________________
Jinabhadra Gani's
[ The seventh
1
षध्यादिसामग्रीसचे काञ्चनो - पलसंयोगवदिति । तथाविधज्ञानादिसा मध्यभावे तु भव्यानामपि कर्मसंयोगः कदापि न निवर्तते, " नो चेत्र णं भवसिद्धियविरहिए लोए भविस्स" इतिवचनात् । तर्हि भव्याः कथं ते व्यपदिश्यन्ते ? इति चेत् । उच्यते - योग्यतामात्रेण । न च योग्यः सर्वोऽपि विवक्षितपर्यायेण युज्यते, प्रतिमादिपर्याय योग्यानामपि तथाविधदारु - पाषाणादीनां तद्विधसामग्र्यभावे केषाञ्चित् तदयोगादित्यलं विस्तरेण प्रागेव गणधरवादेऽस्यार्थस्य विस्तरेणोक्तस्वात् । तस्मात् " कर्म जीवाद् न वियुज्यते, अन्योन्याविभागेनावस्थितत्वात्, इत्यनैकान्तिकम्, उपायतो दृश्यमानवियोगैः क्षीरनीरकाञ्चनोपलादिभिर्व्यभिचारात् । ननु प्रस्तुतो जीव - कर्माविभागः केनोपायेन विघटत इति चेत् । नवभिहितमेव "ज्ञान-क्रियोपायतः" इति । मिथ्यात्वादिभिहिं जीव-कर्म संयोगः क्रियते, मिध्यात्वादिविपक्षभूताश्च सम्यग्ज्ञानादयः अतस्तैस्तद्वियोगो युक्तियुक्त एव, अनभोजनादिविपक्षभूतैर्लङ्घनादिभिस्तज्जनिताजीर्ण संयोगवदिति ॥ २३६।२५३१॥
•
: 248:
D. C.
Acārya:--Jiva and Karnian are united together like gold and stone. They could be separated from each other by mcans of jñāna and kriyā.
Jiva is inseparably united with two things:- (1) Akāśa or space and (2) Karman or action. The contact of jiva with ākāśa is so intimate that it is never separated. In case of contact with Karma, that with the lower types of jivas is always inseparable, while that with the excellent ones, is bro..n off by means of excellent qualities such as knowledge, philosophy, character, penances etc. In case of these excellent qualities being absent, the bhavya or excellent jivas will not be separated from the bondage of Karman.
Goṣṭhā Mahila :--Then, how could they be recognized as "bhavya?".
Acarya:--They are known as bhavya by virtue of their fitness for the attainment of Mokṣa. But this does not mean that all attain a certain spiritual form only by virtue of their fitness.
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org
