________________
:210:
Jinabhadra Gaņi's [The sixth टीका-२०४-२०५ यथा सामान्येन "घटमानय" "पटमानय" इत्युतेऽपि न खलु सर्वस्यापि घटस्य सामान्यतयैवानयनसंभवोऽस्ति, किन्तु सर्वस्यानेतुमशक्यत्वात् प्रायः सर्वेण प्रयोजनाभावाच, अर्थवशात् सामर्थ्यत एव नियत. देशकालाधवच्छिनं विशिष्टमेव कश्चिद् घटमानीय समर्पयति, तथाऽत्रापि "पृथिवीं देहि" इति भणिते सर्वस्यानेतुमशक्यत्वात् , प्रायस्तया प्रयोजनाभावाच्च यथा तदेकदेशेऽपि पृथिव्येकांशेऽपि लेष्टौ देवस्य समर्पणमतिर्जायते । कुतः ? इत्याह-प्रकरणवशात् , “अनेनापि तदेकदेशेन लेष्टुना प्रस्तुतार्थः सेत्स्यति" इत्येवं प्रस्ताववशादित्यर्थः। प्रकृतमाह-"तहा लेठ्ठदेसे वित्ति" यथा “पृथिवीं देहि” इत्युक्ते सति प्रतिपादितन्यायेन तदेकदेशेऽपि लेष्टौ समर्पण. मतिर्जायते तथा तेनैव प्रकारेण "नोपृथ्वीं देहि" इत्युक्ते तत्खण्डरूपे तदेकदेशेऽपि समर्पणबुद्धिरुत्पद्यत इति ।।२४९९।२५००॥
D. C. Ordinarily when a ghata or pata is demanded, by saying “ Bring ghata” or “ bring pata", all the ghatas or patas are not supplied. Nor is it meant so. Only a particular ghata belonging to a definite deśa, kāla etc. is supplied.
Similarly, when it is said that “Give (us) prithvi ”, the whole of prithvi is not asked for, and that is not physically possible also. Hence the deity is naturally inclined to give a lump of earth anticipating that the object of demand will be satisfied by it.
The same is the case with the demand of “no-prithvi ”. Just as, on demand of “prithvi”, its portion-a lump of earthis given, on demand of “no-prithvi” a portion of the lump of earth is supplied with a view that the object of demand will be satisfied by it. 204-205 (2499-2500).
Explaining how a portion of clod could be taken to serve the purpose of " no-prithvi", the author states
लेट्छुदवावेक्खाए तह वि तद्देसभावओ तम्मि । उवयारो नोपुढवि पुढवि चिय जाइलरूणओ ॥२०६।२५०१॥ 206. Letthudavvăvekkhāè taha vi taddèsabhavaö tammi i
Uvayāro no-pudhavi pudhavi cciya jāilakkhaņaö. (2501)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
