Book Title: Samaydarshi Acharya
Author(s): Ratilal D Desai
Publisher: Vallabhsuri Smarak Nidhi Godiji Jain Derasar Mumbai
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001051/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA: ** ** samayadarzI AcArya : lekhaka : ratilAla dI pa ca'da desA I Education international For Private & Personal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ****** - - - ***************************** ************** * * * - * - * * **********' , :...' -- - - - -- - -: * : --- - -- -- - . : ------ * . -- . . . .: *: " - muMbaI zrI va la bha sUri mA ra ka nidhi : prakAzaka : ratilAla dIpacaMda desAI '? lekhaka : (paramapUjya AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI) samayadarza AcArya zrI valabhasUri jaina liTarecara sirijha na. 13 * Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakaH janmajIvanadAsa zivalAla cAha umedamala hajArImalajI jaina maMtrI : zrI vallabhasUri smAraka nidhi The. zrI gADIjI jaina derAsara, 12, vijayavallabha coka, muMbai-3. vi. saM. 2035, mAha vIranirvANa saMvata 2505 i. sa. 1979 phebruArI kiMmata - e rUpiyA y mu jasavaMtalAla giradharalAla zAha zrI pArzva prinTarI, 147, taMboLInA khAMcA, dezIvADAnI poLa, amadAvAda-380001. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMti, samatA ane saraLatAnA sarovara Adarza gurubhakta paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayasamudrasUrijI mahArAjane sAdara samarpaNa - lAla Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanasa za atyAre hajAro jaina kuTuMbo pAse khAvA pUratuM ane nathI, paheravA pUratAM kapaDAM nathI; mAMdAnI sAravAra mATe ane potAnAM bALakone bhaNAvavA mATe pAse paisA nathI. Aje madhyama varganAM ApaNAM bhAI-bahena du:khanI cakkImAM pisAi rahyAM che. emanA pAse thoDAMghaNAM ghareNAM hatAM e to vecAi gayAM; have te te vAsaNa paNa vecavA lAgyAM che. keTalAMka te du:khanA lIdhe ApaghAta karavAnI paristhitimAM pahoMcI gayAM che; A badhAM ApaNAM ja bhAI-bahena che. emanI sthiti sudhAravAnI jarUra che. jo madhyama garIba varga jIvatA raheze. tA jaina jagata paNa TakI raheze. dhanika varga lahera kare ane ApaNA sahadhamI bhAI bhUkhe mare e sAmAjika nyAya nahIM paNa anyAya che. ( vi. saM. 2008; muMbai ) bane ke na bane, paNa mAro AtmA ema cAhe che ke dura thAya ane jaina samAja zrI mahAvIra svAmInA nejA nIce ekatrita thaIne zrI mahAvIrasvAmInI jaya bole, ane jaina zAsananI vRddhine mATe jaina vizvavidyAlaya nAme eka saMsthA sthApita thAya ke jemAM pratyeka jaina zikSita thAya; ane dharmane bAdha na Ave evI rIte rAjyAdhikAramAM jaineAnA vadhAro thAya. pariNAme badhA jaina zikSita thAya ane emane bhUkhanuM du:kha na rahe. zAsanadeva mArI A badhI bhAvanAone saphaLa kare e ja huM icchuM chuM. (vi. saM. 2009; muMbai ) ApaNA dezanI AjhAdImAM ApaNA saunuM kalyANa che. AjhAdIne mATe hiMdu-muslIma-zIkhanI ekatA jarUrI che. A ekatA ApaNe game te bhAge sAdhavI paDaze ja. ApaNA dezamAM ekatA sthapAya to vizvazAMtimAM ApaNA dezanuM sthAna aneruM banaze tenI khAtarI rAkhaze. hiMdu nathI cATIvALA jamatA, musalamAna nathI sunnatavALA janmatA, zIkha nathI ghaDhIvALA janmatAM. janma lIdhA pachI jevA jenA AcAra tevA tene raMga caDhe che. AtmA te badhAmAM ekaja che. sarva mAkSanA adhikArI che. sarve sarakhA che. ApaNe badhA eka ja chIe (vi. saM. 2002; mAlerakaTalA) -zno vijayavallabhasUrijI 1P. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , paramapUjya AcArya zrI vijayavalabhasUrIzvarajI mahArAja janma-vaDodarA, vi. saM. 1927 * svargavAsa-muMbai, vi. saM. 2010] (chabI vi. saM. 1997) Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pra kA za kI ca parama pUjaya navayugapravartaka AcArya bhagavaMta zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAje, peAtAnA vaDAdAdAguru, mahAna prabhAvaka, pUjyapAda AcArya deva zrI vijayAna MdasUrIzvarajI (zrI AtmArAmajI ) mahArAjanA ananya sevaka ane sama paTTadhara tarIke, jaina saMghanI dharmabhAvanAne ane jaina samAjanI zaktine TakAvI rAkhavA mATe jiMdagInA cheDA sudhI je avirata puruSArtha karyA hatA, te vartamAna yuganA jaina saMdhanA itihAsamAM sAnerI akSarothI akita banI rahe evA che. teozrInA A upakArane jaina sadha kayAreya vIsarI zake ema nathI. vaLI, satyamUlaka jJAnanI tathA nirmaLa cAritranI ArAdhanA tema ja anekAMtaSTinI sAdhanA dvArA aMtaramAM jAgelI udAra tathA guNagrAhaka daSTine lIdhe teozrInu jIvana vizeSa upakAraka banyuM hatuM, ane tethI teo kevaLa jaina saMghamAM ja nahIM paNa jainetara vargamAM paNa eka dharmaguru tarIke khUba Adara ane bhakti meLavI zakayA hatA. teoe samAjamAM jema dhArmika jJAna sAthe vyAvahArika zikSaNanA prasAra mATe mArgadarzana ApyuM hatuM, tema zAstrabeAdha mATe paNa prayAsa karyA hatA, eTaluM ja nahIM, jaina saskRtinAM vividha aMgAnA adhyayana-adhyApana tathA sa`zAdhana-prakAzana mATe eka jaina vizva vidyAlayanI sthApanA karavAnA paN aneAratha sevyA hatA, te suvidita che. tenI A jhaMkhanA teA ApaNe pUrI na karI zakayA, ane have e pUrI thaI zake, evA sabhaMgA paNa vyUhu ja AchA dekhAya che. daramyAnamAM, jaina-jainetara jijJAsu vane jaina saMskRtinA judA judA viSayo dharma, tattvajJAna, sAhitya, itihAsa, kaLA vagere viSaya-saMbadhI yatkiMcita mAhitI ApI zakAya e dRSTie, zakaya teTaluM sAhitya pragaTa karavAnA uddezathI, muMbaImAM " zrI vallabhasari smAraka nidhi'nI vi. saM. 2017mAM sthApanA karavAmAM AvI hatI; ane atyAra agAu nidhi taraphathI 12 pustakA pramaTa thayAM che; ane emAMthI sAta pustako atyAre aprApya che. A graMthamALAnA 13 mAM pustakarUpe ApaNA parama upakArI mahApuruSa AcArya - Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravara zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanuM jIvanacaritra pragaTa karatAM amane AnaMda thAya che. ATha varSa pahelAM, vi. saM. 2027nI sAlamAM, parama pUjya AcArya mahArAja zrI vijayavallabhasUrIzvarajInI janmazatAbdI dezamAM judAM judAM sthAnamAM UjavAI hatI ane akhila bhAratIya dharaNe e prasaMganI javANI, muMbaImAM, vividha jAtanA kAryakramo dvArA, vizALa pAyA upara ane khUba zAnadAra rIte karavAmAM AvI hatI. A prasaMge AcArya mahArAjanI aMgrejI, hiMdI tema ja gujarAtI bhASAmAM saMkSipta jIvanakathA pragaTa karavAnuM nakakI karavAmAM AvyuM hatuM. te pramANe aMgrejImAM "The Life of A Saint" ane hiMdImAM "divya jIvana" nAme phAlanAnI zrI pArzvanAtha umeda kolejanA adhyApaka zrI javAharacaMdajI paTanIe lakhela ane gujarAtImAM "samayadarza AcArya" nAme zrI ratilAla dIpacaMda desAIe lakhela-ema traNa jIvanakathAo pragaTa karavAmAM AvI hatI. - AcArya devanI gujarAtI jIvanakathAnI mAgaNI avAranavAra thatI rahetI. hovAthI, tema ja "AcArya zrI vijayavallabhasUri janma zatAbdI zikSaNa TrasTa"mAMthI lena-sahAya meLavatA vidyAthIonI dhArmika parIkSA levAmAM Ave che, tenA abhyAsakramamAM paramapUjya AcAryazrInI jIvanakathAne samAveza karavAmAM Avela che, eTale e mATe paNa A pustaka upayogI thaI zake ema lAgavAthI, enuM . A punarmudraNa karavAmAM AvyuM che. A pustakane pharI chApavAnI anumati ApavA mATe ame amArA mitra zrI ratilAla dIpacaMda desAInA zuM chIe. - A pustaka pragaTa thAya che tyAre amArA zirachatra samA, prazAMtamU ti AcArya zrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja vidyamAna nathI e aMge ame UMDuM duHkha ane moTI khAmI anubhavIe chIe, paraMtu teozrInA paTTadhara, paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayendrajisUrIzvarajI mahArAjanI vAtsalyabharI chatrachAyA, paramapUjya gaNivarya zrI janakavijayajI mahArAja Adi emanA vizALa muni samudAyanI AtmIyatAbharI lAgaNI ane paramapUjya viduSI sAdhvIjI mahArAja zrI mRgAvatIzrIjI mahArAjanI hUMpha amane maLatI rahe che tethI amAruM A duHkha ochuM thAya che, eTaluM jaNAvavAnI rajA laIe chIe. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A smAraka nidhinI zarUAtathI ja, enI mAraphata jenadharmanA siddhAMtano tathA jaina saMskRtine saraLa bhASA ane zailImAM paricaya karAvI zake evA upayogI pustaka prakAzita karavAnI tamannA dharAvanAra zrIyuta nAnacaMda rAyacaMda zAhanuM tA. 1-6-1977nA roja duHkhada avasAna thatAM, nidhine eka bhAvanAzIla kAryakaranI moTI khoTa paDI che, teonI sevAone ame amArI aMtaranI aMjali ApIe chIe. AzA che, AcArya mahArAjanA apramatta ane umadA jIvanane ane zrIsaMghanI ekatAnAM tathA samAja-utkarSane lagatAM kAryone, tema ja samAjanA utkarSa mATenI pravRttinI anivAryatAne samajAvavAmAM A pustaka upayogI thaI zakaze. ' li. muMbaI prajAsattAka dina tA. 26-1-1976 jagajIvanadAsa zivalAla zAha umedamala hajArImala jaina maMtrIe zrI vallabhasUri smAraka nidhi Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vallabhasUri maraka nidhi (beo pablika TrasTaekTa anusAra rajisTarDa) AzIrvAda parama pUjya AcArya zrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja parama pUjya AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAja parama pUjya AcArya zrI vijayendradilsa zvirajI mahArAja * mAraka nidhi samiti 1. zrI jayaMtIlAla ratanacaMda zAha 2. zrI pipaTalAla bhIkhAcaMda 3. zrI ramaNalAla nagInadAsa parIkha 4 zrI jegilAla lalubhAI zAha 5. Do. ramaNalAla cImanalAla zAha 6. zrI naTavaralAla esa. zAha 7. zrI kAMtilAla DAhyAbhAI kArA 8. zrI jagajIvanadAsa zivalAla zAha 9. zrI umedamala hArImalajI jena maMtrI maMtrI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nava | zrI vallabhasUri smAraka nidhinAM prakAzane 1. Lord Mahavir 09. vikaadharma pariSaH maura 2. Jainism 03. vaMntra 1 bADhi dha 10. Selected speeches 04. anubhava-jharaNAM of Shri Virchand 04. Jainism and Raghavji Gandhi Ahimsa" 011. Jainism by 6. jaina sAhitya Herbert Warren ; 07. Doctrin of 92. Lord Mahavir Jainism and Jainism 08. Lord Mahavir and : 13. samayadazI AcArya His Teachings nizAnivALAM pustako aprApya che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI AvRtti prasage paramapUjya yugadraSTA AcArya mahArAja zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanI janma-zatAbdInI ujavaNI, vizALa pAyA upara, ATheka va pahelAM, muMbaImAM karavAmAM AvI hatI te prasaMge, mu`baImAM racavAmAM Avela AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI janmazatAbdI samiti taraphathI A pustaka pragaTa karavAmAM AvyuM hatuM. AcAryazrInA AtmasAdhanAnirata, samAja uddhAraka ane leApakAraka dhvananI mahattAne saMkSepamAM samajAvavAne namra prayAsa karatuM A pustaka, emanI bhavya vanakathAnA jijJAsuone yatkiMcita upayAgI thaI zakayu che, ane atyAre enI khIjI AvRtti pragaTa thAya che, tyAre huM AnaMda ane sa MtoSanI lAgaNI anubhavu e svAbhAvika che. 66 chellA keTalAka vakhatathI A pustaka aprApya thaI gayuM hatuM, e vAta tarapha muMbaInA zrI vallabhasUri smAraka nidhi ''nA saMcAlaka mahAnubhAvAnuM dhyAna gayuM ane emaNe A pustaka pharI pragaTa karavAne niya karyA, tethI ja A pustaka pragaTa thaI zakyu che. mArA pratye AvI bhalI lAgaNI dAkhavavA baddala huM smAraka nidhinA saoNMcAlaka mahAnubhAvone aMtaHkaraNathI AbhAra mAnuM chuM. A pustakanuM chApakAma amadAvAdanI zrI pArzva prinTarIe karI Apyu che, tenI kRtajJatApUrvaka noMdha lauM chuM. 6, amUla seAsAyaTI amadAvAda-7 gAMdhI mahAbalidAna pa tA. 30-6-1979 ~2. dI. desAI Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadanA (pahelI AvRttinI prastAvanA) satAnA guNugAnathI jIvana kRtArtha thAya che. A vanaparicaya lakhavAnI pAchaLa mArI A ja bhAva che; ane mArI alpa-svalpa AvaDatane AvA uttama kAryamAM upayega karavAna mane avasara maLyA ene mane AnaMda che. A paricaya lakhavAnI pAchaLanuM mAruM AkaSa Nu ane kharuM preraka mULa paramapUjya AcArya mahArAjanA dhvananI AtmApakAraka ane lApakAraka saMkhyALadha ghaTanAo che. teo samAjanA sukhadu:khanA sAcA sAthI hatA, ane sAmAnya janasamUhane jIvananirvAha ciMtAmukta kevI rIte khane enI satata ciMtA karatA hatA. mAre mana e eka bahu meATI vAta che. AvA guru ativirala che. mArI namra samaLa mujaba, eka Adarza dharmagurune mATe potAnA anurAgIo ane peAtAnA dharmanA anuyAyIo pratye AvI humInI lAgaNI hovI e jarUrI che. te sivAya dharmagurunI jIvanasAdhanA adhUrI ane ekAMgI ja rahe che. ahiMsA ane karuNAnA vaDale eTale vizALa che ke emAM saMsAranA badhA jIveAnA A leAka ane paralekanA bhalAne samAna rIte samAveza thaI zake. A daSTie vicAratAM AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanuM vana eka Adarza dharmanAyakanI bhavya chabI ApaNI sAme upasthita kare che. saMyamanuM kaTheratApUrvaka pAlana karavA chatAM jIvanamAM zuSkatA ke kaMDAratA pravezI na jAya e rIte dharmasAdhanA karavI e eka svataMtra kaLA che. aMtaranI sukumAratA game tevA kaparA saMyAgAmAM paNa na jokhamAya ane citta hamezAM nijananA AnaMda mANI ane ApI zake, te A kaLAne pratApe ja. AcAryazrInA satata pravRttimaya vanamAM paNa A kaLAnI saurabha prasarelI joIne tenI AgaLa mastaka namI jAya che. A saurabhathI preryA. judA judA dharma, paMtha ke phirakAnAM saMkhyAbaMdha Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara-nArIo teonI pAse AvatAM ane emanI pAsethI saskAraprada ane vanaprada bhAtu meLavIne kRtArtha thatAM. A citramAM eka AvA puNyazALI dharma nAyakanI hRdayasparzI kathAne AlekhavAne adanA prayatna karyo che. e keTale, saphaLa thayA che, e te A pustakanA sahaya vAcakA ja kahI zake. mAruM kAma te A pustaka samAjanA hAthamAM mUkavAnI sAthe pUruM thAya che. A pustakanI paNa eka nAnI sarakhI dAstAna che. jyAre AcArya mahArAjanI janmazatAbdI UjavavAno nirNaya levAmAM AvyA, ane e mATe samitinI racanA karavAmAM AvI, tyAre AcArya mahArAjane! jIvanaparicaya gujarAtI, hiMdI ane aMgrejImAM chapAvavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM hatuM, ane gujarAtI paricaya lakhavAnu kAma, ATheka mahinA pahelAM, mane soMpavAmAM Avyu hatu. ane me paNa, eka uttama kAmanA nimitta banavAne lAve! maLaze e buddhithI, ene AnaMdapUrvaka svIkAra karyo hatA. paNa pachI to, aNudhAryA kAmAne vakhatasara paheAMcI vaLavAna bhArane lIdhe, zarIra ane magaja ane sArA pramANamAM zramita thaI gayAM. pariNAme, A kAmanI javAbadArI ane pavitratAnA vicAra karIne, mane cokkasa lAgyu ke e kAmane sArI rIte ane samayasara pahoMcI vaLavu, e mArA gA bahAranI vAta che. pariNAme me gata pa panI AsapAsanA samayamAM, A kAmane pUruM karavAnI mArI akti samitine lakhI jaNAvI; ane A kArya khIna kAIne soMpavA vinati karI. paNa samiti ema karavA saMmata na thaI; khAsa karIne mArA mitra ane samitinA maMtrI zrIyuta kAMtilAla DAhyAbhAI kArA mArI mAgaNI svIkAravA kAI rIte taiyAra na hatA. ane teoe tathA samitie peAtAne Agraha cAlu rAkhyA. emane A Agraha kevaLa emanI mAra pratyenI bhalI lAgaNIthI ja prerAyelA hatA. e huM jANuM chuM; paNa, mArI azaktine lIdhe, emanA Ava! Agraha tarapha mArA manamAM kaMIka nArAjI paNa thaI hatI. chevaTe, gaI divALI pachI huM muMbaI gayA tyAre samitie Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA zrI kerA sAhebe A kAmane huM pharIvAra inakAra na bhaNuM zakuM e lAcAra banAvI dIdhA. enuM mAtra be aThavADiyAM jeTalA TUMkA samayamAM je kaMI pariNAma AvyuM te vAcake samakSa rajU thAya che. ane e mATe huM pUjya AcArya mahArAja zrI vijayasamudrasUrijIne, samitinI kAryavAhaka kamiTIne ane zrI kArA sAhebane aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. A paricaya lakhavAnI kAcI sAmagrIrUpa mAhitI murabI zrI phUlacaMda haricaMda dezI tathA zrI kRSNalAla varmAe lakhela "Adarza jIvana" nAme hiMdI graMthamAMthI maLI che. uparAMta, AcArya mahArAjanA 66 varSanA dIkSA paryAya nimite muMbaImAMthI pragaTa thayela "paMjAba kesarI AcArya vijayavallabhasUrIzvarajI" nAme viziSTa aMkamAMthI tathA zrI mahAvIra jaina vidyAlaya taraphathI pragaTa thayela "AcArya zrI vijayavallabhasUri smArakagraMtha'mAMthI paNa keTalIka mAhitI maLI che. A traNe graMthanA lekhake, saMpAdaka tathA prakAzake aMtaHkaraNathI AbhAra mAnuM chuM.' * ApaNuM A yuganA meTA meTA ane prabhAvazALI AcAryonA caritranI sAmagrI paNa bahu ja ochI maLavA pAme che, e sthitimAM AcArya zrI vijayavallabhasUrijInA paricayanI sAmagrI vipula pramANamAM ane vyavasthita rUpamAM maLe che, e bahu ja rAjI thavA jevI bAbata che. AmAM sva. AcArya mahArAjane paTTadhara pUjya AcArya zrI vijayasamudrasUrijI tathA emanI sAthenA anya munivaronI dhagazane paNa noMdhapAtra phALA haze ja ema mAnuM chuM. ..zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA suvarNa mahotsava prasaMge vidyAlayanI 50 varSanI kAryavAhI rajU karatuM "vidyAlayanI vikAsathA" nAme pustaka meM lakhyuM hatuM. emAM pUjya AcArya zrI AtmArAmajI mahArAja tathA pUjya AcArya zrI vijayavallabha rijInA paricaye meM ThIka ThIka vistArathI lakhyA hatA. A pustakane bahu jhaDapathI taiyAra karavAmAM e sAmagrI mane kIka jhIkA upagI thaI paDI hatI; ane ethI mArI mahenata sArA pramANamAM bacI gaI hatI. mAre mATe be aThavADiyAM jeTalA bahu TUMkA gALAmAM A paricayanuM lakhANa taiyAra karIne, chapAvIne ane baMdhAvIne pustaka veLAsara taiyAra Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAnuM kAma hiMmata hArI javAya evuM jaMgI hatuM; ane ghaNIvAra te. e samayasara thaI nahIM zake evI nirAzA paNa thaI AvatI hatI. paNa sAthe sAthe A pustakanuM lakhANa taiyAra karavAmAM levI paDatI mahenatane, pramANamAM mane thAka bahu ochA lAgate ane jarUrI tAjagI maLyA karatI hoya e kaMIka avanavo anubhava paNa mane A prasaMge thaye, e mAre kabUla karavuM joIe. Ane buddhigamya khulAso maLavo zakya nathI. Ane sva. AcArya mahArAjanI kRpA ja lekhI zakAya. jhAjhA hAtha raLiyAmaNA thAya ane badhethI mAgI madada tarata maLe te ja thaI zake evuM ati kaparuM A kAma hatuM. ane sadbhAgya mane AvA sahAya maLI rahyA tethI ja A kAma pUruM thaI zakayuM che emAM zaka nathI. AmAM sauthI pahelA AbhAra caMdrikA prinTarIne ane enA bAhoza saMcAlaka zrI baLavaMtabhAI ojhAne mAnuM chuM. teoe hama na bhIDI heta te A kAma hAtha dharavAnI huM hiMmata ja na karata. uparAMta, zAradA mudraNAlaya, amArA sAthI paM. zrI harizaMkarabhAI paMDyA, bAInDara sAMbhare enDa bradhase paNa joItI sahAya Ape che. A pustakamAM mUkavAmAM AvelI chabInuM mULa citra jANItA vidhikAra tathA saMgItakAra zrI bhurAbhAI phUlacaMda zAha taraphathI maLyuM che. A badhAne huM AbhAra mAnuM chuM. ' pustakanuM nAma svargastha AcArya mahArAjanA jIvanabharanA kAryane anurUpa "samayadarza AcArya' evuM rAkhyuM che. AvA eka prabhAva zALI saMtanuM jIvana saumAM samayane pichAnIne vartavAnI ane samAjane daravAnI bhAvanA pragaTavo, evI prArthanA sAthe svargastha AcAryapravarane udayathI vaMdanA karI mAruM A vaktavya pUruM karuM chuM. ka, amUla sesAyaTI amadAvAda-7 - 2 tA. 21-12-70 -2. va. desAI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya 1. moMgalamaya 2. dharma saMskAritAnI 3. janma ane vairAgya anukra ma lU mi : gujarAta 4. prabhAvaka jyAtiSa ra sAhasika pitAne tyAM janma: 11; jaina kuTuMbamAM uchera ane karuNAbharI sAhasikatA H 13; saMyamane mAge 14; taparivartana H 14; dharmoddhAra ane vizvakhyAti yugadarzana H 16; satyanI zodha H AcArya pada : 15; sAhityasarjana : 19; ane jJAnaprasAranI jhaMkhanA : 20. pa. saphaLa manAratha 6. lAhu ane pArasa 7. abhyAsa, gurubhakti ane gurunA viyAga 8. dAdAgurunA caraNAmAM 9. yeti rane atima Adeza 10. sAdhanA 11. samatA 12. samayanatA 13. sudhAraka dRSTi 14. karmabhUmi paMjAbanI sevA vAraMvAra pALanI yAtrA : 69; gujarAnavAlAne chellI salAma H 76; mAruM paba, mAru` paMjAba H 82. 15. muMbaIne ane mubaI mAraphata samAjane lAbha vidyAlayanI sthApanA ; 85; anya sthAnAne lAbha : 92. pRSTha 3 L 10 g, g 24 4 rana 45 50 58 63 24 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ di? 16. samAja haze to dharma Takaze 17. vidyAprasArane puruSArtha 18. ekatA mATe prayatna 18. madhyamavarganI ciMtA 20. dharmakriyAo 11/1 dIkSA : 120; pratiSThA : 120; aMjanazalAkA : 121; upadhAnaH 121; yAtrAsaMghe : 121; upAzraya ane dharmazALA : 122. 21. rASTraprema 123 22. keTalAMka pAsAM 128 udAra dRSTi : 128; padavI mATe anAsakti H 130; racanAoH 132. 23. DAka viziSTa prasaMge 1.3ra rAjAo sAthe paricaya : 135. 24. lekaguru 136 25. vidAya 140 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa ma ya daza A cA rya Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mukhya Adarza mArA jIvananA traNa mukhya Adarzo : AmAM paheluM, AtmasaMnyAsa, bIjuM, jJAna-pracAra ane trIjuM, zrAvaka-zrAvikAone utkarSa. -zrI vijayavalabhasUrijI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgaLamaya 66 satya ja satyanI mahimA sa-dAvatAM tIrthaMkara bhagavAne kahyuM : paramezvara che", " satya ja duniyAmAM sArabhUta che." (" sajja mAvatuM "; " santra To[ma sAmUkhya " -praznavyAkaraNa ) ,, eTalA mATe ja jIvanasAdhanAmAM satyanI sAdhanA ke zeAdhane agrasthAna ApavAmAM AvyuM che. sAcuM samAya te ja sAcuM AcaraNa karI zakAya, e enA bhAva che. sAcA mAne khyAla ja na heAya tA sAcA mArge cAlavAnI vAta ja kAM rahI ? satya e tA jIvanapathane satata ajavALanAra pradIpa che. satyanA AvA apUrva mahimAne kAraNe ja bhruga jugathI asaMkhya mAnavIe satyanI zeAdhanI puNyayAtrAnA yAtrikA banatA rahyA che, ane jagata, jIva ane IzvaranA svarUpanI zodha karIne duniyAne sAcA rAhu batAvatA rahyA che. satyaroAdhakAmAM keTalAka jagatanA svarUpanI ane vizvanAM bhautika tattvAnI zaktinI zeAdha karIne ja thaMbhI jAya che. lAko emane vaijJAnikA tarIke biradAve che. ane je satyazeAdhaMkA pAtAnA AtmAnA svarUpane pAmavAnA dhyeyane kendramAM rAkhIne eka bAju jagatanA svarUpa-svabhAvane ane khIjI bAju paramaAtmAnA svarUpane pAmavAne puruSArtha kare che, te jJAnI ane yAgI kahevAya che. ane aMte emanI jIvanasAdhanA ane satyanI sAdhanA ekarUpa banI jAya che. enuM nAma ja aMtima siddhi, potAnA AtmAnA svarUpanI zeAdha eTale peAtAnI natane vaLagelA -guNa-avaguNAnI rodha, peAtAnAM sukha-duHkha, enAM kAraNe ane enA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya nivAraNanA upAyanI zodha. AvA AtmasAlaMkA pote paNa tarI jAya ane duniyAne paNa taravAne upAya cIMdhI jAya. Avo AtmasAdhaka, pitAnAM sukha-duHkha ane enAM kAraNene samajatAM samajatAM, jagatanA badhA jIvo sAthe hamadardI keLavavA lAge. ene thAya ke jema mAre AtmA jIvitane vAMche che, maraNathI bhaya pAme che ane duHkha-dInatAne badale sukha-samRddhine jhaMkhe che, evuM ja saMsAranA badhA. jIvo mATe samajavuM. AnuM nAma ja samabhAva ke Atmaupasya. samabhAvanI AvI lAgaNI sAdhakane bIjA nA duHkhanA lezamAtra paNa nimitta banavAnA doSathI dUra rAkhIne ene ahiMsAmaya banavAnI preraNA Ape che; ane bIjA jIvonA sukha mATe potAnAM tana-mana-dhana ane sarvasvane saharSa samarpita karavAnI kaNuM pragaTAve che. ahiMsA ane karuNAnA vikAsa ane AcaraNamAM jarA sarakhI paNa khAmI AvavA na pAme eTalA mATe sAdhake satata jAgRta rahIne rAga ane TheSathI para thavAne-vItarAga banavAne-puruSArtha kare paDe che. - sAdhakanI sAdhanA pUrI thatAM samatA, ahiMsA ane vItarAgatA paripUrNa bane che; e traNe ekabIjAnA paryAya (nAmAMtara) rUpa banI jAya che. enuM nAma ja mokSa. - samatAnI gaMgAnuM udgama sthAna che ahiMsA. tethI AtmabhAvanA sAdhake, satyanuM darzana pAmavA prayAsa karatAM karatAM, vizvanA badhA jIvo sAthe maitrIbhAva keLavavA, pitAnI sAdhanAnA kendramAM ahiMsAnI pratiSThA karavAnI hoya che. ane ahiMsAnI bhAvanAne jIvana sAthe ekarUpa banAvI devAne mukhya upAya che saMyama ane tapa. jyAre sAdhanA karatAM karatAM jIvanamAM ahiMsA, saMyama ane tapane triveNIsaMgama sadhAya che, tyAre jIvana maMgalamaya-sarvakalyANakArI banI jAya che. tethI ja tattvadraSTAoe ahiMsA, saMyama ane tapamaya dharmane utkRSTa maMgala kahela che. (gho maMtramukti ahiMsA sanama taro -zrI dazavaikAlika sUtra). jaina paraMparA AvA utkRSTa maMgalarUpa dharmanA sAdhaMdhAnI ja paraMparA che. aneka zramaNa zreSTha, zramaNIratno, zrAvakazreSTha ane zrAvikArane e Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya paraMparAnI jAtane akhaMDa rAkhavA ane enuM gaurava sAcavavA saMke saike, dasake dhrusake ane varSo varSe potAnI sAdhanA ane samarpaNabhAvanAnuM tela pUratA ja rahyAM che. ane emAM caturvidha saMghanA sAmAnya vargane phALo paNa mahatvano che. AtmasAdhanAne varelA A sAdhake eka bAju pitAnA dene dUra karavA tapa, japa, dhyAna, mana ane titikSAne Azraya laIne Adhi vyAdhi-upAdhinAM kaSTone adInabhAve sahana karatA rahyA che ane tyAga, virAgya ane saMyamane mAge pitAnI Atmazaktine pragaTAvatA rahyA che; to bIjI bAju sAmAnya janasamUhamAM dharmabhAvanAnI lahANI karIne ene vyasanamukti, prAmANikatA, sevAparAyaNatA ane dharmakaraNIne mAge deratA. rahIne emanI bhaktine vikasita karatA rahyA che. jAjaramAna tIrthasthAne, bhakti ane kaLAnAM saMgama samAM jinamaMdire, dharma sthAne ane prANurakSAnAM jo A vAtanI sAkSI pUre che. A badhIya pravRttionuM preraNAsthAna che ahiMsA, saMyama ane tapanI ArAdhanAne varele utkRSTa maMgalarUpa dharma. e dharmanuM zaraNa svIkArIne kaMIka AtmAo potAnA jIvanane sarvamaMgalamaya banAvI gayA ane jagatane sva-parikalyANanA sAcA rAhanuM darzana karAvatA gayA. AvI ja gauravabharI jaina paraMparAmAM vikramanI vIsamI sadImAM thaI gayA AcArya pravara zrI vijyAnaMdasUrijI-AtmArAmajI mahArAja; jaina saMghanA mahAprabhAvaka jAtidhara. saMghanI osaratI dharmabhAvanAne khare vakhate TakAvI rAkhIne emaNe bhagavAna mahAvIranA dharmanI dhajAne UMce pharakatI rAkhI; ane pitAnA uttarAdhikArI tarIke aneka samartha sAdhuonI jaina saMghane bheTa ApI. yugadaza AcArya zrI vijayavallabhasUrijI AvA ja eka samartha sAdhupuruSa thaI gayA. dharmarakSA, saMgharakSA ane jJAnarakSAnI emanI aneka pravRttiothI vikramI vIsamI ane ekavIsamI sadIno jaina paraMparAne ItihAsa gauravazALI bane. AcArya zrI vijayavallabhanna rijI, e AcArya zrI AtmArAmajI mahArAja taraphathI jaina saMghane maLelI amUlya bheTa. jIvamAtranI kalyANakAmanA ane samatAbharI AtmasAdhanAthI jIvanane Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya maMgalamaya banAvIne teo utkRSTa maMgalarUpa dharmanA uttama pratinidhi, ane. Adarza dharmaguru tathA lokaguru banI gayA. dharmasaMskAritAnI bhUmi: gujarAta purANaprasiddha gUrjarabhUminI bhavyatAne itihAsakALa vadhuM bhavya. banAvI. purAtana samayamAM ane ItihAsayugamAM evA aneka sAdhaMkA, saMta, satIo, zarAo, zreSThIo, maMtrIo ane rAjavIo e bhUmimAM thaI gayAM, ke jeo gujarAtanI saMskAritAnuM gaurava vadhAratAM ja rahyAM. saMke sake ane kyAreka te dareke dasaMke AvI dharmazara, karmazara ane sevAparAyaNa vyaktio gujarAtanI saMskArabhUmimAM pAktI ja rahI che, ane mAtA, gurjarInA kIrti maMdirane vadhu ne vadhu zobhAbharyuM banAvatI ja rahI che. Ama to gUrjarabhUmi e bhAratabhUminuM ja eka aMga che; ane gujarAtanI saMskRti e bhAratanI saMskRtidhArAnuM ja eka jharaNuM che. ane chatAM gujarAtanI saMskRtinI AgavI kahI zakAya evI viziSTatA paNa che. ane e vizeSatA ene bhAratIya saMskRtinA bhAlatilaka samuM gauravabharyuM sthAna apAve che. gujarAtanI saMskAritAne keDIo purAtana kALa tema ja itihAsayuga baMnemAM vistarelI jovA maLe che. prAcIna yugamAM bhagavAna zrIkRSNa anAsaktabhAve kartavyanuM pAlana karIne jIvanane kRtArtha karavAno divya saMdeza Ape. emanA ja kuTuMbI zrI nemikumAre ajaba itihAsa sara : karuNAbhAvathI prerita thaIne emaNe lagnanA lIlA taraNethI pAchA pharIne vairAgyane Azraya lIdhA ane saMyamane kaThora mArga svIkAryo. raivatAcaLa ( giranAra)nI girikaMdarAo, emanI sAdhanAbhUmi banI, ane utkaTa jIvanasAdhane dArA teo bAvIsamA tIrthaMkara bhagavAna neminAtha tarIke amara thaI gayA. ItihAsayuga. pahelAMnI A ghaTanA. emaNe Apele karaNa ane vairAgyane vAra gujarAtanI dharatIne bhAvI gaya; e vArasAne paNa gujarAtanI bhUmi anukULa lAgI. pariNAme gujarAtanI janatAnAM aMtara cheka purAtana kALathI te atyAra sudhI jIvadayA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sayamadazI AcArya ane tyAga-vairAgyanI bhAvanAthI suvAsita-saMskArita banatAM rahyAM. ApaNI pAMjarApe, parabaDIo, cakalAMne nakhAtI caNa, pArevAne nakhAtI jara, mAchalAMne apAtI kaNIka ane pAMjarApA uparAMta mAMdAM pazu-paMkhIonI mAvajatamAM vyaktigata rIte paNa dAkhavavAmAM AvatI dharma ruci A vAtanI sAkSI pUre che. gUrjarabhUmine ItihAsayuga paNa kaMIka AvI ja kathA saMbhaLAve che. A yugamAM ahiMsApradhAna zramaNa saMskRtine karuNA-vairAgyarasabhInI gujarAtanI dharatI bahu gamI gaI, ane gujarAtamAM Thera Thera jainadharma ane bauddhadharmanAM kendra sthapAyAM. samaya jatAM bauddhadhame gujarAtamAMthI vidAya lIdhI, tyAre jainadhame A bhUmimAM ritharatA prApta karI, ghaNe vikAsa sAthe ane gujarAtanI prajAnA saMskAraghaDataramAM bahu mahattvano phALo Ape. ItihAsayugamAM zrI zIlaguNasUri, vanarAja cAvaDo, vimaLazA, kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya, jayasiMha siddharAja, kumArapALa ane vastupALa-tejapALa ahiMsA, karuNA, saMyama, vairAgya ane sarvadharma bahumAnanI bhAvanAnA A vArasAne jIvI ane prasArI jANe. jagadaguru zrI hIravijaya sUri A vArasAnA ja pratibhAzALI pratinidhi hatA. ane ApaNe sAmenA ja bhUtakALamAM zrI sahajAnaMda svAmI, zrI dayAnaMda sarasvatI, zrImad rAjacaMdra ane mahAtmA gAMdhIjInI kArakidI ahiMsA-karaNa ane saMyama-varAgyanI bhAvanIne kendramAM rAkhIne ja vikasI hatI. jaina saMskRtinA vikramanI vIsamI sadInA prakhara jyotirdhara zrI AtmArAmajI mahArAje (AcArya zrI vijyAnaMdasUrIzvarajI mahArAje ) paMjAbamAM janma dhAraNa karIne gujarAta, paMjAba ane bIjA pradezamAM A vArasAne vadhAre samRddha banAvyo hato. AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAja e ja gauravazALI paraM. parAnA prabhAvaka saMta thaI gayA-saMyama ane vairAgyanA, ahiMsA ane karaNanA e ja divya vArasAne dIpAvI jANanAra ane svapakalyANanA e ja dharma mArganA puNyapravAsI ! gujarAtamAM janmIne jIvanabhara paMjAbanI dharmabhAvanAne ane samAjakalyANanA bAgabAna banavAmAM teoe jIvananI kRtArthatA anubhavI hatI. teo koInA paNa duHkha-darda dInatA jotAM ane emanuM dayALu aMtara dravavA lAgatuM. e duHkhanuM nivAraNa karavAne. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya puruSArtha karIne ane e mATe bIjAone preraNuM ApIne ja emane nirAMta thatI-evA dAnA maherAmaNa hatA e AcArya zreSTha ! emanA jIvananI amRtasaritAmAMthI DuMka Acamana karI kRtArtha thaIe. - 3 janma ane vairAgya garavI gUrjarabhUminI zobhArUpa vaDodarA zahera-vidyA, kaLA ane dharmanA dhAma samuM gujarAtanuM nAnuM sarakhuM kAzI: e ja AcArya zrI vijayavalabhasUrijInI janmabhUmi. vi. saM. 1927nA kArataka sudi bIja (bhAIbIja )ne emane janma. pitAnuM nAma dIpacaMdabhAI. mAtAnuM nAma IrachAbAI. enuM pitAnuM nAma chaganalAla. dharma jaina. jJAti vIsA zrImALI. zrI dIpacaMbhAIne cAra dIkarA ane traNa dIkarIo. cAra dIkarAmAM chaganalAla je. mAtA-pitA dharmanA raMge pUrAM raMgAyelAM hatAM. emAMya icchAbAI to bhale bhaNyAM ochuM hatAM, paNa dharmanI sAdI samajaNa emanA romanamAM dhabakatI hatI, ane dharmapAlananI tAlAvelI jANe emanA jIvanano AdhAra banI hatI. e jema gheravyavahAra ane kuTuMbane sAcavatAM e ja rIte dhamane sAcavavAnuM paNa pUruM dhyAna rAkhatAM. mAtA-pitAnI A dharmabhAvanAno prabhAva AkhA kuTuMba upara ane badhAM saMtAne upara vistarI rahetA. dhana-vaibhava maLe ke na maLe e bhAgyanI vAta che, paNa dharmanane meLavavuM e te mAnavInA pitAnA hAthanI vAta che. mAtA-pitAnuM saraLa, sAduM, nirmaLa, dharmaparAyaNa jIvana jANe saMtAnone A ja bodha ApatuM. paNa AvAM zANuM, garavAM ane dharmAnurAgI mAtA-pitAnI chatrachAyA lAMbe vakhata na TakIH pahelAM zrI dIpacaMdabhAInuM avasAna thayuM; pachI mAtA IcchAbAI paNa svarge sidhAvI gayAM! maraNapathArIethI emaNe mAtA-pitAnI hUMphanA abhAve anAtha banatAM pitAnAM saMtAnone bhagavAna arihaMtanuM zaraNa svIkAravAnI zikhAmaNa ApI. jIvananI chellI ghaDIo gaNAtI hatI; jIvanadIpa bujhAvAnI veLA AvI pahoMcI hatI. bALaka chagana dIna-duHkhI banIne mAtAnI pAse beTho hato. ene to jANe Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya pitAnI AkhI duniyA roLAI jatI lAgatI hatI mAtAe snehabhInA svare ene AzvAsana ApatAM kahyuM : "beTA, ahaMtanuM zaraNa svIkAraje ane anaMta sukhanA dhAmamAM pahoMcADe evA zAzvata dharmadhanane meLavavAmAM ane jagatanA jIvanuM kalyANa karavAmAM tAruM jIvana vitAvaje." e vakhate chagananI umara te mAMDa 10-12 varSanI hatI, paNa mAtAnI chellI zikhAmaNamAM e zAtA anubhavI rahyo. e dharma bedhana zabdA enA aMtaramAM sadAne mATe kotarAI gayAH mAtAnA e ugAre ja jANe ene jIvanamaMtra ane jIvanane AdhAra banI rahyA. chagananuM zarIra jevuM dekhAvaDuM hatuM evI ja tejasvI enI buddhi hatI. ThAvakAI, zANapaNa ane koInuM paNa kAma karI chUTavAnI paragaju bhAvanAnI bakSisa ene bacapaNathI ja maLI hatI. ane bhaktinI gaMgA te jANe enA rezama remane pAvana karatI hatI. dhyAnapUrvaka abhyAsa karIne chagane sAta dhoraNa sudhI abhyAsa pUro karyo. mAthe be moTAbhAI hIrAlAla ane khImacaMdanI chatrachAyA hatI, ane gharanI koI ciMtA hatI nahIM. eTale chaganane bhaNavuM hoya te bhaNavAno ane vepArI thavuM hoya to mana phAve tyAM vepAramAM joDAvAno mArga mokaLo hato. paNa chaganano jIva kaMIka judI mATIne hato. ene na vadhu bhaNavAne vicAra AvyuM, na vepAra kheDavAnuM racyuM, na nokarI karavAnuM mana thayuM. ane lagnasaMsAramAM paDavAnI te ene kalpanA paNa na AvI. enI jhaMkhanA kaMIka judI ja hatI : enI ekamAtra jhaMkhanA mAtAnI AjJAnuM pAlana karIne saMyama ane tapanI ArAdhanAnI mUDIne baLe dharmabhAvanAnA sedAgara banIne jIvanane dhanya banAvavAnI hatI. - vANiyAne dIkare moTe bhAge vepArInI sabata kare, dhanapatinAM paDakhAM seve, keIkane tyAM nokarI karavA bese; ane bIjuM kaMI na sUjhe te chevaTe gharanuM khAIne paNa koInI dukAne vagara pagAre anubhava levA bese. paNa chaganane jIva AmAM kayAMya na lAge. ene te devamaMdira vahAlAM lAge, dharmakriyAmAM rasa paDe, saMtanI sevAnAM svapna Ave ane gurumukhethI dharmanI nirmaLa vANInuM pAna karavuM game. kAM devamaMdira, kAM upAzraya e ja enAM sAcAM vizrAmasthAna. gharamAM e mahemAnanI mAphaka ja rahe : na mAyA-mamatAnAM baMdhana, na paisATakAnI paravA, na gharavyavahAranI jaMjALa ! - Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 samayadazI AcArya kzananuM jIvana gharamAM jaLakamaLa jevuM banI rahyuM ane enuM aMtara saMyama-vairAgyane jhaMkhI rahyuM kyAre e dhanya ghaDI Ave ane kyAre, evA dharmavAtsalyanA mahAsAgara gurunA caraNenuM zaraNuM maLe? dharmapuruSone satsaMga ane emanI dharmavANInuM zravaNue te irAnanA. jIvanane nityakrama banI gayAM hatAM. evAmAM eka preraka prasaMga maLI gaye; ane jANe e prasaMga purAtana itihAsanI eka dharmakathAne sajIvana karI gayo. pacIsa so varSa pahelAMnI-bhagavAna mahAvIra svAmInA yuganI-jaMbukumAranI dharmakathA ghera ghera pracalita che. jaMbu kumAra RSabhadatta vyavahAriyA. -zreNInA ekanA eka putra. apAra dhanavaibhavanA vArasadAra. yauvanavaye emanAM lagna levAyAM. evAmAM bhagavAna mahAvIranA paTTadhara, paMcama gaNadhara, zrI sudharmAsvAmInI dharmavANI emanA aMtarane sparzI gaI, ane teo, lIdhe lagna ja, gharavAsI maTIne tyAgamArganA pravAsI banI gayA. chagananuM paNa kaMIka AvuM ja sadbhAgya jAgI UThayuM. vi. saM. 194ramAM, 15 varSanI vaye, emane vaDodarAmAM zrI AtmArAmajI (AcArya zrI vijayAnaMdasUrijI) mahArAjanI vairAgyabharI dharmavANI sAMbhaLavAne. avasara maLe. e vANI chagananA aMtarane sparzI gaI. e dharma nAyakamAM chaganane pitAnA uddhArakanAM darzana thayAM. tyAgamArgano svIkAra karIne mAtAnI aMtima AjJAnuM pAlana karavA enuM aMtara talasI rahyuM. chaganane. vairAgyaraMga vadhu ghere banyo. gharavAsa jANe ene asahya banI gaye. vaDalAnI zILI chAMyaDI maLI gayA pachI tApamAM tapavAnuM kene game ? ene thayuM ? AvA jJAnI ane pavitra gusnA caraNamAM sthAna maLe to kevuM sAruM ! paNa saMsAranAM baMdhana chedavAM eTalAM sahelAM nathI hotAM. chagana kaMIka mUMjhavaNa anubhavI rahyo. prabhAvaka tirdhara pAMca nadIone pradezaH paMjAba : bhAre AbadAra-pANIdAra bhU mi. jevI AbadAra evI ja khamIravaMtI ane evI ja parAkramI ! ane Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 11. bhaktinI bhAgIrathI to enI rageragamAM sadAya vahetI rahe. AnA prathama bhAratapravezane e pradeza. AryonA Agamana, saMparka ane kAyamI vasavATanI gherI chApa Aje paNa paMjAbanI dharatI upara ane enA nivAsIo. upara jovA maLe che. emane gaura varNa, paDachaMda zarIra ane prabhAvazALI cahero-mere A vAtanI sAkSI pUre che. - bhakti ane zaktinA saMgamatIrtha samI paMjAbanI A baDabhAgI. dharatIe, eka hetALa mAtAnI mamatAthI, khare ane vakhate, jaina saMghanuM ane paMjAbanI dharmabhAvanAnuM jatana karyuM-eka samartha yugadraSTA tidha sAdhupunI bheTa ApIne ! sAhasika pitAne tyAM janma : paMjAba pradezanA phirojapura jillAne jarA tAluko; e tAlukAnuM sAva nAnuM sarakhuM gAma nAme laharA. nAnuM sarakhuM bIja vaTavRkSane janma Ape ema A nAnA sarakhA gAme eka tejaskUliMgane janma Apyo. pitAnuM nAma gaNezacaMdra, mAtAnuM nAma rUpAdevI. jJAti kapUravaMzanI kSatriya. vi. saM. 1894 (gujarAtI 1893)nA catra sudi ekamanA divase emane janma. nAma AtmArAma. pitA zaktizALI ane parAkramI: paMjAbanA mahArAjA raNajitasiMhanA pUrA vizvAsapAtra. talavArane baLa emaNe eka vijayI ddhAnI nAmanA meLavelI. mAtA rUpAdevI eTalAM ja bhaktizIla nArI. AtmArAmane pitAnA parAkrama ane mAtAnI bhaktizIlatAne vArase pAraNe khUlatAM ja maLyo. ane e vAra emaNe savA karIne dIpAvI jA e vAtanI ItihAsa sAkSI pUre che. e samaya bhAratanA ItihAsanI saMkrAMtikALane hati. bhAratanI pitAnI rAjasattA AthamatI jatI hatI; paMjAbamAMthI mahArAjA raNajitasiMhanuM zAsana dIpakano chele jhabakAre anubhavI rahyuM hatuM, ane paradezI kaMpanI sarakAranA (IsTa InDiyA kaMpanInA) paga bhAratanA rAjazAsanamAM dhIme dhIme AgaLa vadhatA jatA hatA ane sthira thatA jatA hatA. gaNezacaMdanuM bhAgya chevaTe eka bahAravaTiyA jevuM jokhamI ane asthira banI beThuM hatuM. AvI sthitimAM emane na jIvanano abhakhare rahyo hato, na mRtyune bhaya satAvato hata; e te khaDiyAmAM khAMpaNa rAkhIne game tevI paristhitine AvakAravA saja beThA hatA. ane Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya patine anusaranArAM rUpAdevI paNa, patinA pagale pagale, game tevA kaSTamaya mAge cAlavA taiyAra hatAM. pati-patnIne mAtra eka ja ciMtA satAvatI hatI H vRkSanA pAkA pAnanI jema sAva anizcita banI gayelI jiMdagImAM pitAnA sarvarava samA bALaputra AtmArAma uphe dittAnuM jatana ane saMvardhana kevI rIte karavuM ? AtmArAmanuM hulAmaNuM nAma dittA hatuM. evAmAM eka prasaMga banyuM H laharAmAM attarasiMdha nAme eka jAgIradAra raheto hato. jAgIradAra hovA uparAMta e zikhAno dharmaguru paNa hatA. e badhI vAte sukhI hato; paNa kudarata mAtAe ene saMtAnanA sukhathI vaMcita rAkhyo hato ! ene vAraMvAra eka ja vAtane aphasosa satAvyA karatuM ke, bhagavAne badhI vAtanI mahera karI ane mAtra savAzera mATInI bheTa ApavAnuM ja bAkI rAkhyuM ! te pachI ATalI badhI saMpatti ane AvA moTA dharmagurupadane lAyaka uttarAdhikArI koNa banaze ? ane e uttarAdhikArI na maLe che. A jiMdagI, A saMpatti ane A sattA maLyAno artha paNa che ? - attarasiMghane gaNezacaMdra sAthe sAro paricaya hatA. eTale bALaka ditA enA AMgaNAmAM kyAreka kyAreka ramavA jato. dittA ene bhAre honahAra chokare lAgato. teja ane zaktinA puja samA bALaka dittAne joIne enuM mana enA upara karyuM. bALakanAM sugaThita ane majabUta zarIra, vizALa bhAla, bharAvadAra cahere ane tejasvI AMkhe attarasiMdhanA aMtara upara jANe kAmaNa karI gayAM. ene thayuM, koI paNa upAye jo A bALaka mane dattaka maLe te lAyaka vArasadAra aMgenI mArI badhI ciMtA TaLI jAya-ditAnAM sAmudrika lakSaNo enA bhAvI yugapuruSapaNAnI jANe sAkSI pUratAM hatAMane, garajavAnane akkala na hoya ema, eka divasa attarasaMghe dhIThA banIne dittAne dattaka ApavAnI potAnI mAgaNI gaNezacaMdra pAse rajU karI. 5zuM kALajAnI kArane potAne sage hAthe karIne ApI devI sahelI nathI hotIH gaNezacaMdde vivekapUrvaka nA pADI dIdhI. paNa gaNezacaMdra attarasiMdhanA kinnAkhora svabhAvane sArI rIte jANatA hatA. pitAnuM dhAryuM na thAya te sAmAnuM satyAnAza notaravAmAM paNa e pAchI pAnI na kare evo hato ane pitAnI mAgaNamAM nAsIpAsa thavAthI gusse thayelA attarasiMdhe, sAce ja, gaNezacaMdranI pajavaNI zarU karI. ene kAyadAnA gunAnA sANasAmAM sapaDAvavAnI e peravI Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 samayadazI AcArya karavA lAge; emAM e kAmiyAba paNa thayo-sattAe jANe satya ane zANapaNane gaLe cIpa lagAvI dIdhI ! jaina kuTuMbamAM uchera ane karuNAbharI sAhasikatA : gaNeza caMdra potAnA putrane mATe veLAsara cetI gayA. emane pitAnI jAtanI te jarAya ciMtA na hatI; e to motane sAmAna sAthe laIne pharanArA nara hatA. paNuM zatadaLa kamaLanI jema khIlatA pitAnA prANapyArA putra AtmArAmanuM bhAvi jokhamAI na jAya e mATe emaNe pANuM pahelAM pALa bAMdhI : pitAnuM haiyuM kaThaNa karIne pitAnA bAra varSanA putrane, vi saM. 1906mAM, eNe jIrAnA rahIza pitAnA mitra dhAmalane suparata karI dIdhA-jANe jAlima kaMsanA kArAvAsamAMthI chaTakIne vasudeva-devakInA naMdana zrIkRSNa vRMdAvanamAM pAlaka pitA-mAtA naMdayazodAnA gharano Azraya pAmyA ! jodhAmalane bhAInuM nAma paNa dittomala hatuM, eTale dittAnuM trIju nAma paDayuM devIdAsa. jodhAmala jAte osavALa ane jena hatA. sthAnakamAgI phirakA upara emane UMDI AsthA hatI. gaNezacaMdra sepelI javAbadArI emaNe dharmabuddhithI pUrI karIne mitradharmanuM barAbara pAlana karyuM. zare ane sAhasI kSatriyaputra AtmArAma jaina vaNika kuLanA zANapaNa ane vicArazIlatAnA saMskAramAM UcharavA lAge. ujajavaLa bhAvInI pUrva taiyArIno jANe koI akaLa saMkta emAM samAye hato. citrakaLAnI devI te AtmArAma upara jANe pAraNe jhUlatAM ja prasanna thaI hatI. sAva nAnI uMmaramAM paNa teo herata pamADe evAM citro dorI zakatA. paNa emanuM bhAvI AtmadharmanAM sarvakalyANakArI addabhuta citro derIne mArga bhUlelAone satyadharmane mArge lAvavAnuM hatuM, eTale e citrakaLA eTalethI ja aTakI gaI. vaLI, bIjAMnI musIbatane cupacApa joI rahevuM ke ene potAnI parezAnImAM pilAvA daIne taTastha rahevuM e AtmArAmane haragija maMjUra na hatuM; evI upekSAbuddhi ke kaThoratA emanA svabhAvamAM ja na hatI. koIne paNa duHkhI ke saMkaTagrasta jotA ke emanuM dila davavA lAgatuM ane e duHkhane dUra karavAnI puruSArthavRtti emanAmAM sahajapaNe jAgI UThatI. eka vAra mitronI sAthe e nadInAnane AnaMda Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 samayadazI AcAya levA gayA. joyu tA, eka musalamAna strI enA bALakane navarAvatI hatI. bALaka hAthamAMthI chaTakI gayA ane DUbavA lAgyA. mAtAthI na rahevAyuM eTale e ene bacAvavA pAchaLa gaI, teA eya taNAvA lAgI ! bALaka AtmArAmathI AvuM kAramuM saMkaTa joyuM na gayuM. e kazAya vicAra karyA vagara nadImAM kUdI paDayo, ane janane jokhame mA-beTAne bacAvI lAvyA ! jenu vana saMsAra-mahAsAgarane pAra karavAnA ane bIjAne pAra karAvavAnA puruSArthamAM ja vItavAnuM hoya ene mATe AvuM sAhasa zI visAtamAM ! sayamane mArge satyanI zodha : AtmArAmanAM cAreka varSa jodhAmalanA kuTuMbanA saMskAra jhIlavAmAM vItyAM. kSatriya kuTuMbamAM janmela AtmArAmanu aMtara jainadharmanI ahiMsAnA saMskArothI raMgAvA lAgyuM; jANe emanuM aMtara hiMsAnAM gejhArAM parAkrameAthI pAchuM vaLIne ahiMsAnAM sarva maMgalakArI parAkramA kheDavA mATe jhaMkhI rahyuM. seALa varSanI kumAravaya pUrI thaI; ane, yauvananA maMgalapraveza vakhate ja, vi. saM. 1910 nA mAgazara zudi paMcamInA divase, mAlerakATalAmAM, AtmArAmanA deha tyAgI--sAdhu jIvananA aMcaLAthI zeAbhI UThaco. yuvAna AtmArAma sthAnakavAsI saMta jIvanarAmajInA ziSya banyA. bahAravaTiyA pitAnA putra jANe saMsAranI sAme bahAravaTe nIkaLIne saMtazirAmaNuM banavA dharma mArga ne! puNyapravAsI banI gayeA. muni AtmArAmane te jJAna ane cAritranI sAdhanA sivAya khIju zuM khapatuM nathI; sAdhuvananI sArthakatAne e ja sAceA mArga che. utkaTa emanI jijJAsA che, ane adamya emanI satyanI zodhanI tAlAvelI che. satyadharmanAM alakha meAtI zodhavA e, maravAnI jema, UMgha ane ArAma tane, sAhasa ane puruSArtha kare che, ane, a`dhazraddhAnAM jALAM-jhAMkharAMne dUra karIne ane nirbhaya banIne dharmazAstrAnA maherAmaNanAM ataLa taLiyAM sudhI DUbakI lagAve che. AvI eka eka DUbakIe emanA AtmA satyanuM niSkalaMka ane bahumUluM meAtI meLavyAnA ArlAda anubhave che. mataparivata na : dharma zAstronA UMDA avagAhanane a Mte muni AtmArAmajIne rasatyane sAkSAtkAra thAya che; emane AtmA aMdarathI pokArI UThe Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya 5 che : jinapratimAne niSedha ane AgamaSa cAMgI (mULa sUtra, niyukti, bhASya, cUrNi ane TIkA) te niSedha e tA. dharmanA ke satyanA peAtAne ja niSedha karavA jevA mahAdeSa che. AtmadharmanA sAdhake ane satyanA cAhake e mahAdoSathI bacavuM ghaTe. ane samAjamAM jaDa ghAlI beThelI jUnI aMdhazraddhA sAme baLave. pekArIne, muni AtmArAmajIe, peAtAnA aneka samartha ane bhaktaparAyaNa sAthI sAthe, jaina zvetAMbara mUrti pUjaka AmnAyune svIkAra karyA; ane paMjAbamAM e dharmane punaruCAra karavAnuM bIDu uDAvyuM". mataparivartana pachI paNa keTalAMka varSa sudhI vezaparivartananI utAvaLa karyA vagara teo prAcIna jainadharmanu pAlana ane enA pracAra me!kaLe mane karatA rahyA. vi. saM. 1931mAM emaNe mukhavastrikA mATe bAMdhavAnI pradhAnA tyAga karyA; ane vi. sa, 1932nA aSADa mahinAmAM te vakhatanA jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMghanA vayAvRddha sAdhupravara zrI buddhivijayajI apara nAma khUTerAyajI mahArAja pAse pharI dIkSA lIdhI, emanuM nAma muni AnaMdavijayajI rAkhavAmAM Avyu, dharmAddhAra ane AcArya pada : A savegI dIkSA pahelAMnAM ane pachInAM varSomAM muni Ana vijayajIe gujarAta, saurASTra, mAravADa, rAjasthAnamAM dharmane khUba pracAra ane punaruddhAra karyo, ane paMjAbane teA emanA puruSArthathI kAyApalaTa ja thaI gayA H 5AmamAM Thera Thera jinarezanI dhajA pharakI rahI. jinamaMdiranAM zikharAnA suvarNa kaLazA jANe jinamaMdiranA uddhAraka mahApuruSano kAti gAthA saMbhaLAvI rahyA. vi. saM. 1943mAM kArataka vide 5 nA roja tIrthAdhirAja zatrujayanI pavitra chAyAmAM, Azare pAMtrAsa hunnara jeTalA vizALa saMgha samudAyanI hAjarImAM, bhAre utsAha ane utsavapUrvaka, muni AnaMdavijayaane AcArya pada arpaNa karavAmAM AvyuM. tapagacchanI paTTaparaMparA pramANe, bhagavAna mahAvIranI 61mI pATe AcArya zrI vijayasiMhasUrijI thayA. vi. saM. 1708mAM teo kALadharma pAmyA. te pachI 11 pATA AcAryapada vagaranI ja cAlu rahI. ane tyArabAda, vi. saM. 1943mAM, 235 varSa pachI, jaina saMghamAM zramaNa paraparAnI 73mI pATe AcArya zrI vijayAna sU richa AvyA. AvA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya prAbhAvika ane mahAna jyotirdharanI AcAryapada upara pratiSThA thavAthI jainadharma, saMgha ane AcAryapada e traNe gauravazALI banyAM; ane jenA saMghane eka prakhara vidvAna, utkaTa cAritranA pAlaka ane samartha dharmanAyaka maLyA. jainadharma ane saMdhanA abhyadayanA manorathadazI e mahApuruSa hatA. jema emane paMjAbamAM sthAnakavAsI phirakAnI sAme kAma karavAnuM hatuM, tema mUrti virodha tema ja bIjI bAbatomAM svAmI dayAnaMda sarasvatI ane emaNe pravatavela Arya samAjanI sAme paNa ghaNuM muzkela kAma karI batAvavAnuM hatuM. aneka graMtha racIne tema ja avirata dharmapracAra cAlu rAkhIne emaNe A kAma saphaLa rIte pUruM karyuM hatuM. - vizvakhyAti ane yugadarzana : pachI te emanI prakhara vidvattA ane nirmaLa sAdhutAnI nAmanA eka dariyApAranA dezo sudhI pahoMcI. ane jyAre amerikAnA zikAge zaheramAM sane 1893 (vi. saM. 1948) mAM pArlAmenTa opha rilijiyansa-vizvadharma pariSada-bharavAno nirNaya thaye tyAre jainadharmanA pratinidhi tarIke e pariSadamAM hAjara rahevAnuM bahumAnabharyuM AmaMtraNa AcArya zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAjane ja maLyuM hatuM. paNa eka jaina sAdhu tarIke teo jAte te e pariSadamAM jaI zake ema na hatA; bIjI bAju itara bhAratIya jananI jema jainamAM paNa samudrayAtrA sAme virodha pravartato hato; uparAMta saMkucita daSTi ane AvA moTA kAryanA lAbhAlAbha samajavAnI dIrdhadaSTine abhAva paNa A AvatAM hatAM. paNa A yugadraSTA AcArye potAnI vedhaka dRSTithI A avarodhenI pele pAra rahela dharmaprabhAvanAne meTa lAbha joI lIdhe. ane, samuyAtrA sAme lokamAnyatA, paraMparAgata vireAdha ke zAstrane nAme AgaLa dharavAmAM AvatA avarodhothI leza paNa vicalita thayA vagara, e mahApuruSe, pite taiyAra karela nibaMdha sAthe, zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhIne e pariSadamAM potAnA eTale ke jainadharmanA pratinidhi tarIke mokalyA. svanAmadhanya zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhIe pitAnI vidvattA, vakatRtvazakti ane saccaritratAne baLe amerikAnA vidvAna ane sAmAnya prajAjanone keTalA prabhAvita karyA hatA, ene ahevAla vAMcIe chIe tyAre kharekhara, navAI lAge che. AvatA yugane pArakhavAnI pAragAmI daSTi Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya T0 hoya te ja hAma bhIDI zakAya evuM mahAna e kArya hatuM. ane e karIne zrI AtmArAmajI mahArAje jenadharmanI je prabhAvanA karI ane jaina saMdhanuM je gaurava vadhAryuM, enuM mUlyAMkana karavuM saheluM nathI. zrI vIracaMda gAMdhIe amerikAmAM bhagavAna mahAvIranA jainadharmane saMdeza te guMjato karyo, paNa sAthe sAthe bhAratanAM badhAMya darzananI vAta paNa tyAMnI janatAne khUba kuzaLatA tema ja saLatApUrvaka samajavI. uparAMta, amerikAthI pAchA pharatAM, yuropanA dezomAM paNa jainadharma ane saMskRti saMbaMdhI rocaka ane mAhitIpUrNa vyAkhyAne ApIne tyAMnA lekene paNa jainadharmane yathArtha khyAla Ape ane emanI jijJAsAne jAgrata ane protsAhita karI. A yugadazI AcAryapravarane sarva janasamAnatAnI jainadharmanI udAtta bhAvanAne keTalo sacoTa khyAla hatA, te emanA nIcenA uddagAra uparathI paNa samajI zakAya che. teoe kahyuM che ke- "asabhya-hIna jAtione je bUrI (bhUDI) mAne che, temane ame buddhimAna kahetA nathI. kAraNa ke amAre evo nizcaya che ke burAI te khoTAM karma karavAthI thAya che. brAhmaNa, vaizya, kSatriya brAM kAma kare te temane ame paNa avazya bhUrA mAnazuM. sukarma karaze tene sArA mAnaze. nIca gotravALA sAthe je khAnapAnane vahevAra rAkhatA nathI tenuM kAraNa to kularUDhi che. e lekenI je niMdA kare che, teo mahA ajJAnI che. kAraNa ke amAro siddhAMta che ke niMdA te kaMInI paNa na karavI. temane je. aspRzya mAnavAmAM Ave che te paNa kuLAcAra che." (zrI "suzIla' kRta "nyAyAbenidhi zrI vijayAnaMdas ri", pR. 4) A ja rIte jaina saMghamAM pravezI gayelI kSatio paNa emanI pAradazI dRSTinI bahAra rahI zakI na hatI. AvI kSatio tarapha aMgulinideza karatAM teo kahe che ke - jainadharmamAM te lezamAtra paNa kSati nathI, paraMtu bhAratavarSanA jemAM A kALamAM zArIrika ane mAnasika satva nathI rahyuM; ene lIdhe mokSamArganI je rIte prarUpaNuM karavAmAM AvI che e rIte enuM saMpUrNa paNe pAlana teo nathI karI zakatA. A kALa pramANe jevuM sAdhupaNuM ane Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 samayadazI AcArya zrAvakapaNuM kahevAmAM AvyuM che e mujaba to enuM pAlana kare che, paNa saMpUNa utsargamArganuM pAlana nathI karI zakatA. jainamAM bIjI khAmI e che ke vidyAne mATe jeTalo udyama karavo joIe eTalo nathI thato; emanAmAM ekatA-saMpa nathI. sAdhuomAM paNa prAyaH karIne Apa ApasamAM ISya ghaNuM che. A khAmI jainadharmanuM pAlana karanArAonI che, nahIM ke jainadharmanI." (ejana, pR. 39) zrI AtmArAmajI mahArAjanA saraLa, sIdhA ane sacoTa dhamapadezanI janatA upara keTalI mArmika asara thatI hatI te amadAvAdanA nagarazeTha zrI premAbhAI hemAbhAInA nIcenA lAgaNIbhInA hRdayasparzI udgAre uparathI paNa samajI zakAya che. teoe AcArya mahArAjanI dharmavANuthI prabhAvita ane protsAhita thaIne kaheluM ke- "zuM karIe mahArAja, jyAre dAMta hatA tyAre dALiyA na mAyA; ane jyAre dALiyA (caNA) maLyA tyAre cAvavAne sAru je dAMta joIe te nathI rahyA." (ejana, pR. 28) Ane sAra e che ke Apane satsaMga pahelAM thayuM hota te ame savizeSapaNe dharmanuM ArAdhana karI zakata-te vakhate amArI eTalI badhI zakti hatI. zrI vijayAnaMdasUrijI mahArAjamAM eka samartha saMghanAyakanA padane zobhAve evI asAdhAraNa kArya zakita, sarvaspazI ane talasparzI vidvattA ane dharmapracAranI utkaTa dhagaza hatI; paNa ethIya AgaLa vadhIne, eka sahadaya, saMvedanazIla ane karuNaparAyaNa zirachatranI jema emanA aMtaramAM jainadharmanA anuyAyIne duHkhanuM nivAraNa karavAnI bhAvanA satata vahetI rahetI hatI. sAce ja teo bhAMgyAnA bheru hatA. sva. zrI "suzIla'bhAIe pitAnI madhura kalame emanA suMdara caritranuM Alekhana karatAM yathArtha kahyuM che ke - jaina saMghanA hita ane zreyamAM pitAnuM vyakitatva visarI janAra, enI sAthe ekatAra bananAra Avo puruSa vartamAna jaina samAje A pahelI ane chellI vAra je. jaina saMdhanA puNya ja emane AkarSA hatA. AtmArAmajInI jIvanaghaTanAo jotAM jANe ke kaI devadUta, bhAMgyAnA bheru je kAI mahArathI, adazyapaNe vicaratA saMtasaMghane kaI sitAre, Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya jaina saMghamAM acAnaka AvI paDayo hoya ane potAnuM jIvanakArya pUruM thatAM kartavyanA medAnamAMthI cupacApa cAlI nIkaLyo hoya ema lAge che." (ejana, pR. 30) cikAge vizvadharma pariSadanA ahevAlamAM zrI AtmArAmajI mahArAjanI chabInI nIce, emane TUMka paricaya ApatAM, sAcuM ja kahevAmAM AvyuM che ke jaina samAjanA kalyANa sAthe muni AtmArAmajInI jema bIjI kaI vyaktie potAnI jAtane khAsa ekarUpa banAvela nathI. dIkSA grahaNa karI tyArathI laine te jIvana paryata pite svIkArela ucca jIvanakAryane mATe kAryarata rahenAra umadA sAdhusamUhamAMnA teo eka che. jaina samAjanA teo mahAna AcArya che; ane prAya vidyAnA vidvAnone mATe jainadharma ane sAhityanI bAbatamAM teo moTAmAM moTA jIvaMta AdhArarUpa che." ("jainAcArya zrI AtmArAmajI janmazatAbdI smAraka graMtha", pR.16) sAhityasarjana : AcArya zrI vijayAnaMdasUrIzvarajIne jainadharmane uddhAra, jaina saMdhano abhyadaya ane jaina sAhitya tathA saMskRtine pracAra karavAnuM yugartavya bajAvavAnuM hatuM. ane be saikA karatAM paNa vadhu samaya sudhI AcArya viheNa rahIne vizaMkhala banI gayelA jaina saMghane saMgaThita ane zaktizALI banAva hato, sAthe sAthe jinamU ti ane jinavANI sAmenA AMtarika tema ja bAhya virenuM paNa zamana karavAnuM hatuM. A badhAM kAryo te apAra puruSArtha karIne ane pAra vagaranI jahemata uThAvIne saphaLatApUrvaka pUrAM karI zakyA emAM emanI satyazodhaka jJAnapAsanA ane emanA samayAnurUpa sAhityasarjanane phALe. ghaNe moTA che. jaina zAstrane AtmasAta karIne tema ja itara sAhityane paNa pari. caya meLavIne emaNe sAhityasarjanane AraMbha, lagabhaga mataparivartananI sAthe sAthe, trIseka varSanI uMmarathI, vi. saM. 1924nI sAlathI karyo hato. emanuM sAhityasarjana kevaLa manoja khAtara hevAne badale theyalakSI hatuM, tethI emAM vizeSa sacoTapaNuM AvyuM hatuM ema kahevuM joIe. vi. saM. 1924mAM "navatatva thI zarU thayeluM sAhityasarjananuM kArya jIvananA aMta samaye, vi. saM. 1953mAM, "tattvanirNayaprAsAda" nAme mahAna graMthanA sarjana sAthe pUruM thayuM. A graMtha AcArya mahArAjanA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 samayadazI AcArya svargavAsa bAda pragaTa thayuM hatuM, ane e enA sarjakanI amara kItine prAsAda-mahela banI rahyo. A be guMthenI vacamAM "jainatasvAdarza ', "ajJAnatimirabhAskara', "samyakatvazaddhAra", "jaina dharma viSayaka praznotara", "cikAgo praznottara' vagere aneka graMthee tema ja keTalIka dhArmika kAvyakRtioe AcAryapravaranA sAhityasarjananuM sAtatya jALavyuM hatuM. jJAna prasAranI jhaMkhanA : cikAganI vizvadharma pariSadamAM jaina-- dharmanA pratinidhi tarIke hAjara rahevAnuM AmaMtraNa AcArya zrI AtmArAmajI mahArAjane vi. saM. 1949mAM maLyuM tyAre teo heziyArapuramAM birAjatA hatA. AcAryazrI jJAnane mahimA barAbara pichAnatA hatA. zAstrAbhyAsane lIdhe ja potAne sAcA dharmane mArga samajAye hatuM ane jJAnopAsanAthI. ja pitAnA AtmAne uddhAra karyo hato, e vAtano emane jAtaanubhava paNa hatA. tethI ja teo jJAnane prasAra karavA hamezAM prayatnazIla rahetA hatA. teoe sAhityasarjana karyuM, dharmopadezanI avirata dhArA vahAvI. ane samAjanA virodhane gauNa gaNune paNa zrI vIracaMdabhAI gAMdhIne - paradeza mokalyA te eTalA mATe ja. emanuM aMtara te zrIsaMdhamAM jJAnane prasAra karavA mATe jJAnanI para sthApavA jhaMkhI rahyuM hatuM, paNa e kAma teo hAtha dhare e. pahelAM saMghanI zraddhAne parimArjita ane rithara karavAnuM yugakArya emane bajAvavAnuM hatuM. e kAma pUrAM samaya ane zakti mAgI le evuM me, ane muzkela hatuM. ane, AcAryazrInI jIvanakathA kahe che ke, e kAryanI pUrNAhuti sAthe ja AcAryapravaranA jIvananI paNa samApti thaI ! zrIsaMghamAM jJAnano prasAra karavAnAM jaza ane javAbadArI jANe kudarate koI bIja mahApuruSa mATe anAmata rAkhyAM hatAM ! saphaLa manoratha zrI AtmArAja mahArAja vaDodarA padhAryA ane chaganalAlane mATe upAzraya tIrthabhUmi banI gaye. enuM mana AThe pahora ane sAThe ghaDI Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ re samayadazI AcArya upAzrayamAM ane emAM birAjatI saMtavibhUti tarapha ja rahetuM. jarAka avasara maLe ke e upAzraya pahoMcI jAte ane pitAnA bhAvI tAraNahAranAM mana bharIne darzana karato, ane eka cAtakanA jevI utsukatAthI e saMta puruSanI vANunA amRtanuM pAna karata. chaganane mATe te jANe koI mahAtIrthamAM mahAparvanI ArAdhanA karavAne sonerI avasara AvI maLyA hatA. AtmArAmajI mahArAjanuM jIvana jJAnanI garimA ane zIlanA saurabhathI dedIpyamAna banyuM hatuM. ane samatArasanA te teo maherAmaNa ja hatA. emanI sarvakalyANakArI sAdhutAmAM koIne paNa vaza karI levAnuM ajaba sAmarthya bharyuM hatuM. chagane manemana e sAdhupuruSane pitAnA hRdayasiMhAsana upara birAjamAna karI dIdhA ! eka divasa zrI AtmArAmajI mahArAjanI dharma dezanA pUrI thaI, zretAo badhA vidAya thayA, paNa chagana te tyAM besI ja rahyo. Aje pitAnA aMtaranI vAta pitAnA gurune kahevAne eNe nizcaya karyo hato. AtmArAmajI mahArAje mamatAthI pUchyuM : "bhAI, badhA te cAlyA gayA, ane tuM hajI kema besI rahyo che ? tAre zuM joIe che?" saMtanA vAtsalyanI varSothI jANe chagananI lAgaNIne baMdha chUTI gaye. enI vANI sivAI gaI, ane enA aMtaranI lAgaNIo AMsu rUpe vahevA lAgI. chagana e sAdhupuruSanA caraNene AMsuno abhiSeka karI rahyo. AtmArAmajI mahArAje ene hetathI beTho karI pUchayuM : "bALaka, svastha thA ane vinA saMkoce tAru duHkha kahe. zuM tAre dhanane khapa che?" gane saMtanI caraNaraja zire caDAvI kahyuM : "hA." "keTalA paisA jaIe tAre ?" saMte pUchayuM. ghaNuM." chagane TUMkamAM javAba Apyo. . "vatsa ! tuM jANe che ke ame paiso nathI rAkhatA. koIne AvavA da." saMte kahyuM. kaI ujavaLa bhAvI belAvatuM hoya ema, chaggane zAMtithI vinati karI: "mahArAja, mAre evuM dhana nathI joItuM; mAre te ApanI pAse je akhUTa dhana che te joIe. je anaMta sukhane apAve evuM Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 samayadarzI AcAya dhaMna joIe. mane dIkSA ApavAnI kRpA kare ' huM mAtAnI aMtima AjJA chagananI vANIrUpe pragaTa thatI hatI. AtmarAmajI mahArAje joI lIdhuM ke dIkSAnI bhikSA mAganAra vyaktimAM bhakti, zakti ane buddhinA triveNIsaMgama sadhAyelA che, ane enu bhAvI ujjvaLa che; zAsanane paNa enAthI lAbha thavAne che. paNa tee vicakSaNa, samayajJa, samatALu, zANA ane dIdI puruSa hatA. emaNe utAvaLa na karatAM chagananA meTA bhAI vagerenI anumatithI ja dIkSA ApavAnA nirNaya karyo, ane chaganane dhIraja rAkhavA kahyuM, ane ceAgya samaye tArI bhAvanA jarUra saphaLa thaze, evuM AzvAsana ApyuM. vaTAdarAmAM eka mahinAnI sthiratA karIne AtmArAmajI mahArAja vihAra karIne chANI gayA. Thagananu mana teA have gurumaya ja banI gayuM hatuM. AtmArAmajI mahArAja tANIthI paNa vihAra karI gayA. paNa emanA praziSya muni zrI vijaya mahArAjane eka mAsa chANImAM rAkAvuM yu.. chagane vakhata joine peAtAnA mananI budhI vAta tene karI, ane peAtAne tarata ja dIkSA ApavA AgrahabharI vinaMti karI, paNa huja chagananI tyAga-vairAgyanI bhAvanAnI agniparIkSA thavI bAkI hatI. chagane joyu ke dIkSA mATe vaDIleAnI anumati meLavavI jarUrI che.. eTale chevaTe eNe potAnA mananI vAta gharamAM karI. paNa AvuM asA dhAraNa pagaluM bharavAnI anumati meLavavAnuM kaMI saheluM nathI hatu. kAIe enI vAta kAne na dharI, mATAbhAI khImacaMdanu mana kAI rIte mAne nahIM; e tA ene virodha karI beThA. chagananA thoDAka mahinA kaseATImAM vItyA. chagane e samaya dharmAbhyAsamAM ane deva-gurunI sevAmAM vitAvIne peAtAne vairAgya sAcA ane daDha heAvAnI saune khAtarI karAvI ApI. ane chevaTe, vInA ghaDAmAM ghI paDI rahe ema, eka divasa gananI utkaTa jha`khanA saphaLa thaI : vi. saM. 1943nA vaizAkha suda 13nA rAja, dharmanagarI rAdhanapura zaheramAM, AcArya zro AtmArAmajI mahArAje ganane tyAgadharmanI dIkSA ApI, emane pAtAnA praziSya ( muni zrI lakSmIvijayanA ziSya muni zrI vijayajInA ziSya banAvyA, ane nAma ApyuM. muni vallabhavijaya-tyAgamArganA pravAsI banela chaganalAlanu bhAvI sAce ja, sarva janavalabha banavAnuM hatuM ! Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya 6 leAha ane pArasa saMsAra te haMmezAM saMpatti ane sattAne ja pUjatA rahyo che. ane senA tarapha ene sadA Asakti rahI che. jyAM seAnuM ( sa Mpatti ) tyAM sarva guNA, e enI sAdI samajaNu ! 13223 eTale ja te! leDhAne seAnAmAM pheravI nAkhavAnI zakti dharAvanAra pArasamaNunA mahimA vavatAM duniyA thAkatI nathI. ane kalpanAnA svAmI kavioe tA Thera Thera pArasamaNinAM guNagAna karIne bhalI-bhALI duniyAne jANe enuM gheluM ja lagADayuM che ! 23 paNa pArasane sparza jhIlIne peAtAnI natane suvarNamAM pheravavAnI kita dharAvatA lAhanI prazaMsA karavAnuM kAne jhayuM che bhalA ? paNa aneAya mahimA kaMI bhUlavA jevA te nathI ja. jevAM lADu ane pArasa, evA ja ziSya ane guru. saMsArIone hamezAM zANA vArasadAranI jhaMkhanA rahe; gurune sadAya syAgya ziSyanI jhaMkhanA rahe. dhana-saMpattinA vArasadArA tA dhaNA maLI rahe, paNa zIla-prajJAthI ro|bhatI sAdhutAnA uttarAdhikArI maLavA durlabha. ane jyAre sama dharmaprabhAvaka gurune AzApreraka ziSyanA lAbha thAya tyAre enA AnaMdane kAI avidha na rahe. dharmazAsanane paNa ethI meATA lAbha thAya. AtmArAmajI mahArAja hatA pArasamaNa, ane muni vallabhavajayajI hatA gajavela, AcArya pravara zrI AtmArAmajI mahArAjane muni vallabhavijayajI jevA vinaya-vivekasa'panna ane bhaktiparAyaNa ziSyanI prApti, e Ave! ja eka suyAga hatA. AtmArAmajI mahArAjanI pArasa samI paripakava sAdhutAnA sparze suni vallabhavijayajInI UgatI sAdhutAnA gajavelane suvarNa banAvI dIdhuM. ane muni vallabhavijayajInI UgatI UcharatI sAdhutAnA lAkhaY Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 samayadazI AcArya AtmArAmajI mahArAja jevA samartha dharmanAyakanI paripakava sAdhutAnA pArasasparzane jhIlavAnI tAkAta batAvIne e pArasane mahimA vadhArI dIdhA. AtmArAmajI mahArAje muni vallabhavijyajIne mahimA vadhAryo, muni vallabhavijayajIe AtmArAmajI mahArAjane mahimA vadhAryo. ane e bannenI jJAna, cAritra ane samatAthI zobhatI sAdhutAe jaina zAsanane mahimA vadhAryo. ItihAsa enI sAkSI pUre che. guru ane ziSya bane amara banI gayA. pArasa ane leha bane kRtArtha thayAM. je pArasane mahimA e ja lehane mahimA paNa vistarI rahyo ! abhyAsa, gurUbhakti ane gurune viyega muni valabhavijayajIne te, bhUkhyAne bhAvatAM bhejana maLI gayA jevuM thayuM. emaNe potAnuM citta ekAgrapaNe abhyAsamAM, apramattapaNe AcArapAlanamAM ane samapitabhAve vaDAdAdAguru AcArya zrI AtmArAmajI (vijayAnaMdasUrIzvarajI) mahArAjanI bhaktimAM lagAvI dIdhuM. teo jANe AcArya mahArAjanI kAyAnI chAyA banI gayA. kAyAthI chAyA aLagI thAya te pUjya AtmArAmajI mahArAjathI muni valabhavijayajI aLagA thAya. AcAryapravara paNa pitAnA valabha upara khUba prasanna rahetA-jANe janmajanmAMtarane ke dharmanehabharyo RNAnubaMdha udayamAM AvyuM hatuM. vi. saM. 1943nuM cemAsuM rAdhanapuramAM ane 1944nuM mahesANAmAM -ema bane emAsAM dAdAgurunI heta-hUMphabharI chatrachAyAmAM vItyAM. jIvanabhara cAle evuM saMskArabhAtuM ekatra thavA lAgyuM. muni valabhavijyajInuM citta ullAsa anubhavI rahyuM. jyAM saMyoga tyAM viga: saMsArane e aTala niyama. muni vallabhavijayajIne paNa e niyama sparzI gaye. pitAne guru harSa vijayajI mahArAjanI bimArInA kAraNe vi. saM. 1945nuM caturmAsa dAdAguruthI judA pAlImAM karavAnuM thayuM. dAdAguruthI judA rahevA mana to taiyAra na Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 25 hatuM, paNa gurusevAno A yoga muni valalabhaviyajIe saharSa vadhAvI lIdho. zrI harSavijayajI mahArAja pitAnA guru hatA eTaluM ja nahIM, teo khUba zAMta, samatAdhArI ane zAstronA abhyAsI hatA. padavI te emanI pAse kAI hatI nahIM ane padavI taraphanuM emane ArkaSaNa paNa na hatuM. teo te sAva nirmohI zramaNa hatA; paNa emane zAstronA adhyayana-adhyApanane yajJa e avirata cAlate rahete ke teo samudAyamAM vagara padavInA chatAM sAcA arthamAM upAdhyAya ja hatA. samudAyamAM sau "bhAIjI mahArAja" ne Adara ane snehabharyA upanAmathI emane oLakhatA; sAce ja, teo sahunA hitaciMtaka bhrAtA ja hatA, AvA jJAnI, nirmohI ane zAMta gurUnA ziSya banavAne yoga maLe e muni vallabhavijayajInuM saddabhAgya hatuM. eTale emanI bhakti e to, kharI rIte, dharmanI ja bhakita hatI. Ama chatAM dAdAgurathI ATaluM paNa juduM rahevuM paDayuM enI khAmI zrI valabhavijyajIne varatAyA vagara na rahIH zrI AtmArAjI mahArAja evA hetALa ane hitaciMtaka hatA. ane muni vallabhavijayajI upara te emane vizeSa bhAva hato. yauvanane AMgaNe AvI UbhelA 17-18 varSanA A munimAM jANe emane AzAnI AlAdakArI eMdhANIe dekhAtI hatI, -ane zAsananA bhAvi udyota ane samAjanA utthAnanAM darzana thatAM hatAM. eTale jema keI kuzaLa zipI potAnI kaLAkRti upara ekAgra dhyAna, cIvaTa ane bhaktithI potAnuM TAMkaNuM pheravIne ane emAM pitAne dhva reDIne ene kaMDAre evI ja mamatAbharI lAgaNIthI pUjya AtmArAmajI mahArAja, zAsananA hitanI daSTie, muni valarbhAvajayajInuM ghaDatara karI rahyA hatA. ema kahI zakAya ke hajI te jIvananI pahelI vIzImAM ja rahelA munizrI aradhI sadI vaTAvIne vayovRddha banelA AcArya pravaranA aMgata maMtrI ja banI gayA hatA ! dharmaguru eTale jJAnanA sAgara. zAstrI te enI jIbhe ja hoya ane judI judI vidyAonuM adhyayana karIne e paMDita banela hoya. ajJAnanAM ane aMdhazraddhAnAM aMdhArAM ulecavAM, satyane mArga dekhADa, jijJAsuonI jijJAsA saMtoSavI, keInI paNa zaMkAnuM nivAraNa karavuM ane tenI jIvanazuddhinuM jatana karavuM e to dharma gurunuM ja kAma : janasamUhamAM dharmaguru pratyenI sAmAnya rIte AvI Adara-bahumAnanI lAgaNI ane Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya AvI AzA-apekSA pravartatI hoya che. ane je dharmaguru ene pUrI karavAne puruSArtha kare che, e potAnuM ane bIjAnuM bhaluM karIne pitAnA dharmagurupadane zobhAvavA sAthe janahadayanA adhipati banI jAya che. janasamUhanI AvI AzAne pUrI karavA mATe dharmagurue jJAna-cAritranI akhaMDapaNe ane apramattabhAve upAsanA karavAnI hoya che. eka vIzI karatAMya ochI uMmare saMyama ane tyAgane mArga, samajaNa ane ulAsapUrvaka, svIkAranAra muni valabhavijayajI dharmagurupadanAM A javAbadArI ane A mahimA jANe haiyA ukalatathI ApameLe ja samajI gayA hatA, ane e mATe potAnI jAtane sajaja karI rahyA hatA. bhagavAna mahAvIre guru gautamavAmIne ane e dvArA samagra vizvane paLamAtrane paNa pramAda na karavAnuM (namAM ! mar givnA sUtranuM) je ubedhana karyuM hatuM te muni valabhavijayajInA aMtaramAM barAbara vasI gayuM hatuM : nirarthaka vAta ke pravRttimAM kALakSepa thAya te te jIvanane vikAsa ja raMdhAI jAya ane samayanI barabAdI sAthe sAdhujIvananI paNa barabAdI thaI jAya. ATalA mATe ja sadA jAgrata rahevAnI jarUra che. muni varbhAvajayajIe zarUAtathI ja vyAkaraNa, nyAya, kAvya, keSa, jyotiSa, caritro, AgamagraMtho ane dharma zAstronA adhyayanamAM manane paravI dIdhuM hatuM ane dharma dezane ApavAnI pharaja paNa nAnI uMmare ja bajAvavAnI AvI, eTale zAstrajJAtA banavAnI sAthe sAthe prabhAvazALI vaktA tarIkenI zaktine paNa emanAmAM vikAsa zarUAtathI ja thata gayo. vaLI jJAnanA mahAsAgara samA dAdAgurunA jJAna ane anubhavane lAbha to harahaMmeza maLato ja hato. mAgavA chatAM ke prayatna karavA chatAM paNa bhAgye ja maLe evo suMdara yoga maLI gayo hato, ane eno lAbha levAmAM kazI khAmI na rahI jAya ene khyAla rAkhavAne hato. eTalA mATe ja dAdAguruthI dUra rahevAnuM emane gamatuM na hatuM. ane chatAM gurunI sevA paNa eTalI ja lAbhakArI hatI. teo saharSa pAlImAM rokAI gayA. munizrIe jyAre pAlImAM comAsuM kyuM te varSe zrI AtmArAmajI mahArAja jodhapuramAM caturmAsa rahyA hatA. munizrIne to ema ja thatuM ke kyAre mArA guruvaryanuM svArazya sAruM thAya ane ame kyAre Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadarzI AcAya 27 cemAsa UtaratAM AcArya mahArAjanI chatrachAyAmAM paheoMcI jaIe. cemAsuM pUruM thayuM, ane zrI vijayajI mahArAjanI tabiyata vihArane ceogya lAgI, eTale emaNe pAlIthI vihAra karyAM. AcAryazrIe paNa jodhapurathI vihAra karyA hatA. badhA ajameramAM bhegA thayA. muni vallabhavijayajIne te upavAsaneA AnaMda mANanArane sukharUpa pAraNAne AnaMda maLyA jevuM thayuM. tyAMthI badhA jayapura paheAMcyA. jayapuramAM pharI pAchA hravijayajI mahArAja bimAra thaI gayA. ane manorathAnA karatAM kavyUne UMce Asane besADavAne te muni vallabhavajayanI svabhAva ja hatA. AcArya mahArAja sAthe rahevAnI icchA upara saMyama mUkIne te ane khInna muni jayapuramAM ja rokAI gayA. guruvaryanI tabiyata sArI thaI eTale pharI pAchA badhA dilhI pahoMcIne AcArya mahArAjane maLyA. paNa ahIM paNa e ja vAtanuM punarAvartana thayuM : muni harSavijayajIne vaLI pAchA bimArIe gherI lIdhA; ane AcArya mahArAjanetA jaladI paMjAba paheAMcavuM jarUrI hatuM, eTale muni vallabhavijayaLa vagere sAdhuone emanI sevA mATe dilhImAM mUkIne teo pajAba tarapha vihAra karI gayA. muni vallabhavijayane mATe A prasaMge eka prakAranA manomaMthananA prasaMgA hatA : eka tarapha bimAra gurunI bhakti kavyanA sAda karatI hatI ane bIjI tarapha aMtaranA adhinAyaka samA AcArya mahArAja taranI bhakti khUMcatI hatIH ane bhaktinAM A be nAtarAMnI vacce munizrInuM mana ravaiyAnI jema pharyA karatuM; paNa a Mte tAkavyapAlanane ja vijaya thatA jIvanamAM e ja sAcuM meLavavAnuM hatuM. jANe kudarata pote ja AvA prasaMge yAjIne A UcharatA munivarane Asakti-anAsakti ke meAha-nirmAhanA geralAbha-lAbhanA viveka pracchannapaNe samajAvI--zIkhavI rahI hatI. gurugautamasvAmI jevAne paNa bhagavAna mahAvIra jevA vItarAgI puruSa uparanA atialpa paNa meha pUrNa vItarAgapaNAnI prAptimAM bAdhaka ja banyA hatA ne! muni vallabhavijayajI ane anya munivaroe zrI harSavijayajI mahArAjanI khaDe page cAkarI karavAmAM kazI khAmI na rahevA dIdhI. dilhInA saMghe paNa sArA sArA vaidyo-hakImAnI salAha mujaba aa ane Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 samayadazI AcArya pathyanI pUrI saMbhALa rAkhIne rAta-divasa bhakita karI. paNa A vakhate vyAdhi evuM asAdhya rUpa laIne Avyo hato ke chevaTe zrI harSavijyajI mahArAja vi.saM. 1946 nA caitra sudi 10 nA roja kALadharma pAmyA ! dAdAguru paMjAbamAM birAjatA hatA ane gurumahArAje paraloka prayANa karyuM hatuM. muni vallavijayajInA aMtaramAM sUnakAra vyApI gayo ! dilhInA saMghe ane sAthenA munivaree ghaNuM AzvAsana ApyuM; zrIsaMghe te abhyAsa mATenI badhI jogavAI karI ApavAnuM ane dilhImAM caturmAsa karavAnuM paNa kahyuM, paNa munizrInuM mana kaI rIte na mAnyuM. munijInA mananI sthiti saDha phATelA vahANa jevI asahAya banI gaI hatI. e saDhanA sAMdhaNahAra eka ja hatA ane atyAre e paMjAbanI bhUmimAM birAjatA hatA. AvA kAramAM saMkaTamAM e ja sAcuM zaraNu hatA. muni vallabhavijayajIe paMjAba tarapha vihAra karyo. emanuM roma roma atyAre zrI AtmArAmajI mahArAjane ja jhaMkhI rahyuM hatuM : kyAre Ave paMjAba ! ane kyAre maLe gurucaraNene Azraya ! | muni vallabhavijyajI tathA emanA be gurubhAIo muni zrI zubhavijayajI tathA muni zrI motIvijyajI jhaDapathI paMjAba tarapha jaI rahyA che. vAtsalyamUti AcArya mahArAjanAM darzananI tAlAvelImAM emane sAva ajANyA pradeza ane sAva ajANyo paMtha paNa kazI rakAvaTa karI zakatA nathI. chevaTe vihAra saphaLa thayeH teo potAnI maMjile dAdAguranA caraNemAM, aMbAlA kempamAM pahoMcI gayA. muni vallabhavijayajInuM citta bhAre sAtA anubhavI rahyuM. svajananI sAme duHkhanuM DhAMkaNa ApameLe UghaDI jAya che. zrI AtmArAmajI mahArAjane Azraya pAmIne muni zrI vallabhavajayajInA aMtaranI lAgaNInA baMdha jANe paLa mATe chUTI gayA. dAdAgurunA caraNomAM mastaka DhALI daIne ene teo azruothI abhiSeka karI rahyA. lAgaNInA e pravAha AgaLa vANuM jANe thaMbhI gaI. zrI AtmArAmajI mahArAje hetALa hAthe emane haiye lagAvIne AzvAsana ApyuM: "mahAnubhAva, bhAvI bhAvane koNa rokI zakayuM che bhalA ?" mana kaMIka svastha thayuM eTale muni vallabhavijayajIe dAdAgurUchIne eka ja vinaMti karI H "guradeva, havethI mane kyAreya ApanA caraNethI dUra na karaze." Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya 29 AcArya deva A navayuvAna munivaranA AvA lAgaNIbhInA aMtarane maneAmana prazaMsI rahyA : kevuM kumaLuM ane savedanazIla hRdaya ! ahiMsA ane karuNAnI saravANIe AvA mulAyama ane rasALa hRdayamAMthI ja pragaTavAnI ane mAnavasamAjane pAvana karavAnI, dAdAgurunA caraNomAM sUrya caMdrane prakAza Ape, ane caMdra e prakAzane dharatI upara relAvIne adhArI rAte ajavALA pAthare; evuM ja kAma dAdAguru ane emanA vatsala uttarAdhikArI muni zrI vallabhavijayajIe zrIsa ghanA dyota mATe karI batAvyuM. jJAnajyoti ane kartavyamUrti dAdAgurunA prakAza jhIlIne muni vallabhavijayajI jIvanabhara dharmadyota ane zrIsaMdhamAM vistAratA rahyA. samAjakalyANane prakAza AtmArAmajI mahArAjanI bhAvanA muni vallabhavijayajIne zAstravettA uparAMta zAsananA uddhAraka ane paMjAbanA rakSaka banAvavAnI hatI. jJAna ane cAritranA dhAraka ane saMghanA hitaciMtaka gurune hamezAM potAnA ceAgya uttarAdhikArInI jhaMkhanA rahe che. zrI AtmArAmajI mahArAjanuM mana muni vallabhavijayajI upara khUba karyuM hatuM. ane jANe tene A yuvAna munimAM peAtAnAM adhUrAM kAryane pUrAM karanAra zakitazALI ane bhaktizIla vArasadAranAM darzana thayAM hatAM. abAlAmAM kAI ke AcArya mahArAjane pUchyuM ke A munine Apa zuM bhaNAvI rahyA che, tyAre emaNe e bhAIne bhAre arthasUcaka ane A vANIbharelA javAba ApatAM kahyuM ke, emane paMjAbanI sAcavaNInA pATha bhaNAvIne paMjAbane mATe taiyAra karI rahyo chuM." muni zrI vallabhavajayanuM mana jema vidyAadhyayana mATe talasI rahetuM tema vidyAnA prasAra mATe paNa khUba utsuka rahetu. mAnavIne sAce mAnavI banAvavAnuM kharuM sAdhana jJAna ja che, e te kharAbara samajavA lAgyA hatA. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 samayadazI AcArya eka prasaMga A vAtanI sAkSI pUre che. emane hamezAM lAgyA karatuM ke potAnA svargastha gurumahArAjanA apAra upakAranA rasmaraNa nimitte kaMIka paNa emane priya evuM rasatkArya karavuM ghaTe. ane emanuM tathA emanA gurubhAIonuM mana koI utsava-mahotsava karavAne badale gurunA nAmathI eka jJAnabhaMDAranI sthApanA karavA tarapha vaLyuM. emaNe pitAnI A bhAvanA AcArya mahArAjane jaNAvI. AcArya mahArAje AvI uttama bhAvanAne saharSa protsAhana ApyuM. ludhiyAnAmAM zrI harSavijayajI jJAnabhaMDAranI sthApanA thaI. pachIthI e jJAnabhaMDAra jaDiyAlAguru nAme zaheramAM laI javAmAM Avyo. jJAnaprasAranI rUcinuM A bIja, samaya jatAM, khUba pAMgaryuM; ane muni vallabhavajayajInA hAthe Thera Thera jJAnanI nAnI-moTI parabanI sthApanA thaI. vi.saM. 1946nuM comAsuM mAlerakeTalAmAM thayuM. paMjAbanI bhalI-bheLI ane bhakitazIla janatAne munizrIne navo navo anubhava hato; ane dAdAgurunI sevA ane vidyAbhyAsane kAraNe janasaMparkane avakAza paNa che raheto; chatAM zAsanabhakta munivara ane paMjAbanA bhakatadudaya zrIsaMgha vacce dharmasnehanA tANavANu racAtAM vAra na lAgI. muni vallabhavijayajIne paMjAbanI bhakitasabhara ane khamIravaMta bhUmi khUba gamI gaI. ane paMjAbanI bhakti ane zaktinA pratIka samA dAdAguruno satsaMga te jIvanamAM samajaNanuM paroDha UgyuM tyArathI ja maLI gayA hatA. kevuM pratApI, puNyazALI ane pAvanakArI emanuM vyakitatva hatuM ! emAM paMjAbanI puNyabhUmimAM vicaravAne ane dAdAgurune hAthe dharmazraddhA ane dharmabhaktinuM navajIvana pAmI rahela paMjAba zrIsaMdhane pratyakSa paricaya karavAne avasara maLyo. muni valalabhavijayanuM aMtara paMjAba taraphanA dharmasnehanA raMgathI raMgAvA lAgyuM. vi.saM. 1947mAM paTTImAM javAnuM thayuM. tyAM paMDita uttamacaMdajIno yoga maLI gayo. emanI bhaNAvavAnI zailI aMtaramAM davA pragaTAve evI Adarza hatI. zrI vallabhavijayajIne te managamatA mevA maLyA jevuM thayuM. paNa evAmAM vihAra karavAno prasaMga Avyo, ane AvA paMDitapuruSa pAsethI jJAna meLavavAnI AkAMkSA adhUrI rahI. pitAne kyAreya potAnI sevAmAMthI dUra nahIM karavAnI bhikSA to dAdAguru pAse munizrIe pote ja mAgI hatI. eTale have vizeSa adhyayana mATe dAdAgurthI Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 31 chUTA thaIne paTTImAM rokAI javuM ke adhyayanane Avo virala suyoga mUkIne dAdAgurunI sAthe rahevuM, enI vimAsaNa UbhI thaI. nirNaya tatkALa levAnuM hatuM ane Avo avasara pharI pharI maLavAne na hataH "avasara cUkyA mehulA" jevI sthiti hatI ! paNa pUjya AtmArAmajI mahArAja dravya-kSetra-kALa-bhAvanA jANakAra ane lAbhAlAbhane viveka karI zake evA vicakSaNa ane dIrdhadazI puSa hatA; muni vallabhavijayajI tyAgamArga ane saMyamadharmanA upAsaka hatA; ane dAdAguru ane praziSya banane moha-mamatAnAM baMdhana jJAna-kriyAnI ArAdhanAmAM vikSeparUpa na thAya e mATe jAgrata hatA. bhAvI lAbha vicAra karIne banee chUTA paDavAnuM nakakI karyuM. AcArya pravare kasUra gAma tarapha vihAra karyo; muni zrI vallabhavijayajI muni zrI cAritravijayajInI sAthe paTTImAM rokAI gayA ane ekAgrapaNe adhyayanamAM parovAI gayA. teo vacamAM thoDo vakhata amRtasaranA jinamaMdiranI pratiSThA vagere mATe bIjAM sthAnamAM vihAra karI AvyA; ane vi. saM. 1947nuM mAsuM dAdAguru sAthe paTTImAM ja karyuM. pachI paNa emanI bhAvanA vizeSa abhyAsa mATe paTTImAM rahevAnI hatI, eTale jirAnA pratiSThA mahotsavamAM hAjarI ApIne teo pharI pAchA paTTI gayA, paNa tyAre paMDita uttamacaMdajI lAMbA vakhata mATe bahAragAma gayA hovAthI e bhAvanA saphaLa na thaI. pachI amRtasara AvIne teo paMDita karmacaMdrajI pAse bhaNavA lAgyA. paNa e yoga vadhu vakhata cAlu na rahyo. e paMDitajI paNa vidyAnA bahu rasiyA hatA, eTale bhaNAvavAnuM kAma cheDIne teo pitAne abhyAsane AgaLa vadhAravA banArasa pahoMcI gayA ! bIjA eka paMDitajI pAse abhyAsa zarU karyo te emane lAbha paNa vadhu vakhata na maLI zakyo. Ama muni vallabhavijayajI eka pachI eka paMDitane je kaMI lAbha maLI zakyo e letA gayA; paNa emanI jJAnapipAsAnI tRpti na thaI. vidyA-upArjananI bhAvanAnuM paNa arthopArjananA lobha jevuM ja cheH cittamAM eka vAra lebhadazA jAgI, pachI te jema jema paisAne lAbha vadhAre maLato jAya tema tema tema paNa AgaLa vadhato jAya; ane paiso prApta karavAnA navA navA mArgo tarapha lobhI mAnavI doDatA ja rahe. ane chatAM Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra samayadI AcAya dhananI tRpti thavI tA dUra ne dUra ja rahe ! vidyArasanuM paNa kaMIka evu ja che H eka vAra jijJAsA ane jJAneApAnanI tAlAvelI jAgI, eTale pachI je kaI adhyayana thaI zakayu hAya eNnAthI satASa mAnavAne badale enA karatAM ghaNuM ghaNuM bAkI rahI gayeluM che, ema lAgyA ja kare ane e meLavavAnI jhaMkhanA rahyA ja kareH kAM jaI kAnI pAse A jJAnatRSAne chipAvI zakAya, evI tIvra lAgaNIthI prerAIne e navA navA mArgo roAdhatA ja rahe. paNa dhananA lAbha ane jJAnanA leAbha vacce pAyAnu aMtara che : dhananA leAbha mAnavIne pAmara banAvI mUke che; jJAnanA leAbha mAnavIne puruSAthI banAvIne vikAsa tarapha dArI jAya che. muni vallabhavajayajIne jJAnanA amRtanA AsvAda maLI cUkayo hatA. e svAda kevA apUrva hatA ane emane jAtaanubhava thayA hatA. eTale te tA hamezAM e vAtanI ja zeAdha karatA ke kAM javAthI vizeSa adhyayanamAM AgaLa vadhI zakAya ? kayAreka tA A jhaMkhanA evI tIvra banI jatI ke teo dAdAguruthI ghaNuM dUra javAnuM sAhasa karavAna vicAra paNa karI besatA. Ave! ja eka prasaMga ahIM nAMdhavA jeve che. eka vAra gujarAtamAMthI samAcAra AvyA ke pAlItANAmAM munivarAnA abhyAsane mATe bAbu budhasiMha dudhaeNDiyAe eka saMskRta pAThazALAnI sthApanA karI che, ane emAM sArA sArA papaDA rAkhavAmAM AvyA che. A samAcAra jANItA zAstrAbhyAsI dharmAtmA zeDa zrI kuMvarajI ANuM cha jevA rela ane javAbadAra AgevAne munirAja zrI vIravijayajI upara paMjAbamAM lakhyA hatA. zrI vIravijayajI mahArAja pAsethI A vAta jANI eTale muni vallabhavijayanuM mana paMjAma cheADIne cheka pAlItANA pahoMcavAnA vicAro karavA lAgyuM, emaNe A mATe dAdAgurunI anumati maMgAvI te teoe, bhAvI lAbhAlAbhane vicAra karIne, peAtAnI sIdhesIdhI saMmati na ApI, tema ja e mATe nAkhuzI paNa na darzAvI; paNa 'tamane sukha Upaje ema khuzIthI karI, paNa tyAM pAMca varSathI vadhu na zakAze; pAca varSomAM paNa jyAre paNa mana thAya tyAre vagara sAce pAchA AvI jajo ane tyAM javAmAM tamane banne taraphathI nukasAna na thAya ene khyAla rAkhajo '----e matalabanA hiizakSAbharelA javAba ApyA. zrI vallabhavijayajI mahArAjanuM mana tA hajI pAlItANA paheAMcavA utsuka hatuM; paNa paMjAba saMghanA prayAseAthI ane gujarAtathI AvelA Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 33 khulAsAthI chevaTe teo dAdAguranA aMtaranI bhAvanAne samajI gayA ane pAlItANuM javAne vicAra emaNe paDato mUkyo. pachI to munizrIne paNa lAgyuM ke sAruM thayuM ke A badhAe maLIne kalpavRkSa samA dAdAguruthI dUra thavAnI bhUlathI mane bacAvI lIdhe! koI paNa vicArane jaDatA ke jakapUrvaka vaLagI rahevAne badale sArAsArano viveka karIne ja eno amala ke tyAga karavAnI muni zrI vallabhavijayajInI AvI dIrghadRSTi e paNa emanA dharmagurupadanI saphaLatAnI eka cAvI hatI, ema kahevuM joIe. - ' A badhI duvidhAmAM vi. saM. 1948nuM caturmAsa emaNe dAdAgurathI ja aMbAlAmAM karyuM ane comAsuM UtaratAM ja teo jalaMdharamAM dAdAgunI sevAmAM upasthita thaI gayA. AcArya mahArAje emane evA ja vAtsalyathI AvakAryA. munizrInuM aMtara dAdAguruthI bahu dUra javAnA duHsvapna jevA durbhAgyathI bacI gayAnI sAtA anubhavI rahyuM. - pUjya AtmArAmajI mahArAjanI sAdhutA ane vidattAnI vikhyAtino sUrya seLe kaLAe khIlI UThayo hato. jainadharmanA eka samartha AcArya tarIke emanI nAmanA cheka amerikA sudhI pahoMcI hatI. amerikAmAM cikAge zaheramAM bharAnAra vizvadharma pariSadamAM jainarmanA pratinidhi tarIke hAjara rahevAnuM teone AmaMtraNa maLyuM hatuM. jainadharma, saMgha ane saMskRtine mATe bhAre gaurava levA jevo e prasaMga hatA. jaina sAdhu tarIke AcArya mahArAja pite te tyAM jaI zake ema na hatA, paNa Avo lAbhadAyI avasara jate karavA paNa teo taiyAra na hatA. emaNe zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhIne pitAnA pratinidhi tarIke cikAge mokalyA ane e svanAmadhanya dharmAtmA vidvAna puruSe amerikAmAM tema ja bIjA dezamAM paNa kevaLa jene saMskRtine ja nahIM, samagra bhAratIya saMskRtine DaMke vagADaze ane khUba nAmanA meLavI. muni zrI vallabhavijayajI A prasaMganA sAkSI hatA. jJAnane ane jJAnIne mahimA keTale maTe che te teo A prasaMga uparathI paNa vizeSa samajyA, ane dAdAguruno prabhAva vizeSa samajatA thayA. teoe vicAryuM. AvA zIla-prajJAnA vAridhi ane vAtsalyanidhi pAsethI te jJAna-kriyAnuM baLa jeTaluM prApta karI zakAya eTaluM ochuM. vi. saM. 1949nuM cAturmAsa jaMDiyAlAgumAM karyuM. '3 * Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadrazI AcAya dAdAgurunA pavitra sAMnidhyamAM sAcA kSamAzramaNa, samatAnA sAgara, dhIra, gaMbhIra, udAra zrI kAMtivijayajI mahArAjanA vizeSa saMparkanA lAbha maLyA, enI paNa munizrInA citta upara ghaNI sArI asara thaI; ane teo emanA pratye vizeSa Adara-bahumAna ane AtmIyatAnI lAgaNI anubhavI rahyA. jogAnujoga zrI kAMtivijayajI mahArAjanuM vatana paNa vaDAdarA che. e munivarA vaccenI dharmasnehanI gAMTha vadhAre dRDha thaI. 34 A badhA samaya pUjAbanA jaina sa`dhanA navasarjananuM kAma khUba vegapUrvaka cAlatuM hatuM. AcArya mahArAja e mATe rAta-divasa prayatna karatA rahetA hatA. badhA munivarA AcArya devanI AjJA pramANe judAM judAM sthAnAmAM rahIne potAnI samagra zakti lagAvIne niSThApUrvaka e kAmane AgaLa vadhArI rahyA hatA. jANe pratApa ane prakAza veratA sUryanI AsapAsa tejasvI graheAnuM eka vartuLa racAI gayu. hatuM. muni zrI vallabhavijayajInI uMmara tA hajI nAnI hatI, paNa zakita, kAryasUjha ane bhAvanAnI saMpatti emanI vardhamAna hatI, eTale emane paNa A kAryamAM noMdhapAtra phALA hatA. vi. saM. 1950nu cAmAsu jIrAmAM thayuM. cAmAsA pachI zrI kAMtivijayajI mahArAja tathA zrI vIravijayajI mahArAja paTTIthI vihAra karIne AcArya mahArAjane vaMdanA karavA jIrA AvyA. muni vallabhavijayane AcAryazrInA prItipAtra ane vizvAsapAtra banelA joIne te khUba rAjI thayA. eka divasa hasatAM hasatAM AtmArAmajI mahArAje kAMtivijayajI mahArAjane kahyuM : . jojo, meM ahI taiyAra karela sAdhuone tame kayAMka gujarAtamAM upADI jatA ! paMjAbane mATe meM emane taiyAra karyA che, ane paMjAbane emanI pAsethI ghaNI AzA che. '' badhA bhadrapariNAmI ane zAsananI prabhAvanAmAM ja kRtArthatA anubhavanArA satA hatA. ane game tyAM rahIne AtmakalyANa ane dharma punaruddhAra karavAnuM ja emanuM jIvanavrata hatuM. eTale AvA kAI bhaya tA hatA ja nahIM; paNa AcArya mahArAjanA A zabdAmAM emanI pajAbanI saMbhALa mATenI ciMtA ane muni zrI vallabhavijayajI vagere munivara pratyenI AzAbharI lAgaNInuM pratibiMba jeI zakAya che. visa, 1951nuM cAmAsuM aMbAlAmAM karyu. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayedazI AcArya 35 jyotirdharano aMtima Adeza zrI AtmArAmajI mahArAja jaina saMghanA eka samartha saMghanAyaka hatA, eTale teonA romaromamAM jaina saMghanA abhyadayanI bhAvanA dhabakatI hoya e svAbhAvika che. vaLI, teo AgAmI yuganuM spaSTa darzana karI zakatA hatA. na dha dhArvinA -dharma pitAnuM astitva enA anuyAyIomAM ja TakAvI zake che, e vAtanuM hArda teozrI barAbara samajatA hatA, - aMgrejonA zAsanakALa daramyAna krAMti kahI zakAya eTaluM vyApaka parivartana samAjavyavasthAmAM pravezI gayuM hatuM; ane pitAnA varcasvane TakAvI rAkhavA mATe dareka varga, jJAti ane samAje vyApaka vidyAdhyayanane Azraya lIdhA vagara cAlavAnuM na hatuM. agamacetI vAparIne A dizAmAM vahelAM prayatnazIla thanAra samAja vahele zaktizALI ane samRddha banI zakavAno hato : AtmArAmajI mahArAjanI cakora buddhie A vAta barAbara samajI lIdhI hatI, ane tethI ja jaina samAja vidyAsAdhanAmAM pachAta na rahetAM pragatizIla bane evI emanI tIvra jhaMkhanA hatI, ane pitAnI uttarAvasthAmAM e mATe prayatna karavAnI emanI tamannA paNa hatI. samAja tathA vyaktinA vikAsane mATe jema eka bAju devamaMdiranI jarUra hatI, tema bIjI bAju sarasvatI maMdiranI paNa eTalI ja jarUra hatI, e rahasya teo barAbara jANatA hatA. jinamaMdiranI sthApanA ane pratimAonI pratiSThA dvArA jena saMghanI dharmazraddhAne parimArjita ane sthira karavAnuM eka yugakArya sArI rIte pUruM thayuM hatuM. ane have Thera Thera sarasvatI maMdiranI sthApanA karIne jaina saMghanA vyaktitvane vadhAre tejasvI banAvavAnuM bIjuM yugakArya sAme AvIne UbhuM hatuM. A samAjahitiSI AcAryazrInI vidyAprasAranI tIvra jhaMkhanAne kaMIka khyAla "navayuganirmAtA" graMthamAMnA (pR. 409) nimna prasaMga uparathI paNa maLI rahe che. e yAdagAra prasaMga kahe che " jyAre AcAryazrI (vi. saM. 1952mAM ) ludhiyAnAmAM birAjatA. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 samayadazI AcArya hatA tyAre emanA zraddhALu eka kSatriye kahyuM : "Apa maMdire banAvarAvI rahyA che e sAruM che, paraMtu enI zraddhApUrvaka pUjA karanArAo pedA karavA mATe Ape sarasvatI maMdiranI sthApanA tarapha paNa dhyAna ApavuM joIe. AnA javAbamAM AcAryazrIe pharamAvyuM ke priya bhAI, tamAruM kahevuM sAcuM che; huM paNa A vAta samajuM chuM, paraMtu saupahelAM AmanI-zrAvakenI zraddhAne sthira karavA mATe A maMdiranI jarUra hatI; tethI e kAma te have prAyaH pUruM thaI gayuM che; ane emAM je kaMI khAmI che te paNa dhIme dhIme pUrI thaI jaze. have huM sarasvatI-maMdiranI sthApanA tarapha ja vizeSa dhyAna ApavAno prayatna karIza. Ane mATe AkhA paMjAbamAM gujarAnavAlA ja vadhAre upayogI thaI zake ema che. have huM e bAju ja vihAra karI rahyo chuM. je AyuSya sAthe A te vaizAkha mahinAmAM sanakhatarAnI pratiSThA karIne sIdhe gujarAnavAlA pahoMcIza ane pahelAM A kAmane ja hAtha dharavAne prayatna karIza." ludhiyAnAmAM uparane prasaMga banyo tenA Agale varSa, aMbAlAthI vi. saM. 1951nA bhAdaravA sudi 13 ne somavAranA roja, zrI AtmArAmajI mahArAje, muMbaImAM zeTha zrI phakIracaMda rAyacaMda Adi sakaLa saMgha upara khAmaNAno patra lakhatAM, muMbaImAM jaina kaeNleja sthApavAnI vAta aMge pitAnI khuzAlI darzAvatAM lakhyuM hatuM ke - "zahara aMbAlA-pujyapAda zrI zrI zrI 108 zrImad vijayAnaMdasUrIzvarajI (AtmArAma) mahArAjajInA taraphathI dharmalAbha vAMcaje- "muMbaI baMdara-zrAvaka puNyaprabhAvaka devagurubhaktikAraka zeTha phakIracaMda premacaMda rAyacaMdajI vigere sakaLa zrIsaMgha yegya........ " prathama hamone amaracaMda pi. paramAranA kAgaLathI samAcAra maLyA hatA ke "atre zrIsaMghanI eka jaina koleja kholavAnI marajI thaI che ane tenA phaMDane mATe goThavaNa paNa thavA lAgI che, tevuM mAluma paDyuM che." A vAta vAMcI hamArA dilamAM eTale utsAha pedA thayuM hatuM ke te jJAnI mahArAjajI jAne che; paraMtu have te vicAra paripUrNa karI hamArA utsAhane vRddhi karaze tathA jainadharmane jhaMDo pharakAvaze. ApanA jevAM nararane zrIsaMdhamAM vidyamAna che, je dhAre te karI zake ema che, mATe Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 37. kAma pUruM karI jJAnavRddhi karI jainadharmanAM asala to prakAza karaze, e ja vAraMvAra hamAruM kahevuM tathA lakhavuM che." (AcArya zrI vijayavallabhasUri smArakagraMtha, pR. 37) jaina saMghamAM jJAnopAsanAnI abhivRddhi thAya ane e dvArA zrIsaMghane abhyadaya thAya e mATe AcAryazrInI jhaMkhanA keTalI tIvra hatI te A uparathI paNa samajI zakAya che.. ' muni vallabhavijayajI A badhA prasaMgenA sAkSI hatA. vaLI, dAdAgunA jJAna ane cAritranA tejathI zobhatA vyaktitvane ane emanA jaina saMghanA abhyadaya mATenA udAra vicArone jhIlIne A navayuvAna muni pitAnuM jIvanaghaDatara ane vicAraghaDatara karI rahyA hatA. ane e rIte dAdAgurunI maMgaLamaya bhAvanAone saphaLa karavA mATe jANe teo pitAnI jAtane sajaja karI rahyA hatA. jaina saMghamAM pravartatA ajJAna ane kusaMpa muni valabhavijayajIne paNa khaTakavA lAgyAM hatAM. emanuM aMtara jANe kyAreka pUchI besatuM : kevo uttama dharma ane ke samartha saMdha! ane enI A kevI avadazA ! jaina saMghamAM sarasvatI-maMdiranI sthApanA karavAnI potAnI jhaMkhanAne pUrI karavA zrI AtmArAmajI mahArAja vi. saM. 1952 (hiMdI 1953)ne comAsA mATe gujarAnavAlA padhAryA. paraMtu, kamanasIbe, AcArya mahArAjazrI potAnA A anerane mUrta karavAne sakriya prayatna kare te pahelAM ja, vi. saM. 195ra ( hindI 1953)nA jeTha sudi sAtamanI pAchalI rAtre, gujarAnavAlAmAM, teone svargavAsa thaye; ane jJAnavistAranA emanA manera adhUrA rahI gayA ! paraMtu kALadharma pAmavAnI theDIka kSaNe pahelAM ja, muni zrI vallabhavijayajI, jeo AcAryazrIne ziSyanA praziSya thatA hatA, ane jemanA upara AtmArAmajI mahArAjane apAra heta ane zAsananA ujajvaLa bhAvI mATe akhUTa AzA-zraddhA hatI, emanI sAthenA aMtima vArtAlApamAM paNa AcArya mahArAje sarasvatImaMdiro UbhAM karavAnI potAnI bhAvanAnuM punaruccAraNa karyuM hatuM. A prasaMganuM varNana karatAM "navayuganirmAtA ' pustaka (pR. 411) mAM kahevAmAM AvyuM che ke "tamane saune mAruM chelluM vivedana e ja che ke mArAM adhUrAM rahelAM Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. samayadazI aAcAya ApasamAM sumeLa ane sAme beThelA kAma tame pUrAM karavAnA pUrepUrA prayatna karajo ane rAkhajo...... keTalIka kSaNa pachI emaNe AMkhA ughADI sAdhu tathA zrAvaka taraph najara nAkhI; ane A sevakane khelAvIne kahyuM : - vallabha ! ludhiyAnAmAM thayelI vAta yAda che? ' meM pha dhAyelA svare javAba ApyA : hA gurudeva, barAbara yAda che. 'gurudeve kahyuM : 'enuM pUrepUruM dhyAna rAkhaje. jJAna vinA lAkA dharmane nahIM samajI zake, 26 bahu sAru' gurudeva !' paraMtu huM ATaluM kahI zako eTalAmAM te yA bhAI, have ame ravAnA thaIe chIe ane saune khamAvIe chIe; 34 an '- eTaluM kahIne teo sadAne mATe aMtardhAna thaI gayA ! '" " yugadraSTA yAtiranuM jIvana sAThe varSe salAI gayuM ! paNa emanA. A aMtima AdezamAM zrI mahAvIra jaina vidyAlaya jevAM sarasvatI-madirAnI sthApanAnAM cetanavaMtAM khIjo chupAyAM hatAM. vaLI, peAtAnI pAchaLa paMjALanA jaina saMdhanI ane enI dharmazraddhAnI saMbhALa rAkhavAne Adeza te. muni vallabhavijayajIne pahelAM ja maLI cUkayo hatA. dAdAgurunI AvI bhAvanAnAM khIjomAM kartavyaniSThAnAM khAtara-pANI nAkhIne muni vallabhavijayae e bhAvanAne savAI rIte saphaLa banAvI hatI, e vAtanI itihAsa sAkSI pUre che. Ama joIe te, muni vallavijayajI AtmArAmajI mahArAjanA ziSya muni lakSmIvijayajInA ziSya muni vijayanA ziSya hatA. paNa aMtaranA snehataMtu kAreya najIkanA ke dUranA sagapaNanI khevanA karatA nathI; aMtara ApameLe ja peAtAnA snehubhAjanane zodhI le che. vaDadAdAguru zrI AtmArAmajI mahArAjanI avirata sevA karIne muni vallabhavijayajI emanA apAra vAtsalyanA adhikArI banI gayA hatA. AvA mahAna yugadraSTA jayAtiranI sevA karavAno ane emanA sAMnidhyamAM rahevAne lAbha tA muni vallabhavajayajIne mAtra 8-9 varSa ja maLyA hatA; paNa jANe e be AtmAe juganugajUnI dharma sagAInI pavitra gAMThe baMdhAyelA hoya evI ekarUpatA emanI vacce pravartatI hatI. AtmArAmajI mahArAjane muni vallabhavijayajInI kAryazakti, kAniSThA, zAsanakti, sUjha ane zANapaNumAM pUrNa zraddhA hatI; tethI tA emaNe pajAbanI dharmabhAktanuM jatana karavAnuM ane Thera Thera sarasvatI-madirAnI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 39 sthApanA karavAnuM yugakartavya emane bhaLAvyuM hatuM-jANe ema karIne teoe emane pitAnA saMdezavAhaka ke dharma pratinidhi ja nImyA hatA. muni vallabhavijayajIe paNa pitAnA zirachatre potAnA zire nAkhelI A javAbadArIne pUrepUrI adA karI batAvIne pitAnA jIvanane kRtArtha banAvyuM hatuM ane zAsananI tema ja samAjanI zobhA ane zakitamAM ghaNe vadhAre karI batAvyo hato. muni vallabhavijyajI pitAnA dAdAgurunA yugakAryane ATalI sArI rIte pAra pADI zakyA, enuM mukhya kAraNa teonI potAnA dAdAguru. pratyenI ananya AsthA ane bhakti hatuM. teoe dAdAgurune caraNe pitAnuM sarvasva samarpita karyuM hatuM, ane potAnAM mAtA, pitA, guru ane jIvananuM sarvasva pitAnA dAdAgurune ja mAnyA hatA. A aMge eka prasaMga noMdhavA jevuM che. zrI AtmArAmajI mahArAjanA svargavAsa pachI kaIka vinisaMtoSIe, emanA kALadharmanA kAraNe aMge kaMIka aphavA UbhI karIne vidana UbhuM karyuM. polIse tapAsa hAtha dharI. muni valabhavijayajIe, guruviyeganA asahya duHkha upara mananuM DhAMkaNuM mUkIne, polIsa adhikArIne svasthatAthI sAcA ane saMtoSakAraka javAba ApyA. ane e nakalI saMkaTanuM vAdaLa vIkharAI gayuM. A prasaMge muni vallabhavijayajInI oLakha aMge pilIsa adhikArI ane munizrI vacce je savAla-javAba thayA te jANavA jevA cheH polIsa adhikArIe pUchyuM: "tamAruM nAma zuM che?" munizrIe kahyuM: "vallabhavijaya." savAlaH "tamArA pitAnuM nAma ?" javAbaH "AtmArAmajI mahArAja." savAla: "mAtAnuM nAma ?" javAbaH "AtmArAmajI mahArAja." savAlaH "gurunuM nAma?" javAba : "AtmArAmajI mahArAja ?" Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya savAla "tame A zuM bele che ?" javAba : "huM ThIka boluM chuM. mArA mATe mAtA, pitA, gurudeva je kaMI kahe te eka ja zrI AtmArAmajI mahArAja che." vameva mAtA pitA tvameva......meva sarva mama deva! -ne samapaNabhAvane umadA Adarza pitAnA dAdAguru pratye jIvI jANanAra muni vallabhavijayajInuM jIvana ane kArya yazanAmI ane saphaLa thAya emAM zI navAI ? sAdhanA sAdhunuM paheluM kAma pitAnI jAtane sudhAravAnuM. pitAnI jAtane sudhAryA vagara bIjAne sudhAravAnI ane jagatanuM bhaluM karavAnI vAta e kevaLa jhAMjhavAnAM nIra jevI nirarthaka samajavI. pitAnI jAtane sudhAravI eTale pitAnA aMtaramAM rahelA dene dUra karavA. rAga-dveSa, kaSAye, kAmanAo ane vAsanAone lIdhe jIva na karavAnAM kAma kare ane pitAnI jAta upara karmane maLa caDAvyA ja kare. enuM nAma saMsAra. pitAnI jAtane sudhAravA-nirmaLa karavA-sAdhu tapa kare, japa kare, dhyAna kare, iMdriyone saMyamamAM rAkhe, vrata-niyama pALa, kaSTane adInabhAve sahana kare ane jJAna ane cAritranI sAdhanAthI pitAnA cittane ujajavaLa banAvIne Atmazaktine pragaTa kare. e ja mokSane mArga. muni vallabhavijayajI mekSamArganA yAtrika hatA. emane pUrvane. saMskAra ja kaMIka tyAga-vairAgyane hato. dharmaparAyaNa mAtAe ene sateja karyo. ane dharmazara dAdAgurunA satsaMge e saMskArane daDha banAvyuM. muni valabhavijayajI samatA-samabhAvanI sAdhanA karI A yuganA zramaNazreSTha banI gayA. bhagavAna mahAvIrane sAdhuveza saMsAra vadhAravA nahIM paNa ghaTADavA mATe dhAraNa karyo che, e bhavabhIrutAnI bhAvanA emanA rAma remamAM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya vasI hatI. tethI tenI nAnI ke moTI pratyeka dharmakriyA ane saMdhakalyANa ke lokakalyANanI pravRttimAM samatA, pApabhIrutA ane apramattatA eTale ke AtmajAgRtine prakAza vistarI rahete, ane emane satyasevAne sAce mArge dorate. dIkSA laIne tarata ja teo sAdhudharmanA pAlanamAM dattacitta banI gayA hatA. tapa, tyAga, saMyamanI abhivRddhi kare evI dharmakriyAo tarapha nI teonI abhiruci jiMdagInI chellI paLa sudhI evI ne evI sateja rahI hatI. ane adhyayana-adhyApana ane saMghasevA tathA lokasevAne. yajJa te satata cAlatA ja raheto hato. | muMbaImAM 84 varSanI jaIpha uMmare, chelI gaMbhIra mAMdagInA bichAnethI paNa, dAdAnAM darzana karavA cheka zatruMjaya pahoMcavAnI tIvra jhaMkhanA ane UgatI uMmarathI ja rasatyAga karIne jIbhanA svAda upara vijaya meLavavAno prayatna teonI AtmalakSI dharmasAdhanAnI sAkSI pUre che. khAna-pAnamAM dasa vAnagIothI vadhu cIjono upaga nahIM karavAne emano niyama hato; ane emAM paNa bane teTalI ochI cIjothI dehane dApu ApIne kAyAthI dhAryuM kAma levAne emane prayatna rahetA. vAdavRtti upara kAbu meLavavAmAM teo eka prakAranI AMtarika AhalAda -anubhavatA. - vi. saM. 1977mAM bIkAnerathI paMjAba pahoMcavA mATe emaNe pratijJA karI ke jyAM sudhI paMjAbanA keI meTA zaheramAM na pahoMcI zakAya tyAM sudhI reja ekAsaNuM karavuM, ane khAna-pAnamAM ATha cIjothI vadhu cIjane upayoga na karavo. zAsana ke saMghanuM kaI paNa kArya hoya, e pUruM karavAnI zrIsaMdhane preraNuM ApavA mATe pitAne AhAranI cIje upara niyaMtraNa mUkavuM e teone mATe sahaja banI gayuM hatuM. AvA to aneka prasaMgo teonA jIvanamAM maLI Ave che. - bIkAnerathI paMjAbamAM hoziyArapura pahoMcyA ane muni valabhavijayajInI pratijJA pUrI thaI. paNa vaLI teone thayuM ke je eka vakhatanA AhArathI kAma cAlatuM hoya te be vAra zA mATe le? ane emaNe 52-53 varSathI uMmare pharI pAchAM ekAsaNuM zarU karyA. pachI emane thayuM ke eka upavAsa to karI zakAya che, paNa have ' Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya be upavAsa (chaThTha) ane traNa upavAsa (aThThama) karavA prayatna kara joIe-AtmAnI zakti te bhagavAne anaMta kahI che. ane hoziyArapuranA comAsAmAM emaNe caudasa-pUnama ane caudasa-amAsane cha karavAnI zarUAta karI. ane pajusaNamAM aThThamanI tapasyA karIne kalpasUtranuM vAcana paNa karyuM. emane vizvAsa beThe ke mAnavI saMka9pabaLathI dhAre eTaluM tapa ke kAma karI zake che. jiMdagInI paLepaLane sadupayoga karI levAne utsAha AvA vizvAsamAMthI ja maLe che. paNa pachI te jema lAbha vadhe ema lAbha vadhe evuM thayuM. aThThamamAM maLelI saphaLatAthI 'muni valabhavijyajIe vicAryuM : traNa upavAsa thaI zakyA te cAra kema na thaI zake ? ane emAM paNa emane saphaLatA maLI. uparAMta, ahIM teoe bAra tithinuM mIna rAkhavA mAMDayuM. ane aneka sUtrAne manana-ciMtanapUrvaka svAdhyAya karyo. bAhya ane AtyaMtara, tapanA AzayathI muni vaTalabhavijayajInI AMtarika saMpattimAM aura vadhAro thayo. paNa teonA gurubhakata ziSya paMnyAsa zrI lalitavijayajIne lAgyuM ke gurujI te zarIranI zakti-azaktinI khevanA karyA vagara vadhu ne vadhu AkarI tapasyA karavA tarapha vaLI rahyA che. zAsananA hitane dhyAnamAM laIne emane ema karatAM rokavA joIe. ane eka divasa emaNe lAgaNIbhInA zabdomAM vinati karatAM kahyuM ke, "Ape pharI ekAsaNuM karavAM zarU karyA che, paNa comAsuM pUruM thayA pachI ene AgaLa cAlu na rAkhaze, ane vadhAre tapasyA karavA upara bhAra na Apaze; kAraNa ke ApanuM zarIra vadhu tapasyAne bhAra jhIlI zake evuM nathI." | muni valabhavijayajIe evA ja vAtsalyabharyA zabdamAM pitAnA. ziSyanuM samAdhAna karatAM kahyuM : "bhalA mANasa, tapasyAne nAme mane zA mATe badanAma kare che? mArAthI tapasyA thAya che ja kyAM ? jeo tapasyA kare che, emane dhanya che. mArA ekAsaNuthI tuM nArAja che, te. comAsA sudhInI mArI pratijJA pUrI thAya, te pachI niraMtara ekAsaNuM, nahIM karuM, paNa mAruM cAlaze tyAM sudhI chUTuM meM nahIM rAkhuM. AThamacaubhe upavAsa-ekAsaNuM karuM chuM e karato rahIza, bAkInA divasomAM be vakhata AhAra letA rahIza.' Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya tapasvIo tarapha kravA Adara ane peAtAnI kevI laghutA ! vaLI, dharmazAstronu adhyayana-adhyApana e teone vanarasa hatA. ane enI pAchaLanI emanI dRSTi udAra, satyazeAdhaka ane guNagrAhaka hatI. eTale emAM DUbakI mAratAM satya ane samatAnAM kaMIka mauktikA maLI AvatAM, ane sa MyamasAdhanAne kRtArtha banAvatAM. bAkI tA saMkucita draSTi ane kadAgrahI buddhithI dharma zAstrAnu adhyayana karavAmAM Ave te e ja zAstro peAtAnuM ane khIjAnuM bhaluM karavAne badale bannenA hitanA nAza karavAmAM zastranI garaja sAre che, ane sAdhakanA mArgone aMdhakAramaya banAvI de che. dharmanA nAme 5 thavAda ane pakSAMdhatA emAMthI ja janme che. paNa muni vallabhavijayajIne e mA maMjUra na hatA. 43 ema lAge che ke tapasyA karatAM karatAM hRdaya zuSka na banI jAya ane mana kaThAra, kaTu ke krodhI na banI jAya enuM muni zrI vallabhavijayajI hamezAM dhyAna rAkhatA. sAthe sAthe dharmazAstronuM adhyayana cittane namrAtinamra ane vizALa banAvavAne badale abhimAnI, saMkucita ane kaddAgrahI na banAvI mUke enI paNa tee pUrI jAgRti rAkhatA. Ane lIdhe ja jema jema tenI sayamayAtrA AgaLa vadhatI gaI tema tema tenuM aMtara vadhu ne vadhu saMvedanazIla, karuNAparAyaNa ane vizALa banatuM gayuM, ane saMsAranA badhA jIveza sAthe tAdAtmya-ekarUpatA (Atmaupamya) ane mitratAnI maMgalakArI lAgaNI anubhavI rahyuM. te vanabhara kusaMpane ke vaivirodhane dUra karIne sapa ane ekatAnI sthApanA karavAnA, dIna-hIna-garIbAnA elI banavAne, samAjane utkarSa sAdhavAnA, dharmanI jagalahANuM karavAne!, vidyAne prasAra karavAne ane dezanuM bhaluM karavAnA avirata puruSArtha karIne eka sAcA dhanAyaka ane Adarza lAkaguru banI zakayA ane game tevI uzkeraNInA prasaMge paNa samatAne akhaDita rAkho zakayA te A guNavibhUtine kAraNe ja. sAce ja, teonI AMtara saMpatti apAra hatI. Ama joIe tA, muni vallabhavijayajInuM jIvanadhyeya peAtAnA dASAne dUra karIne potAnuM AtmakalyANa karavAnuM hatu., ane eTalA mATe ja emaNe mAtAnI dharmaAjJAne zire caDAvIne tyAgadharmanA svIkAra Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya karyo hato. paNa emano bhAvI yuga jena zAsananA utkarSanA nimitta banavAne hato. eTale saMyamanI nirmaLa ArAdhanAnI sAthe sAthe ja emane, dAdAguru zrI AtmArAmajI mahArAjanI tejasvI rAhabarI nIce, eka samartha ane javAbadAra saMghanAyaka banavAnI tAlIma, vagara mAgya, maLavA lAgI; ane eka ekathI caDiyAtI javAbadArIne pUrI karavAnI koThAsUjha ane zakti emanAmAM pragaTa thatI gaI. ' . pachI te eka bAju sAdhujIvananA pAyA ke sAdhyarUpa anAsakti ke nimehavRttinuM teja jIvanamAM pragaTatuM gayuM ane bIjI bAju jagatanA jIvonA sukha-duHkha sAthe sahAnubhUtinI lAgaNI saMdhAtI gaI. pariNAme muni vallabhavijayajIne mATe ApakalyANa ane jagakalyANa ekarUpa banI gayAM; jagatanA jIvonA kalyANamAM teone AtmakalyANanAM darzana thavA lAgyAM. ane teo lekapakAraka dharmagurupadanA sAcA adhikArI banI gayA. AvI hatI e munivaranI sAdhanA. e sAdhanAnI lazrutine TUMkamAM sAra samajAvatAM teoe kahyuM : - "mArA jIvananA traNa mukhya Adarzo? emAM paheluM, AtmasaMnyAsa; bIjuM, jJAnapracAra ane trIjuM, zrAvaka-zrAvikAone utkarSa." duHkhI janenI sevAno mahimAthI prerAIne jyAre koI bhakata bhagavAna pAse evI prArthanA karI ke-"he prabhu, mane na rAjyanI jhaMkhanA che, ne svargalokanI ke na mokSanI. dIna-duHkhI prANIonA duHkhane dUra karI zakuM e ja mArI jhaMkhanA che." -A vAMcIne dekhItI rIte to koIne ema ja lAge ke pitAnA iSTadeva pAse AvI mAgaNI karavAmAM bhakate rAjya, svarga ane mokSanI avagaNanA karI che. paNa jarA UMDe UtarIne A kathananuM hArda samajavA prayatna karIe te ema lAgyA vagara nahIM rahe ke dInaduHkhInI sevA karavAmAM rAjya, svarga ke mokSa jevuM sukha ApameLe ja maLI javAnuM che, evo AtmavizvAsa e kathanamAM guMje che. lekalyANa ane AtmakalyANa vacce ekarUpatA sthApIne pravRttimArga ane nivRttimArga vacce samanvaya sAdhI batAvanAra AcArya zrI vijayavallabhasUrijInA jIvanamAM paNa A AtmavizvAsane ja raNake sAMbhaLavA maLe che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya tIrthakara bhagavAne paNa kahyuM che keH ne riTALAM diyarapha dhane- je duHkhIonI sevA kare che te dhanya che. ahiMsA, saMyama ane tapasyAmaya jIvana jIvI jANyAne A ja sAra che. samatA - bhagavAne kahyuM che ke, "samatAthI ja zramaNa banI zakAya che (samavAnuM samaLo horra-zrI uttarAdhyayanasUtra)'. che je sAdhaka potAnA jIvanamAM samabhAvane na keLavI zake te sAce zramaNa na banI zake. koI niMdA kare ke stuti kare, kaI krodha kare ke sneha darzAve, kaI tiraskAra kare ke mAna Ape, sukha AvI paDe ke duHkha AvI paDe-e badhAMnI vacce himAlayanI jema sthira ane svastha rahevAnI kaLA, enuM nAma samatA. sthitaprajJanuM ane vItarAganuM paNa e ja lakSaNa. - muni vallabhavijayajI zramaNudharmanA upAsaka banyA hatA. samatAnI prApti e emanI sAdhanAnuM dhyeya hatuM. ane e beyane prApta karavAmAM emane saphaLatA maLI hatI. - thoDAka prasaMgo joIe. chellAM traNa vi. sa. 2008, 2008 ane 2010nAM traNa mAsAM AcAryazrIe muMbaImAM karyA hatAM. muMbaImAM praveza karyo tyAre banne AMkhanAM teja vilAI gayAM hatAM. ane 81 varSanI kAyA ghaDapaNanA lIdhe DolavA lAgI hatI. ane chatAM saMghasevA ane janasevAnI bhAvanAmAM jarAya khAmI AvavA pAmI na hatI. .. teoe vicAryuM ? je kaMI zeSa AyuSya che, emAM judAM judAM sthAnenA saMghanAM darzana karIne emane bhagavAnanI vANI saMbhaLAvavAne lAbha laI le joIe. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya ane Acaya zrIe DALIneA upayAga karIne muMbaInA latte latta pharavA mAMDyuM, ane peAtAnI dharmadezanA hajAro zretAo sudhI sArI rIte paheAMcI zake e mATe emaNe hiMmata ane dUraMdezI dAkhavIne lAuDaspIkaranA upayoga karavA mAMDayo. AnI zarUAta te kanpharansanA phAlanA adhivezanathI ja karI dIdhI hatI. 46 saMghanA kaTTara rUDhicusta ane junavANI va AcAryazrInA A navA pagalAne pacAvI na zakayo ane eNe AcAryazrInI sAme virodhane vaTALa khaDA karI dIdhA. aziSTa ane azlIla bhASAmAM AkSepothI UbharAtI patrikAe pragaTa karavI e jaina saMdhane lAMbA vakhatathI sadI gayelI kuTeva che. jarAka virAdha thayA ke vAMku paDayu. ke henDabilabAjI jAmI paDI ja samajo ! ane emAM je AkSepanI sAme pratiAkSepa thavA lAge, eTale tA pachI pUchyuM ja zuM ? jANe azlIla zabdo ane halakA bhAveAnI durgaMdhathI Akhu vAtAvaraNa gaMdhAI UThe ! AcArya zrI vijayavallabhasU rijInI sAme patrikAo pragaTa thavA mAMDI. e vakhate tenI banne AMkhAnAM teja aMdara samAI gayAM hatAM. muMbaInA AMkhanA niSNAta DokaTaroe mahArAjazrInI AMkho tapAsIne abhiprAya ApyA ke parazana karavAthI AMkhAnu avarAI gayeluM teja phrI pragaTa thaze, ane AMkhe Aperezana karavAnu nakkI thayuM. vi. sa, 2008nA AsA sudi trIjanA divase oNparezana karavAnuM hetu, AcArya mahArAja e vakhate muMbaImAM zrI gADInA upAzrayamAM birAjatA hatA. savAranA gADI pArzvanAthajInAM darzana karI DaoNkaTarane tyAM javA mATe te nIce AvyA. evAmAM eka bhAIe emanA hAthamAM eka henDabala mUkIne kahyuM : "sAheba, jIe teA kharA, AmAM kevA kevA AkSepa karyA che! AnA javAba ApavA ja joIe ''. AcArya mahArAje jarAya vicalita thayA vinA zAMtithI kahyuM : " kAdavanI sAme kAdava uchALavA e ApaNuM kAma nahIM. AvI vAtanI te upekSA ja karavI sArI. tame badhA zAMta rahejo ane patrikALAjImAM paDazeA nahIM. e mArga dharmane nahI paNa adharmanA che. jene e mAge Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadrathI AcAya 7 jANI joIne javu hAya ene kANu rokI zake? paNa tame kAI evu karaze! nahIM '". eka khIjo prasa`ga H vi. saM. 2009nA kArataka sudi khIja ( bhAIbIja )nA se AcArya mahArAjanA 83mA janmasi nimitte bhAyakhalAmAM samArehu rAkhavAmAM AvyA hatA, ane e mATe vizALa maMDapa bAMdhavAmAM AvyA hatA. maMDapamAM AcArya mahArAjanu pravacana cAlatuM hatuM ane maDapanA eka IMDA AgamAM sapaDAI gayA. vahema gayA ke A kAma virodhIAnu hevu joIe; emanA sivAya Avu kAma bIjuM kANuM kare? vAta AcArya mahArAjanA kAne AvI. emaNe kahyuM : " mahAnubhAve, jANyA vagara kAInA upara AvuM doSAropaNa karavuM. UMca nathI. A viALInA divase che, eTale kAI bALake phaTAkaDA phADaco hoya ane ethI Aga lAgI heAya, evuM paNa bane '. vAta tyAMthI ja aTakI gaI. A ja arasAmAM AcArya mahArAja copATImAM birAjatA hatA ane eka bhAIe virAdhanAM henDakhileA bahAra paDacAnI vAta karI. AcAryazrIe emane samajAvyuM : " bhAI, jenI pAse je cIja hAya te e Ape. mArI badhA navajIvAnA, AgevAnA, vicAra ane khIjA leAkAne e ja bhalAmaNa che ke adekhAIvALA lokoe pragaTa karelI sAcA-khoTA AkSepovALI patrikAo tamArA jovAmAM Ave teApaNu tame zAMta rahejo, mUMgA rahevAthI badhAM kAma saphaLa thAya che. e bApaDA ApaNAM pApane dhue che. ane huM tA emanI paNa sArI vAtane svIkAra karIza. tamAre uzkerAI javu' na joIe. ApaNe kAInI sAthe kAI paNa bAbatamAM vAdavivAdamAM paDavAnuM nathI ane e henDabalAnA javAbamAM kAI henDakhIla pragaTa karavuM na joIe. ' vAta karanArA samajI gayA. vi. saM. 1985nI vAta che. tyAre AcArya mahArAjanuM cAmAsu muMbaImAM hatuM. janatA emanA nirmaLa vyaktitva ane hRdayaspazI vANIthI Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 5 ke 1 samayadazI AcArya khUba prabhAvita thaI hatI. A vakhate virodhIoe teo vyAvahArika zikSaNane protsAhana ApavAnAM sAMsArika kAma kare che, evA AkSepa karIne emanI sAme ane zrI mahAvIra jaina vidyAlaya sAme virodhanI patrikAo pragaTa karI. A patrikAothI AcArya mahArAjanA anurAgIo reSe bharAyA. ane ene javAba ApavA taiyAra thaI gayA. - AcAryazrIe emane zAMta pADyA ane kahyuM: "mahAnubhAvo, zAMti sukha che ane azAMti duHkha che. zAMtimAM ja ApaNuM kalyANa che. lekenA khoTA kathana ane AkSepothI ApaNe zA mATe uzkerAI javuM ? jeonuM kAma khoTA AkSepa karavAnuM ane samAjamAM azAMti UbhI karavAnuM che, teo bhale petAnuM kAma kare. ApaNuM kAma zAMti rAkhavAnuM che, eTale ApaNe ApaNuM kAma karavuM joIe. AgamAM ghI nAkhavAthI te UlaTI e vadhu bhaDakI UThe che, paNa pANI nAkhavAthI e zAMta thaI jAya che." lokAne mananuM samAdhAna thayuM. teo zAMtinuM mahatva samajyA. vi. saM. 1968mAM vaDodarAmAM zrI AtmArAmajI mahArAjanA samudAyanA sAdhuonuM samelana bharAyuM. saMmelanamAM muni vallabhavijayajIe je TharelapaNuM, zANapaNa ane dUra dezI dAkhavyAM tethI emanI prazaMsA thavA lAgI. virodhIone A vAta na gamI. e vakhate lAlana-zivajI prakaraNane laIne jaina saMghamAM moTe saMkSobha Ubho thayo hato; ane saMghamAM be pakSa paDI gayA hatA. zrI phatehacaMdabhAI lAlana ane zrI zivajIbhAI upara e AkSepa karavAmAM Avyo hato ke e bannee pitAnA anurAgIo pAse zatruMjaya tIrtha upara pitAnI pUjA karAvI hatI. eka pakSa A AkSepane sAce mAnatA hatA; bIjo pakSa ene khoTe mAnato hato. - samelananA adhyakSa AcArya zrI vijayakamalasUrijI pahelA pakSamAM hatA, ane pravartaka zrI kAMtivijayajI tathA muni zrI vallabhavijayajI bIjA pakSamAM hatA. paristhiti bahu nAjuka hatI. jarAka samabhAva gumAvyuM ane utAvaLa karI to A matabheda samudAyamAM matabheda ane manabheda UbhuM karIne samelanane niSphaLa banAvI de evo bhaya hate. paNa pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAje tathA muni zrI vallabhavijyajIe khUba dhIraja ane samatAthI kAma laIne AcArya zrI vijaya Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya kamalasUrijI mahArAjanuM mana jItI lIdhuM. ane samelananA bhaMganAM vAdaLa vagara varasya vIMkhAI gayAM ! sAdaDImAM AMkhanuM oNparezana karAvyuM, paNa te niSphaLa gayuM. eTale eka ja AMkha upara AdhAra rAkhavAne avasara AvyuM. paNa e sthitimAM bIjI AMkhane Doka paNa sahAro hato eTale vizeSa parAdhInatAnuM kAraNa na hatuM. paNa keTalAka vakhata pachI pAlanapuramAM bIjI AMkhamAM dukhAvo thaI Avyo, ane emAM tarata oparezana karAvI levAnI jarUra UbhI thaI. oparezana te niSNAta DokaTaranA hAthe thayuM, paNa bhavitavyatA ja kaMIka evI hatI ke e oparezana paNa niSphaLa gayuM ! jIvanamAM sUnakAra ane nirAdhArI vyApI jAya evI sthiti hatI; paNa samabhAvI AcAryazrIe, kaI paNa jAtanI nirAzA sevyA vagara, bhavitavyatAnA Adezane adInabhAve vadhAvI lIdho. aMtaramAM dharmanuM sAcuM baLa hatuM; ane AsapAsa bhaktiparAyaNa ziSya ane gRhasthanuM vartula hatuM. enA baLe banne AMkhonAM teja ojhala thavA jevI moTI Apatti paNa AcAryazrInI svasthatA ane samatAne khaMDita na karI zakI. sane 1950nA navembara mAsane A banAva. AMkho sAva tejahIna thavA jevI sthiti AvI paDavA chatAM AcAryazrInI dharmakriyAomAM ane samAjautkarSanI pravRttiomAM kazI eTa ne AvI. AvI paristhitimAM ja teoe zrI zatruMjya mahAtIrthanI yAtrA karI; pAlItANAmAM mAsuM karIne tithicarcAnA praznane ukela zodhavA anya AcAryo ane munivare sAthe javAbadArIbharI vAta-vicAraNuM karI; ane vi. saM. 2008nA comAsA mATe pAlItANuthI vihAra karIne teo cheka muMbaI pahoMcI gayA. ane tyAM emaNe samAjakalyANa mATe avirata puruSArtha hAtha dharyo. teonI A badhI pravRttio uparathI to ema ja mAnavuM paDe ke jANe teone AMkhonI kazI ja takalIpha nahotI thaI ! ane vAta paNa sAcI che ke jeonuM aMtara ane rema roma AMtarika zakti, jinezvara Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 samayadazI AcArya pratyenI bhakti ane janasevAnI bhAvanAthI pradIpta hoya ene AMkhanAM tejanI achata zuM avarodha karI zake ? ane pAkistAna thayA pachI komI hutAzananA kendra samA gujarAnavAlAmAM teoe je svasthatA ane nIDaratA dAkhavI e to eka romAMcakArI dAstAna ja banI gaI. e prasaMganI kathA AgaLa ApavAmAM Avaze. A badhe pratApa AcAryazrInI samatAbharI sAdhutAne. chA aMgasUtra nAyAdhama kahAonA 11mA dAvava adhyayanamAM bamaNujIvananI sAdhanAmAM samabhAva-samatAnI anivAryatA jaNAvatAM kahevAmAM AvyuM che ke - je zramaNo ane zramaNIo game tenA sahavAsamAM AvatAM samabhAve ja vate che, kadI gusse thatAM nathI ke AkRtimAM, bhASAmAM ke vicAramAM krodhane aMza paNa AvavA detAM nathI, tevAM kSamAzIla zramaNazamaNuone sarvAze ArAdhaka kahyAM che. he jaMbu ! jIvonI ArAdhatAne pAye temanI sahanazIlatA upara che ane virAdhakatAnuM mULa temane krodhI svabhAvamAM che." AcAryazrInuM jIvana samatA ane kSamAzIlatAnA eka uttama namUnA rUpa hatuM. teo samabhAvI kSamAzramaNa ja hatA. 11 samayajJatA eka ja vaidya eka dadIne piSTika khorAka levAnI ane bIjA dardIne lAMghaNa karavAnI salAha Ape che, emAM kazuM ja ajugatuM nathI, paNa ema karavuM jarUrI che. pauSTika khorAka levAnI ane bhUkhyA rahevAnI ema ekabIjAthI virodhI dekhAtI bane salAhanI pAchaLa mukhya dhyeya che dardInuM bhaluM karavAnuM. eka ja vyakti ziyALAmAM jADAM-garama vastro pahere che, ane unALAmAM malamalanAM jhINuM kapaDAM pahere che, emAM ApaNane kazI navAI nathI lAgatI. mukhya kAma zarIrane rAhata-rakSaNa ApavAnuM che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya pa yuddhamAM kyAreka sAmo humalo karavo paDe che, te kyAreka pIchehaTha karavI jarUrI thaI paDe che. baneno hetu ochI khuvArIe vadhu lAbha hAMsala karavAnuM hoya che. A badhAne sAra e che ke samaya ane paristhiti pramANe vicAra ane vartanamAM pheraphAra karavAmAM Ave te ja TakI zakAya ane AgaLa vadhI zakAya; nahIM te ApaNuM pitAnA ja hAthe ApaNuM pitAnA ja aMgane cheda karavA jevo geralAbha bhegavavAno vakhata Ave, ane vikAsa aTakI jaya. eTalA mATe ja dhArmika, sAmAjika, rAjakIya, zikSaNa-saMskArane lagatA ke mAnavajIvana ane mAnavasamUhanA yugakSema sAthe saMbaMdha dharAvatA AcAra-vicAre, nIti-niyama ane rIta- sviAmAM samaye samaye, paristhiti ane pragatinI jarUriyAta pramANe, pheraphAra karatAM rahevAnuM jarUrI lekhavAmAM AvyuM che. ema na thAya to je rIta-rivAjo Aje lAbhakAraka ane pragatinA preraka banatA hoya e ja jate divase, pagamAM paDelA ghaMTInA paDanI jema, bhArarUpa ane pragatinA redhaka banI jAya; ane eka vakhatanI hitakAraka vyavasthA, khAbociyAnA baMdhiyAra pANInI jema, samaya jatAM nakAmI ane nukasAnakAraka banI jAya. saritAnuM satata vahetuM pANI ja svaracha rahI zake che, eno bodhapATha A ja che. eTalA mATe ja "kAMti amara raho" e sUtranuM mAnavasamAjanI suvyavasthA, sukhakArI ane unnatinI dRSTie ghaNuM mahattva che. jaina paraMparAnAM dharmazAstromAM dravya, kSetra, kALa ane bhAvane pArakhIne cAlavAnI ane AcAra-vicAramAM ene anurUpa pheraphAra karatAM rahevAnI Thera Thera himAyata karI che ene bhAva paNa A ja che. paNa sAmAnya janasamUhanI (ane adIrdhadazI buddhizALI tejasvI netAo jevI vyaktionI paNa) e moTI karuNatA che ke, najara sAme spaSTa geralAbha dekhAvA chatAM, potAnA cAlu cIlAnA AcAra-vicAra ane rIta-rivAjomAM baMdhAI rahevAmAM ja e rAce che; ane navA pheraphAnI havAthI tAjagI meLavavAne badale e gUMgaLAmaNa anubhave che. ema lAge che ke ene rUDhicustapaNu ke jUnavANIpaNAmAM tema ja "jUnuM teTaluM sonuM' e sUtramAM ja pitAnI salAmatI dekhAya che. vyakti ane Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para samayadazI AcAya samAja bannenI pragatinu" rUMdhana karanArAM paribaLAmAM A mAnyatAne hissA paNa bahu meTA che. sAthe sAthe mAnavasamAjanuM e sadbhAgya paNa che ke samaye samaye dI darzI ane samayanA puruSanA saMsAramAM janmatA ja rahe che. AvI vyakti samAjane pragatinA mArga batAvIne adhagatine mArgethI pAchA vALavAnA puruSArtha karatI rahe che; eTalu ja nahIM, kayAreka tA sama krAMtikArI vIrA paNu samAjamAM pAke che. AvI dIdI', samayanI jANakAra ane krAMtipremI vyaktiethI ja samAja UjaLA ane zaktizALI bane che. tIrthaMkarAnI dharma prarUpaNA mAnavasamAjanI utkrAMtinI ja eka krAMtikArI prakriyA che; ane e praznayAnuM sAtatya jALavanArA yugapuruSA jaina para parAmAM saike seMke AvatA ja rahyA che, ane te dravya, kSetra, kALa ane bhAvane pArakhIne ene anurUpa mAdana ApatA ja rahyA che. AcArya zrI AtmArAmajI ( zrI vijayAnaMdasUrijI ) mahArAja A paraparAnA ja eka samartha yetirdhara yugapuruSa hatA. temanA suyA uttarAdhikArI AcArya zrI vijayavallabhasU rijI mahArAja peAtAnI dI - dRSTi ane samayajJatAthI bhAvInAM eMdhANu pArakhI zakatA hatA; ane samAjanI vamAna ciMtAjanaka sthitinuM spaSTa citra meLavIne samAjanA utkarSa mATe zuM karavAnI jarUra che te paNa samajI zakatA hatA. ane samAjakalyANane mArga eka vAra samajAI gayA, eTale pachI teA tee evA jAgRta puruSa hatA ke niSkriya banIne besI rahevuM emane hariMgaja maMjUra na hatuM. saMgha, samAja ke dharmane kamajora karanArI je kaMI khAmI hAya ene dUra karavAnA dila daIne puruSArtha karyAM vagara emane nirAMta na thatI, rAganuM nidAna thaI gayuM ane ene dUra karavAne upacAra samajAI gayA pachI ene! amala karavAmAM ALasa kevI ? kuzaLa vaidyanA A ja niyama heAya. AcAya zrI vijayavallabhasUrijI jaina samAjanA eka kuzaLa samayanA vaidya hatA. kusa'pane dUra karIne saMpa ane ekatA sthApavAnI himAyata, dhArmika zikSaNa sAthe uccamAM ucca kakSA sudhInA zikSaNane prAtsAhana ApavAne avirata prayatna ane samAjanA madhyama ane garIba vargane gauravapUrNAMka Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadarzI AcArya TakAvI rAkhavAnI prabaLa preraNuM-A traNe bAbate samAjautkarSanA pAyArUpa che. e mATe AcAryazrIe jIvanabhara je ciMtA sevI ane pravRtti karI, e teonI dIrdhadaSTi ane samayajJatAnuM ja supariNAma lekhI zakAya. DAka prasaMge jaIe - (1) vi. saM. 1857nI vAta che. emaNe joyuM ke leke vidyAnA kAmamAM bhAgye ja dAna Ape che, e mATe kaMIka karavuM joIe. amRtasaramAM zrI AtmAnaMda jaina pAThazAlA paMjAbanI sthApanAne avasara hato. emaNe janatAne vidyAnuM mahattva samajAvI e mATe paNa kaMIka kAyamI vyavasthA karavAnI preraNA ApI. saMghe be TharAva kyaH (1) lagna vakhate jAnaiyAo jinamaMdiramAM je rakama bheTa mUke te jinamaMdira, zrI AtmAnaMda jaina pAThazALA paMjAba ane gujarAnavAlAnuM zrI AtmArAmajI mahArAjanuM samAdhimaMdira-e traNe vacce sarakhe bhAge vaheMcI devI. (2) paryuSaNa vakhate jJAna saMbaMdhI je bolI bolAya tenI rakama zrI AtmAnaMda jaina pAThazALA paMjAba ane bolI bolanAra gAmanA jJAna khAtAmAM sarakhe bhAge vahecI devI. (2) vi. saM. 1958mAM AcAryazrI jUnA paTiyAlA rAjyanA sAmAnA nAmanA gAmamAM gayA. tyAM eka sthAnakamAgI munie eka zrAvaka dvArA mUrtipUjAnA zAstrIya pATha aMge paDakAra karyo. AcAryazrIe zAMtithI eTaluM ja kahyuM : "mahAnubhAva, eka moTI sabhA karo. badhA dharmonA moTA moTA vidvAnone bolAvo. e sabhAmAM ame e pATha batAvIzuM. e tamane ahIM batAvavAthI kazo lAbha nathI." eka kaleza ane khATI jIbhAjoDIne prasaMga TaLI gaye. (3) vi. saM. 1970mAM muMbaImAM AcAryazrInI preraNuthI eka ucca zikSaNanI saMsthA sthApavAnuM nakkI thayuM. saMsthAnuM nAma rAkhavAnI vAta AvI te AcAryazrIe spaSTa kahyuM ke, "saMsthA sAthe mAruM nAma joDavAne te koI savAla ja nathI; gurudeva zrI AtmArAmajI mahArAjanuM nAma joDavAmAM kazI harakata nathI, paNa saMsthA sAthe koI amuka vyaktinuM nAma joDavAne badale badhAya jenene mAnya iSTadeva bhagavAna mahAvIranuM nAma joDavuM e ja ucita ane lAbhakAraka che." ane e saMsthAnuM Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 samayadarzI AcArya nAma zrI mahAvIra jaina vidyAlaya rAkhavAmAM AvyuM. e nAma keTaluM badhuM yazasvI nIvaDyuM ! (4) cheka vi. saM. 1973nI sAlamAM AcAryazrInA upadezathI. saurASTramAM verAvaLa zaheramAM zrI AtmAnaMda jena strI zikSaNazALA ane zrI AtmAnaMda jaina auSadhAlayanI sthApanA thaI hatI. samAjasevAnA. AvA prayatnanI prazaMsA karatAM Do. zeSakaraNajI jene sAcuM ja kahyuM hatuM ke "jaine mATe je Apa prayatna kare che e ja ucca prayAsa che. bIjA sAdhuo kare te amArA lokonI sthiti bahu sArI thaI jAya.. eTalA mATe badhA sAdhuonAM aMtaramAM ApanA jevI ja bhAvanA pragaTe evI mArI hArdika abhilASA che. " (5) vi. saM. 1974nuM comAsuM AcAryazrIe amadAvAdamAM ujamaphaInI dharmazALAmAM karyuM. paryuSaNa parva nimitta tapasvI muni zrI guNavijayajIe paMdara upavAsa karyA. ahIM rivAja evo hatuM ke, upAzrayamAM AvanArAo pAsethI ATha AnA ke rUpiyA jevo phALe bheguM karIne tapasyA nimitte aThThAImotsava karavAmAM AvatuM. AcAryazrIne sAmAnya zrAvako upara A bhAra lAdavAmAM Ave, e barAbara na lAgyuM. emaNe ema karavAnI nA kahIM; ane sAthe sAthe kahyuM ke, "sAdhuonI tapasyA nimitte A rIte aThThAI mahetsava karavAmAM Ave ema huM nathI Icchatamahatsava karavo ja hoya to zeThiyAoe maLIne enA kharcane baMdobasta karavA joIe." chevaTe mahArAjazrInA sukhI zrAvakoe e utsavanI Arthika javAbadArI saharSa upADI lIdhI. (6) vi. saM. 1975mAM AcArya zrI rAjasthAnamAM beDAthI vIjApura jatA hatA. mArgamAM cera maLyA. coroe badhA sAdhuo ane zrAvakone lUMTI lIdhA; mAtra lAja DhAMkavA pUrato celapado rahevA dIdhe.. sAthenA voLAviyA-sipAhInA mAthe emaNe charIne ghA karyo. sipAhI behoza thaI gaye. AcAryazrInuM dhyAna e tarapha gayuM. emaNe vakhatane oLakhI lIdhA ane pitAnI taraparNImAMnuM pANI enA mAthA upara chAMTI dIdhuM. sipAhI metanA paMjAmAMthI UgarI gaye. bhAnamAM AvIne eNe gadgada. kaMThe kahyuM : "mahArAja ! Ape mane bacAvI lIdhe; nahIM te ahIM mAruM koNa hatuM ?" . Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya paSa (7) paMjAbamAM A nakSatra pachI kerI pAke che. eka bhAIe pUchayuM : "e kerI jainothI khAI zakAya ke nahIM ?" AcAryazrIe javAba ApeH "je dezamAM AdranI pahelAM kerI cAlu thaI jAya che e dezane mATe ja A pratibaMdha samajavo; jyAM kerI pAke che ja ArkAnI pachI, ene mATe A niyama nathI." (8) vi. saM. 2008mAM thANAmAM AcAryazrInI nizrAmAM upadhAna thayAM. emAM AcAryazrIe be vAta nathI karIH (1) moMghI ane jIvana hiMsAthI banatI rezamanI mALAnA badale sUtaranI sastI ane hiMsA vagaranI mALAne upayoga karavo. (2) mALanI bolInI rakama bolI bolanAranI IcchA mujaba sAdhAraNa khAtAmAM ke devadravya khAte laI javI. devadravya khAte rUA. 1584)nI ane sAdhAraNa khAte rUA. 53467)nI Upaja thaI. sAdhAraNa khAtAnI rakamane upayoga thANAmAM upAzraya ane hela bAMdhavAmAM karavAmAM AvyuM. samayajJa netAnI doravaNI hoya te janatA navI dizAmAM prayANa karavA kevI sajaja thaI jAya che teno A eka javalaMta dAkhala che. (8) vi. saM. 1968mAM zrI AtmArAmajI mahArAjanA saMvADAnA sAdhuonuM samelana vaDodarAmAM bharAyuM enA mukhya preraka AcAryazrI hatA. (10) teo strIzikSaNanA puraskartA te hatA ja. AMtarika zakti ane vikAsanI dRSTie strI-puruSa vaccenI samAnatAno svIkAra e jaina dharmanI samAjane moTAmAM moTI bheTa che. paNa saikAothI e bheTanuM mahattva jaina paraMparAmAM vIsarAI gayuM hatuM. pariNAme jaina saMghanA ja aMgabhUta sAdhavI-samudAyanA adhyayana-adhyApananI ane dharmopadeza ApavAnI mekaLAza upara zAstra ane paraMparAne nAme aneka avarodhe mUkavAmAM AvyA hatA. saMghanA pratyeka aMganA samAna vikAsanA samarthaka AcAryazrIne A maMjUra na hatuM. ane teoe pitAnI AjJAmAM rahetA sAdhvI-samudAyane zAstrIya adhyayana ane zrAvaka-samudAyanI sAme tema ja jAheramAM paNa pravacana ApavAnI chUTa ApI. AnuM suMdara pariNAma sAdhvIjI zrI mRgAvatazrIjI jevAM tejasvI, viduSI ane nirbhaya aneka sAdhvIorUpe spaSTa dekhAya che. (11) vizALa janasamUhane dharmavANIne lAbha ApavA lAuDaspIkarane upayoga karavAnI AcAryazrIe dUraMdezIbharI je hiMmata dAkhavI tethI Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya janatAne keTalo badho lAbha thayo! ethI anya sAdhuone mATe paNa mArga mokaLA thaI gaye. - AcAryazrInI dIrdhadarzitA ane samayajJatAne AvA to bIjA paNa aneka prasaMge umerI zakAya. paNa have A aMgenA teonA vedanAbharyA udgAre joIe. ' cheka vi. saM. 1885nI sAlamAM, purAtana dhArmika mAnyatAonA gaDha samA amadAvAdamAM, "samayadharma" samajAvatAM teoe kahyuM hatuM ke- "yuvakene nAritaka ane vRddhone aMdhazraddhALuM kahevAthI kazo artha saravAne nathI. bannenA hAtha meLavI samayane, dezakALane oLakhIne temane ane jagatane batAvI ApavAnuM che ke jainadharma zreSTha che. mokSa e kAMI keIne IjAro nathI. brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudra e dareke je vItarAga bane to mekSa meLavI zake che. gautamAdi gaNadhara brAhmaNa hatA; tIrthakarade kSatriya hatA ne jaMbUsvAmI Adi vaizya hatA. jainadharmamAM sarvane sthAna che. jaina e dharma che, jAti nathI. jenane anuyAyI game te jatino hoI zake che. rAga-dveSane cheDe te kevalya prApti karI mokSAbhigamana karI zake che. puruSa, strI ke napuMsakane paNa mekSane lAyaka gaNyo che; AmAM liMgabheda kyAMye nathI. pUrvAcAryo samayAnusAra vatIne jainadharma dIpAvI gayA che. pUrvanA jene paNa te pramANe vatIne pitAnAM nAmo rezana karI gayA che. Aje ApaNe kyAM chIe ? vicAra kare, ApaNe kyAM chIe ? ApaNuM kartavya zuM che ? "keLavaNI vinA ApaNe A nathI. keLavaNI paNa dhArmika zraddhA ane saMskArathI suvAsita hovI joIe. jyAM sudhI A prakAranI dhArmika keLavaNuM nahi hoya tyAM sudhI ApaNe uddhAra ja nathI. phakta keLavAyelA ja jaina zAsananI rakSA karaze. svAmIbhAInI kamAvAnI tAkAtamAM vadhAro karo. eka divasanI roTI ApyA karatAM tene niraMtara reTI maLe evI vyavasthA kare. jJAnIoe sAta kSetra kahyAM che : (1) jinacaitya, (2) jina-pratimA, (3 ane 4) sAdhu ane sAdhvI, (5) sad jJAna, (6 ane 7) zrAvaka ane zrAvikA, tIrthane viracheda thatAM prathama zrAvaka-zrAvikA, pachI sAdhu ane sAdhvIna viccheda thaze. tIrthamAM zrAvaka Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya pa7 zrAvikA paNa che. mATe saMghanA e aMgane paNa majabUta banAvavuM paDaze. zrI mULacaMdajI mahArAjanA samayamAM kusaMpa nahote, ane jyAM kusaMpa na hoya tyAM japa thatuM. te samaye jhINAM kapaDAM nahotAM vaparAtAM, hamaNAM te tame amane jhINuM kapaDAM paherAvo che; te samaye ame cA-dUdha mATe vaheravA nahAtA nIkaLatA, Aje ame tema karatA thaI gayA chIe. amAre ne tamAre A samajavAnuM che ke ApaNI A sahelANIpaNunI Teva tyAgI-phakIrane lAyaka che kharI ? svadharmIo mATe udyama kare. temane vyAvahArika keLavaNuM sAthe dhArmika zikSaNa maLe tevo prabaMdha kare. ekalI paugalika keLavaNIthI koIne uddhAra nathI thavAne. dhArmika keLavaNI haze te dhArmika saMskAra maLaze; to ja vivekaprApti thaze, te ja zAsanahitanAM sArAM kAmo thaze. bhAvi prajAnA yuvake nAstika banatA jAya che tenuM kAraNa zuM ? teo guru pAse Ave che te zuM "nAtika" zabda sAMbhaLavA ? ane Ama temane tame nAstika kahyA karaze te teo- bhAvI prajA-tamArI pAse Avaze kharI ? rasto eka ja cheH dhArmika jJAna saMskAra maLe tevI vyavasthA kare, saMpa karo. sAdhuonA saMbaMdhamAM mana phAve tevuM lakhe tevAM chApAMone na piSo." (A. zrI. vi. vi. sU. smAraka graMtha, pR. 4950). vi. saM. 2001mAM bIkAneramAM AcAryazrIe kahyuM hatuM ke - samaya palaTAI rahyA che; dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI asara vyApaka thaI rahI che; laDAInI bhISaNatA, moMghavArI, bekArI vagerethI nitika jIvana para vyApaka asara thaI rahI che. AvA samayamAM jaina samAjanAM saMsthAo, maMdiro, upAzraye, sAdhu-sAdhvIo temaja bIjAM upayogI aMgenI saMbhALa koNa leze ? karoDo kamAvAthI ke lAkha jamA karavAthI jIvananI sArthakatA nathI thatI. jIvanamAM pArakA mATe, samAja, deza ane dharma mATe zuM karyuM e ja mahattvanuM che. A ja vastu sAthe Avaze. A mArI bhAvanA chejagatanA sarva jIvo sukhI thAva. sarvanuM kalyANa thAva. pratyekanA jIvanamAM A bhAvanA pradIpta thAva." (ejana, pR. 61) vi. saM. 2009nI sAlamAM muMbaImAM AcAryazrIe kahyuM hatuM ke "bhAgyazALIosamaye samaye parivartana thatAM rahe che. dravya, kSetra, kALa ane bhAva pramANe samayanAM eMdhANane pArakhIne samAjanA kalyANa Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 samayadazI AcAya mATe ApaNI DhiomAM pheraphAra karavA joIe. bhUtakALamAM ApaNA ja pUrvajoe samayane anurUpa yAgya pheraphAra karyA hatA. ame na tA siddhAMtA-ne balIe chIe ke na tA kAI khaMDanAtmaka kAma karIe chIe, mAruM tA kahevuM e che ke samayane oLakhIne ApaNe ApaNI kA dizA badalavI joIe. Ane artha evA nathI ke huM kAI jaina siddhAMtane khelavAnI vAta karuM chuM. devadravyanI vAta ja laIe, kAIne devadravya khAi javuM nathI. kAI jaina bALaka peAtAnA svAne mATe devadravyane aDaze paNa nahI.. ApaNe devadravyane tijorIomAM, lAnemAM ke ekAmAM budha karI rAkhavAne bale enA devakAryAmAM upayAga karI levA joIe. jo ApaNe samayanI mAMgane nahIM samajIe te ApaNe pAchaLathI pastAvuM paDaze.' (Adarza jIvana, pR. 875 ) A uparathI saheje samajI zakAya che ke AcArya zrImAM samayane pArakhavAnI keTalI zakti hatI; ane ene nirbhayapaNe vyakta karavAnI keTalI hiMmata hatI! 12 sudhAraka daSTi je samayane oLakhI zake e parivartananuM mUlya samajI zake. ane je parivartananuM mUlya samajI zake e sudhArAnu umaLAkApU vaka svAgata karyA vagara na rahI zake, parivartana kaheA ke sudhArA kahe!, eka ja vAta che. ene mATe niHsvArthapaNuM, niSThApUrvaka ane Udha-ArAma tajIne prayatna karaveA, enuM nAma ja sudhArakapaNuM. mAnavasamAjamAM samaye samaye janmelA sudhArAe duniyA upara je upakAra karyo che, enuM mUlya thaI zake ema nathI, AcArya zrI vijayavallabhasUrijI vivekI ane madhyama kakSAnA sudhAraka hatA. teonI sudhAraka dRSTinA gheADAka prasaMge! joIe. ( 1 ) pAlanapuramAM rivAja paDI gayA hatA ke aThThAInI tapasyA karanAre jJAtinuM jamaNu ( svAmIvAtsalya ) karavuM paDe. sAmAnya sthitinA leAkeA upara AthI vyUhu meTA Arthika bhAra paDatA. tethI keTalAMya bhAIobahunA aThThAInI tapasyAM karatAM aTakI jatAM. AcAryazrIe vicAyuM ka Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTe - samayadazI AcArya dharmamAM te Ave pharajiyAta kara zobhe ? ane zrIsaMghane upadeza ApI, samajavI e rivAja baMdha karAvyuM. vi. saM. 1966 nI A ghaTanA.' (2) vi. saM. 1968 mAM, gujarAtamAM vaNacharA gAmamAM esavAla paMca samasta maLyuM hatuM. AcAryazrInI preraNAthI paMce nakkI karyuM ke (1) havethI kanyAvikraya baMdha. (2) paisAnA lobhamAM bahAranA pradezomAM kanyAo ApavAmAM Ave che, te baMdha karavuM. (3) jAnane traNa divasanA badale havethI eka divasa jamADavI; ane ene bIje divase vara pakSe jamaNa (varoThI) ApavuM. (3) vi. saM. 1978 mAM AcAryazrIne upadezathI paMjAba zrIsaMghe nakkI karyuM ke prabhupUjAmAM apavitra kesara na vAparavuM; pUjAmAM milana carabIvALAM kapaDAMnA badale sUtaranAM khAdInAM kapaDAM ja vAparavAM, aMgalUNuM paNa AvAM pavitra ja levAM. derAsaramAM dezI khAMDanAM ja niveda (mIThAI) mUkavAM. (4) vi. saM. 1978 mAM ludhiyAnAmAM AcArya zrI vijayAnaMdasUrijI (AtmArAmajI) mahArAjanI jayaMtInI ujavaNI vakhate AcAryazrInA upadezathI zrAvakoe nakkI karyuM ke havethI lagna vagere koI paNa prasaMge carabIvALAM ke rezamanAM apavitra vastrone upayoga na karavo. (5) e ja varSamAM AcArya mahArAjanA upadezathI aMbAlAnA saMghe nakkI karyuM ke lagna, zoka ke bIjA prasaMgoe jemAM carabInI kAMjI caDAvI. heya evA dharmanI viruddhanAM apavitra kapaDAM ke jemAM lAkho kIDAnI hiMsA thAya che, evA rezamanAM kapaDAM ApavAM nahIM. have pachI je sAbumAM carabI hoya ene upayoga paNa baMdha karo. (6) vi. saM. 1981 mAM lAheramAM muni vallabhavijayajIne AcArya padavI ApavAmAM AvI. e vakhate eka divasa pitAnA pravacanamAM bahenane saMbaMdhIne teoe kahyuM : "atyAre mAre tamane be vAta kahevI cheH (1) tame hAthamAM ratanacUDe pahere che te have pachI nava na banAvarAvaze. ucita te e che ke je atyAra pahelAM banela che te paNa na pahero. e paheravAthI hAtha kAma karatA aTakI jAya che; ane cAralUMTArA ene sahelAIthI kADhI le che. tethI AvuM ghareNuM na paheravuM ja Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya sAruM. (2) kapaDA upara je sonerI bharata bharAve che. e dasa tolAthI vadhAre na hoya. ane tArA-TIpakIe te vAparavI ja nahIM." . (7) vi. saM. 2005 nA sAdaDInA comAsA daramyAna AcAryazrIe kanyAvikraya ane varavijyanI kupathA baMdha karAvavAnuM mahattvanuM kAma karyuM. (8) vi. saM. 2007 mAM zrI vijayavallabhasUrijI mahArAja emAsuM pAlItANAmAM rahyA hatA. dazerAne divase zeTha jIvatalAla pratApasI teonAM darzane AvyA. zrI jIvAbhAIe kahyuM: "muMbaInA madhyastha jaina saMghe je TharAva karyo che, e mATe ame kaI AcArya mahArAjanI salAha nathI lIdhI; kAraNa ke amArAM kAmone vicAra amAre ja karavAnuM che. (ghaNuM karIne A TharAva uchAmaNIthI UpajatA devadravyamAM sAdhAraNa khAtAne amuka bhAga rAkhavAne lagato ke devadravya upara sAdhAraNa khAtAne amuka sesa (kara) vasUla karavAne lagate haze. kAraNa ke Thera Thera sAdhAraNa khAtAne te vadhate ja jatuM hatuM.) AcAryazrIe spaSTa ane kheladilIbharyo javAba ApatAM kahyuM: "paisA saMbaMdhI kAma, derAsaranI vyavasthAnAM hisAbI kAma ane bIjuM kAmo ke je gRhasthoe ja karavAnAM hoya che, ene mATe sAdhuonI salAha levAnI kAMI jarUra nathI. je I che te amArI salAha laI paNa zake, paNa emAM dakhalagIrI karavI amAre mATe ucita nathI." sAthe sAthe svapnanI belIne ullekha karatAM teoe kahyuM ke "svapnAnI balInI Avaka koI paNa khAtAmAM laI jaI zakAya che. kaI paNa zAstramAM evo ullekha nathI ke svapnAMnI bolInI Avaka deva khAtAmAM ja laI javI joIe. svapnAnI bolI bolavAno rivAja Azare so-savAso varSathI zarU thayo che. sAdhAraNa khAtAmAM badhAMya sthAnamAM taTe che. enI vicAraNA karavI paNa bahu jarUrI che." (9) vi. saM. 2008mAM muMbaImAM khyAvaranA jaina saMghanA AcAryazrI upara kAgaLa AvyuM. emAM puchAvyuM hatuM ke, "svapnAMno belInuM dravya kyA khAtAmAM laI javuM ?" AcAryazrIe javAba Apyo: "jyAre tamAre tyAM svapnAnI ane pAraNanI belInuM dravya haMmezA sAdhAraNa khAtAmAM laI javAmAM Ave che, to pachI atyAre A navo savAla zA mATe Ubho karavAmAM Ave che ? svapnA ane pAraNAnI belInuM dravya sAdhAraNa khAtAmAM na javuM joIe ane devadravyamAM ja javuM joIe, e ullekha hajI sudhI koI paNa zAstramAM jovAmAM nathI AvyuM. zrIsaMgha Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadrathI AcAya 1 TharAva karIne A dravya je khAtAmAM jarUra hAya ane laI javA cAhe e khAtAmAM laI jaI zake che." (10) vi. saM. 2009 nI vAta che. zrI neNazIbhAIe peAtAnAM svastha dharma patnInA smaraNa nimatte kanyA pAThazALA mATe eka lAkha rUpiyAnuM dAna karyu hatuM. emane abhinaMdana ApavA mATe ceAAyela samAraMbhamAM AcArya zrIe kanyAkeLavaNInuM mahattva samajAvatAM kahyuM ke, mahAna jgyAti rA ane satA-mahutAne janma ApanArI mAtA teA se zikSakA jeTalu zikSaNa Ape che, jo mAtA abhaNa haze tA enI saMtati paNa evI ja thavAnI. zikSita, saMskArI, dha premI mAtA peAtAnAM satAnAne saMskArI khanAvaze. ApaNe chekarA mATe te navI navI saMsthA sthApIe chIe ane lAkhA rUpiyA kharacIe chIe. paraMtu dIkarI teA pAra ghare cAlI javAnI che ema vicArIne kanyAonI vadhAre ciMtA nathI karatA. paNa ApaNe bhUlI jaIe chIe ke dIkarI tA gRhalakSmI che, kuLadIpikA che. kanyAone mATe paNa gurukuLa, vidyAlaya ane chAtrAlaya thavAM joIe. ApaNI dIkarIo paNa siMhaNanA jevI sAhasI ane satIonA jevI suzIla banavI joIe. jJAna ja dIpaka che. AtmakalyANa paNa jJAnathI ja thAya che." 66 nArIzaktinI A kevI pichAna ane enA utkarSa mATe A kevI jhaMkhanA (11) vi. saM. 1989mAM bAmaNavADA tImAM maLela pAravADa sammelanamAM AcAryazrIe kaheluM ke, " dAna-pravAhanI nIce sumatinuM nIra vahetu hAya tA te kSetra jarUra navapallavita bane, samAjanI asamAnatAne tapAsa. je mAravADI bhAIomAM zikSaNanA sa`skAra nathI temanI zuM sthiti che, te tapAseA. (A. zrI. vi. va. sa. smArakagraMtha, pR. para ) 27 AvAM tA aneka prasa*gamauktikA AcAryazrInA mahAnatAnA maherAmaNa samAna vizALa jIvanamAMthI maLI zake ema che. have A agenA emanAM thADAka udgArA joIe : vi. saM. 2005mAM muMbaImAM zeThazrI kastUrabhAI lAlabhAInA mRtyumAnanA samAraMbha yeAjAyA hatA. e prasaMge sAdaDIthI meAkalelA sadezAmAM AcAryazrIe peAtAnI samAja-sudhArAnI jhaMkhanA vyakta karatAM kahyuM hatuM ke-- " AvA samAraMbhamAM avazya kAI samAja-sudhArAnuM nakkara kAma Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya thavuM joIe. ApanI jANamAM che ke zrI jaina saMghanI keTalI avyavasthA thaI rahI che ! saMghasattAno durUpaga thaI saMghasattA jevI koI cIja rahevA pAmI nathI. Apa samaje che ke koI paNa sattA adhikArI vinA cAlatI nathI ane zobhatI paNa nathI. Apa samajuone vadhAre samajAvavAnI jarUra rahetI nathI." (ejana, pR. 6 6) AcArya mahArAjanI sudhAraka dRSTi kevI madhyamamAgI, vivekI ane vyavahAru hatI te teonA ja zabdomAM joIe. vi. saM. 2005 mAM bAmaNavADA tIrthamAM maLela piravADa samelanamAM teoe kaheluM ke - samAjamAM sudhArAo evI rIte dAkhala thavA joIe ke jethI kAIne apace na thAya. sudhArAe baLajabarIthI koIne mAthe DhAkI besADAya nahIM. sudhArAne amala evI rIte thavo joIe ke jethI samAjano ghaNe khare varga tene svIkAra kare ane kArya saphaLa thaI jAya." - ahIM eka prasaMga nedhavA jevo che. jaina samAja sudhAraka varga AcAryazrIne sudhAraka mAnatA hatA. ane je sudhAraka hoya, te bAladIkSAne virodhI ja hoya evI mAnyatA sahajapaNe sudhAraka vargamAM pravatetI hoya che. vi. saM. 2008mAM muMbaImAM AcAryazrInI AMkhe eNparezana karAvavAnuM nakkI thayuM. e vakhate sAdaDInivAsI ane muMbaImAM rahetA zrI dAnamalajI devacaMdajIe pratijJA karI ke je gurudevanuM oparezana saphaLa thaze te huM emane mAro bALa putra arpaNa karIza. oNparezana saphaLa thayuM. zrI dAnamalajIe pitAne bALa putra AcAryazrIne samarpita karyo, ane AcAryazrIe ene dIkSA ApI. A ghaTanAthI sudhAraka vargamAM stabdhatA chavAI gaI; ane emanA aMtaramAMnI AcArya zrInA sudhAraka vyaktitvanI bhavya pratimA kaMIka khaMDita paNa thaI. paNa AcAryazrIe, sudhAraka tarIkenI pitAnI nAmanAne hAni pahoMcaze e vicArathI jarAya vicalita thayA vagara, pitAne aMtaranI vAta samajavatAM khulAso karyo ke " huM bALakone bhagADI-nasADIne cerI chUpIthI dIkSA ApavAne virodhI chuM; paNa jemAM mA-bApanI saMmati hoya evA bALakane dIkSA ApavAno virodhI nathI." ja sudhAraka vargane te AthI saMtoSa thAya evI zakyatA na hatI; paNa ethI AcAryazrInA mananI sacAIne khyAla te badhAne maLI gaye. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 samayadazI AcArya - AcAryazrI jalada ke krAMtikArI sudhAraka nahIM paNa madhyamamAgI sudhAraka hatA, e bInA A ghaTanAthI paNa samajI zakAya che. vi. saM. 1975nuM comAsuM AcArya zrI sAdaDImAM rahyA hatA. te vakhate sva. muni zrI jJAnasuMdarajIe jhagaDiyAthI sAdaDInA zrAvako upara eka patra lakhyo hato. emAM teoe AcArya mahArAjanI mukta mane prazaMsA karIne teonI preraNane jhIlIne potAnI lakSmIne sadupayoga karavA badala sAdaDInA zrAvakone paNa dhanyavAda ApyA hatA. A patramAM AcArya zrI vijayavallabhasUrijInI zAsanaunnatinI yugAnurUpa kAryavAhIne biradAvatAM muni zrI jJAnasuMdarajIe kahyuM hatuM ke- Aje jaina samAjamAM hajAro lAkhe ja nahIM, bale karaDe rUpiyA dharmane nAme kharacAya che; paraMtu samayanI jarUriyAta pramANe zAsanane lAbha pahoMcADavAnA kAmamAM bahu ja ochA paisA kharacAya che. paraMtu vallabhavijayajI mahArAjane prayatna ucca koTine che. teonI vizALa daSTine vicAra jena komane khUba phAyade karI Ape evo che. enA mahatvanuM varNana karavAnI zakti amArI kalamamAM nathI." muni zrI jJAnasuMdarajInuM A mUlyAMkana bilakula yathArtha che. 13 karmabhUmi paMjAbanI sevA aMbAlAmAM eka vAra koIka gRhastha AcArya zrI AtmArAmajI mahArAjane pUcheluM ke, "Apa muni vallabhavijayajIne zuM bhaNAvI rahyA che ?" tyAre teoe kaheluM ke, "huM emane paMjAbanI sAcavaNInA pATha bhaNAvIne paMjAbane mATe taiyAra karI rahyo chuM." e arthasUcaka javAbamAM koI RSinI bhaviSya vANI chupAI hatI. e ja rIte vi. saM. 1950nA comAsA pachI pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAja tathA muni zrI vIravijayajI mahArAja zrI AtmArAmajI mahArAjane vaMdanA karavA jIrA AvyA tyAre teoe ramUjamAM Takora karI ke -"joje, meM ahIM taiyAra karela sAdhuone tame kyAMka gujarAtamAM Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya upADI jatA ! paMjAbane mATe meM emane taiyAra karyA che, ane paMjAbane emanI pAsethI ghaNI AzA che." , ane paMjAba saMghe zrI AtmArAmajI mahArAja pAse jyAre evI ciMtA darzAvI ke ApanA pachI amArI saMbhALa koNa rAkhaze, tyAre paNa teoe kahyuM hatuM ke muni valabhavijayajI tamArI saMbhALa rAkhaze. ane muni valabhavijyajIne paNa AcArya mahArAje e mATe bhalAmaNa-AjJA. karI hatI. ' A uparathI saheje samajI zakAya che ke, zrI AtmArAmajI mahArAje paMjAbane sAcavavAnI javAbadArI muni valabhavijayajIne seMpI hatI. ane e navayuvAna munivare paNa e AjJAnuM aNIzuddha pAlana karIne paMjAba saMdhanI avismaraNIya sevA karI hatI; enI keTalIka vigata joIe. vi. saM. 19paramAM AcArya zrI AtmArAmajI mahArAjane vargavAsa thaye ane jIvanaprada mahAna jAtinAM darzana sadAne mATe baMdha thaI gayAM. paNa e mahAna jayeta bIjI evI ja jyota pragaTAvIne amara banI gaI hatI ! muni vallabhavijayajI jevA samartha, navayuvAna ane yugadazI munivaranI bheTa ApIne yugadraSTA jyotirdhara zrI vijayAnaMdasUrIzvarajI mahArAja jaina saMghane sadAne mATe oziMgaNa banAvatA gayA. dAdAguranA sadAnA virahathI muni valabhavijayajInA aMtaramAM anAthatA jevI ekalatA ane zUnyatA vyApI gaI hatI. paNa nirAza thaIne niSkriya besI rahIe te dAdAgurune saMga lAje ane zramaNajIvananI sAdhanA nabaLI sAbita thAya. have te bhAvanA ane kartavyabuddhinA baLe e tane hRdayamaMdiramAM punaH pragaTAvIne enA ajavALe ajavALe kartavyane mAge AgaLa ja vadhavAnuM hatuM. - tyAre muni zrI vallabhavijayajInI vaya te mAMDa eka pacIzI vaTAvI cUkI hatI, ane dAdAgurunA saMparkane lAbha paNa eka dAyakAthIya ocho ja maLyA hatA; ane paMjAbanI rakSA karavAnuM ane sarasvatI maMdiranI sthApanA karavAnuM mAthe AvI paDeluM yugakartavya te ghaNuM moTuM hatuM. paNa zAsanasevAnI dhagaza, aMtaranuM khamIra ane ApasUjha tema ja kAryazakti emanAmAM evAM pragaTayAM hatAM ke pitAnA dharmakartavyane banAvavAmAM vayanI ke padavInA abhAvanI kazI maryAdA ADe AvI zake ema na hatI. bhAvanA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya ane zakti hAya tA kAryasiddhi maLyA vagara na rahe ! muni vallabhavajayajI vyapathanA yAtrika khainI gayA. muni zrI vallabhavijayajIe e cAmAsuM gujarAnavAlAmAM ja karyuM"; ane dAdAgurune pe!tAnI sakriya zraddhAMjali ApavA mATe nIce mujaba pAMca kAryAM karavAnA saMkalpa karyo-- mahArAjanA svargavAsadananI smRtirUpe (2) zrI AtmArAmajI mahArAjanA agnisaMskArane sthAne samAdhimaMdira banAvavuM. (1) zrI AtmArAmajI Atmasavata cAlu karave 65 (3) paMjAbamAM zrI AtmAnaMda jaina sabhAnI sthApanA karavI. (4) dAdAgurunA nAme Thera Thera pAThazALAe sthApana karavI; ane emanA nAmathI eka jaina mahAvidyAlaya (jaina kaeNAleja) sthApavu. (5) zrI AtmAna jaina patrikAnuM prakAzana karavuM. muni zrI vallabhavajayajInI jIvanakathA kahe che ke, emanA tathA paMjAba zrIsa*ghanA prayAsathI vahele ke meADe A pAMce kAryAM pUrAM thayAM hatAM. te hIkata nIcenI mAhitIthI jANI zakAze (1) ApaNA saMdhanA amuka vargamAM AtmasaMvatanuM calaNa pracalita thayu che. ( 2 ) gujarAnavAlAmAM, zrI AtmArAmajI mahArAjanA samAdhimaMdiranA SAyA teonA kALadharma vakhate ja vi. saM. 1952 mAM janakhAyA hatA. ane vi. saM. 1962 nA vaizAkha sudi 6 nA rAja khUba utsAha ane mahAsavapUrvaka samAdhimadiranI pratiSThA karIne emAM AcArya zrI AtmArAmajI mahArAjanI caraNapAdukA padharAvavAmAM AvI hatI. A sthAna zro AtmAnaMda jaina bhavana tarIke paNa oLakhAtuM hatuM. e sthAna bhaktinI sAthe sAthe vidyAnuM paNa kendra bane e mATe vi. sa. 1981 mAM tyAM zrI AtmAnaMda jaina gurukulanI sthApanA karavAmAM AvI hatI. zrI AtmArAmajI mahArAjanI aMtima IcchA sarasvatI-madirAnI sthApanA tarapha dhyAna ApavAnI hatI; ane enI zubha zarUAta gujarAna 5 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya vAlAthI ja karavAnuM emaNe vicAryuM hatuM. e bhAvanA tyAre te adhUrI rahI, ane emanA svargavAsa bAda cheka ogaNatrIsa varSa, munimAMthI e ja varSe AcArya banelA zrI vijayavallabhasarijI mahArAjanA pavitra hAthe saphaLa thaI. AcArya zrI vijayavallabhasUrijI tathA paMjAba zrIsaMgha yatkiMcita guruRNa adA karyAne saMtoSa laI zake evuM e kArya hatuM. paNa pachI dezanA vibhAjana sAthe gutIrtha gujarAnavAlA upara paNa sarvanAza varasI gayo ane e sthAna pAkistAnamAM gayuM ! (3) paMjAbamAM zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA nAme eka kendrastha saMsthAnI sthApanA thavA uparAMta paMjAbanAM jaina vasatI dharAvatAM lagabhaga badhAM nAnAM-moTAM zaheromAM enI zAkhAo rUpe zrI AtmAnaMda jaina sabhAnI sthApanA thayelI jovA maLe che. A zAkhA-saMsthAonI mahAsabhA sAthe evI te phUlagUthaNI racAI gaI che ke enA lIdhe samasta paMjAbane zrIsaMdha ekatAnA sUtre baMdhAI gayuM che. pitAnA uddhAraka pUjya AcArya AtmArAmajInuM ane guru valabhanuM nAma paMjAbanAM bhAvanAzIla bhAIobahene upara ajaba kAmaNa kare che, ane emane dharmamArge cAlavAnI ane pitAnI ekatAne TakAvI rAkhavAnI preraNA ApatuM rahe che. paMjAba uparAMta rASTra, gujarAta, rAjasthAna ane muMbaI jevAM sthAmAM paNa zrI AtmArAmajI mahArAjanA nAmathI aneka saMsthAo sthapAI che. A saMsthAo paNa, zrI AtmArAmajI mahArAjanA zrI saMdha uparanAM asAdhAraNa upakAranAM smAraka banIne, teoe e yuganA jaina saMghane sarakho ghATa ApIne surakSita ane suvyavasthita banAvavAmAM keTalo asarakAra phALo Apyo hato tene khyAla Ape che. (4) muni zrI vallabhavijayajIne saMkalpa mujaba paMjAbamAM Thera Thera pAThazALAo jevI mAtA sarasvatInI saMkhyAbaMdha devakulikAo UbhI thaIe te kharuM ja; paNa A pAThazALAo ApaNe bIjA pradezanI pAThazALAo karatAM vidyArthIonI adhyayanaruci, saMkhyA ane saMghane ene maLI raheto sAtha vagere bAbatomAM atyAre paNa judI paDe evI, tema ja kevaLa bAlakebAlikAo mATe ja nahIM, paNa bIjAne mATe paNa eka prakAranA saMskArakendranI ane milanasthAnanI garaja sAre evI che. A pAThazALAo uparAMta AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya paMjAbamAM dAdAgurunA nAmathI eka jaina mahAvidyAlaya eTale ke kolejanI sthApanA karavAnI bhAvanA paNa vi. saM. 1994mAM aMbAlA zaheramAM zrI AtmAnaMda jena koleja"nI sthApanAthI saphaLa thaI. A kelejanuM uddaghATana jaina saMghanA agraNuM zeThazrI kasturabhAI lAlabhAIe karyuM hatuM. ATale moDe moDe, zrI AtmArAmajI mahArAjanA svargArohaNa pachI cheka cAra dAyakA karatAM paNa vadhu vakhata pachI, A kelejanI sthApanA thaI e bInA AcArya zrI vijayavallabhasUrijI kaI paNa kAma karavAnuM nakkI karyA pachI, kALanI asara nIce, ene vIsarI javAne badale e mATe hamezAM dhyAna ApatA rahetA hatA, ane samaya pAkya lAge tyAre ene amala paNa karI batAvatA hatA, e vAtanI sAkSI pUre che. A koleja te paMjAba zrIsaMghanI gurubhakti ane jJAnabhaktinI paNa kIrtigAthA banI rahe evI che. e kahevAnI jarUra nathI ke ApaNuM saMghe sthApela A pahelI ja jaina keleja hatI. (5) mAsika patrikA tarIke ghaNuM varSothI zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA-paMjAbanA mukhapatrarUpe "vijayAnaMda" nAme mAsika pragaTa thaI rahyuM che. dAdAgurunA svargavAsa prasaMge muni zrI vallabhavijayajIe karela A saMka9panI vigata ahIM khAsa hetusara ApavAmAM AvI che. pUjya AtmArAmajI mahArAjanA svargavAsa pachIne paMjAba jaina saMghanA vikAsane ItihAsa jotAM kahevuM joIe ke, zarUAtamAM sAmAnya lAgatA A saMkalpanI AsapAsa-eTale ke e nimitteja moTA bhAgane vikAsa thayela che; ane e saMka9panI pUrti karavAne nAme paMjAba zrIsaMghane ekatAnuM ane kAryazIlatAnuM vizeSa baLa maLatuM rahyuM che. mAtra pacIsa varSa jeTalI nAnI uMmare paNa muni zrI vallabhavijayajImAM zrI saMdhanI jarUriyAta, samayanAM eMdhANa ane vikAsanI dizAne pAmI javAnI kevI koThAsUjha, samaja ane dIrgha dRSTi hatI, ene kaMIka khyAla paNa A saMka9pe ane ene pUrA karavA mATenA teonA avirata prayAso uparathI AvI zake che. bhagavAna mahAvIranI anAgrahI ane sarvagrAhI anekAMta daSTinA bhavya vArasane zobhe e rIte potAnI jIvanasAdhanAne muni vallabhavijayajIe vyApaka, udAra ane sarvahitakArI banAvI hatI. ane tethI teo paMjAbanA zIkho, musalamAna ane anya jainetara vargane pitA tarapha AkarI zakyA hatA ane sadAcaraNanI preraNuM ApI zakyA hatA e te kharuM ja; paNa ethIya Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 samayadazI AcAya vadhAre mahattvanI vAta tA e hatI ke jinapratimA ane jinavANInA paMjAbamAM punaruddhAra karavA mATe je sthAnakamAgI phrikAnI sAme zrI AtmArAmajI mahArAjane ghaNuM kAma karavuM paDayuM hatuM ane peAtAne paNa emAM sAtha purAvavA pAtro hatA, e ja sthAnakamAgI phirakAmAMthI muni zrI vallabhavijayajI sAmene aNagamA ane virAdha zamI gayA hatA, eTaluM ja nahi e phirakAnA anuyAyIe paNa emane Adara karatA ane emanI dha vANI ullAsa ane zraddhApU vaka sAMbhaLatA thayA hatA. A pratApa muni zrI vallabhavijayajInI samatA, niLa sAdhutA ane nirdeza maneAvRttinA ja hatA. kacAreka saMjogeAnA baLe kAInI sAme thaIne kAma karavuM paDe tepaNa enA DaMkha manamAM na rAkhIe, ane AvA kAmanI pAchaLanI dRSTi paNa aMgata svArtha ke mAnanI nahIM paNa lAkakalyANI ja hAya tA * dilabhara li 'nA siddhAMta mujaba ApaNI bhalI lAgaNInI asara sAmAnA aMtara upara thayA vagara na rahe : AcArya zrI vijayavallabhasUrijInuM jIvana A siddhAMtanI saccAInA' jvalaMta purAvArUpa che. < A rIte saune peAtAnA mAnIne muni zrI vallabhavijayajI mahArAja AcArya zrI AtmArAmajI mahArAjanA svargavAsa bAda 13 varSa sudhI pujAmAM vicaryAM, ane pa'jAma zrIsaMghane sAcavavAnI dAdAgurunI AjJAnuM pAlana karavAnI sAthe paMjAbanI aDhAre varNanI janatAnA guru banyA. saMtAne mATe teA, saba bhUmi geApAlakI 'nI jema, emane janma game tyAM thayA hAya, uchera, abhyAsa ane sAdhanA paNu game tyAM thayAM hAya chatAM, AkhA deza peAtAnuM vatana banI jAya che; ane emanI sevAbhAvanAne A ke te pradezanA sImADAe baMdhiyAra banAvI zakatA nathI. zrI ghyAnaMda sarasvatI janmyA gujarAta (saurASTra )mAM ane emaNe sevAkarI bhAratano. zrI sahajAna dasvAmIe uttara pradezamAM janma dhAraNa karyo ane uddhAra karyA. gujarAta-saurASTra-kacchanA pradezezane. AvA teA aneka dAkhalA maLI zake. A uparathI eTaluM joI zakAya che ke bhAratadezanI akhaMDitatA-ekarUpatAnuM darzIna mukhyapaNe AvA udAradhdhi sAdhu-saMtAnA vana ane vyavahAramAM thAya che. pUjya AtmArAmajI mahArAje paMjAbamAM janmIne gujarAta-saurASTranI keTalI badhI sevA karI ! e ja rIte gujarAtamAM janmela AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanI paMjAbanI Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya sevAo paNa asAdhAraNa hatI. paMjAbane te jANe emanA aMtaramAM sarvocca sthAna maLyuM hatuM. vAraMvAra pajAbanI yAtrA muni zrI vallabhavijayajIe dIkSA lIdhA pachInAM traNa comAsAM gujarAta-rAjasthAnamAM (be gujarAtamAM rAdhanapura ane mahesANAmAM ane eka rAjasthAnamAM pAlImAM) karyA pachI 18 jeTalAM mAsAM paMjAbamAM judAM judAM sthAnamAM karIne ghaNAM gAma-zaherene pitAnI bhAvanA, zakti ane vidrattAne lAbha Ape hatuM. temAM cha mAsAM dAdAgurujInI sAthe ane tera teonA svargavAsa pachI karyA hatAM. . vaLI, emanI paMjAbanI yAtrAone ekaMdara vicAra karIe to, cAra vAra thaIne emaNe paMjAbamAM kula 32 mAsAM karyA hatAM. emanA 68 varSa jeTalA sudIrgha dIkSAparyAyane lagabhaga aDadho samaya emaNe paMjAbane arpaNa karyo hato, e bInA paMjAba upara emane apAra prItinuM ane paMjAba saMghanI teonA uparanI asAdhAraNa bhaktinuM sU cana kare che. paMjAbathI pahelI vAra vihAra karyA bAda tera cemAsAM gujarAta, muMbaI, saurASTra ane rAjasthAnamAM karIne jANe teoe paMjAba ane paMjAba sivAyanA pradezanA jaina saMghanA utthAna mATenI pitAnI sevAvRttinI samatulA sAcavI hatI, ane e rIte samagra jaina saMgha upara upakAra karyo hate ane saune pitAnA gurupadane lAbha levAne avasara ApyuM hato. vi. saM. 1973nuM mAsuM bIkAneramAM karIne teoe bIjI vAra paMjAbamAM praveza karyo ane vi. saM. 1978 thI 1981 sudhInAM cAra mAsamAM paMjAbamAM judAM judAM sthAnamAM karIne tyAMnA zrIsaMdhanI sevA bajAvI. kharI vAta te e che ke, AcAryazrI paMjAbamAM hoya ke paMjAbathI dUra hoya, paMjAbanI hitaciMtA te kayAreya emanA hRdayathI dUra thatI na hatI. ane dUra rahyA rahyA paNa teo pitAnA samudAyanA sAdhuo dvArA tema ja salAha-sUcane dvArA paMjAba zrIsaMghane jarUrI mArgadarzana karAvatA ja rahetA hatA. teo game tyAM hoya te paNa huM mArA paMjAbamAM kyAre pahoMcuM" evI emane hamezAM jhaMkhanA rahyA karatI. " Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 samayadazI AcArya vi. saM. 1993 nuM comAsuM khaMbhAtamAM karIne emaNe paMjAba tarapha vihAra karyo ane vi. saM. 1994 thI 1999 sudhInAM cha mAsAM paMjAbamAM karyA. A emanI paMjAbanI trIjI yAtrA hatI. te pachI eka ja varSa mATe AcArya mahArAje paMjAbanI bahAra chatAM paMjAbanI najIka vi. saM. 2000nuM mAsuM bIkAneramAM karyuM. ane tyAra bAda pharI traNa cemAmAM emaNe paMjAbamAM karyA. A rIte paMjAbamAM chUTaka chUTaka 32 mAsa jeTalAM lAMbA samaya sudhInI sthiratA daramyAna jinamaMdiranI tathA pAThazALAonI sthApanA, jinapratimAonI pratiSThA, zikSaNapracAra, dharma prarUpaNA, paMjAba saMdhanuM saMgaThana tathA sAhityane mahimA punaHsthApana karavA mATe vallabhavijayajI mahArAje je kAma karyuM tethI paMjAbane jaina saMgha khUba IktazALI ane prabhAvazALI bane. ane munizrInuM vyaktitva paNa vizeSa prabhAvazALI banyuM. munizrInI ATalI badhI jahematane pratApe paMjAba zrIsaMgha khUba saMgaThita, zaktizALI ane dharmazraddhAmAM dRDha thaye. AcAryazrInI paMjAbanI sevAonI ane paMjAba saMghanI teonA pratyenI bhaktinI keTalIka vigate joIe - (1) vi. sa. 1971 mAM paMjAba zrIsaMghane vinatipatra laIne paMjAba saMghanA AgevAno AcAryazrIne gujarAtamAM sIsodarA gAme maLyA. ane emaNe emane paMjAba padhAravAnI vinaMtI karI. AcAryazrIe javAba Apyo ke, "tame vinaMtI kare ke na karo, svargastha prAtaHsmaraNIya gurumahArAja zrI 1008 zrImad vijayAnaMdasUrijI (AtmArAmajI) mahArAjanI AjJAnuM pAlana barAbara thaze. e tarapha AvavAnI amArI pUrI bhAvanA che." ahIM vyAkhyAna vakhate lAhoranivAsI lAlA mAnacaMdajIe AcAryazrIne paMjAba padhAravA mATenuM gurubhaktinuM gIta evA ga gada svare gAI saMbhaLAvyuM ke AcAryazrInI tema ja badhA zretAonI AMkho AMsubhInI thaI gaI-jANe bhaktanuM hRdaya tyAM karuNarasane relAvI rahyuM! (2) vi. saM. 1972mAM jUnAgaDhamAM pharIne paMjAba saMghanI paMjAba padhAravAnI vinaMti AvI. emAM eka duha lakhyo hato- bhAratavarSa ke bIcameM, vallabha dInadayAla; jisa nagarImeM jA rahe, karate use nihAla. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 71 che ane te pachI lagabhaga eka jeTalA sajajane pitAnI mAgaNI rUbarU rajU karavA jUnAgaDha AvyA hatA. (3) kyAreka koI virodhIe paMjAba mahAsabhAne nAme AcArya vijayavalabhasUrijI upara AkSepa karyo. enA khulAsArUpe pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAje paMnyAsa zrI lalitavijayajIne eka patra lakhe; emAM teoe lakhyuM ke AvA UDatA gapATAne AdhAre koI vAtanuM AMdolana UbhuM karavAthI zuM dharmAtmAone dharmavRddhine lAbha thaze. khare ? ane atyAre muni vallabhavijayajI gujarAtane sukhadAyaka vihArane mUkIne kaSTadAyaka kSetromAM karIne dharmopadeza ApI rahyA che, zuM emAM emane kaI svArtha che ?......... jyAre huM paMjAbamAM hatA tyAre gurumahArAjane (zrI AtmArAmajIne) svargavAsa nahoto thayuM. teoe pote ja kahyuM hatuM ke- mArI pachI gujarAtI sAdhuo, meM vAvela dharmabagIcAnI rakSA karavA mATe, gujarAtamAM jaIne pharI pAchI kaSTadAyaka kSetramAM Avaze, evo mane bharoso nathI. paNa vallabha, tArI uMmara nAnI che. tArA upara mane bhare che. tuM paMjAbanA dharmakSetrane puSTa karaje. tuM AvIza te tAre ziSya parivAra paNa Avaze............... teo zrI 1008 gurunI AjJAne mAthe caDAvIne, kaSTa sahana karIne, vikaTa bhUmimAM vicare che. amArA jevA te eka paNa gurumahArAjanA bagIcAmAM jaLa chaMTakAva karavA nathI jatA. phakta vallabhavijayajI ja sukhadAyaka vivAra tajIne vikaTa sthAnamAM vicare che." pravartakajI mahArAja jevA samabhAvI, pIDha ane ochAbelA dharmapuruSanA ATalA zabda ja zrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanI paMjAbanI sevAnuM mahattva samajAvavA pUratA che. (4) vi. saM. 1994mAM AcAryazrI pATaNa padhAryA. saMghe arpaNa karelA svAgata-patranA javAbamAM teoe kahyuM : "mArA vagara paMjAba nahIM ane paMjAba vagara huM nahIM. gurumahArAje aMta samaye mane paMjAbanI saMbhALa rAkhavAnI je AjJA ApI hatI. ene kevI rIte bhUlI zakuM ?" (5) vi. saM. 1996mAM AcAryazrI gujarAnavAlA gayA. tyAM yuvaka Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 samayadazI AcArya maMDaLa taraphathI mAnapatra arpaNa karavAmAM AvyuM. e vakhate pravacana karatAM AcAryazrIe kahyuM : "tamAre apUrva bhakitabhAva joIne mane bahu AnaMda thayo. amAre sAdhuone mATe A mAnapatrone ze upayoga che? ame Ane kyAM rAkhIzuM ? alabatta, tamArA hRdayanA utsAhane batAvanArAM A uttama sAdhana che; ane enI mArA hRdaya upara ghaNuM asara che. topaNa dharma ane samAja pratye mArI zI pharaja che tenuM A smaraNa karAve che. soLa varSa pahelAM meM gurUkuLanuM saMcAlana tamane soMpyuM hatuM, ane huM gurudevane saMdezA dUra dUra sudhI pahoMcADavA gaye hatA. Aje samAdhimaMdiranAM darzana karIne mAruM hRdaya ullasita thaI gayuM che. huM Aje paNa tamArA svAgatamAM gurudevanA AtmAne pratyakSa nihALI rahyo chuM. tame gurukuLanI keTalI unnati karI e to huM jyAre enI vAte sArI rIte sAMbhaLIza ke enuM barAbara nirIkSaNa karIza tyAre jANavA maLaze. paraMtu tame yuvAno ane vRddho sAthe maLIne zaheranI unnatinuM kAma karazo, to huM rAjI thaIza. mahAtmA gAMdhI dezane mATe keTaluM balidAna daI rahyA che AjhAdIne mATe (judA judA) dezamAM keTalAM balidAne apAI rahyAM che ! AthI jaina samAja kyAreya kaMIka bodhapATha leze kharo ?" (6) dezanA vibhAjana pachI AcAryazrI gujarAnavAlAmAMthI amRtasara AvyA. amRtasarathI vihAranI taiyArI karI tyAre "sanAtana dharma pracAraka" patranA taMtrI paM. rasiyArAme AcAryazrIne aMjali ApatAM kahyuM: "huM sanAtanadhamI brAhmaNa chuM, chatAM AcAryazrI upara mane atUTa zraddhA che. emanA tyAga, vairAgya, tapathI, amRta jevI vANIthI, mAnavasevAnA upadezathI tathA udAratAthI huM mugdha thaI gayo chuM. huM emane mArA guru mAnuM chuM. duniyAmAM meM emanA jevA bIjA koI tyAgI mahApuruSa nathI joyA." (7) vi. saM. 2004nI vAta che. aMbAlAne keTalAka gRhastha AcAryazrIne aMbAlA padhAravAnI vinati karavA AvyA. AcAryazrIe nirvAsita kuTuMbe aMge ciMtA darzAvatAM kahyuM: saMkrAMti upara paMjAba saMghanA AgevAne paTTImAM AvavAnA che. pAkistAnathI je kuTuMbo AvyAM che, emanI vyavasthA aMge je yojanA taiyAra karI che, enA upara tyAM vicAraNA karavAnI che. te pachI aMbAlA javuM ke bikAnera, ene nirNaya karavAmAM Avaze." Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcA 74 (8) A ja arasAmAM mAlerakeATalAmAM pajAbanA nirvAsita bhAIbahenone uddezIne AcAryazrIe kahyuM : " bhAgyazALIo, paMjAbanu sthAna mArA hRdayamAM che. ane jyAM sudhI vatA rahIza tyAM sudhI paMjAbanuM dhyAna rAkhIza. tame badhA bhAIo saMgaThita thaIne eka sthAnamAM raheA, evI vyavasthA thavI joIe." 66 ( 9 ) paMjAbanA nirvAsitA mATe khIkAneranA saMdhane lAgaNIbharyA zabdomAM utkhAdhana karatAM AcAryazrIe kahyuM : huM tA bhikSu dhyuM. bhagavAna mahAvIrane, gurudevane! ane jaina zAsananA bhikSu .... tethI Aje tameA khIkAneranA karADapati dAnavIrA, bIkAneranAM bhAIo-baheneA, gujarAta, saurASTra, kaccha, muMbaI, madrAsa, kalakattA ane rAjasthAnanAM zAsanabhakta zraddAvAna bhAI-baheneA pAse Aje, A uMmare, bhIkha mAgI rahyo chuM. Aje paMjAbanA zAsanabhakta, svastha gurudevanA priya zrAvA nirAdhAra banI gayA che. emane tame jo gheADI thADI (rUpiyAmAMthI eka paisA jeTalI) paNa madada karaze teA A bahAdura paMjAbI pagabhara banI jaze; AkhA jaina samAja zaktizALI ane samRddha banI jaze. tame laoNka meDhAnI snehAMjalanI sAthe ATalI mahda Apaze! ne ? ATalI bhikSA Apaze. ne ? '' AcAryazrInA prayAsAthI, muMbaInI mAnava rAhata samiti taraphathI, AcAryazrI sAgarAnandaslR rijInA sadupadezathI sUratanA saMgha taraphathI, AcArya zrI vijayalabdhisUrijInI preraNAthI vApInA jaina sauMgha taraphathI A kAma mATe ThIka ThIka sahAya maLI hatI. kAI paNa jIvane du:khI joIne duHkhI duHkhI thaI janAra AcArya peAtAnA prANapyArA paMjAbIonA AvA kAramA saMkaTa vakhate cUpa kema besI zake ? emanAM te UMdha ane ArAma harAI gayAM hatAM. (10) vi. saM. 1964mAM AcAryazrIe paMjAbathI gujarAta tarapha vihAra karyAM. teo paMjAbathI seMkaDA mAIla dUra hatA. evAmAM pivAI nAmanA gAmamAM tene AcArya zrI vijayakamalasa rijIne gujarAnavAlAthI eka tAra maLyA. tAramAM lakhyuM hatuM: ahIM'nA sanAtana dhamIe gurudevanA ajJAnatimirabhAskara " ane " jainatattvAM " nAmanAM pustakAne khATAM TharAvavA prayAsa kare che. e mATe tamArI jarUra che. '' AcArya - zrIe (te samaye 37 varSanI vayanA yuvAna muni zrI vallabhavajayajIe ) 66 vicAryuM : A te zAsanarakSAnuM mahAna kArya, vaLI emAM pUjya gurudeva ane 66 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 samayadazI AcArya paMjAba saMghanI pratiSThAne paNa savAla che. eTale emAM ALasa ke upekSA na zobhe, gujarAnavAlA javuM ja ghaTe. jeTha mahinAno vakhata. garamI kahe mAruM kAma. ane gujarAnavAlA 4pa0 mAIla dUra. e kazAthI vicalita thayA vinA, savAranA 20 mAIla ane sAMjanA 10 mAIla, ema roja 30 mAIne ugra vihAra karI, gocarI-pANI ke thAka-ArAmanI paravA ryA vagara teo vIseka divasamAM ja gujarAnavAlA pahoMcI gayA. agniparIkSA samA A vihAramAM teonI sAthe teonA ziSya muni sehanavijayajI hatA. cAlatAM cAlatAM pagamAM chAlAM paDI gayAM ane emAMthI lehI nIkaLavA lAgyuM. paNa chevaTe zAsananI rakSA mATe samayasara pahoMcI javAyuM ene teo saMtoSa ane harSa anubhavI rahyA. ane yogAnuyoga paNa ke, ke je kAma mATe teo ATalAM kaSTa veThI, ugra vihAra karI, gujarAnavAlA pahoMcyA, te kAmamAM to teone pahoMcatAM pahelAM ja saphaLatA maLI cUkI hatI ane virodhIoe UbhI karelI musIbatamAM vAdaLo vIkharAI gayAM hatAM ! muni vallabhavijayajInI saMyamasAdhanAnI, tana-mananI tAkAtanI ane emanA aMtaramAM saMgrahAyela brahmazaktinI jANe kudarate kAramI kasoTI karI. e kasoTImAM pAra UtarIne muni vallabhavijayajIne AtmavizvAsa aura. vadhI gaye (11) chellI avasthAmAM muMbaImAM AcAryazrIe joyuM ke, mArAthI tatkALa paMjAba pahoMcI zakAya ema nathI, ane paMjAbanI dharmabhAvanAnI mAvajata karavAnI jarUra che, eTale teoe, potAnI agavaDane vicAra eka bAju mUkIne, pitAnA parama gurubhakta ziSya AcArya zrI vijayasamudrasUrijIne paMjAba javA Adeza Apyo. AcArya vijayasamudrasUrijI mATe guruvaryanI A uMmare ane nAdurasta tabiyate, guruthI judA paDavAnuM kAma bahu vasamuM hatuM. paNa guraAjJAnuM pAlana te thavuM ja joIe, ema mAnI emaNe vihAra karyo. paNa teonA vihAra karyA pachI AcArya zrInI tabiyata vadhAre nAdurasta thaI gaI eTale AcAryazrIe emane pAchA bolAvI lIdhA. gurUnI ziSya pratyenI prIti, ziSyanI gurubhakti ane bannenI paMjAbanI saMbhALanI ciMtA jANe A prasaMgathI caritArtha thaI ! ' AvI AvI aneka ghaTanAo uparAMta paMjAbamAM ekatA ane saMpanI bhAvanAne mUrta karavA mATe, kanyAvikraya jevI kurUDhiothI paMjAbanA. ! Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 75 jaina samAjane mukti apAvavA mATe, dhArmika tema ja dareka kakSAnA vyAvahArika zikSaNane mATe ane samAjanA sarvAgINa utkarSa mATe AcAryazrIe je avirata ciMtA ane pravRtti karI hatI tenuM mUlya thaI zake ema nathI. AvA upakAraka gurune ega to bhAgya pUruM jAgatuM hoya te ja maLe. AvI kAryazIla lAgaNIne lIdhe ja guru vallabha paMjAbanA AbAlagopAla janasamUhanA ane sAmAnya janatAnA aMtaramAM sadAne mATe vasI gayA che. Aje paNa guru vallabhanuM nAma Ave che ane paMjAbanAM bhAIo-bahenanAM aMtara gadgada banI jAya che. vi. saM. 1963nI sAlamAM paMjAbanA zrIsaMghe pitAnA hatyanA rakhevALa A dhamanAyakane paMjAba kesarI 'nuM biruda ApAne pitAnI bhakti darzAvavAno prayatna karyo hato. ane gurUvaye paNa paMjAbanI bhaktinI kadara karI hatI. bAkI ta, AcArya vijyavalabhasUrijI paMjAbanA saMdhane mana zuM hatA ane zuM na hatA ene hisAba te kaI bhaktahRdaya saMta ja meLavI zake. - muni vallabhavijayajInI zakti, nirmaLa saMyamayAtrA, vidvattA, zAsanasevAnI tamannA ane leke pakAranI bhAvanAne pArakhIne paMjAbanA zrIsaMghe to vi. saM. 1957mAM, 30 varSanI bharayuvAna vaye, teone AcArya padavI ApavAnI AgrahabharI IcchA pragaTa karI hatI. paNa yuvAna muninuM mana AvI moTAIne bhAra svIkAravA taiyAra na hatuM. emane to. zAsanasevA ane janasevAnAM kAryonI ja darakAra hatI. emAM pravartaka zrI kAMtivijyajI mahArAje, samudAyanI ekatAne sAcavI rAkhavA mATe, atyAre e vicArane mulatavI rAkhavAnI zANI salAha ApI. muni vallabhavijayajIne te "bhAvatuM hatuM ane vaidya kahyuM " jevuM thayuM. paMjAba saMghe pitAne Agraha jato karyo. muni valabhavijyajIne te koI paNa padavInI jhaMkhanA satAvatI na hatI. emane mana te saMdhasevA ane janasevA ja sAcI padavI hatI. eTale ema ne ema 24 varSa vItI gayAM. vi. saM. 1981nI sAlamAM mAgasara sudi pAMcamanA divase, lAhoranA jinamaMdiranI pratiSThAne mahetsava prasaMge, 54 varSanI paripakava vaye, lAhoramAM, gAma-paragAmanA vizALa saMghanI hAjarImAM, muni vallabhavijayajIne AcAryapada apaNuM karavAmAM AvyuM. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 samayadazI AcArya - A dharma prasaMgathI zAsana, AcArya padavI ane muni zrI vallabhavijayajI traNe gauravazALI banyAM. gujarAnavAlAne chellI salAma! sane 1945 thI 1947 sudhIne aDhI-traNa varSane samaya ApaNuM dezamAM bhAre asthiratA, arAjakatA ane astavyastatAne samaya hate. svarAjyaprAptinI pUvenA e samayamAM deza Akhe kema tephAnenA dAvAnaLamAM sapaDAI gayo hata; temAMya uttara bhAratanI ane vizeSa karIne paMjAba-siMdha-sImAprAntanI durdazA te varNavI jAya evI na hatI. ane svarAjya AvyA pachInI kaleAme te mAjhA mUkI hatI. A pradezanA vasanArAo mATe A kALa kharekharI kasoTIne hata-lekAnAM jAna-mAlanI leza paNa salAmatI nahotI. jeonAM jAna-mAla salAmata rahI zakyAM e kevaLa akasmAtarUpe ke pitAnAM pAMdarAM bhAMgyanAM baLe athavA te bhagavAnanI kRpAnA kAraNe ! AvA kaparA ane kAramAM samayamAM paMjAba javuM ane tyAM aDhItraNa varSa mATe rahevuM e AkarI kasoTI kare evo prayoga hato, paNa zrI vijayavalabhasUrijI mahArAjane enI vizeSa ciMtA na hatI; A samaye emanI UMgha uDADI mUke evI ciMtA te emane e vAtanI hatI, ke AvA bhayaMkara saMkaTanA samayamAM paMjAbane zAMtipremI ane ahiMsAvAdI jaina samAjanuM zuM thaze ? paNa dezamAM Thera Thera jAgI UThelI A komI taMgadilI ane tophAnee krame krame evuM to ugra rUpa dhAraNa karyuM hatuM ke enuM zamana karavuM ke ene sAmano karavo e moTA moTA sattAdhArIonA hAthanI vAta paNa nahotI rahI-karAra kALa pite ja jANe mAnavarudhirathI pitAnuM khappara bharavA vadhAre phUra banyo hato ! AvA dAvAnaLanI sAme thavAnuM sAmAnya mAnavInuM ke dharmagurunuM paNa zuM gaju ? ane chatAM, pitAnAM hRdayabaLa, hiMmata ane puruSArthane baLe pitAnA cittane svastha rAkhIne, sarvanAza veratA A hutAzanamAMthI banI zake teTalAne to avazya ugArI zakAya. AcArya mahArAje 75 varSanI jaIpha uMmare, AvA matimUDha banAvI mUke ane bhalabhalAnI hiMmatane bharakhI jAya evA kAramA saMkaTanA samayamAM, svasthatApUrvaka saMgharakSAnuM AvuM kAma karI batAvyuM e bInA emanI Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 77 sAdhutAnA khamIranI, jIvanasAdhanA dvArA emanAmAM pragaTelI ThaMDI tAkAtanI ane sAcA ahiMsAdharmanA AcaraNathI prApta thatI tejasvitAnI kItigAthA banI rahe evI che. pitAnA dAdAgurunI, emanA samAdhimaMdiranI ane emanA nAme sthapAyela gurukuLanI yAda AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAja kyAreya bhUlI nahIM zaktA. emane te hamezAM ema ja rahyA karatuM ke kyAre avasara maLe ane kyAre e badhAnAM mana bharIne darzana karavA gujarAnavAlA jaI pahecIe. vi. saM. 2004nuM mAsuM teo gurutIrtha gujarAnavAlAmAM rahyA, tyAre eka bAju svarAjyaprAptinA paDaghama jorazorathI vAgI rahyA hatA, ane bIjI bAju dezanA vibhAjananI pUrva taiyArIrUpe komI tophAnoe asAdhAraNa vikarALa rUpa dhAraNa karyuM hatuM. mANasane mAro e, te kALe, cIbhaDAne vadheravA karatAM paNa saheluM banI gayuM hatuM ! paMjAbanI azAMtinI keAI sImA na hatI ane gujarAnavAlA paNa kAmI jhanU ne janmAvelI azAMtine aDDo banI gayuM hatuM. svarAjyane AvavAne hajI DAM aThavADiyAM khU TatAM hatAM, paNa kaleAma te kyAranI zarU thaI cUkI hatI. gujarAnavAlAnA hiMduonI salAmatI pUrepUrI jokhamamAM hatI; ane jainene paNa emAM samAveza thata hato. kaI kaI vahelAM cetIne cAlI nIkaLyA, te sivAyanAM badhAMnAM jAna-mAla bhayamAM hatAM. AcAryazrI kevaLa jaina saMghanA ke kevaLa hiMdu jAtinA bhayaMkara bhAvathI ja nahIM paNa AkhA dezanA saMkaTagrasta lAgatA bhAvathI khUba ciMtita hatA; ane emanI pAragAmI dRSTi dezane amaMgaLa bhAvInuM darzana karAvIne emane vadhu duHkhI banAvI mUkatI hatI. emanI A lAgaNa Adarza jIvana" (pR. 535) mAM noMdhAyela nIcenA vArtAlApa uparathI jANuM zakAya che : eka gRhasthe kahyuM : "gurudeva, hiMdustAnane svarAjya te maLyuM, paNa paMjAbanA hiMduone mATe te A Aphata mAluma paDe che." "AcAryazrIe kahyuM : "jyArathI meM bhAgalAnI vAta sAMbhaLI che tyArathI huM ciMtita chuM ke ApaNuM dharmasthAne ane samAjanuM zuM thaze ?" Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 samayadazI AcArya che "eka jaNe kahyuM : "pAkistAnamAM lagabhaga vIsa zahera ane kasabA che, jyAM ApaNAM maMdira ane dharmasthAne che." AcAryazrIe kahyuM: "hiMdustAnamAM musalamAno raheze ke nahIM ? hiMdustAnamAM hiMduonI sAthe musalamAne rahI zakaze; paraMtu pAkistAnIenI manavRtti jotAM hiMduo pAkistAnamAM rahI zake e asaMbhava jevuM lAge che, kAraNa ke, pAkistAnanI racanA thatAM pahelAM ja musalamAna uttejita thaI rahyA che." eke kahyuM: "zuM pAkistAna sarakAra binamuslimanuM rakSaNa nahIM kare ?" * "AcAryazrI : "karavuM te joIe, paNa sattAne mada bhUDa hoya che." * divase divase saunI binasalAmatI vadhatI jatI hatI, ciMtAno koI pAra na hatA ane ciMtA karavAthI koI mArga paNa nIkaLe ema na hati. have te hiMmatathI kAma levAnI ane saMgha sahita sahune bacAva kevI rIte thAya eno mArga zodhavAnI jarUra hatI. je vyaktigata jAna-mAlanI salAmatInA svArthamAM sapaDAyA te pitAne bacAva te thatAM zuM thAya, paNa sarva koI upara sarvanAzanI Aphata varasI jAya e kaTokaTIne e samaya hato. ane enI sAme hiMmata, dhIraja, svasthatA, dIrdhadaSTi ane 'kuzaLatAthI kAma levAnuM hatuM. ' svarAjyanI jAherAtanA savA mahinA pahelAM, tA. 2---47 nA roja, zrI AtmArAmajI mahArAjanA samAdhimaMdirane Aga lagADyAnA samAcAra maLyA. aMtara cirAI jAya ane mana bekAbu banI jAya evA e samAcAra hatA. AcArya mahArAja stabdha banIne e samAcAra sAMbhaLI rahyA. paNa samaya evo hato ke manane vaza rAkhyA vagara chUTako na hatuM. saMghanAyakapadanI kharekharI agniparIkSA thaI rahI hatI. * have taMgadilI ane binasalAmatI ochI thavAne te koI avakAza ja na hatuM. kyAre zuM thAya e kahevuM muzkela hatuM. paMjAbanA saMghane jeTalI pitAnI salAmatInI ciMtA hatI, eTalI ja kharekharA tophAnanA kendramAM rahelAM AcArya mahArAja tathA anya sAdhu-sAdhvIo tema ja zrAvaka-zrAvikAonI ciMtA hatI. temAMya paMjAba zrIsaMghanA prANa samA - AcArya mahArAjane kadAca kaMI AMca AvI jAya to......? A vicAranI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadrazI AcAya kalpanA paNa rUMvADAM khaDAM karI de evI hatI. sau prArthanA karatA hatA H paramAtmA ApaNA gurudevane ugArI le.' : jema jema vakhata gayA tema tema jokhama vadhatu gayuM. AkhA dezanA sadha AcArya mahArAjanI salAmatI mATe ciMtita banI gayA. cAtarathI mahArAjajIne eka ja vinati thatI hatI : game tema karIne gujarAnavAlA choDIne-pAkistAnamAM gayela pradeza tajIne-bhAratamAM AvI jAe ! A mATe keTalIka taiyArI karIne enI jANa paNu AcAryazrIne karavAmAM AvI. paNa pAtAnA jIva bacAvavA khAtara ke vyadharmanA mArga bhUle e khIjA ! AcAryAM mahArAja tA jANe eka ja nizcaya karIne beThA hatA ke vIzuM tA sagha sAthe ja jIvIzuM'; ane saMdha upara je jokhama AvI paDaze te e jokhama sauthI pahelAM ame jhIlIzuM. ame jIvatA hAIe ane saMdhane AMca Ave e na bane! pahelAM sa`dhanI salAmatI, pachI amArI salAmatI. ane Ama karatAM kadAca amArA va upara jokhama AvI paDaze teA saMgharakSAmAM amAruM jIvana dhanya banI jaze. eka divasa AcArya mahArAje zrAvakAne kahyuM : "tame tamArAM khAlabaccAne mAkalI ApyAM e sAruM karyuM; have tame tamArI rakSA mATe ahI thI salAmata sthaLe cAlyA jAo. ' paNa zrAvAya chevaTe vallabhagurunA ghaDelA hatA; emaNe paNa ekalA javAneA inkAra bhaNI dIdhA. sarakAre AcAryazrIne havAI mArge laI javAnI taiyArI batAvI, paNa sa`ghanAyaka tarIkenI peAtAnI javAbadArInI upekSA karavA jevI e vAta emane haragija majUra na hatI. 7. atyAre eka ja A sa'kaTamAMthI saMghanI ciMtA vise sei vadhu ne vadhu gherI banatI jatI hatI; ane saMgha tema ja sAdhu-sAdhvI sahita AcArya mahArAjane siMhasalAmata hiMdustAnamAM laI AvavAnAM cakro gatimAna thaI gayAM hatAM. have te svarAjya paNa AvI cUkayu' hatuM ane pAkistAnanu sarjana paNa thaI gayuM hatu. ane vaLI gujarAnavAlAmAMthI hiMdustAnamAM AI paheAMcavu aAkaya jevuM hatuM: bhagavAna jANe kayAre kevI musIbata AvI paDe ! paNa AcArya mahArAja tA sthitaprajJanI jema svastha hatA, ane peAtAnA sadhane hameAM dhIraja ane hiMmata ApatA rahetA hatA. saiAne Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya eTalI AsthA hatI ke mAthe oliyA jevA sAdhupuruSanuM zirachatra che, to emanA puNya ApaNe jarUra A saMkaTanA mahAsAgarane pAra pAmI jaIzuM. Ama dhairya ane hiMmatanA avatAra banelA guru ane guruzraddhAmAM lIna banelA bhakto saMkaTanI sAme jANe lakSamaNarekhA derIne sArA samayanI rAha joI rahyA. | gujarAnavAlAne musalamAne te AcAryazrInA bhakta hatA. teo emane eliyA jevA pavitra puruSa mAnatA. eTale jyAre zaheramAMthI badhA hiMdUo cAlI nIkaLyA tyAre paNa AcAryazrI aDhIso jeTalA zrAvake sAthe upAzrayamAM ja rahyA. paNa pachI bahAragAmanA musalamAne AvatA gayA ane lUTa, Aga ane khUnanA banAvo vadhatA gayA. eka divasa te eka juvAna musalamAna maMdira ane upAzraya upara traNa beMba paNa nAkhyA ! lekenI becenI ane binasalAmatI vadhI gaI. pele boMba nAkhanAra juvAna bIje divase pitAnI ja kAmanA mANasanI goLIthI viMdhAI gayo! vRddha musalamAnoe kahyuM: 'AvA pAka bAbAjIne takalIpha ApyAne A kevo khUre aMjAma AvyA ! have evI gustAkhI kaI na karazo!" evAmAM paryuSaNa mahAparva AvyAM. sane thayuM, AvA vakhatamAM paryuSaNa kevAM ane enuM ArAdhana kevuM ! koInuM citta parvArAdhanamAM lAge evI sthiti ja na hatI. paNa AcAryazrI te dharmamUti hatA. saMkaTane taravAno upAya emane dharmArAdhanamAM ja dekhAya. manane daDha karIne teo zAMta citte mahAparvanI ArAdhanAmAM lAgI gayA ! AvA rUDA AtmaparvanuM ArAdhana karatAM kadAca jana javAno vakhata Ave te paNa zI ciMtA ? . sthiti te vadhAre ne vadhAre kharAba thatI jatI hatI. paNa jANe pitAnA saMtajano ane dhama jIvonA rakSaNanI javAbadArI kudarate pitAnA upara laI lIdhI hatI. ahIM jANe pelI kavipaMktionuM satya sAkAra matuM lAgatuM hatuM * macyuM che yuddha brahmAMDe devadAnavanuM sadA, - haNe che ke I to kaI rakSAnuM karanAra che. paNa A rakSA kyAre, kevI rIte, kenI mAraphata thavAnI hatI ? -ane eka divasa A savAlano javAba maLI gayo. bhAdaravA suda AThame amRtasarathI traNa meTara lArIo gujarAnavAlA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadarzI AcAya 81 AvI pahoMcI. AvanArAoe sAdhu-sAdhvIsamudAya sAthe emAM amRtasara AvavA AcAryazrIne vinaMti karI. paNa te te peAtAnA nizcayamAM dRDha hatAH pahelAM mArA sauMdha ane samudAya, chellA huM! mArA ahIMthI ravAnA thavA sAthe ja ApaNA saMdhanI binasalAmatIneA paNa aMta AvavA joIe. vinati karanArA nirAza thayA H Amane kevI rIte samAvavA ? kANu samajAve ? A apAra sakaTAe janmAvelI vananI anizcitatAnI vacce jANe AcArya pravaranuM teja vadhAre khIlI nIkaLyuM, emanA AtmA sidyogInI dhIratA-gaMbhIratA dAkhavI rahyA. bhAdaravA sudi agiyArase jagad guru hIravijayasU rijInI jayaMtInI ujavaNI karI, ane khIje ja divase, saunA chuTakArAnA samaya jANe pAkI gayeA hAya ema, amRtasarathI ekIsAthe paMdara meTara lArIo AvI paheAMcI. enI sAthe sa MdhanI rakSA mATe milITarInA 32 mANasA ane eka kepTana hatA. saunA vidAyanI ane prANapyArA gurutIrthaM gujarAnavAlAne AkharI salAma karavAnI vasamI ghaDI AvI paheAMcI. kudaratanA sakta paNa kacAreka kevA vicitra hAya che ! je gujarAnavAlA pratye rAmarAmamAM dharma bhakti UbharAtI ane jyAMnI yAtrA karavAne mATe mana thanaganI rahetuM enA sadAne mATe tyAga karavAnA vakhata AvyA ! jinamaMdiramAMnI keTalIya jinapratimA maMdiranA bhoMyarAmAM mUkIne bhoMyarAnuM bAraNuM vAsI dIdhuM. madiramAMnAM ghareNAM vagere kImatI cInte sAthe laIne badhA zrAvakA tathA AcArya mahArAja, tAkAnIonI vacce aIne, page cAlatAM gurukuLa paheAMcyA. vacamAM dAdAgurunA samAdhimaMdiranAM chellAM darzana karyAM. bAbAjI, rastAmAM zaheranA vRddha musalamAnae vinaMti karI : Apane ame jarA paNu takalIpha nahIM ApIe. Apa rokAI jA ! " paNa have AvI vAta sAMbhaLavAne vakhata ja kayAM hatA ? AkhAmAM AMsu ane aMtaramAM asahya vedanA jAgI enA upara mananuM DhAMkaNu vALI dIdhA vagara chUTakA na hatA. pravare e tIrthadhAmane azruenI chellI aMjali ApI. kevAM 6 UThayAM; paNa AcArya - jAjaramAna Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 samayadazI AcAya sthAnA Aje kevAM verAna banI rahyAM hatAM ! aMtara valeAvAI jAya evu e dazya hatuM. jANe peAtAnA hRdayane pAchaLa mUkatA jatA hAya ema AcArya mahArAja, dubhAtA dile, bhAre pagale, tyAMthI prayANa karI gurukulamAM AvyA. ane badhA ravAnA thavA TUMkAmAM gAThavAI gayA. zaheramAM paMdara jeTalI TUMkA AvyAnuM jANIne be hajAra jeTalA guDAe naheranI pAse bhegA thaI gayA. emane irAde AcArya mahArAjanA kAphalAne lUTI levAnA hatA. AcArya mahArAjane paNa A samAcAra maLyA. badhAMne thayuM, aNIne vakhate A navuM vighna AvyuM. bhagavAna kare te sAcuM ! kaeNpTane dUrakhIna lagAvIne joyu tA vAta sAcI lAgI. e ATalA meTA kAphalAnuM jokhama levA taiyAra na hatA. eNe TrAne thAbhAvI dIdhI ane badhAne nIce UtarI javAnA hukama karyAM. have zuM thaze ? badhA vicArI rahyA, paNa eTalAmAM, jANe kaI gekhI sahAya maLatI hoya ema, miliTarI sipAhIonI be TukaDIe tyAM AvI paheAMcI. enA kepTana zIkha saradAra hatA. emanI sAthe emanI patnI hatI. e jaina sAdhune oLakhatI hatI ane emanA tarapha Adara dharAvatI hatI. A jaina gurue che; te bahu << eNe potAnA patine kahyuM : pavitra heAya che. ' chevaTe e zIkha saradAre badhAne pAkistAnanI sarahada pAra karAvavavAnI hiMmata dAkhavI. ane paMdare TrakAnA kAphalA enI rAhabarI nIce ravAnA thayA. ane pelA tAAnIo nAsI gayA. gujarAnavAlAmAM dAdAgurunA svargavAsa bAda peAtAnI najara sAme ja savata 1952mAM guruma MdiranA-samAdhimaMdirane pAyA naMkhAyA hatA. Ane 51 varSa e puNyabhU minA sadAne mATe tyAga karyo ! kavyanI keDIe ane kudaratanI karAmatA sadAya akaLa rahI che. AkhA saMdha sukharUpa amRtasara paheAMcIM gayA. sAdhucarata AcAryazronuM tapa phaLyuM. samasta saMdhamAM AnaMda ane nirAMtanI lAgI pravatI rahI. mAruM pajAma, mAruM pajAma e vAtane sAta varSa vItI gayAM. atyAre AcArya mahArAja paMjAbathI seMkaDA mAIla dUra muMbaImAM birAje che, paNa pAmane paLa mATe Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayado AcAya 3 traNa vIsarI zakatA nathI. paMjAba te jANe emane zvAsa ane prANa banI gayu che. tabiyata sArI nathI ane uMmara paNa 84 varSa jeTalI pAkI thaI che. vaLI ziSya-praziSyA guruthI chUTA paDavA jarAya taiyAra nathI. paNa AcArya zrI tA eTaluM ja vicAre che, zarIranI ke sagavaDa-agavaDanI ciMtA mUkIne paNa, paMjAbane saMbhALavAnuM dharmakartavya bajAvavuM ja joIe. ane teo AcArya zrI vijayasamudrasUrijIne pAkha paheAMcavA mATe muMbaIthI vihAra karAve che. paNa ATaluM ja zA mATe ? cheka chellA divaseAnI vAta che. sane 1954nA ogasTanI 12mI tArIkhe AcArya mahArAja zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAMthI roDa zrI kAMtilAla IzvaralAlane baMgale padhAryA ane tA. 22-9-54nA rAja emane svargavAsa thayo. e arasAmAM amRtasaranA eka vaidyarAje muMbaI AvIne AcArya mahArAjanA upacAra karyA. tamiyatamAM kaMIka sudhArA lAgyA. vaidyarAja vidAya thavA mATe rana levA AvyA, te vakhate AgevAnoe emanA AbhAra mAnIne kahyuM : " AcArya bhagavata tA atyAre--tabiyatanI AvI nAjIka paristhatimAM pazu--pAlItANA ane paMjAbane saMbhAryA kare che. emanI bhAvanA zatruMjayanI yAtrA karIne paMjAba javAnI che; ane bAkInuM jIvana tyAM ja vitAvavAnI che. Apa emane jaladI sAjA karI dyo' vaidyarAja zuM javAba Ape ? te manAmana A saMta AcAryazrInI udAtta bhAvanAne vaMdI rahyA. e ja arasAmAM pujAbanA bhAIe AcArya mahArAjanAM darzane AvyA. emane joIne AcArya mahArAjanuM mana bharAI AvyuM: dAdAguru AtmArAmajI mahArAja ane paMjAba saMdhanI bhaktinA smaraNathI emanu rAma rezama bharAI gayu.. kevA e gurudeva ane keve! mAre pajAbanA saMdha ! aMtarA ekeeka tAra gujhaNI UThayo ane AMkhAne AMsuothI pakhALI rahyo. jANe aMtarane lAgaNInA baMdha tUTI gayA. sau lAgaNInI e pAvana bhinAza ane kumAzane sparzI anubhavI rahyA. vAtAvaraNamAM eka prakAranI pAvanakArI gamagInI prasarI rahI, ane vANI jANe thaMbhI gaI. gheADI vAre svastha banIne AcAryazrIe gadgada svare kahyuM aMtaranI IcchA che ke caiAmAsuM pUruM' thAya eTale dAdAnAM darzana " mArI karavA Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya pAlItANuM jAuM ane mana bharIne dAdAnAM darzana karuM. tyAMthI vihAra karIne paMjAba jAuM. chevaTanA zvAsa sudhI tyAM ja rahuM ane tyAMnI pavitra bhUmimAM ja A paugalika zarIrano tyAga karuM. A mArI icchA che... zuM e pUrI thaze ?" belatAM bolatAM pharI pAchAM netro sajaLa banI gayAM. e dRzya nIrakhanArA dhanya banI gayA. paNa e savAla javAba keNa ApI zake ? e icchA to pUrI na thaI-A dehe pUrI na thaI ! paNa kema kahI zakIe ke e pUrI na thaI ? eka dehamAMthI mukta banIne e IcchA sarvavyApaka banI gaI, ane AvI umadA bhAvanA bhAvanAra pavitra AtmAnI zAzvata kIrtigAthA banI rahI ! AcArya zrI vijayavalabhasUrIzvarajIe paMjAbanI sAthe AvI ekarUpatA sAdhI hatI. - paMjAbane pitAnI karmabhUmi banAvIne AcAryapravara kaMI ekalA vetAMbara mUrtipUjaka jaina saMghanA ja guru nahetA rahyA, paMjAbamAM vasatA saukoI pratye emane vAtsalya hatuM ane saunuM bhaluM karavAnI emanI bhAvanA hatI. AvI maMgala kAmanAne paDaze. paNa evo ja sAre paDyo : paMjAbavAsIone paNa AcArya pratye eTalI ja bhakti ane AdarabharI prIti hatI. paMjAbanA badhA phirakAnA jaina mahAnubhAvoe tema ja anya dhama sajajanee paNa AcAryazrI pratyenI pitAnI AvI bhakti pradazita karyAnA aneka hRdayasparzI prasaMge, gaganamaMDaLane tejasvI tArAenI jema, AcArya mahArAjanA jIvanane zobhAyamAna karI rahyA che. e badhAno sAra e ke paMjAbanI bhUminI bhakti ane AcArya mahArAjanA aMtaranI bhaktine subhaga saMgama sadhAyo hato ane e saMgamane tIre paMjAba kRtArtha banyuM hatuM. - 15 muMbaIne ane muMbaI mAraphata samAjane lAbha alabelI muMbaI nagarI te caryAzI baMdaranA vAvaTA gaNAya che, ane AMtararASTrIya nagara hovAnuM gaurava meLavI zake evuM e pacaraMgI ane vividha saMskRtionA anuyAyIonuM ane pravAhanuM milanasthAna Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya che. jaina samAjanI dRSTie enu` khAsa vaiziSTaya che. samAjasevAnI saMkhyAbaMdha pravRttionuM janmasthAna ane AzrayasthAna muMbaI zahera che; ane tethI samAjasevAnI nAnI-meTI aneka saMsthAe muMbaImAM sthapAI che; ane Aje paNa yathAzakti-mati pAtAnI sevApravRttione calAvI rahI che. jaina samAjanI sAmAjika sevApravRttinI dRSTie muMbaIne prathama patinu kendra gaNI zakAya evI enI kArakI che. eTale pachI je kAIne samAjautkarSanI pravRtti karavI hAya enu dhyAna A zahera tarapha jAya e svAbhAvika che. AcArya mahArAja zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanuM mana paNa A STie muMbaI tarapha vizeSa AkarSAyu` hAya e banavA joga che. judA judA vakhate maLIne cAreka dAyakAnA (vi. saM. 1969 thI vi. sa. 2010 sudhInA ) gALAmAM te pAMca vAra muMbaI padhAryA hatA; ane badhAM maLIne emaNe ATha caturmAsa tyAM vitAvyAM hatAM. 5 sauthI pahelAM teo vi. sa. 1969 mAM muMbaI gayA ane 1969 tathA 1970 nAM be cAmAsAM tyAM rahyA. tyAra pachI vi. sa, 1973mAM muMbaI gayA, ane eka cAmAsuM tyAM karyuM. te pachI vi. saM. 1985 nuM comAsuM muMbaImAM karyuM. tyArabAda vi. sa. 1991mAM tee muMbaI gayA, ane e cAmAsuM tyAM pasAra karyu. ane chelle chelle vi. saM. 2008mAM teozrI pAMcamI vAra mubaI gayA ane 2008-2009-2010 nAM traNa caturmAsa muMbaImAM karyAM. 2010 nuM cAmAsuM e kevaLa muMbaInuM ja nahIM paNa emanI 67-68 varSa jeTalI sudIrgha saMyamayAtrAnuM paNa chellu cAmAsuM banI rahyuM. vidyAlayanI sthApanA--munirAja zrI vallabhavijayajI pahelavahelAM vi. sa. 1968mAM muMbaImAM AvyA ethI AkhA samAjane sauthI meATA ane sthAyI lAbha thayA te emanI zikSaNupracAra mATenI satata preraNAthI thayela zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI sthApanA. saMsthAnI sthApanAnA niya vi. sa. 1970nA phAgaNa suda paMcamI, tA. 2-3-1914, seAmavAranA rAja levAmAM AvyA hatA ane saMsthAnA kAryanI zarUAta tA. 18-6-1915nA rAja, pa`dara vidyAthI othI, bhADAnA makAnamAM karavAmAM AvI hatI. A saMsthAe navI peDhIne ucca zikSaNa mATenI savalatA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadarza AcAya ApIne duHkhI kuTuMbane sukhI banAvIne samAjautkarSanuM keTaluM mahatvanuM kArya karyuM che te suvidita che. vi. saM. 1973mAM AcAryazrI pharI muMbaI gayA ane emAsuM tyAM rahyA te paNa vidyAlayane vadhu pagabhara banAvavAnA hetuthI ja. emanA AzIrvAda ane prayatnathI vidyAlaya keTaluM pAMgaryuM ane eNe keTalI. pragati karI enI kathA bIjAone mATe preraNArUpa banI rahe evI che. AcArya mahArAjanI muMbaInI chelI sthiratA daramyAna vi. saM. 2009mAM, vidyAlayanA cAlu tema ja jUnA vidyArthIo ane zubhecchakenuM eka samelana, tA. 7, 8, 9 navembara, 19paranA traNa divasa sudhI, vidyAlayamAM, teozrInA sAMnidhyamAM, javAmAM AvyuM hatuM. A saMmelanamAM vidyAlayanuM mahattva varNavatAM AcArya mahArAje sAcuM ja kahyuM hatuM ke- "A vidyAlaya te jaina samAjanuM gaurava che, pragatinI pArAzIzI che, zramanI siddhi che ane AdarzanI imArata che. zAsanadevane prArthane che ke e tamArA mahotsavane nividane pUre kare, A vidyAlaya sadA-sarvadA pragatizIla rahe, vikAsazIla rahe ane dharma, samAja ane dezanI sevAmAM sahAyaka thAya. mArA jANavAmAM AvyuM che ke A vidyAlayanA seMkaDo vidyAthIo dezamAM judAM judAM zaheromAM pahoMcI gayA che, sArI rIte sukhI che ane teonAM manamAM vidyAlayane mATe mamatA che, kAraNa ke vidyAlaya emanI jJAnadAtrI mAtA che. vidyAlayanA vikAsamAM enA jUnA vidyAthIonI nAnI nAnI madada paNa mahattvanI che. vidyArthIo te vidyAlayanI moTI mUDI che." vidyAlaye muMbaImAM vidyAthI gRha sthApIne pitAnA vidyAvistAranA kAryanI zarUAta karI hatI. te pachI trIsa varSa, (sane 1946thI) vaTavRkSanI jema, ene navI navI zAkhAonI sthApanArUpe vikAsa thavA lAgyA. atyAra sudhImAM A saMsthAnI pAMca zAkhAo A pramANe sthapAI che : (1) amadAvAda (sane 1946), (2) pUnA (sane 1947), (3) AcAryazrInI janmabhUmi vaDedarA (sane 1954), (4) vallabhavidyAnagara (1967) ane (5) bhAvanagara (sane 1970). A uparAMta muMbaImAM bIju vidyArthI gRha bAMdhavAnI atyAre taiyArI cAlI rahI che. vaLI vidyAlaye vidyAvistAranI sAthe jaina Agama graMthamAlA jevI moTI janA hAtha dharIne sAhityaprakAzananA kSetramAM paNa potAne phALo Apyo che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya 87 ema kahI zakAya ke vidyAlaya zataLa kamaLanI jema satata vikasatuM rahyuM emAM AcArya zrInAM AzIrvAda ane zubhecchAne ghaNe meTA phALA che. sAce ja, vidyAlaya AcArya mahArAjanI samAjautkarSa nI jhaMkhanA, vidyAvistAranI tamannA ane sevAparAyaNu sAdhutAnI amara kIti - gAthA banI raheraze. vi. sa. 1985 nI sAlanuM muMbaInuM cAmAsu` AcArya mahArAjanI samatA ane sAdhutAnI kasATIne nAnA sarakhA prasaMga banI rahyuM. jaina saMghamAM je kaMI pakSApakSI cAlyA kare che enAthI enI guNagrAhaka dRSTi avarAI gaI che ane rAgaSTi vadhI gaI che. nAgaNI peAtAnAM ja sa MtAneAnuM bhakSaNa karI jAya ema jaina saMghamAM ghara karI gayelI rAgadaSTae jaina saMdhanAM teja, hIra ane baLanuM grasana karI dIdhuM che; ane, 'kamajorane gussA bahu ' e nItivAkaya mujaba, aMdarathI kamajora banI gayelA jaina saMghane aMdaraaMdaranA kalezaka kAsa ane jhadhaDAomAM ArI dIdhA che. Ane lIdhe saMghamAM IrSA-adekhAI, rAga-dveSa, ni dA-kUthalI ane mArA-tArApaNAnA aneka du! pravezI gayA che; ane peAtAnA na heAya e bhale vaceAvRddha, jJAnavRddha ane cAritravRddha sAdhumunirAja hAya tApaNu emanA virAdha ke avarNavAdamAM AvA durguNAnA bhAga banelA mAnavIe jarAya pAchI pAnI karatA nathI. Ave vakhate e mAnavIe pAyAnI e vAta bhUlI jAya che ke rAgadzAthI prerita thaIne vyaktigata niMdAmAM paDIne teo amuka vyaktinI nahI paNa khuda dharmanI ane dharmamArganI ja niMdA karIne dhArmikatAnA pAyAmAM kuDArAghAta karI rahyA che. ' AcArya mahArAjanA samAjanA bhalA mATenA tema ja zAsananI sAcI prabhAvanA mATenA pragatizIla vicAro jUnuM eTalu sAnu ane navuM teTaluM pittaLa ' mAnavAnA jUnavANI vicArA dharAvatA zramasamudAyane pasaMda paDatA nahIM. eTale teo AcArya zrInA ke evA ja anya vicArakAnA vicArene virodha karavAmAM, emanA vicArAnA bahAne, emanA vyaktitvanI sAme virAdhanA vaTALa khaDeA karI detA. ane chevaTe e vicArA taraphanA virAdha tA bAjue rahI jatA ane vyakita vyakita vacce vera-virodhanu vAtAvaraNa jAgI jatuM. muMbaInA A cartumAsamAM zrI vijayavallabhasUrIjInI sAme ThIka ThIka virAdha dAkhavavAmAM AvyA; aNuchAjatAM heDakhIlA paNa pragaTa karavAmAM AvyAM. paNu AcArya mahArAja svayaM zAMta rahyA ane Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 samayakazI AcArya badhAne zAMta rAkhatA rahyA. teo samajatA hatA ke AvI gaMdakI uchALavAmAM vyaktine je kaMI nukasAna thavAnuM, te uparAMta khuda zAsanane ja bhayaMkara hAni pahoMcavAnI. A caturmAsa daramyAna paNa teo keLavaNunI, samAjaukarSanI ane ekatAnI vAta eTalI ja lAgaNIpUrvaka samAjane samajAvatA rahyA. AthI vidyAlaya tathA kaeNnpharansa jevI saMsthAone ghaNe lAbha thayo, emanI sevApravRttione ghaNuM protsAhana maLyuM ane AcAryazrInI samAjanA utkarSanI bhAvanAne samAja sArI rIte samajato thayo ane emAM sakriya ane udAra sahakAra Apate thayo. AcAryazrInI A mAsAnI A badhI dharma pravRtti upara suvarNa kaLaza caDAvavAno yaza lIdhe karachanA bhAIee. AcArya mahArAjanI udAra daSTine lIdhe muni zrI samudravijayajI mahArAja vagere kacchanA vIsA osavALa mahAjananI vADImAM cartumAsa rahyA hatA. cartumAsa pachI AcArya mahArAja vADImAM padhAryA. tyAM emaNe "zikSaNanI jarUra" upara hRdayaspazI pravacana ApyuM. e vANI mukhamAMthI nahIM paNa samAjasevAnA bhekhadhArI saMtapuruSanA aMtaramAMthI pragaTI hatI. e vANI hIrajI bhejarAja enDa sansa nAme peDhInA kacchanA mAlikenAM aMtarane evI spazI gaI ke e vakhate ja emaNe kacchI vIsA osavALa jaina borDiMga mATe savA lAkhanuM dAna ApavAnI jAherAta karI ! sUrya jyAM jAya tyAM prakAza pAthare; AcArya mahArAja jyAM jAya tyAM samAjautkarSanAM bIja vAve ! vi. saM. 1991mAM AcArya mahArAja cothI vAra muMbaI padhAryA ane e catuM mAsa muMbaImAM ja rahyA. mAha sudi 10 nA roja zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA jinamaMdiranI pratiSThA karI, ane comAsuM pUruM thatAM sudhI muMbaImAM Thera Thera zikSaNapracAra, saMgaThana ane madhyama varganA utkarSane saMdezo ApatA rahyA. vi. saM. 2007 nuM comAsuM AcAryazrIe pAlItANAmAM karyuM, tyAre tyAM saMghamAM-tapagaccha saMghamAM-ekatA karavA mATe nAnuM sarakhuM munisamelana ane khUba prayAsa karyo. emAM saphaLatA te na maLI, paNa AcAryazrInI ekatAnI bhAvanAnI saMghane vizeSa pratIti thaI. comAsuM pUruM thatAM jANe saurASTra-gujarAtane pitAne chelle dharmasaMdeza saMbhaLAvyo; ane atyAranA yugamAM zikSaNapracAra, saMgaThana ane madhyama Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya vanA utkarSI mATe nakkara kAma karavAnI keTalI jarUra che te samajAvyu. aneka sthAnesane peAtAnI vANInA lAbha ApIne vi. saM. 2008 mAM AcArya mahArAja muMbaI padhAryA. 89 82 varSanI jaIpha uMmare zarIra bhale kamajora ke bImAra rahetuM hAya, paNa dharmapracAranI jhaMkhanAmAM ane sahudhamI onA utka sAdhavAnI bhAvanAmAM DhIlAza kevI ? AcAryazrInA AtmA tA evA ja prabaLa ane jAgrata hateA. sAmAnya mAnavI mATe samaya keTalA badhA kaparA AvI gayA hatA ane emane! jIvananarvAha keve! muzkela banI gayA hatA, ane hajI paNa vadhAre mujhlInA samaya AvI rahyo hatA, e duHkhada ane ciMtAkAraka vastusthiti AcAryazrInI karuNAparAyaNa ane pAradarzI STie tarata ja pArakhI lIdhI; ane, jANe jIvananI chellI sabyAe, peAtAnI samagra zakti ane bhakti e kAmane ja samarpita karI devAnI heAya e rIte, teo e kAryamAM parAvAI gayA. jANe emanI saMvedanazIlatA ane samAjakalyANanI vicAraNAmAM navayauvana AvyuM. A arasAmAM AMkhanI takalIpha cAlu hatI te saMdhanA sadbhAgye dUra thaI. karuNAbhAvanAthI prerita thaIne teoe janasamUha prabhunI vANI sArI rIte sAMbhaLI zake e mATe lAuDaspIkaranA upayAga zarU karyA. kAI ke A mATe AcAryazrInI TIkA karI te emaNe enAthI jarAya nArAja ke gusse thayA vagara peAtAnuM zAsanarakSA ane samAjarakSAnuM kAma cAlu rAkhyuM. je vyakti yuganAM eMdhANu spaSTapaNe pArakhI zakatI hAya, ane paristhitine anurUpa pagalAM bharavAnI jenAmAM hAma hAya tene AvI bAbatA cilata na karI zake. AcArya nuM jIvana Avu kartavyaparAyaNa, zAMta ane samatAthI sabhara hatuM. kAI paNa kAma karatAM tenI upayeAgitA ane saccAInI emanI kasATI eka ja hatI : AthI prabhuzAsanane keTalA lAbha thAya che? mArA sahudhamI onuM keTaluM kalyANa thAya che ? je pravRtti ke vicAraNAmAMthI AvA lAbha niSpanna thatA na lAgatA enAthI aLagA rahevAnI te pUrI khabaradArI rAkhatA. eka vAta zarUAtathI ja emanA aMtaramAM vasI hatI ke sAdhujIvanane svIkAra e peAtAnA uddhAra ane khIjAnA kalyANa mATe ja karyo che; tA pachI bhUlecUke evI eka paNa pravRtti mArA hAthe na thaI javI Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 samayaHzI AcAya joie ke jethI mArI sayamayAtrAne ane samAjakalyANanI bhAvanAne kSati paheAMce, jagatanuM bhaluM karavAmAM ApaNuM paNa bhalu thAya che, eTale chevaTe kAInuM bhaluM ApaNAthI kadAca na thaI zake tApaNuM koInA bhUMDAnA nimitta tA na ja thavuM, kAraNa ke ApaNI bhalI--khUrI karaNInAM phaLa kevaLa ApaNe ja nahIM, paNa eka dharmagurunA sagapaNe, AkhA saMdhane bhAgavavAM paDe che. eka dharmagurunI bhUlane kAraNe AkhA samAja ke saMghane sAsAvuM paDayuM hAya evA saMkhyAbaMdha dAkhalA badhA dharma ke patheAnA itihAsamAM maLI Ave che. AcArya mahArAjanI ekaeka vicArasaraNI ane pravRttinI pAchaLa hamezAM AvI sva-parakalyANanI bhAvanA ane jAgRti dhabakatI rahetI hatI. muMbaInI sthiratA daramyAna sane 19paranA jUna mahinAmAM kaeNnzansanu 19 muM adhivezana, suvarNajayaMtI adhivezana tarIke, mubaImAM zeTha zrI amRtalAla kALIdAsa dozInA pramukhapade maLyuM. e adhivezana pahelAM, e adhivezana daramyAna ane e adhivezana pachI paNa AcArya mahArAje madhyama varganA utkarSa mATe je dharmavANI vahAvI ane samAjane preraNA ApI e avismaraNIya che. ane khAsa te, A bAbatamAM mAtra upadeza ApIne ja cUpa na rahetAM teozrIe saMghane spaSTa jaNAvyu ke " A dizAmAM kaMIka paNa nakkara pagalAM bharavAmAM Avaze te ja mArA AtmAne saMtASa thaze, ane tame paNa kaMIka kAma karyuM gaNAze. meDhAnI vArtAthI kaI kAInuM peTa nathI bharAtuM." * AcArya zrInA aMtaramAMthI vahelI A lAgaNInI asara thaI. madhyama vaMganA utkarSa mATe eka bhaDALa ekatra thayuM; chatAM emAM peAtAne sa MtApa thAya evI pragati thatI na lAgI tyAre A mATe amuka samayamAM pAMca lAkhanu bhaDALa na thAya tA dUdhanA tyAga karavAnI jAherAta karI. AcArya - zrInI AvI pratijJAthI A kAryamAM vega AvyA, ane dhAraNA mujabanu krUDa paNa ekatra thayuM. AmAM kharI mahattvanI vAta te eka dharmaguru peAtAnA dharmanA anuyAyIonA utkarSa mATe AvI lAgaNI batAve e che. kuTuMbanI rakSAmAM jema kuTuMbanA vaDIlanuM vaDIlapaNuM caratArtha thAya, e ja rIte A sadhanAyake saMdharakSA mATenI AvI utkaTa jhaMkhanA ane AvI sakriyatA dAkhavIne Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya guruparaMparAne potAnA sadhanAyakapadane caritArtha karyu. dharma para parAM itihAsa tA dhaNA lAMkhA ane purAtana che; ane ApaNI najara sAmenA yugamAM paNa keTalAya dharmanAyakA thaI gayA ane keTalAya vidyamAna che, paNa saMdha ke samAjanA sukhaduHkha mATenI AvI utkaTa jhaMkhanA ane ciMtAnA dAkhalA hu ochA jovA maLe che; ane e khInA ja AcArya zrI vijayavallabhasU rIzvarajI mahArAjane navayugapravartaka ke yugadraSTAnuM gaurava ApI jAya che. AvA eka yugadraSTA saMtapuruSanAM chellAM varSA paNa eka yAdagAra ane lAbhakAraka jogAnujoga hatA. pUrepU / upayoga karyAM hatA, e aMtima varSonI paLa sauMdhakalyANanI peAtAnI bhAvanAne saphaLa banAvavAnI zrIsaMghane preraNA ApavAmAM ane e mATe kAyAnI mAyA visArIne puruSArtha karavAmAM vItI hatI. 1. muMbaInI sthiratA daramyAna mAMgIe paNa ThIka ThIka ugra rUpa dhAraNa karyuM.... paNa, sAthe sAthe, saMghakalyANa mATe kAyAne! jANe kasa kADhI levA na hAya ema, zarIranI vyAdhine peAtAnI rIte kAma karavA Ine puchyu, AcAryazrIe pAtAnI samAjakalyANanI pravRttine paNa evI ja vegavAna banAvI hatI. divasa-rAta emane eka ja khyAla rahetA ke mAre samAja kevI rIte UMce Ave? teo A mATenA nAna-meTo eka paNa avasara cUkatA nahI. mubaImAM vItyAM, e ane enA teoe teozrInI eka eka muMbaInI aDhI varSanI A chellI sthiratAmAM kaIka samAra bhA ceAjAyA, kaMIka pravacana ApyAM, kaMIka pravRtti AdarI, kaMIka mulAkAtA thaI--e badhAMyanI pAchaLanuM AcAryazrInu dhyeya eka ja hatuM ke saMdhanA abhyuya kema thAya, zAsananI prabhAvanA kevI rIte thAya. ane AcArya zrInA dharma sneha kaI kevaLa jaina samAjanA bhalA pUratA ja maryAkti hatA evuM nathI; te teA mAnavamAtra ane vamAtranA kalyANanA vAMchu hatA; ane e rIte vizvanA samarata jIveza sAthe maitrI sAdhavAnI (mittI ne sabvamUttu )nI dharma AjJAne te jIvanamAM utAravAnA haMmezAM prayatna karatA rahetA hatA. chellI avasthAmAM, chellA divaseAmAM ane chellI ghaDIemAM paNa teo A ja kArya karatA rahyA; A ja bhAvanA bhAvatA rahyA. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya muMbaI nagarIne ane muMbaI nagarI dvArA AkhA saMghane AcAryazrI jevA nirmaLa, zANuM ane hitaciMtaka saMdhanAyakane je lAbha maLe te ItihAsane pAne sonerI akSarothI sadAne mATe aMkita thaI raheze; ane dharmabhakti, saMgharakSA ane samAjasevAnI preraNuM Apato raheze. AcAryapravara jevA pArasane sparza pAmIne muMbaI nagarI dhanya banI gaI ! anya sthAnene lAbha zrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanuM meTA bhAganuM kAryakSetra bhale paMjAba rahyuM hoya, ane pitAnI samAjanA utkarSanI bhAvanAne vizeSa protsAhana maLe e daSTie bhale teoe muMbaIne paNa pitAnuM kAryakSetra banAvyuM hoya, chatAM, game tyAM rahevA chatAM, teo AkhA dezanA jaina saMghanA rakSaNa ane abhyadayanI ciMtA sevatA rahetA hatA, e mATe samAjane preraNuM ApatA rahetA hatA ane pitAnI zakti ke sagavaDanI ciMtA karyA vinA e mATe prayatna karatA rahetA hatA. chevaTe te pote dezavyApI jaina saMghanA dharmaguru che ema samajIne potAnI javAbadArInI kyAreya upekSA na thaI jAya enI teo satata jAgRti rAkhatA hatA. saMdhakalyANa ane AtmakalyANane teoe potAnA jIvanamAM ekarUpa banAvI dIdhAM hatAM. sarva kalyANakArI yogasAdhanA ke saMyamasAdhanAnuM ja A pariNAma hatuM ? na keIthI dveSa, na koI pratye pakSapAta, na keInI IrSyA-asUyA ke na koInI niMdA-badaboI. tethI ja AcArya mahArAjanA dharma pravartanamAM ane sevAvratamAM sarva pradeze ane sarve saMghone samAna Adara ane sthAna maLatAM hatAM. AcArya mahArAjanA vihAranI ane caturmAsanI vigate joIe te emAM saurASTra, rAjasthAna ane uttara pradezane paNa samAveza thayelo jovA maLe che. e badhAM sthAnane AcAryazrInI udAra dharmadaSTi ane vyApaka sevAbhAvanAne kaMIka ne kaMIka paNa lAbha maLato ja rahyo. emanI preraNAthI Thera Thera sthapAyelI nAnI-moTI zikSaNa saMsthAo ke samAjakalyANanA dayeyane varelI sevAsaMsthAo A vAtanI sAkSI pUre che. megha te jyAM paNa varase tyAMnI dharatI kuMjakuMjAra banI jAyaH AcArya mahArAjanAM pagalAM paNa evA ja kalyANakArI hatAM. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya teoe gujarAtamAM rAdhanapura, pAlanapura, vaDodarA, amadAvAda, surata, khaMbhAta vagere sthAnamAM 14 caturmAsa karyA hatAM; saurASTramAM jUnAgaDha ane pAlItANAnI pavitra tIrthabhUmimAM be caturmAsa karIne AtmaciMtanane vizeSa lAbha lIdho hato. rAjasthAnamAM sAdaDI, bIkAnera vagere sthAmAM maLIne ATha, uttara pradezamAM eka ane muMbaI sivAyanA mahArASTramAM pUnA tathA bAlApuramAM eka-eka caturmAsa karyA hatAM. roSakALamAM te te pradezamAMnAM saMkhyAbaMdha gAmo-zaherene emanA saumya chatAM prabhAvazALI vyaktitvane lAbha maLato rahyo hato. sAmAnI vAtane samabhAvapUrvaka samajavI, zakya hoya te ene svIkAra karavo ane inakAra karavAne vakhata Ave to paNa sAmAnA dilane ceTa na pahoMce ke kaDavAza na janme evI rIte karo : AcArya mahArAjanA AvA vartanamAM emanI ahiMsA ane karuNAnI sAdhanA ane anekAMtadRSTinI UMDI samajaNa dekhAI AvatI hatI. pariNAme kaI lAgaNIpUrvaka kaMI mAgaNuM ke vinati kare che te moTe bhAge mAnya ja rahetI. pitAne gAma padhAravAnI ke amuka dharmakAryamAM sahakAra ApavAnI athavA to amuka kAryamAM sahAyarUpa thavAnI koInI paNa vinatine teo javalle ja inakAra karatA. ane jemaNe pitAnuM jIvana sarvajanavatsala banAvyuM hoya te A inakAra karI paNa kevI rIte zake ? AcAryazrI jyAM jatA tyAM pitAne dharmasaMdeza laIne jatA. saMghamAM jAmelA ajJAna ane aMdhazraddhAnAM aMdhArAne ulecIne ane saMkucitatA, rUDhiprastatA ane sAMpradAyika kaTTaratAnAM pragatirodhaka baMdhananI sAme jehAda jagAvIne saMghane sajAga karavo e ja AcArya mahArAjanA dharmasaMdezane. prANa hato. A rIte dhamanI sevA thatI hoya to teo pitAnI sarva zaktine saharSa samarpita karatA. ane jyAM mAtra vAdAvAda thato hoya ke samAjanI pragatine rokI rAkhe evI vAto cAlatI hoya, tyAMthI teo se. gAu dUra rahetA-sAcA sAdhakane samaya ane zaktine apavyaya na ja pAlave. A mATe AcArya mahArAja sadA jAgrata rahetA. A rIte Thera Thera vicarIne ane samAjautkarSane saMdezo phelAvIne AcAryazrIe pitAnA sAdhujIvanane dhanya banAvyuM, AcAryapadane caritArtha karyuM ane sAdhusamudAyane mATe eka jvalaMta udAharaNa ApyuM. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya samAja haze to dharma Takaze paMjAbe bhale zrI vijayavallabhasUrijI mahArAjane pitAnA mAnI lIdhA ane AcAryazrIe paNa bhale paMjAbane pitanuM viziSTa kartavyakSetra mAnyuM; paNa ethI kaMI teonI dezanA anya pradeza sAthenI hitaciMtAbharI AtmIyatA maTI ke ghaTI nahotI gaI. anya pradeza sAthe paNa zrI vijaya vallabhasUrijI mahArAjane e ja dharma sneha ane dharmasaMbaMdha rahyo hato. sUraja-cAMdAne bhalA keNu hamezane mATe pitApaNunA vADAmAM rekI rAkhI zake ? e te evA ucca sthAne birAjatA hoya che ke emanI najara sau upara pharatI rahe ane sau ema ja mAne ke e amArI sAme ja nIrakhI rahyA che ! jevuM sUrya-caMdranuM evuM ja jIvanasAdhaka ane vizvavatsala saMtanuM ? sau emane pitAnA lAge; sau emane pitAnA mAne. AcAryazrI A satyane jIvI jANavA jIvanabhara prayatnazIla rahyA hatA. AcArya mahArAja jema eka dharmaguru tarIke samAja ke zrIsaMghanI AvatI kAlanI-AvatA bhavanI-ciMtA sevatA hatA, tema najara sAmethI pasAra thaI rahelI AjanI-vartamAna kALanI-A bhavanI-ciMtA paNa emane evI ja rahyA karatI hatI ane enI teoe kayAreya upekSA karI na hatI. emanI dIrdhadaSTi jema paralekane vicAra karI zaktI, tema A lokano paNa vicAra karI zakatI. teo atiparalokaparAyaNa banI kevaLa kalpanAmAM ja nahAtA UDa karatA, paNa dharatI para paga mAMDIne pitAnI AsapAsanI paristhitine paNa samajI zakatA hatA. eka dharmaguru tarIke AcArya mahArAjanI A ja asAdhAraNa ane virala vizeSatA hatI. ane ene lIdhe ja teo saMgha ane samAjanA sukhaduHkhanA sAthI sAcA dharmaguru banI zakyA hatA, ane saMghanI rakSA mATe avirata jahemata uThAvIne pitAnuM saMghanAyakapada caritArtha karI zakyA hatA. | saMvedanazIla, kaNAparAyaNa ane bhaktisabhara emanuM hRdaya hatuM. pitAnI jarUriyAto karatAM paNa teo samAjanI ke sAmI vyakitanI jIvananI anivArya jarUriyAta vadhAre samabhAvapUrvaka samajI zakatA. tyAgadharma Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadrazI AcAya 5 svIkArIne sAdhupaNAne svIkAra karavA chatAM peAtAne anna-jaLa ke vastraAvAsa vagara ke vakhata Avye vA-paththa vagara cAlatuM nathI e nagada satya te barAbara samajatA hatA. tethI, eka karuNAparAyaNa hamadarda saMtanI jema, te jevI peAtAnI jarUriyAta evI ja khananI jarUriyAtAne samajatA thayA hatA H samAja sAthe Ave saMvedanabhaye sabaMdha emaNe bAMdhyA hatA. ane tethI ja teo samAja ke saghanI paraleAkanI tema ja A leAkanI ema banne jarUriyAta tarapha dhyAna ApavAmAM samatulA jALavI zakathI hatA. peAte peAtAnI rIte karela nanane tathA samAjananA tema ja vizeSe karIne dharmasa dhAnA itihAsanA e kheAdhapATha pAmI gayA hatA ke dharma agara TakI zake che te te enA anuyAyIomAM ja TakI zake che; je dharmanA anuyAyIo nAmazeSa thaI jAya che, e dharma paNa nAmazeSa caIne kevaLa itihAsa ane purAtattvane ja viSaya banI rahe che. na dharmo yAmini e ukti bilakula sAcI ane anubhavayukta che. ApaNA dezanA ke duniyAnA prAcIna aneka dharma ke pathAne! itihAsa A vAtanI sAkSI pUre che. AcArya mahArAjanI dha sevAnuM dhyeya kevaLa dharma ne TakAvI rAkhavAnuM ja nahI paNu ane prabhAvazALI banAvavAnuM ane ene lAbha mAnavasamAjane vyApaka pramANamAM ApatAM rahevAnuM hatuM. matalaba ke te, lebhiyAnA dhananI jema, dharmane gAMdhI rAkhavAmAM nahIM paNa dharmanI lahANI karavAmAM mAnanArA saMtapuruSa hatA. ane dharmanI lahANI tA tyAre ja thaI zake ke jyAre dharmanI aMdaranu -enA prANurUpa-vizvakalyANu karavAnuM zaktitattva kuMThita thaI gayuM na heAya. ane A tyAre ja banI zake ke jyAre e dharmanA vArasadArA-anuyAyIo zaktizALI ane prabhAvazALI hAya. eTale chevaTe tA anuyAyIenI zakti-azakti e ja dharmanI zaktiazakti banI rahe che. peTamAM khADA ane varagheADA jue bhUkhyA peTe bhajana ke bhagavAnanI bhakti karI ' e parApadeze jevI artha vagaranI ke na banI zake evI vAta hatI. AcArya A rahasya barAbara samajyA hatA, ane tevI ja emaNe e nizcaya karyo hatA ke saMgha ke samAja haze teA ja dharma TakI zakaze, mATe ene TakAvI ' pAMDitya mahArAja athavA > Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya rAkhavAne ane zaktizALI banAvavA prayatna kare e dharmanI ja rakSA karavA jevuM uttama kArya che. sahadhamIvAtsalyano sAco bhAva A ja che. dardI parakhAI jAya pachI davA karIne dardIne dUra karavAmAM vAra keTalI ? mArga samajAI jAya pachI maMjile pahoMcavAmAM bahu samaya na lAge. AmAM moTI vAta sAcI samajaNa meLavavI e ja che. samajaNa maLI gaI pachI IlAja karavAnuM saheluM thaI paDe. AcArya mahArAje jaina saMgha ane jaina samAjanI emanA samayanI sthitinuM nidAna pitAnI vedhaka dRSTithI tarata karI lIdhuM. emaNe joyuM ke prasaMge prasaMge puSkaLa paise vAparIne dhanavAna hovAnI khyAti meLavanAra jaina samAjanI AMtarika hAlata behAla, nabaLI ane ciMtA karAve evI che. ane je AvI ne AvI sthiti kAyama rahI, ane keIe sajAga banIne, pANI pahelAM pALa bAdhavAnI dUraMdezI dAkhavIne, ene sArI karavAno prayatna na karyo to samAjanI sthiti vadhu karuNa ane kaDI banI gayA vagara nathI rahevAnI. samAjanI AvI sthitinA darzane AcAryazrIne vadhu saciMta banAvyA ane emanAM UMgha-ArAmane harAma banAvI dIdhAM. najara sAmenA samayane pArakhIne tene anurUpa pagalAM bharavAnI dRSTi te pUjya dAdAguru pAsethI maLI ja hatI; samAjanA madhyama ane nIcalA varganA saMparke e dRSTine vadhAre tejasvI banAvI. ane aMte e dRSTinuM dIrdhadaSTimAM rUpAMtara thayuM ane AcArya mahArAja pitAnI e pAragAmI dRSTithI samAjanI sAcI ane ciMtA upajAve evI sthitinuM vadhAre spaSTa darzana karI zakyA. zarIramAM darda peThAnI ke gharamAM sapa pesI gayAnI vAta jANyA pachI to bhalA nirAMtanI ke sukhanI nIMda kaNa laI zake ? AcAryazrInuM paNa evuM ja thayuM. emaNe joyuM ke jaina samAja, bIjA samAjonI sarakhAmaNImAM, vidyAbhyAsamAM khUba pachAta che. nAnInAnI-najIvInamAlI bAbatane kAraNe chAzavAre ne chAzavAre saMghamAM jAgI UThatA kaleza-kalahane kAraNe saMdha veravikhera banI rahyo che. ane enuM baLa ane hIra haNAI rahyuM che. ane UjaLA ane paisAdAra gaNutA samAjanI AMtarika sthiti ane Arthika zakti dhIme dhIme ghasAI rahI che. ItihAsa kahe che ke pitAnA sahadhamanI dInatAthI duHkhI thaIne AcArya hemacaMdrasUrijIe Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadvI AcAya SANukArAnAM jADAM vastra paridhAna karIne mahArAjA kumArapALane dIna janAnAM duHkha dUra karavAnI preraNA ApI hatI. AcArya vijayavallabhasU rijI mahArAja e ja paraparAnA sa hitaciMtaka ane samAjarakSaka prabhAvaka puruSa hatA. samAjanAM dInatA ane du:kha jeIne teo cUpa kevI rIte esI zake ? teo UjaLuM eTaluM dUdha ane pILuM eTaluM seAnuM mAnI levAnA bhramamAM paDI jAya evA na hatA. eTale samAjamAM, madhapUDAnI jema, dhara karI rahelI garIbInA khyAla meLavatAM emane vAra na lAgI. ra saMdhanI ke samAjanI kamajorInAM kAraNu samAI gayAM hatAM. ajJAna, kusa5 ane garIkhI eto zaktine kArI khAtAM hatAM. eTale have te e kAraNeAnuM nivAraNa karI zake evA kAragata ilAjo hAtha dharavAnI ja jarUra hatI; e klAo niSThApUrvaka ajamAvavA e AjanA yugadharma hatA. e plAjonI ajamAyaza e ja AcArya mahArAjanuM jIvanakArya banI gayuM hatuM. samAjanI A sthitinI sudhAraNA karIne samAjane zikitazALI ane tejasvI banAvavA mATe AcArya mahArAje, ratnatrayInA jevI, A pramANe trisUtrAnI racanA ane prarUpaNA karI hatI~~ (1) samAjanAM bALakAne dareka kakSAnu vyAvahArika tema ja dhArmi ka zikSaNa maLe evI zrIsaMgha pUrepUrI vyavasthA kare. (2 ) aMdara aMdaranA matabhedone dUra karIne badhAya phirakAnA jaina saMdhAmAM ekatA sthapAya evA prayatna karavA; ane nAnI vAtAne mATu rUpa ApIne nakAmA jhaghaDA ke kaleza karavAthI dUra rahevuM. saMpa ane saMgaThana e sAcuM baLa che, ane atyAre, pahelAM karatAM paNu, jainAnI ekatAnI khUba jarUra che. ( 3 ) samAjanI zaktine TakAvI rAkhavA mATe samAjanA garIba ane madhyama varganA utkarSa thAya evA racanAtmaka upAye meATA pAyA upara hAtha dharavA. ane AcAryazrInI jIvanakathA kahe che ke, emanuM AkhuM jIvana samAjanA kalyANa mATenI A tristrIne amalamAM mUkavA-mukAvavAmAM ja vItyuM hatuM; ane emanAM vicAra, vANI ane vana Ane mATe ekarUpa banI gayAM hatAM, ane e badhAyanA kundramAM birAjatI hatI niLa 7 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 samayakazI AcArya sAdhujIvananI apramatta ArAdhanA ! sAce ja teo sva ane para banenA kalyANanA sAdhaka hatA ! teoe zikSaNanA pracAra, ektAnI sthApanA ane madhyama varganA utkarSa mATenAM je racanAtmaka kAryo karIne-karavAnI preraNuM ApIne- samAjanA sarvAgINa vikAsanA dhyeyane saphaLa banAvyuM enI keTalIka vigate joIe. vidyAprasArano puruSArtha badhA dharmo ane dharmazAstroe jJAnanI-vidyAnI mahattA mukta rIte varNavI che. jJAnanI upagitA ane upakAritA avarNanIya che. prakAza vagara paMtha na dekhAya ane moTA bhAganI pravRtti paNa thaMbhI jAya; pariNAme pragati rUMdhAvA lAge; e ja rIte jJAna vagara AgaLa vadhavAno mArga nathI sUjhatuM. A vikAsa bAhya ane A vikAsa AMtarika, athavA te A kalyANa dhArmika ke AdhyAtmika ane A kalyANa vyAvahArika ke bhautika -evA bhedemAM keTaleka aMze tathya hovA chatAM vikAsa ke kalyANanI sAdhanAmAM pAyAnI vAta vastusthitinuM ane vikAsanA upAyanuM yathArtha jJAna meLavavuM e ja che. jJAna ke sAcI samajaNa e vikAsanI pahelI zasta ke AvazyakatA che. sAcI samajaNuM vagara sAcuM AcaraNa na thaI zake e saheje samajI zakAya evI vAta che. game te dizAmAM kevaLa cAla cAla karavAthI nahIM paNa sAcI dizAmAM pravAsa karavAthI ja ISTa sthAne pahoMcI zakAya che, e sahu kAInA anubhavanI vAta che. tethI ja dharmazAstranA racanArAe vada nAra to ra-paheluM jJAna ne pachI kriyA-ema kahIne dareka prakAranA vikAsane mATe jJAna ke vidyAprAptine agra sthAna ApyuM che-pachI e vikAsa AtmalakSI yAne AdhyAtmika hoya ke vyavahArakeTIna eTale ke dunyavI hoya. - jJAnavijyAM jJaH e zAstravANInuM paNa A ja rahasya che. tethI ja te jJAnanI ArAdhanA mATe vidyAtIrthonI ane cAritranI ArAdhanA mATe dharmatIrthonI sthApanA karavI, enI rakSA karavI ane enI suvyavasthA Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya sAcavavI e zrIsaMdhanuM dharma kRtya lekhavAmAM AvyuM che. e dharma kRtyanA pAlanathI zrIsaMdha ane dharma tenA mahimA vadhatA rahe che. AcaraNane saphaLa banAvavAmAM sAcI samajaNanu keTaluM mahattva rahelu che te zrI bhagavatIsUtramAM, sAtamA zatakanA khInna uddezAmAM AvatA guru gautama ane bhagavAna mahAvIrasvAmI vacce thayela nIcenA praznottarathI paNa samajI zakAya che : < gautama--he bhagavan ! kAI mANusa evuM vrata le ke, havethI ... sarva bhUtA, sarva jIvA ane sarva sarveAnI hiMsAne karu chu tyAga tA tenuM te vrata sunnata kahevAya ke duta ?" bhagavAna mahAvIrahe gautama ! tenuM te vrata kadAca suvrata hoya ke kadAca duta paNa hAya. 39 66 gautama--he bhagavana ! enuM zuM kAraNa ? "" 56 66 < " bhagavAna mahAvIra----e pramANe vrata lenArane, * A jIva che, A ava che, A trasa (jaMgama) che, A sthAvara jIva che,' evuM jJAna na heAya, tA tenuM te vrata sutrata na kahevAya, paNa duta kahevAya. jene va-avanu jJAna nathI, te hiMsA na karavAnuM vrata le teA te satya bhASA nathI kheAlatA, paraMtu asatya bhASA mele che. te asatyavAdI puruSa saMbhUta-prANAmAM mana-vANI-kAyAthI ke jAte karavuM ke khIndra pAse karAvavuM ke karanArane anumati ApavI--e traNe prakAre sayamathI rahita che, viratithI rahita che, ekAMta hiMsA karanAra tathA ekAMta anna che. paraMtu jene jIva vagerenuM jJAna che, te temanI hiMsA na karavAnuM vrata le, te tenuM ja ta suvrata che, tathA te sarva bhUta-prANAmAM badhI rIte sayata, virata, pApakarma vinAnA, karma badha vinAnA, savara yukta, ekAMta ahiMsaka paDiMta che." (zrI bhagavatIsAra, pR0 30-31) jema bhagavAne ahiMsAnA yathArtha AcaraNa mATe jJAnanI anivAryatA batAvI tema, e ja vAta badhAM vratA, niyame, AcArA vagerene paNa lAgu pADIne kahevu hAya to ema kahI zakAya ke, pravRttimAtramAM pahelI jarUra jJAnanI--sAcI samajaNanI-paDe che; ATaluM' ja zA mATe, nivRtti taraph vaLavu hAya tApaNu jJAnanI ane sArAsAranA vivekanI pahelI jarUra rahe che. matalaba ke sAcI samajaNu vagaranI kAI paNa pravRttinuM pariNAma Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 samayadazI AcA ratIne pIlavA jevuM ke pANIne valAvavA jevuM nakAmuM Ave che; ane kacAreka teA, sAcI dizAnA jJAna vagara khoTI dizAmAM cAlanAra jema peAtAnA ISTa sthAnanI najIka paheAMcavAne badale enAthI vadhu ne vadhu dUra jatA jAya che ema, enuM pariNAma dhAryA karatAM sAva UlaTuM sudhdhAM Ave che. AvuM na bane ane Adarela prayatna dvArA hAtha dharela kArya dhAraNA mujaba saphaLa rIte pAra paDe e mATe, tema ja jIvanavikAsanA mArge uttarAttara pragati thaI zake e mATe paNu, jJAnanI pahelI jarUra paDe che. mALAnA badhA maNakA jema dArAthI pAvAyelA hAya che, ema pravRttimAtranI saphaLatA jJAnanA sUtrathI parAvAyelI che. je vyakti e sUtrane AvakArI ane sAcavI jANe che, e peAtAnA jIvanane saphaLatAthI samRddha banAvI zake che. vyaktinI jema je samAja, rASTra ke dharma mAM jJAna-vijJAnanI vidha vidha zAkhA-prazAkhAonuM vyApaka ane talaspazI kheDANa thatuM rahe che te vikAsanI sUcamAM AgaLa rahe che ane zaktizALI ane samRddha banIne peAtAnA astitvane jAjaramAna banAve che, eTaluM ja nahIM, vakhata Avye e AgevAnI paNa karI zake che. vRdghiryasya varuM tasya 1-jenI buddhi enu khaLa--e kathana sAva sAcuM che. hathya ane buddhinA vikAsa karanAra jJAnavijJAnanI upAsanAmAM je pAchaLa rahe che te vikAsayAtrAmAM paNa pAchaLa rahI jAya che. vyAvahArika jJAna--vidyAnA prasAra dvArA jaina samAjane dunyavI vikAsa sAdhavAnI sAthe sAthe samAjanI UcharatI peDhImAM dhArmikatA ane saMskAritAnuM bIjarApaNa karavAnA samatha puruSArtha yugadI AcArya zrI vijayavallabhasUrijInI preraNAthI jaina saMdhe karyA hatA. ene lIdhe eka mAju jaina saMdhe dhananA vyayanI dizAmAM samayAnurUpa pheraphArane AvakAryAM hatA, ane khIjI bAju, AcArya zrI AtmArAmajI mahArAjanI aMtima jhaMkhanAnI yAdamAM, Thera Thera nAnAM-meTAM aneka sarasvatI-madirAnI sthApanA caI zakI hatI. ane ane pariNAme jaina samAja AMtara-khAdya rIte prANavAna banyA hatA. jaina samAje vidyAvistAranI dizAmAM lakSmInA sArA pramANamAM vyaya karavAnAM navAM pagaraNa mAMDayAM te mukhyatve AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanI samAja utkarSanI bhAvanAne pratApe ja. ema lAge che ke, muni vallabha vajayajIe 18 cAmAsAM khAda, vi. saM. 1964mAM, paMjAbanI bahAra www.jainelibrary.brg Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 101 vihAra karyo tyAra pachI ja emanI vidyA-prasAranI bhAvanA ane pravRttine vega maLyo hato. ane ene lIdhe aneka zikSaNa saMsthAo astitvamAM AvI hatI, je AcAryazrInI A bhAvanA ane pravRttinI saphaLatAnI atyAre paNa kIrtigAthA saMbhaLAvI rahI che. enI keTalIka vigatonuM darzana karIe. (1) zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI sthApanA vi. saM. 1970mAM thaI hatI. atyAre muMbaI uparAMta amadAvAda, pUnA, vaDodarA, vallabhavidyAnagara (ANaMda) ane bhAvanagara ema pAMca zAkhAo dharma-saMskAranuM jJAna ApavA sAthe ucca zikSaNanA prasAranI dizAmAM mahatvanuM kAma karI rahela che. AnI vigata "muMbaIne ane muMbaI mAraphata samAjane lAbha" nAme prakaraNamAM ApI che. ema lAge che ke, AcArya mahArAjanI preraNAthI je moTI zikSaNa-saMsthAo sthapAI, emAM vidyAlayanuM sthAna paheluM che. A saMsthAnI sthApanAnI pravRttine kAraNe, vidyAlayane mATe kalpavRkSa samAna zeTha zrI devakaraNa mULajI ane AcArya mahArAja vacce ghaniSTa dharmaneha baMdhAyo hato, eTaluM ja nahIM, zrI devakaraNa zeThane mATe AcAryazrInI zikSaNa-prasAranI jhaMkhanA kevI utkaTa hatI te e benI vacce thayelA nIcenA patravyavahArathI paNa jANI zakAya che :- tA. 3-5-1816 nA roja jUnAgaDhathI muni zrI valalabhavijyajIe zrI devajIkaraNa zeThane eka patra lakhIne zikSaNane mATe vadhAre dhana vAparavAne upadeza Apyo haze ema lAge che. e patranA javAbamAM zeThazrI tA. pa-pa-16nA roja lakhyuM hatuM ke "Ape zikSaNanA pracArane mATe je kaMI lakhyuM che te sarvathA mAnya che. A patra aneka dalIlo ApIne samayAnurUpa zikSaNanI jarUriyAtonuM samarthana kare che. huM zikSaNapracAranuM je kaMI kAma karavA IcchuM chuM, te havethI ApanI saMmatithI karIza. garIba janmabhUmi saurASTranA jene mATe mane pUrI sahAnubhUti che, kAraNa ke zikSaNanA abhAvane lIdhe emanI sthiti bahu ja dayAjanaka che. ApanI AjJA mujaba have huM judAM judAM sthAnamAM thoDI DI rakama kharcavAne badale jyAM zikSaNano abhAva che tyAM ja ekIsAthe vAparIza. Apane maLIne ApanI salAha mujaba yathAyogya karavAnI bhAvanA che." A ja rIte zrI devakaraNa zeThanI chellI mAMdagI vakhate AcAryazrIe emane tA. 7-6-1929nA roja je patra lakhyuM hatuM, e paNa teonI Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 samayadazI AcArya skiTa vidyAprItinI tema ja samAjanuM bhaluM karavAnI dhagazanI sAkSI Ape che. teoe lakhyuM hatuM ke- dAnavIra zeTha devakaraNa mUlajI jega dharmalAbhanI sAthe mAlama thAya je gaI kAle amArI sAthe tamArI je vAta thaI hatI te mujaba ane amuka vizvAsu AdamInI sAthe thayelI vAtacita mujaba amAre vicAra nIce mujaba jaNAya che: "hospITalanI vAta paNa moTI ane azakya jevI amane lAge che, te enA badalAmAM hospITalanI jaladI jarUrata na paDe evI rIte ApanA sAdhamI bhAIonI taMdurastIne mATe khAsa sagavaDa meTA pAyA upara thAya te vadhAre sAruM banavA joga che ane A kAma jaina samAjamAM Aja sudhI thayuM nathI. ApanuM nAma prathama naMbare Avaze ane haMmezAne mATe kAyama raheze mATe ghaNAM nAnAM nAnAM kAmo karavA karatAM eka ja moTuM ane saMgIna kAma thAya te kAMI paNa karyuM kahevAya. A bAbata prathama paNa kaMI vakhate patromAM tamane jaNAvela yAda haze. e uparAMta zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM ApanuM amara nAma amadAvAdavALA vADIlAla sArAbhAInI mAphaka thavAnI jarUrata che e Apa pite jANe che, kAraNa ke prathamathI Ape ja zrI mahAvIra jaina vidyAlayanuM kAma mAthe lIdheluM che. A be kAma kharAM ApanI jIMdagImAM lAhe levAnAM samajavAmAM Ave che, te AzA che ke Apa jarUra udAratA dAkhavI vicArI eka makkamapaNuM jaNAvaze. motIcaMdabhAI Avaze tyAre banI zakaze te huM paNa AvIza. hAla e ja. da. vallabha vi.nA dharmalAbha." [ AcArya mahArAje zrI devakaraNa zeThane A patra lakhyA pachI 12 divase, tA 18-6-29nA roja, zrI devakaraNa zeThane svargavAsa thayo.] . (2) vi. saM 1972mAM saurASTramAM vanathalInA zrI zItalanAthajInA derAsaranI varSagAMThane prasaMge AcAryazrInA upadezathI zrI devakaraNa mULajIe jUnAgaDhanA zrI vIsA zrImALI jaina beDiga hAusane pacAsa hajAra rUpiyAnI sakhAvata ApI, ane vadhArAmAM jAhera karyuM ke, je saurASTranA jene A saMsthA mATe pacIsa hajAra rUpiyA bhegA karaze to huM saMsthAne bIjA pacAsa hajAra rUpiyA ApIza. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya 103 C ( 3 ) teonI preraNAthI vi. sa. 1972mAM jUnAgaDhamAM jaina strI zikSaNa zALA 'nI ane verAvaLamAM paNa * zrI AtmAnaMda jaina strI zikSaNa zALA 'nI sthApanA thaI hatI. ( 4 ) vi. saM. 1975mAM pAlanapuramAM * zrI pAlanapura jaina vidyAlaya sthapAyuM. e ja varSamAM sAdaDInA zrAvakAe ceAmAsA mATe vina MtI karI, tA AcAya zrIe emane kahyuM ke~~~ tamArI A Agraha batAve che ke, tame devagurunA atyaMta bhakta che. Ama hovA chatAM huM e kahyA vinA nathI rahI zakatA ke tame vidyAnA poSaka che; tame jJAnapracAranA prayAsa nathI karatA. jJAnapracAra vagara A bhaktine vizeSa upayoga nathI. jo tame paNa vidyApracArane prayAsa karA nA huM ahIM ja cAmAsuM karavA taiyAra chuM. gADavADamAM eka mahAvidyAlayanI sthApanA karI. " ane e zrAvakabhAIe tarata ja phALA zarU karyAM ane kahyuM ke " sAdaDImAMthI ja eka lAkha rUpiyA bhegA thaI jaze, ane khInna gAmeAmAMthI paNa eTalA phALA maLI raheze. "C ,, AcArya zrIe cAmAsu tA sADImAM karyuM, paNa kamanasIbe vidyAprasAranI bhAvanAne mUrtarUpa ApavAmAM tyAMnA saMghane e vakhate saphaLatA na maLI ! te pachI vi. sa. 1981mAM tyAM zrI AtmAnaMda jaina vidyAlaya 'nI sthApanA thaI. (5) va. sa. 1981mAM lAheAramAM AcAya pachI thayA pachI mahArAjazrIe pAlItANAnI zikSaNa saMsthAone sahAya karavAnI bhalAmaNu karatAM kahelu` ke-- 66 tame leA siddhakSetra pAlItANAnI yAtrAe jAe che. tyAM sTezananI pAse ja zrI yovijayajI jaina gurukuLa nAmanI saMsthA che. ane jaina bAlAzrama nAme eka sasthA zaheramAM che. zuM tame e saMsthAne kathAya joI che ? jo na joI hAya tA, havethI yAda rAkhajo ke, jyAre paNa pAlItANA javAnuM thAya tyAre e saMsthAonAM darzana karyA vagara pAchA na AvA. ahIM Aje cAra kvisathI zrI yazevijaya jaina gurukuLa taraphathI kALAne mATe mANasa Avela che,...A lokA ahIMthI khAlI hAthe jAya emAM zAbhA nathI. tethI teo je gAmamAM Ave tyAMthI emane yathAzakti mada ApavI, e ja ucita che." Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcA kvI vidyAprIti, kevI udAratA ane kevI kheladilI ! (6) vi. saM. 1981mAM gujarAnavAlAnA zrI AtmAnada jaina gurukuLa mATe eka lAkha rUpiyA bhegA na thAya tyAM sudhI AcAryazrIe gALakhAMDane, enI banelI mIThAIonA ane gaLapaNavALA dUdhaneA paNa tyAga karyAM. pALe 68 hajAra bhegA karIne ane bAkInA rU. 32 hAra AcAryazrInA gurubhakta ziSya paMnyAsa zrI lalitavijayajInI preraNAthI muMbaInA zeDa viThThaladAsa ThAkuradAsa, jee dhame... vaiSNava hatA, teoe mAkalI ApIne AcAryazrInI pratijJA pUrI karI. 14 (7) vi. sa. 1985mAM amadAvAdamAM AcArya zrIe kahyuM ke, " jaina sadha ane jaina dharmanuM kalyANu tyAre ja thaze ke jyAre ApaNe tyAM maMdi ane upAzrayAnI sAthe sAthe ApaNI zikSaNasa sthA paNa thaze ane ApaNA yuvaka varga vyAvahArika zikSaNanI sAtheAsAtha dhArmika zikSaNa paNa meLavaze. samAjanI unnati tyAM lagI nahI thAya ke jyAM lagI sAdhusamAja samabhAva dhAraNa karIne AtmakalyANanI sAthe sAthe zrAvakavargIne paNa jJAnI banAvavA tarapha dhyAna nahI Ape. " (8 ) vi. saM. 1985mAM muMbaImAM AcArya zrInuM ' zikSaNanI jarUrI ' upara pravacana sAMbhaLIne kacchanA vatanI hIrajI bhAjarAja enDa sansanA mAlikAe kacchI vIsA AsavAla jaina meDiMga mATe savAlAkha rUpiyAnI sakhAvata karI hatI. ( 9 ) vi. saM. 1994mAM abAlAmAM zrI AtmAnada jaina kolejanI sthApanA thaI. (10) vi. saM. 2001mAM AcAryazrIe khIkAneranA sadhane uddedhana karatAM kahyuM ke, " bIkAneranA lakSmIna MdanAne huM pUchuM chuM ke tameA tamArA khIkAneramAM bALakA, khAlikA, vidyArthIo ane sAdhaka bhAInI dareka prakAre unnati thAya e mATe zu karyu che zu karI rahyA che. ? khIkAnera icchA kare to e eka jaina vidyApITha sthApI zake che. kema ke rAjasthAnamAM eka jaina kaeNAlejanI paNa jarUra che, '' (11) vi. saM. 2000nA comAsAmAM mahArAjazrIe ludhiyAnAnA saMdhane preraNA ApI ke, bhAvi praznane mATe jJAna-dAna devAthI samAja, Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya . 105 saMgha, dharma ane dezanuM kalyANa thaze. tethI Apa badhA eka vidyAthIphaMDa zarU kare. dareka saMkrAti upara je bhAIo-baheno Ave teo badhAM A sahAyaka phaMDamAM pitA taraphathI eka eka rUpiye jarUra Ape, kema ke " TIpe TIpe sarovara bharAya' e kahevata sAcI che. ATalI rakama keIne bhArarUpa nahIM lAge; ane ethI aneka vidyAthIone vidyAno lAbha maLaze." (12) vi. saM. 2005mAM phalodI tIrthamAM AcAryazrIe jaNAvyuM hatuM ke, "mAre te jaina samAjanA dAnavIrane anurodha che ke teo potAnA dhanathI tIrthasthAnemAM vidyAlayo sthApe. AthI tIrthonuM te rakSaNa thaze ja, sAthe sAthe AsapAsanAM gAmonAM bALakane dhArmika ane vyAvahArika zikSaNa paNa maLaze, ane samAja suzikSita thaze." (13) vi. saM. 2006nA mAsAmAM AcAryazrInA upadezathI pAlanapuramAM deDha lAkha rUpiyA jeTaluM zrI Atmavallabha jene keLavaNI phaMDa thayuM. (14) vi. saM. 2007mAM AcAryazrI kadaMbagiri tIrthanI yAtrAe gayA. tyAM teoe sUcavyuM ke "ahIM A zAMta vAtAvaraNamAM kaI sAdhuvidyApITha ke koI jaina gurukuLa sthApavuM joIe, jethI sva. AcArya (zrI vijayanemisUrIzvarajI) mahArAjanuM kAyamI mAraka bane. " (15) vi. saM. 2008mAM jhaghaDiyAmAM zrI AtmAnaMda jaina gurukuLanA sthApanA thaI. (16) e ja varSamAM suratamAM zrI mahAvIra svAmInA janmakalyANakane divase AcAryazrIe kahyuM ke, "vyAvahArika jJAnanI sAthe dhArmika jJAna paNuM maLe eTalA mATe ApaNe chAtrAlayo, pAThazALAo, hAIskUla, kolejo ane jena yunivarsiTInI sthApanA karavI joIe. enA vinA ApaNuM kalyANa nathI." (17) e ja varSamAM kacchI visA osavAla jJAtinA cha-sAta bhAIe AcAryazrIne thANumAM maLyA. teoe kanyA chAtrAlaya sthApavAnI pitAnI IcchA darzAvI. AcArya mahArAje teone AzIrvAda ApatAM kahyuM : ' - " atyAre strIzikSaNanI ghaNuM jarUra che. je mAtAo saMskArI, zikSita, bahAdura ane nirbhaya haze to emanI saMtati paNa evI ja thaze. A kanyA vidyAlayane mATe dAna ApavAvALA gRhasthAne dhanya che. tamArA kAmane mArA maMgala AzIrvAda che." Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya upara sUcavI te saMsthAo uparAMta mahArAjazrInI preraNAthI vivApracAra mATe bIjI paNa aneka saMsthAo sthapAI hatI, jemAMnI keTalIka A pramANe cheH zrI pArzvanAtha jaina vidyAlaya, vAkANu. - paMjAbamAM ludhiyAnA, mAlerakeTalA ane aMbAlAmAM zrI AtmAnaMda jena hAIraphUlo; hoziyArapura ane jaDiyAlAgurumAM zrI AtmAnaMda jaina, miDalaraphUle; jaDiyAlAgumAM zrI AtmAnaMda jaina prAyamarI skUla mAlerakeTalAmAM zrI AtmAnaMda jaina koleje. bagavADAmAM zrI AtmAnaMda jaina hAIskUla. rAjasthAnamAM phAlanAmAM zrI pArzvanAtha jaina umeda koleja, A uparAMta AcArya mahArAjanI preraNAthI paMjAba, gujarAta, saurASTra ane rAjasthAnamAM chokarAo mATe tema ja kanyAo mATe pAThazALAo, thapAI hatI; aneka pustakAlaye, vAMcanAlaya ane sAhityaprakAzananI saMsthAo paNa sthapAI hatI. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA vadhu ne vadhu vikAsanI jhaMkhanAmAM kharI rIte te AcAryapravaranA vidyAvistAranI jhaMkhanA ja pratibiMbita thAya che. vi. saM. 2003mAM paMjAbathI vidyAlayanA mAnadamaMtrI zrI motIcaMdabhAI giradharalAla kApaDiyA uparanA patramAM AcAryazrIe pitAnI A jhaMkhanAne vyakta karatAM lakhyuM hatuM ke- kAThiyAvADa tathA mevADa-mAravADamAM eka eka zAkhA kholavAnI jarUra che. prayatna kare te banArasamAM paNa eka zAkhA thaI zake. ane pachI to muMbaInA parAmAM eka koleja thaI jAya to jaina saMzodhanane mATe ghaNuM dhANuM thaI zake tema che. ApaNI kAmanA svarAjanA ghaDataramAM jaina samAjane vidvAne, lekhake, vivecake, vaktAo, sevake ane saMzodhake joIze, je AvI vidyApITha sivAya zakya nathI. jaina samAja jevI samRddha kema mATe pisAne prazna te gauNa che. sAcA, ekaniSTha, dhagazavALA kAryakartAo joIze. Aje paNa ghaNuM dAnavIra che. teone je samAjanA utthAna mATe ane jaina zikSaNanA vikAsa mATe ananya prema che. tame nirNaya kare te gurudevanI kRpAthI saMjogo maLI raheze. tamArI ananya sevAbhakti mATe dhanyavAda. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 107 tamArA jevA dasa-vIsa navalahiyA samAja-dezanA ghaDavaiyAo taiyAra karavAnI javAbadArI kyAre svIkAraze ? te dizAmAM paNa prayatna karavAnI jarUra che." e ja rIte tA. 8-11-paranA roja muMbaImAM vidyAlayamAM maLela samelanamAM vidyAlayanA vizeSa vikAsanI pitAnI jhaMkhanAne darzAvatAM teoe kahyuM ke muMbaI zaheramAM ghaNuM dhanADhayo ane udAradila gRhastha che. chatAM mArI bhAvanA mujaba A vidyAlayanI jeTalI unnati thavI joIe teTalI unnati thaI nathI. a5 unnatithI mane saMtoSa nathI. huM to mAguM chuM ke hajI A vidyAlaya mAraphata jaina samAja mATe zikSaNanAM aneka kAryo thAya. vidyAlayane tamArI IcchA pramANe dAna ApA zikSaNanA kAryane vega Ape. tamAruM dhana zikSaNa-pracAranA kAryamAM lagADo e mArI bhAvanA che, mArA aMtaranI bhAvanA che, haju tame mArI e bhAvanA pArakhI zakyA nathI enuM mane duHkha che." (riporTa 38, pR. 17). ane chelle chele vi. saM. 2010nA saMvatsarI mahAparvanA divase, svargavAsanA vIseka divasa pahelAM ja, jaina saMghane saMvatsarIne saMdezo ApatAM pitAnI jJAnaprasAranI tIvra jhaMkhanAne vyakta karatAM mahArAjazrIe kahyuM ke - Aje A mahAparvanA divase huM caturvidha saMgha pAse AzA rAkhuM chuM ke e jeTalAM vahelAM banI zake eTalAM vahelAM jena yunivarsiTInI sthApanA kare." - jaina samAjanA A yuganA vikAsamAM AcArya mahArAjanI A jhaMkhanAne je phALe che, tenuM mUlya AMkI zakAya ema nathI. AvI jhaMkhanA karanAra saMtapuruSanuM saMghanAyakapada caritArtha thaI gayuM. AcArya pravaranI A jhaMkhanA ane e mATenI pravRttine bedhapATha e che ke - - hRdayamaMdiramAM sarasvatInI jyota pragaTA ane aMtaramAM pragatinI jhaMkhanA pragaTayA vagara nahi rahe. A jhaMkhanA sahune pAvana kare che ane pragatino mArga darzAve che. samAjanI pragatinA zrIgaNeza sarasvatInA caraNenI sevAthI ja thAya che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 samayadazI AcArya ektA mATe prayatna saMpa tyAM jaMpa ane kaleza tyAM vinAza, e vAta jANItI che. dharmo ane dharmazAstrono pAyAne hetu ja janasamAjamAM ekatA ane baMdhubhAvanAnuM amRta relAvavAnuM che jenA darzananI anekAMtadaSTinuM dhyeya judI judI vicArasaraNIo vacce sumeLa-samanvaya sAdhIne satyanA badhA aMzone samajavA -svIkAravAnI udAra dRSTine vikasAvavAnuM che. vastusthiti AvI hovA chatAM, koNa jANe kema, mAnavI mATe bhAge kaleza-deSa ane IrSyA-asUyAne kAdava ulecIne vinAza veravA-netaravAmAM ja rAcate rahyo che; jaLamAMthI jvALA pragaTe ema, dharma ane dharmazAstrone nAme jhaghaDAo UbhA karate rahyo che; ane, anekAMtavAdanI guNagrAhaka ane satyacAhaka dRSTine vAraso maLavA chatAM, ekAMta daSTi ane kadAgRhanuM sevana karIne maMtrI ane zAMtinI bhAvanAne sthAne vera-virodha ane azAMtine ja AvakArate rahyo che - paNa A kaMI dharmo, dharmazAstro ke anekAMtadaSTine nahIM paNa mAnavaprakRtimAM rahelA kaSA ane kaleza-dveSa taraphanA sahaja valaNane deSa che. tethI ja ene dUra karIne janasamUhamAM saMpa, ekatA, ekhalAsa, brAtRbhAva ane mitratAnI bhAvanAne jagAvavI ane vahetI rAkhavI, ane ema karIne mAnavasamAjane sukha-zAMti ane vikAsane mAge derI jo e ja sAdhusaMte ane sAcA dharmapuruSane kartavyapatha lekhAya che. - AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAja ApaNuM dezanA ane jaina saMghanA AvA ja eka saMtapuruSa hatA. ane mAnavasamAjamAMthI kusaMpa ane jhaghaDAonuM nivAraNa karIne saMpa ane snehanI bhAvanAnI pratiSThA karavA teo jIvanabhara puruSArtha karatA rahyA hatA. pitAne hAthe kyAreya kAtara jevuM TukaDA karavAnuM kAma na thaI jAya, paNa sadAya sayadirAnI jema sAMdhavAnuM ja kAma thatuM rahe enI teo pUrI jAgRti rAkhatA. emanA AvA prayAsone pariNAme vyakti vyakti vaccenA, saMgha, jJAtio, gAmo ke paMcamAM pravezI gayelA tema ja pavitra dharmakSetrane abhaDAvI Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 109. rahelA kaMIka veravirodha ane jhaghaDAo zAMta thayA hatA. enA keTalAka prasaMge joIe. (1) pitAnA samudAyanI ekatA sAcavI rAkhavAnI potAnI pharaja aMge eka vi. saM. 1957mAM, trIsa varSanI bharayuvAna vaye, muni vallabhavijayajIe paMjAbanA zrIsaMghane kahyuM hatuM ke, "guru mahArAjanA samudAyane ekatAnA sUtrathI bAMdhI rAkhavo e mArA mATe tema ja tame sahune mATe atyaMta jarUrI che. e mATe tame sau kAme lAgo." (2) jayapuramAM kharataragacchavALAnuM bahu jora hatuM. tethI tapagacchanA sAdhuonuM tyAM rahevuM muzkelIthI banI zakatuM. paNa jyAre teo tyAM pahoMcyA tyAre badhA ga7vALAoe teonuM moTuM svAgata karyuM. ane teonA puNyapratApe ane ekatAnA piSaka jainadharmanA zuddha upadezathI badhA teonA banI gayA. (3) eka vAra mahArAjazrI khyAvarathI pIpalI gAma gayA. tyAM sthAnaka vAsIo ane derAvAsIo vacce aNabanAva hato. tenA upadezathI e dUra thaI gayo ane baMne haLImaLIne rahevA lAgyA. (4) vi. saM. 1965mAM AcAryazrI pAlanapura gayA. saMghamAM vIseka varSathI be pakSa paDI gayA hatA. teonI samajUtI ane preraNAthI e jhaghaDA dUra thaI gayo. (5) AcAryazrI eka vAra ziherathI vaLA gayA. tyAM tapagaccha ane lokAgaca vacce jhaghaDe paDyuM hatuM. tyAM thoDA divasa rokAIne e jhaghaDAnuM teoe nivAraNa karyuM. (6) vi. saM. 1967nA miyAgAmanA comAsA daramiyAna teozrInA prayAsathI kaThora ane miyAgAmanA saMghe vacce kaleza dUra thayo. (7) gujarAtamAM vaNacharA paragaNunAM 70 gAmanA dazA zrImALIo varace kusaMpa hato te e ja varSamAM dUra thayo. (8) vi. saM. 1973mAM muMbaImAM teoe ekatAnuM mahattva samajAvatAM kahyuM ke, "tame badhA jANe che ke atyAra jamAne ke che ? le ke ekatAne Irache che, pitAnA hakako mATe prayatna kare che, hiMdumusalamAna ekamata thaI rahyA che, aMgreja, pArasI, musalamAna ane hiMdu bhegA thAya - che. A rIte duniyA AgaLa vadhatI jAya che. AvA vakhatamAM paNa, kahetAM Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 samayadarzI AcAya kheH thAya che ke, keTalAka vicitra svabhAvanA mANasA, khAsa karIne jainA dasa kadama pAchA haTavAnA prayatna karI rahyA che!" ( 9 ) pi`DavADAnA zrAvakAmAM varSothI jhadhaDA cAlI rahyo hatA. derAsaranI vyavasthA barAbara na hatI, ane keTalAya madiranA paisA dabAvI beThA hatA. AcAryazrIe badhAne samAvIne e jhaghaDA dUra karAvyA. ( 10 ) khavANudI gAmanA jainAmAM pAMca pakSe paDI gayA hatA. AcAryazrIe khUba jahemata uThAvIne e kalezanA nikAla karI ApyA. ( 11 ) sAmAnA gAmamAM jaina ane jainetarA kAI kAraNe kATa caDavA hatA, AcArya zrIe baMne pakSAnuM samAdhAna karAvI ApyuM. ( 12 ) nAbhAmAM sthAnakavAsIonI vasati vadhAre hatI eTale mahArAjazrI dasa divasa emanA upAzrayamAM rahyA. teonI dha snehabharI nikhAlasa vANIe saunAM mana tI lIdhAM. (13) jaDiyAlAnA kalaha teoe dUra karyo. (14) gujarAnavAlAnA saMdha ceomAsAnI vinaMtI karavA AvyA. AcAryazrIe kahyuM : " pahelAM tamArA kusaMpa dUra karo, pachI tamArI vinaMtI huM sAMbhaLIza." vi. saM. 1981nI A ghaTanA. (15) vi.saM. 1985mAM muMbaInA AgevAne! buhArI gAmamAM ceAmAsAnI vinaMti karavA AvyA. AcArya zrIe kahyuM : " sAMbhaLyuM che ke muMbaImAM (jaina saMdhamAM) azAMtinuM vAtAvaraNa pravarte che, ane huM tA zAMtine cAhaka chuM. mATe tamAre badhI paristhitimAM zAMti rAkhavI paDaze." AgevAnA kabUla thayA. (16) navasArI saMghanA AgevAneA navasArI padhAravAnI vinaMti karavA AvyA. AcArya mahArAje kahyuM : " tamAre tyAM kusapa che, te dUra karavA badhA taiyAra thAya te! huM navasArI AvIza. ' ( 17 ) vApImAM dhanarAjajInA kuTuMbamAM doDhasA varSathI jhaghaDA cAlatA hatA. AcAryazrInA samajAvavAthI te dUra thaye. AthI e kuTuMbanI ghaNI unnati thaI. (18) pUnAnA zrAvakA pUnA padhAravAnI vinaMti karavA AvyA. mahArAjazrIe kahyuM : " meM sAMbhaLyuM che ke pUnAsaMdhanA leAkeA ApasamApasamAM Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadrazI AcAya 17 bahu avaDe che. ATalu' ja nahIM, meM te ema paNa sAMbhaLyuM che ke eka pakSanA leAkAe ja mAruM svAgata karavAnuM nakkI karyuM che. paNa tamAre jANavuM eIe ke jyAM jhaghaDA heAya che tyAM javAnuM huM tyAre ja pasaMda karuM chu ke jyAre e maTI jAya. ' chevaTe e jhaghaDA patI gayeA. ( 19 ) burahAnapuranA saMdhamAM ghaNA kusaMpa hatA. vaLI tyAM eka kuTubamAM mA-dIkarA vacce paNa khaTarAga cAlatA hatA. pahelAM saMdhanA kusaMpa dUra karyo. pachI eka divasa eka sAdhune laIne AcAryazrI pelAM bahenane tyAM pahoMcyA. pAsenA ja makAnamAMthI enA dIkarA AvI paheAMcyA. banne vaheAravAnI vina Mti karavA lAgyAM. mahArAjazrIe kahyuM : " tame mA-dIkarA banne ApasanA jhadhaDA miTAvI dyo tA hu gAcarI laIza. " baMnenAM diva nagI UThayAM. varSo jUnA kaleza miniTAmAM dUra thaI gayA. (20) vAMkalI gAmanI cauda varSa jUnI pakSApakSI dUra karI. zivaga janA pakSe vacce samAdhAna karyuM. (21) vi. saM. 1990mAM amadAvAdamAM maLela muni sammelanane saphaLa banAvavAmAM AcAryazrIe je kALA ApyA te tenI ekatA pratyenI prItinuM ja pariNAma che. (22) vi. saM. 1991mAM bharUcamAM zrImALI ane lADavA zrImALIe vaccenA kaleza dUra karyAM. bagavADAnA kaleza paNa zAMta karyAM. A pachI bhArA ane enI AsapAsanAM 11 gAmAnA jhaghaDAnA nikAla karyo. (23) vi. sa. 1996mAM mAlerakeATalAnA bhAIe vaccenA tema ja tyAMnA navAba ane hiMdu prajA vaccene abanAva AcAryazrInI preraNAthI zcamI gayA. (24) paMjAbanA khAnakA DAgarAnA banne pakSanA bhAIo AcAya zrInI rUbarU ja laDavA lAgyA. AcAryazrIe peAtAneA kapaDA bichAvIne emane kahyuM - "tamAre je kaMI kahevuM heAya te AmAM nAkhI dyo. '' laDanArA samajI gayA. saMdhamAM saMpa sthapAyA. gujarAnavAlAmAM be bhAIo vaccenA kalaha dUra karyo. (25) hiranapura gAmamAM AtmArAmajI mahArAjanA kuTuMbamAM kaIMka klaDa cAlatA. e kuTuMbamAM lAlA hara-salAlajI vaiSNava dharma pALatA hatA. teo AcAryazrI pAse AvyA. AcAryazrIne bhikSA levA te Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 samayadazI AcAya vInavI rahyA. AcAryazrIe kaleza dUra karavAnI bhikSA mAgIne e kuTuMbanA lahane nAmazeSa karyAM. (26) siyAlakATa ane sanakhatarAmAM be sagA bhAIe vaccene khaTarAga krUra karyA. (27) vi. sa'. 1998mAM jIrAnA sadhanA matabheda dUra karyA. (28) khIkAneramAM cheka vi. sa. 1908nI sAlathI eka vicitra prakAranA jhaghaDA cAlyA AvatA hatA. bhagavAnanI rathayAtrA 13mA ane 14mA maheAllA (gavADa)nA kalahune lIdhe AkhA zaheramAM pharI na zakatI. ane je rathayAtrA 13mA mahollA rAMgaDI cokamAMthI nIkaLatI ane tyAMnA zrIpUyane amuka bheTa ApavI paDatI. vi. saM. 2000nuM cAmAsuM AcArya zrI khIkAneramAM rahyA hatA. tene bhagavAnanI rathayAtrA uparanA A pratibadha DIka na lAgyA. chevaTe AcAryazrI ane khIkAneranA AgevAneAnA prayAsathI tema ja tyAMnA mahArAjAnI daramiyAnagIrIthI e pratibaMdha dUra thayA, ane e bheTa paNa baMdha thaI. khIkAnera saMghanA itihAsamAM eka navuM AvakAradAyaka prakaraNa zarU thayuM. vi. saM. 2004mAM khIkAnera saMdhanA jhaghaDA dUra karyAM. (29) vi. saM. 2004mAM ludhiyAnA saghanA jhaghaDAnuM samAdhAna karyuM. e ja varSoMmAM rUMgaDI gAmanI ane khAralA gAmanI pakSApakSI dUra karI. (30) vi. saM. 2005mAM sAdaDImAM peAtAnA 80mA janmadinanA samArAhamAM sa`gaThananI jarara aMge teoe kahyuM ke, " Aje jaina samAjanA saMgaThananI bahu jarUra che. Aja sudhI ApaNe judA judA rA; nAnA-- meADhA aneka jhaghaDAomAM samAja chinnabhinna thaI rahyo che. zuM zahera ke za gAmaDAM, badhe pakSo paDI gayA che. je atyAranI sthitimAM pheraphAra na thaye tA bhaviSyamAM jaina samAjanI sthiti sArI nahIM rahe. jainadharma ane samAja upara AvanArAM saMkaTAthI bacavA mATe saMgaThananI jarUra che. jena samAjanA netAonI e pahelI pharaja che ke te samayane pAnIne ektAne apanAve. ' * (31 ) keAnpharansanA phAlanA adhivezanamAM jaineAnI ekatA mATe prayatna karatAM AcAryazrIe kahyuM ke, " sajjane, saMgaThana ane ekatA mATe jo mAre mArI AcArya pachI cheADavI paDe teA hu e mATe paNa taiyAra chuM." jAgyA hatA te ( 32 ) khuDAlA gAmamAM dhajAdaMDane kAraNe je kaleza vi. saM. 2006mAM dUra karyAM. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadarza AcArya 113 (33) vi. saM. 2007mAM pAlItANAmAM tithicarcAne kaleza dUra karavA AcAryazrIe je prayatna karyo te saphaLa na thapaNa ethI AcAryazrInI saMdhanI ekatAnI zuddha bhAvanAnI lekene khAtarI thaI. : (34) vi. saM. 2007mAM AcAryazrIe pAlItANAmAM zeTha jIvatalAla pratApasIne kaheluM ke "je AtmArAmajI mahArAjanA samudAyamAM ekatA thatI hoya to huM tame kaho te karavA taiyAra chuM. huM to evA matane huM ke AtmArAmajI mahArAjanA samudAyamAM phakta eka ja AcArya hoya. je badhA maLIne rAmacaMdrasUrijIne moTI banAvavA cAhatA heAya te huM emane vaMdanA karavA taiyAra chuM. kahe chavAbhAI, tame AnAthI vadhu mArI pAsethI zuM Icche che ?" (35) muMbaImAM grena DIlarsa esesIezanamAM be pakSa paDI gayA hatA. tenuM samAdhAna karAvavA zrI khImajIbhAI cheDA upavAsa para UtaryA hatA. AcArya mahArAjanI preraNAthI e kAma saphaLa thayuM. vi. saM. 2008ne e banAva. (36) kyAreka pAlanapuranA saMghamAM matabheda che ane AcAryazrIne AtmA kakaLI UThaDyo. jeTha mahinAnA baLabaLatA tApamAM vihAra karavA AcArya mahArAja taiyAra thaI gayA. kahe, jyAM kusaMpa hoya tyAM rahevAnuM mAruM kAma nahIM. saMgha tarata ja samajI gaye. . (37) AcAryazrI jaina phirakAone uddezIne kahetA ke--"bhale tame vetAMbara ho, digaMbara ho, sthAnakavAsI hA, terApaMthI ha; bhale tamArA guru judA judA hoya; bhale tamArI kriyAomAM thoDo thoDo pheraphAra hoya; paNa tame badhA ja prabhu mahAvIranA saMtAna che. ane ethI tamArI pharaja che ke jaina siddhAMtane jagatamAM pracAra karavA ane ahiMsA dvArA jagatamAM zAMti sthApavAmAM sau koIe pitAne phALe Apavo joIe. dharma e kaMI baMdhiyAra pANI nathI, athavA e keIne ijAre nathI. dharma e mAnavInA jIvanane unnata karanArI vastu che. ane je vastu sAMkaDI manovRtti jagave. je vastu saMkucita rIte vicAra karavA prere e sAcesAca dharma nathI. savI jIva karuM zAsana rasI" e ApaNu dharmanI mukhya vastu che. ethI ApaNe saue AMtarika jhaghaDAo, matabhede eka bAju mUkI daIne AtmakalyANane mArge AgaLa dhapavuM joIe." Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya (38) vi. saM. 2009mAM muMbaImAM jainAnA badhA phirakAnI ekatA aMge potAnI bhAvanA vyakta karatAM AcAryazrIe kahyuM hatuM ke--" bane ke na bane, paNa mAre! AtmA ema cAhe che ke sAMpradAyikatA dUra thAya ane jaina samAja zrI mahAvIrasvAmInA nejA nIce ekatrita thaIne zrI mahAvIrasvAmInI jaya mAle. .. 114 A badhI vigatA AcAryazrInI kIrtigAthA banIne ema sUcita kare che ke AcAryazrI suleha, zAMti ane ekatAnA phirastA hatA; ane AkhI jiMdagI e mATe prayatna karatA rahIne teoe potAnA dharmagurupadmane ciratA karyu hatu. 19 madhyamavarganI ciMtA mera pIMchAthI raLiyAmaNA lAge, ema saMgha, samAja dezanA netAo ane zrImAne sAmAnya janasamUhathI gauravazALI bane, ane samAjanA sAdhusa`tAne tavaMgarA ane garIbe tarapha ekasarakhI dRSTi hAya. temAMya, potAnA nabaLA saMtAna tarapha mAtA-pitAne jema vizeSa mamatA hAya tema, karuNuAparAyaNa sAdhupuruSonI sahAnubhUti samAjanA nabaLA, garIba ke madhyama vargI tarapha vizeSa hAya. AvA dIna-duHkhI varga mATe tA sa MtA mAtApitAnI garaja sAre. e ja tenI sAdhanAnI caritArthaM tA. AcArya mahArAja zrI vijayavallabhasUrijI mahArAja AvA ja garIbeAnA belI hatA ane samAjanA madhyama ane garIba varga mATe Udha ane ArAmanA vicAra vegaLA mUkIne AkhI jiMdagI sudhI te ciMtA ane prayatna karatA rahyA hatA. paraleAkanI citAnI sAthe sAthe samAjanI A duniyAnI ciMtA, e teonI virala vizeSatA hatI. (1) vi. saM. 1969mAM muMbaImAM * sAta kSetromAM peASaka kSetra kayuM? ' e viSaya upara pravacana ApatAM teoe kahyuM hatuM ke--" zrAvakakSetra ja adhAMnuM peASaka che, tethI pahelAM ene zaktizALI banAvavAnI jarUra che. jo A kSetra zaktizALI banaze teA bAkInAM chaye kSetronuM enI mAraphata pASaNa thatu raheze. ' Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - samayadazI AcArya 115 (2) vi. saM. 1971mAM suratamAM zrAvikAzrama sthApavAnI jarUra samajAvatAM madhyamavarganI sthitinuM varNana karatAM AcAryazrIe kahyuM hatuM ke-"sAta kSetromAM cAra kSetra (sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA) sAdhaka che, ane traNa kSetra jinapratimA, jinamaMdira ane jJAna) sAdhya che. jaina samAjamAM sAdhya kSetronI prabhAvanA uttarottara vadhatI jAya che; paraMtu sAdhaka kSetra divase divase kSINa thatuM jAya che. emAM paNa zrAvaka ane zrAvikA e be kSetra, je bAkInAM pAMca kSetronAM poSaka che, e vadhAre kSINa thaI rahyAM che. sau evuM mAne che, ane e vAta sAcI che ke jene ghaNuM vadhAre dhana kharace che. paNa je ApaNe duHkhI anAtha bahenone vicAra karIzuM to jaNAze ke teo bahu duHkhI che. emanAM duHkha dUra karavAne jainoe kyAreya vicAra nathI karyo." (3) vi. saM. 1974mAM AcAryazrIe amadAvAdamAM ubodhana karyuM hatuM ke--"huM nabaLA sahadhamabhAIone sahAyatA ApavI, ene ja sAcuM sAdharmika vAtsalya kahuM chuM." (4) bAmaNavADAmAM maLela paravADa saMmelanamAM AcArya mahArAje kahyuM ke -"samAjanA utkarSane mATe ane AtmakalyANane mATe ja A veza dhAraNa karyo che. A jIvanamAM AtmakalyANa ane samAjakalyANanAM jeTalAM kAryo thaI zake eTalAM kAryo karavAM e amAruM kartavya che." (5) samAjakalyANa aMgenI sAdhuonI pharajane khyAla ApatAM vi. saM. 2001mAM ludhiyAnAmAM mahArAjazrIe jaNAvyuM hatuM ke - saMsArano tyAga karI, A veza paherI, bhagavAna mahAvIranI jema amAre amArA jIvananI paLepaLane hisAba ApavAno che. AtmazAMti ane Atmazuddhi te maLatAM maLaze, paNa samAja, dharma ane dezanA udyotamAM A jIvanamAM je kAMI phALe ApI zakAya te ApavAnuM kema bhUlI zakAya ? A zarIra te mATe ja che; te chevaTanI ghaDI sudhI tene upayoga karI le joIe ne! zarIra kSaNabhaMgura hovAthI eka divasa te javAnuM ja. eTale tyAM sudhI jeTalAM zAsanakAryo thaI jAya teTalAM karI levA joIe. jyAM sudhI A nADImAM lehI phare che, hRdayanA dhabakArA cAle che, tyAM sudhI eka sthaLe besavAne nathI." (6) vi. saM. 2005mAM AcAryazrInI preraNAthI bIkAneramAM mahilA udyogazALAnI zarUAta karavAmAM AvI. e ja varSamAM sAdaDImAM sAdhamIo Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 samayathI AcArya mATe phALAnI vAta karatAM teoe kaheluM ke -"mAruM eTaluM ja kahevuM che ke sAdharmika bhAIonI unnatine mATe eka lAkha rUpiyAnI jarUra che. AvatI saMkrAMti sudhImAM pacAsa hajAra rUpiyA te thaI ja javA joIe. A lAkha rUpiyA geDavADamAM vAparavAmAM Avaze." . (7) sAdaDImAM vi. saM. 2006mAM AcAryazrIe emanA janmadinanI ujavaNI vakhate kaheluM ke -"khAlI khuzAlI jAhera karavAthI zo lAbha 2. zraddhAnAM sUkAM phUlothI kevI sugaMdha maLavAnI ? bhASaNe ApIne ane julusa kADhIne tame khuzAlI jAhera kare ethI mane saMtoSa nathI. tame jANe che, athavA tamAre jANavuM joIe, ke tamArA hajAro sAdharmika bhAIobahenane be TaMkanuM khAvAnuM paNa nathI maLatuM.........tame garIbane kAma Apaze...... tyAre ja huM mAnIza ke tame sAcA dilathI mArI jayaMtI ujavI che." (8) pAlItANAmAM udyogazALA zarU karavAnI vi. saM. 2007mAM preraNA ApI. (8) vi. saM. 2007mAM khaMbhAtamAM sAdharmikavAtsalyane bhAva samajAvatAM teoe kahyuM ke-"kevaLa bhojana karAvavuM e ja sAdharmikavAtsalya nathI. kyAreka kyAreka sAdhamikAne bhale jamADIe, paraMtu sAcuM sAdhamikavAtsalya to e che ke je bekAra heya ene kAme lagADavAmAM Ave, jethI teo pitAne ane pitAnA kuTuMbane sArI rIte nirvAha karI zake." (10) vi. saM. 2008mAM suratamAM AcAryazrIe pitAnI vAta zrIsaMghane samajAvatAM kahyuM ke-"madhyama ane garIba vargane mATe udyogagRhanI jarUra che. je samAjamAM eka paNa vyakti bekAra na hoya te pAMca varSamAM samAja ane jaina zAsana unnata banI jaya." (11) vi. saM. 2008mAM madhyama varganI sahAyatA mATe paisA phaMDa zarU karAvyuM. (12) vi. saM. 2008mAM muMbaImAM kaoNnpharansanuM suvarNa mahotsava adhivezana bharAyuM. ane emAM sAruM evuM sAdharmika phaMDa ekatra karavAnuM nakkI thayuM. e kAmane pUrata vega ApavA AcAryazrIe jAhera karyuM ke, Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 117 amuka vakhata sudhImAM A phaMDamAM pAMca lAkha rUpiyA bhegA nahIM thAya to huM dUdhano tyAga karIza. samAja upara AnI vijaLIka asara thaI. badhAM kAme lAgI gayAM ane AcAryazrInI Tahela pUrI thaI gaI. AvI moTI rakama bhegI karavA mATenI AcAryazrInI A pratijJA teonI madhyamavarganA utkarSa mATenI utkaTa ane sakriya tamannAnI kIrtigAthA banI gaI. (13) samAja utkarSanI pitAnI jhaMkhanAne darzAvatAM teo kahetA ke, "huM jhaMkhuM chuM sAmAnya mAnavInA utkarSane, jaina yunivarsiTIne. hajAro zrAvake Arthika rIte bhIMsAtA hoya tyAre A bedarakArI na zobhe. samAja jIvaze te dharma jIvaze. samAjamAM jena dhamIonuM netRtva haze te ja jainadharmanI vAha vAha belAze." (14) vi. saM. 2008mAM muMbaImAM madhyamavarga aMgenI potAnI ciMtAbharI lAgaNIne vAcA ApatAM AcArya mahArAje kahyuM hatuM ke "atyAre hajAra jena kuTuMbo pAse khAvA pUratuM anna nathI; paheravA pUratAM kapaDAM nathI; mAMdAnI sAravAra mATe ane pitAnAM bALakone bhaNAvavA mATe paise nathI. Aje madhyamavarganAM ApaNAM bhAI-bahena duHkhanI cakkImAM pisAI rahyAM che. emanA pAse ceDAM-ghaNAM ghareNAM hatAM e to vecAI gayAM; have teo vAsaNa paNa vecavA lAgyAM che. keTalAMka te duHkhanA lIdhe ApaghAta karavAnI paristhitimAM pahoMcI gayAM che; A badhAM ApaNAM ja bhAI-bahena che. emanI sthiti sudhAravAnI jarUra che. je madhyama garIba varga jIvato raheze te jaina jagata paNa TakI raheze. dhanika varga lahera kare ane ApaNuM sahadhamI bhAIo bhUkhe mare e sAmAjika nyAya nahi paNa anyAya che." (vi. saM. 2008; muMbaI) AcAryazrInI zrAvaka-zrAvikA saMghanA utkarSa mATenI A ciMtA ane hamadardI ne jeTa dIrgha kALanI jaina zramaNa paraMparAmAM maLavo muzkela che. sAce ja AcAryazrI bhAMgyAnA bheru ane garIbanA sukhaduHkhanA sAthI ane zirachatra hatA. emanuM sthAna lenAra bIjA saMdhanAyaka te pAke tyAre kharA. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya dharmakriyAo sIdhujIvananAM mukhya be pAsAM H paheluM Atmazuddhi ane bIju lokakalyANa. je pitAnuM ane bIjAnuM hita sAdhavA prayatna kare te sAdhu: sAdhutAnI A sAmAnya samajUtI. paNa emAMya paheluM kAma pitAnA jIvanane nirmaLa banAvavuM te. e karatAM je kaMI samaya ane zakti vadhe tene upayoga bIjAnuM bhaluM karavAmAM kare. - AcAryazrI vijayavalabhasUrijInA jIvanamAM svakalyANa ane parakalyANanI samatulA barAbara sacavAI hatI; ane chatAM samAjakalyANanI jhaMkhanA ane pravRtti lekeSaNanI piSaka na bane, enI teo hamezAM jAgRti rAkhatA. tyAgamArganI sAdhanAmAM lekaeNSaNuM eka meTuM bhayasthAna che. - sAdhakanI tapa, tyAga, saMyamanI sAdhanA, leke pakAranI pravRtti ane dharma dezanAne kAraNe enI AsapAsa bhakto ane prazaMsakonuM jUtha racAI jAya e svAbhAvika che. A vakhate sAdhake barAbara sAvadhAna rahevAnuM hoya che ke jethI lokonI pitA taraphanI bhakti ke prIti eka bAju pitAnA aMtaramAM kIrti, nAmanA ane pratiSThAnI kAmanA ke Asakti na janmAve ane bIjI tarapha pitAnI tyAgasAdhanAne zithila na banAvI de. Ane mukhya upAya pitAnI aMtarmukha vRttine ane dharma niyamonA pAlana taraphanI abhirucine jAgrata rAkhavI e che. aMtarmukha vRtti sAdhakane nirmohavRtti ke anAsaktimAM sthira rAkhe che, ane dharmaniyamanuM pAlana AcArazuddhine TakAvI rAkhIne zithilatAthI bacAve che. A banne guNe AcAryazrInI jIvanasAdhanA sAthe ekarUpa banI gayA hatA. teone AtmasAdhanAmAM ane lokakalyANanI pravRttimAM je saphaLatA sAMpaDI hatI te Ane lIdhe ja. 82-84 varSa jevI cheTalI avasthAmAM paNa prabhudarzananI ane prabhunA mArganA anusaraNanI emanI jhaMkhanAmAM jarAya oTa AvI na hatI. 84 varSanI uMmare, gherI mAMdagImAM paNa zatruMjaya jaIne dAdAnA darzana karavAnI emanI bhAvanA keTalI utkaTa hatIprabhudarzananI pyAsa jANe emane. sadAya rahyA karatI. prabhupratimAne mahimA varNavatAM teoe kaheluM ke Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya 119 " pratyeka dharmamAM mUrtipUjA eka yA bIjA svarUpe che ja. mUrti A bhAvanI pratIka che. vividha saMskRtie, vividha sthaLA vagerene lIdhe bhAvanuM pratIka bhale badalAya, paraMtu mAnavInA jIvanane uddAtta banAvavA mATe pratIka hAvu joIe. A pratIka vinA kAIne na cAle. kAI khIne mAne, kAI graMthane mAne. hiMdu haradvAranI yAtrAe jAya, musalamAno pAka thavA mATe makkAnI je jAya, pArasIe agiyArImAM jAya, zIkhA gurudvArAmAM jAya, IsAIe devaLamAM jaI prArthanA kare. AmAM saukAIne hetu jIvanane dhanya banAvavAnA ane vananA bhAra ochA karavAnA che. mUrti pUnamAM na mAnanArA nAstikA paNa potAnAM mAtA-pitAnI chabIo paDAve che te ene sArA sthaLe rAkhe che. A mUrtipUjA nathI teA che zuM ? prabhunu nAma akSaromAM lakhAya e paNa mUrtipUjAnA eka prakAra che. teA pachI emanI pratimA rAkhIne ApaNA hRdayamAM jyabhAva jAgrata karIe tA emAM kazu khATu nathI. '' dharma pAlana a MgenI emanI jAgRti paNa evI ja A hatI. tene rAjanA kAryakrama ja evI rIte geAThavAyelA rahetA ke jethI paLepaLane pUrepUrA sadupayoga thAya. parADhiye brAhmamurta karatAM paNa vahelAM UvuM, navakAra maMtrane jApa, tIthaMkaranuM maraNa, pratikramaNa, sUrimaMtraneA apa, navasmaraNane pATha ane Atmacitana--e rIte teonA divasane prArabha thatA. svAdane khAtara nahIM paNa dehane TakAvI rAkhavA pUratA ja AhAra; ane ArAma paNa eTaleA ja karaveA ke jethI ALasanuM jarAya pANu na thAya ke peAtAnA kartavyapAlanamAM kaMzI kSati AvavA na pAme. vaLI svAdhyAya ane adhyApana tarapha paNa teone eTale ja anurAga hatA. pachI dharmadezanA, zikSaNupracAra, ekatA, madhyamavarganA utkarSa evI evI leAkeApakAranI pravRtti tarapha teo dhyAna ApatA. sAdhuene vAcanA ApavI, patravyavahAranI niyamitatA sAcavavI ane peAtAnA ArAma ke UMghanA samaya upara kApa mUkIne paNa dhArmika ke samAjautkarSane lagatA praznonI carcAvicAraNA karavI--A hatA tene nityakrama. ane prAtaHkALathI te meDI rAta sudhI AvI anekavidha ane javAbadArIbharI pravRtti karavA chatAM vicAra, vANI ke vartanamAM kAraiya kaDavAza, ugratA ke tiraskAranA bhAva na AvI jAya enu te haMmezAM dhyAna rAkhatA. jyAre jue tyAre teo prasannatA, svasthatA ane samatAnA Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 samayakazI AcArya rasamAM jhIlatA hoya ema ja lAge. teonI AsapAsa jANe prasanna madhuratAnuM vAtAvaraNa vistarI rahetuM. ema kahI zakAya ke, teonuM jIvana apramattatA ane AMtarika AnaMdasaMtoSanA zreSTha namUnA jevuM hatuM. kyAreka koI teonI vRddhAvasthA ke nAdurasta tabiyatane joIne teone ArAma levAnI vinaMtI karatA, te teo lAgaNIpUrvaka kahetA ke "bhAI, amAre sAdhune te vaLI ArAma zene ? amAre te chellA zvAsozvAsa sudhI dharmanA kAmamAM zarIrane jeTaluM vadhu upayoga thAya teTalo karavAne. mane te jarAya takalIpha paDatI nathI tema samajI mArI pAsethI je jANavuM hoya te jANe." - sAdhujIvanamAM jema AtmakalyANa ane lekakalyANanI vyApaka pravRttine sthAna che, tema te te dharmanI sAmUhika ane bIjI paraMparAgata cAlu dharmakriyAone paNa sthAna che. ane dharmaprabhAvaka dharmague e tarapha paNa dhyAna ApavAnuM hoya che. bhaktizIla janasamUhanI dharmazraddhAne TakAvI rAkhavAne ane vadhAravAno e ja mukhya mArga che. AcArya zrI vijayavallabhasUrijIe samAjautkarSanI aneka pravRttio mATe zrIsaMghane preraNA ApI hatI tema dIkSA, navAM jinamaMdira, prAcIna jinamaMdironA jIrNoddhAra, aMjanazalAkA, pratiSThA, yAtrAsaMgha, upadhAna jevI badhI pracalita dharmakriyAo mATe paNa protsAhana ApyuM hatuM, te nIcenI vigato uparathI jANuM zakAze. dIkSA-AcAryazrIe saMkhyAbaMdha bhAIo-bahenane dIkSA ApI hatI. teonA ziSya AcAryazrI vijayalalitasUrijIe pitAnA guruvaryanI zikSaNaprasAra ane samAjautkarSanI pravRttine AgaLa vadhAravAmAM potAnI samagra zakti samarpita karI hatI. ane AcArya mahArAjanA praziSya ane paTTadhara vartamAna AcArya zrI vijayasamudrasUrijI mahArAjanuM gurubhaktimaya jIvana to guru gautamasvAmInI bhaktinI yAda Ape evuM che. teo sarva bhAve pitAnA dAdAgurune samarpita thayelA che, ane teonI samAjakalyANanI pravRttio kevI rIte AgaLa vadhe e ja emanA jIvananuM dhyeya che. AcArya mahArAje dIkSita karela sAdhue tema ja sAdhvIo AcArya mahArAjanI samAjakalyANanI bhAvanAne AgaLa vadhAravA mATe yathAzakti prayatna karatAM rahe che. pratiSThA-AcArya mahArAjanA upadezathI keTalAMka navAM jinamaMdire banyAM hatAM ane keTalAMka prAcIna maMdirano jIrNoddhAra thayA hatA. paMjAbamAM Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayaHzI AcAya 121 ja`DiyAlAguru, lAhAra, kasUra, rAyakeATa, siyAlakoTa; gujarAtamAM sUrata, vaDAdarA, cArUpa, karacaliyA, DabhAI, khabhAta; rAjasthAnamAM alavara, sAdaDI, khIjApura; mahArASTramAM cevalA, AkAlA, muMbaI; uttarapradezamAM bineAlI, khaDAta vagere sthAnAmAM thaIne pacIseka jinama diAnI pratiSThA teozrInA hAthe thaI hatI. aMjanazalAkA--AcAryazrIe ja`DiyAlAguru, binelI, umedapura, kasUra, rAyakITa, sAdaDI, khIjApura ane muMbaImAM navAM jinabi mAnI aMjanazalAkA karI hatI. upadhAna-AcAryazrInA sAMnidhyamAM upadhAna tapanuM ArAdhana paNa aneka sthAnemAM zrIsaMdhe karyuM hatuM. AcAya zrI pahelavahelAM muMbaI padhAryAM tyAre vi. sa. 1969nI sAlamAM lAlabAgamAM teoe upadhAna karAvyuM hatu; ane a Mtima varSamAM vi. sa. 2010mAM paNa ghATakAparamAM tenI nizrAmAM zrIsa dhe upadhAna tapanA ArAdhananA lAbha lIdheA hatA. AnI vacamAM vi. sa. 1976mAM rAjasthAnamAM bAlImAM, vi. saM. 1967mAM pUnAmAM, vi. saM. 1990mAM pAlanapuramAM, vi. sa. 1993mAM vaDAdarAmAM ane vi.saM. 2009mAM thANAmAM paNa teonI nizrAmAM upadhAna tapa thayuM hatuM.. yAtrAsa dhA--jainadhame zAsanaprabhAvanAnAM kAryomAM yAtrAsaMdhane paNa mahattvanuM sthAna Apelu che. eTale cheka prAcIna kALathI varSAva AvA saMghe nIkaLatA ja rahyA che. AcAryazrInA upadezathI nIce mujaba sa yAtrAsA nIkaLyA hatA : gujarAnavAlAthI rAmanagaranA; vi. sa. 1962mAM. dilhIthI hastinApuranA; vi. saM. 1964mAM. jayapurathI khAgAmanA; vi. saM. 1966mAM, rAdhanapurathI pAlItANA-zatruMjayane; vi. saM, 1966mAM, vaDAdarAthI kAvI, gAMdhArane; vi. sa. 1967mAM. zivagaMjathI kesariyAjInA; vi. sa. 1976mAM. dhINAthI gAMbUne; vi. saM. 1984mAM. leAdIthI jesalameranA; vi. sa. 1989mAM. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 samayadazI AcArya heziyApurathI kAMgaDAne; vi. saM. 1951 tathA 195mAM be vAra verAvaLathI soraThanI paMcatIthI thaIne pAlItANA-zatruMjayane che. . upAzrayo ane dharmazALAo-AcArya mahArAjanI preraNAthI paMjAba, gujarAta, mahArASTra, rAjasthAna tathA uttarapradezanAM judAM judAM zaheromAM sa upAzraya ane pAMca dharmazALAo banI hatI. A uparAMta teonA upadezathI kyAMka kyAMka gurumaMdira tathA jJAnamaMdiranI paNa sthApanA thaI hatI ane gurumUrti o ke gurunI caraNapAdukAonI pratiSThA paNa emaNe karAvI hatI. ahIM upara AcAryazrInA sAMnidhyamAM thayelI pratiSThA, aMjanazalAkA, upadhAna tapa, yAtrAsaMdha vagere jaina dharmakriyAonI vigato ApI che, te dharmakriyAo jaina saMghamAM sArI rIte pracalita che; ane tethI evI dharmakriyAo badhAya prabhAvazALI AcAryo ke munivarenI nizrAmAM avAranavAra thatI ja rahe che; ane je munivare zrIsaMghamAM evo prabhAva vistArI nathI zakatA teonI paNa evI bhAvanA rahe che ke pote AvI dharmakaraNInA nimitta bane; chevaTe bIjAo dvArA thatI AvI dharma pravRttimAM pitAne sAtha ApIne teo saMtoSa le che. tethI AvI dharmakriyAonA preraka banavAmAM zrIsaMgha uparanA prabhAvanI jarUra paDatI hoya chatAM, e kAI paNa AcArya ke munivaranI asAdhAraNa vizeSatArUpa na lakhI zakAya. eTale AcArya zrI vijayavalabhasUrijInA upadezathI, teonA sAMnidhyamAM, thayela dharmakaraNIonI je vigato. ahIM upara ApI che, te teonI asAdhAraNa vizeSatA darzAvavA mATe nathI ApI. e ahIM rajU karavAne eka hetu e che ke emanA hAthe thayela pavitra dharmakriyAonI vigatene paNa emanA A paricayamAM samAveza karI de. ane ene bIjo ane mukhya hetu te e che ke-pitAnA jIvananI asAdhAraNa vizeSatArUpa zikSaNapracAra, ekatAnI sthApanA, madhyama vargane utakarSa jevI samAjakalyANunI saMkhyAbaMdha pravRttio mATe jIvananI chelI paLa sudhI ciMtA sevavA ane zrI saMghane preraNA ApavA chatAM, ane emAM teonAM samaya ane zakti puSkaLa kharacAvA chatAM-teo jaina saMghanI dharmazraddhAnuM poSaNa ane saMvardhana karatI paraMparAgata ane pracalita dharma karaNuonI preraNuM ApavAmAM paNa jarAya pAchaLa nahetA, e darzAvavuM. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcA 123 jee AvA eka prabhAvazALI, saraLapariNAmI ane vizvakalyANunA cAhaka AcAryazrIne sudhAraka, jamAnAvAdI ke samayadhamI gaNIne, peAtAnI kaTTara sAMpradAyikatAnI kaseATIe, tenI vyApaka ane vimaLa jIvanasAdhanAnu mUlya AMkI zakatA na heAya, te icche tA A badhI vigatAnA prakAzamAM emanA samaMgalakArI jIvana ane kAryanuM navesarathI mUlya AMkI zake e dRSTi paNa A vigatA ApavA pAchaLa rahela che. sayamanA svIkAra karyo tyArathI te 84 varSa jevI pAkaTa vaye jIvana salAI gayuM tyAM sudhI emanA aMtaramAM tapa, dharmakriyA ane dhArmika prasaMgeA pratye je ruci hatI te uparathI joI zakAya che ke, AcArya zrInI dharma pariNati aMtaratama aMtara sudhI pahoMcelI hatI; ane chatAM tapa ke dharmakriyAo pratye Ache rasa ke Adara dharAvanAra vyakti pratye paNa emane kacAreya aNagame UpajatA na hatA, tethI emanI sAdhutA vizeSa zAbhI UThatI. sAmI vyaktine vANIthI tiraskAra karavAne badale peAtAnA vartanathI ene vaza karI levAmAM ja teo mAnatA hatA. AcAryazrInA jIvanane sahRdayatApUrvaka samajavAnA prayatna karanAra kAIne paNa ema lAgyA vagara nahi rahe ke saMdha, samAja, dharma, deza ane mAnavatAnuM bhaluM cAhanAra ane e mATe divasa-rAta prayatna karanAra A dharma nAyakanuM hRdaya keTalu vizALa, udAra, kalyANakAmI ane guNAnurAgI hatuM ! hRdayane AvI guNa-vibhUtinuM ma Mdira banAvavuM e ja badhA dharmo ane badhI dharmakriyAonA sAra che; e paNa eka zreSTha dharmakriyA ja gaNAI che. emanA maMgalamaya jIvananA e ja medha che. 21 rASTraprema jaina paraparAe tema ja jaina dharmazAstroe dezabhakti ane rASTrapremanI upekSA karavAnuM nahIM paNa rASTra taraphanI peAtAnI pharaja khAvavAnuM ja kahyuM che; ane rASTrabhAvanAne kacAreya AtmasAdhanAnI virAdhI jaNAvI nathI. dezabhaktinA nAme sattAnI sAThamArImAM paDavu' e eka vAta che; ane nibheLa Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 samayadrazI AcAya ane niHsvArtha dezasevA e tA eka rIte dharmanuM ja kAma che; kema ke e dvArA dezanI prajAnA bhalAnA bhAgIdAra thavAnA lAbha maLe che. ApaNe tyAM rAjyavyavasthAnuM atikramaNa na karavAnuM kahyuM che, ane rAjAo, purajanA, janapado ane samagra brahmaleAkamAM zAMti pravavAnI prArthanA karavAmAM AvI che, ene bhAva A ja che. ApaNI dharma paraMparAmAM dezabhaktine AvuM sthAna maLavAnuM ja e pariNAma che ke aneka jaina rAjAe, matrIe, daMDanAyakA, zreSThIo tema ja samartha AcAryA dezakalyANanAM nimitta banIne jaina sa MghanA tema ja hiMdustAnanA itihAsamAM amara banI gayA che. jaina sa`dhane cheka prAcIna kALathI dezabhaktine je vArasA maLyA che te vArasAne sAcavI, roAbhAvI ane vadhArI jANavA e ApaNI pharaja che; ane e pharajane pUrI karavA ApaNe sadAya prayatnazIla rahyA chIe ane atyAre paNa rahIe chIe, e AnaMdanI vAta che, A pharaja bajAvavAnA ApaNAmAM vizeSa utsAha jAge evA eka yuga ApaNI sAmethI ja vItI gayA. mahAtmA gAMdhIjInI netAgIrI nIce deze 25-30 varSa sudhI je ahiMsaka svAtaMtryayuddha laDI batAvyuM ene kevaLa ApaNA dezanA ja nahIM duniyAbharanA itihAsamAM joTA maLavA muzkela che. ane jenA mATe te A laDatanuM bevaDuM mahattva hatuM: eka tA e dezanI svataMtratAnI laData hatI, eTale dezabhaktinI emAM hAkala hatI. ane khIjuM, e laData khIjAnA jAna levAnI nahI paNa peAtAnA prANa ane peAtAnu sarvIsva kurabAna karavAnI ahiMsaka laData hatI; eTale emAM dharmabhAvanAne raMga hatA. A hisAbe A laData pratye jaineAne potApaNAnI lAgaNInA vizeSa anubhava thAya e svAbhAvika che. paNa AvA anubhavanI diSTae jaina saMdhamAM te kALe e bhAga spaSTa dekhAI AvyA hatA. zrAvakA ane zrAvikAnA meATA bhAganA va A 2ge pUrepUrA raMgAyA hatA ane svataMtratAnI A laDatamAM dezanA anya samAjo karatAM e jarAya pAchaLa nahAtA rahyo. ApaNA tyAgI zramaNu samudAya mATe paNa ahiMsAnI abhinava zaktinAM darzana thavAne kAraNe A ghaTanA AnaMdajanaka ane AvakAradAyaka Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadI AcAya 125 banavI joItI hatI. paNa, kheda sAthe kahevuM paDe che ke, A ahiMsaka laDatanuM ane enA samartha sukAnI mahAtmA gAMdhInA kAryanuM AvuM sAcu ane sahadhyatAbhayuM" mUlyAMkana ApaNA zramaNasamudAyane meTA varga AMkI na zakayo; eTalu` ja nahi, ahiMsAnA paraparAgata, pAribhASika ane saMkucita arthaghaTanamAM ja aTavAIne ahiMsAnA A nUtana prayoganI ane gAMdhIjInI TIkA karavAmAM ja e rAcatA rahyo. Ama chatAM jaina saMghanA badhA phirakAonA dharmanAyakAmAM bhale thADAka paNa evA dIdI ane guNagrAhI dharma nAyake! paNa hatA ke jeo A ahiMsaka laDatanuM ane mahAtmA gAMdhInA kAryanuM mahattva samajI zakA hatA. AcArya zrI vijayavallabhasUrijI AvA ja eka dIdhI, guNagrAhI ane rASTrapremI dharmAMnAyaka hatA. teoe eka prasa Mge kahyuM hatuM ---- mahAtmA gAMdhI rASTranA kalyANa mATe ja jIvyA hatA. ApaNe badhA jene jinezvara devanA anuyAyI chIe. hiMdu, musalamAna, IsAI, pArasI vagere badhAe rAga-dveSa upara vijaya meLavavAnA che. krodha, mAna, mAyA, lAbha badhAya prANIomAM che. enA upara vijaya meLavavA mATe manuSyajanma maLyA che. ahiMsAnuM pAlana karavAthI A manuSya janma saphaLa ane dhanya banaze. " ja A ** asahakAranA yuga zarU thayA tyArathI ja AcAya zrIe khAdIneA upayega zarU karyA hatA ane paradezI vastuonA mehamAM na paDatAM game tevI paNu svadezI vastuone upayoga karavAnI ja teo preraNA ApatA hatA. vaLI, dezanI svataMtratAnI ahiMsaka laDatamAM sAtha ApavAmAM jaina samAja pachAta na rahe e mATe paNa tee samAjane jagADatA rahetA hatA. dezanI AjhAdI ane ekatAnuM mahattva samajAvatAM teoe kahyuM hatuM ke-- " ApaNA dezanI AjhAdImAM ApaNA saunuM kalyANu che. AjhAdIne mATe hiMdu-muslima-zIkhanI ekatA jarUrI che. A ekatA ApaNe game te bhAge sAdhavI paDaze ja. ApaNA dezamAM ekatA sthapAya tA vizvazAMtimAM ApaNA dezanuM sthAna aneruM banaze tenI khAtarI rAkhazeA. hiMdu nathI cATIvALA janmatA, musalamAne nathI sunnatavALA janmatA, zAkha nathI. dADhIvALA janmatA. janma lIdhA pachI jevA saMskAra ane jevA jenA AcAra teve Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RE samayadrazI AcAya tene raMga caDhe che. AtmA tA khadhAmAM eka ja che. sarve meAkSanA adhikArI che. save sarakhA che. ApaNe badhA eka ja chIe. '' ( vi. saM. 2002; mAlerakATalA ) vi. saM. 1977mAM AcArya mahArAja akhAlA paheAMcyA. emanA praveza vakhate eka sagRhasthe rU. 100nuM dAna nahera karyuM. mahArAjajIe e rakama garIkhAmAM kapaDAM vahe...cavA mATe koMgresa kamiTIne soMpI dIdhI. vi. saM. 1998 vakhata, vAtAvaraNamAM svarAjyanI chellI ahiMsaka laDAInA bhaNakArA saMbhaLAtA hatA. ane khIju vizvayuddha tA purajozamAM cAlatuM hatuM. ATaluM adhUruM... hAya ema aMgrejoe dezamAM kAmI tAkAtonI Aga cAMpavA mAMDI hatI. prajAmAM becenI, binasalAmatI ane Arthika ehAlInI lAgaNI pravartatI hatI. e arasAmAM AcArya mahArAja ludhiyAnA padhAryA. svAgatanA javAbamAM teoe leAkAne hiMmata ApatAM kahyuM : atyAre paristhiti viSama thatI Ave che. virAdhanAM vALA gherAI rahyAM che. yuddhanAM raNaziMgAM phUMkAI rahyAM che. paNa ethI gabharAIne doDAdoDa karI mUkavAthI zA lAbha thavAnA ? tame lekA cAhe karmane mAnanArA hA, cAhe Izvara ke khuddAne mAnatA heA, jenI jenA upara zraddhA heAya te enA upara dRDha zraddhA rAkhIne dhIrajathI kAma kare, jethI musIbataneA AsAnIthI sAmanA thaI zake. AvA vakhatamAM ApaNe mAtra ApaNA kuTuMbaneA ja nahi, ApaNA gAma, zahera, jillA ke prAMtanA ja nahi, balke AkhA dezanA vicAra karavA joIe; jenI pAse jeTalI sauMpatti, buddhi ke zakti heAya teTalI e badhAnA kalyANa mATe vApare. mAnavajIvananI A ja sArthakatA che. AvA vakhatamAM DarapeAkA ane svAthI ene vatAM rahevAnA adhikAra zA che?" 66 vi. sa. 2002mAM mahArAjazrI mAlerakeATalA padhAryA. zaheranI badhI kAmeAe svAgata karyuM. ane musalamAnAe urdu bhASAmAM, zIkhAe gurumukhI bhASAmAM, hiMduoe hiMdI bhASAmAM ane jainee hiMdI bhASAmAM--ema cAra mAnapatra AcAryazrIne ApyAM. javAba ApatAM AcAryazrIe kahyuM : huM vRddha thayA chuM. have mArAthI pahelAM jevuM kAma nathI thatuM. tabiyata paNa sArI nathI rahetI. paraMtu aMdara beThelA AtmA evA ja tejasvI che, tethI A uMmare paNa badhAnA kalyANanI bhAvanA prabaLa che. mArA dharma, mAruM kavya, mArI sAdhutA, samAja, dharma ane dezanI sevA karavAmAM che. "" Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya 127 vi. saM. 2008mAM DabhAImAM rASTrIya vikAsa maMDaLe yojelI sabhAmAM AcArya zrIe kahyuM ke " Aje ApaNA deza aneka bAbatamAM pAchaLa che. ene AgaLa vadhAravA ane unnata karavA nAnA-moTA badhAe prayatna karavA joIe. dezanA navasarjanamAM badhAe eka thaIne kAma karavuM joIe. ApaNAM gAmaDAMone sudhAravAM, ApaNA garImAnI garIkhI dUra karavI, dharmanuM ArAdhana karavuM, ApaNA karADA abhaNa leAkeAne bhaNAvavA ane badhAne rITI apAvavI --A kAmA tyAre ja thaze, jyAre suzikSita leke A bhAvanAne samajIne ane keDa khAMdhIne dezanuM kAma karavAmAM parAvAI jaze. " vi. saM. 2009mAM muMbaImAM dArUnaSedhanA AMdolanane vega ApavA yAjavAmAM Avela nazAbadhI saptAhamAM kheAlatAM AcAryazrIe kahyuM ke-- dharmazAstro pukArIne kahe che ke khATAM sAdhanA ane pINAM manuSyane durgatine paMthe dhakele che. eve doSita manuSya potAnuM nukasAna kare che ane peAtAnA kuTuMbaneA, samAja ane rASTrane uccheda kare che. mATe bUrI AdatAne cheDI do. manuSyamAM manuSyatva hAya tA dutine paMthe laI jatI vastue cheDI devI ghaTe. AtmatattvanA vikAsanI ADe AvatI badhI vastuone cheADI do. paradezI vidAya thayA enI sAthe dArU paNa javA joIe. kAI paNa jAtane nazA nAzakAraka che. ' << "huM paMjAbamAM aMbAlA zaheramAM hatA. tyAM mane paDiMta meAtIlAla naherune bheTA thaI gayA. vArtAlApa daramiyAna meM temane pUchyu ke ' tame dezane AjhAda karUvA bahAra paDacA aa aa pachI paradezI sigAreTa kema pIe che ? ' tarata ja meAtIlAlajIe sigAreTa pheMkI dIdhI ane sigAreTa na pIvAnI pratijJA lIdhI. pachI pati meAtIlAla naherue eka jAhera sabhAmAM kahyuM hatuM ke ' atyAra sudhI huM akkala gumAvI kheThA hatA paNu eka jaina munie akkala ApI.' ' vi. saM. 2009mAM muMbaImAM paMdaramI oNgasTanA svata MtratAprAptinA rASTrIya pava prasaMge, te vakhatanA muMbaI rAjyanA mukhya pradhAna zrI yazavaMtarAva cauhANanA pramukhapade maLelI sabhAmAM khelatAM, AcAryazrIe kahyuM ke, " rAjyakartAoe rAjyamAM evI vyavasthA karavI jAIe ke jethI prajAnu sukha vadhe, ekArI ghaTe, kAI anna ane dhara vagaranA na rahe, hajarA-lAkhA mADune kAma apAvavAnI mArI meATI yeAjanA teA banI che, paraMtu Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 samayadazI AcAya prajAnA badhA varganA kalyANa-utkarSa mAM vilaMba na thAya enuM rAjyataMtra dhyAna rAkhavu joIe ane prajA upara karanA bhAra vadhAre na nAkhavA joIe. " eka vakhata dezanetAonI giraphtArInA samAcara maLyA. AcAya zrIe rASTrapremathI prerAIne enI sahAnubhUtimAM peAtAnA sAmaiyAmAM benDavAjA' lAvavAno niSedha karyo. vi. sa'. 1981mAM AcAryazrIne AcAya pachI ApavAmAM AvI, te vakhate paDita hIrAlAlajI zarmAe navasmaraNu gaNatAM pote potAnA hAthe kAMtela sutaranI khAdInI cAdara vaheArAvI hatI. AcAryazrI khAdI vAparatA hatA tenI leAkeA upara evI asara thatI. ke eka vAra emanA sAmaiyAmAM badhA leAkeA khAdI paherIne AvyA hatA. A badhA uparathI sUrijI mahArAjamAM rASTrIyatAnI kevI bhAvanA. hatI te samajI zakAya che. dharmaguru rAjakAraNanA khela khelavAmAM na paDe e jema jarUrI che,. tema e rASTrabhAvanA keLavIne anAsakta bhAve rASTrasevAne protsAhana Ape e paNa jarUrI che. kAraNa ke rASTrasevA dvArA dezanI badhA varSoMnI prajAnI sevA thaI zake che. ane AvI sevA e paNa dharma che. teA pachI dharma -- gurue rASTraprema ane rASTrasevAthI dUra zA mATe rahevuM? --AcArya zrInA rASTrapremI vananA A saMdeza che. 22 keTalAMka pAsAM udAra dRSTi--anekAMtadaSTinA navanItarUpa guNugrAhaka dRSTi, udAratA ane sahiSNutA e AcAryazrInI jIvanasAdhanAnI vizeSatA hatI. tethI ja teo gaccha, samudAya ke pathabhedanI lAgaNIthI dUra rahI AcArya zrI jinattasUrijI, AcArya zrI buddhisAgarasUrijI, AcArya zrI vijayadharmasU rijI (kAzIvALA) vagere prAcIna-arvAcIna AcAryonI jayaMtImAM bhAga laI zakayA hatA ane mukta mane emanA guNAnuvAda karI zakayA hatA, e ja rIte sthAnakamAgI ane terApathanA sAdhusatA sAthe paNa te snehasa baMdha Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayAdazI AcArya 129 keLavI zakyA hatA, ane jainetara vidvAne, paMDite, AgevAno ane saMtone neha paNa meLavI zakyA hatA. jaina tapagaccha saMghamAM tithicarcAne kAraNe jAgela kusaMpane miTAvavA mATe teo eka bAju AcArya zrI vijayapremasUrijI sAthe to bIjI tarapha muni zrI dharmasAgarajI sAthe vicAravinimaya karI zakyA ane e maMtraNa saphaLa na thatAM potAnI jAtane tathA zrI saMghane vadhu kaDavAza ke kalezamAMthI bacAvI zakyA te AvA guNone lIdhe ja. keAI AcArya mahArAja ke sAdhu munirAja game te phirakA, ga7 ke samudAyanA heya, chevaTe to e bhagavAna mahAvIranA dharmasaMghanA ja che, evI vizALa dRSTi AcAryazrImAM pragaTI hatI. tethI game te krirakA, ga7 ke samudAyanA sAdhumunirAjane teo AtmIyatAnI lAgaNIthI ja AvakAratA ane koIne jarA paNa mAnabhaMga thavA jevuM lAge evA vartanathI haMmezAM dUra rahetA. viveka, vAtsalya ane vinayanI ratnatrayI AcAryazrInA sAdhujIvanamAM evI ekarUpa banI gaI hatI ke kyAreya emanAM vicAra, vANuM ane vartanamAM abhadratAne aMza paNa jovA na maLatA. AthI ja teo samatA ane svasthatApUrvaka nirmaLapaNe saMyamanI ArAdhanA karI zakatA hatA. meraThamAM vetAMbarenAM phakta traNa ja ghara hatAM ane binazailImAM to lagabhaga badhA digaMbare ja hatA; paNa AcAryazrInI udAratA evI hatI ke baMne sthAnamAM digaMbara bhAIonA AgrahathI teone rokAvuM paDyuM. ane badhAe AcAryazrInAM pravacanane khUba lAbha lIdho. " vi. saM. 1976mAM AcAryazrInI nizrAmAM kesariyAjIne saMgha udepura pahoMco. zaheramAM AcArya zrI vijayanemisUrIzvarajI birAjatA hatA. vihAra karavAnI utAvaLa hatI, paNa mahArAjazrI teone sukhazAtA pUchavAne viveka na cUkyA. vakhata ocho hato chatAM baMne AcAryoe deDha kalAka sudhI vAta karI. chUTA paDatAM sU risamrATe kahyuM: "vallabhavijayajI, mane nahotuM lAgatuM ke tame A rIte sajajanatA dAkhavaze ane ziSTAcAra pALaze. mArA manamAM tamArA mATe ghaNuM bharyuM hatuM. paNa tamArA A AnaMdamaya paricayathI e badhuM nIkaLI gayuM." vi. saM. 1888mAM AcAryazrI udepura gayA. tyAMnA mahArANune upadeza ApatAM AcAryazrIe kahyuM : "jainadharma keI khAsa kAmane dharma nathI; Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 samayadazI AcArya e te jagatanA badhA lokone dharma che. e jagatanA badhA loke ane badhA jIvonA kalyANane dharma che. e kAInA manane dUbhavavAmAM paNa hiMsA mAne che. ahiMsA dharma ja mukhya dharma che. " vi. saM. 1992nA vaDodarAnA comAsAmAM eka divasa eka sthAnakavAsI. bhAI ane munie AvIne AcAryazrIne kahyuM: "amArA eka munie deDha mahinAnA upavAsa karyA che. teo ApanAM darzana karavA icche che." AcArya mahArAje tarata ja kahyuM : "huM khuzIthI tyAM AvIza. mane paNa tapasyAnI anumodanAne lAbha maLaze." . eka vAra AcAryazrI paMjAbamAM AgA gAmamAM gayA ane zIkhAna gurudvArAmAM UtaryA. teoe joyuM ke e gurudvArAne ghaNe bhAga paDI gaye che; tethI sAthenA bhAIone ene jIrNoddhAra karAvI ApavAne upadeza Ape. eka sajajane enI javAbadArI pitAne mAthe lIdhI. gArA paNa chevaTe prabhunuM ja maMdira hatuM ne ! vi. saM. 2006mAM nANuM gAmamAM eka brAhmaNa paMDita maLavA AvyA. AcAryazrIe emane kahyuM : "brAhmaNoe paNa pitAnA tyAga ane sevAbhAvathI jagatanA khUNe khUNAmAM dharmabhAvanAne TakAvI rAkhavA ghaNuM kAma karyuM che. dharmamAM kaleza ke rAga-dveSa nathI hotAM. huM te sarvadharma - samabhAvamAM mAnuM chuM. " paMDitajIe mahArAjazrInAM vakhANa karyA te AcAryazrIe vinamratAthI kahyuM : "paMDitajI, evuM na kahe. huM te bhagavAna mahAvIrane eka sipAhI chuM, dharmanA dIvA pragaTAvavA mATe ja mAruM A jIvana che. A zarIrathI samAja, dharma, sAhitya, deza ane mAnavatAnuM jeTaluM kalyANa thAya ene mATe huM prayatna karato rahuM chuM." eka vAra dAdupaMthIonI vinaMtithI AcAryazrIe dAdusAhebanA jIvana upara pravacana ApyuM hatuM. padavI mATe anAsakti--vi. saM. 1953mAM paMjAba saMdhanA AgevAnoe mahArAjazrIne AcAryapada ApavAnI vAta karI. muni vallabhavijayajIe tarata ja kahyuM : "A mATe tame nakAmo prayatna kare che. huM A vAtane kaI rIte svIkAra nahi karuM." vi. saM. 1957mAM paNa A vAtanuM punarAvartana thayuM. e ja varSamAM pATaNamAM muni zrI kamalavijaya mahArAjane AcArya padavI ApavAmAM AvI. teonI icchA muni Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 131 valabhavijayajIne upAdhyAya banAvavAnI hatI. paNa teoe eno vivekapUrvaka inakAra karyo. vi. saM. 1876mAM mahArAjazrIe eka patrikA prakAzita karI, temAM lakhyuM hatuM ke -"badhA sajanane vijJapti che. mane kAI AcArya, kAI jainAcArya, kaI dharmAcArya...vagere padavIo lakhIne mAre bhAra vadhAre che. A bilakula anyAya che. kAraNa ke na mane koIe padavI ApI che, ane na meM lIdhI che; ane na huM koI padavIne lAyaka chuM." padavInI bAbatamAM kalAgaNIne mAna ApIne teoe eka vAra namatuM mUkayuM hatuM ane vi. saM. 1989mAM bAmaNavADAmAM maLela piravAla saMmelana vakhate "kalikAlaka5tara" ane "ajJAnatimiraNi" nAme padavIne svIkAra karyo hato. vi. saM. 1996mAM konpharansanuM phAlanA adhivezana AcArya mahArAjanI preraNAthI ja saphaLa thayuM hatuM. upakRta janatA AcAryazrIne zAsanadIpaka, surisamrATa, zAsanaprabhAvaka ane yugapradhAna-e cAra padavIomAMthI AcAryazrI pasaMda kare e padavI ApIne pitAnI AbhAranI lAgaNI vyakta karavA mAgatI hatI. AgevAnoe lAgaNIbharyA zabdomAM teone A mATe vinaMti karI te AcAryazrIe samAjakalyANanI pravRttionuM mUlya padavI karatAM vadhu che, tethI te tarapha dhyAna ApavAnuM kahIne kahyuM ke "je tame mane ApavA icchatA ho te A Ape, anyathA khAlI vAte ane padavIone zuM artha che ? huM pharI bhArapUrvaka kahuM chuM ke mane to A AcArya padavI ja bhArarUpa lAge che. je A AcArya padavIne tajI devAthI zAsana, zikSaNa ane samAjane pUrNa vikAsa thaI zake ema hoya te huM e mATe taiyAra chuM. jyAre AcArya padavIne ja choDavA taiyAra chuM, te pachI navI padavI levAnI te vAta paNa karavI e bhUla che." A ja rIte vaDodarAmAM vi. saM. 2008mAM "zAsanarAmrATa ' padavIne svIkAra karavAnI vAtane namratA tathA makkamatAthI teoe inakAra karyo hato. kyAreka teone padavI svIkAravAne ke mAnapatra levAne vizeSa Agraha thatA tyAre teo aMtaranA UMDANamAMthI belI UDatA "bhAI, mAre padavI nahi paNa kAma joIe che." Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 samayadazI AcArya teone mana zAsanaprabhAvanA ane samAjautkarSanuM kArya ja sAcI. padavI ane sAcuM mAnapatra hatAM. racanAo-zAsanaunnatinI anekavidha pravRttiomAM satata rokAI rahenAra saMdhanAyakamAM sAhityasarjananI pratibhA hoya topaNa ene e mATe avakAza maLavo ati mukta-lagabhaga azaka--banI jAya che. AcAryazrInA bhaktizIla, mulAyama ane saMvedanazIla aMtaramAMthI sAhityasarjananA strota vahevAnI zakyatA hovA chatAM e mATe emane nirAMta ja kyAM hatI ? Ama. chatAM zarUAtamAM teoe "zrI jenabhAnuM", "zrI gappadIpikAsamIra ', vizeSa nirNaya", "bhImajJAnadAtrizikA" nAme carcAtmaka ke khaMDanamaMDanaraMpa pustake lakhyAM hatAM, ane "navayuganirmAtA" nAme zrI AtmArAmajI mahArAjanuM savistara caritra paNa lakhyuM hatuM. sarjananA kSetre teonuM moTAmAM moTuM arpaNa bhaktikAvyarUpa judA judA viSayanI ogaNasa jeTalI pUjAo. rUpe zrIsaMghane maLyuM che. A paNa kaMI nAnosUne phALe na gaNAya. bhaktisabhara hadaya ane prabhu pratyenI akhaMDa prItinuM ja A pariNAma che. - 23 ' thoDAka viziSTa prasaMge (1) papanAkhAmAM eka nizALanA zikSaka hatA. kaMIka jijJAsA ane kaMIka sAmAnI vidyAne mApavAnuM kutUhala paNa kharuM. gAmamAM je sAdhu ke paMDita Ave emanI pAse jAya ane potAnI zaMkAe pUche. paNa keIthI enuM samAdhAna na thAya. mahArAjazrInI pAse jaIne eNe pitAnI zaMkAonuM samAdhAna pUchayuM. mahArAjazrIe ene zuM samajAvyuM ke e rAjI rAjI thaI gayo ane bolyo : "Aje huM zaMkAonA bhUtathI mukta tha. mane khUba zAMti thaI." AcAryazrIe ApeluM samAdhAna bIjAne parAjaya IcchatI tarka buddhimAMthI nahIM paNa sAmAnuM mana jItI le evI AtmayatAbharI aMtaranI vANImAMthI nIkaLyuM hovuM joIe. vi. saM. 1953 A prasaMga (2) rAmanagara pAse (paMjAbamAM) akAlagaDha nAme gAma. zrAvakanuM tyAM eka paNa ghara nahIM. ane bIjA lekenA AgrahathI mahArAjazrI tyAM , WWW.jainelibrary.org Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 133 paMdara divasa rahyA. leke e emanI khUba bhakti karI. sAcA dharmavAtsalyane ja A pratApa. | (3) jammuno mAraga muzkela ane tyAM vihAra karavAnuM lagabhaga azakya. paNa vi.saM. 1953mAM AcAryazrI hiMmata karIne tyAM pahoMcyA. ane eka mahine rokAyA. lekanA harSane koI sImA na rahI-jANe AMgaNe AMbe pho! dharmapracArano vepAra ajANyA-agocara pradezamAM vadhu cAle. (4) jamuthI pAchA pharatAM rastAmAM vizanAha nAme gAmamAM teo dharmazALAmAM UtaryA. eka kathAbhaTTajI kathA vAMcavA Ave. emaNe jANyuM ke Aje dharmazALAmAM eka sAdhu UtaryA che. paMDitajIne to evo vahema ke sAdhunA vezamAM AjakAla luccAo ja pharatA hoya che. e te mahArAjazrI pAse techaDAIthI game tema bolavA lAgyA. mahArAjazrIe ene zAMtithI samajAvIne enA vahemane dUra karyo. (5) jAmanagaranivAsI paMDita hIrAlAla haMsarAje "jainadharmane itihAsa" nAme pustaka lakheluM. emAM aneka bhUlo joIne mahArAjazrIe pustaka aMge abhiprAya ApatAM lakhyuM ke emAM keTalIya bAbate anucita ane khoTI che, sAthe sAthe jaina saMghane apIla karI ke eka evI kamITI banAvavI joIe ke je jainadharma sAthe saMbaMdha dharAvatA graMthane pUrepUrA tapAsIne pAsa na kare tyAM sudhI koI graMthane (eka nAnI patrikAne paNa) jaina dharmanI bAbatamAM pramANabhUta na mAno. A sUcana teoe cheka vi. saM. 1959mAM kareluM. te pachI vi. saM. 1990mAM amadAvAdamAM maLela munisaMmelanamAM A mATe eka samiti racavAmAM AvI hatI, je pacIseka varSa pachI baMdha thaI gaI ! (6) paMjAba-hoziyArapuranA be sagA bhAIo. ekanuM nAma achara ane bIjAnuM nAma macchara. baMne dIkSAnA Icchuka AcArya mahArAja sAthe mahinAothI rahe paNa teoe emane dIkSA ApavAnI jarAya utAvaLa na karI. emane hatuM, baMne jeTalo abhyAsa karI le ane baMnene vairAgyanI jeTalI cakAsaNI thAya teTaluM sAruM. chevaTe vi. saM. 196pamAM jayapuramAM moTI utsava sAthe dIkSA ApI. emanAM nAma muni vidyAvijayajI ane muni vicAravijayajI. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadrazI AcAya (7) A ja arasAmAM jayapuramAM eka ramUjabharyA banAva banyA. e samaya baMgALanA bhAgalAnA samaya hatA. baMgALanA krAMtikArIo AthI sarakAra sAme bahu rASe bharAyA ane sarakArI amaladmInI hatyA jeTale mAmalA AgaLa vadhI gayA. e trAsavAdIo kayAreka sAdhunsa nyAsIonA dezamAM chupAI rahetA. tethI sarakAra emanA upara bhAre karaDI najara rAkhatI. eka siAcArya zrI khe-traNa ziSyA sAthe jayapuranA sTezana pAsenA derAsaranAM daza ne gayA. sAthe zrI lakSmIcaMdajI DhaDhDhA hatA. evAmAM eka aMgreja oNphisaranI baggI tyAMthI nIkaLI. eNe sAdhuonAM ughADAM mAthAM joi mAnI lIdhuM ke A baMgALIe che! ane eNe tapAsa karavA polIsane hukama karyAM. peolIse lakSmIca daLane belAvI pUchyuM ke, " tamAre tyAM baMgALI mahemAna kANu che? " 134 lakSmIcaMdae navAI pAmIne kahyuM : "mAre tyAM to baMgALI mahemAna kAI nathI. ' polIse kahyuM : " tame sTezanathI AvatA hatA tyAre sAhebe tamane emanI sAthe joyA hatA, ane tame sAhebane salAma paNa karI hatI. " lakSmIcaMdajI hatI paDayA. emaNe kahyuM : " e te amArA guru hatA." ane pachI badhI vAta samajAvI. chatAM pelA aMgreja amaladArane sASa na thayo. eNe sAdhuonI hilacAla upara dhyAna rAkhavA ane emanI vadhu tapAsa karatAM rahevA munsane sUcavyuM. chevaTe tapAsa karanArA mahArAjanA bhakta banI gayA. mahArAjazrI hatA tA krAMtikArI--paNa sarakAra sAmenA nahIM, adharmanI sAmenA ! (8) gujarAtanA ja eka bhAga. pAyiApura ane sinera vaccenA pradeza. emAM evAM gAme paNa Ave, jyAM zrAvakA vase kharA, paNa emane peAtAnA zrAvakapaNAnA ke ApaNA guru kevA hoya ke emane gAcarI-pANI kevAM khape enA karaze khyAla ja nahIM. mahArAjazrIe e tarapha vihAra karyo ane jANe emane A satya lAdhyuM. gujarAtamAM ATaATalAM sAdhu-sAdhvIe vicare chtAM tyAM Ave! agAcara pradeza ! (9) mahArAjazrInA eka anurAgI ane gADavADanA AgevAnA nAma jasarAja sivI. varakANAmAM rahe. te gabhIra mAMdagImAM paTakAI paDayA. www.jainelibrary.arg Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya 135 chelI eka ja jhaMkhanA? gurudevanAM darzana kara ! paMnyAsa lalitavijayajIe mahArAjazrAne khabara ApyA. AcAryazrI tatkALa tyAM pahoMcI gayA. siMghIjIe chele gurudevanAM darzana karIne paraleka prayANa karyuM. AcAryazrIe emane aMjali ApatAM kahyuM : "Aje ApaNe samAjane sAco sevaka cAlyo gaye ! govADamAM jJAnanI ta pragaTAvavA emaNe pitAnA lohInuM eka eka TIpuM reDayuM hatuM." (10) zatruMjaya jaIne dAdAnAM darzana karavAnI bhAvanA to AcAryazrInA ramamamAM sadA dhabakatI rahe. vi. saM. 1989nuM comAsuM pAlanapuramAM karyuM. mAruM UtaratAM pAlItANuM tarapha vihAra karyo. vacamAM jagANumAM samAcAra maLyA ke pATaNamAM munirAja zrI haMsavijayajI mahArAja bImAra thaI gayA che. bhAvanA karatAM kartavyane UMcuM mAnanAra AcAryazrI pAlItANA tarapha AgaLa vadhavAne badale tarata ja pATaNa pahoMcI gayA, tyAre ja emane nirAMta thaI. (11) vi. saM. 1995nuM comAsuM rAyaMkaTamAM karavAnuM nakkI karyuM, ane AcAryazrI tyAM pahoMcI paNa gayA. evAmAM paMjAba saMghanA AgevAnoe AvIne kahyuM ke ahIM rahevuM salAmata nathI. patrikA vahecAI che ke A gAmamAM tophAna thavAnuM che. AcAryazrIe svasthatApUrvaka vAta sAMbhaLI ane kahyuM, "evo bhaya rAkhavAnI kazI jarUra nathI. ahIMnA zIkhe ane musalamAnone paNa Agraha che ke amAre ahIM ja comAsuM karavuM." ane AcAryazrIe tyAM ja sthiratA karI. eka divasa vyAkhyAnamAM eka zakhabhAIe kahyuM, "mahArAja, huM eka mahinA sudhI maMdiranA daravAjA vagerenuM kAma karIza, ane enA je paisA maLaze te maMdiranA phALAmAM ApI daIza." aDhAre AlamanA janasamUha sAthe AcAryazrIe AvI ekarUpatA sAdhI hatI ! rAjAo sAthe paricaya-AcAryazrIne jJAna-cAritrathI zobhatA jIvana ane aMtaraspazI dharmapravacanethI aneka rAjAo ane rANIo tema ja emanA dIvAne prabhAvita thayAM hatAM. emAM nAbhA, nAMdeda, vaDodarA, lIMbaDI, sailAnA, jesalameranA rAjA-mahArAjAo; udepuranA mahArASTra, pAlanapura, mAlerakaTalA, mAMgaroLa, rAdhanapuranA musalamAna navA, vaDodarA, bhAvanagara, lIMbaDI, khaMbhAta vagerenA dIvAne ane bIkAnera, kAzmIra vagerenI mahArANIe mukhya hatAM. A badhAM sAthenA prasaMgo paNa AcAryazrInA Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 samayadazI AcArya prabhAvazALI vyaktitvanI sAkSI pUre evA che. vaLI, AthI lekasevA ke dhirmaprabhAvanAnAM ke jIvana sudhAraNAnAM keTalAMka sArAM kAmo paNa thayAM hatAM. A badhAthI manamAM abhimAna ke kIti-nAmanAne meha jagI na jAya e rIte AcAryazrI sAme AveluM dharma kartavya banAvIne aLagA-alipta thaI jatA. A ja emanuM sAcuM AMtarika baLa ane teja banI rahetuM. 24 lokaguru mAnavIne sAce mAnavI banAvavo e dharmanuM kAma. ane AvA dharmane jIvI jANe ane phelAvI jANe e sAcA dharmaguru. je divase mAnavI pitAnA gharasaMsArane tajIne koI paNa dharmanA gurupadano bhekha dhAraNa kare che, te divasathI e, kharI rIte, koI paNa eka paMtha, saMpradAya ke dharmane guru maTIne AkhI mAnava jAtanI mUDI banI jAya che. eTale vizvamaitrI ke vizvakuTuMba-bhAvanAne Adarza najara sAme rAkhIne e mATe prayatna karavo e ene dharma ane jIvanakrama banI javA joIe. dharmaguru lekaguru bane e ja enI sAdhanAnI sAcI saphaLatA che. AcArya zrI vijayavalabhasUrijInuM jIvana ane kArya A dizAmAM paNa preraNA Ape evuM udAtta che. thoDAka prasaMge joIe. (1) zrI AtmArAmajI mahArAjanA svargavAsa pachI ( vi. saM. 1953) ja A prasaMga che. AcAryazrI paMjAbamAM rAmanagaramAM gayA. vyAkhyAnamAM zrAvaka karatAM bIjA vadhu AvatA. tyAMnA posTa mAstara eka zIkha saradAra hatA. emanAM pravacana sAMbhaLI e ane emanuM kuTuMba AcAryazrInuM bhakta banI gayuM. AcAryazrIe vihAra karavAnuM nakakI karyuM, to zIkha saradAra rUsaNuM laIne beThA, ane pisTa oNphisanuM kAma paNa baMdha karI dIdhuM. ophisanI kUMcIo mahArAjazrI sAme mUkIne e bolyA: Apane IcchA hoya te ahIM rokAI javAnuM nakkI karIne bALake bhajana le ane lekenI nirAzA mATe evuM kare; nahIM te ahIM ja beThA chIe !" AvI mamatAne inakAra keNa karI zake ? teo eka mahine vadhu rokAI gayA ! Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayakazI AcArya 137 . (2) sane 1954mAM vihAra karatA karatA muni vallabhavijayajI eka gAmamAM jaI pahoMcyA. joyuM te, eka makAnamAM bakare kApIne laTakAvele ! munizrInuM dayALu mana khinna thaI gayuM. mane te gAma choDIne cAlyA javAnuM thayuM, paNa bapora thaI gaI hatI ane taDake AkAra hato. badhA dharmazALAnA eka oraDAmAM UtaryA. evAmAM eka bAIe kahyuM, "mahArAja, Ape ahIM rahevA jevuM nathI. ahIM rAta rahenArane sAmAna cerAI jAya che, ane kyAreka to jAna paNa jAya che. ane AvAM kAma khuda mArA pati kare che ! ApanA jevA saMtone duHkhI na thavuM paDe mATe huM Apane ahIMthI cAlyA javAnuM kahuM chuM." sAthenA zrAvakAe kahyuM, "cerIthI DarIne cAlyA javAnI zI jarUra che? e te lAgaze evA devAze." paNa zANu munizrIe kahyuM : "amAre sAdhuone te kazuM cerAI javAne bhaya nathI, paNa tame jokhamamAM mukAo ane koInA jAnamAlanuM nukasAna thAya e ThIka nahIM." thAka ane tApane vicAra karyA vagara teo tyAMthI vihAra karI gayA. ' (3) vi. saM.1855nA mAlerATalAnA mAsAmAM munzI abdulalatIpha AcAryazrInA bhakta banI gayA. eka divasa emaNe vinaMtI karI : " Apa mAre tyAM bhikSA levA padhAre; huM gAyanuM dUdha vaherAvIza." AcAryazrIe -zAMtithI pitAne sAdhudharma samajAvIne emanuM mana jItI lIdhuM. (4) jayapuramAM zrI dInadayALa tivArI AcAryazrInA evA anurAgI thaI gayA ke kyAreka teo vyAkhyAna vakhate na jaI zake to bAre upAzraya jaIne dharmacarcA kare tyAre ja emane saMtoSa thato. (5) vi. saM. 1870mAM pAlItANAmAM moTI jaLahonArata thaI. AcAryazrI becena banI gayA. e saMkaTagrastA mATe sIsodarAthI tarata ja madada mokalAvI tyAre ja emane nirAMta thaI. (6) vi. saM. 197nA mAsAmAM bIkAneranA eka lAkhopati brAhmaNa sajajana ane emanAM patnI mahArAjazrInAM evAM anurAgI banI gayAM ke emaNe devadarzana ane saptavyasana-tyAgane niyama lIdhe ane traNa varSa sudhI kaMdamULa na khAvAnI pratijJA karI. I(7) AcAryazrInA upadezathI lUNakAraNasara gAmanA jAgIradAre zikAra na karavAnI pratijJA lIdhI. ' ' Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcArya re (8) vi. sa'. 1992mAM binaulInA hArajane e AvIne AcAya zrIne kahyuM, mahArAja, hiMdu amane pANIne mATe pajave che; e du:kha dura nahIM thAya tA ame hiMdu maTI musalamAna banI jaIzuM." AcAryazrIe emanA pratye sahAnubhUti darzAvI. zrAvakAe tarata emane eka kUve banAvI dIdhA. 138 * ( 9 ) vi. saM. 1995mAM rAyakATanA bhAIo AcAryazrIne patiyALAmAM maLyA ane rAyakATa padhAravA vinaMtI karatAM khelyAH A vinatI kavaLa amArI ja che, evuM nathI, paNa emAM te sanAtanI, A samAjI, zIkha, hiMdu, musalamAna badhA sAmela che, jue, A aDhIsA sahIone nagarajanAne vijJaptipatra." AcAryazrIne e vinaMtI mAnya rAkhavI paDI. (10) nArAvAlamAM AcAryazrInuM sAmaiyuM thavAnuM hatuM. gAma khUba zaNagAryuM hatuM. eka muslimanI dukAna pAse teo AvyA tyAre e bhAIe AcAryazrIne UbhA rAkhIne svAgata karyuM ane svAgatanuM gIta saMbhaLAvyuM. (11) vi. sa. 1997nA siyAlakoTanA cAmAsAmAM janmASTamIne divase hiMdu maMdiramAM vyAkhyAna ApyuM, te pachI tyAMnA hiMdubhAInI vinatIthI badhAne jaina rAmAyaNa saMbhaLAvyuM. te pachI gujarAnavAlAmAM eka maulavIe AcArya zrIne kahyuM : Aja amArI chaMda heAvA chatAM huM ApanI pavitra vANI sAMbhaLavA AvyA chu." ( 12 ) eka gAmamAM AcAryazrA gurudvArAmAM UtaryA. zAkhAe teonu svAgata karyuM, upadeza ApatAM mahArAjazrIe zIkha dharmanA guruonA upadeza samajAvyA. pachI jyAre zIkhabhAIe jainadharmanA siddhAMtA samAvavAnI prArthanA karI tyAre e samajAvyA. zIkhA AthI bahu prabhAvita thayA. (13) vi. saM. 2009mAM AcAryazrIe thANAnA pAgalakhAnAnI mulAkAta laIne emane AzIrvAda ApyA hatA. AvA karuNAparAyaNa gurunA AzIrvAdanA teo sAcA adhikArI hatA. (14) muMbaImAM copATI uparanI virATa sabhA pUrI thaI ane badhA vIkharAI gayA. eka bhAIe AcAryazrInA caraNusparzI karIne kahyuM : mahArAja, Apa tA mane zenA oLakhA? paNa meraThamAM ApanA pratApe --Ape mArA mAthe vAsakSepa nAkhelA tethIhuM phAMsInI sajAmAMthI kheMcI gayA ane atyAre sukhI chuM.' paNa AcarcA zrIe te AthI jarAya phulAI gayA. << Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayaH AcAya 13 vagara kahyuM, bhAI, A aa badhA karmone! khela che; bAkI te nimatta >> mAtra che. ( 15 ) kayAreka byAvaranA achUtAe satyAgraha karyo. AcAryazrIe vacamAM paDIne enuM samAdhAna karAvI Apyu. AcAryazrInA upadezathI mAMsAhArI jJAtinA leAkAe mAMsa-mAMdarAnA tyAga karyAnA prasaMge tA tenA vanamAM saMkhyAbaMdha maLe che. (16 ) ane chelle chelle 83varSanI vana sAdhanAne aMte, AcArya zrInI apUrva siddhinAM darzana karIe~~~ yugadraSTA AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja tyAre muMbaImAM birAjatA hatAM. vi. sa. 2010nA bhAIbIjane divasa teozrInA 84mA janmadivasa hatA. ane e nimitte mubaInI 73 sasthA taraphathI eka meATA samAraMbha yAjavAmAM AvyA hatA. e moMgalamaya prasaMge, jANe potAnI 67 varSa jeTalI dIdha AtmasAdhanAnuM navanIta janatAne ApatA hAya ema, emaNe AtmavizvAsapUrvaka kahyuM hatuM ke-- '' huM na jaina chuM na bauddha, na vaiSNava na zaiva, na hiMdu ` na musalamAna; chuM te vItarAga deva paramAtmAne zeAdhavAnA mArge vicaravAvALA eka mAnavI chuM, yAtrALu chu, Aje sau zAMtinI cAhanA kare che, paraMtu zAMtinI zodha te sauthI pahelAM peAtAnA manamAM ja thavI joIe." guMbhIratA ane vinamratApUrvaka AcAryazrInA aMtaramAMthI, amRtanI saravANInI jema, vahI nIkaLelA A zabda AcAryazrInI judAM judAM nAmeAthI oLakhAtA dharmonA bAhya svarUpathI UMce UThIne AtmadharmanI- peAtAnI jAtanI khAjanI utkaTa tamannAnuM sUcana karavA sAthe jainadharmanI anekAMtavAdanI satyagAmI ane guNyAhI bhAvanA teonA jIvanamAM kevI etaprAta thaI gaI hatI, enuM AhalAdakArI darzana karAve che. jainadharma vanasAdhanAmAM ahiMsAne prAdhAnya ApIne vizvabharanA chaThThA sAthe maitrI keLavavAnA Adeza ApyA che. yugadI AcAryazrIe e Adezane jhIlI laIne potAnA hRdayane vizALa, karuNAparAyaNa ane sa vaidanazIla banAvyuM hatuM, ane samagra mAnavAta pratye samabhAva keLavyA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 samayadazI AcArya hatA. keInuM duHkha joIne emanuM aMtara karuNAbhInuM banI jatuM ane enA nivAraNane zakya puruSArtha karyA pachI ja emane nirAMta thatI. A rIte teo vezathI jainadharmanA guru hovA chatAM aMtarathI te sarvanA hitaciMtaka eka Adarza lekaguru ja banyA hatA; ane AvI unnata bhAvanAnA baLe ja upara mujabanA zabdo uccArI zakyA hatA. 25 vidAya je jIvana jIvI jANe enuM mRtyu mahatsava banI jAya : AcArya zrI vijayavallabhasUrijInuM jIvana A satyanA sAkSIrUpa hatuM. , 84 varSanI uMmara, saMyama, tapa ane sevAnI satata pravRtti ane bImArI tabiyata-uMmarane ghasAra, pravRttine ghasAre ane bImArIne ghasAra-ema traNa ghasArAthI AcAryazrInI kAyAne DuMgara DolavA lAgyo hato. upacAre te cAlu ja hatA. ziSya-praziSya ane zrIsaMgha khaDe page sevA karatA hatA. e vakhate AcAryazrI muMbaImAM zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM birAjatA hatA. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA saMcAlake ane DokTara banelA vidyAlayanA pUrva vidyArthIo mATe gurusevAne A viziSTa avasara ho. ane AcAryazrInI bhadra ane bhavya sAdhanAne lIdhe zaheranA bIjA niSNAta DokaTare, vaidya, hemiyopethInA nipuNa DokaTara, e badhAnI bhaktibharI sevA sulabha banI hatI. " paNa A vakhate apTeilAgraMthI (ensAI prosTeTa glenDa)ne rega kaMIka evuM ja asAdhya rUpa laIne AvyA hatA ke koI paNa ilAjanI kArI phAvatI na hatI. ane A badhuM chatAM acAryazrI cittathI svastha ane prasanna hatA ane samAjakalyANa mATenI pravRttione mATe zrIsaMghane preraNA ApatA ja rahetA hatA; ane e mATenI pitAnI jhaMkhanA darzAvatA ja rahetA hatA. . chellA divasomAM madrAsanA jANItA dharmasAdhaka sajajana zrIyuta RSabhadAsajI svAmI AcArya mahArAjanI pAse rahyA hatA. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AcAya 141 eka divasa teoe AcArya mahArAjane pUchyuM : " gurudeva ! atyAranA saMdharSa bharyA samayamAM jaina samAjanI unnati kevI rIte thaze ? ' samAja-utkarSanI peAtAnI jIvanabharanI ciMtA ane pravRttine eka ja satramAM niceADa ApatA hAya ema, AcAya zrIe kahyuM : " sevA, svAvalaMbana, saMgaThana, zikSaNu ane jaina sAhityanuM prakAzana ane ane pAMca bAbatA upara ja jaina samAjanI unnatinA AdhAra che." pracAra--A zrI RSabhadAsa svAmI samAjakalyANunA e pacAmRtane sadAne mATe aMtaramAM saMgrahI rahyA. Ama eka bAju AcAryazrInI kalyANapravRtti cAlatI rahetI hatI; khIjI bAju da potAnuM kAma karye jatu hatu. tA. 12-8-54nA rAja AcAryazrIe vidyAlayamAMthI marIna DrAIva uparanA zeDa zrI kAMtilAla IzvaralAlanA khuMgale javAnI icchA darzAvI. AcAya mahArAjane tyAM laI javAmAM AvyA. ahI. upacAra mATe amRtasarathI khAsa eka vaidya AvyA. vaidyanI davAnI kaMIka anukULa asara lAgI. AcAryazrI ane badhA kaMIka rAhatanI lAgaNI anubhavI rahyA. rAja savAramAM vAlakezvaranA derAsaranAM ne paNa javAnA kAryakrama cAlato rahyo. paNa paristhiti ekaMdara mAnavInA hAtha bahAra thatI jatI hatI, ane kudarata peAtAnuM kAma jANe AgaLa vadhAratI hatI. ane AcAryazrI tA ANe jIvana ane maraNu bannenI pele pAra jaI beThA hatA--jaI besavA jhaMkhatA hatA. ane AcArya zrInI aMtima vidAyanI ghaDI paNa AvI paheAMcI. vi. sa. 2010, bhAdaravA suda 10 ne maMgaLavAra (tA.22-9-1954nA rAja ), rAtanA 2-32 vAgatAM, namaskAramaMtra ane dharmasUtronuM zravaNa karatAM karatAM AcArya mahArAjanA AtmA vadhu ucca sthAnane mATe vidAya thaI gayA ! AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI amara banI gayA. eka tejasvI nakSatrane prakAza vizvamAM verAI gayA. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayadazI AvyAya jevuM bhavya AcAryazrInuM jIvana hatuM, evI ja bhavya tenI smazAnayAtrA hatI. muMbaInI badhI kAmeAnAM lAkhA naranArIoe A puNyapuruSane je aMtima mAna ApyuM te saune dhanya banAve evuM hatuM. 142 ane e agnisaMskAranuM sthaLa ? e paNa evuM ja bhavya hatuM. jaina sauMghanA pratApI pUrvaja zeThazrI meAtIsAnA bhAyakhalAnA suprasiddha jinamadiranA kaMpAunDamAM ja A dharma nAyakanA agnisaMskAra karavAmAM AvyuM. bhAyakhalAnuM devatIrtha gurutI banIne vadhu gauravazALI banyuM. e samayadazI guruvarane ApaNI sAdara vaMdanA hai! Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhakanI kRtio vArtAsaMgraha 1. abhiSeka 4. kalyANamUrti 7. mahAyAtrA 2. suvarNakakaNuM 5. himagirinI kanyA 8. satyavatI 3. rAga ane virAga 6. samarpaNane jaya 9. padmaparAga caritre samayadarza AcArya (A. zrI vijayavallabha rijI) zreNIvarya zrI kasturabhAI lAlabhAI guru gautamasvAmI - ItihAsa vidyAlayanI vikAsakathA (zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI pa0 varSanI kAryavAhIne itihAsa) janmazatAbdIne ahevAla (muMbaImAM UjavAyela A. zrI vijayavalabhasUrIzvarajInI janma zatAbdIne sacitra ahevAla) pratiSThAne ahevAla (tIrthAdhirAja zrI zatruMjaya upara vi. saM. 2032 mAM thayela pratiSThA mahotsavano sacitra ahevAla) - . : - - devadAsa (zrI jayabhikhkhanA sahakAramAM) kavijInAM kathAra (lekhaka uzrI amaramunijI) saMpAdane dhUpasugadha (judA judA lekhakenI vArtAone saMgraha) rAjaprazna (kartA zrI manasukhalAla ravajIbhAI mahetA) janadharmane prANa (paM. zrI sukhalAlajInA lekhone saMgraha) (paM. zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyAnA sahakAramAM). Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAS A DOSPETSIA IN VERY SI". "ANDOM A "suzIla"nI sa'skArakathAo zrI zatruMjayAdvAraka samarasaMha ane bIjA lekheDa (lekhaka zrI nAgakumAra makAtI ) tilakamaNi ( zrI jayabhikhkhunI vArtAone saMgraha ) zrI AnaMdaghanajInAM padmA, bhAga bIjo zrI Ana dAnacAvIzI ( banne upara zrI meAtIcaMdabhAI kApaDiyAnuM vivecana ) jainadhama ci'tana (lekhaka 5. zrI dalasukhabhAI mAlaviyA ) jaina itihAsanI jhalaka (lekhaka mu. zrI jinavijayajI ) AcArya zrI vijayana danasUri-smArakatra tha zrI zaMbhubhAI jagazIbhAI tathA zrI gevilAla jagazIbhAI smAraka puratakamALA-pustaka bIjuM zrI bhadrezvara vasaI mahAtI ( kacchanA suprasiddha prAcIna jaina tInI savistara ane sacitra ItihAsa-kathA; kacchanI saskRtinI thADIka gaurava-gAthA sAthe ) lekhaka ratilAla dIpacaMda desAI - agiyAra prakaraNa; 78 maneAhara citronAM pRSTha 36; 10"xchA" ( krAuna 8 pejI) sAIjha; pRSTha 286; chatAM kimata phakta trIsa rUpiyA prakAzaka gUrjara graMtharatna kAryAlaya gAMdhImAM; phuvArA sAme; amadAvAda-1. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekatA ane sanA kalyANanI jhaMkhanA AjanA tamArA AnaMda, ullAsa, guruprema, zraddhA, bhAvanA ane AzIrvAda tyAre phaLe ke jyAre jenAmAM ekatA thAya. varSothI je sAdhutAnA veza meM paheryo che, sadgurunA je saMdeza meM jhIlyA che, samAjanuM je anna meM khAdhuM che, je gurubhagavaMtonA huM sevaka chuM, paMjAbanI rakSAnuM bIDuM jhIlyuM che, je zikSaNa-saMsthAonI meM preraNA ApI che, je samAjanA kalyANanI bhAvanA me varSothI sevelI che, je dharmanA utthAna mATe huM jIvI rahyo chuM, te sarvanI sArthakatA kayAre thaze ? racanAtmaka dhanasvarUpamAM te kayAre dekhA deze ? samaya palaTAI rahyo che; dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI asara vyApaka banI rahI che; laDAInI bhISaNatA, moMghavArI, bekArI vigerethI samAjanA naitika jIvana para vyApaka asara thaI rahI che; AvA samayamAM jaina samAjanAM saMsthAo, maMdiro, upAzrayo, sAdhu-sAdhvIe tema ja bIjAM upayogI aMgAnI saMbhALa koNa leze ? karoDo kamAvAthI ke lAkhA jamA karavAthI jIvananI sArthakatA nathI thatI. jIvanamAM pArakA mATe, samAja, deza ane dharma mATe zuM karyuM, e ja vastu sAthe Avaze. A mArI bhAvanA che: jagatanA sarva jIvo sukhI thAva. sarvanuM kalyANa thAva. pratyekanA jIvanamAM A bhAvanA pradIpta thAva. mahattvanuM che. A ja bikAnera; vi. sa. 2001, bhAIbIja. dain Education International AcArya zrI vijayavallabhasUrijI (AcArya vijayavallabhasUri smAraka graMtha)