________________
Vada ] Nihnavavada
: 207: 201. Desapratisedhapakse no-prithivi m dadati lestudesam sahi
Lestudravyāpcksah kriyate desopacāratastasya (2496) 202. Itarathā prithivyeva sa lasturiva samānajatilaksanatah |
Lestudalamiti vā deśo yadi tato leșturapi bhūdeśaḥ. (2497)]
Trans 201-202. (On demanding ) “no-prithivi" in case of (interpreting it as ) the nagation of a part, he supplies a piece of clod on account of its usage as a portion with regard to clod as dravya. Otherwise, that (also) will be nothing but prithivî on account of its ( being characterised by the ) same genus and gender. Or, if the piece of clod is (taken ) merely (as) a portion then clod is also nothing but a portion of earth. (2496-2497)
टीका-२०१-२०२ नोशब्दस्य देशप्रतिषेधपक्षे नोपृथिवीं याचितोऽनन्तरं मेव समस्तपृथिवीत्वेनोपचरितस्य लेप्टोरेव देशं तत्खण्डरूपं ददात्यसौ देवः । आह-ननु देशनिषेधपक्षे नोपृथिवी तद्देश एव गृह्यते, यस्तु लेष्टुदेशः स पृथ्वीदेशस्यापि देश एव, न तु पृथ्वीदेशः, तत् कथं नोपृथ्वीं याचितस्तं ददाति ? इत्याह-"लेट् ठुदव्वेत्यादि" लेष्टुद्रव्यापेक्षः "से" तस्य लेष्टुदेशस्य देशोपचारः क्रियते । इदमुक्तं भवति-लेष्टौ तावदनन्तरोक्तयुक्तेः संपूर्णपृथ्वीद्रव्यत्वमारो. पितम् , ततो लेष्टुलक्षणपृथ्वीद्रव्यापेक्षया तद्देशस्यापि पृथ्वीदेशत्वमुपचर्यते, इतरथाऽन्यथा पुनः परमार्थतो लेष्टुवत् समानजात्यादिलक्षणत्वादिति पूर्वोक्तहेतोः सोऽपि लेष्टुदेशः पृथ्व्येव मन्तव्या। अथ पराभिप्रायमाविष्कृत्य परिहारार्थमाह"लेठुदलं ति व देसो जइ ति" यदि तु भोः पर ! त्वं मन्यसे-योऽयं लेष्टो देशःसदलं लेप्टोरेव खण्डमात्रम् , ततः समानजातिलक्षणत्वेऽपि नासौ पृथ्वीति । अत्र परिहारमाह-"तो लेटू वि भूदेसो त्ति" ततस्तहिंपुढवीत्ति देइ लेटुं देसो वि " इत्यादौ यः पूर्व लेष्टुः पृथ्वीत्वेनोक्तः सोऽपि भुवः पृथिव्या देश एव । ततस्त्वदभिप्रायेण सोऽपि पृथ्वीदलरूपत्वाद् न पृथ्वी, लेष्टुदेशवदिति ॥२४९६।२४९७॥ ___D. C. When " no-prithivi is demanded, the deity-in-charge interpretes it as a negation of part and accordingly he supplies a portion of clod which was firstly taken as earth in general.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
