________________
જૈન શાસન ઉપર અગમ્ય આક્રમણોનું દિગ્દર્શન
જૈન ધર્મની સ્વતંત્ર શક્તિને ખ્રિસ્તી ધર્મપ્રચારકો માર્મિક રીતે બરાબર ઓળખી ગયા છે. તેથી બાદશાહ અકબરની પાસે કઢાવેલા “દીન-એઇલાહી'ના ચિત્રમાં જૈન ધર્મને સૌથી પહેલું સ્થાન અપાવાયું છે. ઇસ્લામ કરતાં પણ પહેલું સ્થાન અપાયું છે. તે વિષેનું લગભગ ત્યારનું ચિત્ર જોવાથી પૂરી ખાતરી થાય તેમ છે (ભારતના ઘડવૈયા પૃ. ૮૧), પરંતુ તેઓ એ પણ જાણે છે “કે જો જૈન ધર્મ જગતમાં ટકી રહે તો બીજા ધર્મોને પણ ઘટતી રીતે ટકી રહેવામાં તે માનતો હોવાથી બીજાઓને પણ ટકાવી રાખે ને ટકી રહે તો જગતમાં બહુમતના આધાર ઉપરનો વિશ્વનો એક ધર્મ કરવાનો આદર્શ સફળ કરી શકાય જ નહીં. એટલે તેનું વ્યક્તિત્વ અને અસ્તિત્વ જગતમાંથી સર્વથા દૂર કરવા સુધીના ઠંડાં અને રચનાત્મક પગલાં પહેલેથી જ તેઓ લેતા રહ્યા છે. તે સમજવા જેવી અને ઘણી ગંભીર બાબત છે.
જૈન ધર્મના મૂળ પાયા - (૧) જૈન શાસન સંસ્થા (૨) ચતુર્વિધ શ્રમણ સંઘ (૩) પાંચ આચારમય સામાયિક ધર્મ (૪). દ્વાદશાંગી, તેને અનુસરતા સુવિહિત પૂર્વાચાર્યો વિરચિત શાસ્ત્રો
તથા (૫) ધાર્મિક સંપત્તિઓ રૂપ દ્રવ્યો, ક્ષેત્રો, કાળો અને ભાવો.
એ પાંચ પાયાને રૂપાંતરોમાં ફેરવતા જવાથી તથા બહારની તેની ભવ્ય પ્રતિષ્ઠા છે તથા તેના જીવનમાં આધ્યાત્મિક વિકાસના અને ચાર પુરુષાર્થની સંસ્કૃતિનાં જીવનધોરણો ઊંડે સુધી ફેલાઈને વણાયેલાં છે. તેથી તેના આગેવાનોની પ્રતિભા તથા પ્રતિષ્ઠા જેમ બને તેમ અજોડ રહેતી આવી છે, કેમ કે ભારતની પ્રજાને તેનું માર્ગદર્શન સાત્ત્વિકપણે મળતું હતું અને સમગ્ર પ્રજા તેના વિશ્વાસ ઉપર નિશ્ચિતપણે વર્તી રહી
