSasathI te lezamAtra paNa Daryo nahi. vivekI purUSe koI kArya karatAM utsuka, kAyara tathA ALasu na thavuM. ema chatAM kuMbhAra te nagaranI aMdara praveza karavA ghaNeja usuka thayo. pachI koIno Dara na rAkhavAno zUravIra kumAra rAkSasanuM parAkrama jevAnA kaitukathI jema saMgrAma bhUmimAM utaravuM, tema zIdhra te nagarImAM gaye. AgaLa jatAM kumAre joyuM to, koI ThekANe malaya parvata sarakhA caMdana kAkanA DhagalA paDyA hatA; yugaliyAne joIe tevAM pAtra ApanAra "gAMga kalpavRkSanI peThe, kaI ThekANe suvarNanA, rUpAnA tathA bIjA pAtrane DhagalA paDyA hatAH khetaranA khaLAmAM jema anAjanA DhagalA paDatA hoya che, tema tyAM koI ThekANe kapUra sAla AdI dhAnyanA DhagalA paDelA hatA; koI ThekANe sArmanA nivAsa sthaLanI mAphaka sopArI vagere para vinAnAM * rANIone rahevAnI jagyA. 377 Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kariyANAM paDayAM hatAM. sarovara jema sarasa jaLavALuM hoya che, tema koI ThekANe sarasa lADavAvALI evI kaMinI dukAnanI hA hatI ke ThekANe sapheda kiraNavALA caMdramAnI mAphaka sapheda kapaDAMvALI kApaDiyAnI dukAna hatI; koI ThekANe senA rUpa AdI uttama vastuvALA nidhinI mAphaka kapUra AdI sugadhI vastuvALI sugaMdhInI dukAno hatI. koI ThekANe himavaMta parvatanI mAphaka jAtajAtanI A dhIne rAMDa rAkhanArI gAMdhInI dukAna hatI; ane bhavya chanI dharmakriyA jema bhAvavinAnI hoya che, tema kaI ThekANe bhAva vinAnI AkalanI dukAna hatI; siddhAMtanAM pustaka jema suvarNathI (sArA daskatathI) bharelAM hoya che, tema koI ThekANe suvarNathI (senAthI) bharelI saraphanI dukAna hatI; muktipada jema anaMta muktAya (anaMtA siddhAthI zobhatuM) che, tema koi ThekANe anaMta muktADhaya ( pAra vinAnA motIthI zobhatI) enI motInI dukAna hatI; vane jema vidrumapUrNa (sArA vRkSathI vyAsa) heya che, tema ke ThekANe vidramapUrNa (paravALAthI vyAkha) evI paravALAnI dukAna hatI; koI ThekANe rahaNa parvatanI mAphaka uttama ranavALI javerAtanI dukAna hatI koI ThekANe AkAzanI mAphaka devatAdhiSita evA kutrikA paNa hatA; sutelA athavA pramAdI purUSanuM citta jema zUnya dekhAya che, tema te nagarImAM sarva ThekANe zUnyatA dekhAtI hatI; paNa viSNu jyAM jAya, tyAM jema tenI sAthe lamI hoya che, tema tyAM sarva ThekANe ghaNI lakSmI dekhAtI hatI buddhizALI ratasAra kumAra sarva ratnamaya te nagarIne anukrame jete hate. Ida jema potAnA vimAnamAM jAya tema rAjamaDalamAM go. eka pachI eka gajazALA, azvazALA, zastrazALA vagerene ullaMghana karato kumAra cakra vartInI mAphaka caMdrazALAe (chelle majale) gayo. pachI teNe tyAM eka iMdranI zA sarakhI ghaNI ja manohara ratnajaDita zA dIThI I sarakho sAhasI ane bhaya rahita e kumAra ghaNuM nidrA AvatI hovAthI tathA thAka dUra karavAne mATe te zA upara potAnA gharanI mAphaka harSavaDe sUI rahyA. eTalAmAM rAkSana mANasa ne paganI hAlacAla jANI krodha pAme, ane mahA vAgha jema sihanI pAchaLa jAya, tema kumAranI pAse Ave, 378 Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane kumAra sukhe sUtA che ema joi teNe manamAM vicAryuM ke, " je vAta Aje i manamAM paNa ANI na zake, te vAta eNe sahaja lIlAthI 3rI. dhiTAinAM kAma kAMi vicitra prakAranAM hoya che. A mhArA vairane have kayA mArathI mArU ? jema nakhathI phaLa teDe che, tema enuM mastaka na kho teDu ke kema ? athavA ene gadAvaDe mArI ekadama yurecurA karI nAMkhuM! kivA charI vaDe cIbhaDAnI mAphaka enA kaTakA karI nAMkhuM! atha vA maLatA netro nIkaLelA agnithI zakare jema kAmadevane bALI nAMkhyuM, tema ene mALA nAMkhuM! kivA AkAzamAM jema daDA pheke che, tema ene uMce pheMkI dauM ke zuM ! athavA mahelamAM sUtAM chatAMja ene upADI svayaMbhUramaNa samudramAM nAMkhI de! athavA ene sUtelAneja ajagaranI mAphaka gaLI jAuM! athavA ahiM AvIne aelA purUSane huM zI rIte mArUM ! zatru paNa ghera Ave te tenI paroNAgata karavI yogya che. kemake--sapurUSA ApaNe ghera AvelA trunI paNa paraNAgata kare che. zukra gurUnA zatru che, ane minarAzI e gurunuM svagRha kahevAya che, ema chatAM paNa zukra jyAre mInarAzie Ave tyAre gurU tene ucca sthAna Ape che. mATe e purUSa jAgRta thAya tyAM sudhI pAtAnA bhRtAnA LAMne khelAvuM. pachI je cita lAgaze te karIza.' rAkSasa ema vicAra karIne gayA, ane pAyadaLane uparI jema tene lai Ave, tema ghaNAM bhUtAnAM TALAMne teDI lAvyeo. tA paNa kanyAne pitA jema kanyAdAna karI vagara dhAmtie sUjI rahe che, tema te purUSa pahelAnI mAphakaja sUtA hatA, tene joi rAkSase tiraskArathI kahyuM. "are amaryAda ! mUDha ! bezarama ! niDara ! tuM mArA mahelamAMthI jhaTa nIkaLa : nIM te mhArI sAthe laDAi kara " rAkSasanAM evAM tiraskAra bharelAM vacanathI te bhUtAnA kilakila dhvanithI kumAranI uMgha uDI gaI. pachI kumAre sustImAM chatAMja kahyuM ke, are rAkSasarAja! jema bheAjana karatAM mANusanA bhAjanamAM aMtarAya karavA, tema sukhe sutelA humhArA jevA eka - paradezI mANasanI nidrAmAM te kema bhaJa karyo? 1 dharmanI ni MdA karanA, 2 5ktinA bheda karanArA, 3 vagara kAraNe nidrAneA cheH karanArA, 4 cAlatI 66 379 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAmAM aMtarAya karanArA ane 5 vagara kAraNe rasoI karanAro e pAMce purUSo atizaya pAtakI che, mATe mane pharI jhaTa nidrA Ave te mATe mhArA paganA taLiyAM tAjA dhInA mizrabhuvALA ThaMDA pANIthI masaLa kumAranAM evAM vacana sAMbhaLI rAkSase manamAM vicAryuM ke, "A purUSanuM caritra jagat karatAM kAMi judA prakAranuM dekhAya che ! enA caritradhA JdranuM hRdaya tharathara dhruje, te! pachI bIjA sAdhAraNa jIvonI zI vAta! bhaNI AzcaryanI vAta che ke, e mhArI pAsethI potAnAM taLiyAM masaLavAnI dhAraNA rAkhe che! e vAta siMha upara asavArI karIne javA jevI che. enuM niDarapaNuM kAMi ajaba prakAranuM che emAM kAMI zaka nathI. enuM kevuM jabarUM sAhisakapaNuM ! kevuM jaLarUM parAkrama! kevI dhIyAi ane kevuM ni DarapaNuM ? athavA dhaNA vicAra karavAmAM zuM lAbha che? sapUrNa jagatve ziromaNui samAna evA satpurUSa Aja mhArA atithi thayA che, mATe enA kahyA pramANe huM eka vAra karUM. dr * ema citA rAkSase kumAranA paganAM taLiyAM peAtAnA kAmaLa vAthe dhI sahita ThaMDA pANI vaDe theoDI vAra masaLyAM, kAi kALe jovAya, saMbhaLAya ke kalpanA pazu karAya nahI, teja puNyazALI purUSane sahajamAM maLI Ave che. puNyanI lIlA kAMi judA prakAranI che ! rAkSasa cAkarI mA kuka potAnAM paganAM taLiyAM thAka vinA masaLe che" ema joi kumAre turataja UDIne prItithI rAkSasane kahyuM ke, " huM rAkSasarAja ! tuM mhoTA sahanazI che, mATe je kAMI manuSyamAtra ane aANu evA meM karelA apamAnanI te mAphI Apa. huM rAkSasarAja ! tyArI bhakti joi huM manamAM ghaNA khuzI thaye. mATe tuM vara mAga hArUM kAMi kaSTasAdhya kArya haze te paNa huM kSamAtramAM karIza emAM zaka nathI. " kumAranAM evAM vacanathI ajAyaba pAmeao rakSasa manamAM vicAravA lAgyo ke, " are ! A te| viparIta vAta thai! huM devatA tAM mhArA upara e manuSya prANI prasanna thayA ! mhArAyAM na banI zake evuM kaSTamAdhya e sahajamAM sAdhavA icche. che! ghaNI AzcaryanI vAta che ke, navANunuM jaLa kUvAmAM pu vaMsa karavA icche che. Aja pakSa peAtAnI sevA karanAra pAse potAnuM 380 Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMchita meLavavA Icche cheAja paNa prakAzane arthe bIjA koInI prArthanA karavA lAge ! huM eka devatA chuM mane e je koI mAnavI che te zuM ApIne hato ! tathA hArA jevA devatAne mAnavI pAse mAgavA jevuM te zuM hAya ! te paNa kAMIka mAguM. manamAM ema vicArI rAkSase ucca svarathI jAhera rite kahyuM ke, " je bIjAnuM vAMchita Ape, e purU railokyamAM paNa durlabha che. tethI huM mAgavAnI icchA chatAM paNa zI rIte bhAzuM ?" "mAguM" evo vicAra manamAM AvatAM ja manamAMnA sarve sadaguNe ane "mane Apa" evuM vacana mukhamAMthI kADhatAMja zarIramAMnA sarva sadga koNa jANe thIja ke zuM ! jatA rahe che. * A banne prakAranA mArgaNe (bANa ane yAcaka ) bIjAne pIDA karanArA te kharAja; paNa temAM ajAyaba e che ke, pahele zarIramAM pese tyAre ja pIDA kare che, ane bIje to zetAM vAra ja pIDA upajAve che. bIjI vastu karatAM dhaLa halakI, dhULa karatAM taMga halakuM, tRgu karatAM kapAsa (3) halakuM, kapAsa karatAM pavana hala, pavana karatAM yAcaka halako ane yAcaka karatAM yAcakane ThaganAro hala che. kemake--he mAtA ! bIja pAse mAgavA. jAya evA putrane tuM jANIza nahIM. tathA koI mAgavA Ave to teno AzA bhaMga karanAra evA putrane to garbhamAM paNa dhAraNa na kara. loko AdhAra, udAra evA he ratnasAra kumAra ! teTalA sArU hArI mAgaNI je phekaTa na jAya ema hoya te huM kAMIka hArI pAse mAguM." - ratnasAre kahyuM. "are rAkSasarAja ! manathI, vacanathI, kAyAthI, dhanathI, parAkramathI, udyamathI athavA jIvane bhoga ApavAthI paNa hArUM kArya sadhAya evuM hoya te huM jarUra karIza." te sAMbhaLI rAkSase AdarathI kahyuM. "he. bhAgyazALI chiputra ! ema hoya to tuM A nagarIne rAjA thA. he kumAra ! tyArAmAM sarve sadgaNe utkarSathI rahyA che ema joI huM tane harSathI A samRddha rAjya ApuM chuM. te tuM potAnI marajI pramANe bhagava. huM hAre vaza thaelo chuM, mATe hamezAM hArI pAse cAkara je thaIne rahIza, ane divya trAddhi, divyabhoga, senAne parivAra tathA bIja je vastu joIe te ApIza. manamAM zatrutA rAkhanArA sarve rAjAone 381 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meM jaDamULathI ukheDI nAMkhyA che, mATe bIjA agni te jaLathI evA ya che, paNa tyAre pratApa rUpa na azi zatrunI strInA AMsunA jaLathI vRddhi pAme, he kumArarAja ! mahArA tathA bIjA devatAnI sahAyathI saMpUrNa jagatane viSe hArUM IdanI mAphaka ekachatra rAjya thAo. lakSmIthI iMdra nI barAbarI karanAro tuM AlekamAM sAmrAjya bhogavatAM chatAM, devAMganAo paNa svargamAM hArI kIrtinAM gIta gAtI rahe." have ratnasAra kumAra manamAM vicAra kara ma lAge ke, "e rAkSasa mahArA puNyanA udayathI mane rAjya Ape che. pUrve meM to sAdhu manisa ja nI AgaLa parigraha parimANa nAme pAMca aNuvrata lIdhuM, tyAre rAjyanA grahaNane niyama karyo che ane hamaNa meM e rAkSanI AgaLa pote kabUla karyuM che ke, " je tuM kahIza, te huM karIza." ema mahoTuM saMkaTa AvI paDayuM ! eka tarapha khADe ane bItarapha dhADa, eka tarapha vAgha ane bIjI tarapha parvatane uMDA khADe, eka tarapha pAradhI ane bIjI tarapha phAMso e kahevata pramANe hAla mahArI sthiti thaI che. potAnA vratane vaLagI rahIza te rAkSasanI mAgaNI kaTa jaze, ane rAkSanI mA gaNe svIkArIza to svIkArelA vratano bhaMga thaze. hAya hAya ! are ranasAra ! tuM ghaNuM saMkaTamAM paDaye : athavA bIne game tevI mAgaNI kare te kaI paNa uttama purUSa, je potAnA tro bhaMga na thAya, teja vAta kabUla karaze. kAraNa ke, pitAnA vratano bhaMga thAya, tyAre bAkI zuM rahyuM che jethI dharmane bAdha Ave evI saraLatA zA kAmanI ? jethI kAna tUTI jAya, evuM sonuM hoya to paNa te zA kAmanuM ? jyAM sudhI dAMtA paDavAnI vAta banavAno saMbhava nathI, tyAM sudhI ja vicakSaNa purUSa kapUra bhakSaNa kare. vicakSaNa purUe saralatA, zarama, leba vagere guNe zarIra mAphaka bAhya jANavA; ane svIkAreluM vrata pitAnA jIva sarakhuM jANavuM. tuMbano nAza thae ArAnuM zuM prayojana ? rAjAne nAza thae subhaTonuM zuM prajana! mULa baLI gaye vistAranuM zuM prayojana ? puNyano kSaya thae auSadhanuM zuM prayojana ? citta zunya thae zAstronuM zuM prajana? hAtha kapAI gae zenuM zuM prayojana ? temaja pitAnuM svIkAreluM vrata khaMDita 382 Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e divya aizva, sukha vagerenuM zuM prayojana ? " ratnasAra kumAre evo vicAra karI rAkSasane parama AdarathI tejadAra ane sArabhUta vacana kahyuM. te A rIte:-"he rAkSasarAja! teM kahyuM te ucita che, paNa pUrve guru pAse meM niyama svIkAryo che ke, ghaNuM pApanuM sthAnaka evuM rAjya mAre na svIkAravuM. yama ane niyama e bane virAdhyA hoya to tIvra duHkha Ape che. temAM yama te AyuSyane aMteja duHkhadAyI che paNa niyama janmathI mAMDIne hamezAM du:khadAyI che. mATe he sapurUSa! mahArA niyamane bilakuva bhaMga na lAge evuM game te duHkhamaya kArya mane kahe, huM te zIdhra karUM." pachI rAkSase krodhathI kahyuM. "are! phekaTa kema bakabaka kare che ? paDelI mAgaNI niSphaLa gumAvI have mArI pAse bIjI mAgaNI karAve che ? are pApa ! jene mATe saMgrAma Adi pApakarma karavuM paDe te rAjyane tyAga karavo ucita che, paNa e ApelA rAjyamAM pApa te mAMthI hoya ? are mUDha ! huM samRddha rAjya detAM chatAM tuM levA ALasa kare che ? are ! sugaMdhI ghata pAtAM chatAM khAlI "bU-bU' e zabda kare che. are mUDha ! tuM ghaNuM mijAsathI mArA mahelamAM paLe gADha nidrAmAM sUto rahyo ! ane mhArI pAsethI potAnA paganAM taLiyAM pazuM masaLAbAM ?! he maraNane kAMThe AvelA ! mAruM kahyuM vacana hitakAri chatAM tuM mAnato nathI, te have mArA phaLadAyI krodhanAM kerAM kaDavAM phaLa che? te je." ema kahI rAkSasa, gIdha pakSI jema nirbhayapaNe mAMsano kaTaka upADIne jAya, tema kumArane jhaTa apaharIne AkAzamAM uDI gayo. pachI krodhathI koine na gaNe evA rAkSase potAnA hoTha dhrujAvatAM zIgha pitAne saMsAra samudramAM nAMkhavAnI peThe kumArane ghera samudramAM nAMkho. te vakhate kumAra, AkAzamAMthI zIda apAra samudramAM jaMgama maiinAka parvatanI peThe paze. tyAre vajapAta jevo bhayaMkara avAja thayo. jANe kautukathI ja ke zuM! pAtALamAM jaI pAcho te jaLa upara AvyuM. jaLane svabhAvaja eve che. pachI "jaDamaya samudramAM ajaDa (jA) kumAra zI rIte rahI zake ? ema vicArIne ja ke zuM ? rAkSase pitAne hAthe kumArane samudramAMthI kADha, ane kahyuM ke, "durAgrahanuM ghara ane viveka zunya evA he kumAra! tuM - 383. Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kema phokaTa marI jAya che. rAjya lakSmIne kema aMgIkAra nathI ka! are niMdha ! huM devatA chatAM meM hArU kiMdha vacana kabUla karyuM, ane te 'je kAMI mAnavI chatAM mAruM hitakAri vacana paNa mAnato nathI ! are ! tuM mahArUM vacana hajI jaladI kabUla kara. nahIM to dhoLI jema vastrane, tema tane patthara upara vAraMvAra pachI DI pachADIne yamane ghera mokalI daIza, emAM saMzaya lezamAtra rAkhIza nahIM. devatAnI kepa phekaTa ja nathI ane temAM paNa rAkSasano te naja jApa." ema kahI kopI rAkSasa kumArane page pakaDI ane tenuM mukha nIcuM karI tene pachADavA mATe zilA pAse lai gayo. tyAre sAhasI kumAre kahyuM. "are rAkSasa ! tuM manamAM vikalpa na rAkhatAM pitAnuM dhAryuM kara. zuM e vAtamAM vAraMvAra tuM mane pUche che ? - punuM vacana te eka ja hoya che. " pachI kumArane potAnA sane utkarSa thavAthI AnaMda thayo. tenA zarIra uparanI romarAji vikasvara thaI, ane teja to koIthI khamAya nahIM evuM dekhAvA lAgyuM. eTalAmAM rAkSase jAdugaranI mAphaka potAnuM rAkSasanuM rUpa saMha turataja divya AbhUSaNothI dedIpyAna evuM pitAnuM vaimAnika devatAnuM svarUpa prakaTa karyuM, ane megha jema jaLanI vRddhi kare, tema teNe kumAra upara puSTi karI. pachI bhATacAraNanI mAphaka kumAranI AgaLa ubhA rahI te devatA jaya jayakAra bolyo, ane AzcaryathI cakita thayA kumArane kahevA lAge ke, "he kumAra! jema manuSyamAM zreSTha cakravartA, tema tuM sattazALI purUSomAM uttama che. tuM purUSarana ane apratima zUravIra hovAthI pRthvI Aja hArAvaDe kharekhara ranarabhA (ratnavALA) ane vIravatI thaI. jenuM mana merU parvatanI cUlAnI mAphaka nizcI, evA te guru pAse dharma svIkAryo e bahuja sArI vAta karI iMdrane senApati harige. gamelI nAme uttama devatA bIjA devatA pAse hArI prazaMsA kare che, - te barobara che." - devatAnuM evuM vacana sAMbhaLI ratnasAra kumAre AzcaryathI cakita thaI pUchayuM ke, "harimajIvI nAme zreya devatA jemAM kAMI vakhANavA jevuM nathI evA mhArI kema prazaMsA kare che ?" devatAe kahyuM. "sabha, karuM. e vakhate 384 Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema be gharadhaNInI gharanI bAbatamAM takarAra cAle che, tema navA utpanna thaelA hovAthI saidhamaMdra ane IzAnaMdra e bannemAM vimAnanI bAbatamAM vivAda paDe. saudharmadranAM vimAna batrIza lAkha, ane IzAnaMdanAM aThAviza lAkha chatAM teo mAMhomAMhe vivAda karavA lAgyA. mATe A saMsArane dhikkAra thAo ! vimAnanI ddhinA lobhiyA evA te banne jaNAnA be rAjAonI peThe bAhuyuddha tathA bIjA paNa ghaNuM saMgrAma aneka vAra thayA. tirthamAM kalaha thAya te manuSya zIdhra temane zAMta pADe che; manuSyomAM kalaha thAya te rAjAo vacce paDIne samajAve che; rAjAomAM koI sthaLe kalaha thAya to devatA vacce paDIne samAdhAna kare che; devatAomAM kalaha thAya te temanA iMdra maTADe che; paNa Ija je mAMhomAMhe kalaha kare te tene vajInA agni mAphaka zAMta pADavo azakya che. koNa ane zI rIte temane rokI zake ? pachI mahattara devatAoe keTaleka vakhata gae chate mANavaka staMbha uparanI arahiMta pratimAnuM Adhi, vyAdhi, mahAdeSa ane mahAvarane maTADanArUM nahAvaNajaLa temanA upara chAMTayuM. eTale turata te banne jaNA zAMta thayA. havaNa jaLane evo mahimA che ke, tethI zuM na thAya ? pachI bane iMdrAe mAMhe mAMhenuM vaira mUkI dIdhuM. tyAre temanA maMtrIoe "pUrvanI vyavasthA A rIte che" ema kahyuM. " ThIkaja che, buddhizALI purUSo avasara joIne ja vAta kare che. maMtrIoe vyavasthA kahI te A rIte -"dakSiNa dizAe jeTalAM vimAne che, teTalAM sarva saudharma itanAM che, ane uttara dizAmAM jeTalAM AvyAM te sarve upara izAna IdanI sattA che. pUrva dizAe tathA pazcima dizAe sarve maLI tera goLa AkAranAM drika vimAna che, te sadharma iMdranAM che. teja bane dizAomAM trikoNa ane catuNu jeTalAM vimAne che, temAMnAM adha sadharma IMdranAM ane ardhA IzAna IMdramAM che. sanakumAra tathA mAheMdra devalokamAM paNa eja vyavasthA che. sarve sthaLe idraka vimAna te gaLa AkAranAM ja hoya che." maMtrIonAM vacana pramANe A rIte vyavasthA karI bane IMdro cittamAM sthiratA rAkhI, vaira mUkI mAMDamAMhe prati karavA lAgyA. 385 Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTalAmAM caMdrazekhara devatAe harigamelI devatAne sahaja kautukathI pUchyuM ke, "saMpUrNa jagatamAM lobhanA sapATAmAM na Ave e koI jIva che? athavA iMdrAdika paNa leviza thAya che, te pachI bIjAnI vAta zI ? jeNe iMdrAdikane paNa sahajamAM gharanA dAsa jevA vaza karI lIdhA, te lobhanuM traNe jagatamAM kharekhara addabhUta e chatra sAmrAjya che." pachI naigamethI devatAe kahyuM, "he caMdrazekhara ! tuM kahe che te vAta kharI che, te paNa evI kAMI paNa cIja nathI, ke jenI pRthvIne viSe bilakula satAja na hoya. hAlamAM zreSTivarya zrI vasusAdane ravasAra nAme putra pRthvI upara che, te koI paNa rIte lobhane vaza thAya tema nathI. e vAta bilakula niHsaMzaya che. te ratnasAra kumAre guru pAse parigraha pari. mANa vrata grahaNa karyuM che. te potAnA vratane eTale daDha vaLagI rahyA che ke, jene sarva devatA athavA Idra paNa calAvI na zake ! dUra sudhI prasarI rahelA apAra lebharUpa jaLanA mahA puramAM bIjA sarva tRNa mAphaka vahatA jAya evA che; paraMtu te kumAra mAtra kALI citrAsinI mAphaka palaLe nahIM evo che jema siMha bIjAno hoMkAre sahana karI zakato nathI tema naigamelI devatAnuM vacana na sahana karanAre caMdrazekhara devatA hArI parIkSA karavA mATe AvyA. pAMjarA sahita pipaTane te harI ga. navI eka menA teNe taiyAra karI. eka zUnya nagara prakaTa karyuM, ane eka bhayaMkara rAkSasa rUpa dhAraNa karyuM. teNe ja tane samudramAM pheMkyo, ane bIjI paNa dhAstI upajAvI. pRthvIne viSe ratna samAna evA he kumAra ! teja caMdrazekhara devatA huM chuM. mATe te saMpurUSa ! tuM mArA A sarve duSTa kRtyanI bhANI Apa. ane devatAnuM darzana niSphaLa jatuM nathI, mATe mane kAMIka Adeza kara." kumAre devatAne kahyuM. "zrIdharmanA samyapha prasAdathI mahArAM sarve kAryo siddha thayAM che. mATe mahAre hArI pAse mAgavA jevuM kAMI nathI, paraMtu te cheka devatA! tuM naMdIzvara Adi tIthone viSe yAtrAo kara eTale tethI hAra devatAnA bhavanI saphaLatA thaze." .' caMdrazekhara devatAe te vAta kabUla karI, piopaTanuM pAMjaruM kumAranA hAthamAM ApyuM, ane kumArane upADI jhaTa kanakapurImAM mUkyA pachI rAjA Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adi le konI AgaLa kumArano mahimA prakaTa kahIne caMdrazekhara devatA jhaTa potAnI jagyAe gaye. pachI ratnasAre koI paNa rIte rAjAnI paravAnagI lIdhI, ane bane strIone sAthe laI potAnA nagara tarapha prayANa karyuM. sAmata, maMtrI vagere rAjAnA loko kumAranI sAthe tene pahoMcADavA Avyo. tethI mArgamAM jANu purUSe paNa ratnasArane rAjaputra samajavA lAgyA. mArgamAM AvelA rAjAoe ThekANe ThekANe ratnasArane satkAra karyo. vakhata jatAM kumAra keTaleka divase rapizALApurImAM AvI pahoMcyA. samarasiMha rAjA paNa ratnasAranI sArI kRddhine vistAra joI ghaNuM zeThonI sAthe sAmo AvyA. pachI rAjAe tathA vasusAra Adi mahetA zeThIoe ghaNI addhinI sAthe kumArane nagarImAM praveza karAvyo. pUrva pUrvanI patA kevI addabhuta che! paraspara AdarasakAra Adi ucita kRtyo thaI rahyA pachI ucita kRtya karavAmAM catura evA popaTe ratnasAra kumArane samagra vRttAMta rAjA vagere lokonI AgaLa kahyo. kumAranuM A zcaryakArI sarava sAMbhaLI rAjA vagere sarve loko cakIta thayA, ane kumAranAM vakhANa karavA lAgyA. eka vakhate vidyAnaMda nAme gurUrAja udhAnamAM samavasaryA. ratnasAra kumAra, rAjA vagere leko temane vaMdanA karavA mATe harSathI gayA. AcArya mahArAje ucita dezanA ApI. pachI rAjAe A zcarya pAmI ratnasAra kumArano pUrvabava gurU mahArAjane pUchayo. tyAre cAra jJAnanA dhaNI evA vidhAnaMda AcArya nIce pramANe kahevA lAgyA: ha rAjA ! rAjapura nagaramAM dhanathI saMpUrNa ane suMdara e zrIsAranAme rAjaputra hato. eka zreSTi putra, bIje maMtriputra ane trIjo kSatriyaputra, evA traNa rAjaputranA dosta hatA. dharma, artha ane kAmavI jema utsAha zame che, tema te traNe mitrothI rAjakumAra mArtimaMta usa che sarakho zobhato hato. cAramAM kSatriyaputra je hato, te pitAnA traNe bhitronuM kalAkazaya joI jaDamUTha evA pitAnI niMdA karate hatA, ane jJAnane mAna Apato hato. eka vakhate rANInA mahelamAM koI cere khAtara pADayuM. subhaToe te corane corInA mAla sahita paka. krodha pAmele rAjAe corane zI upara caDhAvavAno Adeza karyo. zI upara 387 Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caDhAvanArA loko te cArane vadha karavA lai javA lAgyA. eTalAmAM dayALu zrIsArakumAre hariNInI mAphaka bhayabhIta AMkhathI Amatema jotAM te ce rate joye, " mhArI mAtAnuM dravya haraNu karanArA e cAra che, mATe huM ene pote vadha karIza." ema kahI te vadha karanAra leAkeAnI pAsethI cArane peAtAnA tAbAmAM laine kumAr nagara bahAra gayA. dilanA udAra ane 6yALu evA zrIsArakumAre krIthI cerI karIza nahI'. " ema kahI kAi ne jANe evI rIte cerane cheDI dIdhA. satpurUSAnI aparAdhI purUSane viSe paNa adbhuta dayA hoya che. sarve manuSye!te badhA ThekANe pAMca nitra hAya che. ane pAMca zatru paNa hoya che, tema kumArane paNa hovAthI kAie cArane choDAvavAnI vAta rAjAne kAne nAMkhI. AjJAbhaMga kaveka e rAjAneA zastra vinAnA vadha kahevAya che." ema hovAthI roSa pAmelA rAjAe zrIsAranA ghaNA tiraskAra karyo. tethI ghaNA du:khI thaelA ane roSa pAmelA zrIsAra jhaTa nagarathI bahAra nIkaLI gayA, tr mAnI purUSo potAnI mAnahanane maraNa karatAM vadhAre aniSTa gaNe che. jJAna, darzana ane cAritra jema bhavya jIvane AvI maLe, tema hamezAM mitratA rAkhanArA traNe mitra zrIsArane AvI maLyA. kemake~~saMdezA meAkalA paDe tyAre dUtanI, sakaTa Ave bAMdhavAnI, mAthe ApadA AvI paDe tyAre mitronI ane dhana jatuM rahe tyAre strInI parIkSA karAya che. mArgamAM jaMgala AvyuM tyAre te cAre jaNA eka sAthenA sAthe cAlatA hatA; paNa karmagati vicitra hAvAthI sArthathI bhUlA paDayA. kSudhA tRSAthI pIDAyalA evA te cAre jaNA traNa divasa sudhI bhamI bhamIne chevaTe eka gAmamAM AvyA, te bhAjananI taiyArI karavA lAgyA. eTalAmAM je bhava thoDA bAkI rahyA che evA krAi jinakalpi munirAja temanI pAse nikSA levAne tathA temane utkRSTa vaibhava ApavAne sArU AvyA. rAjaku bhAra svabhAve bhadraka hAvAthI teNe caDhate bhAve munirAjane bhikSA ApI. ane bhAgaLa karyuM upArjDa, munIrAjate bhikSA ApavAthI be mitrAne Anada thayA. temaNe mana vacana kAyAthI dAnane anumedanA ApI. athavA ThIkaja che, sarakhA mitroe sarakhu puNya upArjana karavuM ucita che. " sarve 88 Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ r ,, ApeA. evA yAga karI vAra amane kayAMthI maLavAne ?" A pramANe te anne mitrAe peAtAnI adhika zraddhA jaNAvavAne sArU kapaTa vacana kahyuM. kSatriyaputrane svabhAva tuccha hatA, tethI te dAnate vakhate khelyA ke, "he kumAra ! amane ghaNI bhukha lAgI che, mATe amAre sArU kAMika rAkhA. " khATI buddhinA kSatriyaputre phekaTa dAnamAM aMtarAya karIne bhAmAMtarAya karma bAMdhyuM, pachI rAjAe khelAvyAthI te pAtapeAtAne sthAnake gayA, ane khuzI thayA. madhyama guNavALA te cAre jaNAmAM rAjakumArane rAjya, zreSThi putrane zreSTipada, matriputrane maMtrIpada, ane kSatriyaputrane subharAnuM agresarapaNuM maLyuM, anukrame teo potapotAnuM pada bhogavI mara pAmyA. sapAtra dAnanA prabhAvathI zrIsAra kumAra ratnasAra thayA. zreSThIputra ane maMtriputra rabhasAranI strIo thai. kemake, kapa karavAthI strIbhava prApta thAya che. kSatriputra popaTa thayA. kAraNa ke dAnamAM aMtarAya karavAthI tiryaMcapaNuM maLe che. pepaTamAM je ghaNI caturatA dekhAya che, te pUrvabhave jJAnane ghaNuM mAna dIdhuM hatuM tenuM phaLa che. zrIsAre cheDAyelA ceAra tApasa vrata pALI ranasArane sahAyya karanArA caMdracUDa devatA thayA. . rA~ AdI lo munirAjanAM evAM vyaMta sAMbhaLI pAtradAnane viSe dhaNA Adaravata thayA ane samyak prakAre jainadharma pALavA lAgyA. ThIka che, tattvanuM jJAna thAya tyAre ke Alasya kare ? satpurUSonA svabhAva sU{sarakhA jagatamAM zAbe che. kemake, sUrya jema adhakAra dUra karI leAkAne sanmArge lagADe che, tema satpurUSA paNu aMdhakAra dUra karI leAkeAne sanmArge lagADe che. ghaNA puNyazALI ratnasAra kumAre potAnI e strIenI sAthe cirakALa utkRSTa bhoga bhogavyA. pAtAnA bhAgyathIja dhana joie teTaluM maLI gayAthI zuddha buddhivALA ratnasAre dharma ane kAma e e purUSArthaneja mAMheAmAMhe bAdhA na Ave tevI rIte samyak prakAre sAdhyA . kumAre rathayAtrA, tIrthayAtrAe, arihaMtanI rUpAnI, seAnAnI tathA ratnanI pratimAe, temanI pratiSTAe, jinamadire, caturSiMdha sadhanuM vAtsalya, bIjA dInajatA upara upakAra vagere sArAM kRtyo cirakALa sudhI kA, evAM kRtyA karavAM eja lakSmInuM mULa che. kumAranA sahavAsathI tenI e strI 385 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa kumAra sarakhIja dharmaniSTha thaI. sarapuranI sAthe sahavAsa karavAthI zuMna thAya ? pachI ratnasAra kumAra AyuSya pUruM thayuM tyAre be strIonI sAthe paMDita bharavaDe deha choDIne bAramA acuta devala ke gaye. zrAvakane e gati utkRSTa kahI che. ratnasArane jIva tyAMthI evI mahAvideha kSetramAM avataraze, ane jaina dharmanI samyapha prakAre ArAdhanA karI zIvra mekSa sukha pAmaze. bhavya jIvoe A rIte kaheluM AzcaryakArI ratnasAra kumAranuM caritra bAbara dhyAnamAM levuM, ane pAtradAnane viSe tathA parigraha parimANu vata AdaravAne viSe ghaNoja yatna kare. A rIte pAtradAna upara ane parigraha parimANa upara nasAra kumAranI kathA kahI. - vivekI purUSa sAdhu Adine yoga hoya to upara kahelI rIte dara roja vidhi pramANe avazya pAtradAna kare. temaja bhajanane vakhate athavA pahelAM AvelA sAdharmIione paNa zakti pramANe pitAnI sAthe jamADe. kAraNa ke, sAdhama paNa pA ja kahevAya che sAdharmI vAsAno vidhi vagere AgaLa Avaze. temaja bIjA paNa bIkhArI vagere lokone ucita dAna ApavuM. temane nirAza karI pAchA kADhavA nahIM. karmabaMdha karAvavuM nahIM. dharmanI hIlanA paNa na karAvavI. pitAnuM mana nirdaya na rAkhavuM. bhajanane avasare dvAra baMdha karavuM vagere e heTA athavA dayALu purUSonuM lakSaNa nathI. sAMbhaLavAmAM paNa ema che ke, citrakuTane viSe citrAMgada rAjA hato. tenA upara caDhAI karanAra zatrunI senAe citrakUTa gaDhane gherI nAMkhe. zaguonI aMdara pesavAnI ghaNI dhAstI rAkhatAM chatAM paNa citrAMgada rAjA dararoja bhojanane vakhate pavana daravAje ughaDAvatuM hatuM. te marmanI vAta gaNikAe jAhera karavAthI zatruoe gaDha tAbAmAM lIdhe. evI rIta che mATe zrAvake ane temAM paNa vizeSe karI RddhivaMta zrAvake bhojanane vakhate dvAra baMdha karavo nahIM. kemake-koNa potAnuM udarapeSaNa karato nathI? paraMtu ghaNA jIvone nirvAha calAve tenIja purUSamAM gaNatrI che. mATe jejana vakhate AvelA pitAnA bAMdhava Adine jarUra jamADavA. bhajanane vakhate AvelA munirAjane bhaktithI, yAcakane zaktinA anusArathI ane duHkhI ne anukaMpAthI yathAyogya saMtuSTa karyA pachI ja heTA purUSone Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUjana karavuM ucita che. AgamamAM paNa kahyuM che ke--suzrAvaka bhajana karatAM dvAra baMdha kare nahIM, kemake, jinee zrAvakane anukaMpAdAnanI manAI karI nathI. zrAvake bhayaMkara bhavasamudramAM chavAno samudAya duHkhathI herAna thaele joI nAta jAtanI athavA dharmanI manamAM taphAvata na rAkhatAM dravyathI annAdika daIne tathA bhAvathI sanmArge lagADIne yathAzakti anukaMpA karavI. zrI bhagavatI Adi sUtromAM zrAvakane varNanane prasaMge "avaMguaduArA" evuM vizepaNa daI "zrAvake sAdhu Adi kone praveza karavA mATe hamezAM dvAra ughADAM rAkhavAM " ema kahyuM che. tIrthaMkaree paNa sAMvatsarika dAna daI dIna lokone uddhAra karyo. vikrama rAjAe paNa pitAnA rAjyamAMnA sarve lokone RNa vinAnA karyA, tethI tenA nAmano saMvata cAlyo. dukALa Adi ApadA AvI paDe tyAre anAtha lekone sahAya ApavAthI ghaNuM phaLaprApti thAya che. kemake-ziSya nI vinaya uparathI, subhaTanI saMgrAmane samaya A vavAthI, mitranI ApadAne prasaMga AvavAthI ane dAnanI dubhikSa paDavAthI parIkSA thAya che. saMvat 1315 me varSa dukALa paDayo tyAre bhadrezvara nagaranA rahIza zrImAlajJAtanA jagaDuzAhe ekabAra sadAvrata rAkhI dAna ApyuM. kahyuM che ke - dukALa paDe chate hammIre bAra, vIsaLadeve ATha, bA- . dazAhe ekavIsa ane jagaDuzAhe hajAra mUDA dhAnyanA ApyA. temaja aNahilapura pATaNamAM siMdhAka nAme eka moTo sarApha che teNe azva, gaja, maDATA mahela Adi ghaNI addhi upArjana karI. saMvata 1428 me varSe teNe ATha maMdira baMdhAvyA, ane mahAyAtrAo karI. eka vakhate teNe jotiSInA kahevA uparathI AvatA kALamAM durmikSa paDavAnuM hatuM te teNe joyuM ane be lAkha maNa dhAnya ekaThuM karI rAkhyuM, tethI dubila paDe bhAvathI tejIthI tene ghaNo lAbha thayo, tyAre covIza hajAra bhaNa dhanya teNe anAtha lokone ApyuM. hajAra baMdIvAna choDAvyA. chappana rAjAone cheDAvyA. jinamaMdiro ughaDAvyAM. zrI jayAnaMdasUri tathA zrI devasudarasUri emanAM pagalAM sthApana karyA. A Adi aneka tenAM dharmakatye zahera che. mATe zrAvake vizeSe karI bhejana vakhate avazya anukaM. 381 Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAdAna karavuM, daridrI gRhasthe paNa gharamAM anna vagere ekaThuM karavuM ke, jethI koi garIba Ave te tenI yathAzakti AsanAvAsanA karAya. ema karatAM tene kAMi bahu kharacamAM utaravuM paDatuM nathI. kAraNa ke, garIba lokone theDAmAM paNa saMtoSa thAya che. kemake--kALiyAmAMthI eka dANA nIce kharI paDe tA tethI hAthInA AhAramAM zuM ochuM paDavAnuM hatuM? paNa te eka dANA upara kIDInuM te AkhuM kuTuMba peAtAne nirvAha karI le che. khIjAM evA niravA AhAra upara kahelI rIte kiMcit adhika taiyAra karyA hoya te! tethI supAtrane yAga maLI Ave zudgha dAna paNa apAya che. temaja mAtA, pitA, bAMdhava, aena, putra putrI, putranI strI, sevaka, glAna, baMdhanamAM rAkhelA loko tathA gAya vagere jAnavare Adine ucita bhojana ApIne, pAMca parameSThInuM dhyAna karIne tathA paccakhANunA ane niyamane barAbara upayoga rAkhIne potAne saddatuM hoya tevuM bhojana karavuM. kahyuM che ke--uttama purUSoe pahelA pitA, mAtA, bALaka, garbhiNI, vRddha ane rAgI emane bhojana karAvIne pachI pote bhAjana karavuM. dharmanA jANu purUSe sarve jAtavarAnI, tathA baMdhanamAM rAkhelA lokonI sAra saMbhALa karIne pachI pote bhojana karavuM, te dhinA na karavuM. have je vastunuM sAtmya hoya te vastu vAparavI. AhAra, pANI, vagere vastu svabhAvathI virUddha hAya tA paNa kAine te mAphaka Ave che, tene sAmya kahe che. ja nmathI mAMDIne pramANazara viSa bhakSaNa karavAnI Teva pADI heAtra teA te vi haja amRta samAna thAya che; ane kharekhara amRta hAya ! paNa koI vakhate na vAparavAthI prakRtine mAphaka na Avatu hoya te te viSa mAphaka thAya che. e niyama che, tathApi pathya vastunuM sAmya na hAya te! paNu teja upayegamAM levI, ane apathya vastunu sAmya hoya te paNa te navAparavI. baliSTa purUSane sarve vastu hitakArI che. ema samajI kALa~~ phUTa viSa bhakSaNa na karavuM viSazAstrane jANa purUSa paNa kAI vakhate viSa khAvAthI maraNa pAme che. gaLAnI nIce utaryuM te sarva azana kahevAya che. nIce utare tyAM sudhI kSaNa mAtra sukhane arthe suzikSita hoya te| temaja kahyuM che ke--je mATe DAghA loko gaLAnI jinhAnI leAlupatA rAkha 352 dr Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA nathI. evuM vacana che mATe jijDAnI leAlupatA paNa mUkavI. tathA a lakSya, anaMtakAya ane bahu sAvadha vastu paNa vavI. potAnA agnibaLa mAphaka parimita bhojana karavuM. je parimita bhAjana kare che, te bahu bheAjana karyA jevu che. atizaya bhAjana karavAthI ajIrNa, ekArI, julAba tathA maraNa vagere paNa thoDI vAramAM thAya che. kema ke--hai jIbha ! tuM bhakSaNa karavAnu' ane khelavAnuM mApa rAkha. kAraNa ke, atizaya bhakSaNa karavAnuM ane atizaya khelavAnu pariNAma bhaya kara nIpaje che. huM jIbha ! jo tu deoSa vinAnuM tathA parimita bhAjana kare, ane dveSa vinAnu` tathA parimita khele, te karmarUpa vIrenI sAthe laDatA evA jIva thakI taneja yapatrikA maLaze ema nakkI jANa, hitakAri, parimita ane paripa anna bhakSaNa karanArA, DAbe pAse zayana karanAro, hamezAM karavA haravAnI mahenata karanAro, vilaMba na lagADatAM maLamUtrane tyAga karanArA ane strInI bAbamAM potAnuM mana vazamAM rAkhanArA eve purUSa regAne jIte che. have bhAjana karavAnA vidhi vyavahAra zAstrAdikanA anusAra nIce pramANe jANavA: atizaya prabhAta kALamAM, tadana sakhyAne vakhate athavA rAtrie tathA gamana karatAM bhejana na karavuM. bhojana karatI vakhate annanI niMdA na kuravI, DAbA paga upara hAtha paNu na rAkhaaA. tathA eka hAthamAM khAvAnI vastu lai bIje hAthe bhe!jana na karavuM. ubrADI jagyAmAM, taDakAmAM, a dhakAramAM athavA vRkSane taLe kAi kALe bhAjana karavuM nahI; tathA bhejana karatI vakhate agUDA pAsenI AMgaLI ubhI na rAkhavI. meAM, kapaDAM ane paga dhAyA vinA, nagnapaNe, melAM kapaDAM paherIne tathA DAkhe! hAtha thALIne lagADayA vinA bhAjana karavu nahI, ekaja vastra paherIne, mastake bhInuM vastra vIMTIte, apavitra zarIre tathA atizaya jImatI lolupatA rA khAte vicakSaNa purSe bhajana karavuM nahI. pagamAM pagarakhAM paherIne, citta ThekANe rAkhyA vinA kevaLa jamIna uparaja athavA palaMga upara besIne, khuNA dizAmAM agara dakSiNa dizAmAM mukha karIne temaja pAtaLA Asana upara besIne bhojana karavuM nahI. Asana upara paga rAkhIne, tathA zvAna, 383 Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAMDALa ane patita leAkeAnI najara paDatI hoya tevI jagyAe bAjana karavuM nI. temaja bhAgelA athavA malina vAsaNamAM bhejana karavuM nahI. apavitra vastuthI utpanna thaeluM, gabhatyA vagere karanAra lokoe joeluM, rajasvaLA strIe sparza karelu, tathA gAya, zvAna, pakSI vagere jIvee suM. ghelu evuM anna khAvuM nahI. je bhakSya vastu kayAMthI AvI ? tenI khakhara na hoya, tathA je vastu ajANI hoya te khAvI nahI. eka vAra raoNdheluM anna karI vAra untu karyuM... hAya ! te paNa na khavu. tathA bhagata karatI veLAe aca baca evo zabda athavA vAMkuMcUkuM mAM pharavuM nahI. (6 bhajana karatI vakhate AsapAsa rahelA lekAne bhAjana karavA melAvIne prati upajAvavI, peAtAnA cha devanuM nAma smaraNa karavuM. tathA sarakhuM, paheLuM ane ghaNuM nIcuM uMcuM nahIM evA sthira Asana upara besIne potAnI mArI, mAtA, vhena athavA strI vagere lokoe rAMdhelu tathA pavitra ane bhAjana karelA lokoe AdarathI pIrazelu anta ekAMtamAM jamaNA svara var3etA haiAya tyAre khAvu. be!jana karatI veLAe mAna karavuM, tathA zarIra vAMku cu'' na rAkhavu, ane pratyeka khAvA geMga vastu sUMdhavA; kemake, tethI STidoSa TaLe che. ghaNuM khArUM, dhaNuM khATu, ghaNu unheM tathA dhaNuM ThaMDuM anna khAvuM nahIM. zAka ghaNa na khAvuM, atizaya bhIDI vastu na khAvI. tathA rUcikara vastu paNa dhaNI na khAvI. atizaya hatuM anna rasane nAza kare, atizaya khATu anna graMdriyonI zakti ochI kare, atizaya khArUM anna netrane vikAra kare; ane atizaya cIkaNu anna grahaNIne ( kADAmAMnI chaDI kothaLIne ) bagADe. kaDavA ane tIkhA AdvArathI kane, tUrA ane mIThA AhArathI pittane, snigdha ane uSNu AhArathI vAstune tathA upavAsathI bAkInA rAgeAnA nAza karavA. je purUSa zAka bhAjI bahu na khAya, dhInI sAthe anna khAya, dUdha da cIkaNI vastu seve, bahu pANI na pIe, achaThThuM chatAM bhojana na kare, mULa tathA vidAhI vastu na seve, cAlatAM khAya nahIM, ane khAdheluM pacyA pachI avAre bhojana kare, tene zarIre rAga kadAca thAya to bahuja 394 Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaDe thAya. nItinA jANa para prathama madhura, vacce tIkhuM ane cheDe kaDavuM evuM durjananI maitrI sarakhuM bhojana Icche che. utAvaLa na karatAM prathama madhura ane snigdha rasa bhakSaNa karavA; madhye pAtaLA, khATA ane khArA rasa bhakSaNa karavA, tathA aMte kaDavA ane tIkhA rasa bhakSaNa karavA. purU che pahelA pAtaLA rasa madhye kaDavA rasa ane aMte pAchA pAtaLA rasano AhAra kare tethI baLa ane Arogya jaLavAya che. bhojananI zarUAta mAM jaLa pIe to agni maMda thAya, madhyabhAgamAM pIe te rasAyana mAphaka puSTi Ape, ane A te pIe te viSa mAphaka nukazAna kare. mANase bhojana karI rahyA pachI sarva rasathI kharaDAyelA hAthe eka pANIne kogaLo dararoja pIve. pANI pazunI mAphaka game teTaluM na pIvuM, e DuM raDeluM paNa na pIvuM. tathA bethI paNa na pIvuM. kema ke, pANI parimita pIvuM teja hitakArI che. bhojana karI rahyA pachI bhIne hAthe be gAlane, DAbA hAthane athavA tene sparza na karo. paraMtu kalyANane mATe be DhIMcaNane hAtha lagADavA, buddhizALI purUSe bhojana karI rahyA pachI keTalIka vAra sudhI zerIranuM mardana, maLamUtrano tyAga, bhAra upADa, besI rahevuM, nhAvuM vagere karavuM nahIM. bhojana karyA pachI turata besI rahe to paTa bhedathI jADuM thAya; cito suI rahe te baLanI vRddhi thAya; DAbe pAse suI rahe te AyuSya vadhe, ane daDe te mRtyu sAme Ave. bhojana karI rahyA pachI tarata be pAse suI rahevuM; paNa uMdhavuM nahIM. athavA te pagalAM cAlavuM. A rIte bhojanane laukika vidhi kahyA che. siddhAMtamAM kahele vivi nIce pramANe che - - suzrAvake nirvadha, nirjIva ane parittamitra evA AhAravaDe pitAne nirvAha haranArA evA hoya che. zrAvake sAdhunI mAphaka sara sara ane thavA cava cava zabda na karatAM, ghaNI utAvaLa athavA ghaNI sthiratA na rAkhatAM, nIce dANu athavA biMdu na pADatAM tathA mana vacana kAyAnI barAbara gupti rAkhIne e rIte upayogathI bhajana karavuM. jevI gADI kheDavAnA kAmamAM uMjavAthI lepanI yukti hoya che, te prabhANe saMyama rU5 ratha calAvavAne mATe sAdhuone AhAra kahyuM che. anya 345 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gRhasthoe pitAne arthe kareluM tIkhuM, kaDavuM, tUruM, khATuM, mI DuM athavA khAruM evuM jevuM anna maLe tevuM sAdhuoe mIThA ghUtanI mAphaka bhakSaNa karavuM. temaja re, mohana udaya, svaja vagereno upasarga thae cho, jIvadayAnuM rakSaNa karavAne mATe tapasyAne mATe tathA AyuSyano aMta Ave zarIrane tyAga karavAne arthe AhArano tyAga karavo. ' e vidhi sAdhu AzrayI kahyuM. zrAvaka AzrayI vidhi paNa yathAyogya jA. bIje sthaLe paNa kahyuM che ke-vivekI purUSa zakita hoya te deva, sAdhu, nagarane svAmI, tathA svajana saMkaTamAM paDyA hoya, athavA sUrya caMdrane grahaNa lAgyuM hoya tyAre bhojana karavuM nahIM. temaja ajIrNathI roga utpanna thAya che mATe ajIrNa, netravikAra vagere roga thayA hoya te bhajana karavuM nahIM. kahyuM che ke-tAvanI zarUAtamAM zakti ochI na thAya eTalI lAgu karavI. paga vAyuthI, thAkathI, krodhathI, zekathI, kAmavikArathI ane prakAra thavAthI utpanna thaelA tAvamAM lAMghaNa karavI nahIM. tathA deva, gurUne vaMdanAdikano yuga na hoya; tIrthane athavA gurUne vaMdanA karavI hoya, vizeSa vrata paccakhANa levAM heya, moTuM puNyakArya AraMbhavuM hoya te divase, temaja aSTamI caturdazI vagere mATA parvanA rime pazu bhojana karavuM nahIM. mA khamaNu vagere tapasyAthI AlekamAM tamAM paralekamAM ghaNuM guNa utpanna thAya che. kahyuM che ke--tapasyAthI ane sthira kArya hoya te sthira, vAMkuM hoya te saraLa, dula hoya te sulabha tathA akhAdha heya te sumadhya thAya che. vAsudeva, cakravartI vagere lokonAM te te devatAne pitAno sevaka banAvavA vagere IhalokanAM kAryo paNa aThama vagere tapasyAthI ja siddha thAya che; paNa te vinA siddha thatAM nathI. A rIte bhajana vidhi kahyA che. - suzrAvaka bhojana karI rahyA pachI navakAra smaraNa karIne UThe, ane caityavaMdana vidhivaDe devane tathA gurUne vega hoya te pramANe vAM. cAlI gAthAmAM gurUvALA kupa e padamAM Adi zabdanuM grahaNa karyuM che, tethI e sarva vidhi sUcavyA ema jANavuM. have gAthAnA uttarArdhanI vyAkhyA karIe chIe-bhajana karI rahyA 306 Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI divasacarima athavA graMthi sahita pramukha paccakhANu gurU pramukhane e vAMdaNAM daine athavA te vinA grahaNu karavuM. ane gItArtha munirAja pAse athavA gItArthe evA zrAvaka, sidghaputra vagerenI pAse yAtra hAya tema pAMca prakAranI sAyakaravI, 1 vAcanA, r pRcchanA, 3 pAvarttanA, 4 dharmakathA ane 5 anuprekSA e sauM.yanA pAMca prakAra che. temAM nijarAne mATe yathAyeAgya sUtra vagerenuM dAna karavuM athavA grahaNa karavuM te vAcatA kahevAya che. vAyatAmAM kAMi saMzaya rahyA hoya te gurUne pUcha te pRcchanA kahevAya che. pUrve bhaNelA sUtrAdikane bhUlI na javAya te mATe vAraMvAra pheravavuM te parAvartanA kahevAya che. jaMbUvAmI vagere sthavirenI kathA sAMbhaLavI athavA kahevI te dharmakathA kahevAya che. manamAMja sUtrA dikanuM vAraMvAra smaraNu karavuM te anuprekSA kahevAya che. ahiM gurU mukhathI sAMbhaLelA zAstrArthatA jANu puchyo pAse vicAra karavA rUpa sAya vizeSa kRtya tarIke jANavI. kAraNake, " te te viSayanA jAgu purUSonI sAthe zAstrArthanA rahasyanI vAtenA vicAra karavA " evu zrI yogazAstranuM vacana che. e sAya dhaNI gurukArI che. kahyuM che ke--sAyathI breka dhyAna thAya che, sarve paramArthanuM jJAna thAya che, tathA sAyamAM rahe pu rUSa kSaNe kSaNe vairAgyadazA meLave che. pAMca prakAranI saDDAya upara dRSTAMta vagere AcArapradIma graMthamAM A graMthakAre kahyuM che, tethI atre te kA nathI. A rIte AThamI gAthAne artha atre puruM thayeA. ( 8 ) (mUAthA. ) ,, saMjhAi jiNaM puNaravi, pUai paDikamai kuNai taha vihiNA || vismaNaM sabhAyaM, gihaM gao to kahai dhammaM // 9 // saMkSepArtha:--sa MdhyA vakhate krIdhI anukrame jinapU^, pratikramaNa, temaja vidhi mAphaka munirAjI sevA bhakti ane sAya karavI. pachI ghera jai svajatAne dhamopadeza karavA. // 9 ! vistArAyaH-zrAvake hamezAM ekAsaNAM karavAM evA utsarga mA ww che. kahyuM che ke zrAvaka utsarga mArge sacita vastute varjanArA, hamezAM ekAsaNu karanArA temaja brahmacaryatrata pALanArA hoya che, paraMtu jenAthI 387 Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dararAja ekAsaNuM thaI na zake ema hoya, teNe divasanA AThamA ceghaDi yAmAM pahelI e ghaDIe arthAt e dhaDI divasa bAkI raDuM chate bhAjana karavuM. chellI be ghaDI divasa raDe tyAre bhAjana kare te rAtribhojanane mahA doSa lAgavAne prasaMga Ave che. sUrye asta thayA pachI rAtrie meDu beAjana kare te ghaNA doSa lAge che. tenuM dRSTAMta sahita svarUpa A graMyakAre karelI arthadIpikA uparathI naguvuM. bheAjana karI rahyA pachI pAche sUrya udaya thAya, tyAM sudhInuM cavihAra athava! kuvihAra divasacarima 5khANu kare. e paccakhaNu mukhya lAge te divasa chatAMja karavuM joie, paNa bIje bhAge rAtrie kare teA paNa cAle ema che, zakA:-divasayarima paccakhANa niSphaLa che, kAraNa ke, ekAzana vagere paccakhANemAM te samAi jAya che. samAdhAnaH--ema nahI. ekA zatru vagere paccakhANanA ATha ItyAdika AgAra che, ane divasacarimanA cAra AgAra che. mATe AgAranA sakSepa eja divasacarimamAM mukhya che. tethI te saphLa che, divasa bAkI chatAM karavAnuM che, tathA rAtribhojana pU. cakhANunu yAda karAvanArU che, mATe rAtribhojana paccakhANavALAne paNu te phaLadAyI che. ema AvasTaka laghuvRttimAM kahyuM che. e paccakhANu sukhe karAya evuM tathA bahu phaLadAyI che. enA upara nIce pramANe eka dRSTAMta cheH .. dANuM nagaramAM eka zrAvikA sAMje bhejana karIne pratidina visacarita paccakhANa karatI hatI. tenA bhatAra yyiAdaSTi hatA. te sudhyAe jamyA pachI rAtrie koi kAMi bhakSaNa karatuM nathIja. mATe e (dvi vasarima) mhe. paccakhANa kare che. " evI rIte zra:dhikAnI hamezAM hAMsI karatA hatA. eka vakhate zrAvikAe "tuM bhAgIya ema kahIne ghaNI nA pADI, te paNa teNe divasacarina paccakhANlR karyuM. rAtrie sardiSTa daivI parIkSA karavA mATe tathA zIkhAmaNu devAne mATe tenI mhe navuM rUpa dhAraNu karI tene ghebara vagere ApavA lAgI. zrAvikAe dha vA, teA pazu jImanI lelupatAthI teNe te khAvA mAMDayu. eTalAmAM - vIe tene mAthA upara evA eka prahAra karyo ke jethI tenA DALA bahAra nIkaLI bhUmi upara paDayA ! mhAre apayaza thaze ' ema dhArI zrAvina tr 398 'd Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAe kAusagga karyo. pachI zrAvikAnA kahevAthI derIe eka takALa koIe mArI nAMkhelA bekaDAnAM netra lAvI te purUSane lagADayAM. tethI tenuM ekAkSa evuM nAma paDyuM. pachI pratyakSa khAtrI thavAthI te purUSa zrAvaka thayo. loko kautukathI tene jovA mATe AvavA lAgyA. tethI te nagaranuM paNa ekAkSa nAma paDyuM. tene jovAthI ghaNA le zrAvaka thayA. A rIte divasarAmi upara ekAkSanuM dazAMta kahyuM che. pachI saMdhyA vakhate eTale chellI be ghaDI divasa raDe tyAre suMbiMbane ardhA asta thatAM pahelAM pharIthI trIjI vAra yathAvidhi jinapUjA karavI. Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAza 2 rAtrikRtya. karma dinakRtya saMbadhI kahyA pachI, have rAtrikRtya kahIe chIe. zrAvaka munirAjanI pAse athavA auSadhazALA vageremAM jaI yatanAthI pUjI sAmAyika karavA vagere vidhi sahita SaDAvazyaka rUpa pratikramaNa kare, temAM sthApanAcAryanI sthApanA, muhapattI, caravA ItyAdi dharmApakaraNa grahaN karavAM tathA sAmAyika karavuM. A saMbaMdhI tathA bIjI keTalIka vidhi zrA pratikramaNusUtra vRttimAM kAMIka kahI che, mATe adgi' kahevAmAM AvI nathI. zrAvake sabhyatvAdikanA sarve aticAranI zuddhine mATe tathA bhadraka puSe abhyAsadikane sArU dararoja be vakhata jarUra pratikramaNa karavuM. vaidhatA trA rasAyana ASadha sarakhuM pratikramaNa che, mATe kadAca atiyAra lAgyA na hAya, to paNa zrAvake te khAsa karavuM. siddhAMtamAM kahyuM che ke--paDelA ane chellA tIrthaMkaramAM zAsanamAM pratikramaNu dararoja jarUranuM che, ane bAkInA vacalA bAvIsa tIrthaMkaranA zAsanamAM kAraNa hoya te pratikramaNa ka ravAnuM kahyuM che. kAraNa hAya teA eTale madhya tIrthaMkaranA vArAmAM aticAra lAgyA hAya te, khapeAranAja pratikramaNa kare che, ane na lAgyA hAya te savAra sAMja paNa na kare. traNlR prakAranAM auSadha kahyAM che te e ke:prathama ASadha vyAdhi hoya teA maTADe ane na heAya teA nA utpanna kare, 2 bIjuM ASadha vyAdhi hAya teA maTADe, paNa na hoya to navA utpanna na kare. 3 trIjI ASadha rasAyana eTale pUrve thaele vyAdhi hoya te tene maTADaeN ane vyAdhi na haiAya te sarvAMgane puSTi Ape, tathA sukhanI ane baLanI vRddhi kare; temaja bhAvikALe thanArA dardone baMdha pADe. pratikramaNa upara kahelA traNa prakAramAM trojA rasAyana ASadha samAna che. tethI te aticAra lAgyA haiAya te tenI zuddhi kare che, ane na lAgyA hoya te cAritradharma nI puSTi kare che. zakA AvazyakacUrNimAM kahelA sAmAyika vidhi teja zrAvakanu pra tikramaNa che. kemake, pratikramaNunA cha prakAra tathA be vakhata jarUra karavu -- 1 40 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. na jAya che e sarva emAMja (sAmAyika vidhimAMja) ghaTAvAya tema che. te e rIte ke-prathama 1 sAmAyika karI, pachI eka pachI eka ema 2 dariyAvahI, 3 kAsage. 4 covIsacho, 5 vAMdaNAM, ane 6 paccakhANa karavAthI cha Avazyaka pUrA thAya che. temaja "nAmAnunazuM che evuM vacana che, tethI prabhAte ane saMdhyAe karavAnuM paNa nakkI thAya che. samAdhAnA-upara kahyuM te barAbara nathI. kemake, sAmAyika vidhimAM che Avazyaka ane kALa niyama siddha thatA nathI. te ema ke-hArA (zaMkAkAranA) abhiprAya mujaba paNa cUrNakAre sAmAyika, iriyAvahI ane vAMdaNAM e traNaja khAsa dekhAyAM che; bAkInAM dekhAyAM nathI. temAM paNa iriyAvahI pratikramaNa karyuM che, te gamanAgamana saMbaMdhI che, paNa Avazyaka cothA adhyayana rUpa nathI. kAraNa ke, gamanAgamana tathA vihAra kare chad, rAtrie nidrAnA aMte tathA rUma jevA pachI, temaja nAvamAM besavuM paDe te tathA nadI utaravI paDe te iriyAvahI karavI, evuM vacana che. bIjuM zrAvakane sAdhunI mAphaka iriyAvaDimAM kAussaga ane cevIsa jema kahyAM che, tema sAdhunI mAphaka pratikramaNa paNa kema na kahevAya? vaLI zrAvake sAdhune jega na hoya te caitya saMbaMdhI pavadhazALAmAM athavA pitAnA gharamAM sAmAyika tathA pratikramaNa karavuM. e rIte Avazyaka cUrNimAM paNa sAmAyikathI pratikramaNa kahyuM che. temaja sAmAyikane kALa paNa niyamita nathI. kAraNa ke, "jyAM vizrAMti le, athavA nirvyApArapaNe bese, tyAM sarvatra sAmAyika karavuM." temaja "jyAre avasara maLe tyAre sAmAyika karavuM." tethI kAMI paNa bhaMga na lAge evAM cUrNinAM pramANabhUta vacana che. - have "sAmAjuma evuM je vacana che te sAmAyika pratimAnI apekSAthI kahyuM che. kemake, tyAM ja sAmAyikano niyamita kALa saMbhaLAya che. anugadvAra sUtramAM te khAsa zrAvakane pratikramaNa kahyuM che. te ema ke -sAdhu, sAdhI, zrAvaka tathA zrAvikA e sarva jaNa pitAnA citta, mana lesthA, sAmAnya adhyavasAya, tivra adhyavasAya tathA Idrio paNa Avazyakane viSe ja tallIna karI tathA artha upara barobara upaga 401 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkhI AvazyakanIja bhAvanA bhAvatAM prabhAta kALe tathA saMdhyAe pratikramaNa kare. vaLI teja sUtramAM kahyuM che ke, je mATe sAdhune ane zrAvakane rAtrinA tathA divasanA aMtabhAge pratikramaNa karavuM paDe che, mATe pratikrabhaNane Avazyaka kahe che. mATe sAdhunI peThe zrAvake paNa sudharmAsvAmI Adi AcAryanI paraMparAthI cAlatuM AveluM pratikramaNa mukhya mArga ubhaya kALa karavuM. kemake tethI divase tathA rAtrie karelAM pAponI zuddhi thatI hovAthI ghaNuM phaLaprApti thAya che. vaLI kahyuM che ke-pAtakane jIva pradezamAMthI kADhI nAkhanArUM, kAyarUpa bhAvazatrune jItanAruM, puNyane utpanna karanAruM ane muktinuM kAraNa evuM pratikramaNa dararoja be vAra karavuM. pratikramaNa upara eka daSTAMta nIce pramANe saMbhaLAya che. dillImAM devasI rAI pratikramaNane abhipraha pALanAra eka zrAvaka rahetuM hatuM. rAjavyApAramAM kAMI tahomatamAM AvavAthI bAdazAhe tene sage beDIo jaDIne baMdIkhAne nAMkhe. te divase lAMghaNa thaI hatI, te paNa teNe saMdhyA vakhate pratikramaNa karavAne sArU rakhavALAne eka vakhata sonuM ApavAnuM kabUla karI be ghaDI sudhI hAtha choDAvyA, ane pratikramaNa karyuM. e rIte teNe eka mahinAmAM sATha vAra sonuM pratikramaNane mATe ApyuM. pitAnA niyama pALavAmAM tenI evI daDhatA jANIne bAdazAha saMtuSTa thaze, ane teNe tene baMdI khAnAthI cheDI mukI paherAmaNa ApI, ane agAunI mAphaka tenuM vadhu sanmAna karyuM. A rIte pratikramaNa karavAmAM yatanA ane daDhatA rAkhavI jarUrI che. pratikramaNanA, devasI, 2 rAI, 3 paukhI, 4 mAsI, ane 5 saMvatsarI evA pAMca prakAra che. emano samaya utsarga mArge kahyA che te A pramANe. gItArtha purUSo sUryabiMbane ardha bhAga asta thAya tyAre pratikramaNa sUtra kahe che. e vacana pramANabhUta che tethI devasI pratikramaNano samaye sUryane ardha asta eja jANo. rAI pratikramaNane kALa evI rIte kahyo che ke -AcArya Avazyaka (pratikramaNa) karavAne vakhata thAya che tyAre baMdha tajI de che, ane Avazyaka e rIte kare che ke, jethI daza paDilehaNA karatAM vAra sUryodaya thAya. apavAda mArgathI te devasI Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa divasanA trIjA paheArathI ardhI rAtrI sudhI karAya che. yogazA sranI vRttimAM te devasI pratikramaNu baporathI mAMDI ardhI rAtrI sudhI 7rAya ema kahyuM che. temaja rAi pratikramaNa madhya rAtrIthI mAMDI apeAra sudhI karAya. vaLI kahyuM che ke--" rAI pratikramaNu Avasyaka cUrNinA amiprAya pramANe ugyADaperisa sudhI karAya che, ane vyavahAra sUtranA abhiprAya pramANe bapera sudhI karAya. " pAkSika pratikramaNa pakhavADiyAnA cheDe, cAturmAsika cAmAsAne aMte ane sAMvatsarika varSane aMte karAya che. zaMkAHpakhkhI pratikramaNa cAdaze karAya ? ke amAsa pUname karAya? uttaraH--cAdaroja karAya ema amArUM kahevuM che, je amAse tathA pUname pakhkhI pratikramaNa karAya, te caidaze tathA pukhkhIne divase paNa upavAsa karavAne kahyA che, tethI pakhkhI leAyA paNa chaDavaDe thAya. ane tema karavAthI Agama vacanane vidha Ave che. AgamamAM kahyuM che ke~Tama iTa caDavyuM, saMvatjhara cAramAsa pallumu AkhuM AgamamAM jyAM pAkSika zabdanuM grahaNa karyuM che, tyAM caturdazI zabda jUde lIdhe nathI, ane jyAM catudezI zabdanuM mahaNa karyuM che, tyAM pAkSika zabda jUde lIdhe nathI. te A rIte:--ami caddAnuM pAlarAM e vacana pakSika cUNimAM che. to aminnIsu upavAsa reD " e vacana Avazyaka cUrNimAM che. 3jIjInamane amittvacAmAla'ne a e vacana vyavahArabhASya pIkiAmAM che. amei26InALa paMcamI ='mAna~vagere vacana mahAnizIthamAM che. vyavahAra sUtranA chaThThA uddeza - mAM pavatta aDhI vahu, mArarasa ca paliba mudmavuM e vacananI vyAkhyA karatAM kRttikAraeN pAkSika zabdanA artha caturdazI emaja kayI che. jo pukhI ane caturdazI jUmAM hAta te AgamamAM e zabda joDA Avata, pazu tema nathI. tethI ame evA TharAva upara AvIe chIe ke, 1 saMvatsarIe aThThama, ceAmAsIe chaThTha, ane pakhkhIe upavAsa kara raveza. 2 Ama cadaze upavAsa karavA, 3 te Ama caudaze upravAsa kare. 4 AThame tathA pukhkhIe upavAsa, cAmAkSIe te sasarIe rRma pharavuM, Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paSmI caturdazIne divase ja thAya. . agAu mAsI pUname ane saMvatsarI pAMcame karatA hatA, paNa tAlanA vakhatamAM zrI kAlikAcAryanI AcaraNAthI comAsI cadaze ane saMvatsarI cothe karAya che. e vAta sarva saMmata hevAthI prAmANika che. zrI kalpabhASya Adi graMthamAM kahyuM che ke koIpaNa AcAryuM koI paNa vakhate manamAM zaThatA na rAkhatAM je kAMI niravadhi AcaraNa karyuM hoya, ane anya AcAryoe tene je pratiSedha na karyo hoya, te te bahumata Acaritaja samajavuM. tIrthodvAra nAmanA graMthamAM paNa kahyuM che ke-zAlivAhana rAjAe saMdhanA AdezathI zrIkAlikAcArya pAse cAdasane divase comAsI ane cothane divase saMvatsarI karAvI. navase trANunI sAthe caturvidha zrI saMghe cAdazane divase mAsI pratikramaNa karyuM. te AcaraNa pramANabhUta che. A viSayamAM adhika carcA jovI hoya to pUjya zrI kulamaMDanasUrie karele vicArAmRtasaMgraha nAmano graMtha jevo. pratikramaNa karavAnI vidhi yogazAstranI vRttimAM ciraMtanAcArya kRta gAthAo kahI che, te uparathI dhAra. te nIce pramANe che - paMcavihAyArayitu-ddhi hejamiha sAhu sAvago vAvi // paDikamaNaM saha guruNA, guruvirahe kuNai iko vi // 1 // artha --A manuSyabhavamAM sAdhu e tathA zrAvake paNa pacavidha AcAranI zuddhi karanAruM pratikramaNa gurUnI sAthe, athavA gurUne paga na heya te ekalAe avazya karavuM. (1) vaMdittu ceiyAI, dAuM caurAie khamAsamaNe // mUnAgari caDhA-Adama che re | 2 || artha-caityavaMdana karI cAra pramukha khamAsamaNa daI bhUmIne viSe bhaka rAkhI sarve aticAranuM micchAmIdukkaDaM devuM. (2) sAmArUkuvAmachI-mi sArU vAtAmithAru suttaM bhaNiapalaMbia-bhuakupparadharia pahiraNao // 3 // ghougamAI dose-hiM virahiaM to kareiussaggaM / nAhiaho jANuhUM, cauraMgulaThaiakaDipaTTo // 4 // 404 Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha:--prathama sAmAyika lai krucchAmi Tama jAvastuLa dha tyAdi sUtra khelavuM. ane pachI bhujAo tathA kALu lAMbI karI rajoharaNu athavA caravaLe, tathA muhapatti hAthamAM rAkhI beDaga vagere doSa TALI kAusagga kare. te vakhate paherelA ceLapaTTo nAbhithI nIce ane DhIMcaNuthI cAra AMgaLa uMcA haivA joie. (3-4) tatthaya dhareha hiae, jahakkamaM diNakae aIAre // pAreta NamokkAreNa paDhai caubIsathayadaMDaM // 5 // artha:--kAusUga karatAM manamAM divase karelA aticAra anukrame citavavA. pachI navakAravaDe kAusagga pArI legasa kahevA. (5) saMDAsage pamajia, uvavisia alagga vijaya bAhujugo || muhaNaMtagaM ca kArya, ca pehara paMcavIsaihA // 6 // artha:saDAsaka pUjI nIce besI alagI ane lAMbI me bhujAe karI muhapattinI tathA kAyAnI paccIza paccIza paDilehaNA karavI. (6) uThina ThioosaviNayaM, vihiNA guruNo karei kiikammaM // battIsa dosa rahinaM, paNavIsAvassaga visuddhaM // 7 // a2:3DI, ubhA rahI vinayathI vidhipUrvaka gurUne vaMdanA karavI. temAM atroza deSa TALavA, ane pacIza. AvazyakanI vizuddhi sAcavavI. aha saMmamaghaNayaMgo, karajua vihi dharia putti rayaharaNo // paricita abhAre, jahakamaM gurupuro viaDe // 8 // arthaH--pachI samyak prakAre zarIra namAvI e hAthamAM yathAvidhi muhapatti ane rajoharaNu athavA caravaLeA lai gurU AgaLa anukrame prakaTapaNe aticAra ciMtavavA. (8) aha uvavIsittu suttaM, sAmAiamAiaM padiya pamao || abhuThiamhi havA - i paDhai duhauThio vihiNA // 9 // artha: ~pachI nIce besI sAmAyika vagere sUtra yatanAthI kare. te pachI uDIne "amuki' vagere pATha vidhipUrvaka kahe. (9), dAUNa vaMdaNaM to, paNagAisu jaisu khAmae tiSNi // vizvamaM ri gati-pramAda gaddAtinuM 545 || 30 || 405 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha-pachI vAMdaNAM daI traNa vAra khamave. A rIte vaMdanA karI athami ItyAdi traNa gAthAne pATha kahe. (10) ia sAmAiausla-gasuttamuccaria kaausggtthio.|| citara maTu, vanittamaragAsudipa / 22 H . artha-A rIte sAmAyikasUtra tathA kAryotsarga sUtrane pATha kahI, pachI cAritrAcAra zuddhine arthe kAusagga karI be logassa ciMtavavA. (11) vihiNA pAria saMma-ttasuddhiheDaM ca paDhai ujjoaN|| tada ghoraDuM- tApura | 22 / kAuM ujjoagaraM, ciMtia pArei suddhasaMmatto // pukhkharayaradIvahUM, kadui suasohaNanimittaM // 13 // ---- artha-pachI yathAvidhi kAussaga pArIne samyakatva zuddhine artha pragaTa logassa kahe. temaja sarva lokane viSe rahelA arihaMta cenI ArAdhanAne mATe kAussaga karI temAM eka logassa ciMtave, ane tethI zuddha samyakatvadhArI thaIne kAussaga pAre. te pachI zrutazuddhine mATe pu. kharavaradI kahe. (12-13) puNa paNavIlossAsaM, ussagaM kuNai pArae vihiNA // to sAravAravA-hAridvAra para zartha 24 //. artha-pachI pacIza usane ussaga kare, ane yathAvidhi pAre. te pachI sakaLa zubha kriyAnAM phaLa pAmelA evA siddha paramAtmAne stava kahe. (14). ___ aha suasamiddhihau~, suadevIe kare ussaggaM // - ciMtei namokAraM, suNaiva deIva tIi thuiM // 15 // artha-pachI zrutasamRddhine arthe zrIdevIne kAussaga kare, ane temAM navakAra citave. te pachI devAnI thaI sAMbhaLe, athavA - te kahe. ( 15 ) evaM khettasuroe, ussaggaM kuNai suNai dei thuI // paDhiUNa paMcamaMgalamuvavisai pramajjasaMDAse // 16 // artha -eja rIta kSetradevIne kAussaga karI tenI zuI sAMbhaLe, 401 Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA pote kare. pachI paca maMgaLa kahI saMDAsA pramArjIne nIce bese. (1 ) puvvavihiva pehia, putiM dAUNa vaMdaNaM guruNo // icchAmo aNusaThiM, ti bhaNia jANUrhi to ThAi // 17 // artha:--pachI pUrvokta vidhieja muhapatti paDilehI zerUne vAMdaNAM devAM, te pachI " kcchAmo anusAa ' kahI DhIMcaNu upara besavuM. ( 17 ) guruthui gahaNe thuiti NNi vajramANakhkharassarA paDhai // sakkatthavaM thavaM paDhi-a kuNai pacchittauslagaM // 18 // artha:--gurU stuti kahI. " namostu vahemAnAya ' vagere traNa * zuSka ucca svare kahevI. te pachI nameAcchuNuM kahI prAyazcittane mATe kAussagna karavA. ( 18 ) evaM tA devasi, rAiamavi evameva navaritahiM || paDhamaM dAuM micchA-mi dukkaDaM paDhai sakkathayaM // 19 // arthaH--A rIte devasI pratikramaNa vivi kahyA, rA pratikramaN vivi paNa e pramANeja che. temAM eTaleja vizeSa ke, prathama micchAmi dukkaDa daIne pachI zakrastava kahevu. ( 19) uThi kareha vihiNA, ussagaM ciMtae a ujjoaM // boaM daMsaNasuddhI-i citae tattha imameva // 20 // artha: --uDIne yathAvidhi kAusagga kare, ane temAM logassa citave tathA darzanazuddhine mATe khInne kAussagga karI temAM paNa logassa ja ciMtave. ( 20 ) naie nisAiAraM, jahakamaM ciMtiUNa pArei // siddhatyaM paDhittA, pamajja saMDAsamuvavisai // 21 // artha:- trIjA kAusaggamAM rAtrie thaelA aticAra anukrame ci tave, ane pachI pAre. te pachI siddhastara kahI saDAsA pramAjI ese. 21 puvvaM va puttipehaNa - vaMdaNamAloasuttapaDhaNaM ca // vaMdaNakhAmaNa vaMdana - gAhAtigapaDhaNa muslaggo // 22 // artha: pUrvanA peDe muhapattinI pasiMhA, vaMdanA tathA logassa 47 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUranA pAka sudho karavuM. te pachI vadanA, khAmaNAM, pAchI vaMdanA karI zuM inI traNa gAthA kahI kAussagna kare. (22) tatthaya ciMtai saMjama-jogANa na hoi jeNa me. hANI // te pAkavAma tAM, chaggAuM tA ra jAma che 23 || artha-te kAusaggamAM A rIte citave ke, "jethI mahArA saM. yoganI hAni na thAya, te tapasyAne huM aMgIkAra kare. pahelA chamAsI tapa karavAnI te mahArAmAM zakti nathI. 23 egAi iguNatAsU-NayaM pi na saho na paMcamAsamavi // pUrva vara-ti-Tu-mAruM, na samaje ghamAsaM che 24 | ' artha-mAsImAM eka divasa e che, be divasa ochA ema karatAM ogaNatrIsa divasa ochA karIe topaNa teTalI tapasyA karavAnI mahArAmAM zakita nathI, temaja paMcamAsI, mAsI, trImAsI, bemAsI, tathA eka mAsakhamaNa paNa karavAnI mhAromAM zakti nathI. (24) jA taM pi terasUNaM, cautosamAio duhANIe // ___ jA cauthaM to Aya-vilAi jA porisi namo vA // 25 // ' artha-mA khamaNamAM tera UNA karIe tyAM sudhI tathA soLa upavAsathI mAMDI ekeka upavAsa ocha karatAM TheTha thabakta (eka upavAsa) sudhI tapasyA karavAnI paNa mahArAmAM zakti nathI. emaja AMbila Adi, pirisi tathA navakArasI sudhI ciMtavavuM. (25) . jaM sakA taMhiaha, dharetu pArettu pehaNa poti // dAuM vaMdaNamasaDho, taM cia. paJcakhae bihiNA // 26 // artha-upara kahelI. tapasyAmAM je tapasyA karavAnI zakti hoya te hRdayamAM dhAravI, ane kAussagga pArI muhapatti paDilevI. pachI saraLa bhAvathI vAMdaNa daI je tapasyA manamAM dhArI hoya tenuM yathAvidhi pacca khANa levuM. (26) icchAmo aNusAThe, ti bhANaa uvavisia paDhai tiNNi thuha // miusaddaNaM saka-sthAyAi tA ceie baMde // 27 // artha-pachI no agiDa kahI nIce besI dhImA svarathI 408 Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa thaIne pATha kahe. te pachI tamagi vagere kahI. tyavaMdana karyuM. 27 ahapaskhiyaM cauhasi-diNami puvvaM va tattha devasi // kuraMta himaruM, te samai r[ 28 / artha --have codaze karavAnuM pakhI pratikramaNa kahIe chIe. temAM pahelA agAu kahyA pramANe devasI pratikramaNa sUtranA pATha sudhI vivi kahI pratikramaNa karI pachI AgaLa kahevAze. te anukrama pramANe sArI peThe karavuM (28) muhapotto vaMdaNayaM, saMvuddhA khAmaNaM tahA loe // vaLagaNallA-maja 4 vaMcamag | 21 artha-prathama muhapatti paDilehavI tathA vaMdanA karavI, pachI saM. buddA khAmaNAM tathA aticAranI AlocanA karI, pachI vaMdanA tathA pratyeka khAmaNAM karavAM. te pachI vaMditAsUra kahevuM. (28) sustaM apbhuThANaM, ussaggo putti vaMdaNaM tahaya // pati ja sAmaNa, taru carano maghaLA || 30 | artha-pachI akhuThANa sUAne pATha kahI kAussaga karaze. te pachI muvapatti paDilehI, vaMdanA karI pArvatika khAmaNuM kare ane thAra bhavaMdanA kare. (30) puvavihiNeva sarva, devasi vaMdaNAi to kuNai // bhuvana devatAno ussagge, bheo saMtithaya paDhaNa a.|| 31 // artha -pachI agAu kahelI vidhi pramANe devasI vaMdanAdika karavuM. temAM sijarurI kAussagna kare ane ajita zAMti kahe. pAThamAM pheraphAra che. (31) evaM cia vaumAse, varise a jahakkama vihI Neo / / pakhkhacaumAsa parise-su navari nAmaMmi nANattaM // 32 // artha e rIte ja mAsI pratikramane tathA saMvatsarI pratika maNane vidhi jAva. temAM eTalo vizeSa ke, 5khI, pratikrama hAtha te pakhI. comAsI heya to cAmAcI ane saMvatsarI hoya te saMvatsarI evAM jUi jADAM nAma Ave che. (32) 40e , Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' taha uslaggojoA, bArasavIsA sa maMgalacattA // saMbuddhakhAmaNaM tipa-Na satta sAhuNa jaha saMkhaM // 33 // artha:-temaja pammInA kAussagnamAM bAra, mAsInA kAusagnamAM vIsa ane saMvatsarInA kAussagnamAM cALIza legassane kArasage navakAra sahita ciMtava. tathA saMbuddhakhAmaNuM pakhI, cemAsI ane saMvasarIe anukrame traNa, pAMca tathA sAta sAdhunAM avazya karavAM. (33) A rIte viratanAcAryakta pratikramaNa gAthA kahI. - haribhasUri kRti Avazyaka vRttimAM vaMdanaka niryuktinI aMdara AvelI sattA pariNAma e gAthAnI vyAkhyAne avasare saMbuddha khAmaNanA vizvamAM kahyuM che. te e ke-devanI pratikramaNamAM jaghanya traNa, pukhI tathA mAsamAM pAMca ane saMvatsarImAM sAta sAdhuone jarUra khamAvavA. pravacanasAroddhAranI vRttimAM AvelI vRddhasAmAcArImAM paNa e pra. mANe karyuM che have pratikramaNanA anukramane vicAra pUjya zrI jayacaMdrasUri kRta graM thamAMthI jAze. pratikramaNa vidhi upara kahI te pramANe che. temaja AzAtanA TALavA vagere vidhithI munirAjanI athavA guNavaMta tathA atizaya dharmika zrAva AdinI sevA kare vizrAmaNuM eka upalakSaNa che, mATe sukha saMyamayAtrAnI pUcho vagere paNa kare, pUrvabhave pAMca sAdhuonI sevA karavAthI cakravartI karatAM adhika baLavAna thaelA bahu baLi vagerenA daSTAMtathI sevAnuM phaLa vicAravuM. utsarga mArge jenAM mAdhuoe koI pAse paNa sevA na karAvavI. kAraNa ke, saMvALa saMta gjhanA e Agama vacanamAM niSedha karyo che. apavAda-sAdhuoe sevA karAvavI hoya te sAdhu pAseja karAvavI. tathA kAraNe paDe sAdhune abhAve lAyaka zrAvaka pAse karAvavI. jo ke heTA munirAja sevA karAvatA nathI, tathApi mananA pariNAma zuddha rAkhI sevAne badale munirAjane khamAsamaNa devAthI paNa nirjarAno lAbha thAya che, ane vinaya paNa sacavAya che. te pachI pUrve kahelA dinakRtya Adi zrAvakane vidhi dekhaDinArA nI athavA upadezamALA, karmagraMtha vagere graMthane pheravavA rUpa, zIlAMga vagere . 410 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rathanI gAthA gaNavA rUpa athavA navakAranI valayAkAra AvRtti vagere svAdhyAya potAnI buddhi pramANe mananI ekAgratAne mATe karavI.. zIlAMga ratha A gAthA uparathI jANo. ' karaNe 3 joe 3 sannA 4, idia 5 bhUmAi 10 samaNadhammo a10|| tiruM sANaM, adAsajajJa nitto ? - atha:--karaNa, karAvaNa, anumodana e traNa karaNa, e traNene mana, vacana ane kAyAnA traNa yugathI gurutAM nava thayA. te navane AhAra, bhaya, mithuna ane parigraha e cAra saMjJAthI guNatAM 36 chatrIza thayA. tene cakSu, sparza, zretra, rasa ane thrANu e pAMca idrithI guNatAM 180 ekasa eMzI thayA. tene pRthivIkAya, apakAya, teukAya, vAyukAya, vanaspati kAya, beidriya, teIkiya, cariMdriya, paceMdriya, ane avakAya e dasa jIva bhedanI sAthe guNatAM 1800 aDhArase thayA. tene 1 kSati, 2 mArdava, 3 Arjava, 4 mukita (nilabhatA), 5 tapa, 6 saMyama, 7 satya, 8 zAca ( pavitratA ), 8 akiMcanatA (parigrahatyAga) ane 10 brahmacarya e dasa prakAranA sAdhudharme gurutAM 18000 aDhAra hajAra thAya. e rIte zIlAMga rathanA aDhAra hajAra aganI utpatti jANavI. have zIlAMga rathanA bhAvanA aThe A rIte che: * no karaMti maNasA, nijjia AhAra sanna soiMdI // puSiAma, ratisumA te muLa vaMde i ? vagere. enuM vizeSa svarUpa yaMtra uparathI jANavuM. have sAdhudharma no pATha A rIte che - na haNeha saMyaM sAhU, maNasA AhAra sanna saMghuDao // soiMdia saMvaraNo, paDhavijie khaMti saMpanno // 1 // *AhAra Adi saMjJA ane kSetra vagere iMdriyone jitanAra je munIo pRthvIkAya vagerene AraMbha manathI paNa nathI karatA, te kSAMti vagere dazavidha dharmanA pALanAra munione huM vaMdanA karuM chuM. AhAra vagere saMjJAono, zretra Adi Idriyono saMvara karanAra, pRthvIkAya vagere AraMbhane varjanAra tathA kSAMti Adi dazavidha dharmane pALanAra evA sAdhu pote manavaDe paNa hiMsA na kare. 411 Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere sAmAcArI ratha, kSamA ratha, niyama ratha, AlocanA ratha, tA ratha, sa MsAra stha, dharma graMtha, saMyama ratha, vagerenA pArTa paNa A rI teja jANavA. vadhu laMbANu thavAnI bIkathI te atre dAkhala karyA nathI. navakAranI vAka gaNunAmAM to pAMca pa6 AzrI eka pUrvAnupUrvI, eka pazcAtupUrvI ane bAkI ekasA ne aDhAra (118 ) anAnupUrvI Ave che. navapada AzrayI anAnupUrvi tA (362878) traNa lAkha khAsaDa hAra AThame aettara thAya che. anAnupUrvi vagere gayuvAne vicAra tathA tenuM svarUpa pUjyathI jinakIrttisUri kRta saTIka parameSTistavathI jAvuM. A rIte navakAra gaNavAthI duSTa evA zAkinI, jaMtara, vairI, graha, mahArAga vagerene zIghra nArA thAya che. e enuM A lokamAM paNa pratyakSa phaLa che. paraloka AzrayI enuM phaLa teA anata karmakSaya pramukha che. kemake--je pApa karmanI nirjarA mAsanI athavA eka varSanI tIvra tapasyAthI thAya che, teja pApatI nirjarA navakAranI anAtupUrviM guvAthI adha kSaNamAM thAya che. zIlAMga ratha vagerenA gahuvAthI paNa mana vacana kAyAnI ekAgratA thAya che, ane te thakI trividha dhyAna thAya che. siddhAMtamAM kahyuM che ke--bhamika zruta gaNanArA purUSa vividha dhyAnamAM varte che. A rIte svAdhyAya karavAthI dharmadAsanI mAka peAtAne karmakSayAdi tathA bIjAne pratibAdhArika dhaNA guNu thAya che, dharmadAsaneA dAkhaleo nIce pramANe che: -- 1 dharmadAsa darAja saMdhyA vakhate devasI pratikramaNa karIne svAdhyAya karateA hateA. tene pitA suzrAvaka hovA chatAM svabhAvathIja traNA krodhI hatA. eka samaye dharmadAse peAtAnA pitAne krodhanA tyAga karavAne mATe upadeza karyA. tethI te dhaNA gusse thayA, ane hAthamAM lAkaDI laI doDatAM rAtri te vakhata hovAthI thAMbhalA sAthe athaDAine maraNa pAmyA, ane duSTa sarSanI yunimAM gayo. eka vakhate te duSTa sarpa adhakAramAM dharmadAsane karaDa vAne sArU AvatA hatA. eTalAmAM svAdhyAya karavA kheDelA dharmadAsanA mukhamAMthI eka gAthA teNe sAMbhaLI. te e keH 412 Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tivvaM pi puScakoDI, kayaMpi sukayaM muhuttamitteNa / kohamAhio haNilaM, ha hA havA bhavaduge vi duhI // vagere svAdhyAya dharmadAsanA mukhethI sAMbhaLatAM ja te sapane jAtismaraNazAna utpanna thayuM. pachI te anazana karI sadharma devo ke devatA tha, ane putrane (dharmadAsane ) sarve kAmomAM madada ApavA lAge, eka vakhate svAdhyAyamAM tallIna chatAMja dharmadAsane kevaLajJAna utpanna thayuM, ane teTalAja sArU jarUra svAdhyAya karavI. pachI zrAvake sAmAyika pArIne pitAne ghera javuM, ane potAnI strI, putra, mitra, bhAI, sevaka, bahena, putranI vadda, putrI, patro, patrI, ko; bhatrIje, ane vANetara temaja bIjA svajanone paNa jenI jevI ke gya. tA hoya te pramANe dharmane upadeza kare. upadezamAM samyakatva mULa bAra vrata svIkAravAM, sarve dhamakRtyomAM pitAnI sarva zanivaDe yatanA vagere karavI. jyAM jinamaMdira tathA sAdharmi na hoya evA sthAnakamAM na rahI kusaMgati tajavI, navakAra gaNavA, trikALa caityavaMdana tathA jinapUjA karavI, ane paccakhANa vagere abhigraha levA, zakti pramANe dharmanAM sAte kSetrone viSe dhana vAparavuM vagere viSaya kahevA. dinakRtyamAM kahyuM che ke-je gRhastha pitAnA strI putra vagerene sarva praNIta dharmane viSe na lagADe, te te gRhastha A lokamAM tathA parakamAM temanA karelAM kukathI lepAya. kAraNa ke, evo lakamAM rIvAja che. jemAM cerane anna pAna vagere sahAya ApanAra mANasa paNa cerInA aparAdhamAM sapaDAya che, tema dharmanI bAbatamAM paNa jANavuM. mATe tatvanA jANe zrAvake dararoja strI putra vagerene dravyathI yathAyogya vastra vagere ApIne tathA bhAvathI dharmopadeza karIne temanI sArI athavA bhArI sthitinI khabara levI. vAra evuM vacana che, mATe zrAvake strI putrAdikane vastrAdi dAna avazya karavuM. anya sthaLe paNa kahyuM che ke-dezanuM kareluM pApa rAjAne mAthe, rAjAnuM kareluM pApa purohitane mAthe, strInuM kareluM pApa bhatharane mAthe ane ziSyanuM kareluM pApa gurUne mAthe che. strI putra vagere kuTuMbanA leko gharanA kAmamAM vaLagI rahelA hovAthI tathA pramAdI vagere hevAne lIdhe temanAthI gurU pAse jaI dharma saMbhaLAte Y13 Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. mATe gRhastha upara kahyA pramANe dharmopadeza karavAthI te dharmane viSe pravarte che. ahiM dhanya zreSThinA kuTuMbanuM dRSTAMta nIce pamANe jANavuM - dhanyapura nagaramAM rahenAra dhanyazeTha gurUnA upadezathI suzrAvaka thayo. te dararoja sa dhyA vakhate potAnI strIne ane cAra putrane dhamapadeza ka te hato. eka pachI eka ema strI ane traNe putra pratibodha pAmyA; paNa cothe putra nAstikanI mAphaka puNya pApanuM kaLI kayAM che ? ema kaheto hovAthI pratibadha na pAme. tethI dhanyazreNInA manamAM ghaNe eka thata hatA. eka vakhate paDozamAM rahenArI eka vRddha suzrAvikAne maraNa vakhate teNe dharma saMbhaLAvyuM ane e TharAva karI rAkhyuM ke, " devatA thaIne tyAre mArA putrane pratibaMdha pamADo." te vRddha briI bharaNa pAmIne saudharma devake devI thaI. pachI teNe potAnI divya ddhi vagere de khADIne dhanyatreSThinA putrane pratibodha pamAze. A rIte gharanA svAmIe pitAnA stra putra vagere pratibaMdha karavo. ema karatAM paNa kadAca teo pratibodha na pAme, te pachI gharanA dhaNIne mAthe deva nathI. kemake-savai zretA janone hita vacana sAMbhaLavAthI dharma maLe ja che, evo niyama nathI; paraMtu bhAgya che upara anugraha karavAnI IcchAthI dhamapadeza karanArane te jarUra dharmaprApti thAya che. A rIte navamI gAthAne vistAra pUrvaka artha che. (8) 1 ( jUnA ) pAyaM ababhavirao, samae appa karei to niI // nihovarame thItagu-asuittAI viciMtijjA // 10 // saMkSepALa -te pachI suzrAvake ghaNuM karIne strI saMgathI chuTA rahIne cheDe vakhata uMgha levI. ane uMgha uDI jAya, tyAre manamAM strInA zarIranuM azucipaNuM ciMtavavuM. (10) visArArtha -suzrAvaka svajanone dharmopadeza karI rahyA pachI eka para rAtri gayA pachI ane madhyarAtri thayA pahelAM potAnA zarIra prakRtine anukULa Ave te vakhate suvAnA sthaLe jaIne zAstrokta vidhi pramANe theDI uMgha le. uMghavA jatI vakhate zrAvake kevuM rahevuM joIe ? te viSe Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahe che. abrahma te strIsaMbhoga tethI nIrALA rahevuM. kAraNa ke vAvajIva caturtha vrata pALavAne asamartha evA tarUNa zrAvake paNa parvatithi Adi ghaNA divasene viSe brahmacArIpaNeja rahevuM joIe. kemake, brahmacaryanuM phaLa bahuja mahepyuM che. mahAbhAratamAM paNa kahyuM che ke -De dharmarAja ! eka rAtri sudhI brahmacarya pALanAra brahmacArIne je zubhagati thAya che, te zubhagati hajAro yajJa karavAthI paNa thAya ke nahIM ? te mATe zaMkA rahe che. cAlatI gAthAmAM ni e vizeSya che, ane ai e nidrAnuM vizepaNa che. tathA e nyAya che ke, "koi paNa vidhi athavA vizeSaNa sahita kahyA hoya to te vidhi athavA pitAne saMbaMdha vizeSaNanI sAthe rAkhe che." tethI uMgha levI hoya to thoDI levI" ema ahiM kahevAno udeza che, paNa uMdha levI e kahevAne uddeza nathI. kAraNa ke, darzanAvaraNaya karmano udaya thavAthI ugha enI meLe Ave che. mATe uMdha levAnI vidhi zAstra zuM karavA kare ? je vastu bIje koI prakAre maLatI nathI, tene vidhi zAstra kare che, evo niyama che. e vAta agAu eka vakhata kahevAmAM AvI che. bahu nidrA lenAra mANasa A bhavathI tathA parabhavathI paNa bhraSTa thAya che, cera, vairI, dhutArA, durjana vagere leka paNa sahajamAM tenI upara humalo karI zake che. thoDI uMdha levI e mahA purUSanuM lakSaNa che. AgamamAM kahyuM che ke-je purUSa apAhArI, alpa vaccenI, alpa nidrA lenAra tathA upAdhi ane upakaraNa paNa alpa rAkhanAro evo hoya che, tene devatA paNa praNAma kare che. nItizAstrAdikamAM kahelo ni vidhi nIce pramANe che:-- . . . mAMkaDa vagere jIvothI bharelo, TuMke, bhAgele, herAna karanAra mele, 5DapAyAvALo, tathA bALavAnA lAkaDAthI banAvela e khATale sUvAnA kAmamAM vAparavo nahIM. suvAnA tathA besavAnA kAmamAM cAra sudhI joDelAM lAkaDAM hoya te sArAM; paNa pAMca Adi lAkaDAne ga sunAra dhaNune tathA tenA kuLano nAza kare che. potAnA pUjanIka purUSathI UMce sthAnake na suvuM, tathA paga bhInA rAkhIne, uttara pazcima dizAe mastaka karIne. * aMgrejI vaidakazAstra putra prAptI mATe nIce pramANe suvA viSe 415 Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMsanI peThe lAMbo thaIne, paga mUkavAne ThekANe mastaka karIne na sUvuM paraMtu hastinA datanI mAphaka sUvuM. devamaMdiramAM, rAphaDA upara, vRkSanI nIce, smazAnamAM tathA vidizAe (khAnI dizAe) mastaka karIne na sUvuM. kalyAganI IcchA karanAra purUSe sUAne vakhate maLamUtranI zake che to te dUra karavI. maLa mUtra karavAnuM sthAnaka kyAM che te barobara jANavuM, pArgI pAse che ke nahIM te jovuM, ane bAraNuM barAbara baMdha karavuM. ISTadevane namaskAra karIne apamRtyuno bhaya TALavo. pavitra thavuM, te pachI vastra barobara paherIne rakSAmaMtrathI pavitra karelI pahoLI pathArIne viSe sarva AhArane parityAga karIne DAbe paDakhe sUna rahevuM. krodhathI, bhayathI, zothI, madyapAnathI, strIsaMgathI, bhAra upADavAthI, vAhanamAM besavAthI tathA mArge cAlavAthI glAni pAmelA, atisAra, zvAsa, heDakI, zaLa, kSata (ghA), ajIrNa vagere rogathI pIDAyelA, vRddha, bALa, dubaLa, kSINa thaelA ane ne tAtura thaelA eTalA purUSoe kaI vakhate divase sUI rahevuM. grISma RtumAM vAyune saMcaya, havAmAM rUkSatA tathA ThaMDI rAtri hoya che, mATe te RtumAM divase uMgha levI lAbhakArI che; paNa bIjI RtumAM divase nidrA le che tethI kapha pita thAya. ghaNuM AsaktithI athavA avasara vinA uMgha levI sArI nathI. kemake, tevI udhano vakhata rAtrinI mAphaka sukhane tathA AyuSyane nAza kare che. sUtI vakhate pUrva dizAe mastaka kare to vidhAno, ane dakSiNa dizAe kare te dhanane lAbha thAya. pazcima dizAe mastaka kare te ciMtA upaje, tathA uttara dizAe kare te mRtyu athavA nukazAna thAya. A rIte nItizAstrAdikamAM kahelo zayanavidhi kahyo che. AgamamAM kahele vidhi A pramANe che -sutI vakhate caityavaMdana vagere karIne devane tathA gurUne vaMdanA karavI. cavihAra vagere paccakhANa - thi sahita uccaravuM, tathA pUrve grahaNa karelA vratamAM rAkhelA parimANano saMkSepa karavA rUpa dezAvakAzaka vrata svIkAravuM. dinakRtyamAM kahyuM che kekahe che -uttara athavA dakSiNa dizA tarka sunArane putra ke putrI thatI . nathI. paNa pazcima tarpha mAthuM karanArane putra thAya che ane pUrva taruM mAthuM karanArane putrI thAya che. Trela sRSTI zAstra, 5. 195 - 16 Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pANavaha musAdattaM, mehuNa diNalAbhaNatthadaMDaM ca // .. aMgIkayaM ca muttuM, savvaM upabhogaparibhogaM // 1 // jima kubaM, rilima kusumanA kUcA , vaya kAehiM na kare, na kArave gaMThisahieNaM // 2 // artha-prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, mithuna ane dinalAbha (prabhAta samaye vidhamAna parigraha), e sarve pUrve niyamita nathI teno niyama karuM chuM. te e ke-ekedriyane tathA mazaka, jU vagere trasa jIne mUkIne bAkIne AraMbhaja ane sAparAdha trasa jIva saMbaMdhI tathA bIjo sarva prANAtipAta, manane rokavuM azakya che, mATe vacanathI tathA kAyAthI gAMTha na choDuM yaMsudhI na karuM ane na karAvuM. e rIte ja mRSAvAda, adanAdAna ane maithunano paNa niyama jANe. tathA dinalAbha paNa niyamita nahIM hatuM, tene hamaNAM niyama karuM chuM. temaja anarthadaMDano paNa niyama karuM chuM. zayana, AcchAdana vagere mUkIne bAkInA sarva upabhoga paribhogane, gharanA madhya bhAga mUkI bAkI sarva dizigamanane gAMTha na choDuM tyAM sudhI vacanathI tathA kAyAthI na karuM ane na karavuM. A rIte dezAvakAzika svIkaravAthI moTuM phaLa maLe che. ane ethI munirAjanI mAphaka niHsaMgApaNuM pedA thAya che. A vrata vaidhanA jIva vAnare jema prANata sudhI pALyuM, ane tethI te jema Avate bhave sarvotkRSTa phaLa pAmo, tema bIjA vizeSa phaLanA arthI manuSya paNa mukhya mArgo pALavuM. paraMtu tema pALavAnI zakti na hoya to anAbhogAdi cAra AgAramAM cothA AgAra vaDe agni saLavA vagere kAraNathI te (dezAvakAzika) vrata mUke, te paNa vratabhaMga na thAya. vaidyanA java vAnaranuM daSTAMta A graMthakAre racelA AcArapradIpa caM. thamAM joI levuM temaja cAra zaraNane aMgIkAra karavo. sarve jIvarAzine khamAvavA. aDhAre pApasthAnakano tyAga karavo. pApanI niMdA karavI. puNyanI anudanA karavI. pahelA navakAra gaNi, { A graMthanA keTalAka bhAganuM bhASAMtara zAstrI rAmacaMdra dInAnAthe taiyAra karI bahAra pADeluM che. 47. Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *jai me Tunja pamAo, imassa dehassa imAi rayaNIe / AhAramuvahi dehaM, savvaM tiviheNa vosiriaM // 1 // . A gAthAvaDe traNa vAra sAgArI anazaNa karavuM, ane sUtI vakhate napakAra ciMtave ekAMta zAne viSeja sUvuM, paNa jyAM strI vagerene saMsarga hoya tyAM na sUvuM. kemake, viSayasevanano abhyAsa anAdi kALane che, ane vedane udaya khamavo bahu muzkela che, tethI kadAca kAmavAsanAthI jIva paDAya. kema ke-jema lAkhanI vastu aminI pAse mUkatAM vAra pI. gaLI jAya che, tema dhIra ane durbaLa zarIravALA purUSa hoya te paNa te strI pAse hoya te pigaLI jAya che. purUSa manamAM je vAsanA rAkhIne suI jAya che, te ja vAsanAmAM te pAcho jAgRta thAya tyAM sudhI rahe che evuM DAhyA purUSonuM kahevuM che. mATe mehane sarvathA tyAga karIne vairAgya va. gere nI bhAvanA bhAvatAM uMgha levI. tema karavAthI khoTuM svama athavA dusvama AvatAM nathI. dharmanI bAbatanAM ja sArAM svama Ave che. bIjuM, sUtI vakhate zubha bhAvanA bhAve te, sUte mANasa parAdhIna hovAthI, ApadA ghaNI hovAthI, AyuSya sepakrama hovAthI tathA karmagati vicitra chevAthI kadAca maraNa pAme te paNa tenI zubha gatija thAya. kemake, "chevaTe jevI mati, tenI gati thAya" evuM zAstravacana che. ahiM kapaTI sAdhue haNelA pisAtI udAI rAjAnuM daSTAMta jANavuM. ' have cAlatI gAthAnA uttarArdhanI vyAkhyA karIe chIe. pachI pA chalI rAtrie uMgha uDI jAya, tyAre anAdi kALanA bhavanA abhyAsanA rasathI udaya pAmatA evA durjaya kAmarAgane chatavAne mATe strInA zarIranuM azucipaNuM vagere manamAM ciMtavavuM. azucipaNuM vagere " emAM vagere zabda kahyuM che, mATe jaMbusvAmI, dhuLabhada svAmI adi mahetA, adhioe tathA sudarzana vagere suzrAvakoe duHkhathI paLAya evuM zILa pALavAne mATe je mananI ekAgratA karI te, kayAya vagerene ja karavAne mATe je upAya karyA te, saMsAranI atizaya viSama sthiti ane dharmanA * je A rAtrImAM A dehavaDe hArAthI pramAda thAya, te A deDa, AhAra ane upAdhi e sarvane vividha karI vosirAvuM chuM. (1) 418 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manerA manamAM ciMtavavA. temAM strInA zarIranuM apavitrapaNuM, nidhapaNuM vagere sarva prasiddha che. pUjya zrI munI caMdrasenajIe adhyAtmakalpadrumamAM kahyuM che ke-are java: cAmaDI, hADakAM, majA, AMtaraDAM, carabI, lohI, mAMsa, viNA vagere azuci ane asthira evA pugaLonA skaMdha strIne zarIranA AkAre pariNamyA che, temAM tene ramaNIya zuM lAge che? are jIva ! viSTa vagere apavitra vastu dUra thaDI paDelI jovAmAM Ave, te tuM zuM zuM kare che, ane nAka bharaDe che, ema chatAM huM mUkha ! teja aruci vastuthI bharelA strInA zarIranI tuM zA sArU abhilASA kare che ? viNAnI jANe kothaLI ja henI ! evI, zarIranA chidramAMthI nIkaLatA ghaNu maLathI malIna thaelI, utpanna thaelA kRminA jALAthI bharelI, tathA capaLatAthI, kapaTathI, ane asatyathI purUSane ThaganArI evI strIne tenI bahAranI saphAIthI mohamAM paDI je bhogave che, tethI tene naraka maLe che. kAmavikAra traNe lekane viTaMbanA karanAra che, tathApi manamAM vitha saMkalpa karavAnuM varja, te kAmavikArane sahajamAM chatAya. kahyuM che ke he kAmadeva! huM hAruM mULa jANuM chuM. tuM viSaya saMkalpathI utpanna thAya che. mATe huM viSaya saMkalpa ja na karyuM ke, jethI tuM mhArA cittamAM utpanna na thaIza. A rIte viSaya upara pite navI paraNelI ATha zrejhikanyAone pratibodha pamADanAra ane navANuM kroDa sonaiyA jeTalA dhanano tyAga karanAra zrI aMbUsvAmInuM, kozA sthAne viSe Asakta thaI, sADIbAra kroDa senaiyA kharacI kAmavilAsa karanAra tatkALa dIkSA lai kosyAnA mahelamAMja comAsuM rahenAra zrI sthaLabhadrasvAmInuM, tathA abhayA rANIe karelA nAnAvidha anukULa tathA pratikULa upasargathI manamAM kIMcitamAtra paNa vikAra na pAmanAra sudarzana zeTha vagerenuM daSTAMta prasiddha che, mATe ahiM te savistara kahevAnI koI jarUra jaNAtI nathI. have kaSAya vagere dezane jaya, te te deSanI manamAM virUddha bhAvanA vagere karavAthI thAya che. jema koine jaya kSamAthI, mAnane nirAbhibhAnapaNathI, mAyAne saratAthI, lemane saMtoSathI, rAgane vairAgathI, deSa maitrIthI, mohane vivekathI, kAmane strInA zarIra upara aza Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ci bhAvanA karavAthI, masaranA khIjAnI vadhI gaelI sapA jovAmAM Ave te paNa manamAM dekhAI na rAkhavAthI, viSayane iMdriyadamanathI, mata vacana kAyAnA azubha yeAgane traNa guptithI, pramAdane sAvadhAna rahevAthI ane aviratinA jaya viratIbI sukhe thAya che. takSaka nAganA mAthe rahele maNi meLavavA, athavA amRtapAna karavuM, evA upadeza mAka A vAta navI muzkela che; evI paNa manamAM kalpanA na karavI. sAdhu munirAja vagere te te doSanA tyAga karIne sadguNI thaelA cAkhI rite dekhAya che. tathA dRDhaprahArI, cilAtIputra, rAhiNiya cera vagere purUSanA dAkhalA paNa A viSaya upara jAhera che. kahyuM che kehuM leAkA ! je jagatamAM pUjya thayA te pahelA ApaNA jevAja sA dhAraNu mANusa hatA, ema samajI tame dekhA bhAga karavAmAM ghaNA usAhavata thAo. kAMi koi evuM khetara navI ke, jemAM satpurUSo utpanna thAya che! ane zarIra, IMdreyA vagere vastu jema mANasane svAbhAvika hoya che, tema sAdhupaNuM svAbhAvika nathI maLatuM: paraMtu je purUSa guNAne dhAraNa kare che. teja sAdhu kahevAya che, mATe guDDAnuM upArjana karo. ' . ahA ! hai priyamitra viveka ! tuM dhaNA puNyathI mane maLyA. hAre kyAre paNa amArI pAsethI kyAMya paN na javuM. huM hArA sahAyyazrI utAvaLathI janmaneA tathA maracu uccheda karUM chuM. kANu jANe pharIthI tyAre ane mhAro meLApa thAya ke na thAya. udyama karavAthI guNAnI prApti thAya che, ane prayatna karavA ApaNA hAthamAM che, ema chatAM " k lANA mhoTA guNI che e vAta kANu jIvate purUSa sahana karI zake ? guhuthIja sanmAna maLe che, jJAti jAtinA ADa MbarathI kAMi na thAya. va namAM utpanna thaeluM puSpa levAya che, ane pratyakSa peAtAnA zarIrathI utpanna thaelA maLa nAMkhI devAya che. guDuthIja jagamAM mahimA vadhe che; pazu mhoTA zarIrathI athavA pAuMTa-mhArI vayathI vadhate nathI, juo, kevaDAnAM mhoTAM ane jUnAM pAMdaDAM kAre rahe che, ane vacce AvelAM nhAnAM ane navAM pAMdaDAM sugaMdhI vAI tene sarve svIkAre che. temaja, jepI kaSAyAdikanI utpatti thatI haiAya te vastune athavA pradezane tyAga 420 Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAthI te te dAnA nAza thAya che. kemake je vastuthI kaSAyarUpa agninI utpatti thAya te vastu mUkavI, ane je vastuthI kapAyanA upazama thAya te vastu avazya levI, ema saMbhaLAya che ke, svabhAve krodhI evAM caDarUdra AcArye krodhanI utpatti na thavAne mATe ziSyAthI jUdA rahyA. have sa MsAranI atizaya viSama sthiti, prAye cAre gatimAM du:kha ghaNuM bhogavAya che te uparathI vicArI. temAM narakI ane tiryaMca e jemAM bahu du:kha che te teA prasiddhaja che, kemake-- sAte narakabhUmimAM kSetravedanA ane zastra vinA eka bIjAne upajAvelI vedanA paNa che. pAMca narakabhUmimAM zastrajanya vedanA che ane traNamAM paramAdharmI devatAnI karelI vedanA paNa che. narakamAM ahetiza pacI rahelA nArI jIvone AMkha miMcAya eTalA kALa sudhI paNa sukha nathI. eka sarakhu du:khaja che. hai gaitama ! nArakI jIve narakamAM je tatra du:kha pAme che, tenA karatAM anaMtagaNuM du:kha nigodamAM jANavuM. tiryaMca pazu cAbuka, aMkuza, parANI Adine mAra saDe che vagere. manuSya bhavamAM paNuM garbhavAsa, janma, jarA, maraNa, nAnAvidha pIDA, vyAdhi, daridratA vagere upadrava hovAthI du:khaja che. kahyuM che ke-- huM gaitama! agnimAM tapAvI lAla ceALa karelI sAthe eka sarakhI zarIramAM dhecavAthI jeTalI vedanA thAya che, te karatAM ATha gaNI vedanA garbhavAsamAM che. jIva garbhamAMthI bahAra nIkaLatAM ceAniyatramAM pInnAya che. tyAre tete upara kaDDalI vedanAthI lakSa gaNI athavA kroDAkreDa gI veThanA thAya che. maMdIkhAnAmAM aTakAva, vadha, baMdhana, roga, dhanane nAza, maraNu, ApadA, manamAM tApa, apayaza, niMdA evAM du:kha manuSya bhavamAM che. keTalAka jIvo manuSya bhava pAmIte pazu mAphI ciMtA, satApa, dAridra ane rega ethI dhaNeA udvega pAmIne marI jAya che. deva bhavamAM pazu cyavana, parAbhava, adekhAI vagere cheja. vaLI kahyuM che ke--adekhAI, kheda, mada, ahaMkAra, krodha, mAyA, lAbha, vagere dApathI devatAo paNa lapaDhANA che. tethI temane sukha te kayAMthI hoya? vagere. dharmanA maneAtha A rIte bAvavA:-trAvakanA dharamAM jJAna darzanavArI dAsa thavuM sArUM; paNa micchAvavaDe bharamela buddhivALA cakravartI paNa anya 421. Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThekANe thavuM, e ThIka nathI huM vajAti- saMga mUkIne kayAre gIvArtha ane saMvegI evA guru mahArAjanA caraNakamaLa pAse dIkSA laIza?. huM tapasyAthI durbaLa zarIravALA thaI brA bhayathI athavA ghara upasagathI na karatAM smazAna vagerene viSe kAussaga karI uttama puranI. karaNI karIza? vagere ane dazamI gAthAne vistArArtha saMpUrNa thaze. 422 Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAza 3. parvakRtya. rAtrikRtya kahyuM, have paryakRtya kahIe chIe. (mUThaTthA. ) pavvesu posahAIbaMbhaaNAraMbhatavavisesAI // . AsoacittaaThAhiapamuhesuM viseseNaM // 11 // saMkSepArtha -suthAvake pavane viSe tathA ghaNuM karI A mahinAnI tathA caitra mahinAnI aThAi--( oLI )-ne viSe padhadha vagere karavuM, brahmacarya pALavuM, AraMbha varja, ane ghaNI tapasyA vagere karavI. (11) * vistArA-piSane (dharmanI puSTIne ) dha eTale dhAraNa kare te paSadha kahevAya che. zrAvake siddhAMtamAM kahelA AThama, cadaza vagere pavane vize paiSadha Adi vrata jarUra karavuM. AgamamAM kahyuM che ke--jinamatamAM sarve kALa parvene viSe prazasta ga che ja. temAM paNa zrAvake AThama tathA codazane viSe avazya piSadha kare. upara vidha vagere kahyuM che mATe vagere zabada vaDe zarIre Arogya na hovAthI athavA bIjA evAja kAMI yogya kAraNathI pi na karI zakAya, te be vAra pratikramaNa, ghaNuM sAmAyika, dizA vagerene atizaya saMkSepavALuM dezavakAzika vrata vagere jarUra karavuM. temaja pavAne viSe brahmacarya pALavuM, AraMbha varja, upavAsa vagere tane pasyA zakti mAphaka pahelA karatAM vadhAre karavI. gAthAmAM adi zabda che, tethI snAtra, cityaparipATI, sarva sAdhuone vaMdana, supAtradAna vagere karIne, hamezAM jeTaluM deva gurU pUjana, dAna vagere karAya che te karatAM parvane divase vizeSa karavuM. kema ke-je dararaja dharmanI kriyA samakSa prakAre pALo, te te ghaNo lAbha che, paNa jo tema karI zakAtuM na hoya, te parvane divase te avazya pALe. daserA, dIvALI, akhAtrIja, vagere le kika parvane viSe jema miSTAnna bhakSaNanI tathA vastra, AbhUSaNa paheravAnI vizeSa matanA rakhAya che, tema dharmanA parva Ave dharmane viSe paNa vizeSa yatanA rAkhavI. 423 Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyadarzanI leke paNa agIAraza amAsa vagere pavane viSe keTaleka AraMbha va che, ane upavAsa vagere kare che; tathA saMkrAMti, grahaNa vagere parvane viSe paNa potAnI sarva zaktithI dAnAdika Ape che. mATe zrAvake te have padivaso avazya pALavA joIe. parva dina kahyA che, te A rIte --AThama 2, caudaza 2, pUnama 1 ane amAsa 1 e cha parva dareka mAsamAM Ave che, ane dareka pakhavADiyAmAM traNa (AThama, 1 - daza, 1 ane pUnama 1 athavA amAsa 1) parva Ave che. temaja "ga dhara bI gautamasvAmIe bIja, pAMcama, AThama, agIArasa ane codaza" e pAMca parvatithi kahI che. bIja be prakArano dharma ArAdhavAne artha, pAMcama pAMca kAna ArAdhavAne arthe, AThama AThe karma apAvavAne arthe, agIAraza agIAra aMganI sevAne arthe tathA cAdaza caMda parvo nI ArAdhanAne mATe jANavI. A pAMca parvamAM amAsa pUnama umerIe te pratyeka pakhavADiyAmAM utkRSTa cha parva thAya che. AkhA varSamAM te aThAI, comAsI vagere dhaNu po che. parvane divase Araba sarvathA vajI na zakAya te paNa DAmAM cheDe athavA zeDa AraMbha kara sacitta AhAra jIvarkiMsAmaya hevAthI, te karavAmAM ghaNo AraMbha thAya che, mATe cAlatI gAyAmAM AraMbha javAnuM kahyuM che, tethI parvane divase sacitta AhAra avazya vajo ema samajavuM. mAchalAMo (sacitta) AhAranI abhilASAthI sAtamI naraka bhUmIe jAya che, mATe sacitta AhAra manathI paNa mAga gya nathI evuM vacana che. mATe mukhya mArga te zrAvake hamezAM sacitta AhAra varja joIe, paNa kadAca tema na karI zake to parvane divase te jarUra vajeja joIe. temaja parvane divase snAna, mAthAnA vALa vagere samAravA, mAthuM guMthavuM, vatra vagere jevAM athavA raMgavAM, gADAM, haLa vagere kheDavAM, dhAnya vagere nA mUDA bAMdhavA, carakhA vagere yaMtra calAvavA, daLavuM, khAMDavuM, pIsavuM, pAna phUla phaLa vagere teDavAM, sacita khaDI, ramacI Adi vATavI, dhAnya Adi laNavAM, lIMpavuM, mArI vagere khaNavI, ghara vagere banAvavuM ItyAdi sarva AraMbha yathAzakti vaje. pitAnA kuTuMbane nirvAha AraMbha vinA 424 Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI na zake te keTalAka AraMbha te gRhastha karavo paDe, paNa sacitta A hArane tyAga kare pitAnA hAthamAM hovAthI ane sahajamAM karI zakAya tema hovAthI te avazya kare. ghaNI mAMdagI vagere kAraNathI sarva sacitta AhArano tyAga karI na zakAya, to eka be Adi sacitta vastu nAma laIne mokaLI rAkhI bAkInI sarva sacitta vastune niyama karo. temaja AsAnI tathA caitranI aThAI, tathA gALAmAM pramukha zabda che tethI, comAsAnI tathA saMvatsarInI aThAI, (ASADha, kArtika ane phAgaNa e) traNa mAsAM ane saMvatsarI vagere pavane viSe upara kahelA vidhi mujaba vizeSa dharmanuSThAna karavuM. kahyuM che ke-suzrAvake saMvatsarInI, mAsInI tathAM aThAInI tithiyone viSe parama AdarathI jinarAjanI pUjA, tapasyA tathA brahmacaryAdika guNone viSe tatpara rahevuM. sarve ahAIomAM caitranI ane AnI aAIe zAzvatI che. kAraNa ke, te bane aThAIone viSe vaimAnika devatA paNa naMdIzvara dIpa Adi tIrthone viSe tIrthayAtrA Adi utsava kare che. kemake -be yAtrAo zAzvatI che. temAM eka caitra mAsane viSe ane bIjI Aso mAsane viSe aDhAI mahimArUpa thAya che. e bane yAtrAo zAzvatI che. tene sarva devatAo tathA vidhAdhare naMdIzvaradIpane viSe kare che, tathA manuSya pota potAnA sthAnakone viSe kare che. temaja traNa mAsAM, saMvatsarI, cha parva tithio, tathA tIrthaMkaranAM janmAdi kalyANuka vagerene viSe yAtrAo kare che, te azAzvatI jANavI. chavAbhigama sUtramAM te A rIte kahyuM che ke-ghaNA bhavanapati, vANumaMtara, jyotiSI ane vaimAnika devatAo te naMdIzvara dIpane viSe traNa mAsIe tathA saMvatsarIe ghaNuM mahimAthI maThAI mahotsava kare che. prabhAta vakhate paccakhANa karavAnI veLAe je tithi Ave teja levI. sUradayane anusarIne ja lekamAM paNa divasa vagere sarva vyavahAra cAle che. kahyuM che ke - arubhAga , hAi 30 jAnIsu nAthavA ke to sila kArti, 3 jUne 1 sapAze e ? " 425 Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUA paccakhkhANaM, paDikamaNaM tahaya niyamagahaNaM ca // jIe udei suro, tIi tihIe u kAyavvaM // 2 // udayaMmi jA tihI sA, pamANamiyarIi kIramANIe / AmAvasthA, micchara viI pAve che ? / pArAzaraskRti nAmanA graMthamAM paNa kahyuM che ke-je tithi sarvodayanI veLAe DI paNa haya, teja tithi saMpUrNa jANavI. paraMtu udaya vebAe nahi chatAM te pachI ghaNe kALa sudhI hoya te paNa te saMpUrNa na jANavI. zrIumAsvAti vAcakanuM vacana paNa ema saMbhaLAya che ke, patithino kSaya thAya te tenI pUrvanI tithi karavI, tathA vRddhi thAya te bIjI karavI, ane zrIvara bhagavAnanAM jJAna tathA nirvANa kalyANaka lokane anusarIne karavAM. arihaMtanAM janmAdi pAMca kalyANaka paNa parvatithirUpaja jANavAM. be traNa kalyANaka je divase haya, te te vizeSa parvatithi jANavI. sAMbhaLavAmAM che ke-sarve pataMtithionI ArAdhanA karavAne asamartha evA kRSNa mahArAje zrI neminAtha bhagavAnane pUchyuM ke, "he svAmina ! AkhA varSamAM ArAdhavA yogya utkRSTa parva kayuM?" bhagavAne kahyuM. "he mahAbhAga! jinarAjanAM pAMca kalyANakAthI pavitra thaelI mAgazara zudi agIAraza (mauna agIAraza) ArAdhavA yogya che. A tithine viSe pAMca bharata ane pAMca ravata maLI daza kSetramAM ekekamAM pAMca pAMca pramANe sarva maLI pacAza kalyANaka thayAM." pachI kRSNa mina, pise, upavAsa vagere karIne te divasanI ArAdhanA karI. te pachI "je rAjA tevI prajA" e nyAye hovAthI sarva lokomAM "e ekAdazI AnadhavA yogya che" evI prasiddhi thaI. parvatithie vrata paccakhANa vagere karavAthI moTuM phaLa maLe che. kemake, tethI zubha gatinuM AyuSya baMdhAya che. AgamamAM kahyuM che ke-prazna-he bhagavana! bIja vagere nizione viSe kareluM dharmanuSThAna zuM phaLa Ape che? uttara - gatama! bahu phaLa thAya che. kemake, prAye A parvatithione viSe parabhavanuM AyuSya baMdhAya che. mATe ene viSe jAta jAtanI tapasyA tathA dhamAnuSThAna karavAM, ke jethI zubha AyuSya upArjana karAya. prathamathI ja AyuSya baMdhAeluM hoya 426 Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pAchaLathI ghaNuMe dharmanukAna karavAthI paNa te DhaLatuM nathI, jema pUrve zreNika rAjAe garbhavatI hariNIne haNI, tene marbha jU pADI pitAnA khabhA tarapha daSTi karatAM naraka gatinuM AyuSya upA. pAchaLathI tene kSAyika sampakava thayuM, te paNa te AyuSya TaLyuM nahIM. anyadarzanamAM paNa parvatithie tela copaDIne nhAvuM mithuna vagere karavAnI nA kahI che. viNa parANamAM kahyuM che ke - rAjedra! cAdaza, AThama, amAsa, pUnama, ane sUryanI saMkrAMti eTalAM parva kahevAya che. je purUSa A parvene viSe abhaMga kare, stro bhagave, ane mAMsa khAya, te purUSa maraNa pAmIne vimutra jana nAme narake jAya. manusmRtimAM pazu kahyuM che ketune viSeja strIsaMga karanAra ane amAvAsyA, aSTamI, pUrNimA ane caturdazI e tithine viSe saMbhoga na karanAra brAhmaNa hamezA badAcArI kahevAya che. mATe parva Ave te vakhate potAnI sarva zakti vaDe dharmAcara Nane sArU yata karavo. avasare DuM 5 pana bhajana karavAthI jema vizeSa guru thAya che, tema avasare huM paNa dharmanuSThAna karavAthI ghaNuM phaLa maLe che. vaidyakazAstramAM kahyuM che ke-ziraRtumAM je kAI jaLa pIdhuM hoya, poSa mAsamAM tathA mahA mAsamAM je kAMI bhakSaNa karyuM hoya, ane cha mAsamAM tathA asADa mAsamAM je kAMI uMdha lIdhI hoya, te upara mANase jIve che. varSARtumAM mIThuM, zaradaRtumAM pANI, hemaMta (mAgazara piSa) RtumAM gAyanuM dUdha, zizira (bhAThA tathA phAgaNa) RtumAM AmaLAno rasa, vasaMta (cava tathA vaizAkha) RtumAM dhI ane grISma ( nyUjha tathA aSADa) RtumAM geLa amRta samAna che. parvane mahimA e che ke, tethI prAye adhamane dharma karavAnI, nirdayane dayA karavAnI, avirati lokone viratino aMgIkAra karavAnI, kRpaNa lokone dhana vAparavAnI, kuzaLa purUSane zILa pALavAnI ane koI kALe tapasyA na karanArane pazuM karavAnI buddhi thAya che. A vAta hAlamAM sarve darzanene viSe dekhAya che. kemake-je pavAnA prabhAvathI nirdaya ane adhamAM purUSane paNa dharma karavAnI buddhi thAya che, evA saMvatsarI ane mAsI pavI jeNu yathAvidhi ArAdhyA, te purUSa jAvaMta rahe. mATe. parvane viSe pa 427 Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadha vagere dharmAnukAna jarUra karavuM. temAM piSadhanA cAra prakAra vagere viSaya arthadIpikAmAM kahyA che, ane vistAranA lIdhe te atre kahyA nathI. 0 ahorAtrI vidha, 2 divasa pavadha ane 3 rAtri piSadha evA traNa prakArano pakSadha che. temAM aherAtrI padhadhane vidhi e che ke zrAvake je divase paNa le heya, te divase sarve gRha vyApAra tajavA, ane papadhanAM sarve upakaraNa laI piSadhazALAe athavA sAdhunI pAse javuM. pachI aMganuM paDilehaNa karIne vaDInItinI tathA laghunItinI bhUmi paDilehavI. te pachI gurUnI pAse athavA navakAra gaNuM sthApanAcAryanI sthApanA karI IriyAvahI paDikame. pachI eka khamAsamaNe vaMdanA karI piSadha muhapati paDiDe. pAchuM eka khamAsamaNa daI ubho raThine kahe ke, chApa rasaMdira majAvana para je ma pharI vAra eka khamAsamaNa daI kahe ke, huM kami ema kahI navakAra gaNapaSadha uccAve te enI rIte ke - ma aMte huM bahAra huM tAro re hA, sarIra sakAra posahaM savao, yaMbhara posahaM sabao, abbAvAra posahaM sabao, cauvihe posahe ThAmi, jAva ahorataM panjuvA. sAmi, duviI tiviga mage gaM vAyAe kAe gaM, na karone na kA. ravemi taslabhaMte paDikamAmi niMdAmi garihAmi, adhyANaM vosirAmi pachI muhapatti paDilehI be khamAsamaNa daI sAmAyika kare. pharI vAre be khamAsamaNa daI je comAsu hoya te kAkAsanane ane bAkInA ATha mAsa heya te pAchaNa ne devaLa saM mi ema kahI Adeza bhAga. te pachI be khamAsamaNa daI saphAya kare. pachI paDikramaNa karI be khamAsamaNa daI dugheruM saMmi ema kahe. te pachI eka khamAsamaNa daI hi mi ema kahe. tathA muhamatti, puMchaNuM, ane paheravAnuM vastra paDilehe. zrAvikA te muhapati, puMchaNuM eADheluM kapaDu, kAMcaLI ane, caNiyo paDile che. pachI eka khamAsamaNa daI dAra mana pagi gukelAvo ema kahe. te pachI chuM kahI sthApanA cAne paDilehI sthApIne eka khamAsamaNa devuM. upadhi muhapattinI paDilehaNa karI ema kahe. pachI vaDha, kaMbaLa vagere paDilehI, papa 428 Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhazALA pramAjI, kAje upADIne paraDave. te pachI dariyAva dilano kamaLAmAM mAsTara eka khamAsaNa daI mAMDaLAmAM bese, ane sAdhunI mAphaka sAya kare. pachI piNI parisI thAya, tyAM sudhI bhaNe, gaNe ane thavA pustaka vAMce. pachI eka khamAsamaNa daI mudrapati paDilehI kALa veLA thAya, tyAM sudhI pUrvanI mAphaka saphAya kare. je deva vAMdavA hoya to varasa kahI jinamaMdira jaI deva vAMde. je AhAra kare che te paccakhANa pUrNa thae eka khamAsamaNa daI muhapatti paDilehI, pAchuM eka khamAsamaNa daI kahe ke, pAvara pafI vA 43 4 tihAra kao cA Asi, niviNaM AyaMbilegaM egAsaNeNaM pANAhA i vA nA rAjA veDhA to A rIte kahI, deva vAMdI, sAya karI, ghera jaI, je dhara se hAtha karatAM vadhAre dUra hoya te vivI pa3iche kAmaUT Aloka saMbhava hoya te pramANe atithisaMvibhAga dratA sAcave. pachI sthira Asane besI, hAtha, paga tathA mukha paDilehI eka navakAra gaNuM pAsuka anna rAgadveSa na rAkhatAM jame. athavA pUrve kahI rAkhelA svajane lAveluM anna khAya; paraMtu bhikSA na mAne. pachI piSadhazALAe jaI dariyAvahI paDikkamI deva vAMdI vAMdaNa daI tivihAranuM athavA cavihAranuM paccakhANa kare. je zarIraciMtA karavI hoya te AvA kahI sAdhunI mAphaka upayoga rAkhato jIva rahita zuddha bhUmIe jaI vidhi mAphaka maLamUtrano tyAga karI, zuddhatA karI padhazALAe Ave. pachI IriyAvahI paDimI eka khamAsamaNa daI kahe ke, chAza saMhitara sAva mAmaE mAruM" pachI "cha" kahI "bhAva " karI vasati thakI pazcima tathA dakSiNa dizAe jaI dizAo joIne - ema kahe. pachI saMDAsa ane spaMDiLa pramAIne vaDI nIti tathA laghunIti vosirAve. te pachI niSiI kahIne poSadhazALAmAM jAya ane vAvaMta rphi di NaM virahamAM taNa micchAmi dukkaDaM ema kahe. pachI pAchale pahera thAya tyAM sudhI sAya kare. te pachI eka khamAsamaNa daI paDilehaNane Adeza mAne. bIjuM khamAsamaNa daI paiSadhazALA pramArjavAne Adeza mAge. pachI zrAvake muhapatti, 424 Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puchaNuM, paheravAnuM vastra paDilehavuM, ane zrAvikAe mumatI, puchaNuM, cazi, kAMcaLI ane oDheluM vastra paDilevuM. pachI sthApanAcAryanI paDilehaNA karI paSadhazALA pramAIne eka khamAsamaNa daI upAdhi muhapattinuM paDi. lehaNa karI eka khamAsamaNa daI maMDaLImAM DhIMcaNa upara besI saya kare. pachI vAMdaNAM daIne paccakhANa kare. be khamAsamaNa daI upadhi paDi lehavA Adeza mAge. pachI vastra, kAMbaLI vagere paDilehine je upavAsa karyo hoya te sarva upadhine cheDe paheravAnuM vastra paDilehe. zrAvikA te prabhAtanI mAphaka upadhinuM paDilehaNa kare. sAMjano samaya thAya, tyAre pathArIne viSe aMdara tathA bAhira bAra bAra mAtrAnI tathA ghaMDilanI bhUmi paDIlehe. pachI devasI paDikramaNa karIne heya te sAdhunI sevA karI eka khamAsamaNa daI pirasI thAya tyAM sudhI sAtha kare. pirasI pUrI thAya tyAre eka khamAsamaNa daI phurajhAka 6i mawvana vahu hipujA tnio dArU tathA kAma ema kahe. pachI deva vAMcI za rIre maLamUtranI zaMkA hoya te tapAsI sarve bahAranI upAdhi paDileDe, kiMcaNa upara saMthArAne uttarapaTa mUkIne jamAM paga mUkavA hoya tyAM bhUmi pramAjane dhIre dhIre pAthare. pachI "mahArAja Adeza Apa" ema ke hete saMthArA upara besI navakArane AMtare traNa vAra remi tAmAru kahe. pachI A cAra gAthA kahe. - aNujANaha paramaguru, guNagaNarayaNehiM bhUsiapsarIrA // bahu paDipunA porisi, rAI saMthArae ThAmi // 1 // aNujANaha saMthAraM, bAhuvahANeNa vAmapAseNa // .. kukkuDipAya pasAraNa-aMtaraM tu pamajae bhUmi // 2 // saM koe saMDAsaM, unvaTTate akAya paDilehA // davAI uvaoga, UsAsaniraMbhaNo loe // 3 // s6 me duka mAmasta re mAruM rAja | AhAramuvahidehaM, savvaM tiviheNa vosiriaM // 4 // .." e cAra gAthA kahI dattari " vagere bhAvanA bhAvIne navakAranuM smaraNa karate chate caravaLa vagerethI zarIrane saMthArA upara pra ke 30 Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAjIne DAbe pAse bahu ozike laine suve. je zarIra ciMtAe javu paDe te saMthAro bIjAne saMdhAvIne sa rva karI pahelA paDileDI kAciMtA kare. pachI IriyAvahI karI gamaNagamaNuM AloI jaghanyathI paNa traNa gAthAonI saMya karIne navakAranuM smaraNa karato pUrvanI mAphaka suI rahe. rAtrine pAchale pahere jAgRta thAya, tyAre IriyAvahI paDikkamIne kusumiNa dusumiNano kAusagga kare. pachI caityavaMdana karI AcArya vagere ne vAMdI pratikramaNanI veLA thAya tyAM sudhI sAtha kare. te pachI pUrvanI mAphaka pratikramaNathI mAMDI maMDaLImAM saphAya karavA sudhI kare. je pisaha pAravAnI IcchA hoya te eka khamAsamaNa daI phukkAjAma saMvida bhavan si gkistAche ema kahe. gurU kahe 4i pachI muhapatti paDileDI eka khAsaNA daI chaLa ravi majAnuM ? gurU kahe. puLo vi viDyo pachI kahevuM che, paNa pati gurU kahe lAja na mu sarave pachI ubhA rahI navakAra gaNuM DhIMcaNe besI tathA bhUmIe mastaka lagADI A gA thAo kahevI: sAgaracaMdo kAmo, caMdavADa lo sudaMsa go dhanno // siM posaha paDimA, akhaMDiA jIvite vi // 1 // dhannA salAhaNijjA, sulasA ANaMdakAmadevA a|| . . jesi pasaMsada bhayavaM, daDhadhvayaM taM mahAvIro // 2 // pachI pasaha vidhie lIdhuM, vidhie pAyuM. vidhi karatAM je kAMI avidhi, khaMDanA tathA virAdhanA mana vacana kAyAe karI thaI hoya to " tassa micchAmi dukkaDaM " ema kahevuM. - - sAmAyikane vidhi paNa A rIte ja jANe, temAM eTaleja vizeSa ke, sAgaracaMdane badale A gAthAo kahevIH sAmaiavayajutto, jAvamaNe hoha niamasaMjutto // &ipha cAhuM kAma, sAmagi: starract | 2 . - iDarathI mUDhamo, vinimitta = saMmata ve che jaM ca na sumarAmi ahaM, micchA me dukkaDaM tasla // 2 // .. 431 Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAia posahasaM - Thiassa jIvassa jAi jo kAlo || so saphalo bodhavvo, seso saMsAraphalaheu // 3 // pachI sAmAyika vidhie lIdhuM ityAdi kahe. divasa pAsaDu paNa A rIteja jANavA. vizeSa eTaleja ke, pASadha daMDakamAM " nAva virsa 5jIvAttAmi" ema kahevuM. devasI pratikramaNa karI rahyA pachI divasa pAsA pArI zakAya che. rati pAseA paNa A rIteja jANavA, temAM eTalenTa phera che ke, pAsaha daMDakamAM nAva visela tti jhuvAsAmiema hevuM. bapAra pachI e dhaDI divasa raDuM tyAM sudhI tripusA levAya che. peAsahunA pAraNAne divase sAdhune joga hoya to jarUra atithivibha ga vrata karIne pAraNuM karavuM. A rIte vividha che! che. A rIte pe.Sadha Adi karIne parvedItanI ArAdhanA karavI. enI upara nIce pramANe dRSTAMta che: dhanyapuramAM dhatezvara nAme zeDa, dhanazrI nAme tenI strI ane dhanasAra nAme tene putra evuM eka kuTuMba rahetu hatuM. dhanezvara zeDa parama zrAvaka hateA. te kuTuMba sahita dara pakhavADiye vizeSa AraMbha varjavA vagere triyama pALatA have, ane "caturdazI, aSTamI, AmAvAsyA tathA pUrNimA e tithiyAne viSe paripUrNa vaiSadha karanArA hatA. '' A rIte bhagavatI sU tramAM tuMgikA nagarInA zrAvakanA varNanane prasaMge kahyuM che, te pramANe dara sAme cha pattikriyAne viSe te paiSadha vagere yathiivatra karatA hatA. e vakhate dhanezvarazreSThI aSTamInA pe:Sadha karelo hAvAthI rAtrie zUnya gharamAM pratimA 'gIkAra karIne rahyA. tyAre sanameM tenI dharmanI dRDhatAnI dhaNI prazasA karI. te sAMbhaLI kAI niyyAdaSTi devatA tenI parIkSA karavA AvyA. pahelA teNe zeDanA dostanuM rUpa prakaTa karI kroDA senaiyAne nidhi che. tame AjJA kare te te huM lauM. ema ghaNI vAra zeThane vinatI karI, pachI devatAe, zeDanI strInuM rUpa prakaTa karyuM, ane Annimana vagere ka rIte tenI ( zeThanI ) dhaNI kadarzanA karI. te pachI madhyarAtrI chatAM prabhAta kALane dekhatA sUryanA udaya tathA sUryanAM kiraNa vagere vijrA~ne te devatA e zeDanAM stra putra vagerenAM rUpa prakaTa karI zeDane paiSadhanuM pArajhu' * karavAte 432 Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe ghaNI vAra prArthanA karI. evA ghaNu anukULa upasarga karyo, te paNa sAya gaNavAne anusare madhyarAtrI che ema zeTha jANato hato, tethI tivamAtra paNa bramamAM paDe nahIM. te joI devatAe pizAcanuM rUpa lidhuM, ane cAmaDI ukheDavI, tADanA karavI, uchALavuM, ziLA upara pachADavuM, samudramAM pheMkI devuM, vagere prANatika pratiphaLa upasarga karyA; to paNa zeTha dharmadhyAnathI calita thaze nahIM. kahyuM che ke- A pRthvIne dizA nA hastI, kAcabo, kulaparvata ane zeSanAga emaNe pakaDI rAkhI che, te paNa cAle che, paraMtu zuddha aMta:karaNavALA purUSanuM aMgIkAra kareluM vata pralaya thAya to paNa cAle nahIM. pachI devatAe prasanna thaI dhanezvara zeThane kahyuM. "huM saMtoSa pAmyo chuM. tuM vAMchita vara mAga." ema kahyuM te paNa zeThe pitAnuM dharmadhyAna cheDayuM nahIM. tathA atizaya prasanna thaelA devatAe zeThanA gharamAM kreDa senayAnI ane ratnonI vRSTi karI. te mahimA joI ghaNA loke parva pALavAne viSe AdaravaMta thayA. temAM paNa rAjAne ghebI, ghAMcI, ane eka kauTuMbika (kheDUta nokara ) e traNe jaNA jo ke rAjA nI prasannatA meLavavA upara emane ghaNuM dhyAna ApavuM paDatuM hatuM, te paNa chae pIne viSe pitatAne dhaMdhe teo baMdha rAkhatA hatA. dhanezvara zeTha paNa navA sAdhamIM jANe temane pAraNAne divase sAthe jamADI, paherAmaNa ApI joIe teTaluM dhana vagere ApI temane ghaNo Adara satkAra karatA hatA. kahyuM che ke-suzrAvaka sAdhananuM jevuM vAtsalya kare che, tevuM vAtsalya mAtA, pitA athavA bAMdhava jana paNa koI kALe karI na zake. A rIte zeThane ghaNe sahavAsa thavAthI te traNe jaNuM satvadhArI thayA. kahyuM che ke - jema merU parvate vaLagI raheluM tRNu paNa suvarNa banI jAya che, tema sapurUSane samAgama kuzALiyAne paNa suzIla kare che. eka divase kaumudI mahotsava thavAno hato, tethI rAjAnA le e "Aje joine lAva" ema kahI caturdazIne divase rAjAnAM ane rANInAM vastra te zrAvake dhAbIne jovA ApyAM. bebIe kahyuM. "mane tathA hArA kuTuMbane bAvA hevAthI ame parvane divase vastra dhAvA Adi AraMbha karatA nathI." rAjAnA lokoe 433 Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM ke, "rAjAnI AgaLa hArI bAdhA te zI? rAjAnI AjJAno bhaMga thAya te prANAMtika daMDa thaze." pachI dhAbInA sAthIoe tathA bIjA lokoe paNa vastra dhevAne mATe tene ghaNuM kahyuM. dhanezvara zeThe paNa "rAjadaMDa thavAthI dharmanI hIlanA vagere na thAya. ema vicArI rAyamineze evo AgAra che, ityAdi yukta dekhADI, to paNa ghebIe "TaDhatA vinAne dharma zA kAmane?" ema kahI potAnA niyamanI daDhatA na mUkI. eNe evA du:khanA vakhatamAM paNa keInuM kahyuM na mAnyuM. potAnA mANasonA kahevAthI rAjA paNa rUjha tha, ane hArI "AjJA toDaze to savAra thatA tane tathA tArA kuTuMbane zikSA karIza" ema kahevA lAgyA. eTalAmAM rAtrie karmayogathI rAjAnA piTamAM e zoga thayo, ke jethI AkhA nagaramAM hAhAkAra vartI rahyA ema karatAM traNa divasa cAlyA gayA. dharmanA prabhAvathI bIe pitAne niyama barobara pALe. pachI paDavAne divase rAjAnAM tathA rANInAM vastra dhoyAM. bIjane divase rAjAnA mANasee bhAgyAM, tyAre te teNe turata ApyAM. emaja kAMI khAsa kAmane sAru bahu telano khapa paDavAthI rAjAe zrAvaka ghAMcIne caturdazIne divase ghA calAvavAne dUkama Apo. ghAMcIe potAnA niyamanI daDhatA jaNAvI, tethI rAjA gusse thayo. eTalAmAM paracakra AvyuM. rAjAne potAnI senA sAthe laI zakuMnI sAme jaI saMgrAmamAM utaravuM paDyuM. pachI rAjAne jAya che. paNa e kAmamAM rAjA vyagra thaI javAthI telano khapapa nahIM, ane ghAMcIne niyama sacavAye. have rAjAe eka vakhate aSTamIne zubha muhUrta te zrAvaka kaNabIne haLa kheDavAnI AjJA karI. tyAre teNe pitAne niyama kahyuM. tethI rAjAne krodha caDhayo. paNa eTalAmAM dhArAbaMdha eka sarakho vada paDavA mAMDavAthI tene niyama sukhethI sacavAya. A rIte parvane niyama akhaMDa pALavAnA puNyathI te traNe jaNA anukrame maraNa pAmI chaThA lAtaka devaloka caka sAgaropama AyuSyavALA devatA thayA. dhanezvara zeTha samAdhie marayu pAmI bAramA azruta devaloka gayo. pachI te cAre devatAonI ghaNI maitrI thaI. zeThane jIva je devatA thayA hatA, tenI pAse bIjA traNe devatA 434 Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oe pitAnA cyavanane avasare kabUla karAvyuM hatuM ke, " tyAre pUrvabhavanI mAphaka Avate bhave paNa amane pratibodha kara." pachI te traNe jaNa devalokathI judA judA rAjakuLane viSe avataryo. anukrame javAna avasthA pAmI heTA dezanA adhipati thaI dhIra, vIra ane hIra eve nAme jagatamAM prasiddha thayA. temAM dhIra rAjAnA nagaramAM eka zeThane pa ne divase sadA kALa paripUrNa lAbha thato hato, paraMtu koIka vakhate 5vaMtithie hAni paNa bahu thatI hatI. teNe eka vakhate jJAnIne A vAta pUchI. jJAnIe kahyuM. "te pUrvabhavane viSe daridrAvasthAmAM svIkArelA niyamane daDhapaNe vaLagI rahI yathAzakti parva divase samyaka prakAre pALyA; paraMtu eka vakhate dharmasAmagrIne joga chatAM paNa tuM dharmAnuSThAna karavAmAM Alasya vagere doSathI pramAdI thayo. tethI A bhavane viSe tane A rIte lAbha hAni thAya che. vaLI kahyuM che ke-ryane viSe pramAda karanAre. mANasa je kAMI pitAnuM nukazAna karI le che, te ceranA lUTavAthI, agrInA bALavAthI, athavA jAgatAmAM hAra khAvAthI paNa thatuM nathI. jJAnInuM evuM vacana sAMbhaLI te zeTha potAnA kuTuMba sahita hamezAM dha"kRtyone viSe sAvadhAna rahe, ane potAnI sarva zaktithI sarve panI ArAdhanA karavA lAgyo, ane ghaNaja De athavA gheDe AraMbha karI tathA vyavahArazuddhi barAbara sAcavIne vyApAra vagere bIja Adi parvane divaseja karate hato, paraMtu bIje vakhate nahIM. tethI sarve grAhakane vizvAsa paDI gaye. sarve tenI sAthe ja vyavahAra karavA lAgyA, paNa bIjAonI sAthe koI vyavahAra kare nahIM. thoDA divasamAM te kroDa sonaiyAne dhaNI thaye. kAgaDA, kAyastha ane kUkaDA e traNa jaNa pitAnA kuLanuM pioSaNa kare che, ane vaNipha, zvAna, gaja tathA brAhmaNa e cAre jaNa pitAnA kuLane nAza kare che. evI kahevata che, te pramANe bIjA vaNipha lokoe adekhAIthI rAjanI pAse cADI khAdhI ke, "ene keDo saneyAnuM nidhAna maLyuM." tethI rAjAe zeThane dhananI vAta pUchI. zeThe kahyuM. "meM sthaLa mRSAvAda, sthaLa adattAdAna vagerene gurU pAse niyama lIdhe che." pachI bIjA vANiyA nA kahevAthI rAjAne "e dama che " 4? | Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema vicArI tenuM sarva dhana pitAnA kabajAmAM laI tene tathA tenA parivArane pitAnA mahelamAM kabaje rAkhyo. zeThe manamAM vicAryuM ke, " Aje paMcamI parva che. tethI Aja mane kaMI paNa rIte avazya lAbha thaveja joIe." prabhAta vakhate rAjA pitAnA sarva bhaMDAra khAlI thaelA ane zeThanuM ghara senAoNrathI tathA jhaverAtathI saMpUrNa bharAI gaeluM jemAM ghaNuM Azcarya ane kheda pAme. pachI teNe zeThane khamAvIne pUchyuM ke, "he zeThajI ! A dhana zI rIte hAre ghera gayuM ?" zeThe kahyuM. "he dhaNI ! huM, kAMI jANato nathI, paraMtu parvane divase puNyanA mahimAthI mane lAbhaja thAya che." A rIte sarva vAta zeThe kaDI, tyAre parvane mahimA sAMbhaLI jAtismaraNa jJAna pAmelA rAjAe paNa chae parvo pALavAne yAvachava niyama lIdhe. te ja vakhate bhaMDArIe AvI rAjAne vadhAmaNI ApI ke, "varSIkALanA varasAdathI jema sarovara bharAya che, tema ApaNe sarve bha. DAra dhanathI hamaNAMja paripUrNa thayA che." te sAMbhaLI rAjA ghaNuM ajAyaba ane harSa pAmyo. eTalAmAM caMcaLa evA kuMDaLa Adi AbhUSaNothI dedIpyamAna e eka devatA prakaTa thaI kahevA lAge che ! he rAjana ! hAre pUrvabhavane mitra je zeThano putra che, je hamaNAM devatAno bhava bhegave che, tene tuM oLakhe che ? meM pUrvabhave vacana ApyuM hatuM. tethI tene pratibodha karavAne arthe tathA parva divasanI ArAdhanA karanAra lekamAM agresara evA e zeThane sahAdhya karavAne sAru A kAma karyuM. mATe tuM dharmatyamAM pramAda na kara. have huM ghAMcInA ane kauTuMbikanA jIva je rAjAo thayA che, temane pratibodha karavA jauM chuM." ema kahI devatA game. pachI teNe te banne rAjAone samakALe rUmamAM pUrvabhava dekhAze. tethI temane paNa jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. pachI teo zrAvaka dharmanI ane vizeSe karI parvadivasanI samyapha prakAre ArAdhanA karavA lAgyA. pachI te traNe rAjAoe devatAnA kahevAthI pitA potAnA dezane viSe amArinI prati, sAte vyasanI niyatti, ThekANe ThekANe nava nava jinamaMdiro, pU, yArA, dhArmika vAtsalya, 5 436 Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaine pahele divase pahanI udghASaNA tathA sarve pAne viSe sarve lokone dharmakRtyane viSe lagADavA vagere dharmanI unnati evI rIte karI ke, jethI eka tra sAmrAjya jevA jainadharma pravartI rahyA, ane tenA prabhAvathI tathAzeThanA jIva devatAnI madadathI te traNe rAjAonA dezAmAM tIrthaMkaranI vihArabhUminI mAphka ativRSTinA, anAvRSTinA, durbhikSanA, svacakra-paracanA, vyAdhinA, marakInA tathA dAridra vagerenA upadrava svamamAM pazu rahyA nahIM. evI duHsAdhya vastu zI che ke, je dharmatA prabhAvathI susAdhya na thAya ? A rIte sukhamaya ane dharmamaya rAjyalakSmIne cirakALa bhAgavI te traNe rAjAoe sAthe dIkSA laI dhaNI tapasyAthI zaghra kevaLajJAna upAMjyuM. zeThaneA 71 devatA, temane, mahimA ThekANe ThekANe ghaNAja vadhAravA lAgyA. pachI prAye peAtAnuMja dRSTAMta kahI upadeza karI pRthvIne viSe sarve parvarUpa samyakrmanuM sAmrAjya atizaya vistAryuM, ane ghaNA janma jA uddAra karI pAte mokSe gayA. roDanA jIva devatA paNa acyuta devalAkathI AvI mhoya rAjA thai krarI vAra parvane mahimA sAMbhaLavAthI jAtismaraN jJAna pAmyA, ane dIkSA laI mekSe gayA. A rIte parvanI ArAdhanA upara kathA kahI. agIAranI gAthAne artha upara pramANe che. ( 11 ) Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAza 4. cAtumAsika kRtya. pakRtya kahyuM. have ardha gAthAe catumAsika kRtya kahevAmAM Ave che. paicaumAsaM samucia-niyamagaho pAuse viseseNa // saMkSepArtha -zrAvake dareka mAsAmAM tathA ghaNuM karI vaSakALanA comAsAmAM ucita niyama grahaNa pALavA. vistArArtha -je zrAvake parigraha parimANuM vrata lIdhuM hoya, teNe dareka comAsAne viSe pUrve lIdhelA niyamamAM kAMIka ochuM karavuM. jeNe parigraha parimANa vrata pUrve na lIdhuM hoya, teNe paNa dareka comAsAmAM yogya evA niyama aMgIkAra karavA. varSAkALanA cemAsAmAM te ghaNuM karI ucita niyama grahaNa karavA ja. temAM je niyama je samaye lIdhAthI bahu phaLa thAya, tathA je niyama na lIdhAthI ghaNuM virAdhanA athavA dharmanI niMdA vagere doSa thAya, te niyama te vakhate ucita kahevAya che. jema varSAkALamAM gADAM gADI calAvavAnI bAdhA vagere levI tathA vAdaLa, varSAdi Adi thavAthI IyaLe vagere paDavAne lIdhe rAyaNa tathA AMbA vagerenAM phaLano tyAga karave te ucita niyama jANavA. athavA deza, pura, gAma, jAti, kuLa, vaya, avasthA vagerenI apekSA e ucita niyama jANavA. te niyama be prakAranA che. eka du:khe paLAya evA, tathA bIja sukhe paLAya evA. dhanavaMta vyApArI ane avirati lekine saMcitta rasane tathA zAkane tyAga ane sAmAyikano svIkAra vagere niyama dube paLAya evA che, paraMtu pUjA, dAna vagere niyamo temanAthI sukhe paLAya tema che. daridrI purUSonI vAta evI ughaTI che. ema che, to paNa cittanI ekAgratA hoya to cakravartIe tathA zAlibhadra vagere lokoe jema dIkSAdi kaSTa sahana karyo, tema sarve niyama sadhI sukhe paLAya tevA che, kahyuM che ke-jyAM sudhI dhIra purUSo dIkSA letA nathI, tyAM sudhI merU parvata uMco che, samudra dustara che, ane kAmanI gati viSama che. ema chatAM pALI na zakAya evA niyama levAnI zakti na hoya, te paNa sukhe paLAya evA 438 Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyama te zrAvake jarUra levAja. jema varSakALamAM kRSNanI mAphaka tathA kumArapALa vagerenI mAphaka sarve dizAe javAne tyAga karavo ucita che. tema karavAnI zakti na hoya to je vakhate te dizAone viSe gayA vinA paNa nivaha thaI zake ema hoya, te vakhate te dizAe taruM javuM nahI. emaja sarva sacita vastune tyAga karI na zake te, je vakhate je vastu vinA nirvAha thaI zake ema hoya, te vakhate te vastune nimama le. je mANasane je ThekANe, je vakhate je vastu maLavAno saMbhava na haya, jema ke, daridrI purUSane hAthI vagere, merU dezamAM nAgaravelanAM pAna vagere, tathA AMbA vagere phaLanI Rtu na hoya te, te te phaLo durlabha che, mATe te purUSe te ThekANe te vakhate te vastuno niyama prahaNa karo. A rIte a Mii vastune niyama karavAthI paNa virati vagere moTuM phaLa thAya che. che ema saMbhaLAya che ke-rAjagRhI nagarImAM eka bhIkhArIe dIkSA lIdhI, te joI loko "eNe ghaNuM dhana cheDIne dIkSA lIdhI !" e rIte tenI hAMsI karavA lAgyA. tethI gurU mahArAje vihAra karavAnI vAta karI, tyAre abhayakumAre caTAmAM traNa koDa naiyAne eka moTo Dhagale karI sarve lokone bolAvIne kahyuM ke, "je purUSa kUvA vagerenuM pANI, devatA, ane strIne sparza, e traNa vAnAM thAvajIva mUkI che. teNe A dhanane Dhagale grahaNa kare." lokoe vicAra karIne kahyuM ke, " traNa kroDa dhana choDI zakAya, paraMtu pANI vagere traNa vastu na choDAya. " pachI maMtrIe kahyuM ke, "are mUDha leko ! to tame A dramaka muninI hAMsI kema kare che ? eNe to jaLAdi traNa vastune tyAga karela hovAthI traNa kroDa karatAM paNa vadhu dhanane tyAga karyo che. e pachI pratibodha pAmelA lokee drabhaka munine khamAvyA: A rIte achatI vastuno tyAga karavA upara dAkhalo karyo che. ' mATe achatI vastunA paNa niSama grahaNa karavA. tema na kare to te te vastu grahaNa karavAmAM pazunI mAphaka avaratipaNuM rahe che. te niyama grahaNa karavAthI dUra thAya che. bhartuharie kahyuM che ke-ame kSamAvaMDe khakhyuM nahIM; ghara ucita sukhane ( viSaya sukhane) saMtoSathI tyAga karyo nahIM, kha 438 ma Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mI na zakAya evI TADha, tApa ane pavananI pIDA sahana karI, paNa tapasyA karI nahI; aharniza manamAM dhanano vicAra karyo paNa prANAyAma karI muktinuM pada ciMtavyuM nahIM, sArAMza-ame evuM kahyuM ke, jethI muniye te te phaLavaDe amane ThagI zakA. arAtramAM divase eka vAra bejana kare, te paNa paccakhANa karyA vinA ekAzanuM phaLa maLatuM nathI. lokamAM paNa evI ja rIti che ke, koI mANasa keinuM ghaNuM dhana ghaNA kALa sudhI vApare, to paNa kahyA vinA te dhananuM thoDuM vyAja paNa maLatuM nathI. achatI vastune niyama grahaNa karyo hoya te, kadAca koI rIte te vastune vega AvI jAya te paNa niyama lenAra mANasa te vastu laI na zake, ane niyama na lIdhI hoya te laI zake. A rIte achatI vastuno niyama grahaNa karavAmAM paNa prakaTa phaLa dekhAya che. jema pallI pati vaMkacUlane gurU mahArAje "ajANyAM phaLa bhakSaNa na karavAM evo niyama Apyo hato, tethI teNe bhukha ghaNu lAgI hatI, ane lokoe ghaNuM kahyuM, tepaNuM ane TavImAM kiMdhAkALa ajANyAM hovAthI bhANa karyA nahIM. tenI sAthenA lekoe khAdhA, ane tethI te leka maraNa pAmyA. - dareka mAsAmAM niyama levAnuM kahyuM, temAM comAsuM e upalakSaNa jANavuM. tethI pakhavADiyAnA athavA eka, be traNa mAsanA tathA eka, be athavA tethI vadhu varSanA paNa niyama zakti mAphaka grahaNa karavA. je niyama jyAM sudhI ane je rIte ApaNAthI paLAya, te niyama tyAM sudhI ane te rIte le. niyama evI rIte grahaNa karavA ke, jethI niyama vinA eka ghaDI paNa rahI na zake. kemake, virati karavAmAM maheTe phaLano lAbha che, ane aviratipaNAmAM ghaNuM karmabaMdhanAdika doSa che. e vAta pUrva kahevAmAM AvI che. pUrve je nitya niyama kahevAmAM AvyA che, te ja niyama varSAkALanA comAsAmAM vizeSe karI levA. temAM divasamAM be vAra athavA traNa vAra pUjA, aSTa prakArI pUjA, saMpUrNa devavaMdana, jinamaMdire sarve jinabiMbanI pUjA athavA vaMdanA, snAtra mahesava, mahApUja, prabhAvanA vagere ane bhigraha levA. tathA gurUne mahekI vaMdanA, dareka sAdhune vaMdanA, vIza logassano kAusagga, navA jJAnane pATha, gurUnI sevA, brahmacarya, acitta 440 Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pANuM pIvuM, sacitta vastune tyAga ityAdi abhigraha levA. tathA vAsI, vidaLa, pUrI, pApaDa, vaDI, sUkuM zAka, tAMdalajA vagere pAMdaDAMnI bhAjI, khAreka, khajUra, drAkSa, khAMDa, saMka, vagere vastuno varSIkALanA comAsAmAM tyAga karave. kemake, e vastumAM lIlaphUla, kuMthuA, ane iyaLo vagere saM. sakta chava utpanna thavAno saMbhava rahe che. auSadha vagere kAmamAM upara kahelI vastu levI hoya te sArI peThe tapAsIne ghaNIja saMbhALathI levI. temaja varNakALanA comAsAmAM khATalo, hAvuM, mAthAmAM kUla vagere guMthAvavAM, lIluM dAtaNa, pagarakhAM vagere vastune yathAzakti tyAga kare. bhUmi khevI, vastra vagere raMgavAM, gADI vagere kheDavAM, bIje gAme javuM vagerenI paNa bAdhA levI. ghara, hATa, bhIMta, thAMbhala, kapATa, pATa, pATiyuM, pATI, zIM, ghInAM, telanAM tathA pANI vagerenAM tathA bIjAM vAsaNa, IMdhaNa dhAnya vagere sarve vastuone nIlaphUla vagere jIvanI saMsakta na thAya, te mATe jene je yogya heya te pramANe koine cUno lagADe, koImAM rAkha bheLavavI, tathA meva kADhI nAMkha, taDakAmAM mUkavuM, zaradI athavA bheja na hoya tevA sthAnamAM rAkhavuM vagere saMbhALa levI. pANIne paNa be traNa vAra gALavA vagerethI saMbhALavuM. cIkaNI vastu, goLa, chAza, pANI vagerenI paNa sArI peThe - kaNuM vagere mUkIne saMbhALa karavI. osAmaNanuM tathA snAnanuM pANI vagere lIlaphula vaLelI na hoya evI dhanavALI zuddha bhUmine viSe chuTuM chUTuM ane thoDuM thoDuM nAMkhavuM. cUlAne ane dIvAne ughADe na mUko ane te mATe khAsa saMbhALa levI. khAMDavuM, daLavuM, rAMdhavuM, vastra pAtra vagere jovuM ItyAdi kAmamAM paNa samyapha prakAre jAI karIne saMbhALa rAkhavI. jinamaMdiranI tathA piSadhazALA vagere paNa joIe tevI rIte samAravAvaDe dapita yatanA rAkhavI. temaja upadhAna, mAsAdi pratimA, kaSAyajaya, iMdriyajaya, yogavizuddhi, vIza sthAnaka, amRta Ama, agIyAra aMga, cauda pUrva vagere tapasyA tathA namaskAra kaLatapa, caturvizatikA tapa, akSayanidhi tapa, damayaMtI tapa, bhadraNI tapa, mahAbhadra zreNI tapa, saMsAratAraNa tapa, ahA, pakSa khamaNa, bhAsakhamaNa vagere vizeSa tapasyA paNa yathAzakti karavI. rAtrie 441 Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauvihAra athavA tivihAranuM paccakhANa karavuM. parvane viSe vigaIno tyAga tathA piSadha upavAsa vagere karavuM. dareja athavA pAraNAne divase ativisaMvibhAgane avazya lAbha levo. vagere. - pUrvAcAryoe comAsAnA abhigraha kahyA che, te A pramANe -nA nAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vicAra. AzayI dravyA bhedathI aneka prakAranA cAturmAsika abhigraha hoya che. tene anukrama A pramANe -tatra jJAnAcArane viSe mULasUtravAMcavavArUpa sAya karavI, vakhANa sAMbhaLavuM, sAMbhaLelA dharmanuM ciMtavana karyuM, ane za; kti pramANe ajavALI pAMcamane divasa jJAnanI pUjA karavI. (1) darzanAcArane viSe jinamaMdiramAM kAjo kADhavo, lIMpavuM, gRhati mAMDavI vagere jina pUjA, caityavaMdana ane jinabiMbane uvaTaNa karIne nirmaLa karavA AdI kAryo karavAM (2). cAritrAcArane viSe jaLa mukAvavI nahiM, jU tathA zarIramAM rahelA gaMDaLa pADavA nahiM, kIDAvALI vanaspatine khAra na de, lAkaDAmAM, agnimAM tathA dhAnyamAM trasa jIvanI rakSA karavI. kekane ALa na devuM, Akroza na karavo, kaThora vacana na bolavuM, deva gurUnA segana na khAvA, vADI na karavI tathA pArake avarNavAda na bola. pitAnI tathA mAtAnI daSTi cUkavIne kAma na karavuM, nidhAna, dAna ane paDelI vastune viSe yatanA karavI. divase brahmacarya pALavuM, rAtrine viSe purUSe parastrInI tathA strIe para purUSanI sevA na karavI, dhana dhAnya vagere navavidha parigrahanuM parimANa jeTaluM rAkhyuM hoya temAM paNa ghaTADe kare. dizAparimANa vratamAM paNa koIne mokalavuM, saMdeze kahevarAva, abhUmIe javuM vagere tajavuM. snAna ucaTaNuM, dhUpa, vilepana, AbhUSaNa, phUla, tAMbUla, barAsa, agara, kesara, pehisa ane kanDI e vastunuM parimANa rAkhavuM. majIThathI, lAkhathI kasuMbAthI ane gaLIthI raMgelAM kapaDAnuM parimANuM karavuM, tathA rata hIrA, maNi, enuM rUpuM, metI vagerenuM parimANa karavuM. khajUra, drAkSa, dADama, uttatiya, nAviera, keLAM, mIThAM liMbu, jAmaphaLa, jAMbu, rAyaNa, nAraMgI, bIjorAM, kekaDI, akhoDa, vAyamaphaLa, koDa, birU, bilIphaLa, AmalI, bora, billaka phaLa, cIbhaDAM, cIbhaDI, kerAM, karamadAM, bhoraDa, bUi Avetasa emanuM - 442 Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athANuM, akrurA, jAta jAtana' phUla tathA patra, sacitta, hubIja, ana takAya paNa eka pachI eka vavA. tathA vigaSTanuM ane viganI aMdara AvanArI vastunuM parimANu karavuM. vastra dhAvAM, liMpavuM, khetra khatru, ntuvarAvavuM, khIjAMnI jA kADhavI, kSetra sabaMdhI jAta jAtanAM kAmeA, khAMDatu, daLavu, pANImAM jhIlatu, anna rAMdhavu, uvaTaluM lagADavuM vagerene ghaTADA karavA. tathA khATI sAkSI pUravI nahIM. dezAvakAzika tranane viSe bhUmi khA davAnuM, pANI lAvavAnuM, kapaDAM dhevAnuM, nhAvAnuM, pIvAnuM, agni saLagAvavAnuM, dIvA karavAnuM, pavana nAkhavAnuM, lIlotrI kApavAnuM, mhoTA vileAnI sAthe chUTathI khelavAnuM, adattAdAnanuM, tathA strIe purUSanI sAthe tathA purUSe sronI sAthe besavu, yuvu, kheAlavuM, jovu vagerenuM vyavahAranA saMbaMdhamAM parimANu rAkhavuM, dizituM mAna rAkhavuM, tathA bhogApabhAganuM paNa parimANu rAkhavu. temaja sarve anarthadaMDanA sakSepa karavA, sAmAyika vaiSadha tathA atithisa vibhAgamAM paNa je phruTa rAkhI hoya, temAM dararoja kAMi kamI karavuM, khAMDatu, daLavu, rAMdhavu, jamavuM, khaNavuM, vastrAdi ramavuM, kAMtavu, pIMjavu, levu, dhara vagere dhALAvavu', lIMpavuM, jhATakavuM, vAhana upara caDhavu, lIkha vagere jevI, pagarakhAM paheravAM, khetaranIMvu, lagnu, ANu karavuM, vagere kAyAne viSe dararoja banatA sudhI saMvara rAkhavA. bhavuM, jinamaMdire darzana karavuM, vyAkhyAna sAMbhaLavu, gaNavuM, eTalAM kAmAne viSe tathA jinamaMdiranAM sarve kAmete viSe udhama karavA. tathA varSanI aMdara dhamaite arthe AThama, caiAdaza, vizeSa tapasyA ane kalyANaka tithine viSe ujamaNAtA mahotsava karavA. dharmane arthe muhapatti, pANInAM gaLaNAM, tathA auSadha vagere ApavAM, yathAzakti sAdharmI vAtsalye karavu, ane gurunIe vinaya sAcavavuM. dara mahine sAmAyika tathA dara varSe paiSadha tathA atithivibhAga yathA zakti karavA. " A rIte zrAvaka zrAvikAnA caiAmAsA sa baMdhI niyama kahyA che. ,, have A viSaya saMbaMdhI nIce pramANe kathA che. vijayapuramAM vijayasena nAme rAjA hatA tene dhaNA putrA hatA. temAM vijayazrI rANInA putra rAjya calAvavA lAyaka thayA, ema jANI rAjAe 443 Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene Adara sanmAna devAnuM mUkI dIdhuM. ema karavAmAM rAjAne e a. bhiprAya hato ke, "bIjA putro adekhAIthI ene mArI nAkhe nahIM." tethI rA jikumArane ghaNuM duHkha thayuM. te manamAM vicAravA lAgyuM ke, "pagathI haNAyelI dhaLa paNa haNanArane mAthe caDhe che. mATe mUge moDhe apamAna sahana karanAra mANasa karatAM dhULa uttama che, evuM nItizAsmanuM vacana che, mATe mAre ahiM rahIne zuM karavuM che? huM have paradeza jaiza. kemake- je purUSa gharamAMthI bahAra nIkaLIne seMkaDo AzcaryathI bharelA saMpUrNa pRthvImaMDaLane jete nathI, te kUvAno deDakA jevo che. pRthvImaMDaLane viSe bhramaNa karanAra purUSa deza dezanI bhASAo jANe che, deza dezanA vicitra rivAja jANe che, ane vividha prakAranA AzcaryakArI camatkAra jue che." rAjakumAra ema vicArI rAtrie kaI na jANe tevI rIte hAthamAM taravAra laI bahAra nIkaLe, ane pRthvIne viSe pitAnI IcchA pramANe pharavA lAgyo. kaI vakhate aTavImAM pharatAM baporanA vakhate bhukha tarasathI bahu herAna thayo. eTalAmAM be divya AbhUSaNa paherelo eka divya purUSa Avyo. teNe nehapUrvaka tenI sAthe keTalI vArtA karI ane kumArane eka sarve prakAranA upadravane dura karanAruM ane bIjuM sarva uttama vastune ApanAruM evAM be rana ApyAM. kumAre "tuM koNa che ?" ema tene pUchayuM, tyAre teNe kahyuM ke, "jyAre tuM tArA zaheramAM jaIza, tyAre munirAjanA vacanathI mahAruM caritra jANIza." pachI rAjakumAra te ranonA mahimAthI sarva ThekANe yatheccha vilAsa karato rahyo. eka vakhate paDahane uSa sAMbhaLavAthI tenA jANavAmAM AvyuM ke, "kusumapurane devazarmA nAme rAjA AMkhanA darathI ghaNI ja vedanA bhagave che." pachI rAjakumAre turataja tyAM jaI rananA prabhAvathI AMkhanI ijA dUra karI. rAjAe prasanna thaI rAjakumArane pitAnuM rAjaya tathA puNayathI nAme purI ApI pote dIkSA lIdhI. pachI kumAranA pitAe paNa kumArane rAjya upara besArI pote dIkSA lIdhI. A rIte rAjakumAra be rAjyo calAvavA lAge. eka vakhate traNa jJAnanA dhaNI thaelA devazarma rAjarSie kumArane pUrvabhava kahyA. te e rIte ke -"mApurIne Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSe suvata nAme zeTha hatA, teNe gurUnI pAse potAnI zakti pramANe comAsA saMbaMdhI niyama lIdhA hatA. tene eka cAkara hatuM, te paNa dareka vakALanA comAsAmAM rAtribhejana tathA madha mAMsa sevAno niyama karatA hatA. pachI te cAkara maraNa pAme ane tene jIva tuM rAjakumAra thayo, ane suvA zeThane jIva oNTe baddhivaMta devatA thayo. teNe pUrvabhavanI prItIthI tene be rana ApyAM " A rIte pUrvabhava sAMbhaLI kumAra jAtismaraNa jJAna pAme, ane ghaNA prakAranA niyama pALIne svarge gaye. tyAMthI cAvIne mahAvidehamAM siddha thaze. A rIte comAsAnA ' niyama upara kathA kahI che. kika graMthamAM paNa A vAta kahI che. te e ke -vasiSTha RSie pUchyuM ke, "he brahmadeva ! viSNu kSIrasamudramAM zI rIte nidrA kare che ? ane te nidrA kare, tyAre zI zI vastu varjarI? ane te vastu varjavAthI zuM zuM phaLa thAya!" brahmadeve kahyuM. "he varila! viSNu kharekhara nidrA karato nathI, ane jAgRta paNa thato nathI, paraMtu varSAkALa Ave te bhaktithI viSNune e sarva upacAra karAya che. have viSNu ganidrAmAM rahe, tyAre zuM zuM vajevuM? te sAMbhaLa. je purUSa mAsAmAM musApharI na kare, mATI na khaze, tathA riMgaNuM, cALA, vAla, kalathI, tuvera, kAliMgaDAM, mULA ane tAMdaLaje eTalI vastune tyAga kare. tathA he vasijha ! je purUSa comAsAmAM eka anna khAya, te purUSa caturbhuja thaI paramapade jAya. je purUSa haMmezAM tathA ghaNuM karI comAsAmAM rAtribhojana na kare, te AlokamAM tathA paralomAM sarva abhiSTa vastu pAme. je purUSa comAsAmAM madha mAMsa vaje che. te dareka mANamAM so varSa sudhI karelA azvamedha yajJanuM puNya pAme che. vagere. * bhaviSyapurANamAM paNa kahyuM che ke - he rAjana! je purUSa comAsAmAM taiyamardana karato nathI, te ghaNA putra tathA dhana pAme che, ane nirogI rahe che. je purUSa puSpAdikanA ga cheDI de che, te svargalokane viSe pUjAya che. je purUSa kaDa, khATA, tIkhuM, tUre, maTho, ane khAro e rasane varja, te purUSa kurUpatA tathA dIrbhAgya koI ThekANe paNa pAmatA nathI. tAMbUla bhakSaNa karavAnuM vaje te bhogI thAya, ane zarIre lAvaNya 465 Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAme. je kuLa, zAka ane pAMdaDAMnuM zAka varSe te dhana tathA putra pAma. he rAjana ! ce!mAsAmAM goLa na khAya te madhura svaravALA thAya. tA. vaDI upara pAkeluM anna bhakSakSu karavAnuM taje te, bahu saMtati pAme mIte viSe sAthare sUpa rahe teA viSNunA sevaka thAya. dahIM tathA " dUdha varSe te gAleka nAme devArka jAya, badhera sudhI pANI pIvAnuM tane tA rAgeApadrava na thAya. je purUSa cAmAsAmAM ekAMtara upavAsa kare te brahmalokamAM pUjAya. je purUSa cemAsAmAM nakha ane kezana utAre te dararAja gaMgAsnAnanuM phaLa pAme. je pAra anna taje te anaMta puNya pAme. cemAsAmAM bhAjana karatI veLAe je mAna na rahe, te kevaLa pApa4 bhAgave ema jANavuM, nAnapaNe bhejana karavuM upavAsa samAna che. mATe comAsAmAM jarUr mAna bejana tathA khInna niyama rAkhavAM vagere. 1 Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAza 5 varSakRtya. ceAmAsA saMbaMdhI kRtya karyuM. have rahelI ardha gAthA tathA teramI gAthA maLA doDha gAthAnAM agIAra dAravaDe vakRtya kahe che, ( sthULathA ) pAsuM saMdhaXLa-sApti amAttattatina | phra jiNagiri eDavaNaM jiNadhaNa vuTTI mahapUvammajAgariA || sukSmaputrA sananaLa, tarU sidhdhapamAtraLA soDhI || 23 || sakSepArtha:--suzrAvake varSovarSe 1 saMdhanI pUjA, 2 sAdharmI vAsa5, 3 traNu yAtrA, 4 jinamaMdire snAtramaItsava, pa devadravyanI vRddhi, 6 mahApUjA, 7 rAtrie dharma jAgarikA 8 zrutajJAna pUjA, 9 umaNuM, 10 zAsananI prabhAvanA, ane 11 AloyaNA eTalAM dharmakRtya karavAM. 12-13. vistArAze:--zrAvake daravarSa jadhathI ekavAra paNa 1 caturvidha zrI saMdhanI pUjA, 2 sAdharmI vAtsalya, 3 tIrthayAtrA, rathayAtrA ane aDAhI yAtrA e traNa yAtrA, 4 binama dirate viSe snAtramaDAsava, 5 mALA paheravI, mALA vagere paheravI, paherAmaNI karavI, dhotiyAM vagere ApavAM tathA dravyanI vRddhi thAya tevI rIte AratI utAravI vagere dharmakSe karIne devadravyanI vRddhi, 6 mahApUjA, cha rAtrine trizne dharmajAgarikA, 8 zratajJAnanI vizeSa pUnna, 9 aneka prakAranAM ujamAM, 10 jinazAsananI prabhAvanA, ane 11 AlAyA eTalAM dharmavye yathAzakti karavAM. temAM zrIsaMdhanI pUjAmAM potAnA kuLane tathA dhana vagerene anusa rIte ghaNA AdarathI ane bahumAnathI sAdhu sAdhvInA khapamAM Ave evI AdhAkamAdi pa rahita vastu gurU bhaDArAjate ApavI. te vastu ekeH-- vastra, kabaLa, preAMchanaka, sUtra, una, pAtrAM, pANInAM tuMbaDAM vagere pAtra, dAMThe, dAMDI, sAya, kAMTAne kheMcI kADhanArA cIpIyA, kAgaLa, khaDIyA, lekhaNInA saMgraha pustaka vagere. dinakRtyamAM kahyuM che ke--vastra, pAtra' ApavAdika pAMce prakAranuM pustaka, kabaLa pAdaprechanaka, dAMDe, sathA!, sA 847 Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA khIju... paNa audhika tathA Apahika muhapatti puchaNA vagere ne mAM zuddha saMyamane upakArI hoya te ApavuM. pravacanasArAdvAra vRttamAM vaLI kahyu che ke- je vastu saMyamane upArI hoya, te vastu upakAra karanArI hovAthI upakaraNa kahevAya che. tethI adhika vastu rAkhavI te adhikaraNa kahevAya che. asayatapaNe vastune parivAra eTale paribhauga ( sevana ) karanArA asayata kahevAya che. " ahiM paridvAra zabdane arthe pariMga karanArA evA karyA tenuM kAraNa ke pAhAra mana evuM va cana che tethI asayatapaNe je paribhAga karavA evA artha thAya che, ema pravacana sAre|ddhAra vruttimAM kahyuM che. ,, emaja prAtihArika, pIDa, kulaka, pAyA vagere sayamApakAri sarve vastue sAdhu munirAjane zraddAthI ApavI. seAya vagere vastuo paNa saM yamanAM upakaraNa che ema zrIkalpamAM kahyu che. te evI rIte ke--jJALA huM vasthAnuM sUtrAt vaDA tijJa artha:--azanArdika, vastrAdika, ane seAyArdika e traNa catuSka maLIne khAra; jema ke, 1 azana, 2 pAna, 3 khAdima ane 4 svAdima e azanArdika cAra, 5 vastra, 6 pAtra, 7 kuala ane 8 pAtreAMchanaka e vastrAdika cAra; tathA 9 sAya 10 annA 11 narANI ane 12 kAna khAtaravAnI zaLo e sAyAdika cAra; A rIte traNa catuSka maLIne bAra vastu saMyamanAM upakaraNa che. emaja zrAvaka zrAvikA rUpa sadhatA paNa zakti mAka bhaktithI paDe. rAmaNI vagere ApIne satkAra kare. deva gurU vagerenA gujI gAnArA yAcakArdikane paNa ucita lAge tema tapta kare. satrapUjA traNa prakAranI che. eka utkRSTa, khIccha madhyama ane trIjI jadhanya, jinamatadhArI sarva saMdhane paherAmaNI Ape te utkRSTa sadhapUjA thAya. sarve saMdhate mAtra sUtra vagere Ape aa jadhanya sadhapUjA thAya. bAkI rahelI sarve madhyama sadhapUjA jANavI, temAM jene vadhAre dhana kharcAnI zakti na hAya, teNe paNa gurU mahArAjane sUtra, muhapatti vagere tathA be traNa zrAvaka zrAvikAone sApArI vagere ApIne daravarSoM sadhapUjA bhaktithI sAcavavI, daridrI purUSa eTaluM kare, teA paNa tene dhaNuM lAbha 48 Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. kemake-lamI ghaNI chatAM niyama Adara, zakti chatAM khamavuM, vaivana avasthAmAM vrata levuM, ane daridI avasthAmAM thoDu paNa dAna ApavuM e vicAre vastuthI bahu phaLa maLe che vastupALa mAtrA vagere leke te dareka comAsAmAM saMghapUna vagere karatA hatA ane ghaNA dhanano vyaya karatA hatA, ema saMbhaLAya che. dillImAM jaLasI zeThano putra mahaNasiMha zItapAgacchAdhipa pUjya zrIdevacaMdasurIjIno bhakta hatA. teNe ekaja saMdhapUjAmAM jinamanadhArI sarva saMghane paherAmaNI vagere ApIne corAzI hajAra TaMkano vyaya karyo. bIje ja divase paMDita devamaMgaLavaNi tyAM padhAryA. pUrve mahaNasiMhe bolAvelA zrIgurU mahArAje te gaNijIne mokalyA hatA. temanA praveza vakhate mahaNasiha TukAmAM saMdhapUjA karI, temAM che. pana hajAra hekano vyaya karyo. AvI vArtAo sAMbhaLavAmAM Ave che. e prakAre saMghapUjA vidhi kahI che. sAdharmika vAtsalya paNa sarve sAdharma bhAIonuM athavA keTalAkanuM zakti pramANe karavuM. sAdhana bhAIno yoga maLavo jo ke durlabha che. kema ke-sarve jIve sarve prakAranA saMbaMdha mAMhomAMhe pUrva pAmelA che. paraMtu sAdhaka AdI saMbaMdhane pAmanArA cho to kaika ThekANe viralAja hoya che. sAdharnei bhAine melApa paNa ghaNuM puNyakArI che. to pachI sAdharmIne zAstramAM kahyA pramANe Adara satkAra kare te ghaNo puNabaMdha thAya emAM zuM kahevuM ? kahyuM che ke-eka tarapha sarva dharma ane bIjI tarapha sAdharmika vAtsalya rAkhI buddhi rUpI trALue tebiye te bane sarakhAM utare che ema kahyuM che. sAdhakane Adara satkAra nIce pramANe karavI: potAnA putra vagerene janmotsava, vivAha vagere hoya te sAdhana bhAIone nimaMtra karavuM ane uttama bhojana, tAMbUla, vastra AbhAra! vagere ApavuM. kadAca teo koI vakhate bahu muzkelImAM AvI paDe to gAMThanuM dhana kharacIne temane AphatamAMthI ugAravA. pUrva karmanA aMtarAyanA deSathI keInuM dhana jatuM rahe che tene pAchA pUrvanI avasthAmAM lAvavo. je potAnA dharma bhAIone paiseTake sukhI na kare, te purUSanI meDa TAI 448 Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zA kAmanI? kemake-jemaNe dIna jIvono uddhAra na kavI, sAdharmikonuM vAtsalya na karyuM, ane hRdayane viSe vItarAganuM dhyAna na karyuM. temaNe patAne janma vRthA gupAvyo. pitAnA sAdhami bhAIo je dharmathI bhraSTa thatA hoya te, game te rite temane dharmane viSe daDha karavA. jo teo dhakRtya karavAmAM pramAda karatA hoya che, temane yAda karAvavuM, ane ane cArathI nivAravA prayatna karavo. kemake -pramAda kare te yAda karAvI, anAcArane viSe prasta thAya to nivAravA, bhUle te preraNA karavI, ane vAraMvAra cUke te vakhato vakhata preraNuM karavI. temaja potAnA sAdhakone vAcanA, pRcchanI, parAvartana, anuprekSA, ane dharmakathA vagerene viSe jaga maLe tema joDavA, ane eka dhanuSThAnane viSe sAdhAraNa pi- . padhazALA vagere karAvavI. vagere. zrAvikAonuM vAtsalya paNa zrAvakanI mAphaka karavuM. kAMI paNa ochuM vadhatuM na karavuM. kema ke, jJAna, darzana ane cAritrane dhAraNa karanArI, uTa zILane pALanArI tathA saMtavALI evI zrAvikAo janadharmane viSe - namAM anurAgavALI hoya che, mATe temane sAdharmikapaNe mAnavI. zakA -kamAM tathA zAstramAM strIo ghaNI pApI kahevAya che, eo to bhUmi vinAnI jherI keLanuM jhADa, medha vinAnI vijaLI, jenA upara adhadha cAlatuM nathI evI, kAraNa vinAnuM mRtyu, nimitta vinAne utpAta , phaNa vinAnI sarpiNI, ane guphA vinAnI vAghaNa sarakhI che. emane te pratyakSa rAkSarI samAja gaNavI. gurU upara tathA bhAI u. parano sneha tUTavAnuM kAraNa eja che. kemake-asatya vacana, sAhasikapaNuM, kapaTa, murkhatA, abhi , azucipaNuM ane nirdIpaNuM eTalA strIonA dekha bhAvika che. kemake -he gatama! jyAre anaMtI pApanI rAzIo udaya Ave, tyAre strI paNuM pamAya che, ema tuM sabhya prakAre jANa. A rIte sarve zAmAM strIonI niMdA pagale pagale jovAmAM Ave che. mATe teothI dUra rahevuM. ema chatAM temanuM dAna sanmAna rUpa vAtsalya karavuM zI rIte ghaTe ? samAdhAna:-"strIo ja pApI hoya che e ekAMta pakSa nathI. jema 4pa0 Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strIomAM tema puchyuMmAM paNa pApIpaNuM sarakhuMja che. kema ke, puzte| . paNa krUra manavALA, ghaNA duSTa, na:stika, kRdma, peAtAnA zeDanI sAthe du. zmanAvaTa karanArA, vizvAsaghAtI, jI.hu khelanAra, pArakuM dhana tathA pArakI zrI haraNa karanArA, nirdaya tathA gurUne paNu ganAra! evA dhaNA jevAmAM Ave chaeN. puruSa jAtimAM keTalAka evA lokeA che, tethI satpurUSanI a vanA karavI jema ghaTita nathI, temaja strI jAtimAM paNa keTalIka pApI stra che, tenI sArI strIenI avajJA karavI e paNa ti nathI. jema ghaNI pApI tema dhaNI guNavatI strIe paNa che, jema tIrthaMkaranI mAtAe uttama guNavaDe yukta hoya che mATe temanI devatAnA iMdreza pazu pUjA kare che, ane muniyo paNa stuti kare che. laiAkika zAstranA jANu paNa kahe che ke, strIe evA keAi adbhuta garbha dhAraNa kare che ke, je traNe jagata gurU thAya che. mATeja paMDita le:kA sIenI dhaNI raheTAI kaMbUla kare che. keTalIka strIe peAtAnA zILanA prabhAvathI agnine jaLa samAna, jaLate sthaLa samAna, gajane ziyALiyA samAna, sarpane kaiTaraDI samAna ane jherane amRta samAna kare che, temaja caturvidha zrIsaMghanuM ceAthuM aMga zrAvikAo che. zAstramAM je temanI ghaNI niA sabhaLAya che, te purUSoe temane viSe Asakti na karavI evA upadeza mATeja che. sulasa' vagere zrAvikAonA gugeAnI teA tIrthakaroe pNa dhI prazaMsA karI che. temanI dharmane viSe rahelI ghaTatA IMdroe paNu svIne viSe vakhANI che; ane jakharA mithyAhIe! paNa emane samakitathI calAvI zakayA nahi. temaja keTalIka AvekAe carama dehavALI tathA keTalIka e traNu vagere bhava karIne meNe janArI zAstramAM sabhaLAya che. mATe mAtAnI mAka, mhenanI mAphaka tathA putrInI mAphaka emanuM vAtsalya karavuM ghaTitaja che. A viSaya upara atre vadhu vistAranI jarUra jaNAtI nathI. sAdhIMkavAAkSa karIneja rAnnae potAnuM atithisavibhAga bata sAcave che. kemake, muniyene rApiDa kalpatA nathI, A viSaya upara bharatanA vazamAM thaelA traNekhaMDanA adhipati daMDavIrya rAjAnuM dRSTAMta kahe che. daMDavIrya rAjA hamezAM sAdhA~ bhAine jamADI pachIja pete bAjana 413 Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karato hato. eka vakhate Ide manamAM tenI parIkSA karavAnuM dhAryuM. teNe jJAna darzana, cAritra rUpa traNa ratnanuM sUcaka suvarNanI janoI ane bAra. vratanA sUcaka bAra tilakane dhAraNa karanArA tathA bharate racelA cAra vedane mukhe pATha karanArA evA tIrthayAtrA karatA AvelA koDe zrAvaka jaNAyA. daMDIrya temane bhaktithI himaMtragu karI jamADI rahe che. eTalAmAM sUrya Athame. e rIte lAga. ATha divasa zrAvaka prakaTa karyA. tethI rAjAne ATha upavAsa thayA. paNa tenI sAdhaka bhakti to tarUNa purUSanI zaktinI mAphaka divase divase vadhatI ja rahI. tethI iMdra prasanna thayo, ane teNe tene divya dhanuSa, bANa, ratha, hAra tathA be kuMDaLa ApI zatruMjayanI yAtrA karavA mATe preraNA karI. daMDavI paNa te pramANe karyuM. zrI saMbhavanAtha bhagavAna paNa pUrvanA trIjA bhavamAM ghAtakIkhaMDanI aMdara AvelA evita kSetranI kSemApurI nagarImAM vimaLavAhana nAme rAjA hatA, tyAre temaNe moTA dukALamAM sarva sAdharmi bhAIyone bhejanAdika ApIne jinanAma karma bAMdhyuM. pachI dIkSA laI dehapAta thae Anata de. valokamAM devatApaNuM bhogavI zrI saMbhavanAtha tIrthaMkara thayA. teo phAgaNuM sudi AThamane divase avataryA, tyAre moTo dukALa chatAM teja divase cAre taraphathI sarve jAtanuM dhAnya AvI pahe, tethI temanuM saMbhava evuM nAma paDyuM. bRhabhASyamAM kahyuM che ke-za zabdano artha sukha kahevAya che. bhagavAnanA darzanathI sarve bhavya jIvone sukha thAya che, mATe temane saMbhava kahe. che. A vyAkhyAnane anusarIne sarva tIrthakara zaMbhava nAmathI bolAya che. saMbhavanAthajIne saMbhava nAmathI oLakhavAnuM bIjuM paNa eka kAraNa che. kaI vakhate zrAvastI nagarImAM kALa doSathI dukALa paDyo, tyAre sarve mANase duHkhI thayA. eTale enAdevInI kakSAmAM saMbhavanAthajI avataryA. tyAre idra pote ramavIne senAdevI mAtAnI pUjA karI, ane jagatane viSe eka sUrya samAna evA putranI prApti thayAnI tene (senAdevIne) vadhAmaNuM ApI. te ja divase dhAnyathI paripUrNa bharelA ghaNA sArtho cAre taraphathI AvyA, ane tethI tyAM sAruM subhikSa thayuM. je mATe te bhagavAnanA saM bhavane (janmane) viSe sarva dhAna saMbhava thayo, te mATe mAtA pitAe 452 Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te bhagavAnanuM saMbhava nAma ApyuM. devagirine viSe jagasiMha nAme zeThe pitAnA jevA sukhI karelA trasosATha vANotara pAse hamezAM bahetara hajAra TaMkano vyaya karI prati divasa ekeka sAdharmika vAtsalya karAvatA hatA. A rIte dara varSe te zeThane nAM traNaso sATha sAdhArmika vAtsalya thatAM hatAM. tharAdamAM zrImALa AbhU. nAmA saMghapatie traNaso sAda sAdharma bhAIone potAnA sarakhA karyA. kahyuM che ke-te suvarNa parvatano tathA rUpAnA parvatano zuM upayoga ? kAraNa ke, jeno Azraya karI rahelAM vRkSe kAjayanAM kAchamaya rahe che, paNa senA rUpAnAM thatAM nathI. eka malaya parvatane ja ame ghaNuM mAna ApIe chIe; kemake, tene Azraya karI rahelAM AMbA liMmaDA ane kuTaja nAmanAM vRkSo paNa caMdanamaya thAya che. sAraMga nAma zraSTie paMcaparameSTi maM. trano pATha karanArA lokone pravAha vaDe darekane suvarNanA TaMka ApyA. eka . cAraNa bela ema pharI pharI kahevAthI nava vAra navakAra bolyo, tyAre teNe tene nava sonaiyA ApyA. A rIte sAdharmika vAtsalyano vidhi kahyA che. Amaja daravarSe jaghanyathI eka paNa yAtrA karavI. yAtrAo traNa prakAranI che. te e ke -1 ahI yAtrA 2 rathayAtrA ane 3. tIrthayAtrA. A rIte traNa prakAranI yAtrA paMDita jane kahe che. temAM 1 aThArahI yA trAnuM svarUpa pUrva kahyuM che. temAM savistara sarva caityaparipATI karavA vagere je aThArahI yAtrA te caityayAtrA paNa kahevAya che. 2 rathayAtrA to hemacaMdrasUri viracita pariziSTaparvamAM kahI che, te e rIte keH-pUjya zrI suhasti AcArya avaMtI nagarImAM vasatA hatA, tyAre eka varSe saMghe caityayAtrA utsava karyo. bhagavAna suhastI AcArya paNe dararoja saMdhanI sAthe caityayAtrAmAM A pI maMDapane bhAvatA hatA. tyAre saMprati rAjA nAnAmAM nhAnA ziSyanI peThe hAtha joDI suhastisvAmInI AgaLa besato hato. tyayAtrAutsava thaI rahyA pachI saMghe rathayAtrA zarU karI. kemake, yAtrAno utsava rathayAtrA karavAthI saMpUrNa thAya che. suvarNanI tathA mANikya ranonI kAMtithI dizAone prakAzita karanAra evo sUryanA ratha sarakho ratha ratha zALA1. merU parvata. 2. vaitADhaya parvata. 453 Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMthI nIkaLyo. vidhinA jANa ane dhanavAna zrAvakoe rathamAM padharAvelI jinapratimAnuM snAtra pUjA vagere karyuM. arihaMtanuM snAtra karyuM, tyAre janma kalyANakane avasare jema merUnA zikhara upathI, tema raMthamAMthI snAtra jaLa nIce paDavA lAgyuM. jANe bhagavAnanI kAMI vinaMtija karatA hoyanI! evA mukhe mukhakeza bAMdhelA zrAvae sugaMdhi caMdanAdi vastuthI bhagavAna nane vilepana karyuM. mAlatI, kamaLa vagere phaLonI mALAothI bhagavAnanI pratimA pUjaI, tyAre te zarakALanA medhAthI vIMTAyalI caMdrakaLAnI mAphaka zobhavA lAgI. baLatA mayAgaranA dhathI utpanna thaelI dhamADAnI rekhA othI viMTAyalI bhagavAnanI pratimA nIla vathI pUjAyelI hoyanI ! evI rIte zobhavA lAgI. jenI aMdara dIpatI dIpazikhAo che evI bhagavAnanI AratI zrAvake e karI. te dIpatI auSadhIvALA parvatanI TUMka mAphaka zobhatI hatI. arihaMtanA paramabhakta evA te zrAvakoe bhagavAnane vaMdanA karI azvanI mAphaka AgaLa thaI pote ratha kheMcyo. te vakhate nagaravAsI janonI strIoe hallIsaka rAsa zarU karyA. zrAvikAo cAre tarapha ghaNuM maMgaLa gIta gAvA lAgI, pAra vinAnuM kezaranuM jaLa rathamAMthI nIce paDatuM hovAthI AgaLane rastAmAM chaMTakAva thavA mAMDayo. A rIte pratyeka gharanI pUjA grahaNa karato ratha, darareja saMprati rajAne kAramAM haLave iLave Avato hato. te joI saMprati rAjA paNa rathanI pUjA karavAne taiyAra thAya ane phaNasa phaLanI mAphaka sarvege vikasvara marAivALo thaI tyAM Ave. pachI navA AnaMda rUpa sAvaramAM haMsanI mAphaka krIDA karatA sa prati rAjA, rathamAM virAjamAna thaelI pratimAnI aSTaprakArI pUjA kare. mahApadma cakrIe paNa pitAnI mAtAnA manoratha pUrNa karavAne sAru ghaNuM ADaMbarathI rathayAtrA karI. kumArapALe karelI rathayAtrA A rIte kahI che-caitra mAsanI AThamane divase e pahere jANe cAlate merU parvataja hoyanI! e ane suvarNamaya mahetA daMDa upara rahelI dhvajA, chatra, cAmara vagere vastuthI dIpati e suvarNamaya ratha ghaNuM RddhinI sAthe nIkaLe che, te vakhate harSathI nagaravAsI loko ekaThA maLIne maMgaLakArI jaya zabda kare che. zrAvake snAtra tathA caMdananuM vilepana karI sugaMdhI puSpo 454 Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI pUjAyelI zrI pArvajinanI pratimAne kumArapALanA baMdhAvelA maMdira AgaLa ubhA rahelA rathamAM ghaNI RddhithI sthApana kare che. vAjiMtranA zabdathI jagatane pUrNa karanAra ane harSathI maMgaLa gIta gAnArI suMdara strIenI tathA sAmaMtanA ane maMtrIonA maMDaLanI sAthe te ratha kumArapALanA rAjamahela AgaLa jAya. pachI rAjA rathanI aMdara padharAvelI pratimAnI pavansa, suvarNamaya AbhUSaNa vagere vastuothI pote pUjA kare, ane vi- . vidha prakAranAM gAyana, nATaka vagere karAve. pachI te ratha tyAM eka rAta, rahI siMhadvAranI bahAra nIkaLe, ane pharakatI dhvajAothI jANe nRtyaja karI rahela hAyanI ! evA paTamaMDapamAM AvIne rahe. prabhAta kAle rAjA tyAM AvI rathamAM zobhatI jinapratimAnI pUjA vagere kare, ane caturvidha saMgha samakSa pote AratI utAre. pachI hAthI jotarelo ratha sthAnake sthAnake baMdhAvelA ghaNA paTTamaMDapamAM rahete nagaramAM phare vagere.. have 3 tIrthayAtrAnuM svarUpa kahuM chuM. temAM zrI zatruMjaya, giranAra vagere tI samajavAM. temaja tIrtha ronI janma, dIkSA, jJAna, nirvANa ane vihAranI bhUmio paNa ghaNA bhaya ane zubha bhAva utpanna kare che ane bhava samudramAMthI tAre che, mATe te bhUmio paNa tIrtha ja kahevAya che. A tIne viSe samyatva zuddhine sArU gamana karavuM, te tIrthayAtrA kahevAya che. teno vidhi e che ke - eka AhAra, sacitta parihAra, bhUmizayana, brahmacarya vrata vagere kaThaNa abhiyaha yAtrA karAya tyAM sudhI paLAya evA prathama grahaNa karavA. pAlakhI, sArA che, palaMga vagere samagra Rddhi heya, to paNa yAtrA karavA nIkaLelA dhanADhaya zrAvakane paNa zakti hoya to page cAlavuMja ucita che. kemake -yAtrA karanAra zrAvake 1 ekAhArI, 2. samaktidhArI, 3 bhUziyanakArI, 4 saciraparihArI, 5 pAdacArI ane 6 brahmacArI rahevuM. laikika zAstramAM paNa kahyuM che ke - yAtrA karatAM vAhanamAM bese te yAtrAnuM A phaLa jAya, pagarakhAM pahere to phaLane cotho bhAga jAya, muMDana na kare to trIjo bhAga jAya, ane tIrthe jaIne dAna le te yAtrAnuM sarva phaLa jatuM rahe. mATe tIrthayAtrA karanAra purUSe eka TaMka bhojana karavuM, bhUmi upara sUvuM, ane strI RtuvaMtI chatAM paNa brahmacArI rahevuM. 455 Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara kahyA pramANe abhigraha lIdhA pachI zakti pramANe rAjAne bheraNuM vagere ApI prasanna karI tenI AjJA levI. yAtrAmAM sAthe levA mATe zakti pramANe uttama maMdira taiyAra karavAM svajananA tathA sAMdharma bhAIona samudAyane yAtrAe AvavA mATe nimaMtraNa karavuM. parama bhaktithI patapitAnA saddagurUne paNa nimaMtraNa karavuM. amArI pravartAvavI. jinamaMdiramAM mahApUdi mahotsava karAvavA. jenI pAse bhAtuM na hoya tene bhAtuM tathA jene vAhana na hoya tene vAhana ApavuM. nirAdhAra mANasane paisAne tathA sArA vacanane AdhAra Apa. gya madada Apoza evI ulleSaNa karI utsAha vinAnA yAtrALu lokone paNa sArthavAhanI peThe hiMmmata ApavI. ADaMbarathI moTA ane aMdaranA bhAgamAM ghaNA romAMsavALI koThIo, zarAvala, kanA, tabU, heTI kaDhAInuM tathA bIjAM paNa pANInAM hoTAM vAsaNa vagere karAvavAM. gADAM, paDadAvALA ratha, pAlakhI, pAThiyA, uMTa, azva vagere vAhane sajaja karAvavAM. zrIsaMghanI rakSAne sArU ghaNuM sUra aneka subhaTone sAthe levA; ane kavaca; zirastrANa vagere upakaraNa ApIne temano satkAra karavA. gIta, vaya, vAjiMtra vagere sAmagrI taiyAra karAvavI. pachI sArA zakuna, nimitta vakhate joine ghaNA uddhavALA thaI sANa muhUrta upara javuM. mArgamAM yAtrALunA sarva samudAyane ekaThA kare. sArAM pAno jamADI temane tAbUtra vagere ApavuM. temane aMge AbhUSA tathA vanne paherAvavAM. sArA pratiSThita, dharmiSTa pUjya ane ghaNA bhAgyazALI purU pAse caMdhavIpaNAnuM tilaka karAvavuM. saMghapUja vagere mATe utsava karavA. bI. jAo pAse paNa yatA pramANe saMdhavIpaNA vagerenuM tilaka karavAno utsava karAva. saMghanuM jokhama mAthe lenArA, AgaLa cAlanArA, pAchaLa rahI rakSaNa karanArA tathA mukhyapaNe saMghanuM kAma karanArA vagere le ne yogya sthAnake rAkhavA. siMdhanA cAlavAnA tathA mukAma vagerenA je TharAva thayAM hoya, te sarva prasiddha karavA mAMgemAM sarva sAdharmIonI sArI peThe sAra saMbhALa karavI. keInuM gADAnuM paiDuM bhAge, athavA bIjI koI harakato Ave te pite temane sarva zaktie yogya madada karavI. dareka gAmamAM 456 Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA nagaramAM jinamaMdirane viSe snAtra, maherI bajA caDhAvavI, cetyapari. pATI vagere moTo utsava karo. jIrNoddhAra vagerene paNa vicAra kara. tIrthanAM darzana e sonuM ratna, metI Adi vastuvake vadhAmaNI karavI. lApazI, lADa AMdi vastu munirAjone vaherAvavI. sAdharmaka vAvyuM karyuM. uciMtapaNe dAna vagere ApavuM, tathA maheTa pravezotsava karo.' tIrthe dAkhala thayA pachI pahelA harSathI pUjA, DhAkana vagere AdarathI. karavuM, aSTa prakArI pUjA karavI tathA snAtra vidhithI karavuM. mALI paherAvavI vagere karavuM. ghInI dhArAvADI devI. paherAmaNI mUkavI. jinezvara bhagavAnanI navAge pUjA karavI. tathA phuladhara, kerighara vagere mahApUjA, re. zamI vastramaya davAnuM dAna, kAIne harakata na paDe evuM dAna (sadAvarta), rAtri jAgaraNa, gIta nRtya vagere nAnAvidha utsava, tIrthaprAptinimita upavA sa chaDa vagere tapasyA karavI. kroDa, lAkha cokhA vagere vividha vastu vividha ujamaNAmAM mUkavI. jAta jAtanAM covIza, bAna, bahetara athavA eka ATha phaLe athavA bAjI jAta jAtanI eTalI ja vastuo tathA sarva bhaya ane bhejya vastuthI bharelI thALI bhagavAna AgaLa dharavI. temaja rezama vagere uttama vastranA caMduA, paherAmaNI, aMgabhUtaNAM, dIvAna sArU tela, betiyAM ca dana kesara, bhoganI vastu, pu5 lAvavAnI chAbaDI, piMgAnikA, kaLaza, dhUpadhANuM, Arati, AbhUSaNa, dIvIo, cAmara, nALIvALa kaLaza, cAlI A, koLI, dhaTAo, jhalarI, paTala vagere vAjiM ApavAM. goThI rA. khavA. rasUtAra vagerene satkAra karo. tIrthanI sevA. viNasatA tIrthano "uddhAra. tathA tIrthanA rakSaka lo ke sarakAra kare. tIrthane garAsa Apa. sAdharmika vAtsalya, gurU nI bhakti tathA saMghanI paherAmaNI vagere karavuM yA... caka vagerene ucita dAna ApavuM jinamaMdira vagere dharma kara yAcakone dAna Apa mAthI kIrti mAtra thAya che, ema samajI te niphaLa che ema na mAnavuM. kemake, yAcaka paNa devanA. gurUnA tathA saMghanA guNa gAya che mATe temane ApeluM dAna bahu phaLadAyi che. cakravatAM vagere loke jinezvara bhagavAnanA AgamananI vadhAmaNI ApanArane paNa 457, Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sADAbAra koDa senaiyA vagere dAna ApatA hatA. siddhAMtamAM kahyuM che kesADAbAra lAkha tathA sADAbAra koDa sonaiyA jeTaluM, cakravartInuM prItidAna jANavuM. A rIte yAtrA karI pAcho vaLato saMghavI ghaNuM usavathI pitAnA gharamAM praveza kare. pachI devAnhAnAdi utsava kare, ane eka varSa sudhI. athavA tethI vadhAre mudata sudhI tIrthopavAsa vagere kare, A rIte tIrthayAtrAno vidhi kahyA che. , bIsiddhasena divAkare pratibodha pamADe vikramAditya rAjA zatruMjayanI yAtrAe gayA, tyAre tenA saMghamAM eka aganatera (118) suvarNamaya ane pAMcase (500) dAMta, caMdanAdimaya jinamaMdira hatAM zrI siddhasena divAkara vagere pAMca hajAra (5000) AcArya hatA. cauda (14) mukuTadhArI rAjAo hatA. tathA zira lAkha (7000000) zrAvakanAM kuTuMba, eka kroDa dasa lAkha nava hajAra (11000000) gADA, aDhAra lAkha (1800000) gheDA, chete, (7600) hAthIo ane A rIte ja uTa, baLada vagere hatA. kumArapALe kADhelA saMghamAM suvarNa jJAdiya aDhArase cumotera (1874) jinamaMdira hatAM tharAdamAM pazcima maMDaLika nAme prasiddha evA Abu saMghavI yAtrAmAM sAtaso (700) jinamaMdira hatAM, ane teNe yAtrAmAM bAra kroDa sonaiyAno vyaya karyo. pethaDa nAma zreSTIe tIrthanAM darzana karyA. tyAre agIAra lAkha rUpAmaya maMko vyaya karyA ane tenA saMghamAM bAvana derAsara ane sAta lAkha mANasa hatAM. vastupALa maMtrI e karelI sADIbAra yAtrAmAM prasiddha che. A rIte trividha yAtrAonuM svarUpa kahyuM che. temaja jinamaMdiramAM dararoja ghaNA ADaMbarathI snAnsava kare, tema karavAnI zakti na hoya te dareka parvane viSe kare, tema paNa na karI zakAya te varSamAM eka vAra te avazya Agotsava karyo. temAM merUnI racanA karavI. A maMgaLakanI sthApanA karavI. naivedha dharavuM tathA ghA bAvanA caMdana, kezara, sugaMdhI puche ane bega vagere sakaLa vastune samudAya ekaTho kare. saMgIta AdInI sAmagrI sArI rIte taiyAra karavI. rezamI vastramaya mahAdhvajA ApI, ane prabhAvanA vagere karavI. snAnsa vamAM pitAnI saMpatti, kuLa, pratiSThA vagerene anusarI sarva zakti vaDe 458 Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanane vyaya vagere karI sarva ADa MbarathI jinamatanI ghaNI prabhAvanA karavAte sArU prayatna karavA. sabhaLAya che ke--pethaDa zeThe zrIgiranArajI upara nAtramahotsavane avasare chappana ghaTI pramAvyuM suvarNa ApI IMdramALA 5herI. ane teNe zrIzatruMjaya upara tathA giranArajI upara ekaja suvarNamaya dhvajA ApI. tenA putra jhAMjhaNa zeThe te rezamI vasramaya dhva ApI. A rIte snAtrAtsavanu svarUpa kahyu che. vaLI devadravyanI vRddhine sArU dareka varSe mALATTana karavu, temAM iMdramALA athavA bIjI mALA daravarSe zakti pramANe grahaNa karI. zrI kumArapALanA saMghamAM mAdyana thayuM, tyAre vAgbhaTa maMtrI vagere samartha leAkeA cAra ATha lAkha yAdI saMkhyA elavA lAgyA, te samaye seraDa dezanA mahuAne rahIza praggATa huMsarAja dhArUne putra jagaDuzA, malIna zarIre malIna vastra paherI eDhIne tyAM ubheA hateA, teNe ekadama savA kroDanI rakama kahI. AzcaryI kumArapALa rAnnae pUchyuM, tyAre teNe kahyuM ka, mhArA pitAe nAkAmAM aisI deza dezAMtara vyApAra karI upArjana karelA dravyathI savA kroDa sAnaiyAnI kimatanAM pAMca mANikya ratna kharIdhAM, ane ata vakhate mane kahyuM ke,." zrIzatruMjaya, giranAra ane kumArapALa paTTana emAM nivArA karanArA bhagavAnane ekeka ratna hAre Apavu, ane e ratna potAne sArU rAkhavAM ' pachI jagaDuzAe te traNe ratne suvarNajaDita karI zatruMjaya nivAsI RSabha bhagavAnane, giranAravAsI zrIneminAthajIne tathA paTTavAsI zrIcaMdraprabhajIne kAbharaNu tarIke ApyAM. eka vakhate zrIgaranArajI upara kiMga dy " evA : tathA zvetAMbara e bannenA satra amakALe AvI pahAcyA, ane banne jaNa amArU tIrtha kahI jhagaDeDa karavA mAMDaye. tyAre je IMdramALA pahere tenuM A tIrtha che vRddha janeAnA vacanathI pethaDa zeke chappana dharI pramANu suvaNaeN ApI iMdramALA paherI, ane yAcakAne cAra ghaTI pramANu suvarNa ApI tIrtha - tAnuM che ema siddha karyuM. A rIteja paherAmaNI, navI dheAtIe, jAta jAtanA caMdumA, agalUNAM, dIpakane sArU tela, uMcu caMdana, kesara, bhAga vagere jinama Mdire khapamAM AvatI vastue daravarSe zakti pramANe AvI 459 Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaja uttama AMgI, velabudinI racanA, sIMganAM AbhUSaNa, phalaghara, kelighara, pUtaLInA hAthamAMnA phuvArA vagere racanA tathA vividha prakAranAM gAyana, nRtya vagere utsavavaDe mahApUjA tathA rAtrijAgaraNa karavAM. jemAM eka zeTha samudramAM musApharI karavA jatAM eka lAkha dravya kharacIne mahApUja bhaNAvI, ane managamato lAbha thavAthI bAra varSa pAcho Avyo, tyAre harSathI eka kroDa rUMiA kharacI jinamaMdire mahApUjA vagere utsava karyo. temaja pustaka vageremAM rahelA zratajJAnanI kapUra Adi vastuvaDe, sAmAnya pUjA te game tyAre banI zake tema che. mUlyavAna vastra vagere vastu vaDe vizeSa pUjA te daramAse ajavALI pAMcamane divase zrAvakane karavI yogya che. tema karavAnI zakti na hoya te jaghanyathI varSamAM ekavAra to avazya karavI ja. A vAta janmakRtyanI aMdara AvelA jJAnabhakti dvAramAM vistArathI kahIzuM. temaja navakAra, Avazyaka sUta, upadezamALA, uttarAdhyacana vagere jJAna, darzana ane judA judA prakAranA tapa saMbadhI ujamaNuM mAM jaghanyathI eka ujamaNuM to daravarSe yathAvidhi jarUra karavuM. kemake - mANasone ujamaNuM karavAthI lakSmI mAre sthAnake joDAya, tapasyA paNa saphaLa thAya, ane niraMtara zubha dhyAna, bhavya jIvone samakitane lAbha, jinezvara mahArAjanI bhakti tathA jinazAsananI zobhA thAya, eTalA guNa thAya che. tapasyA pUrI thayA pachI ujamaNuM karavuM te navA banAvelA jinamaMdire kaLaza caDhAvavA samAna, cokhAthI bharelA pAtra upara phaLa mUka vA samAna athavA bhajana karI rahyA pachI tAMbUla devA samAna che. zA stramAM kahelA vivi pramANe navakAra lAkha athavA kroDa vAra gaNuM jinamaMdire snAtrasava, sAdhaka vAtsalya saMghapUjA vagere ghaNA ADaMbarathI karyuM. lAkha athavA kroDa cokhA, aDasaTha sonAnI athavA rUpAnI vADakiyo pATiyo, lekhaNe tathA rane, motI, paravALAM, nANuM, temaja nALiera vagere aneka phaLa, jAta jAtanAM pakavAna, dhAnya,tathA khAdha ane svAdha evI aneka vastuo, kapaDAM, vagere vastuo mUkI navakAranuM ujamaNuM karanAra, upadhAna vahevA Adi vidhi sahita mALA paherI Avazyaka sUtranuM ujamaNuM karanAra, gAyonI saMkhyA mAphaka eTale pAMcaso cuMvAlIza pramukha medaka, nALiera 460 Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vADaTiyo vagere vividha vastu mUkIne upadezamALAdikanAM ujamaNuM karanAra, navA vagere vastu rAkhI lADavA edi vastunI prabhAvanA karI darzanAdikanAM ujamaNa karanArA bhavya jIvo paNa hAlanA kALamAM dekhAya che. mALA paheravI e moTuM dharmakRtya che. kema ke, navakAra, IriyAvahI ityAdi sutra zakti pramANe tathA vidhi sahita padhAna vahyA vinA baga vAM gaNavAM e azuddha kriyA gaNAya che, zratanI ArAdhanA mATe jema sAdhu ene yoga kahevA, temaja zrAvakona upadhAna tapa jarUra karavuM joie. mALA paheravI eja upadhAna tapanuM ujamaNuM che. kemake - koI zeTha jIva upadhAna tapa yathAvidhi karI, potAnA kaMThamAM navakAra AdI satranI mALA tathA gurUe paherAvelI sUtaranI mALA dhAraNa kare che, te be prakAranI zivazrI (nirUpadavapaNuM ane mokSalatI) upArje che mukti rU5 kanyAnI varamALA ja hAyanI ! sutarU5 'jaLa e cI kADhavAnI ghaDAnI mALA hAthanI ! tathA pratyakSa guNonI guMthelI mALAja haiyAnI! enI mALA dhanavAnathI ja 5herAya che. A rIte ajavALI pAMcama vagare vividha tapasyAonAM ujamaNAM paNa te te tapasyAnA upavAsa vagerenI saMkhyA pramANe nANuM, vADakiye, nALiera, lADu vagere judI judI vastu mUkI zAstrane tathA saMpradAyane avala bIne karavAM. temaja tIrthanI prabhAvanAne mATe zrIgurU mahArAja padhAravAnA hoya, tyAre temanuM sAmaiyuM, prabhAvanA vagere dara varSe jaghanyathI eka vAra to zakita pramANe jarUra karavI. temAM zrI guru mahArAja pravezelsava badhI rIte ghaNA ADaMbarathI caturvidha saMgha sahita sAme jaI tathA zrIgurU mahArAjano tathA saMdhano satkAra vagere karIne zakti pramANe karo. ke. make-brIgurU mahArAjane sanmukha gamana, vaMdana, namaskAra ane sukhazAtAnI pUchA karavAthI cirakALa thI saMcita kareluM pApa eka ghaDI vAramAM zithiLa baMdhavALuM thAya che. pethaDa zeThe tapAla zrIdharmavebasuriMchanA pravezotsavanuM bahotera hajAra TaMkano vyaya karyo . saMvegI sAdhuone pravezotsava kare e vAta anucita che e nI khetI kalpanA karavI nahI. kemake, siddhAMtamAM sAmuM jaI temane sAkAra karyAnuM pratipAdana kareluM che. eja vAta sAdhunI 461 Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAne avikAre zrauvyavahAra bhAvamAM kahI che. te e ke: tIriasAmanio-a dagrUNaM sasiAhumapyAhe // daMDia bhora asaI, sAvagasaMgho pa sAraM // 1 // athaH--pratimA pUrI thAya tyAre pratimAvAhaka sAbu, jyAM sAdhu Ave!sacAra hAya eva! gAmamAM potAne prakaTa kare, te sAdhune athavA zrAvakane sadeze! kahevarAve, " pachI gAmanA rAjA, adhikArI athavA te na hoya te| zrAvaka zrA vikA ane sAdhu sAdhdhAne samudAya te pratimAvAhaka sAte Adara satkAra kare. A gayA bhAvArtha ema che ke, vartamA pUrI thaI chate je najIkanAM gAmamAM dhaNA bhikSAcarA tathA sAdhue vicaratA hoya, tyAM AvI pAtALe prakaTa kare, ane tema karatAM je sAdhu atha zrAvaka vhevAmAM Ave, tenI pAse saMdezA kahevarAve ke, meM pratimA pUrI karI, ane tethI huM Ape! chuM." pachI tyAM AcArya hoya te rAjAne A vAta jahera kare, amuka moTA tapasI sAdhue peAtA ii tapasyA yathAvidhi pUrI karI che, tethI tene dhaNA satkArathI gacchamAM praveza karavA che. pachI rAjA, te na hoya te gAmanA adhikArI, te na hoya te sAdhvI AdI caturvaidha zrIsadha pratibhAvAhaka sAdhune yathAzakti satkAra kare. upara caMdrae bAMdhavA, maMgaLa vAjIMtro vagADavAM, sugaMdhI vAsakSe karavA pagere satkAra kahevAya che. eA satkAra karavAmAM gugu che. te ene ke: upabhAvaNA pavaNe, sahAjaNaNaM tadeva bahumANo // ohAvaNA kutitthe, jI taha titthabuDDhIa // 1 // artha:--pravezate vakhate satkAra karavAthI nazAsana ghaNu zAbhe che, khIjA sAdhute zraddA utpanna thAya che, ke jethI evI zAsananI unnati thAya che, te satkRSa ame pazu evI rIte karIzuM: temaja zrAvaka zrAvikAAnI tathA bIna khenI pazu jinazAsana upara bahumAna buddhi utpanna thAya che, jemAM evA mhoTA tapasvIo thAya che, te jinazAsana mahA pratApI che." temaja khoTA tithaiiyAnI hIlanA thAya che, kemake, temanAmAM evA mahA sa satyavata puzbo nathI. temaja pratimA pUrI karatAra sAdhune satkAra karavA e A 4 42 Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra che. temaja tIthanI vRddhi thAya che, eTale pravacanane atizaya joIne ghaNuM bhavya cha saMsAra upara virAga pAmI dIkSA le che. A rIte vyavahAra bhAgyanI vRttimAM kahyuM che. temaja zakti pramANe zrIsaMghanI prabhAvanA karavI, eTale. bahumAnathI zrIsaMghane AmaMtraNa karavuM, tilaka karavuM, caMdana, javAdi, kapUra, kasturI vagere sugaMdhI vastune lepa karavo, sugaMdhI phUla arpaNa karavAM, nALie Adi vividha phaLa ApavA tathA tAMbUla arpaNa karavuM. vagere prabhAvanA karavAthI tIrthaMkara paNuM vagere zubha phaLa maLe che. karyuM che ke-apUrva jJAna grahaNa, zrutanI bhakti ane pravacananI prabhAvanA A traNa kAraNo vaDe jIvane tIrtha karapaNuM prApta thAya che. bhAvanA zabda karatAM prabhAvanA zabdamAM '' e akSara vadhAre che, te yukata ja che kemake, bhAvanA to tenA karanAraneja mokSa Ape che, ane prabhAvanA tenA karanArane tathA bIjAne paNa mekSa Ape che. vaLI gurUno yoga hoya te daravarSe jaghanyathI eka vAra to gurU pAse jarUra AleyaNA levI. kema ke-dararSei gurU AgaLa AleyaNA levI. kA. raNa ke, pitAnA A mAnI zuddhi karavAthI te darpaNanI mAphaka nirmaLa thAya che. AgamamAM te zrI Avazyaka niryutimAM kahyuM che, te eke -mAsI tathA saMvatsarIne viSe eleyaNA tathA niyama grahaNa karavA temaja agAu grahaNa karelA agriDa kahIne navA abhigra levA. zrAddhajIvakalpa Adi grathomAM AleyaNa vidhi kahe che, te nIce pramANe - ghahindradhAma, valle to jAuM ! niyamA AloijanA, gIAiguNassa bhaNiaM ca // 1 // artha-pavkhI, mAsI athavA saMvatsarIne divase tema na bane to, ghaNAmAM ghaNA bAra varasa jeTalA kALe to avazya gItArtha gurU pAse AyaNa levI. kemake- rasahajunarsi , rije gADuM ! ' vA vAyA , sarasarata zA 2 artha:-AleyaNA levAne sArU kSetrathI sAtaso yajana pramANa kSetra tramAM tathA kALathI bAra varasa sudhI gItArtha gurUnI gaveSaNa karavI. - have Aleya ApanAra AcAryanuM lakSaNa kahe che. Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo koLo, cArita guNa che kheano avisAI, bhaNio Alo aNAyaribho // 3 // artha-AleyaNA ApanAra AcArya gItArtha eTale nizitha vagere sUtrane arcanA jANa, kRtayogI eTale mana vacana kAyAnA subhaga rAkhanArA athavA vividha tapasyA karanArA, athAt vividha prakAranA zubha dhAnathI tathA vizeSa tapasyAthI pitAnA jIvane tathA zarIrane saMskAra karanArA, cAritrI eTale niraticAra cAritra pALanAra, grahaNa kuzaLa eTale AleyaNa lenAra pAse bahu yukitathI judA judA prakAranAM prAyazcitta tathA tapa Adi kabUla karAvavAmAM kuzaLa, kheda eTale AloyaNa tarIke ApelI tapasyA vagere karavAmAM keTale zrama paDe che ? tenI jANa athavA AleyaNA vivinuM jemaNe ghaNA abhyAsathI jJAna meLavyuM che evA, aviSAdI eTale AyaNA lenArane mATo deza sAMbhaLavAmAM Ave, to paNa viSAda na ka. ranArA, AloyaNa lenArane judAM judAM daSTAMta kahI vaimanA vacanathI u sAha ApanArA evA zAstramAM kahyA che. sAvAva mA, thAvaraNa gyurveda | .. aparislAvI niujeva, avAyadaMsI gurU bhaNio // 1 // . AcAravAna eTale jJAnAdi pAMca AcArane pAlana karanArA, 2 A dhAravAnuM eTale Ale eLA doSanuM barAbara manamAM smaraNa rAkhanArA, 3 vyavahAravAna eTale pAMca prakArane vyavahAra jANI prAyazcitta ApavAmAM samyapha prakAre vartana karanArA, pAMca prakArano vyavahAra che, te e ke - pahele Agama vyavahAra te kevaLI, mana:paryavajJAnI, avavijJAnI, catudazapUrvI, dazapUrI ane navapU na jANuM. bIjo mRta vyavahAra te ADathI ardhapUrva sudhInA pUrvadhara, agIAra aMganA dhAraka tathA nizIyAdika sUtranA jANa vagere sarve zrutajJAnIono jANa. 3 trIje AjJA vyavahAra te gItArtha be AcAryo dUra dezamAM rahelA hovAthI eka bIjAne maLI na zake te tenuM koI jANI na zake evI rIte je mAMhomAMhe AlayaNaprAyazcitta Ape che te pramANe jANu. 4 cotho dhAraNa vyavahAra te pivAnA gurUe je dezanuM je prAyazcita ApyuM hoya, te dhyAnamAM rAkhI te 464 Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mujaba bIjAne ApavuM te rU5 jA. 5 pAMcamo jIta vyavahAra te siddhAMtamAM je doSanuM jeTaluM prAyazcitta kahyuM hoya, te karatAM ochuM athavA adhIka prAyazcitta paraMparAne anusarIne ApavuM e rUpa jANavo. 4 apavIDaka eTale AyaNa lenAra zaramathI barAbara na kahete hoya te tene vairAya utpanna karanArI kathAo evI rItathI kuhe ke, te sAMbhaLatAMja A leyaNa lenAra zarama choDIne sArI rIte Arve evA. 5 prakuva eTale AyaNA lenAranI samyapha prakAre zuddhi kare evA. 6 aparistrAvI eTale AloyaNA ApI hoya te bIjAne na kahenArA evA. 7 niyApa eTale je jeTaluM prAyazcita laI zake tene teTaluM ja ApanArA. 8 apAyadarzI e Tale samyapha AloyaNA ane prAyazcitta na karanArane A bhavamAM tathA pa... rabhavamAM keTaluM duHkha thAya che te jANanArA: evA ATha guNavALA gurU ALAyaNA ApavAne samathe che ema kahyuM che. ujharnLo, rUchyuM ke hAla jANe jai aMtarAvikAla, karijya ArAhao tahavi // 5 // artha -ALayaNa levAnA zubha pariNAmathI gurUnI pAse javA nIkaLela bhavya jIva, je kadAca AyaNa lIdhA vinA vacceja kALa karI jAya, to paNa te ArAdhaka thAya che. 3mArikA che, roga ja che vAhnavI pachI, vapattimAMgarisiddha 6 artha-sAdhue athavA zrAvake pahelA te potAnA gacchanAja je AcArya hoya, temanI pAse jarUra ALAyaNA levI. temano joga na hoya te pitAnA gacchanAja upAdhyAya, te na hoya te potAnA gacchanAja pravartaka, sthavira athavA gaNAvacchedI emanI pAse ALAyaNa levI. pitAnA gacchamAM upara kahelA pAMceno jaMga na hoya te saMbhaNika pitAnI sAmAcA rIne maLatA evA bIjA gacchamAM AcArya AdI pAMcamAM jene jovA maLe tenI pAse ALAyaNa levI. sAmAcArone maLatA paragacchamAM AcAryAdi pAMca ga na hoya to, bhinna sAmAcArIvALA, paramacchamAM paNa saMvega A 465 Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAryAdikamAM jene yoga hoya. tenI pAse ALAyaNa levI. tema na bane te gavaMtArtha pAsasthAnI pAse ALAyaNa le che. tema na bane te gItArtha evA sArUpika pAse ALAyaNa levI. tene paNa joba na maLe to gItArtha pazcAtkRta pAse AvavuM sapheda kapaDAM paheranAra, muMDI, kaccha vinAne raharaNa vagere na rAkhanAra, brahmacarya na pALanAre. bhA rahita ane bhikSAvRttie nirvAha karanAre e heya te sArUpika kahevAya che. siddhaputra to zikhA ane bhAryA sahita hoya che. cAritra tathA sAdhune veSa mUkI, gRhastha thaele te pakSAkRta kahevAya che upara kahelA pAsatyAdikane paNa gurUnI mAphaka vaMdana vagere yathAvidhi karavuM kAraNa ke, dharmanuM mULa vinaya che. je pAsatyAdika pitAne guNa rahita mAne ane tethI ja te vaMdanA nA karAve, to tene Asana upara besArI praNAma mAtra kara, ane ALoyaNa levI. pazcAtane te be ghaDInuM sAmAyika tathA sAdhune veSa ApI vidhi sahita AyaNuM levI. upara kahelA pAsasthAdikano paNa yoga na maLe te, rAjagRhI nagarImAM guNazilAdika caityane viSe jyAM ghaNI vAra je devatAe arihaMta, gaNadhara vagere mahI purUSane ALAyaNa ApatAM dIThA hoya, tyAM te samyaphadaSTi devatAne aThama vagere tapasyAthI prasanna karI tenI pAse ALAyaNa levI. kadAca te samayane devatA cavyo hoya, ane bIje utpanna thayo hoya to te mahAvideha kSetramAM jaI arihaMta bhagavAnane pUchI prAyazcitta Ape che. tema na bane to arihaMtanI pratimA AgaLa ALoI poteja prAyazcitta aMgIkAra kare. arihaMtanI pratimAne paNa joga na hoya te pUrva athavA uttara dizAmAM moDuM rAkhIne ariha tainI tathA siddhonI samakSa ALave, paNa ALayA vagere na rahe. kemake, zalya sahita jIva ArAdhaka kahevAto nathI. o vi , hiMator seAiM to appANaM A lo-agaMca pADei, saMsAre // 7 // artha -pote gItArtha nahI hovAthI caraNazuddhi tathA ALAyaNA ApavAthI thatuM hita na jANe, te te purUSa pitAne ane ALAyaNa lenArane paNa saMsAramAM paDe che. Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jaha vAlo jaMpato, kanjamakAjaM ca ujju bhaNai // - R ta6 3r , yAdava pam sa | 8 || aH--jema bALaka bolatuM hoya, tyAre te kArya athavA akArya je hoya te saraLatAthI kahe che, tema ALAyaNuM lenAre mAyA athavA mada na rAkhatAM ALAvavuM. mAyA hova, gvarSa jUnA ja che aro 3 , pm tta najIka che ? A aSe -mAyA mada vagere doSa na rAkhatI vakhate vakhate saMvegabhAvanAnI vRddhi karI je akAryanI ALAyaNu kare, te akArya jarUra pharIthI na kare, lajjAigAraveNaM, bahu suzramapaNa ghA vi ducariaM // jo na kahei gurUNaM, na hu so ArAhao bhaNio // 10 // artha:je purUSa zarama vagerethI, rasAdi gAravamAM lapeTAI rahyAthI eTale tapasyA na karavAnI IcchAthI athavA huM bahu zrata huM evA ahaM. kArathI, apamAnanI bIkathI athavA ALAyaNu ghaNuM Avaze evA DarathI gurUnI pAse pitAnA deSa kahIne na Ave, te jarUra ArAdhaka kahevAto nathI. saMvegapara cittaM, kAUNaM tehiM tehiM suttahi // gujaura-mou | 22 // artha:- te te saMvega utpanna karanAra ramAgama vacanane vicAra karI tathA zalyane uddhAra na karavAnAM khoTAM pariNAma upara najara daI pitAnuM citta saMvegavALuM karavuM, ane ALAyaNa levI. have ALoyaNuM lenAranA dasa deSa kahe che. AkaMpaittA anumANaittA, jaM dilaM bAbaraM va luhumaM vA // cha uru, vahujharvasaMtaseva 22 //. artha:-gurU DI ALAyaNa Apaze, ema dhArI temane vaiyAvacca vagerethI prasanna karI pachI ALoyaNA levI, te pahelo deza. 2 temaja A gurU ghaDI tathA zeThelI AloyaNuM ApanArA che evI kalpanA karI 497 Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ALavavuM te bIje de. 3 je pitAnA deva bIjA keIe joyA hoya, teja Ave, paNa bIjA chAnA na oLAve te trIje doSa 4 sUkSma (nhAnA) doSa gaNatrImAM na gaNavA ane bAdara (heTAdevanI ja mAtra ALAyaNA levI te cothe da. 5 sUmanI ALAyaNa lenAra bAda doSa mUke nahi, ema jaNAvavAne sArU vaNa grahaNAdi nAnA reSanI mAtra ALeyaNA levI, ane bAdaranI na levI te pAMcamo doSa. 6 channa eTale prakaTa zabadathI na AvavuM te chaTho deva. 7 temaja zabdAkuLa eTale gurU sArI peThe na jANe evA - bdanA ADaMbarathI athavA AzapAzana leke sAMbhaLe tevI rIte ALavavuM te sAtamA deva. 8 ALAvavuM hoya te ghaNuM lekone saMbhaLAve, athavA A leyaNA laI ghaNA le kane saMbhaLAve te AThame devuM. 8 avyakta eTale cheda graMthanI jANa nahi evA gurU pAse ALAvavuM te navame doSa. 10 lekamAM niMdA vagere thaze evA bhayathI pitAnA jevA ja depane sevana kara nAra gurUnI pAse AvavuM te dasamo deva. A dasa deza ALAyaNa lenAre tajavA. have samyapha prakAre ALave to tenA guNa kahe che. lahuA lhAIjaNaNaM, appapara niyatti ajja sohI // Tu vasA, nirAza 4 hijA | 23 che. a -1 jema bhAra upADanArane bhAra utAravAthI zarIra halakuM lAge che tema AyaNa lenArane paNa zalya kADhI nAMkhyAthI potAno jIva halako lAge che, je AnaMda thAya che, 3 potAnA tathA bIjAonA paNa deva TaLe che, eTale pote ALoyaNuM laI doSamAMthI chUTe thAya che e jAheraja che, tathA tene joIne bIjAo paNa ApaNuM levA taiyAra thAya che tethI temanA doSa paNa dUra thAya che. 4 sArI rIte ALoyaNA karavAthI saraLatA prakaTa thAya che. 5 aticAra rUpa maLa vAdha gayAthI A tmAnI zuddhi thAya che, temaja ALAyaNa levAthI duSkara kAma karyuM ema thAya che. kemake, devanuM sevana karavuM te kAMI duSkara nathI, kemake, anAdi. kALathI deva sevanano abhyAsa paDI gayo che. paNa deza kyA pachI, te AvavA e duSkara che. kAraNa ke, mela sudhI pahoce evI prabaLa A Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavIryane vizeSa ullAsathIja e kAma bane che. nizItha cUNImAM paNa kahyuM che ke-jIva je dezanuM sevana kare che, te duSkara nathI paNa samyapha prakAre ALave, A je vAta che teja duSkara che, mATe ja samyapha ALoyaNAnI gaNatarI paNa atyaMtara tapamAM gaNI che, ane tethI ja te bhAsakhamaNa vagerethI pazu dukara che. lakSaNa sAdhI vagerenI tevI vAta saMbhaLAya che, te nIce ApI che:- A covIzIthI atIta kALanI ezImI cAvIzImAM eka bahu putravAna rAjAne seMkaDo mAnatAthI eka bahumAnya putrI thaI te svayaMvara maMDapamAM paraNI, paNuM vadhI corInI aMdara ja patinA bharaNadhI vidhavA thaI. pachI te samyapha prakAre zILa pALI satI strIomAM pratiSThA pAmI, ane jaina gharmane viSe ghaNIja tatpara rahI. eka vakhate te covIzInA chelA arihaMte tene dIkSA ApI. pachI te lakSaNA evA nAmathI jA tI thaI. eka vakhate cakalA cakalIno viSayasaMga joIne te manamAM vicAravA lAgI ke, " arihaMta mahArAje cAritriyAne viSamabhoganI kema anumati na ApI ? athavA te (arihaMta) pote veda rahita hovAthI vedanuM duHkha jANatA nathI." vagere manamAM ciMtavIne kSaNavAramAM lakSaNa sAvI ThekANe AvI ane pastAvo karavA lAgI. "have huM ALoyaNa zI rIte karIza?" evI tene lajajA utpanna thaI. tathApi zalya rAkhavAthI koI paNa rIte zuddhi nathI, e vAta dhyAnamAM laI teNe ALoyaNuM karavA pitAne dhIraja ApI, ane te tyAMthI nIkaLI. eTalAmAM eciMto eka kAMTo pagamAM bhAgyo. te apazakuna thayA ema samajI lakSaNA manamAM khIjavAI, ane "je evuM mAThuM ciMtave, tene zuM prAyazcitta ?" ema bIjA koI aparAdhIne chaThThAne pUchI ALoNe lIdhI, paNa zaramane mAre ane moTAIno bhaMga thaze evI bIkathI lakSaNAe pitAnuM nAma jAhera karyuM nahi. pachI te daSanA prAyazcita tarIke teNe pacAsa varSa sudhI ugra tapasyA karI. kahyuM che ke-vigaya rahitapaNe chaTha, aDama, dazama (cAra - vAsa) ane duvAsa (pAMca upavAsa) e tapasyA dasa varSa; tema upavAsa sahita be varSa; bhojanavaDe be varSa mA khamaNa tapasyA soLa varSa; 454 Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane AMbila tapasyAM visa varSa. A rIte lakSaNa sAdhIe pacAsa varSa sudhI tapasyA karI A tapasyA karatAM te sAdhvIe pratikramaNa vagere A vazyaka kriyA adi mUkI nahi. tathA manamAM dInapaNuM kiMcita paNa ApyuM nahi. A rIte duSkara tapasyA karI te paNa lakSaNa sAdhvI zuddha thaI. nahi. chevaTa ArtadhyAnamAM teNe kALa karyo. dAsI vagere asaMkhyAta bhavamAM ghaNuM AkarAM duHkha bhegavI aMte zrI padmanAbha tIrthaMkaranA tIrthamAM te siddhi pAmaze. kahyuM ke-zalyavALA jIva game te divya hajAra varSa sudhI ghaNu ugra tapasyA kare, te paNa zalya hovAthI tenI te tapasyA tadana na kAmI che, jema ghaso kuzaLa evo paNa vaidha pitAno roga bIjA vaidhane kahIne ja sAjo thAya, tema jJAnI purUSanA paNa zalyano uddhAra bIjA jJAnI pAsethIja thAya. * 7 temaja ALAyaNa karavAthI tIrthaMkaranI AjJA ArAdhita thAya che. 8 ni:zalyapaNuM jAhera thAya che. uttarAdhyayana sUvAnA ogaNatrIzamA adhyayanamAM kahyuM che ke-he bhagavata ! jIva ALApaNu levA vaDe zuM utpanna kare che? (javAba) rAjubhAvane pAme chava anaMta saMsArane vadhAranAra evA mAyAzaya, niyANazalya ane mithyAdarzanazalya e traNa prakAranA zayathI rahita niSkapaTa thaI strIvedane tathA napuMsaka vedane baradha nathI, ane pUrve bAMdhyo hoya te tenI nijA kare che. ALAyaNAnA ATha guNa che. A rIte zrAddhajItaka9pamAMthI tathA tenI vRttimAMthI lezamAtra uddhAra karI kADhele AloyaNA vivi pUrNa thayela che. atizaya tIvra pariNAmathI kareluM moTuM tathA nikAcita thaeluM paNa bALahatyA, strI hatyA, yatihatyA, deva, jJAna vagerenA dravyanuM bhakSaNa, rA jAnI strI sAthe gamana vagere mahA pApanI samyapha prakAre ALAyaNA karI gurUe ApeluM prAyazcitta yathAvidhi kare to te chava teja bhavamAM zuddha thAya che. ema na hota te daDhaprahArI vagerene teja bha mukti zI rIte thAta? mATe ALAyaNu dareka comAse athavA dara varSe jarUra levI. A rIte varSakRtya gAthAnA uttarArdha artha kahyo che. 470 Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAza 6. janmakRsya. vArSika kRtya karyuM. have janmakRtya traNa gAthA tathA aDhAra dhAravaDe kare che. __jammaMmi vAlaThANaM, tibaggaliddhIi kAraNa uciraM // . vidaM vijJAna, dhajA ja mitta 22 | saMkSiprArthaH- janmamAM trivarga eTale dharma, artha ane kAma e tra varga sadhAya evI rItanuM 1 nivAsasthAna, 2 vidhA saMpAdana, 3 pANigrahaNa ane 4 mitrAdika A cAra vAnAM karavAM yoga che. (12) je vistArArtha -1 janmarUpa baMdIkhAnAmAM pahelA nivAsasthAna ucita levuM. nivAsasthAna kevuM ucita ? te vizeSaNa vaDe kahe che. jethI trivarganI eTale dhamarthakAmanI siddhi eTale utpatti thAya evuM tAtparya ke, jamAM rahevAthI dharma, artha ane kAma sadhAya, tyAM zrAvake rahevuM. bIje na rahevuM. kemake, tema karavAthI AbhavathI tathA parabhavathI bhraSTa thavAno saMbhava rahe che. vaLI kahyuM che ke-bila lokonI pallImAM, ceranA raheThANamAM, jyAM pahADI loke rahetA hoya tevI jagAmAM ane hiMsaka tathA pApI lokAno Azraya karanArA lokonI pAse sArA mAse na rahevuM. kemake, kusaMgata sajanane eba lagADanArI che. je sthAnake rahevAthI munirAje potAne tyAM padhAre, tathA je sthAnakanI pAse jinamaMdira hoya, temaja jenI AsapAsa zrAvakonI vastI haiya, evA sthAnakamAM gRhastha rahevuM. jyAM ghaNA kharA vidvAna loke rahetA hoya, jyAM zILa, jIvatara karatAM paNa vadhAre vahAluM gaNAtuM hoya, ane jyAMnA loko hamezAM sArA dhArmika rahetA hoya, tyAM sArA mANase rahevuM. kemake, purUSonI sobata kalyANane sArU che. je nagaramAM jinamaMdira, siddhAMtanA jANu sAdhu ane zrAvako heya; tathA jaLa ane iMdhaNa paNa ghaNAM hoya, tyAM hamezAM rahevuM. traNase jinamaMdira tathA dharmiSTa, suzaLa ane jANa evA zrAvaka vigerethI zobhatuM evuM ajamerathI naka harSapura nAmanuM eka sAruM nagara hatuM. 471 Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM rahenAra aDhAra hajAra brAhmaNa ane temanA ziSya chatrIsa hajAra maTA zekIAo jyAre zrIpriyagraMthasUri te nagaramAM padhAryA, tyAre pratibodha pAmyA. sArA sthaLamAM rahevAthI pisAvALA guNI ane dhArmika lokono samAgama thAya che. vaLI tethI dhana, viveka, vinaya, vicAra, AcAra, udAratA, gaMbhIrapaNuM, dherya, pratiSThA vagere guNo tathA sarva rIte dharmakRtya karavAmAM kuzaLatA bA vinA prayatna maLe che. e vAta hamaNuM paNa sAkSAta najare jaNAya che. mATe aMta prAMta gAmaDA vageremAM dhana prApti vagerethI sukhe nirvAha thatuM hoya, te paNa na rahevuM. kemake jyAM jina, jinamaMdira, ane saMghanuM mukhakamaLa e traNa vastu dekhAtI nathI, temaja jinavacana saMbhaLAtuM nathI; tyAM ghaNI saMpadA hoya te zA kAmanI ? jo hAre mUrkhatA joItI hoya, to te gAmaDAmAM traNa divasa rahe. kAraNa ke, tyAM navuM ane dhyayana thAya nahi, ane pUrva bhaNeluM hoya te paNa bhulI jAya. evI vAta saMbhaLAya che ke-kei nagarano rahIza vaNiphaDA vaNi kanI vasativALA eka gAmaDAmAM jaI kalAbhane mATe rA. khetI tathA bIjA ghaNA vyApAra karI teNe dhana meLavyuM, eTalAmAM tenuM rahevAnuM ghAsanuM jhuMpaDuM hatuM te baLI gayuM. A rIte pharI pharI dhana meLavyA chatAM koI vakhate coranI dhADa, to koI vakhate dukALa, jidaMDa vagerethI tenuM dhana jatuM rahyuM. eka vakhate te gAmaDAnA rahIza coroe kaI nagaramAM dhADa pADI, tethI rAjAe gusse thaI temanuM (cArenuM) gAmaDuM bALI nAMkhyuM, ane zeThanA putrAdikane subhaToe pakaDyA. tyAre zeTha subhaTonI sAthe laDatAM mAryo gayo. A rIte kugrAmavAsa upara dAkhala che. rahevAnuM sthAnaka ucita hoya, to paNa tyAM svacakra, paracakra, virodha, duSkALa, marakI, ativRSTi vagere, prajAnI sAthe kalaha, nagara Adino nAza ityAdi upadravathI asvasthatA utpanna thaI hoya to, te sthAna zIdhra choDI devuM. tema na kare te dharmArtha kAmanI kadAca hAni thAya. jema yavana lokoe dillI zahera bhAgI nAMkhyuM, tyAre bhaya utpanna thavAthI jemaNe dillI, choDI, ane gujarAta va gere dezamAM nivAsa karyo, temaNe potAnA dharma artha kAmanI puSTi karIne Abhava tathA parabhavane saphaLa karyA, ane jemaNe dillI choDI nahi, te 472 Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokoe baMdIkhAnAmAM paDavA AdinA upadrava pAmI pitAnA banne bhava pANImAM gumAvyA. nagara kSaya thae sthAna tyAga upara kSitapratiSThita pura, caNakapura, RSabhapura vagerenA dAkhalA jANavA. siddhAMtamAM kahyuM che ke - kSitipratiSThita, caNakapura, RSabhapura, kuzAgrapura, rAjagRha, caMpA, pATalIputra vagere. ahiM sudhI rahevAnuM sthAnaka eTale nagara gAma vagereno vicAra karyo. have ghara paNa rahevAnuM sthAnaka kahevAya che. mATe teno vicAra karIe chIe. sArA mANase potAnuM ghara jyAM sArA pADozI hoya tyAM karavuM, tathA bahu khUbumAM gupta na karavuM. zAstramAM kahela vidhi pramANe parimita bAraNAM Adi guNa je gharamAM hoya, te ghara dharmArtha kAmane sAdhanArUM chevAthI rahevAne ucita che. kharAba pADozI zAstramAM niSiddha karyA che te eTalA sAruM ke - vezyA, tiryaMcayoninA prANI, talAra, dha vagerenA sAdhu, brAhmaNa, smazAna, vAgharI, vyAdha, mutipALa, dhADapADu, bhila, macchImAra, jugArI, cora, naTa, nAcanAra, bhaTTa, bhavaiyA ane kukarma karanArA eTalA lakone pADoza pitAnA ghara AgaLa athavA dukAna AgaLa paNa sArA mANase taja. tathA emanI sAthe dostI paNa karavI nahIM. temaja devamadira pAse ghara hoya to du:kha thAya, cauTAmAM hoya to hAni thAya, ane Thama tathA pradhAna emanA ghara pAse ApaNuM ghara hoya te putranA tathA dhano nAza thAya. potAnuM dvita icchanAre buddhizALI purUSa mUrkha, adharmI, pAkhaMDI, patita, cora, rogI, krodhI, caMDALa, ahaMkArI, gurUnI strIne bhogAvanAra, vairI, pitAnA svAmine ThaganAra, lobhI ane munihatyA, strI hatyA athavA bALahatyA karanArA emano pADoza taje, kuzIliyA vagere pADozI hoya te temanAM vacana sAMbhaLavAthI tathA temanI ceSTo jevAthI mANasa piote sadaguNI hoya, paNa tenA guhAni thAya. pADozaNe jene khIra saMpAdana karI ApI, te saMgama nAmA zazi bhadrano jIva sArA pADozInA dAkhalA tarIke, tathA parva divaSe mumine vaherAvanAra pADozagunA sAsa sasarAne khoTuM samajAvanArI somabhaTTanI bhAryA kharAba pADe zaNunA dAkhalA tarIke jANavI.. atizaya jAhera sthaLamAM ghara karavuM sAruM nathI. kemake, AzapAza 873 Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA ghara na hovAthI tathA cAre tarapha khullo bhAga hovAthI cora vagere upadrava kare che. atizaya gIca vastivALA gupta sthaLamAM paNa ghara hoya te paNa sArU nahi kemake, cAre tarapha bIjAM ghare AvelAM hevAthI te gharanI pitAnI zobhA jatI rahe che. temaja Aga vagere upadrava thae jhaTa aMdara javuM. athavA bahAra AvavuM. kaTha thaI paDe che. banne mATe sArI jagyA te zavya, bhasma, khAtra vagere doSathI tathA niSiddha AyathI rahita hovuM joIe. tema ja dUrvAo, kRpalAM, darbhanA guccha vagere jyAM dhaNA heya, evuM tathA sArA varNanI ane sArA gaMdhanI mATI, madhura jaLa tathA nidhAna vagere jemAM hoya evuM levuM joIe. kahyuM che ke - unALAmAM ThaMDA sparzavALI ane ziyALAmAM unDA sparzavALI, tathA varSaRtumAM ThaMDA tathA unhA sparzavALI je bhUmi heya, te sarvene zubhakArI jANavI. eka hAtha UMDI bhUmi khodIne pAchI te ja mATIthI te bhUmi pUrI nAMkhavI. je mATI vadhe te che. barAbara thAya te madhyama ane ochI thAya to adhama bhUmi jANavI. je bhUmimAM khADe karIne jaLa bharyuM hoya to te jaLa se pagalAM jaIe, tyAM sudhImAM ja jeTaluM hatuM teTaluM ja rahe to te bhUmi sArI. AgaLa jeTaluM ochuM thAya te madhyama ane te karatAM vadhAre ochuM thAya te adhama jAvI. athavA je bhUminA khADAmAM rAkhelAM pupa bIje divase tevAne tevAM ja rahe che te uttama bhUmi, ardha sUkAi jAya to madhyama ane sarve sukAI jAya te adhama jANavI, je bhUmimAM vAveluM DAMgara vagere dhAnya traNa divasamAM uge te che, pAMca divasamAM uge te madhyama ane sAta divasamAM uge te adhama bhUmi jANavI. bhUmi rAphaDAvALI hoya te vyAdhi. piLI hoya to dArida,. phATavALI hoya to maraNa ane zavALI hoya to duHkha Ape che. mATe zilya ghaNuja prayatnathI tapAsavuM, mANasanuM hADakuM vagere zalya nIkaLe te tethI mANasanI ja hAni thAya, gadheDAnuM zalya nIkaLe te rAjadika thI bhaya utpanna thAya, zvAnanuM zakya nIkaLe to bALakane nAza thAya, bALakanuM zaya nIkaLe to gharadhaNI musApharIe jAya, gAyanuM athavA baLadanuM zalya nIkale te gAya baLadono nAza thAya ane mANasanA keza, kapALa, bhasma 474 Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vigere nIkaLe to tethI maraNa thAya. vagere. pahelo ane pahAra mUkI bIjA athavA trIjA pahere ghara " upara AvanArI jhADanI agara vajA vagerenI chAyA sadA kALa duHkha ; ApanArI che. arihatI paMka, brahmA ane viSNunuM paDakhu, caMDikA ane sUrya emanI najara tathA mahAdevanuM upara kaheluM sarva (pUTha, paDakhuM ane najara) varjavuM. vAsudevanuM DAbuM aMga, brahmAnuM jamaNuM aMga, nirmAlya, havaNa jaLa, svajanI chAyA, vilepana, zikharanI chAyA ane arihaMtanI daSTi eTalAM vAnAM uttama che. temaja kahyuM che ke-arihaMtanI pUTha, sarva ane mahAdeva emanI daSTi, vAsudevane DAbo bhAga e varjavA. caMDI sarva ThekANe azubha che, mATe tene sarvathA varjavI. gharanA jamaNe pAse arivuM. tanI dRSTi paDatI hoya ane mahAdevaje Tha DAbe pAse paDatI hoya to te kalyANakArI che. paNa ethI viparIta hoya te bahu duHkha thAya. temAM paNa vacce mArga hoya to kAI ja nathI. zaheramAM athavA gAmamAM izAnAdi koNa dizAmAM ghara na karavuM. te uttama jAtinA lokane azubhakArI che; paNa caMDALa vagere nIca jAtine RddhikArI che. rahevAnA sthAnakanA guNa tathA deva, zakuna, svama. zabda vagere nimittAnA baLathI jANavAM. te sAruM sthAna paNa ucita mUlya ApI tathA pADozInI sammatI vagere laI nyAyathI ja prahaNa karavuM. paNa koIno parAbhava AdI karIne levuM nahI. tema karavAthI dharmartha kAmane nAza thavAno saMbhava che. A rIteja iTA, lA DAM, patthara vagere vastu paNa deSa vinAnI, majabUta evI hoya teja ucita mUla ApIne vecAtI levI; ane maMgAvavI. te vastu paNa vecanAre enI meLe taiyAra karelI levI; paNa pitAne mATe tenI pAse taiyAra karAvIne na levI. kemake, tethI mahA AraMbha vagere deza lAgavAno saMbhava che. upara kahelI vastu jinamaMdira vagerenI hoya te levI nahIM. kemake tethI ghaNI hAni vagere thAya che. e vAta saMbhaLAya che ke, koI be vaNika pADozI hatA. temAM eka paisAdAra hatA, te bIjAne pagale pagale parAbhava karato hato. bIje daridrI hovAthI pahelAnuM nukazAna koI bIjI rIte 435 Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMI karI zake nahI. tyAre teNe pahelAnuM ghara navuM baMdhAtuM hatuM, tenI bhIMtamAM koI na jANe tevI rIte jina maMdira paDele eka iTano kaTakA nAMkhe. ghara baMdhAIne taiyAra thayuM tyAre daridrI pADozIe zrImaMta pADozIne je vAta banI hatI te pramANe kahI dIdhI. tyAre zrImaMta pADozIe kahyuM ke, eTalAmAM zuM doSa che ? evI avajJA karavAthI pitpAta vagere thaI zrImaMta pADozIne sarva prakAre nAza thaze. kahyuM che ke-jinamaMdira, kUvA, vAva, smazAna. maTha ane rAjamaMdirane sarasava jeTaluM paNa pathara, ITa ke kAche tajavAM. pASANu maya staMbha, pITha, pATiyAM bArasAkha vagere vastuo gRhasthane viruddha kAraka che, paraMtu te dharmasthAnake zuba jANavI. pASANaya vastu upara kAi ane kAramaya vastu upara pASANanA staMbha vagere vastuo gharamAM athavA jinamaMdiramAM prayatnathI varjavI. haLanuM kAi, ghANI, zakaTa vagere vastu tathA rahe. AdI yaMtra, e sarva kAMTAvALA vRkSanA vaDa AdI pAMca uMbaranA tathA jemAMthI dUdha nIkaLatuM hoya evA AkaDA vagere jhADanA lAkaDAnAM varjavAM. vaLI upara kahelI vastuo bIjorI, keLa, dADama, mIThAM libU, be jAtanI haLadara, AmalI, bAvaLa, beraDI tathA dhaMturA emanAM lAkaDAnI paNa varjavI. je upara kahelA vRkSanAM mULo pADozathI gharanI bhUmimAM pese, athavA e jhADanI chAyA ghara upara Ave, te te gharadhaNInA kuLane nAza thAya che. ghara pUrva bhAgamAM uMcuM hoya te dhana tuM rahe che, dakSiNa bhAgamAM uMcuM hoya te dhananI samRddhi thAya che. pazcima bhAgamAM uMcuM hoya te vRddhi thAya che, ane uttara dizAmAM uMcuM hoya te zUnya thAya che. valayAkAravALuM, ghaNuM khUNAvALuM, athavA eka be ke, traNa khuNAvALuM, jamaNI tathA DAbI bAjue lAMchuM evA gharamAM rahevuM nahi. je kamADa pitAnI meLe baMdha thAya, athavA ughaDe te sArAM nahi. gharanA mULa bAraNAmAM citramaya kaLazAdikanI vadhu zobhA sArI kahevAya che. je citramAM ginInA nRtyane AraMbha, bhArata rAmAyaNamAM athavA bIjA rAjAono saMgrAma, rUSinA athavA devanAM caritra heya, te citra gharane viSe sArAM na jANavAM. phaLelAM jhADa, phulanI velaDIe, sarasvati navanidhAna 476 Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yukta lakamI, kaLaza, vadhAmaNuM, caMda svamanI NI vagere citre zubha jANavAM. je gharamAM khajUrI, dADamI, keLa, beraDI athavA bijorI emanAM jhADa uge che, te gharane samULa nAza thAya che. gharamAM jemAMthI dUdha nIkaLe evA jhADa hoya to te lakSmIne nAza kare che, kAMTAvALA hoya to zatruthI bhaya Ape che, phaLavALA hoya te saMtatino nAza kare che, mATe emanAM lAkaDAM paNa ghara banAvavAmAM vAparavA nahI ke graMthakAra kahe che ke, gharanA pUrva bhAgamAM vaDanuM jhADa, dakSiNa bhAgamAM ubara, ane pazcima bhAgamAM piMpaLe ane uttara bhAgamAM palakSa jhADa zubhakArI che. - gharanA pUrva bhAgamAM lakSmInuM ghara (bhaMDAra), agni khuNAmAM rasoDuM, dakSiNa bhAgamAM suvAnuM sthAnaka, nairUtya khUNAmAM Ayudha vagerenuM sthAnaka, pazcima dizAmAM bhajana karavAnuM sthAnaka, vAyavya khUNAmAM dhAnyano saMgraha karavAnuM sthAnaka, uttara dizAmAM pANiyAruM ane IzAna khUNAmAM devamaMdira karavuM. gharanA dakSiNa bhAgamAM ami, jaLa, gAya, vAyu ane dIpaka emanAM sthAnaka karavAM, ane uttara tathA pazcima bhAgamAM bhejana, dhAnya, dravya ane deva emanAM sthAnaka karavAM. gharanA dvAranI apekSAe eTale je dizAmAM gharanuM bAraNuM hoya te pUrva dizA ane tene anusaratI bIjI dizAo jANavI. jema chIkamAM tema ahiM paNa jemAM sUryano udaya thAya che, te pUrva dizA na jANavI. temaja ghara banAvanAra sUtAra tathA bIjA majUra vagerene je TharAva karyo hoya, te karatAM vadhu paNa ucita ApI temane rAjI rAkhavA, paraMtu koI ThekANe paNa temane ThagavA nahi. jeTalAmAM potAnA kuTuMbAdikano sukhe nirvAha thAya, ane lekamAM paNa zobhA vigere dekhAya, teTalo ja vistAra ( lAMbAM paheLAM) ghara baMdhAvavAmAM karavA. saMleSa na rAkhatAM vadhAre ne vadhAreja vistAra karavAthI nAhaka dhanano vyaya ane AraMbha vagere thAya che. upara kahyA pramANe kareluM gara paNa parimita (pramANuvALA) dhAravALu ja joIe. kemake, ghaNuM bAraNuM hoya te duSTa lakanI Ava jAva upara najara na rahe, ane tethI strI, dhana vagerene nAza thavAno saMbhava rahe che. parimita ( pramANuvALA) bAraNAnAM paNa pATiyAM, ulALe, sAMkaLa, bhUMgaLa vagere ghaNu majabUta karavAM. tethI ghara 477 Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surakSita rahe che. nahi te upara kathA pramANe strI vagerene nAza thavAno saMbhava rahe che kamADa paNa sukhe vasAya ane ughADAya evAM joIe ane tevI sthitimAM hoya te sArAM; nahi te adhika adhikAjIva virAdhanA thAya ane javuM AvavuM vagere kArya jeTaluM tarataja thavuM joIe teTaluM zIdhra na thAya. bhItamAM rahenArI bhUMgaLa koI paNa rIte sArI nahi. kAraNa ke, tethI paMdriya vagere jIvanI paNa virAdhanA thavAno saMbhava che. evAM kamADa paNa vAsavAM hoya to jIva jaMtu vagere barAbara joIne ja vAsavAM. A rIte ja pANInI parALa, bALa vagerenI paNa yathAzakti yatanA rAkhavI gharanAM parimita bAraNuM rAkhavA vagere saMbaMdhI zAstramAM paNa kahyuM che. - je gharamAM vadha Adi doSa na haiya, AkhuM daLa (pASANa, iTa ane lAkaDAM) navuM hoya, ghaNAM bAraNAM na hoya, dhAnyane saMgraha haiya, devapUjA thatI hoya, AdarathI jaLa vagereno chaMTakAva thato hoya, lAla paDade heya, vALavuM vagere saMskAra hamezA thatA hoya, nhAnA moTAnI maryAdA sArI rIte paLAtI hoya, sUryanAM kiraNa aMdara AvatAM na hoya, dIpaka prakAzita rahete hoya, regInI cAkarI ghaNI sArI rIte thatI hoya, ane thAkI gaelA mANasane thAka dUra karAto hoya, te gharamAM lakSmI vAse kare che. A rIte deza, kALa, potAnuM dhana tathA jAti vagerene ucita dekhAya evuM baMdhAveluM ghara yathAvidhi Atra, sAdhu vAtsalya, saMdhapUjA vagere karIne zrAvake vAparavuM. sArAM muhUrta tathA zakuna vagerenuM baLa paNa ghara baMdhAvavAnA tathA temAM praveza karavAnA vakhate jarUra jovuM. A rIte yathAvidhi banAvelA gharamAM lakSmInI vRddhi vagere thavuM durlabha nathI. ema saMbhaLAya che ke, ujjayinI nagarImAM dAMtAka nAmA zeThe ane DhAra kroDa senayA khacI vAstuzAstramAM kahelo rIta pramANe eka sAta mALavALo mahela taiyAra karAvyuM. tene taiyAra thatAM bAra varSa lAgyAM hatAM. te mahelamAM dAMtAka rahevA gaye, tyAre rAtrIe paDuM ke ? paDuM ke ? evo zabada tene sAMbhaLavAmAM AvyA. tethI bhaya pAmI zeThe mUlya tarIke dhana laI te mahela vikramarAjAne Ape. vikramarAjA te mahelamAM gaye, ane paDuM ke? paDuM ke? evo zabda sAMbhaLatAMja rAjAe kahyuM. paDa ke tu Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rataja suvarNa purUSa pa. vagere temaja vidhi pramANe banAvelA ane vidhi pramANe pratiSThA karelA zrI munisuvrata svAminA stUpanA mahimAthI keNika rAjA prabaLa senAne dhaNuM hatuM, tathApi te vizALa nagarIne bAra varSamAM paNa laI zake nahi. bhraSTa thaelA kulacAlakanA kahevAthI jyAre teNe stUpa pADI naMkhAvyuM, tyAre te ja vakhate nagarI tAbAmAM lIdhI. A rIte ja eTale jema gharanI yukita kahI, te pramANe dukAna paNuM sAre pADoza joI ghaNuM jAhera nahi, tathA ghaNuM gupta nahi evI jagyA e parimita bAraNAvALI pUra kahela vivi pramANe banAvavI eja sAruM che. kema ke, tethI ja dharma, artha ane kAma emanI siddhi thAya che. ati prathama dAra saMpUrNa. (1) - ziva vivuM jarA e padane saMbaMdha bIjA dvAramAM paNa ' levAya che, tethI evo artha thAya che ke, dharma, artha ane kAma e traNanI - siddhi jethI thatI hoya, te vidyAonuM eTale lakhavuM, bhaNavuM, vyApAra vagere kaLAonuM grahaNa eTale adhyayana sArI rIte karavuM. kema ke, jene kaLAonuM zikSaNa na maLyuM hoya, tathA temane abhyAsa jeNe na karyo hoya, tene potAnI mUrkhatAthI tathA hAMsI karavA 5 hAlatathI pagale pagale tiraskAra khamavuM paDe che. jema ke, kALIdAsa kavi pahelA te gAya cAravAno dhaMdho karatA hatA. eka vakhata rAjAnI sabhAmAM teNe svati ema kahevAne badale uzaraTa ema kahyuM. tethI te ghaNe dhIkkAra pachI devatAne prasanna karI mahaTa paMDita tathA kavi thayo. graMtha sudhAravAmAM, trisabhA darzanAdika kAmomAM je kaLAvAna hoya; te che ke, paradezI heya to paNa vAsudevAdikanI mAphaka satkAra pAme che. kema ke, paMDitAI ane rAjApaNuM e be sarakhAM nathI kAraNa ke, rAjA potAnA dezamAM ja pUjAya che, ane paMDita sarva ThekANe pUjAya che. | sarve kaLAo zIkhavI. kemake, deza, kALa vagerene anusarI sarve kaLAono vizeSa upayoga thavAno saMbhava che. tema na kare to kadAca mAyusa paDatI dazAmAM Ave che. kahyuM che ke-vana paNa zokhavuM. kAraNa ke, zIkheluM nakAmuM jatuM nathI. 36 prasAdathI geLa ane tuMbaDuM 478 Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khavAya che. sarve kaLAo AvaDatI hoya te pahelA kahelA A jIvikAnA sAta upAyomAMnA ekAda upAyathI sukhe nirvAha thAya, tathA vakhate samRddhi Adi paNa maLe. sarva kaLAono abhyAsa karavAnI zakti na hoya te, zrAvaka putre jethI AlokamAM sukhe nivaDa ane palakamAM zubha gati thAya, evI eka kaLAne paNa sakhya prakAre abhyAsa jarUra kare. vaLI kahyuM che ke-tarUpa samudra apAra che, AyuSa DuM che, hAlanA jIva ochI buddhinA che. mATe evuM kAMika zIkhavuM ke, je che ane je sArU kArya sAdhI zake eTaluM hoya. AlokamAM utpanna thaela manuSyane be vAta jarUra zIkhavI joIe. eka te jeyI pitAne sukhe nirvAha thAya che, ane bIjI maraNa pachI jethI sadgati pAme che. bidha ane pApamaya vyApAra De niha kare te anucita che. mULa gAthAmAM "ucita pada che, mATe siMgha tathA pApamaya vyApArane niSedha thaze ema jANavuM. Iti bIjuM dvAra saMpUrNa ra (3) pANigrahaNa eTale vivAha. te paNa trivarganI eTale dharma, artha ane kAmanI siddhinuM kAraNa che, mATe ucitapaNathI kara joIe. te (vivAha) potAthI jUdA gotramAM thaelA tathA kuLa, sAre AcAra, zILa, rUpa, vaya, vidhA, saMpatti, veSa, bhASA, pratiSTA vagerethI pitAnI barAbarInA hoya temanI sAtheja karo. bannenAM kuLa, zILa vagere sarakhAM na heya te mAMhomAMhe hIlanA, kuTuMbamAM kalaha, kalaMka vagerenI prApti thAya che. jema pitanapura nagaramAM zrImatI nAme eka zrAvaka kanyA Adara sahita kaI anyadhamanI sAthe paraNI hatI. te dharmane viSe ghaNI daDha hatI, paNa tene pati paradharmI hovAthI tenA upara raga rahita thayo. eka vakhate pa tie gharanI aMdara ghaDAmAM sarpa rAkhI jItIne kahyuM ke, "phalANuM ghaDAmAM puSpanI mALA che te lAva." navakAra smaraNanA mahimAthI sapanI pupamALA thaI. pachI zrImatInA pati vagere loko zrAvaka thayA. bannenAM kuLa, zALa vagere sarakhAM heya te uttama sukha, dharma tathA moTAI Adi maLe che, e upara pethaDazeTha tathA prathamiNa strI vagerenAM dRSTAMta samajavAM. sAmudrikAdika zAstromAM kahelAM zarIranAM lakSaNa tathA janmapatrikAno tapAsa vagere karIne kanyAnI tathA varanI parIkSA karavI. kahyuM che ke 48 0. Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ,kuLa, 2 zILa, 3 sargAvahAlAM, 4 vidhA, 5 dhana, 6 zarIra ane 7 vaya e sAta guNu varane viSe kanyAdAna karanAre jovA. e uparAMta kanyA pAtAnA bhAgyanA AdhAra upara rahe che. mUrkha, nirdhana, dUra dezAMtaramAM rahenArA, zUra, mekSanI icchA karanAra ane kanyAthI traNa guNI karatAM paNa vadhu ummaravALA evA varane DAhyA mANase kanyA na ApavI. dhaNuM Azcarya lAge eTalI saMpattivALA, ghaNAja ThaMDA athavA dhaNAja krodhI, hAthe, page athavA koi paNu aMge apaMga tathA rAgI evA varane paNa kanyA na ApavI. kuLa tathA jAtivaDe hIM, peAtAnA mAtA pitAthI chuTA rahenArA ane jene pUrve paraNelI strI tathA putra hoya evA varane kanyA na patrI. dhaNuM vaira tathA apavAdavALA, hamezAM jeTaluM dhana maLe te sarvanu kharca karanArA, ALasathI zUnya manavALA evA vate kanyA na Apavo. peAtAnA getramAM thaelA, jugAra, cerI vagere vyasanavALA tathA paradezI evA varane kanyA na ApavI. potAnA pati vagere lokonI sAthe niSkapaTapaNe vartanArI, sAsu vagere upara bhakti karanArI, svajana upara prIti rAkhanArI, bavarga upara snehavALI ane hamezAM prasanna mukhavALI evI kuLo hAya che. je purUSanA putra AjJAmAM rahenArA tathA pitA upara bhakti karanArA hoya, strI mata mAka vannArI hAya, ane mata dharAya eTalI sapatti hoya; te purUSane A martyaloka svarga samAna agni tathA deva vagerenI rUorU hastameLApa karavA, te vivAha kahevAya che. te leAkamAM ATha prakArane che. 1 AbhUSaNa paherAvI te sahitta kanyAdAna karavuM te brAhmavivAha kahevAya che. 2 dhana kharacIne kanyAdAna karavuM te prAjApatya vivAha kahevAya che- 3 gAya baLanuM joDuM ApIne kanyAdAna karavuM te ArSa vivAha kahevAya che. 4 yajamAna brahmaNane yajJanI dakSiNA tarIke kanyA Ape te daiva vivAha kahevAya che. A cAra prakAranA vivAha dharmane anusaratA che. 5 mAtA, pitA athavA bavarga emane ta gaNatAM mAMDAmAMhe prema baMdhAyAthI kanyA managamatA varane vare te gAMdha vivAha kahevAya che. 6 kAMi pazu TharAva karIne kanyAdAna kare, te AsurI vivAha kahevAya che. 7 jamarAthI kanyA haraNa karavI te rAkSasa vivAha che. 41 Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAya che. 8 sUtelI athavA pramAdamAM rahelI kanyAnuM grahaNa karavuM te paizAca vivAha kahevAya che. A cAre vivAha dharmane anusaratA nathI. je vahunI tathA varanI mAMhomAMhe prIti hoya teA chellA cAra vivAha paNa dharmane anusaratAja kahevAya che. pavitra strInA lAbha eja vivAhanuM phaLa che. pavitra strIne lAbha thAya ane purUSa tenuM je barAbara rakSaNa kare te tethI saMtati sArI thAya che, manamAM haMmezAM samAdhAna rahe che, gRkRtya vyavasthAthI cAle che, kulInapaNuM jaLavAi rahe che, AcAra vicAra pavitra rahe che, deva, atithi tathA bAMdhava janane satkAra thAya che, ane pApanA sabaMdha thatuM nathI. have strInuM rakSaNa karavAnA upAya kahIe chIe, te e ke: tete gharakAmamAM joDavI, tenA hAthamAM kharaca mATe mAkazara rakama rAkhatI, tene svataMtratA ApavI nahi. hamezAM mAtA samAna strInA sahavAsamAM tene rAkhavI. A vagere strInA sabaMdhamAM pUrve je yogya AcaraNu kahyu che, temAM A vAtane vicAra khullo rIte kahI gayA chIe. vivAhu vageremAM je kharca tathA utsava vagere karavA, te ApaNuM kuLa, dhana, leAka vagerenA citapaNA upara dhyAna de jeTaluM karavuM joie teTalu ja kare, paNa vadhAre na kare. kAraNa ke, vadhu kharaca AduM karavuM te dharmakRtyamAMja ucita che. A rIteja bIje ThekANe paNa jANavuM. vivAha vagerene viSe jeTaluM kharaca thayuM hoya, te anusAre snAtra, mahApUjA, meDA naivedha, caturvidha sa ghanA satkAra vagere dharmakRtya paNa AdarathI karavuM. saMsArane vadhAranAra vivAha vagere paNa A rIte puNya karavAthI saphaLa thAya che. iti trIjI dvAra saMpUrNa. ( 3 ) (4) vaLI mitra je che te sarva kAmamAM vizvAsa rAkhavA yogya hovAthI avasare madada ahiM kare che. gAthAmAM Adi zabda che, tethI vaNikaputra, madada karanAra nAkara vagere paNa dharma, arthe tathA kAmanAM kAraNa hovAthI ucitapahAthIja karavA. temanAmAM uttama prakRti, sAdharmikapaNuM, dhairya, gabhIratA, cAturya, sArI buddhi Adi guNu avazya hovA joie. A vAta uparanAM dRSTAMtA pUrve vyavahArazuddhi prakaraNamAM kahI gayA chIe, 482 Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iti caturtha dhAra saMpUrNa. (4) atre 14 mI gAthAno artha pUro thAya che. (AyA) .. cei paDima paiDA, suAi pavvAvaNAya payaThavaNA // . puraskeLavAya, parastrAvI 5 / saMkSiArtha - jinamaMdira karAvavuM, temAM pratimA padharAvavI, 7 jinabiMbanI pratiSThA karavI, 8 putra vagereno dIkSA utsava kara, 8 AcAryAdi padanI sthApanA karavI. 10 pustakonuM lakhAvavuM, vaMcAvavuM, ane 11 piSadhazALA vagere karAvavuM. (15) * vistArArtha-temaja (5) uMcAM toraNa, zikhara, maMDapa vagerethI zabhad, bharata cakravartI vageree jema karAvyuM tema ratnacita, sonAmaya, rUpAmaya, vagere athavA zreSTha pASANAdimaya moTuM jinaprAsAda karAvavuM. teTalI zakti na hoya te uttama kAka, vagerethI jinamaMdira karAvavuM. tema karavAnI paNa zakti na hoya to jinapratimAne arthe ghAsanI jhuMpaDI paNa nyAyathI kamAelA dhanavaDe baMdhAvavI. kema ke -nyAyathI upArjana karelA dhanane dhaNI, buddhimAna, zubha pariNAmI ane sadAcaraNI e zrAvaka gurUnI AjJAthI jinamaMdira karAvavAne adhikArI thAya che." dareka jIve prakhe anAdi bhavamAM anaMtAM jinamaMdira ane anaMtI jinapratimAo karAvI; paNa te kRtyamAM zumAM pariNAma na hovAne lIdhe tethI samakitane lavaleza paNa tene maLyo nahi. jemaNe jinamaMdira tathA jinapratimA kasathI nahi, sAdhuone pUjyA nahi, ane durdhara vrata paNa aMgIkAra karyuM nahiM, temaNe pitAne manuSyabhava nakAmo gumAvyuM. je purUSa jinapratimA - ne sArU eka ghAsanI jhuMpaDI paNa karAve, tathA bhaktithI parama gurUne eka phUla paNa arpaNa kare, to tenA puNyanI gaNatrI kyAMthI thAya ? vaLI je puNyazALI manuSyo zubha pariNAmathI mahetuM, majabUta ane nakakara 5tharanuM jinamaMdira karAve che, temanI te vAta ja zI ? te ati dhanya :rUma te parale ke vimAnavAsI devatA thAya che. jinamaMdira karAvavAnI vidhi ! te pavitra bhUmi tathA pavitra daLa (patthara lAkaDAM vagere), majUra vagerene 483 Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na raMgavuM, mukhya kArIgaranuM sanmAna karavu vagere pUrve kahela gharanA vidhi pramANe sarve ucita vidhi ahiM vizeSe karI jANavA. kahyuM che ke--dharma karavAne sArU udhamavAna thaelA purUSe kAne paNu aprIti thAya ema karavuM nahI. A rIteja sayama grahaNu karavA te zreya kare che. ' "C A vAtamAM bhagavAn mahAvIra svAmInuM dRSTAMta che. te bhagavAne mhArA rahevAthI A tApasAne aprati thAya che, ane te aprIti aedhinuM bIja che' ema jANI ceAmAsAnA kALamAM paNa tApasanA Azrama tajI i vihAra karyo. jinamadira banAvavAne arthe kASTa - vagere daLa paNa zuddha joie. koi adhiSThAyaka devatAne roSa pamADI avidhithI lAvelu athavA peAtAne sArU AraMbha samAraMbha lAge evI rIte banAveluM pazu je na hoya, teja kAma Ave. rAMka evA majUra loko vadhu majUrI ApavAthI ghaNA sASa pAme che, ane sateASavALA thai pahelA karatAM vadhAre kAma kare che. jinama Mdira athavA jinapratimA karAve tyAre bhAvazuddhine sArU gurU tathA sadha rUbarU ema kahevuM ke, "A kAmamAM avivithI je kAMI pArakuM dhana AvyuM hoya, tenuM puNya te mANasane thAo." SoDazakamAM kahyuM che ke--je jenI mAlakInuM dravya A kAmamAM anucitapaNe AvyuM hoya tenuM puNya te dhaNIne thAo. A rIte zubha pariNAmathI kahe te te dharmamRya bhAva zuddha thAya. pAyA khemada, pUrave, kASTanAM daLa pADavAM, patthara dhaDAvavA, caNAvavA vagere mahAraMbha samAraMbha jinamaMdira karAvavAmAM karavA paDe che, evI zaMkA na karavI, kAraNa ke, karAvanAranI yatanA pUrvaka pravRtti hovAthI temAM dekha nathI, tathA jinamaMdira karAvavAthI nAnAvidha pratimA sthApana, pUjana, saMdhaneA samAgama, dharmadezanA karaNa, samakita vrata vagerene gIkAra, zAsananI prabhAvanA, anumedanA vagere anaMta puNyanI prApti hovAthI tenAM sArAM pariNAma nIpaje che. kahyuM che ke--sUtrokta vidhine jANu purUSa yatanA pUrvaka koi kAmamAM pravarte, ane jo kadAca temAM krAMnna virAdhanA thAya, te| pazu adhyavasAyanI zuddhi hovAne lIdhe te virAdhanAthI nirja rAja thAya che. vyastava upara kUvAnuM dRSTAMta vagere agAu kahI gayA chIe, jINAhAra karavAnA kAmamAM paN dhAja prayatna karavA. kemake--jeTaluM 454 Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNya navuM jinamaMdira karAvavAmAM che, te karatAM AThagaNuM puNya ddhAra karAvavAmAM che. jINuM jinamaMdira samarAvavAmAM jeTaluM puNya che, teTaluM navuM karAvavAmAM nathI. kAraNa ke, navuM maMdira karAvavAmAM ghaNuM jenI virAdhanA tathA mahA maMdira evI prakhyAti paNa kharI. mATe temAM jINoddhAranI jeTaluM puNya nathI. temaja kahyuM che ke-jinaka9pI sAdhu paNa rAjA, pra. dhAna, zeTha tathA kauTuMbika emane upadeza karI chaNuM jinamaMdira samarAve. je purUSe jIrNa thayelAM, paDelAM jinamaMdirano bhaktithI uddhAra kare che, teo bhayaMkara saMsAra samudramAM paDelA pitAnA AtmAne udhAra kare che. A vAta upara nIce pramANe dRSTAMta che - zatruMjayane jIrNoddhAra karavAnuM pitAe abhigraha sahita dhAryuM hatuM, tethI maMtrI vI.te kAma zarU karAvyuM, tyAre moTA zekIA lokoe piotAnI gAMThanuM nANuM paNa te kAmamAM ApyuM. cha drammanI mUDI rAkhanAra bhIma nAme eka dhI vecanAra hatuM, tenI pAse pharatI TIpa AvI, tyAre teNe dhI vecI mUDI sahita sarva dravya ApI dIdhuM. tethI tenuM nAma sarvinI upara lakhAyuM, ane tene suvarNanidhino lAbha thayo. vagere vArtA - hera che. pachI kAmaya caityane sthAnake ziLAmaya maMdira taiyAra thavAnI vadhAmaNuM denArane maMtrIe batrIza suvarNanI jIbhe ApI. te uparAMta jina maMdira vIjaLI paDavAthI tuTI paDayuM, evI vAta kahenArane te maMtrIe saTha suvarNanI jIbha ApI. tenuM kAraNa ke, maMtrIe manamAM ema vicAryuM ke, "huM jIvatAM chatAM bIjo uddhAra karavA samartha thayo chuM." bIjA chaddhAramAM be kroDa satANuM hajAra eTaluM dravya lAgyuM. pUjAne sArU cevIza gAma ane covIza bagIcAo ApyA. vAmbhaTTa maMtrInA bhAI - baDa maMtrIe bharUcamAM duSTa vyaMtarInA upadravane TALanAra zrI hemacaMdrasUrinI madadathI aDhAra hAtha UMcA zakunikA vihAra nAme prAsAdane uddhAra karAvyuM. mallikArjuna rAjAnA bhaMDAra saMbaMdhI batrIza dhaDI suvarNane banAvele kaLaza zakunikA vihAra upara caDhAvyA. tathA suvarNamaya daMDa, dhvaja vagere ApI ane maMgaLika dIpane avasare batrIsa lAkha dramma yAcaka janane ApyA. pahelA jIrNoddhAra karI pachI ja navuM jinamaMdira karAvavuM ke 485 Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citta che. mATeja saMprati rAjAe paNa pahelA nebhyAzI hajAra jIrNoddhAra karAvyA, ane navAM jinamaMdira te! chatrIza hajAra karAvyAM. A rIte kumArapALa, vastupALa, vagere dharmiSTha lekAe paNa navAM jinamaMdira karatAM chaNAhAraja ghaNA karAvyA. tenI saMkhyA vagere paNa, pUrve kahI gayA chIe. jinamadira taiyAra thayA pachI vilaMba na karatAM pratimA sthApana ka ravI. zrIharibhadra sUrijIe kahyuM che ke, buddhizALI purUSe jinamadiramAM ji nabiMbanI zIghra pratiSThA karAvavI. kemake, ema karavAthI adhiAyaka devatA turata tyAM AvI vase che, ane te maMdiranI AgaLa jatAM vRddhija thatI jAya che. ma MdiramAM tAMbAnI kUMDI, kaLaza, esI, dIvA vagere sarve prakAranI sAmagrI paNa ApavI. tathA zakti pramANe maMdiranA bhaMDAra karI temAM rokaDa nANuM tathA vADI, bagIcA vagere ApavA. rAjA vagere jo madira karAvanAra hoya te, teNe bhaMDAramAM dhaNuM nANuM tathA gAma, geAkuLa vagere ApavuM joie. jema ke, mAlava dezanA jAkuDI pradhAne pUrve viranAra upara kAmaya caityane sthAnake pANamaya jinabhari baMdhAvavuM zarU karAvyuM, ane mAA karmathI te svarge gayuM. pachI ekaseA pAMtrIza varSe prasAra thayAM chatA siddharAja jayasiMhanA daMDAdhipati sajjate traNa varSamAM sArASTra dezanI upaja sattAvIsa lAkha drazna AvI hatI, te kharacI jinaprAsAda pUrUM karAvyuM. siddharAja jayasiMhe traNa varSanuM pedA karelu dravya sajjana pAse mAgyuM, tyAre teNe kahyuM ke, mahArAja ! giranAra 5rvata upara te dravyanA sagraha karI rAkhyA che.' pachI sidgharAja tyAM A byA, ane navuM suMdara nimaMdira joi harSa pAmI khelyA ke, A maMdira kANuM banAvyuM?" sajjane kahyuM. "mahArAja sAhue karAvyuM." A vacana sAMbhaLI siddharAja bahuja ajaya thayA. pachI sajjane jema banI tema sarva vAta kahIne araja karI ke, A sarve mahAjanA Apa sAhekhanuM dravya Ape che, te . ye; athavA jinamaMdira karAvyAnuM puNyaja hyA. ApanI marajI hAya te mujaba karo." pachI vivekI siddharAje pu` Nyatra grahuNa karyuM, ane te naiminAthajInA maMdirane khAte pUjAte sArU khAra gAma ApyAM. temaja jIvaMtasvAminI pratimAnuM maMdira prabhAvatI rA 48; Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NIe karAvyuM, ane pachI anukrame caDapraaAta rAjAe te pratimAnI pUjAte sArU bAra hajAra gAma ApyAM. te vAta nIce pramANe che. caMpA nagarImAM zrIlapaTa evo eka kumAranadI nAmane seAnI rahetAM hatA. te pAMcase pAMcase sAnaiyA !pIte suMdara kanyA paraNe. A rIte paraNelI pAMcase strIonI sAthe byAvALA te kumAranadI eka thaMbhavALA prAsAdamAM krIDA karatA hatA. eka vakhate paMcazaila dvIpanI DIza hrAsA tathA prahAyA nAmanI e vyaMtarIee pAtAne pati vidyummALI caLye, tyAre tyAM AvI pAtAnuM rUpa dekhADIne kumAranadIne jyAme!ha pamADayA. kumAranaMdI bhAganI prArthanA karavA lAgyA, tyAre paMcazeka dvIpamAM Ava" ema kahI te banne jaNIe nAzI gai. pachI kumAranadIe rAjAne suvarNa ApI paDahu vakhaDAvyA ke, je purUSa mane paMcazailIpe lai jAya, tene huM phreDa dravya ApuM" pachI eka hRdu khalAsI hatA, te koTi dravya lai te peAtAnA putrane ApI kumAranadIae vahANamAM besArI samu dramAM bahu dUra gaye, ane pachI kahevA lAgyA ke, "A vaDavRkSa dekhAya che, te samudrane kinAre AvelI DuMgaranI talATIe thaela che. enI nIce ApaNuM vahANuM jAya, tyAre tuM vaDI zAkhAte vaLagI raheje; traNa pagavALA bhAra DapakSI pacazaila drIpathI A vaDa upara AvIne sUi raDuM che. temanA vayale page tu potAnA zarIrane vaSra vaDe majabUta bAMdhI rAkhaje. prabhAta thatAM uDI jatAM bAraDakSonI 1 sAthe tu pazu pacarola dIpe pahoMcI jaIze A vahAMNu te have mhoTA bhamaramAM sapaDAI jaro." pachI niyAma kanA kahevA pramANe karI kumAranadI pacaraulIdhe gayA. tyAre hAsA prahAsAe tete kahyuM ke, "hArA A zarIra vaDe amArI sAthe bhega karAya nahIM. mATe agniveza vagere kara.' ema kahI te sroee kumA ranadIne hAthanA taLe besArI cA nagarInA uddAtamAM mUko. pachI temAM mitra nagila zrAvake ghaNA vA, te paNa te niyANuM karI agnimAM 5yeA, ane maraNa pAmI pacazela dvIpane adhipati vyatara devatA thayeA. nAgilane tethI vairAgya utpanna thaye, ane te dIkSA laI kALe karI AramA acyuta devalAke devatA thaye. 487 Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vakhate naMdIzvara dIpe janArA devatAonI AjJAthI hAsA prahAsA e kumAranaMdInA jIva vyaMtarane kahyuM ke, "tuM paha grahaNa kara" te ahaMkArathI huMkAra karavA lAge; eTalAmAM paDavuM tene gaLe AvIne vaLago. koI paNa upAye te (pahe) chUTo paDe nahi. te vakhate avadhijJAnathI jANune nAgila devatA tyAM Avyo. jema dhUaDa sUryanA tejathI, tema te devatAnA tejathI kumAranaMdI vyaMtara nAsavA lAgyA. tyAre nAgila devatAe potAnuM teja saMharIne kahyuM ke, "tuM mane oLakhe che" vyaMtare kahyuM dra Adi devatAone koNa oLakhe nahI?" pachI nAgila devatAe pUrvabhavanA zrAvakanA rUpe pUrvabhava kahI vyaMtarane pratibodha pamADyo. tyAre vyaMtare kahyuM. "have mAre karavuM zuM?" devatAe kahyuM. "have tuM gRhasthapaNamAM kAyotsarga karI rahelA bhAvayati zrI mahAvIra svAmI nI pratimA karAva. ema karavAthI tane Avate bhave bedhilAbha thaze." devatAnuM A vacana sAMbhaLI vyaMtare zrI mahAvIra svAmInI pratimA joI, namaskAra karI mahA himavaMta parvatathI lAvelA gozIrSa caMdanavaDe tevI ja bIjI pratimA taiyAra karI. pachI pratikA karI sarvAMge AbhUSaNa paherAvI tenI puSpAdika vastuvaDe pUjA karI, ane jAtivaMta caMdananA DAbhaDAmAM rAkhI. pachI eka vakhate vyaMtare samudramAM eka vahANanA cha mahinAnA upadrava te pratimAnA prabhAvathI dUra karyA; ane te vahANanA khalAsIne kahyuM ke, "tuM A pratimAne DAbaDe siMdhusaivIra dezamAMnA vItamaya pATaNe laI jA, ane tyAMnA coTAmAM "devAdhidevanI pratimA che." evA ukavaNA kara." khalAsIe te pramANe karyuM, tyAre tApasano bhakta udAyana rAja tathA bIjA paNa ghaNA darzanIo pita pitAnA devanuM smaraNa karI te DAbaDA upara kuhADA vaDe prahAra karavA lAgyA. tethI kuhADA bhAgI gayA te paNa DAbaDe ughaDe nahi. sarve leke udvigna thayA. baporane avasara paNa thaI gayo. eTalAmAM prabhAvatI rANIe rAjane bhojana karavA bolAvavA mATe eka dAsI mekalI. teja dAsIne hAthe saMdeza mokalI rAjAe prabhAvatIne kautuka jevAne sArU teDAvI. prabhAvatI rANIe AvatAM ja kahyuM ke, "A DAbaDAmAM devAdhideva zrI arihaMta che, paNa bIjA keI nathI. 488 Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hamaNAM kautuka juve" ema kahI rANIe yakSa kardama vaDe DAbaDA upara a. bhiSeka karyo, ane puSpanI eka aMjalI mUkIne kahyuM ke, "devAdhideva mane darzana Apa." ema kahetAM ja prabhAta samayamAM jema kamaLAlikA pitA nI meLe khIle che tema DAbaDe pitAnI meLe ughaDI gaye! nahi sukAI gaelAM phUlanI mALAvALI pratimA aMdarathI bahAra dekhAI, ane jainadharmanI ghaNuM unnati thaI. pachI prabhAvatI rANI te pratimAne potAnA aMtaH pure laI gaI, ane pite navA baMdhAvelA caityamAM sthApana karI dararoja traNa TaMka pUjA karavA lAgI. eka vakhate rANInA AgrahathI rAjA vINA vagADato hato, ane rANuM bhagavAna AgaLa nRtya karatI hatI. eTalAmAM rAjAne rANInuM zarIra mAthA vinAnuM jovAmAM AvyuM. tethI rAjA gabharAI gayo, ane vINa vagADavAnI kaMbikA tenA hAthamAMthI nIce paDI gaI. nRtyamAM rasabhaMga thavAthI rANuM kopAyamAna thaI, tyAre rAjAe yathArtha je hatuM te kahyuM. eka vakhate dAsIe lAveluM vastra sapheda chatAM prabhAvatIe rAtA raMganuM joyuM, ane krodhathI darpaNuvake dAsIne prahAra karyo, tethI te (dAsI) maraNane zaraNa thaI. pachI te vastra prabhAvatIe joyuM te saphedaja dekhAyuM, te dunimitathI tathA nRtya karatAM rAjAne mAthA vinAnuM zarIra dekhAyuM, tethI pitAnuM AyuSya thavuM rahyuM e rANue nizcaya karyo, ane zrIhatyAthI pahelA prANAtipAta viramaNa vratane bhaMga thayo. tethI vairAgya pAmI dIkSA levAnI rajA levA sArU rAja samIpa gaI. rAjAe " devatAnA bhavamAM tuM, mane samyapha prakAre dharmane viSe pravartAva" ema kahI AjJA ApI.. pachI prabhAvatI e te pratimAnI pUjAne sArU devadattA nAmanI kubajAne rAkhIne pote ghaNA utsava sahita dIkSA lIdhI, ane te anazanavaDe kALa karI saudharma devale ke devatA thaI. pachI prabhAvatInA jIva devatAe ghaNe bodha karyo, te paNa udAyana rAjA tApasanI bhakti na mUke. daSTirAga te Do e keTalo muzkela che! haze, pachI devatAe tApasanA rUpe rAjAne divya amRta phaLa ApyuM. tene rasa cAkhatAM ja lubdha thaelA rAjAne tApasarUpI devatA pite vilA AzramamAM laI gayA. tyAM veSadhArI tApa Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soe ghaNuM tADanA karavAthI te (rAjA) nAke, te jaina sAdhuonA upAzraye Avyo. sAdhuoe abhayadAna ApyuM, tethI rAjAe jainadharma aMgIkAra karyo. pachI devatA pitAnI addhi dekhADI, rAjAne jainadharmane viSe daDha karI "ApadA Ave mane yAda karaje" ema kahI adrazya thayo. have gAMdhAra nAmane koI zrAvaka sarva ThekANe cAMdana karavA nIkaLe hato. ghaNa upavAsa karavAthI tuSTa thaelI devIe tene vaitADhaya parvane laI jaI tyAMnI pratimAone vaMdAvyo, ane pitAnI icchA pAra paDe tevI ekase ATha gaLIo ApI. teNe temAMnI eka geLI mAM nAMkhIne ciMtavyuM ke, "huM vItabhaya pATaNa jauM chuM." guTikAnA prabhAvathI te tyAM Avyo. kubaja dAsIe tene te pratimAne vaMdAvyo. pachI te gAMdhAra zrAvaka tyAM mAMdo paDe kubajA dAsIe tenI sAravAra karI. potAnuM AyuSya thoDuM rahyuM ema bhaNuM te zrAvake bAkInI sarve guTikAo kubajA dAsIne ApI dIkSA lIdhI. kubajA dAsI eka guTikA bhANa karavAthI ghaNI suMdara thaI. tethI ja tenuM suvarNagulikA evuM nAma prasiddha thayuM. bIjI goLI bhala karIne te dAsIe citavyuM ke, "da mukuTadhArI rAjAoe sevina e caMDa prati rAjA mahAro pati thAo, eTale udAyana rAjA pitA samAna thaze, ane bIjA rAjAo to udAyananA sevaka che " pachI devatAnA vacanathI caData rAjAe suvarNagulikAne tyAM dUta mokalyo, paNa suvarNagulikAe caMDapone bolAvyAthI te anilaga hAthI upara besI suvarNagulikAne teDavA mATe tyAM Avyo. suvarNa alikAe kahyuM ke, "A pratimA lIdhA vinA huM tyAM na AvuM. mATe A patimA sarakhI bIjI pratimA karAvIne ahiM sthApana kara, eTale A pratine sAthe laI javAze. pachI caMDate ujajalinI e jaI bIjI pa. timAM karAvI, A kapila nAma kevaLIne hAthe tenI pratiSThA karAvI. te pratimA sahita pAcho vItabhA pATaNa Avyo. navI pratimA tyAM sthApana karI jUnI pratimAne tathA suvarNagulikA dAsIne laI caMDavata koI na jANe tevI rIte rAtrie pAchA dora Avyo. pachI suva gulikA ane caMDadhata bane viSayAsakata thai, tethI temaNe vidizApurInA rahIza bhAya 480 Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lisvAmI zrAvakane te pratimAM pUjA karavAne sArU ApI. eka vakhate kebala zaMbala nAgakumAra te pratimAnI pUjA karavA AvyA. pAtALamAMnI jinapratimAone vAMdarAnI IcchA karanAra bhAyalane te nAgakumAre kahane mArge pAtALe laI gayA, te vakhate bhAyala pratimAnI pUjA karatA hatA, paNa javAnI utAvaLathI ardhI ja pUjA thaI. pAtALamAM jinabhaktithI prasanna thaela bhAyale kahyuM ke, "jema mahArA nAmanI prasiddhi thAya tema kare." nAgeke kahyuM. temaja thaze." caMDapAta rAjA vidizApurInuM dvArA nAmane anusarI devakIyapura evuM nAma rAkhaze. paNa tuM ardhI pUjA karI ahiM Avyo tethI AvatA kALamAM te pratimA pitAnuM svarUpa guptaja rAkhaze, ane midaSTio tenI pUjA karaze. " Adivya bhAyalasvAmI che." ema kahI anyadarzanIo te pratimAnI bahAra sthApanA karaze, viSAda na karIza, duSamakALanA prabhAvathI ema thaze." bhAyala, nAgenuM A vacana sAMbhaLI jevo Avyo hato te pAcho gayo. - have pAtabhaya pATaNamAM prAta:kALe pratimA mALA sukAI gaelI, dAsI jatI rahelI ane hAthInA madane strAva thaelo joI le koe ni. rNa karyo ke, caDapadyAta rAjA Avyo haze. ane teNe te pramANe karyuM hase.pachI seLa dezamAM ane traNaso vesaTha puranA svAmI udAyana rAjAe mahAsenAdika dasa mukuTadhArI rAjAone sAthe laI caDhAI karI. mArgamAM ujALAnI tune lIdhe pANInI aDacaNanA lIdhe rAjAe prabhAvatIne jIva je devatA, tenuM smaraNa karyuM teNe turata AvI pANIthI paripUrNa evAM tra taLAve. bharI nAMkhyAM. anukrame yuddha karavAno avasara AvyuM, tyAre rathamAM besIne yuddha laDavAno TharAva chatAM caMprata rAjA anilama hAthI upara besIne AvyuM. tethI pratijJA bhaMga karavAne deva caMDa tane mAthe paDaze. pachI, hAthIne paNa zastrADe viMdhAyAthI te paDyo, tyAre udAyane caMDapradyotane bAMdhI che tenA kapALe mahArI dAsIne pati evI chApa caDhI. pachI udAyana rALa cakakatane sAthe laI pratimA levAne sArU vidizA nagarIe ga. pratimAne uddhAra karavAne ghaNA prayatna karyo. tathApi te viMcita mAtra pazu sthAna 41 Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI khazI nahi. pachI pratimAe kahyuM ke, huM jaiza te vItabhaya pATaNamAM dhULanI vRddhi thaze, mATe huM AvatI nathI." te sAMbhaLI udAyana rAjA pAcho vaLyo. rastAmAM comAsuM AvyuM, tyAre eka ThekANe paDAva karI senAnI sAthe raho. saMvatsarI parvane divase udAyana rAjAe upavAsa karyo. rasoIyAe caMDatane pUchyuM ke,-"Aje rasoI zI karavAnI?" caMDapradyotanA manamAM "e mane kadAca annamAM viSa Apaze" e bhaya utpanna thaye, tethI teNe kahyuM ke, "teM ThIka yAda karAvI mAre paNa upavAsa che. hArA mAtA pitA zrAvaka hatA " te jANuM udAyane kahyuM ke, "enuM zrAvakapaNuM jANyuM ! tathApi te je ema kahe che, te te nAma mAtrathI paNa hAre sAdhamI thaye, mATe te baMdhanamAM hoya tyAM sudhI "hAruM saMvatsarI pratikramaNa kevI rIte zuddha thAya ?" ema kahI udAyane caMDakatane baMdhanamAMthI mukta karyo, khamAbe, ane kapALe lekhavALo pada bAMdhI tene avaMtI deza Apyo. udAyana rAjanA dhArmiSTapaNanI tathA saMtoSa vagerenI jeTalI prazaMsA karIe teTalI ghaDI che. jemAsuM purUM thayA pachI udAyana rAjA vatiya pATaNe gayo. senAne sthAnake AvelA vaNika le nA raheThANathI dazapura nAme eka navuM nagara vasyuM. te nagara udAyana rAjAe jIvaMtasvAmInI pUjAne mATe arpaNa karyuM. temaja vidizA purIne bhAyela svAmInuM nAma daI te tathA bIjA bAra hajAra gAma jIvaMtasvAmInI sevAmAM AvyAM. have udAyana rAjA, prabhAvatIno jIva je devatA, tenA vacanathI kapila kevaLIe pratiSThA karelI pratimAnuM nitya pUjana karatA hatA. eka vakhate pakhI paiSadha hovAthI teNe rAtri jAgaraNa karyuM, tyAre tene ekadama cAritra levAnA daDha pariNAma utpanna thayA. pachI prAta:kALe teNe kapila kevaLIe pratiSThita pratimAnI pUjana sArU ghaNAM gAma, AkAra, pura vagere A pAM. "rAjya aMte naraka ApanAruM che, mATe te prabhAvatInA putra abhIcine zI rIte ApuM?" manamAM e vicAra AvyAthI rAjAe kezi nAmanA potAnA bhANejane rAjaya ApyuM, ane pote zrI vIra bhagavAna pAse cAritra lIdhuM. te vakhate kezi rAjAe dIkSA utsava karyo. 402 Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' eka vakhate akALe apathya AhAranA sevanathI udAyana rAjarSinA. zarIre mahA vyAdhI utpanna thayo. "zarIra e dharmanuM mukhya sAdhana che " ema vicArI veve bhakSaNa karavA kahelA dahIne je thAya te mATe govALonA gAmamAM mukAma karatA te vInabhaya pATaNe gayA kezI rAjA udAyana munine rAgI ho, te paNa tenA pradhAna varga tene samajAvyo ke, "udAyana rAjya levA mATe ahiM Avyo che." pradhAnonI vAta kharI mAnIne tenI rAjAe udAyana munine viSamizra dahIM apAvyuM. prabhAvatI devatAe viSa apaharI pharIthI dahIM levAnI manA karI. dahIno badha thavAthI pAcho mahA vyAdhi vadhe. dahIMnuM sevana karatAM traNa vAra devatAe viSa apaharyuM. eka vakhate prabhAvatI devatA pramAdamAM hato, tyAre viSamizra dahIM udAyana muninA AhAramAM AvI gayuM. pachI eka mAsanuM anazana karI kevaLajJAna thae udAyana rAjarSi siddha thayA. pachI prabhAvatI devatAe roSathI vInabhaya pATaNa upara dhaLanI vRSTi karI, ane udAyana rAjAne zayyAtara eka kuMbhAra hato, tene sinapallImAM laI jaI te pallInuM nAma kuMbhArakRta pI evuM rAkhyuM. - udAyana rAjAne putra abhIci, pitAe yogyatA chatAM rAjya ApyuM nahi tethI duHkhI che, ane tenI mAzInA putra keNika rAjAnI pAse jaI sukhe rahyA. tyAM samyapha prakAre zrAvaka dharmanI ArAdhanA karato hato, te paNa "pitAe rAjya na ApI mahAruM apamAna karyuM" ema vicArI pitAnI sAthe bAMdhelA vairanI AlocanA karI nahi, tethI paMdara divasa anazanavaDe maraNa pAmI eka palyopama AyuSyavALo zreya bhavanapati devatA thaze. tyAMthI evI mahAvideha kSetramAM siddha thaze. prabhAvatI devatAe dhaLanI vRddhi karI, tyAre bhUmimAM daTAI gaelI kapila kevaLi pratiSThita pratimA kumArapALa rAjAe gurUnA vacanathI jANI. pachI teNe pratimA jyAM daTAI hatI te jagyA khedAvI, tyAre aMdarathI pratibhA jAhera thaI, ane udAyane Apele tAmrapada paNa nIkaLyo. yathAvidhi pUjA karI kumArapALa te pratimAne ghaNA utsavathI aNahilapura pATaNe laI Avyo. navA karAvelA sphaTikamaya jinamaMdiramAM te pratimAnI teNe sthApanA karI, ane 483 Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAyana rAjAe tAmrapaTTamAM jeTalAM gAma, pura vagere ApyAM hatAM, te sarva kabUla rAkhI ghA vakhata sudhI te pratimAnI pUrjA karI. tethI tenI sarva prakAre vRddhe thai. A rIte devAviyaMtranI pratimAne! tathA uddAyana rAjA vagerenA sabaMdha che che. ' AvI rIte devane garAsa ApavAthI niraMtara uttama pUjA vagere, tathA jinaNa dirathI bheie tevI sAra saMbhALa, rakSavyu Aphri pazu sArI yuktithI thAya che. kemake je purUSa potAnI yathAzakti pramANe aizvaryavALuM jinamaMdira karAve, te purUSa delokamAM devatA mAe vakhaNAyA chate| ghaNA kALa sudhI parma sukha pAme che. ema pAMcamuM drAra samApta thayuM. 6 temaja ratna N, suvarNa tI, dhAtunI, caMdanAdika kAitI, hastinanI, ziLatI athavA mATI vagerenI vipratimA yayAzakti karAvavI, tenuM parimANa jaghanya aMguThA pramANa jeTaluM ane utkRSTa pAMcase dhanuSna jANavuM. karyuM che ke--je loko sArI kRtikAnuM, nirmaLa ziLanuM, hastinlRtanuM, rUpAnuM, suvarNanuM, ratnanuM, mANekanuM athavA caMdananuM suMdara jinabia zakti mAphaka AlAkamAM karAve che, te loke! manuSyalekamAM tathA devalokamAM parama sukha pAme che, jinabiMba karAvanAra lene dAridra, durbhAgya, nidha jAti, vizva zarIra, mAMDI gati, dubuddhi, apamAna, roga ane zAka eTalAM vAnAM bhagavAM paDatAM nathI. vAstuzAstramAM kahela vidhi pramANe taiyAra karelI, zubha lakSaNavALI pratimAe AlokamAM pazu udaya vagere guNu prakaTa kare che. kahyuM che ke--anyAyI upArjana karelA dhanathI karAvelI, pArakI va stunA daLathI karAvelI tathA ochA athavA adhika aMgavALI pratimA peAtAnI tathA' paranI unnatine vinAza kare che. pa je mULanAyakacchanAM mukha, nAka, nAna, nAbhi ayavA keDa eTalA mAMthI koi paNa avayavane baga thayA hoya, te mULanAyakachatA tyAga karavA. jenAM AbhUSaNa, vastra, parivAra, lachana athavA Ayudha emanA bhaMga ho ya, te pratimA pUjavAne kAMi paNa harakata nathI. je jinabiMba se varSa :-- ratAM vadhAre jAnu hAya tathA uttama purUSe pratiSThA kareluM hoya, te bi kadAca gahINu thAya, teA paNa tenI pUjA karavI, kAraNa ke, te bhiMba 94 Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSaNahINa thatuM nathI. pratimAne parivAramAM aneka jAtanA ziLAonuM mizraNa heya te zubha nahi. temaja be, cAra, cha Adi sarakhA AMgaLavALI pratimA kaI kALe paNa zubhakArI na thAya. eka AMgaLathI mAMDI agIAra AMgaLa pramANunI pratimA gharamAM pUjavA yuga che. agIAra A gaLa karatAM vadhAre pramANanI pratimA jinamaMdire pUjavI, ema pUrvAcAryo kahI gayA che. niyAvaLi sUtramAM kahyuM che. kelepanI, pASANanI, kAkI, daMtanI tathA loDhAnI ane parivAra vinAnI athavA pramANu pitAnI prati mA gharamAM pUjavA yogya nathI. gharaderAsaramAMnI pratimA AgaLa baLino vistAra (naivedha ghaNuM mukavuM.) na kare, paNa daroja bhAvathI havaNu ane traNa TaMka pUjA te jarUra karavI.. sarve pratimAo mukhyamArga te parivAra sahita ane tilAdi AbhUSaNa sahita karavI. mULanAyakajInI pratimA to parivAra ane AbhUSaNa sahita helI joIe, tema karavAthI vizeSa zobhA dekhAya che, ane puyAnubaMdhI puNya baMdha vagere thAya che. kahyuM che ke-jina prAsAdamAM virAjatI pratimA sarve lakSaNa sati tathA AbhUSaNa sahita hoya te, bhanane jema jema AhAda upajAve che, tema tema karmanirjarA thAya che. jinamaMdira, jinabiMba vagerenI pavitrA karAvavAmAM bahu puNya che. kAraNa ke, te maMdira athavA pratimA vagere jyAM sudhI rahe, teTalo asaMkhyAta kALa sudhI tenuM praNa levAya che, jema ke, bharatakrie bharAvelI aSTApadajI uparanA derAsaranI pratimA, giranAra upara brahmade karela kAMcana, balAnakAdi derAsaranI pratimA, bharata cakravatinI mudrikAmAMnI kuthapAka tIrthe virAjatI mANikya svAmInI pratimA tathA staMbhana pArzvanAtha vagerenI pratimAo hajI sudhI. pUjAya che. kahyuM che ke-jaLa, ThaMDu anna, bhajana, mAsika A jIvikA, vastra, varSanI AjIvikA, jAvajIvanI AjIvikA, e vastuonA dAnathI anukrame laNavA, eka pahera, eka divasa eka mAsa, cha mAsa, eka varSa ane jAvaja sudhI bhogavAya eTaluM puNya thAya che, paraMtu jinamaMdira, jinapatimA vagere karAvavAthI te tenAM darzana vagerethI thaeluM puNya asaMkhyAta kALa sudhI bhogavAya che. mATe ja A cevIzImAM pUrva 485 Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaLe bharata cakravartie zatruMjaya parvata upara ranamaya caturmukhathI virAjamAna rAzI bhaMthI zobhatuM, eka gAu ucuM traNa gAu lAMbuM evuM jinamaMdira pAMca kroDa muni sahita zreyAM zrI puMDarIkasvAmI jJAna ane nirvANa pAmyA hatA, tyAM karAvyuM. - temaja bAhubalinI tathA marUdevI vagerenI kene viSe, giranAra upara, AbU upara, vaibhAra parvata, sameta zikhare tathA aSTApada vagerene viSe paNa bharata cakravatIe ghaNA jina prAsAda, ane pAMcase dhanuSya vagere pramANanI tathA suvarNa vagerenI pratimAo paNa karAvI. daMDavIrya, sagara cakravatI Adi rAjAoe te maMdiranA tathA pratimAonA uddhAra paNa karAvyA. haripeNa cakravartIe jinamaMdirathI pRthvIne suzobhita karI saMprati rAjAe paNa se varSa AyuSyanA sarve divasanI zuddhinA sArU chatro hajAra navo tathA bAkInAM jIrNoddhAra maLI savA lAkha jinaderAsara banAvyAM. suvarNa vagerenI saMvAdoDa pratimAo bharAvI. AmarAjAe govardhana parvata upara sADA traNa koDa sonA mAra kharacI sAta hAtha pramANa savarNanI pratimA yukta mahAvIra svAmInuM derAsara karAvyuM. temAM mULa maMDapamAM savA lAkha suvarNa tathA raMgamaMDapamAM ekavIsa lAkha su paNa lAgyuM kumAsthaLe te caidase cuMvAlIza navAM jinamaMdira tathA soLase jIrNoddhAra karAvyA. chanuM koDa dravya kharacIne pitAnA nAmathI banAvelA tribhuvanavihAramAM ekaso pacIza AgaLa uMcI mULa nAyakajInI pratimA ariSTana mayI hatI. pharatI bahera derIomAM cada bhAra pramANunI cAvIza ramavI, covIza suvarNamayI ane covIza rUpAmayI pratimAo hatI. vastupALa maMtrIe tera tera navAM jinamaMdira, ane bAvIse jINuMhAra karAvyA. tathA savA lAkha jinabiMba bharAvyAM. pethaDa zAhe rAzI jinaprAsAda karAvyA. temAM suragirine viSe caitya nahi hatuM, te banAvavAne vicAra karI vIramada rAjAnA pradhAna vitha hemAnA nAmathI tenI prama sannatAne sArU piThaDa zAhe mAMdhAtApuramAM tathA kArapuramAM traNa varSa sudhI dAnazALA maMDAvI. hemAde tuSTamAna thaze ane sAta rAjabhava jeTalI bhUmi peDane ApI. pAye che ane mIThuM 486 Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pANI nIkaLyuM, tyAre koIe rAjA pAse jaI cADI khAdhI ke, "mahArAja! mIThuM pANI nIkaLyuM che mATe vAvya baMdhA." te vAta jANatAM ja rAtorAta pethaDa zAhe bAra hajAra kanuM mIThuM pANImAM naMkhAvyuM. A caitya banAvavA sArU sonaiyAthI bharelI bagIza UMTaDIo mokalI. pAyAmAM cerAzI hajAra TaMkanuM kharaca thayuM. caitya taiyAra thayuM, tyAre vadhAmaNI ApanArane traNa lAkha TaMka ApyA. A rIte pathaDa vihAra bane. vaLI te pethaDeja zatruMjaya parvata upara zrI RSabhadeva bhagavAnanuM caitya ekavIza dhaDI pramANa suvarNathI cAre tarapha maDhAvIne merU parvatanI mAphaka suvaNamaya karyuM. giranAra parvata uparanA suvarNamaya balAnakane saMbaMdha nIce pramANe che - gaI vIzImAM ujajayinI nagarIne viSe trIjA bIsAgara tIrthakaranI kevaLInI parSada joI naravAhana rAjAe pUchyuM ke, "huM kyAre kevaLI thaiza ?" bhagavAne kahyuM. "AvatI vIzImAM bAvIzamAM tIrthakara zrI neminAtha bhagavAnanA tIrthamAM tuM kevaLI thaIza." te sAMbhaLI naravAhana rAjA, e dIkSA lIdhI, ane AyuSyane aMte brahmaka thaI zrI neminAtha bhagavAnanI vajI mRttikAmaya pratimA karI daza sAgaropama sudhI tenI pUjA karI. pitAnA AyuSyane aMta Avyo, tyAre giranAra parvata upara suvarNaratnamaya pratibhAvALA traNa gamArA karI tenI AgaLa eka suvarNamaya balA naka karyuM, ane temAM te vajanRtikAya pratimAnI sthApanA karI. anukrame saMghavI zrIrakI DeTA saMdha sahita giranAra upara yAtrA karavA Avyo. ghaNe harSathI snAtra karavAthI mRttikAmaya (lekhyamaya ) pratimA gaLI gaI. tethI ratnathI ghaNe kheda pAmyo. sATha upavAsa karavAthI prasanna thaela aMbA devInA vacanathI suvarNamaya balAnakamAMnI pratimA che, je kAcA sUtrathI vIMTAyelo hatI te lAvyA. caityanA dvAramAM AvatAM pAchaLa joyuM tethI te pratimA tyAM ja sthira thaI. pachI caityanuM ThAra pheravI nAMkhyuM. te haju sudhI temaja che. keTalAka ema kahe che ke, suvarNamaya balAnakamAM bahAra mArI pratimAo hatI. temAM aDhAra suvarNamayI, aDhAra ratnamathI, aDhAra rUpAmathI ane aDhAra pASANamayI hatI. A rIte zrI giranAra uparanA zrI neminAtha bhagavAnane prabaMdha che. atre chaDuM dvAra samApta thayuM Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 7 temaja pratimAnI pratiSThA aMjanazalAkA zIrgha karAvavI, kemake SoDazakamAM kahyuM che ke pUrve kahela vidhi pramANe banAvelI jinapatimAnI pratiSThA kALa daza divasanI aMdara karavI. pratiSThA saMkSepathI traNa prakAranI che. eka vyakita pratiSThA, bIjI kSetra pratiSThA ane trIjI mahA nAmanI. siddhAMtanA jANu loko ema kahe che ke, je samayamAM je tIrthakarano vAro cAlato hoya, te samayamAM te tIrthakaranI ja ekalI pratimA hoya te vyakti pratiSThA kahevAya che, RSabhadeva AdI vIzenI kSetrapati kahevAya che, ane eka zittara bhagavAnanI mahApratiSThA kahevAya che. brahabhAgamAM kahyuM che ke-eka vyakti pratiSThA, bIjI kSetre pratiSThA ane trIjI mahA pratikA. te anukrame eka, covIza ane eka sittera bhagavAnanI jANavI. sarve prakAranI pratiSThAnI sAmagrI saMpAdana karavI, zrIsaMghane tathA zrIgurU mahArAjane bolAvavA. temano praveza vagere ghaNA utsavathI karI samyak prakAre temanI AgatA svAgata karavI. bhojana vastra vagere ApI temane sarva pra. kAre satkAra karo. baMdIvAnone choDAvavA. amArI pravartAvavI. keIne paNa harakata na paDe evI dAnazALA calAvavI. sUtAra vagereno sarakAra kare. dhaNA ThAThathI saMgIta Adi adbhuta utsava kare. aDhAra snAtra karavAM. vagere pratiSThAvidhi pratiSThAkalpa Adi graMthothI jANa. pratiSThAmAM na trane avasare bhagavAnanI janmAvasthA ciMtavavI. tathA phaLa, naivedha, puSpa, vilepana, saMgIta vagere upacArane vakhate kumAra Adi caDhatI avasthA ciMtavavI. chathapaNAnA sUcaka vastrAdikavaDe zarIranuM DhAMkavuM karavuM vagere upacAra vaDe bhagavAnanI zuddha cAritrAvasthA ciMtavavI. aMjanazalAkAvaDe netranuM ughADavuM karatAM bhagavAnanI kevaLI avasthA ciMtavavI. tathA pUjAmAM sarva prakAranA moTA upacAra karavAno avasare samavasaraNamAM rahelI bhagavAnanI avasthA ciMtavavI. zrAddhasAmAcArIvRttimAM kahyuM che ke-pratiSThA karyA pachI bAra mAsa sudhI mahine mahine te divase uttama prakAre snAtra vagere karavuM, varSa pUruM thAya tyAre aThAI utsava kare, ane AukhAnI gAMTha bAMdhavI. tathA uttarottara vizeSa pUjA karavI. varSa gAMThane divase sAdhavAtsalya tathA saMghapUjA vagere zakti pramANe karavuM. 488 Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikAgaDakamAM te vaLI kahyuM che ke-bhagavAnanI ATha divasa sudhI eka sarakhI pUjA karavI. tathA sarva prANione yathA zakti dAna ApavuM. A rite sAtamuM dvAra samApta thayuM. temaja putra, putrI, bhAI, bhatrIje, potAne mitra, sevaka Adine dikSAne tathA vaDI dIkSAno utasava ghaNuM ADaMbarathI karavo. kemake-bharata cakravartInA pAMca putra ane sAtaso patra eTalA kumAroe te samavasaraNamAM sAthe dIkSA lIdhI. zrIkRSNa tathA cekaTa rAjAe potAnI saMtatine paraNAvavAno niyama kayA hane, tathA pitAnI putra Adine tathA bIjA thAvasthA putra vagerene ghaNA utsavathI dIkSA apAvI te vAta prasiddha che. dIkSA apAvavI emAM ghaNuM puNya che. kemake-jemanA kuLamAM cAritradhArI uttama putra thAya che, te mAtA, pitA ane svajanavarga ghaNA puNyazALI ane dhanyavAdane yogya che. likika zAstramAM paNa kahyuM che ke-jyAM sudhI kuLamAM koI putra pavitra saMnyAsI thato nathI, tyAM sudhI piDanI icchA karanArA pitarAIe saMsAramAM bhame che. ane AThamuM dvAra samApta thayuM. - 8 temaja padasthApanA eTale gaNi, vAcanAcArya, vAcakAcArya dIkSA lIdhelA pitAnA putra AdI tathA bIjA paNa je yogya hoya, temanI pada sthApanA zAsananI unnati vagerene sArU ghaNuM utsavathI karAvavI. saMbhaLAya che ke, arihaMtanA prathama samavasaraNane viSe iMdra pote gaNadhapadanI sthApanA karAve che. vastupALa maMtrIe paNa ekavIza AcAryonI padasthApanA karAvI. navamuM dvAra samApta. - 10 temaja zrIka95 Adi Agama, jinezvara bhagavAnanAM caritra - gere pustako nyAyathI saMpAdana karelA dravyavaDe zuddha akSara tathA sArAM pAnAM vagere yuktithI lakhAvavAM. temaje vAcana eTale saMvegI gItArtha e vA munirAja pAse graMthane AraMbha thAya, te divase ghaNe utsava vagere karI ane dararoja bahu mAnathI pUjA karI vyAkhyAna karAvavuM. tethI ghaNA bhavya jIvo pratibodha pAme che. temaja vyAkhyAna vAMcanAra tathA bhaNanAra munirAjone kapaDAM vagere vaDerAvI temane sahAya karavI. kahyuM che ke je yul Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta pIkA kare te paNa eka ke kadAca A kAraNa ke loke jinazAsananAM pustaka lakhAve, vyAkhyAna karAve, bhaNe, bhaNAve, sAMbhaLe ane pustakanI ghaNI yatanAthI rakSA kare, te loke manuSya lekanAM, devalokanAM tathA nirvANanAM sukha pAme che. je purUSa kevaLI bhAvita siddhAMtane pote bhaNe, bhAve athavA bhaNanArane vastra, bhajana, pustaka vagere ApI sahAya kare, te purUSa AlokamAM sarvajJa thAya che. jinabhASita AgamatI kevaLajJAna karatAM paNa zreSThatA dekhAya che. kahyuM che keUMghathI mutapaga rAkhanAra zratajJAnI sAdhu je kadAca azuddha vastu vahorI lAve te te vastune kevaLI bhagavAna paNa bhakSaNa kare che. kAraNa ke, ema na kare te zrutajJAna apramANu thAya. sAMbhaLavAmAM che ke, agAu dudhama kALane vazathI bAra varSa sudhI dukALa paDyo. tethI tathA bIjA ane neka kAraNothI siddhAMta ucchinna prAya thaelAM joI bhagavAna nAgArjuna, skodilAcArya vagere lokoe tene pustakArUDha karyo." mATe siddhAMtane mAna ApanAra mANase te pustakane viSe lakhAvavuM, tathA rezamI vastra Adi vastuvaDe tenI pUjA karavI. saMbhaLAya che ke, pethaDa zAhe sAta kroDa tathA vastupALa maMtrIe aDhAra jheDa pravya kharacIne vaNa jJAnabhaMDAra lakhAvyA. tharAdanA saMghavI AbhUe traNa kroDa TaMka kharacIne sarva AgamanI ekeka prata suvarNamaya akSarathI ane bIjI sarva graMthanI ekeka prata zAhithI lakhAvI. dasamuM dvAra samApta. 11 temaja piSadhazALA eTale zrAvaka vagerene piSadha levAne sAru khapamAM AvatI sAdhAraNa jagyA paNa pUrva kahela ghara banAvavAnI vidhi mAphaka karAvavI. sAvagione sArU karAvelI te piSadhazALA sArI sagavaDavALI ane niravadhi .gya sthAnaka hovAthI avasara upara sAdhuone paNuM upAya tarIke ApavI. kAraNa ke tema karavAmAM ghaNuM punya che, kahyuM che ke-je purUSa tapasyA tathA bIjA ghaNuM niyama pALanAra evA sAdhu munirAjene upAzraya Ape, te purUSe vastra, anna, pAna, zayana Asana vagere sarva vastuo munirAjane ApI ema samajavuM. vastupALa maMtrIe navase corAzI papadhazALAo karAvI. siddharAja jayasiMhanA mukhya maMtrI sAbe pitAne navo mahela vadi devasUrine dekhADIne kahyuM ke, "e ke 500 Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che?" tyAre ziSya mANikya kahyuM ke, " jo enI paSadhazALA kare te ame ene vakhANIe." maMtrIe kahyuM. "e paiSadhazALA thAo." te zALAmAMnI bahAranI parazALamAM zrAvakone dharmadhyAna karI rahyA pachI mukha jevAne mukhathI pitAnuM AyuSya pAMca divasa bAkI che. ema sAMbhaLI turataja dIkSA sArU eka purUSa pramANa uMcA evA be AriNA be bAjUe rAkhyA hatA. agyAramuM dvAra tathA paMdaramI gAthAno artha atre samApta thaze. (mUjhathA.) AjammaMsammataM, jahasatti vayAidikhkhAhaahavA // 15 16 , AraMbhacAuyabhaM paDimAI aMtiArahaNA // 16 // saMkSepArtha:-12 jAva samakita pALavuM, 13 yathAzakita vrata pALavAM, 14 athavA dIkSA levI, 15 AraMbhano tyAga kare, 16 brahmacarya pALavuM, 17 zrAvakanI pratimA vahevI, 18 tathA aMte ArAdhanA karavI. che 16 vistArA-12-13 A janma eTale bAlyAvasthAthI mAMDIne jAvajIva sudhI samakita ane aNuvrata Adi yathAzakti pALavAM. AnuM svarU5 artha dIpikAmAM kahyuM che, mATe atre kahyuM nathI. 14 temaja dIkSA grahaNa eTale avasara Ave cAritra svIkAravuM. ene bhAvArtha e che ke-zrAvaka bAlyAvasthAmAM dIkSA na levAya te pitAne ThagelAnI peThe samaje. kemake-jemaNe sarva lokane duHkhadAyI kAma devane jItIne kumAra avasthAmAM ja dIkSA lIdhI, te bALa munirAjone dhanya che. potAnA karmanA vazathI maLeluM gRhasthapaNuM, sarva viratinA pariNAma ekAgra cittathI aharniza rAkhone pANInuM beDuM mAthe dhAraNa karanArI halakI strInI mAphaka pALavuM. kahyuM che ke-ekAgra cittavALo yogI aneka karma kare, te paNa pANI lAvanArI strInI mAphaka tenA doSathI lepAya nahi. jema para purUSane viSe Asakta thaelI strI uparathI patinI bharacha rAkhe che, tema tatvajJAnamAM rAcI rahelA yogI saMsArane anusare che. jema zuddha vezyA manamAM prIti na rAkhatAM "Aje athavA kAle ene cheDI 501 Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daIza" e bhAva rAkhI bhAra purUSane seve che, athavA jeno pati musApharI Adi kAma karavA gayo che, evI kulIna strI premaraMgamAM rahI patinA guNonuM smaraNa karatI chI bhojana pAna vagerethI zarIrane nirvAha kare che, tema sutrAvaka sarve viratinA pariNAma nitya manamAM rAkhI pitAne adhanya bhAnate chato gRhasthapaNuM pAme. je lokoe prasaratA mohane rokIne jenI dIkSA lIdhI, te purUSone dhanya che, ane temanA vaDe A pRthvI maMDaLa pavitra thaeluM che. bhAvazrAvakanAM lakSaNa paNa e rIte kahyAM che ke:- strIne vaza na thavuM, 2 idri vaza rAkhavI, 3 dhana anarthanuM hetu che ema mAnavuM, 4 saMsAra asAra jANa, 5 viSayano abhilASa rAkhavo nahIM, 6 AraMbha taja, 7 gRhavAsa baMdhana samAna gaNavo, 8 A janma samakita pALavuM, 8 sAdhAraNa mANase jema gADariyA pravAhe cAle che, ema vicAravuM. 10 AgamanA anusAra sarva ThekANe javuM, 11 dAnAdi caturvidha dharma yathAzakti Aca, 12 dharma karatAM koI atta jana hAMsI kare te tenI zarama na rAkhavI, 13 vakRtye rAgadveSa na rAkhatAM karavAM, 14 madhyasthapaNuM rAkhavuM, 15 dhanAdika hoya te paNa temAM ja lapaTAI na ravuM, 16 parANe kApabhoga sevavA, 17 vezyA samAna gRhavAsamAM rahevuM. A sattara padavALuM bhAva zrAvakanuM lakSaNa bhAvathI saMkSepamAM jANavuM. have pratyeka padanA khulAsA vistArathI kahIe chIe. 1 anarthane utpanna karanAra, caMcaLa cittavALI ane narake javAnA rastA sarakhI evI strIne jANa pitAnuM hita vachanAra zrAvake tenA vazamAM na rahevuM, 2 iMdriya rUpa capaLa ghoDA hamezAM durgatinA mArga doDe che, tene saMsAranuM svarUpa yathArthapaNe jANanAra zrAvake samyaga jJAnarUpa lagAma vaDe temane beTA mArge jatAM aTakAvavA. 3 badhA anAthanuM, pravAsanuM lezanuM kAraNa ane asAra evuM dhana jANIne buddhizALI purUSe krIyA mAtra paNa dravyane lobha na rAkho. 4 saMsAra pote duHkha rUpa duHkhadAyi phaLa ApanAra, pariNAme paNa duHkhanI satati utpanna karanAra, viTaMbaNA rUpa ane asAra che ema jANI tenA upara prIti rAkhavI nahIM. 5 viSe sara. 502 Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khA viSayo kSaNamAtra su denArA che, evo hamezAM vicAra karanAre purUSa saMsArathI DaranAre ane tattvane jANa hovAthI temane abhilASa na karavi. 6 tIvra AraMbha varja. nirvAha na thAya te sarve jIva upara dayA rAkhI parANe thoDo AraMbha kare, ane nirAraMbhI sAdhuonI stuti karavI, 7 gra havAsane pAza samAna gaNato temAM duHkhathI rahe, ane cAritrahanIya karma khapAvavAno ghaNe udhama kara. 8 buddhizALI purUSa manamAM gurUbhakti ane dharmanI zraddhA rAkhIne dharmanI prabhAvanA, prazaMsA vagere karato chato nirmaLa samakita pALe. 8 vivekathI pravRtti karanAra dhIra purUSa, "sAdhAraNa mANaso gADariyA pravAhathI eTale jema eke karyuM tema bIjAe karavuM ema aNasamajathI cAlanArA che," ema jANI ane dhIra evA zrAvake pine loka saMjJAne tyAga kare. 10 eka jinAgama mUkIne bIjuM pramANa nathI, ane bIjo mokSa mArga paNa nathI, ema jANuM jANu purUSe sarve kriyAo Agamane anusAra karavI. 11 jIva potAnI zakti na gAvatAM jema ghaNAM saMsAranAM ko kare che, tema buddhimAna purUSa zakti na gopavatAM dAnAdi caturvidha dharmane jema AtmAne bAdhA pIDA na thAya tevI rIte Adare. 12 ciMtAmaNi ratnanI mAphaka durlabha evI hitakArI ane nirAdha dharmakriyA pAmIne samyapha prakAre AcaraNa karatAM ApaNane joI ajJAna loko ApaNuM hAMsI kare, te paNa tethI manamAM lajjA lAvatI nahi. 13 dehasthitinAM mULa kAraNa evI dhana, svajana, AhAra, gRha vagere saMsAragata vastuone viSe rAga depa na rAkhatAM saMsAramAM rahevuM. 14 potAnuM hita vAMchanAra purUSe madhyasthapaNAmAM rahevuM tathA nitya manamAM samatAne vicAra rAkhI rAga dveSane vaza na thavuM tathA kadAgrahane paNa sarvathA choDI devo, 15 nitya manamAM sarva vastuonI kSaNabhaMguratAno vicAra karanAre purUSa dhanAdikano ghaNuM chatAM paNa dharmakRtyane harakata thAya e te. mano saMbaMdha na rAkhe. 16 saMsArathI virakata thaelA zrAvake bhogogathI jIvanI tRpti thatI nathI, ema vicArI strInA AgrahathI parANe kAmabhAga levo. 17 vezyAnI mAphaMka AzaMsA rahita zrAvake Aje athavA kAle choDI daIza ema vicAra karato pArakI vastunI mAphaka zithila bhA. 503 Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vathI gRhavAsa pALaveA. A rIte kahelA sattara guNavALA purUSa, jinAga mamAM bhAva zrAvaka kahevAya che. eja bhAva zrAvaka zubha karmanA yAgathI zIghra bhAvasAdhupaNuM pAme che. A rIte dharmaratnazAstramAM kahyuM che. upara kahelI rIte zubha bhAvanA karanArA, pUrve kahela nikRtyane viSe tatpara eTale A nigraMtha pravacanaja artharUpa tathA paramArtharUpa che, bAkI sarva anartha che, evI siddhAMtamAM kahelI rIti mujaba sarva kAryomAM sarva prayatnathI yatanAvaDeja pravRtti karanArA, koi ThekANe paNa jenuM citta pratibudha pAmyuM nathI evA ane anukrame mehane jItavAmAM nipuNa thaelo purUSa pAtAnA putra, bhatrIjA vagere dharane bhAra upADavA lAyaka thAya tyAM sudhI athavA bIjA kAMI kAraNasara keTalAka vakhata gRhavAsamAM gALI, yAga samaye peAtAnI tulanA kare. pachI jinamaMdire aThAi utsava, caturvidha saMdhanI pUjA, anAtha vagere lokone yathAzakti anukapA dAna ane nitra svajana anei khamAvavuM vagere karIne sudarzana Adi zeDanI ma!ka vidhipUrvaka cAritra grahaNa kare. kahyuM che ke--koi purUSa sarvathA ratnamaya evA jinamaMdiravaDe samagra pRthvane alakRta kare, te puNya karatAM paNa cAritranI Rddhi avika che. temaja pApakarma karavAnI pIDA nathI, kharAba strI, putra tathA dhaNI emanAM durvacana sAMbhaLavAthI thanArUM du:kha nathI, rAjA Adine praNAma karavA na paDe, anna, vastra, dhana, sthAna aitI ciMtA karavI na paDe, jJAnanI prApti thAya, lokathI pUjAya, upazama sukhamAM rata rahe, ane paralArka mekSa Adi prApta thAya. cAritramAM ATalA guNa rahyA che. mATe huM buddhizALI purUSo ! tame te cAtra AdaravAne arthe prayatna karo. aiAdamuM dvAra ane samApta thayuM. 15 have kadAca kAMI kAraNathI athavA pALavAnI zakti vagere na hAvAthI zrAvakra je cAritra na AdarI zake, te AraMbha varjanA kare. teja kahe che, athavA eTale dIkSA AdaravAnuM na bane te AraMbhane tyAga karavA. temAM putrAdika kAI paNa gharanA sarva kArabhAra nabhAve evA DAya te sarva AraMbha cheDA, ane tema na hoya tA sacitta vastunA AhAra vagere keTalAka Araba jema nivAha thAya tema tajavA. banI zake teA pA 504 Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAne sArU annano pAka vigere paNa na kare. kahyuM che ke -jene mATe anna pAka (rasoI) thAya, tene mATe ja AraMbha thAya che. AraMbhamAM jIvahiMsA che, ane jIvahiM sAthI durgati thAya che." ema paMdaramuM dvAra samApta thayuM. 16 zrAvake yAjajIva brahmacarya pALavuM jema pethaDazAhe batrIzame varSa brahmacarya vrata svIkAryuM ane pachI te bhImasonInI maDhImAM game. brahmacarya vigerenuM phaLa arthadIpikAmAM kahyuM che. iti soLamuM dhAra. 17 temaja zrAvake pratimAdi tapasyA karavI. AdI zabdathI saMsAra tAraNAdika kaThaNa tapasyA jANI. temAM eka mAlikI Adi 11 pratibhAo kahI che te batAve che - dasaNa 1 vaya 2 sAmAia 3' posaha, 4 paDimA 5 abaMbha 6.. saJcitte 7 // AraMbha 8 pesa 9 uhi-Thavajjae 10 samaNabhUe * artha - pahelI darzana pratimA te rAjAbhiyogAdi che AgAra raDita, zraddhAnA pramukha cAra gu karI sahita evA samakitane bhaya, lAbha, lajajA AdI deSa vaDe aticAra na lagADatAM eka mAsa sudhI pALavuM, ane trikALa devapUjA vagere karavuM te rUpa jANavI. 2 bIjI vAtAtimAM te be mAsa sudhI khaMDanA tathA virAdhanA vagara pAMca aNuvrata pALavAM, tathA prathama pratimAnI kriyA paNa sAcavavI, te rUpa jAvI. 3. trIjI sAmAnya vika pratimA te, traNa mAsa sudhI ubhakALa pramAda vacha be TaMka sAmAnya vika karavuM, tathA pUrve kahela pratimAnI kriyA paNa sAcavavI te rU5 jAgavI. 4 cothI paiSadha nimAM te, pUrvokta pratimAnA niyama sahita cAra mAsa sudhI cAra parva tithie akhaMDita ane paripUrNa pavadha kare te rUpa jAgavI, 5 pAMcamI paDiyA pratimA eTale kAyotsarga pratimA te, pUrvokta pratimAnI kriyA sahita pAMca mAsa sudhI snAna vache, rAtrie cauvihAra paccakhANa karI, divase brahmacarya pALavuM, tathA kAchaDI chUTI rAkhI cAra parva tithie gharamAM, gharanA dvAramAM athavA ciTAmAM parIpala upasargathI na DagamagatAM AkhI rAta sudhI kAussagna kare te rU5 jANavI. have kahIzuM te sarva pratimAmAM pUrvokta pratimAnI kriyA sAcavavI paDe te jANI 55 Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ levuM. 6 chaThI brahmacarya pratimA te cha mAsa sudhI niticAra brahmacarya pALavuM te rU5 jANavI. 7 sAtamI sacitta parivAra pratimA te, sAta mAsa sudhI sacita varjavI te rUpa jANavI. 8 AThamI AraMbha parihAra pratimA te ATha mAsa sudhI pote kAMI paNa AraMbha na karavo te rUpa jANavI. 8 navamI preSaNa parihAra pratimA te nava mAsa sudhI potAnA nokara vagere pAse paNa AraMbha na karAve te rUpa jANavI. 10 dazamI udaSTa 5rihAra pratimA te dasa mAsa sudhI mAthuM muMDAvavuM, athavA eTalI ja rAkhavI, nidhAnamAM rAkhelA dhana saMbaMdhI kaI ravajana savAla kare che te jANamAM hoya te dekhADavuM, ane na hoya te jANato nathI ema kahevuM, bAkI sarva gRkRtya tajavuM, tathA pitAne sArU taiyAra karelo AhAra paNa bhakSaNa kara nahI te rUpa jANavI. 11 amAramI zramaNabhUta pratimAM te, agIAra mAsa sudhI ghara Adi choDavuM, loca athavA muMDana karAvavuM, e ghe, pAtrAM adi muni veSa dhAraNa karavuM, potAnI AdhInatAmAM rahelAM gokuLa vagerene viSe vAsa karo, ane pratibhAvaya thatopAnAtha mikSa ema kahI sAdhunI mAphaka AcAra pALave, paNa dharma lAbha zabda na uccAra te rU5 jA vI. A rIte agIAra zrAvaka pratimAnuM svarUpa kahyuM che. Iti sattaramuM dhAra. 18 temaja aMte eTale AyuSyano cheDo samIpa Ave, AgaLa kahIzuM te pramANe saMlekhanA AdI vidhi sahita ArAdhanA karavI, eno bhAvArtha e che ke te purUSa avazya karavA gya kAryano bhaMga thae ane mRtyu najadIka Ave che te prathama se lekhanA karI pachI cAritra svIkAra karI" vagere grata vacana che, mATe zrAvaka avazya kartavya je pUjA pratikramaNuM vagere kriyA, te karavAnI zakti na hoya te athavA mR. tyu najadIka AvI pahoMce to dravyathI tathA bhAvathI be prakAre saMkhanA kare. temAM anukrame AhArano tyAga karavo te dravya saMkhanA ane kedhAdi kaSAyane tyAga karavo te bhAva lekha nA kahevAya che. kahyuM che kezarIra saMlekhanAvALuM na hoya to maraNa vakhate sAta dhAtuno ekadama prakopa thavAthI jIvane AdhyAna utpanna thAya che. huM hAruM A (zarIra) 506 Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vakhANuto nathI. zarIra kevuM sAruM che ? hArI AMgaLI bhAgI gaI ke zuM? mATe he jIva! tuM bhAva sAlekhanA kara. najadIka Avela mRtyu ravama zakuna tathA devatAnA vacana vagerethI dhAravuM. kahyuM che ke--mAThAM svama, pitAnI hamezanI prakRtimAM thaelo jUdI rItane pheraphAra, mAThAM nimitta, avaLA gra, svaranA saMcAramAM viparIta paNuM eTalAM kAraNothI puSe pi tAnuM maNa najadIka AveluM jANavuM. A rIte saMlekha karI sakaLa zrAvaka dharmanA udhAnane sArU ja hoyanI ! tevI rIte aMtakALane viSe paNa cAritra grahaNa kare. kahyuM che ke-jIva zubha pariNAmathI eka divasa sudhI paNa je cAritro prApta thAya, te paNa mokSane pAme nahIM, tathApi vaimAnika devatA te jarUra thAya che. naLa rAjAnA bhAI kuberano putra na para hato, te paNa have " tAruM AyuSya pAMca divasa che " ema jJAnInuM kahevuM sAMbhaLIne takALa teNe dIkSA lIdhI ane chevaTe siddha padane pAme. harivahana rAjA jJAnInAM vacanathI potAnuM AyuSya nava pahAra bAkI jANa dIkSA laI sarvArtha siddhi vimAne pahoe. saMthArane avasare zrAvaka dIkSA le, tyAre prabhAvanA vagerene arthe zakti pramANe dharmamAM dhanano vyaya kare. tharAdanA AbhU saMghavIe jema Atura dIkSAne avasare (aMta vakhate) sAta letromAM sAta keDa dhana vAparyuM. have aMtakALe saMyama levAnuM jenAthI na na bane, te zrAvaka aMta samaya Ave lekhanA karI zakuMjaya Adi zubha tIrtha jAya, ane nirdoSa thaMDivane viSe (jIva jaMtu rahita bhUmine viSe ) zAeNkta vidhi pramANe caturvidha AhAranuM paccakhANa karI AnaMdAdika zrAvakanI mAphaka anazana svIkAre. kahyuM che ke -tapasyAthI ane vratathI mokSa thAya che, dAnathI uttama bhoga maLe che, devapUjAthI rAjya maLe che, ane anazana karI maraNa pAmavAthI iMdrapaNuM pamAya che. laikikazAmAM paNa kahyuM che ke-he arjuna ! vidhipUrvaka pANImAM ata vakhate rahe to sAta hajAra varSa sudhI, agnimAM paDe te dasa hajAra varSo sudhI, jhapApAta kare to soLa hajAra varSa sudhI, maheTA saMgrAmamAM paDe to sATha hajAra varSa sudhI, gAya choDAvavAne sArU deha tyAga kare to enI hajAra varSa sudhI 507 Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha gati bhogave, ane aMtakALe anazana kare te akSaya gati pAme. pachI sarva aticAranA parivArane sArU cAra zaraNarUpa ArAdhanA kare. daza dvAra rU5 ArAdhanA e rIte kahI che. ke-1 aticAranI A be yaNuM karavI, 2 vratAdika uccavAM, 3 jIvone khamAvavA, 4 bhAvitAtmA e zrAvaka aDhAra pApasthAnakane sirAve, 5 arihaMta Adi cAre za raNa karavAM, 6 karelAM dutanI niMdA karavI, 7 karelA zubha karmonI anumodanA karavI, 8 zubha bhAvanA bhAvavI, 8 anazana AdaravuM, ane 10 paMcaparameSTi navakAra gaNavA. evI ArAdhanA karavAthI je paNa teja bha vamAM siddha na thAya, to paNa zubha detApaNuM tathA zubha manuSyapaNuM pAmI ATha bhavanI aMdara siddha thAya ja. kAraNa ke, sAta athavA ATha bhava grahaNa kare, tethI vadhAre na kare evuM Agama vacana che. Iti aDhAramuM dvAra tathA selamI gAthAno artha saMpUrNa. have prakaraNano upasaMhAra karatAM dinakRtyAdikanuM phaLa kahe che. (mUTthA) eaM gihidhammavihi, paidiahaM nivvahaMti je gihiNo // iha bhavi parabhavi nivvuisuhaM lahuM te lahaMti dhuvaM // 17 // saMkSepArtha-je zrAvake A graMthamAM kahelA zrAvaka dharmanA vidhine dararoja Acare, te zrAvaka A bhavamAM anukrame parabhavamAM zIdhra muktisukha araNya pAme. 17 che vistAra -A upara kahele dina Adi cha hAravALe zrAva kane je dharma dhi, tene niraMtara je zrAvako samyapha prakAre pALe, teo A vartamAna bhavane viSe sArI avasthAmAM rahI sukha pAme, tavA paraloke sAta ATha bhavanI aMdara paraMparAe muktisukha takALa jarUra pAme. ' samApta 508 Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikhyAta tapetyAkhyA jagati jagaJcandrasUrayo'bhUvan // zrIdevasundaraguru-ttamAzca tadanukramAdviditAH // 1 // artha -A jagatamAM tapa evuM prakhyAta nAma dhAraNa karanArA zrI jagacaMdrasUri thayA. temanA pachI anukrame prakhyAta zrIdevasuMdara gurUvarya thayA. paJca ca teSAM ziSyA-stepyAdyA jJAnasAgarA guravaH // vidhAri -vAratA sAravAdAnA: + 2 artha -aa devasuMdara gurUvaryanA pAMca ziSyo hatA. temAM prathama ziSya zrI jJAnasAgara gurU thayA. vividha prakAranI avacUrNi (avacUri) rUpa lahere prakaTa karI temaNe pitAnuM jJAnasAgara nAma yathArtha karyuM. me 2 zrutagatavidhidhAlApaka-samudhdhRtaH samabhavaMzca sUrIndrAH // kulamaNDanA dvitIyAH, zrIguNaratnAstRtIyAzca // 3 // artha:-zAstramAM rahelAM vividha AlAvAnA uddhAra karanArA kulamaMDana nAmA sUrindra bIjA ziSya ane zrI guNaratna nAmAM trIjA ziSya thayA. 3 SaDdarzanavRttikriyA-ratnasamuccaya vicAra nicaya sRjaH // zrIbhuvanasundarAdiSu, bhejurvidyAgurutvaM ye // 4 // artha-je guNarana guruvarya padarzanasamuccayavRtti ane kriyAtnasamuccaya e graMthanA racanAra ane zrI bhuvamasuMdara AdI AcAyanA vidhAgurU thayA. 4 zrIsomasundaraguru-pravarAsturyA ahAryamahimAnaH // yebhyaH saMtatirucai-rabhavadvevA sudharmebhyaH // 5 // artha-utkRSTa mahimAvALA zrI somasuMdara gurUvarya cothA ziSya thayA. dravyathI tathA bhAvathI bhalA dharmavaMta evA je gurUvaryathI ghaNI ziSya saM. tati vRddhi pAmI. 5 yatijItakalpavivRta-zva paJcamAH sAdhuratnasUrivarAH // yairmArazo'pyakRSyata, karaprayogeNa bhavanAt // 6 // Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - vichatakAnI vyAkhyA karanArA zrI sAdhurarivara pAMca mA ziSya thayA, jemaNe hAtha lAMbo karIne hArA jevAno saMsAra rUpa kUvAmAMthI uddhAra karo. | 6 | zrIdevasundaraguroH, paTTe zrIsoma pundaragaNendrAH // yuvAparavAM prANA-tevAM zithA rata | 7 || - artha -dhI devasuMdara gurUnI pATe zrI somasuMdara gurU thayA. temanA yuga pradhAna padavI pAmelA A pAca ziSya thayA. ! 7 me - mArItyavamanirAkRti-sahastranAmasmRtiprabhRtikRtyaiH // . zrImunisundara gurava-zciraMtanAcArya mahimabhRtaH // 8 // artha:-eka zrImunisuMdara gurU mArI, iti pramukha upadravanuM vAravuM tathA jinasahastra nAma maraNa karavuM ityAdi kavaDe ciraMtana AcAryano mahimA dhAraNa karanArA thayA. e 8 che ghaa nandrA-nittarAH hiMdag a zrIbhuvanasundarayarA, dUravihArairgaNopakRtaH // 9 // artha-bIjA saMghanA tathA ga7nA kAryamAM pramAda na karanArA evA zrI jayacaMdra AcArya tathA trIjA dUra vihAra karIne saMgha upara upakAra karanArA zrI bhuvanasuMdarasUri thayA. 8 viSamamahAvidyAta-dviDambanAyo tarova vRttiyaH // vidadhe yajjJAnanidhi, madAdiziNyA upAjIvan // 10 // . artha-jemaNe viSama mahAvidhAnA ajJAnathI viDaMbaNa rU5 samudramAM paDelA loko nAva samAna evI mahA vidhAri karI, ane jemanA jJAnanidhi pratye mArA jevA ziSya pitAne nirvAha karI rahyA. te 10 | ekAGgA apyekAdazAGginazca jinasundarAcAryAH // nirgranthA granthakRtaH, zrImajinakIrtiguravazca // 11 // arthe-cothA eka aMga (zarIra) dhAraNa karanAra chatAM paNa ame gIAra aMga (satra) dhAraNa karanArA zrI jinasuMdara sUri tathA pAMcamA nagraMtha (graMtha) (parica vinAnA) chatAM paNa graMtha racanA karanArA 2vA zrI jinakIrti gurU thayA. 11 . 510 Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eSAM zrIsugurUNAM, prasAdataHSakhatithimite (1506) varSe // zrAddhavidhisUtravRtti, vyadhita zrIratnazekharaHsUri // 12 // artha -zrI ratnazekharasUrie upara kahelA zrI gurUonA prasAdathI vikrama saMvat 1506 mAM zrAddhavidhi sUtranI vRtti karI. che 12 che atra guNasatravijJAvataMsajinahaMsagaNivarapramukhaiH // zodhana likhanAdividhau, vyavAyi sAMnidhyamudhukaiH // 13 // a-parama guNavaMta ane vika7 zrI jinahaMsagaNi pramukha vidvAnoe A graMtha racatAM zodhatAM lakhavA vagere kAryamAM parizrama laI sAhAya karI. ! 13 ! vidhivaividhyA cchrutagata-nayAdarzanAJca yatikAcet // atrotsUtrasasUyata, tanmithyAduSkRtaM me'stu // 14 // artha -vidhi nAnA prakAranA hovAthI tathA siddhAMtamAM rahelI nizcaya vAtane nahi dekhavAthI A graMthamAM meM je kAMI utsasa racanA karI hoya, te mhArU duSkata mithyA thAo. | 14 che vidhikaumudIti nArayAM, vRttAvasyAM vilokitaivaNaH // # sanna, sasarAtI jAya che ? || artha -vidhimudI nAmanI A vRttimAM akSare akSaranI saMkhyA kakaratAM A graMthanI zaka saMkhyA 6761 thAya che. che 15 A sAthe vitA, zraddhAparathaphUgayud vRttiriyaM cirasamayaM, jayatAjjayadAyinI kRtinAm // 16 // artha-zrAvivi nAmanA mULagraMtha sahita tenI AvRtti meM bAvana nA hitArthe racI. te (vRtti) kuzala purUSane jaya ApanArI thaI ci. rakALa jyavatI vI. che 16 samAd, 511 Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : : : 0 - - . rA. bhagubhAI phatehagaMdakRta pustake laMgaDo jaravAsa. * 0-8-0 kumuda, * * ---0 naLAkhyAna. .. *** 0-5-20 laMDanaHrAjyarahasya. ... ... . . . . 1-8-0 laMDana rahasya... ... ..... -4-0 nasIba ane ughega ... * .. * * *** .. * 0-3-0 TuDanTas aMgrejI-gu. DikSanerI. 3--- , gujarAtI aM. , ... 3-8-0 sTAra aMgrejI gu. DikSanerI. .. 0-10-0 | gujarAtI e. ,, ... (chapAya che) : sapha iMglIza InsTrakaTara * * * * * * * 1-4-0 svAmI vivekAnaMdakRta vyAkhyAnamALA, sanAtana hiMdudharma.. ... ... ... . . 0-1-0 karmayoga ... * * * * * * * -10-0 rAjayoga * * * 1-4-0 bhakiga ( chapAya che.) jJAnayoga ( , ) . . . . . 1-8-0 - apUrvaka etihAsika pustaka TeMDarAjasthAna ( chapAya che ) * * * * * 10-0-0 maLavAnuM ThekANuM - jainapatranI ophisa amadAvAda, 3-10-o Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ad. 6 jIna che prinTiMga ane