Visheshavashyak Bhashya Part 07

Author(s): Jinbhadragani Kshamashraman, Chaturvijay
Publisher: Harakchand Bhurabhai Shah

Page 11

विशेषा० ।। १२०९ ॥
Jain Education Internation
उमत्थे णं भंते ! मणूसे तीयमणंतं सासयं समयं केवलेणं संवरणं, केवलेणं संजमेणं, केवलेणं वंभचेरवासेणं, केवलाहिं पवयणमायाहिं सिज्झि, बुज्झितु, जाव सव्वदुक्खाणमंतं करिंसु ? । गोयमा ! नो इणट्ठे समहे । से केणणं भंते ! एवं बुच्चइ तं चैव जाव अंतं करिंसु ? । गोयमा ! जे के वि अंतकरावा, अंतिमसरीरया वा, सव्वदुक्खाणमंतं करेंसु वा करेंति वा, करिस्संति वा, सब्वे ते उपन्ननाण- दंसणधरा अरहा जिणा केवली भवित्ता तओ पच्छा सिज्यंति, बुज्झंति, मुच्चंति, परिनिव्वायंति, सब्वदुक्खाणमंतं करेंसुवा, करेति वा, करिस्संति वा, से तेणट्टेणं गोयमा ! जाव सबदुक्खाणमंतं करिंसु । पड़प्पने वि एवं चेव, नवरं 'सिज्यंति' भाणियन्वं । अणागए वि एवं चेव, नवरं 'सिज्झिस्संति' भाणियव्वं । जह छउमत्थो तहा अहोहिओ परमोहिओवि, ति तिन्नि आलावगा भाणि वा । केवली णं भंते! मणूसे तीयमणंतं सासयं समयं जाव अंतं करिंसु । हंता ! सिज्झिसु, जाव अंतं करिंसु । एए तिमि आलावगा भाणियव्वा छडमत्थे जहा, नवरं 'सिज्झिसु' 'सिज्यंति' 'सिज्झिस्संति' ति । तस्मादियमेव रीतिः सिद्धान्ते छद्मस्थादिभ्य उपरि यः 'केवली' इति भण्यते स निरुपचरित एव न पुनरिवादिलोपकल्पनया च्छद्मस्थोऽसौ; अन्यथाऽनन्तरसूत्रोक्त सिद्धिगमनानुपपत्तेरिति ।। ३११७ ।। ३११८ ॥
अथ यदुक्तम्- 'अने पुण परतित्थियवत्तन्वं' इत्यादि, तेनासमञ्जसभाषितेनोद्वेजितः परानुकम्पया सखेदं सूरिराहएवं विसेसियम विपरमयमेगंतरोवओगो त्ति । न पुणरुभओवओगो परवचव्वं ति का बुद्धी ? ॥ ३११९॥ उवओगो एयरो पणुवीसइमे सए सिणायस्स । भणिओ वियडत्थो च्चिय छट्ठद्देसे विसेसेउं ॥ ३१२०॥
एवं फुडविडम्म वि सुते सव्वन्नुभासिए सव्वे । कह तीरइ परतित्थियवतव्वमिणं ति वोत्तुं जे १ ॥ ३१२१॥ व्याख्या - एवमुक्तप्रकारेण विशेषितेऽपि व्यक्तेऽपि क्रमोपयोगसाधके सिद्धान्तसूत्रे सति योऽयमेकान्तरोपयोगः स परमतम्, युगपदुभयोपयोगसूत्रं तु यदसदपि भवता किमपि कल्प्यते, तत्र 'परतीर्थिक वक्तव्यता' इति स्ववचसि पक्षपातं परित्यज्य चिन्त्यताम् 'केयं विपर्यासबुद्धिः ?" इति । किश्व, भगवत्यां पञ्चविंशतितमे शते पष्ठोदेशके “सिणाए णं भंते । किं सागरोवउत्ते होज्जा, अण
१ गाथा ३११३ । २ एवं विशेषितेऽपि परमतमेकान्तरोपयोग इति । न पुनरुभयोपयोगः परवतव्यमिति का बुद्धिः १ ॥ ३११९ ॥
उपयोग एकतरः पञ्चविंशतितमे शते स्नातकस्य । भणितो विकटार्थ एव षष्ठोद्देशे विशिष्य ॥ ३१२० ॥
एवं स्फुटविकटेऽपि सूत्रे सर्वज्ञभाषिते सर्वस्मिन् । कथं शक्यते परतीर्थिकवक्तव्यमिदमिति वक्तुम् ? ॥ ३१२१ ॥
३ जातको भगवन् ! किं साकारोपयुक्तो भवेदनाका रोपयुक्तो भवेत् ? गौतम ! साकारोपयुक्तोऽपि भवेत्, अनाकारोपयुक्तोऽपि भवेत् ।
१५२
बृहद्वृत्तिः ।
१२०९॥