________________
Vada ]
Nihnavavāda
body of house-lizard etc.) should be taken as no-jiva (slightly animate) 2460.
"
टीका- १६५ यद् यस्माद् “नोजीवः इत्यत्र नोशब्दो देशनिषेधपरो न तु सर्वनिषेधपरः, नोजीवो जीवैकदेशो, न तु सर्वस्यापि जीवस्याभाव इत्यर्थः । भवत्वेवं देशनिषेधको नोशब्दः, परं गृहकोलिकादिपुच्छं जीवदेशो न भविष्यतीत्याशङ्कयाह - जीवद्रव्यैकदेशश्च गृहकोलिकादिपुच्छ, आदिशन्दाच्छिन्नपुरुषादिहस्तादयः परिगृह्यन्ते । कथंभूतं तद् गृहकोलिकादिपुच्छम् ? इत्याह-विलक्षणं " जीवा - ऽजीवेभ्यः " इति गम्यते; तथाहि न तावंद गृहकोलिका दिपुच्छं जीवत्वेन व्यपदेष्टुं शक्यते, तत्कार्यैकदेशत्वेन तद्विलक्षणत्वात् । नाप्यजीव इत्यभिधातुं पार्यते, स्फुरणादिभिस्तेभ्योऽपि विलक्षणत्वात् । येनैवम् तेन कारणेन पारिशेष्याद् नोजीव एतदुच्यत इति || २४६०॥
"
D. C. Since ‘no’1 signifies dissection of a particular portion and not of the whole body, negation of the whole jiva is not implied thereby. Such dissected portions being different from jiva (animate body) as well as from a-jiva ( inanimate body), should be taken as no-jiva. Since a tail dissected from the body of a house-lizard and a hand dissected from the body of a man, are only the portions of the respective jīvas, they cannot be taken as jivas. They cannot be taken even under the category of a-jivas, because they move even after they are cut off from the animate bodies.
: 169:
Thus, being different from jiva and a-jiva, they are known as no-jiva or slightly animate bodies by the method of elimination. 165 (2460)
It has also been sanctioned by the Holy Writ viz:धम्माइदसविहादेसओ य देसो वि जं पिहुं वत्युं । अपिहृन्भूओ किं पुण च्छिन्नं गिहकोलियापुच्छं १ ॥ १६६ ॥२४६१ ॥
166.
Dhammaidasavihädesaö ya deso vi jam pihum vatthum | Apibubbhūö kim puna cchinnam gihakoliyāpuccham ? (2461) इच्छइ जीवपएसं नोजीवं जं च समभिरूढो वि । तेण त्थि तओ समए घडदेसो नोघडो जह वा ॥ १६७॥२४६२॥
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org
