Shraman Bhagvana Mahavira Part 4

Author(s): Ratnaprabhvijay, D P Thaker
Publisher: Parimal Publication

Page 314

:290 Jinabhadra Gani's
[The Botika way, as it is here. (For), the various types of deeds that are causes of fear to unrestrained persons, are (helpful) for the (attainment of) Moksa to real ascetics having lofty ideals. (2570-2571).
टीका-२१-२२ व्याख्या-इहागमे रौद्रध्यानं चतुर्विधमुक्तम्-तद्यथा-"से किं तं रोद्दज्झाणं ?। रोद्दज्झाणे चउविहे पन्नत्ते; तं जहा-हिंसाणुबंधी, मोसाणुबंधी, तेयाणुबंधी, सारक्खाणुबंधी" तत्र हिंसायाः सत्त्ववधादिरूपाया अनुबन्धः सातत्येन चिन्तनं यत्र तद् हिंसानुबन्धि । मृषाऽसत्यं तस्यानुबन्धो यत्र तत् तथा । स्तेयं चौर्य तस्यानुवन्धो यत्र तत् तथा । संरक्षणं सर्वैारणाद्युपायैस्तस्करादिभ्यो निजवित्तस्य संगोपनं तस्यानुबन्धः सातत्येन चिन्तनं यत्र रौद्रध्याने तत् तथा । एवं च सति संरक्षणानुबन्धो रौद्रध्यानस्य चतुर्थो भेदः । स च वस्त्रादौ गृहीते किलावश्यंभावी, रौद्रध्यानभेदत्वाच रौद्रध्यानमिति । एवं रौद्रध्यानहेतुत्वाइ वस्त्रादिकं दुर्गतिहेतुः, शस्त्रादिवत् , ततो न ग्राह्यमिति तव बुद्धिभवेत् तहिं यदुक्तयुच्या रौद्रध्यानं तदिदं देवानां प्रिय ! देहादिष्वपि तुल्यम् , तेष्वपि जल-ज्वलन-मलिम्लुच-श्वापदा-अहि-विष-कण्टकादिभ्यः संरक्षणानुपन्धस्य तुल्यत्वात् । अतस्तेऽपि परित्याज्याः प्राप्नुवन्ति । अथेह देहादेर्मोक्ष साधनाङ्गत्वाद् यतनया तत्संरक्षणानुबन्धविधानं प्रसस्तं, न दोषाय । यद्येवम् , तर्हि तथा तेनागमप्रसिद्धेन यतनाप्रकारेणेहापि वस्त्रादौ संरक्षणानुबन्धविधानं कथं न प्रशस्तम् ? । ततः कथं वस्त्रादयोऽपि परित्याज्याः ? इति । अयैवं ब्रूषेवस्त्रादिपरिग्रह एव मूर्छादिदोषहेतुत्वाल्लोकस्य "भवभ्रमणकारणम्" इत्येतदतिप्रतीतं वस्त्रादिपरिग्रहवतः साधोरपि कथं न स्यात् ? इत्याह-"जे जत्तियेत्यादि" । इह ये यावन्तः शयन-पान-भोजन-गमना-ऽवस्थान-मनो-वाक्कायचेष्टादयः प्रकारा अविरतानामसंयतानामप्रशस्ताध्यवसायवतां लोके भयहेतवो जायन्ते, त एव तावन्तः प्रकारा विरतानां संयतानां प्रसस्ताध्यवसायानां मोक्षायैव संपद्यन्ते । तस्माद् वस्त्रादिखीकारेऽपि नेतरजनवत् साधूनां मूलोच्छेदितलोमादिकपाय-भय-मोहनीयादिदोषाणां तदुद्भावितदोषः कोऽप्यनुषज्यत इति २५७०॥२५७१॥ D.C.
Śivabhūti :-There are four types of Raudradhyāna (evil moditation) mentioned in the āgamas. They are deeds concerning