________________
૧૯૫
* રાજસ્થાનમાં ઉત્તમ જાતિની બાર લાખમાંથી હવે દોઢ લાખ ગાયા જ બાકી રહી છે.
ભારતની પ્રજા ગેાધમાં જલદી હકારા ભણી દે તે માટે પરદેશી-એએ. એક સાવ જૂઠી વાત ફેલાવી છે કે, પરદેશી ગાયા કરતાં ભારતની ગાયા બહુ ઓછુ દૂધ આપે છે.
ગાયાની ત્રીસ જાત - ભારતમાં ગાયની ત્રીસ જાતેા છે. બહુ દૂધ આપનારી ૧૫ જાતની ગાયને ડેરીની ભાષામાં ાઈ મિલ્કસ` ' કહેવાય છે. જ્યારે માકીની ૧૫ જાતની ગાયા – કે જે બહુ ઓછું દૂધ દે છે. તેને ‘ પુઅર મિલ્કસ’ કહેવાય છે. આ ગાય દૂધ મેળવવા માટે ઉછેરાતી જ નથી; તે તે બળતણુ માટેના છાણુ ખાતર માટે તથા ઉત્તમ જાતના વાછડા મેળવવા માટે જ ઉછેરાય છે. કુદરતે જ એ એવી જાત બનાવી છે કે તે સારા અળદ આપે પણ દૂધ ઓછુ દે છે. જે પ્રદેશમાં આ ગાયાના ઉછેર થાય છે ત્યાંની · પુઅર મિલ્કસ` ' ગાયાના વાછડા ખળદ તરીકે · હાયર મિલ્કસ’ ગાયાના પ્રદેશમાં કામમાં આવતા પશુ નથી.
.
તે તે જાતની જમીન અને આમેહવામાં તે તે ખાસ પ્રકારના બળદો જ ત્યાંની ખેતીમાં અને ભાર ખેંચવામાં કામ આવતા હાય છે. ગુજરાતમાં કાંકરેજી ગાયા, મળદો છે છતાં તેના પંચમહાલ જિલ્લાની વિશિષ્ટ જમીનમાં આ બળદો નિરુપયેાગી છે, ત્યાં માલવી બળદો જ ચાલી શકે છે.
.
રાજસ્થાનની ‘ હાઈ મિલ્કસ` ' ગાયાના રાંઠીના વાછડા મહારાષ્ટ્રની પથરાળ જમીનમાં કામ આવતા નથી, પણ ત્યાંની ‘પુઅર મિલ્કસ’ ગાયાના વાછડા જ ત્યાં કામ આવે છે. તે વાછડા રાજસ્થાન-પ’જામની શ્વરતી માટે નકામા છે.
આંધ્રની ‘ પુઅર મિલ્કસ' ’ ગાયને બળદ સૌરાષ્ટ્રમાં અને સૌરાષ્ટ્ર કે કચ્છની ‘હાઈ મિસ` ' ગાયના બળદ આસામમાં કામ આવતા નથી.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org